Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Pionierska eksploracja gór wyrażona poprzez architekturę

Kronowski Dariusz

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2021

|

T. 17, nr 1

14--28

PL

Opracowanie ma za zadanie uporządkowanie wiedzy n.t. rozwoju architektury górskiej. Obejmuje okres czasowy, od powstawania pierwszych schronień, powiązany z pionierskimi odkryciami w dziedzinie architektury i krajobrazu gór. W aspekcie tematycznym podjęto zagadnienia turystyki oraz cech naukowych kształtowania obiektów górskich na wybranych przykładach. Również analizie poddano zagadnienia z dziedziny konstrukcji oraz wykorzystania materiałów rodzimych w zależności od lokalizacji, a także takich czynników jak klimat i tradycja miejsca. Podkreślono również znaczenie przyrody oraz próbę odpowiedzi, jak kształtować architekturę górską, nie ingerując w środowisko naturalne oraz wiązać ze sobą przyrodę i budowlę. Wskazano również różnice występujące w formach architektonicznych, a także zakres wpływu odmienności kulturowej i czerpania z wzorców. Podczas analizy tematu autor studiował i zebrał materiały związane bezpośrednio i pośrednio z tematem. Zostały przeanalizowane wymienione w tekście dzieła architektury górskiej, a także ich historia i rozwój dziejowy. Przedstawiono analizę materiału na podstawie problematyki obejmującej przekrój opracowania, a także ważnych zakresów tematycznych, terytorialnych i czasowych charakteryzujących poszczególne etapy rozwoju architektury górskiej od początków istnienia zbadanych budowli górskich ukształtowanych przez kulturę zbieractwa i pasterstwa do analizy szczegółowej opracowanej na podstawie architektury górskiej XIX i XX wieku. Najpierw było drewno, kamienie, ziemia – podstawowe budulce. Architektura górska to obiekty często wymagające, monumentalne o kształcie charakterystycznym dla formy terenu, mniej dla natury regionalnej, chociaż z niej się wywodzące, ale również obiekty tworzące naturę i charakter miejsca tzw. „genius loci”. Poszukiwanie fantazji, a także niepowtarzalnego piękna – wszystko to świadczy, że górska architektura nie jest tylko rzemiosłem o wąsko zakreślonych granicach, ale sztuką lekką, twórczą i nieskrępowaną. W dzisiejszym kształtowaniu architektury krajobrazu górskiego ważne jest oparcie na wiedzy historycznej. W kontraście świadomym bryła poddana jest porządkowi, czyli przeciwieństwu chaosu, zapanowaniu nad ładem na krawędzi w procesie projektowym. W budynkach, które charakteryzuje kontrast w stosunku do otoczenia – geometria i forma, a także struktura jest drogą do nieprzypadkowej architektury w trudnych warunkach. Architektury ukrytej w terenie, introwersyjnej, zamkniętej w świecie uwalniającym odbiorcę od panującego, na co dzień nieporządku. Jest to czysta pionierska twórczość architektów bez architektury tworzących obiekty od naśladownictwa jak np. szałasy oraz typowe schrony górskie oparte o czysty regionalizm. W architekturze górskiej można wymienić trzy zasadnicze odmiany, różniące się pod względem twórczego podejścia: Architektura od naśladownictwa – mimesis – zasada twórczego naśladownictwa Architektura – harmoniczna, nawiązująca, ale niepowtarzająca wzorców Architektura w kontraście świadomym

EN

The study is designed to organize the knowledge on development of mountain architecture. It covers a time period, drawn from pioneering discoveries in the architecture and landscape of the mountains. In the thematic aspect, analized problem in the subject of tourism and shaping mountain facilities on selected examples. Included issues related to construction and the use of native materials depending on the location, as well as factors such as climate and the tradition of the place. The importance of nature and the attempt to answer how to shape architecture without interfering with the natural environment and linking nature and buildings with each other were also emphasized. Changes in architectural forms were also indicated, as well as the scope of the influence of cultural diversity and drawing on patterns. During the analysis of the topic, the author studied and collected materials directly and indirectly related to the topic. The works of mountain architecture mentioned in the text were analyzed, as well as their history and historical development. The point was presented on the basis of issues including development, as well as sections of thematic, territorial and time ranges, characterizing individual stages of the development of mountain architecture from the beginning of the existence of the studied mountain structures shaped by the culture of gathering and pastoralism to a detailed analysis prepared on the basis of mountain architecture of the 19th and 20th centuries. First, there was wood, stones, earth – the basic building blocks. Mountain architecture is often demanding, monumental with a shape characteristic of the landform, less for a regional nature, although derived from it, but also objects that create the nature and character of the place, the so-called "Genius loci". The search for fantasy as well as unique beauty – all this is an extension of the fact that mountain architecture is not only a craft with narrowly delineated borders, but a light, creative and uninhibited art. In orderly contrast, the shape is subject is to the opposite of chaos, to the control of order at the edge of the design process. In buildings which characterized by a contrast to the surroundings – geometry and form, as well as structure are the way to non-accidental architecture in difficult conditions. Architecture hidden in the field, introverted, closed in the world that frees the recipient from the daily disorder. It is pure pioneering work of architects without architecture creating objects from imitation, such as huts and typical mountain shelters based on pure regionalism. In mountain architecture, you can agree to three basic varieties: Architecture from imitation – mimesis – the principle of creative imitation Architecture - harmonic, unique patterns Architecture in conscious contrast

2

Wpływ czynników miastotwórczych na rozwój miasta. Analiza porównawcza Jarosławia i Przemyśla do roku 1772

Fitta-Spelina Agnieszka

Wiadomości Konserwatorskie

|

2019

|

Nr 58

7--14

PL

Niniejszy artykuł poświęcony jest analizie wpływu czynników miastotwórczych na rozwój miasta. Badaniom poddano dwa sąsiednie ośrodki miejskie o średniowiecznym rodowodzie, leżące na jednym szlaku handlowym: Jarosław i Przemyśl. Przedstawiono zarys ich rozwoju ze zwróceniem szczególnej uwagi na lokacyjne układy urbanistyczne oraz ważniejsze przemiany przestrzenne. Szczegółową analizę przeprowadzono pod kątem wpływu czynników miastotwórczych na rozwój wybranych ośrodków. Czynniki te zdefiniował Tadeusz Tołwiński w Urbanistyce [14], wyróżniając czynnik warunków przyrodzonych, czynnik gospodarczy, czynnik warowności (militarny), czynnik komunikacji, czynnik obyczajowo-prawny i czynnik kompozycji urbanistycznej. Stanowią one dogodne kryteria analizy porównawczej, porządkując i uczytelniając jej przebieg.

EN

This article is an analysis of city-forming factors on town development. Research was carried out in two neighbouring towns with medieval origins, located on one trade route: Jarosław and Przemyśl. The outline of their development is presented with particular attention drawn to the chartered urban layouts and more important spatial transformations. A detailed analysis was carried out concerning the impact of city-forming factors on the development of the selected towns. Those factors were defined by Tadeusz Tołwiński in his Urbanistyka [14], distinguishing the natural conditions factor, the economic factor, the defensiveness (military) factor, the communications factor, the social-legal factor and the urban composition factor. They constitute convenient criteria for a comparative analysis, ordering the process and making it clearer.

3

Revitalizing community with innovative redesign of Taha Hussein Memorial Park in Alexandria

Sharaf Eldin S., Ahmed S.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2018

|

Nr 53

87--93

EN

Parks are complex elements of a city. They can serve scores of different uses, may be specialized in their function, or can simply provide visual appeal for residents. However they work and act to define the shape and feel of a city and its neighborhoods, they also function as a conscious tool for revitalization. Parks can upgrade the downturn of a commercial area, support the stabilization of faltering neighborhoods, and provide a landmark element and a point of pride for residents. Cultural landscape is an object of development as well as planning processes. Because of this fact a huge number of elements in urban or rural landscapes are important for preserving the historical character of a place. Moreover, nowadays they should be base for revitalization projects. The case study in this paper is an old park in Alexandria, Egypt, as an example from regional perspective. The paper analyzes cultural and natural potential of “Taha Hussein Park” in Alexandria through site observation and questionnaires. The obtained data analysis resulted in design decisions which were adapted to redesigning of the park. New functions for the memorial park which nowadays is notorious for crimes, physical deterioration, and social isolation, are demonstrated and discussed also from the sustainability point of view. Also, this paper not only sheds a new light on the understanding and reading of one of neglected green areas, but also contributes to the rethinking of the role of Urban Design today within our changing public life. It is a call for Alexandria’s residents and architects to enhance urban quality and city shape, and support the elements that are needed to make that happen.

PL

Parki są ważnymi przestrzeniami w każdym mieście. Mogą mieć różne funkcje lub po prostu zapewnić atrakcyjność wizualną mieszkańcom. Mają duży wpływ na klimat miasta i jego okolicy, pełniąc także funkcję narzędzia do rewitalizacji. Istnienie parku wpływa pozytywnie na rozwój obszaru, również zdegradowanego. Krajobraz kulturowy miasta jest również istotny na drodze rozwoju, a także procesów planowania urbanistycznego. Należy zwrócić uwagę na fakt, że wiele jego elementów wpływa bezpośrednio na szansę zachowania historycznego charakteru miejsca. Co więcej, obecnie powinny one być podstawą do projektów rewitalizacyjnych. Niniejszy artykuł dotyczy jednego z historycznych parków w Aleksandrii w Egipcie, zwanego „Taha Hussein”. Autorzy analizują jego kulturowy i naturalny potencjał wykorzystując wizje lokalne w terenie oraz wywiad. Uzyskane w ten sposób dane zaowocowały decyzjami projektowymi, które zostały uwidocznione w realizacji przebudowy parku. Nowe funkcje parku, który obecnie jest znany z przestępstw, degradacji i społecznej izolacji, jako przestrzeni pamięci są istotne również z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju. Ten dokument nie tylko rzuca nowe światło na jeden z zaniedbanych terenów zielonych miasta, ale także przyczynia się do ponownego przemyślenia roli Urban Design dzisiaj, w naszym zmieniającym się życiu publicznym. Jest to wezwanie mieszkańców i architektów Aleksandrii do poprawy jakości przestrzeni urbanistycznych miasta oraz wsparcia wszelkich działań, które są niezbędne do osiągnięcia tego celu.

4

Local spatial development plan as a tool for shaping town landscape. Selected issues

Cieślak B.

Przestrzeń i Forma

|

2018

|

nr 35

177--206

EN

The article discusses the competence problem of defining the cultural values of a small town, especially the spatial and compositional values of historical centers and creating a local spatial development plan (as a local law act) that will help to protect the unique features of space. The text includes recommendations for improving the quality of planning studies at the local planning level.

PL

Artykuł porusza problem kompetencyjny na poziomie definiowania walorów kulturowych małego miasta, oceny wartości przestrzennych i kompozycyjnych historycznych centrów oraz konstruowania rysunku i zapisów miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (jako aktu prawa miejscowego), które przyczynią się do ochrony unikatowych cech przestrzeni. W tekście zawarto rekomendacje w zakresie poprawy jakości opracowań planistycznych na poziomie gminy.

5

Moret-Sur-Loing - cultural heritage, its value and protection

Kuśnierz-Krupa D.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2018

|

z. 65, nr 1

63--71

EN

This article concerns the historic town of Moret-Sur-Loing in the context of preservation and revalorisation, which are connected to its sustainable development. It is one of many examples, besides e.g. Heppenheim, Lorsch, Weinheim and Provins, of small European historic towns which can suitably use their cultural potential for their multidirectional development. The town of Moret-Sur-Loing is located to the south of Paris, in the Île-de-France region, in the department of Seine and Marne. The cultural landscape of Moret comprises mainly historic buildings with the magnificent Notre Dame church and numerous small-town houses, defensive walls with gates and a donjon, as well as the urban layout. Bridges are also important elements of the cultural landscape, particularly Le pont et I’Eglise which, together with the medieval defensive ramparts, creates a unique panorama. Although the historic heritage of the town is related to its past, it also has a great impact on the urban development. Protecting their culture, tradition, historic architecture and urban design, the inhabitants and the authorities in Moret-Sur-Loing spare no effort to maintain the former climate of a medieval town. They are aware that for the sustainable development of the town to progress properly, they ought to preserve their heritage, revalorise it and allow it to survive for next generations. The article contains the characteristics of the cultural landscape of the town of Moret in the context of its protection and preservation for future generations, which constitutes an important factor of sustainable development. The town will certainly set a valuable example for other, also Polish, small historic towns.

6

Dziedzictwo kulturowe małych miast środkowo-zachodnich Niemiec – na wybranych przykładach

Krupa M.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2017

|

Nr 52

27--35

PL

W artykule zaprezentowano trzy przykłady średniowiecznych małych miast zabytkowych z terenu środkowozachodnich Niemiec. Są to Ladenburg, Heppenheim i Weinheim. Miasto Ladenburg wykrystalizowało się w okresie wczesnego średniowiecza, ale geneza jego powstania sięga czasów rzymskich. Na swym terenie posiada całe spektrum obiektów zabytkowych o wyjątkowej wartości kulturowej, takich jak rzymskie ruiny czy średniowieczny ratusz, kościół i pałac biskupi. Równie intersującym przykładem jest Heppenheim, które można nazwać skansenem tradycyjnego szachulcowego budownictwa niemieckiego. Historyczna zabudowa miejska jest tutaj świetnie zachowana i stanowi niebywałą atrakcję turystyczną. Wczesnośredniowieczne Weinheim jest największym z opisywanych miast. Charakteryzują je m.in. zachowana zabytkowa zabudowa miejska, ruiny XII-wiecznego zamku Windeck, XVI-wieczny ratusz oraz relikty średniowiecznych murów miejskich. Zabytki te są dobrze zachowane, dzięki czemu Weinheim obecnie jest częstym celem wyjazdów turystycznych. Dzięki takim wartościom, jak m.in. zrewaloryzowane obiekty zabytkowe, zachowany oryginalny krajobraz kulturowy oraz jego odpowiednia promocja i upowszechnienie, wymienione ośrodki wszechstronnie się rozwijają, stanowiąc perły regionu. Sposób wykorzystania zasobu dziedzictwa kulturowego Ladenburga, Heppenheim i Weinheim, a przy tym jego ochrona i odpowiednia konserwacja, może stać się dla innych miast zabytkowych cennym przykładem, jak umiejętnie wykorzystywać swój kapitał kulturowy i nim zarządzać.

EN

The article presents three examples of historic medieval cities from western Germany. They are: Ladenburg, Heppenheim and Weinheim. Ladenburg crystallised during the early – medieval period, but its origins date back to the Roman times. It encompasses a range of historic buildings reprszenting unique cultural values, such as Roman ruins or medieval town hall, the church and the bishop’s palace. Equally interesting, Heppenheim can be called an open air museum of traditional German framework building. Historic town buildings have been beautifully preserved and constitute a great tourist attraction. Early-medieval Weinheim is the largest among the described towns. Its characteristic features include e.g. preserved historic town buildings, ruins of the 12th-century Windeck castle, the 16th-century town hall as well as relics of medieval town walls. The monuments have been wellpreserved, owing to which Weinheim is now a popular tourist destination in the region. Thanks to such values as e.g. revalorised historic objects, preserved original cultural landscape and its proper promotion and popularisation, the mentioned centres have fl ourished and become gems of the region. The way in which the cultural heritage of Ladenburg, Heppenheim and Weinheim has been used, as well as its protection and appropriate conservation, could set a valuable example for other historic towns on how to effectively manage and use their cultural capital.

7

Przyczyny i sposoby zapobiegania powodziom miejskim – nowoczesny warsztat inżyniera w praktyce

Licznar P., Rosa J.

Przegląd Budowlany

|

2017

|

R. 88, nr 9

34--39

PL

Artykuł prezentuje podstawowe informacje o przyczynach i sposobach zapobiegania powodziom miejskim w ujęciu niedoskonałości krajowego rynku w tym zakresie. W tym samym kontekście przedstawiono również narzędzia, jakimi dysponuje dziś inżynier rozwiązujący problemy odwodnienia obszarów zurbanizowanych nie zapominając o trudnościach specyficznych dla polskich realiów.

EN

This paper presents basic information about the reasons and ways of preventing urban floods in terms of the imperfection of the domestic market in this area. In the same context, the tools currently available to the engineer solving urban drainage problems are also presented, not forgetting the difficulties specific to Polish realities.

8

Planowanie przestrzenne a powodzie miejskie

Kowalczyk P.

Przegląd Budowlany

|

2017

|

R. 88, nr 9

25--29

PL

Nowym zjawiskiem, charakterystycznym dla obszarów zurbanizowanych są powodzie miejskie. Występują wskutek wzrostu udziału powierzchni nieprzepuszczalnych. Podstawowy skutek to zmiana bilansu wodnego miast i dalej zmiany reżimu hydrologicznego cieków i ich geometrii. Dalszymi skutkami tej reakcji są niekorzystne zmiany środowiska wodnego i od wody zależnego. Nieprawidłowa gospodarka wodna i nieprawidłowe planowanie przestrzenne na obszarach zurbanizowanych kreują zagrożenia. Dlatego w pracy przedstawiono podstawowe problemy związane z wdrażaniem zasad planowania przestrzennego w gospodarowaniu zasobami wodnymi w miastach z uwzględnieniem wymogów UE.

EN

A new phenomenon, typical for urban areas are urban floods. They occur more and more frequently due to increase in the proportion of impermeable surfaces which modify the water balance in cities and change the hydrologic regime of watercourses and their geometry. This in turn leads to unfavorable changes in water environment. Incorrect water management and errors in spatial planning in urban areas create threats. Hence the paper presents basic problems related to the implementation of the principles of urban planning in water management in cities taking into account the requirements of the EU.

9

Wpływ miejsc kultu na kształtowanie i integrację przestrzeni publicznych w mieście

Gil-Mastalerczyk J.

Budownictwo i Architektura

|

2017

|

Vol. 16, nr 2

31--38

PL

Celem artykułu jest przedstawienie związków i wpływu miejsc kultu (na przykładzie zespołów sakralnych z obszaru Diecezji Kieleckiej – miasta Kielce) – jako wspólnego dziedzictwa kulturowego, na kształtowanie, integrację, rozwój ogólnodostępnych przestrzeni publicznych w mieście. Miejsca kultu, jako widoczni przez wieki świadkowie historycznych międzyludzkich i terytorialnych wydarzeń, często stają się stymulatorami dla kolejnych procesów zachodzących w tkance miejskiej. Intensywne procesy urbanizacji, następujące na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat, wymuszają niezbędne przekształcenia istniejących struktur oraz wiążącej się z tym modernizacji, rewitalizacji. Procesy te nie powinny stanowić zagrożenia dla prawidłowego funkcjonowania miasta, zachowania tożsamości miejsc kultu, otaczającej je struktury oraz walorów przestrzennych i estetycznych. Powinny prowadzić do ochrony historycznych struktur wykształconych w pobliżu “sacrum” i opieki nad tymi obszarami, stanowiącymi cenne dziedzictwo kulturowe. Złożona struktura funkcjonalna przestrzeni miejskich, wykształconych wokół “sacrum” i związana z nimi atrakcyjna domena publiczna, sprzyjają procesom zmian i często stają się katalizatorem rewitalizacji dla sąsiednich obszarów. Wkomponowane formy architektoniczne, jak i czytelność urbanistyczna założeń sakralnych, integrują strukturę przestrzenną miasta. Zapewniają czytelność w scalaniu struktury przestrzeni miejskiej. Sprzyjają tworzeniu się między nimi związków synergii, powstawaniu harmonijnych relacji tkanki miejskiej. Promują nową przestrzeń, będąc znakiem miejsca a nawet miasta. Kreują wizerunek przestrzeni publicznych, stanowiąc atrakcyjne i otwarte dla różnych aktywności struktury funkcjonalne.

EN

The aim of article is to present linkages and influence of places of worship (for example religious groups from the Diocese of Kielce – Kielce – city) – as a common cultural heritage, on the formation, integration, development of areas of public spaces in the city. Places of worship, as seen through the centuries witnessed the historic inter-territorial and events often become stimulants for subsequent processes taking place in the urban tissue. Intense urbanization processes, following over the last few years, forcing the necessary transformations of existing structures and involving the modernization, revitalization. Processes should not, however, constitute a threat to the proper functioning of the city, preserving the identity of places of worship, surrounding structures and the spatial and aesthetic values. Should not lead to the abandonment of care for the protection of historic structures educated near the „sacrum” and care for these areas, which constitute a valuable cultural heritage. The complex functional structure of urban, educated around the „sacrum” and the associated attractive public domain, assisting the processes of change and can become a catalyst for the revitalization of the neighboring areas. Integrated into architectural forms that urban legibility assumptions sacred integrate spatial structure of the city. They provide clarity in the collapsing structure of urban space. Foster the creation of a synergy between the two compounds, the formation of harmonious relations of urban space. Promote a new space, being a sign of the place and even cities. They create an image of public spaces, acting attractive and open to different activities functional structures.

10

Sokal w okresie średniowiecza. Prolegomena do badań

Kuśnierz-Krupa D., Krupa M.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2016

|

Nr 45

43--52

PL

Niniejszy artykuł dotyczy początków miasta Sokala, które obecne leży w granicach administracyjnych Ukrainy, a do 1951 roku należało do Polski. Miasto zlokalizowane jest około 90 km na północ od Lwowa. Sokal istniał już zapewne w IX wieku i był jednym z wczesnośredniowiecznych nadbużańskich grodów. Jednak jego lokacja na prawie magdeburskim została przeprowadzona dopiero w pierwszej ćwierci XV wieku przez księcia Siemowita IV, który lokując miasto sprzedał dziedziczny urząd wójta mieszczaninowi krakowskiemu Mikołajowi Schönwaldowi.

EN

This article concerns the beginnings of the town of Sokal, which currently is located within administrative boundaries of Ukraine, but until 1951 belonged to Poland. The town is located approximately 90 km to the north of Lviv. Sokal must already have existed in the 9th century and was one of the early-medieval towns on the Bug River. However, it was granted the town rights under the Magdeburg Law only in the first quarter of the 15th century by Prince Siemowit IV who, having established the town, sold the hereditary office of the alderman to a Krakow burgher, Mikołaj Schönwald.

11

Proces kształcenia architektów a ich pierwsze doświadczenia projektowe na przykładzie propozycji zagospodarowania fragmentu Kazimierzy Wielkiej

Czarny J.

Przestrzeń i Forma

|

2016

|

nr 25

91--104

PL

Artykuł porusza problematykę relacji pomiędzy procesem kształcenia na studiach architektonicznych, fazą idei i koncepcji projektowych, a etapem realizacji dzieła. Autorka zwraca szczególną uwagę na poczucie obowiązku młodego architekta wobec rodzinnego miasta. Na podstawie analizy Kazimierzy Wielkiej pod względem przewidywanych kierunków rozwoju przestrzennego oraz pomysłów na miasto, autorka przedstawia propozycję projektową dla jego centrum.

EN

The article discusses the issue of relations between the process of architectural education, the phase of ideas and design concepts, and the stage of implementation of the work. The author pays particular attention to the sense of obligation of a young architect to their hometown. Based on the analysis of Kazimierza Wielka in terms of anticipated spatial development directions and ideas for the town, the author presents a design proposal for its centre.

12

The location and role of old walls as green belts in shaping the landscape of towns in the 19th century

Kimic K.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2016

|

Y. 113, iss. 1-A

143--166

EN

The adaptation of old walls to provide green spaces is characteristic of the 19th century and is related to the process of the expansion of towns with fortified walls. In those times, green spaces were commonly established in place of demolished fortifications, thus becoming an inseparable element of the urban structure of the towns. Points which require further study include their origins and transformations, their characteristic form resulting from their location within towns, composition and major functions. The evaluation of old walls used as green spaces using a spatial and functional approach, and also with reference to their historical and cultural aspects, makes it possible to define their place and role in shaping of the landscapes of towns in the 19th century.

PL

Powstanie plant, jednego ze specyficznych rodzajów publicznych terenów zieleni, związane jest z XIX-wiecznym procesem wielokierunkowej przebudowy historycznych miast posiadających w ich granicach fortyfikacje. Planty były w tym okresie powszechnie tworzone na miejscu wyburzonych obwarowań, na stałe wpisując się w strukturę urbanistyczną ówczesnych miast. Na tym tle poznania wymagają: ich geneza i przemiany, charakterystyczna forma, wynikająca z położenia w przestrzeni ówczesnych miast, kompozycja, a także wiodące funkcje, jakie pełniły w danym okresie. Ocena wartości w ujęciu przestrzenno-funkcjonalnym i wizualnym, a także w odniesieniu do aspektów historycznych i kulturowych, pozwala określić ich miejsce i rolę w kształtowaniu krajobrazu miast XIX w.

13

Ecological ideas in Polish architecture - environmental impact

Szpytma M., Rybka A.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2016

|

z. 63, nr 2/I

321--328

EN

Solutions in the field of ecological architecture appear more and more often in Poland. There are two approaches to eco-design: hightech and low-tech. High-tech focuses on the use of the latest technological solvings. These means are often used in newly designed commercial buildings, such as the first Polish office building which uses passive technology, built in Katowice, in Euro-Centrum Science and Technology Park. It is intended especially for companies focusing on energy observance issues. Low-tech is usually used in small-scale buildings (for example a cottage in Jartypory village), and is focused on the use of inexpensive, traditional technologies and the daily conscious management of natural resources. Thinking about the impact on the environment and principles of sustainable development is also present in urban planning. In Siewierz, near Katowice, Poland’s first eco-village is being built, with full infrastructure, high-quality residential buildings, shops, offices and hotels. The range of applied solutions will allow residents for the economical exploitation of these buildings.

PL

Proekologiczne rozwiązania architektoniczne stają się w Polsce coraz bardziej powszechne. Wyodrębnić dwa podejścia do tematu projektowania ekologicznego - high-tech i low-tech. High-tech skupia się na wykorzystywaniu najnowszych rozwiązań technologicznych - tego typu rozwiązania stosowane są często w nowoprojektowanych budynkach komercyjnych. Dobrze pokazuje to przykład biurowego budynku pasywnego w Katowickim Parku Przemysłowym - Euro-Centrum. Rozwiązania low-tech - stosowane są najczęściej w budynkach o małej skali (przykład domu w miejscowości Jartypory), skupiają się na wykorzystaniu niedrogich, tradycyjnych technologii i codziennego świadomego gospodarowania zasobami naturalnymi. Troska o środowisko naturalne jest również widoczna w projektach urbanistycznych. W Katowicach powstaje pierwsza w Polsce ekologiczna dzielnica mieszkaniowa, wyposażona w pełną infrastrukturę usługową oraz proekologiczne rozwiązania budynków.

14

Social trend as one of trends in city lighting development

Zienowicz M.

Architektura Krajobrazu

|

2016

|

nr 2

20--29

EN

Nowadays the illumination field undergoes a revival of the genius loci term. The main reason behind this attitude and actions is the respect to a site’s character, its identity and the people who live there. Urban lighting begins to develop in a different direction, showing and highlighting the social trend. It may be proven by lighting practice and experiments undertaken by several towns in the world. Those actions prove that the light allows for processing a piece of the landscape into spatial arrangements, which in result uncover their uniqueness and peculiarity. That is why they have extra impact on people, open them up, change and integrate them, and the space they live in becomes remarkable.

PL

Aktualnie w dziedzinie iluminacji dokonuje się retrospekcja pojęcia genius loci. Główną myślą tej postawy działań jest szacunek do charakteru zastanego miejsca, jego tożsamości oraz ludzi, którzy w nim żyją. Oświetlenie urbanistyczne zaczyna rozwijać się w nowym kierunku – ukazuje i akcentuje aspekt społeczny. Dowodem na to są praktyki i eksperymenty świetlne podjęte przez niektóre miasta na świecie. Działania te udowadniają, że światło daje możliwość przetwarzania fragmentów krajobrazu w układy przestrzenne, które w rezultacie ujawnią swoją wyjątkowość i osobliwość. Dzięki temu wywierają dodatkowy wpływ na ludzi, otwierają ich, zmieniają i integrują, a przestrzeń, w której żyją, czynią niebanalną.

15

Sztuka urbanistyki na tle Chin - zarys ewolucji. Charakterystyka wybranych małych miast

Kosiński W.

Przestrzeń i Forma

|

2015

|

nr 23/1

7--36

PL

Autor przedstawił własne badania na temat sztuki projektowania miast w Chinach, dokonane na miejscu i na drodze badań literaturowych,. Wyróżnione zostały „klasyczne” miasta geometryczne oraz „romantyczne” miasta organiczne. Autor ukazuje niedoceniane w Europie zasługi Chin w teorii oraz praktyce kształtowania miast. Sugeruje, iż „chińska lekcja” – także w dziedzinie sztuki kształtowania miast, posiada i reprezentuje najwyższe światowe standardy, i dlatego wymaga stosownego potraktowania.

EN

The author presents his original research on site, as well as an analysis of literary sources, on the topic of the art of planning cities in China. The author divides the subject matter into the “classical” geometric type cities and the “romantic” organic layouts. The author points out the achievements of the Chinese in the field of both theoretical and practical urban design, which is so often overlooked by Europeans. He also suggests that this “Chinese lesson” – in the art of designing cities, is of the highest world standard and demands due praise.

16

Zmiana struktury odbiorców i wysokości zużycia wody wodociągowej w wiejsko-miejskiej gminie w Małopolsce

Pawełek J., Borowiec S.

Instal

|

2015

|

nr 5

45--50

PL

Systemy wodociągowe niezależnie od podstawowego zadania jakim jest dostawa wody mieszkańcom dla potrzeb gospodarstw domowych, dostarczają wodę dla tzw. odbiorców dodatkowych, do których zaliczamy m.in. zakłady przemysłowe, zakłady przetwórstwa produkcji rolnej, zakłady usługowe oraz instytucje użyteczności publicznej. Liczba i rodzaj dodatkowych użytkowników wody wodociągowej powodują, że ich udział w globalnej objętości zużywanej wody jest zróżnicowany, począwszy od małego udziału, np. w miejscowościach wiejskich do wysokiego w niektórych miastach, czy wsiach o wyższym rozwoju gospodarczym. W pracy przedstawiono wyniki prowadzonych badań obejmujących okres lat 2000-2012 w zakresie liczby i rodzaju użytkowników wody, a także zmienności w globalnym jej zużyciu przez poszczególne grupy odbiorców. Badania prowadzono w wiejsko-miejskiej gminie składającej się z miasta, w którym mieszka 17 188 osób oraz ośmiu wsi zamieszkałych przez 17 013 mieszkańców. Uzyskane wyniki opracowano oddzielnie dla miasta i terenów wiejskich. W okresie badań nastąpił globalny spadek zużycia wody w mieście do 85,0 %, (średnio rocznie o 1,2%) natomiast na jednego odbiorcę do poziomu 68,7%. Na terenach wiejskich wzrosło globalne zużycie wody o 46,1%, spowodowane głównie przez wzrost liczby odbiorców wody, przy nieznacznym wzroście w pojedynczym gospodarstwie wiejskim, gdzie wzrost w okresie 13 lat wynosił 2,6%. W okresie badawczym zwiększyła się liczba zakładów usługowych w mieście o 30,3%, natomiast na terenach wiejskich o 50,8%. Zakłady usługowe w mieście zużywały średnio 17,1% wody, natomiast na wsiach tylko 6,5%.

EN

Water supply systems, regardless of their primary task of supplying water to residents for their household needs, also provide water for the so-called additional recipients which include, among others, industrial plants, agricultural production processing facilities, service facilities and public institutions. Number and type of additional tap water users cause that their share in the total amount of used water is diverse, ranging from small, e.g. in rural localities, to high in some cities or villages with higher economic development. The paper presents the results of studies conducted in the period of 2000-2012 in terms of the number and type of water recipients, as well as variability of individual groups of recipients in the total water consumption. The study was conducted in a rural-urban commune consisting of a town with 17,188 residents and eight villages inhabited by 17,013 people. The results obtained in the course of the study were elaborated separately for the town and the rural areas. During the study period there was a global decrease in water consumption in the town to 85.0%, (average annual rate of 1.2%) while per a single recipient – to a level of 68.7%. On the other hand, in rural areas the global water consumption increased by 46.1%, which was mainly caused by the increase in the number of water consumers with a slight increase in a single farmhouse, where the increase in the period of 13 years was 2.6%. Also the number of service facilities increased in the town in the study period by 30.3%, while in rural areas – by 50.8%. Service facilities in the town consumed on average 17.1% of water, while in villages – only 6.5%.

17

The significance of the polish architectural heritage in attractiveness of towns in Lviv region

Dyda O.

Geomatics, Landmanagement and Landscape

|

2014

|

no. 2

45--52

EN

It is very typical for a modern city and especially a smaller town to become a spot of a particular tourist attraction due to its economic and cultural factors. This applies to towns of Lviv regions in Ukraine, owing to historic reasons as well as to the specific geographic location, their culture and architecture acquired special features. The Polish state contributed much to the distinctive character of their town dimension. The architectural buildings and monuments constructed between the fourteenth and nineteenth centuries are the important elements of the town dimensions of Lviv region. These elements play the vital role in the formation of town architectural attractiveness.

18

Chances of improving urban spaces appeal on selected examples

Bajwoluk T.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2014

|

R. 111, z. 4-A

19--32

EN

The dynamics of changes in urban spaces vary due to diverse local conditions and growth potential of individual urban settlements. The actions undertaken in order to improve the appeal of towns concern first of all improving the quality of public spaces, but they may also be of a broader range and aim at general growth based on the local natural environment conditions. Interesting examples of urban space transformations are presented by urban settlements with a well- defined leading function meaning unclear. Among such towns are those whose development was based on natural spa and curative characteristics stemming from the existing natural resources and specific climate conditions. The aforementioned resources – documented and used for a long time – need services of continuously improving quality, given the changing market situation and which is connected, this doesn’t work here but I’m not sure it’s needed anyway the accompanying high quality space.

PL

Dynamika przemian w przestrzeni miejskiej jest zróżnicowana ze względu na lokalne uwarunkowania i możliwości rozwojowe poszczególnych ośrodków. Podejmowane działania wzrostu atrakcyjności miast dotyczą przede wszystkim poprawy jakości przestrzeni publicznych, ale także mogą mieć szerszy zasięg, którego celem jest rozwój w oparciu o lokalne uwarunkowania środowiska naturalnego. Interesującym przykładem przemian przestrzeni są ośrodki o zdefiniowanej wiodącej funkcji. Do takich miast możemy zaliczyć te, których rozwój nastąpił w oparciu o naturalne czynniki uzdrowiskowo lecznicze w związku z występującymi zasobami naturalnymi i specyficznymi warunkami klimatycznymi. Te od dawna wykorzystywane i udokumentowane zasoby przy zmieniających się uwarunkowaniach rynkowych wymagają stałego podnoszenia jakości świadczonych usług i, co z tym związane, poprawy przestrzeni im towarzyszącej.

19

Miasto, osiedle, dom, czyli polskie mieszkanie współczesne. Próba syntezy

Włodarczyk J. A.

Środowisko Mieszkaniowe

|

2013

|

nr 12

222--225

PL

Tekst jest próbą syntetycznego ujęcia problemu polskiego mieszkalnictwa XX wieku, w nałożeniu się nań modernizmu w architekturze, a zgodnie z polską specyfiką łącząc dodatkowo nową architekturę z na nowo zaistniałym państwem po długim czasie jego nieistnienia. Rozważania rozgrywają się w trzech okresach: międzywojnia, czasów PRL-u i współczesności po roku 1989, czyli czasu po upadku rządów totalitarnych w Europie Wschodniej.

EN

This essey is the trial of the treating the problem of polish housing in XX century. We have here the example of phenomenon of joining the architectural modernism with regaining the independence by polish state after more than hundred years of dependence from the strange powers. Our reflections treat on three periods: the interwar, “The Polish Peoples” Republic and the time after the year 1989, or the fall of totalitarian rules in east Europe.

20

The effect of urbanization on the diet composition of the Tawny owl (Strix aluco L.)

Grzędzicka E., Kus K., Nabielec J.

Polish Journal of Ecology

|

2013

|

Vol. 61, nr 2

391--400

EN

In recent years, developing urban areas have affected food abundance and the feeding grounds of birds. The article contains analysis of the Tawny owl’s diet during four years (2006–2009) from different types of the urbanized area: city, town (much smaller than city) and countryside – based on 356 pellets with 726 prey items. The main group of victims was Rodentia, common were also Apodemus agrarius and Apodemus sylvaticus. Other important groups in the diet were: Microtidae (especially species Microtus arvalis) and Aves. As a generalist, Tawny owl fits the diet to the actual resources in a very flexible way. The main goal of the present work was to describe the food composition variability of the Tawny owl along with the degree of urbanization. Percentages of Microtus arvalis, Micromys minutus, Talpa europaea depended on the urbanization level, while Apodemus flavicollis, Insecta and Amphibia were related to the distance to nearest city centre. The study has shown that the diet of the Tawny owl has been changing along the urbanization gradient. It confirms earlier findings on high plasticity of foraging of this species in urbanized landscape.