Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Pomiędzy Lwą a Stwigą. Stanisław Kulczyński i jego projekt utworzenia poleskiego parku natury z 1932 roku

Łotysz Sławomir

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

2020

|

T. 65, nr 2

29--48

EN

In 1928, when the Bureau for the Project of Amelioration of Polesie (a large marshy area in the eastern part of interwar Poland) began its field studies, environmental concerns were low on the list of its priorities. A year later, this brought the Bureau into serious conflict with the State Council for Nature Protection. When both institutions eventually came to terms with their contradictory ambitions and vaguely-defined competences to enter into substantial cooperation, the idea of reserving a large area of marshlands as a natural park came into being. In 1932, Stanisław Kulczyński, a botanist leading the Bureau’s peat bog research team and also a Council member, proposed protecting an area of roughly 100,000 hectares between the Lwa and Stwiga rivers. The future park would encompass most types of landscape typical of Polesie and, fortunately, most of its swamps, forests, dunes, and peat bogs were barely touched by human activity. The hydrogeological feature of the selected area safeguarded its immunity to the potential consequences of the amelioration works, if such were undertaken in any of the surrounding areas. This paper explores how the location and extent of the protection of the park were negotiated within the entangled networks of social, economic, and political agendas of national policy in inter-war Poland. The efforts to coordinate the pro-nature policy in Polesie with similar actions undertaken by the Soviets beyond the nearby border are also covered.

2

Problemy ochrony złóż surowców balneologicznych a planowanie przestrzenne na przykładzie złoża torfu Kołobrzeg

Poprawski L., Wąsik M., Chudy K.

Przegląd Geologiczny

|

2015

|

Vol. 63, nr 10/2

1004--1010

EN

This article presents results of analysis and findings incorporated in „Contextual analysis of the economic development of Kolobrzeg” allowing for a variety of economic activity and investments in the mining area of Mirocice, with the consideration of their potential impact on water in peatlands. The analysis incorporates description of the natural resources, exisiting and planned development of these resources and areas within its vicinity, as well as potential impact from exisiting facilities and current plans for development. The facilities have been assigned three possible levels of risk to water in peatlands: potentially high, potentially low and no risk. The areas dedicated to storage and production functions pose a potnetially high level of risk. Aside from their direct impact, they will also indirectly dirve higtened traffic by heavy trucks as well as heavy loads carried by rail. The areas dedicated to mulifamily living units, especially when accompanied by well designed infrastructure and not too densly populated, pose a potentially low level of risk. The green areas, excluded from other urban or economic development, pose no risk to water in peatlands. The current state of research around water in peatlands and its surrounding areas is insufficient. Appropriate preservation of water in peatlands necessaitates interedsciplinary research and regular monitoring which will outline the current state of the peatlands’ resources, point out actual risks and provide direction for preservation of these natural resources. Finally, this work also highlights social conflicts that emerged during our research.

3

Uwarunkowania geologiczne i środowiskowe eksploatacji złóż kopalin w regionie suwalsko-augustowskim

Bąk B., Kuć P., Szeląg A., Koźma J.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2014

|

R. 55, nr 2-3

52--60

PL

Celem artykułu jest pokazanie kopalin regionu suwalsko-augustowskiego jakimi są rudy żelaza, głazy, piaski i żwiry, kred jeziorne, torfy i kopaliny ilaste na tle uwarunkowań geologicznych i środowiskowych. Baza surowcowa kopalin skalnych jest i mało zróżnicowana. Dominują piaski i żwiry, których udokumentowane zasoby stanowią blisko połową zasobów województwa podlaskiego. Pozostałe kopaliny mają podrzędne znaczenie. Charakterystyczna dla tego regionu jest duża konfliktowość sozologiczna złóż, wynikająca głównie z objęcia ich fragmentów różnymi formami prawnej ochrony przyrody i krajobrazu, lasów, wód powierzchniowych i podziemnych. Konflikty te rzutują w istotny sposób na możliwość swobodnego rozwoju wydobycia kopalin skalnych, eksploatowanych metodami odkrywkowymi. Prezentowana praca zawiera omówienie tych wielowątkowych uwarunkowań na tle specyfiki regionu.

EN

The paper presents mineral resources of Suwałki - Augustów region, namely: iron ores, aggregates (boulders, sands, gravels), lacustrine chalk, peat and clay deposits, and their geologic and environmental conditioning. The region is characterized by rather undiversified raw materials, among which sand and gravel are the most crucial. Their documented resources stand for almost a half of the total resources of the Podlaskie province. Other exploited raw materials are of secondary importance. The discussed area is to a far extent sozologically conflictual, because the extensive terrains in the region are under a legal protection of nature and landscape, forests and surface or underground waters. The conflicts of interest have an adverse impact on possibility of open-pit mining and quarrying. The paper discusses these issues in manifold context.

4

The adsorption of pendimethalin by peats and lakes bottom sediments

Bejger R., Włodarczyk M., Waszak M., Mielnik L., Nicia P.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2014

|

Vol. 21, nr 1

79--86

EN

The paper presents results of an experimental research on the influence of the adsorbent type on the adsorption of pendimethalin and water/peat index and water/bottom sediment index (Kd and KOC). The research was carried out in a laboratory using samples of bottom sediment and peat of various organic carbon contents. The experiment involved herbicide of Panida 330 EC containing 330 g of pendimethalin in 1 dm3 of preparation. According to the research, there is a strong relationship between adsorption and time emulsion of pesticide remains in contact with peat and bottom sediment samples. Additionally, results indicate that adsorption of pendimethalin involves two phases. The first phase is fast and non-linear, whereas the second one slow and linear. The 24 hour contact and 10 hour contact in the case of an increased content of adsorbent by 150 % between herbicide emulsion and peat/bottom sediment samples enabled to reach an adsorption equilibrium in the active substance. The content of organic carbon in peat and bottom sediment samples was decisive as regards time of non-linear phase of pendimethalin adsorption.

PL

Przedstawiono wyniki badań doświadczalnych nad wpływem rodzaju adsorbentu na szybkość adsorpcji pendimetaliny oraz wartość współczynników podziału woda/torf oraz woda/osad denny (Kd i KOC). Badania przeprowadzono w warunkach laboratoryjnych z zastosowaniem próbek osadów dennych i torfów o różnej zawartości węgla organicznego. W doświadczeniu wykorzystano herbicyd Panida 330 EC zawieraj ący 330 g pendimetaliny w 1 dm3 preparatu. Badania wykazały, że istnieje ścisła zależność adsorpcji od czasu kontaktu emulsji pestycydu z próbkami torfów i osadów dennych. Uzyskane wyniki wskazują ponadto, że adsorpcja pendimetaliny zachodzi w dwóch etapach. Pierwszy etap jest szybki – nieliniowy, drugi wolny – liniowy. 24-godzinny czas kontaktu, a w przypadku zwiększenia ilości adsorbentu o 150 %, 10-godzinny czas kontaktu emulsji herbicydu z próbkami torfów/osadów dennych umożliwił osiągnięcie stanu równowagi adsorpcyjnej badanej substancji aktywnej. Zawartość węgla organicznego w próbkach torfowych i osadów dennych miała decydujący wpływ na czas trwania nieliniowego etapu adsorpcji pendimetaliny.

5

Zróżnicowanie zawartości pierwiastków śladowych w torfach występujących na obszarze Polski

Bojakowska I., Lech D.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2008

|

z. 285

31-41

PL

Określono zawartość pierwiastków śladowych (As, Ba, Cd, Co, Cr, Cu, Mo, Ni, Pb, Sb, Sn, Sr, Th, Tl, U, V i Zn) metodą spektrometrii mas ze wzbudzeniem plazmowym w 96 próbkach torfów różnego typu i rodzaju. Koncentracje pierwiastków śladowych w torfach były niskie, maksymalna zawartość miedzi wynosiła 22 mg/kg, cynku -31 mg/kg, arsenu - 7 mg/kg, kadmu - 0,3 mg/kg, niklu - 6 mg/kg, ołowiu - 9 mg/kg. Stwierdzono zróżnicowanie w zawartości pierwiastków śladowych w zależności od typu i rodzaju torfów. Torfy niskie charakteryzowały się wyższymi koncentracjami większości zbadanych pierwiastków w porównaniu do torfów wysokich. Torfy wysokie wyróżniają się jedynie nieznacznie wyższą zawartością ołowiu, cynku i antymonu. Wśród torfów niskich najwyższe koncentracje pierwiastków są obserwowane w torfach olesowych, a najniższe w torfach mechowiskowych.

EN

As, Ba, Cd, Co, Cr, Cu, Mo, Ni, Pb, Sb, Sn, Sr, Th, Tl, U, V and Zn contents were determined in 96 different type and kind peat samples by using ICP-MS method. Trace element concentrations in peats were low, maximum copper contents were 22 mg/kg, zinc -31 mg/kg, arsenic - 7 mg/kg, cadmium -m 0,3 mg/kg, nickel - 6 mg/kg, lead - 9 mg/kg. The variance of trace element contents depending on of type and kind of peats were observed. Fen peats (minerotrophic bogs) characterize the higher concentration of majority trace elements. Raised bog peats (ombroprophic bogs) distinguish slightly increased contents of lead, antimony and zinc. Among the fen peats the highest concentrations of trace elements are observed in the alder peats while the lowest contents - in the moss peats.

6

Organiczne i próchniczne poziomy gleb jako surowiec w kształtowaniu terenów zieleni

Greinert A., Walczak B.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2004

|

nr 131(12)

121-126

PL

Wraz z rozwojem terenów zurbanizowanych, w tym głównie osiedli domków jednorodzinnych, wzrosło zapotrzebowanie na podłoża ogrodnicze. Jako odzew na zaistniałe zapotrzebowanie, w wielu miejscach Ziemi Lubuskiej i północnej części Dolnego Śląska powstały różnej wielkości kopalnie torfów. Wydobywa się także materiał glebowy z poziomów darniowych i poddarniowych łąk. Dodatkowo materiał o wysokiej zawartości materii organicznej pozyskiwany jest w trakcie prac budowlanych - usuwany z powierzchni gruntu jako nienośny. Obserwowana przy tym już od wielu lat moda na nasadzenia roślin kwasolubnych (drzew i krzewów iglastych, wrzosów i wrzośców, azalii i różaneczników i innych) na obszarach miejskich, powoduje jeszcze większe zintensyfikowanie poszukiwania odpowiednich materiałów. Trend ten zdaje się narastać, stąd też istotną jest próba odpowiedzi na pytanie o jakość pozyskiwanych materiałów i skutki tego procesu dla środowiska przyrodniczego opisywanych regionów.

EN

Together with the urban development, one-family-housing estates mainly, there has been an increase in the demand for gardening subsoil. To respond to the arising demand, there has occurred various-sized peat pits in many sites of Lubuskie Region and in the northern part of Lower Silesia. Also turf and sub-turf soil materials are excavated from meadows. Additionally, a material with high organic content is obtained during the construction works, which is removed form the surface of the subsoil as a non-bearing one. The last few years have brought acidophilic plants (coniferous trees, and bushes, heather, rhododendron shrubs and other) into fashion, which has resulted in even more intense search for the appropriate material. The tendency seems to be growing, so it is essential to raise a question of the quality of the obtained material and the environmental consequences of the process for the described regions.

7

Jeziorne osady holocenu w środkowym pasie bagien Puszczy Kampinoskiej

Alexandrowicz S.W., Żurek S.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

1998

|

T. 24, z. 4

333-351

PL

Węglanowo-organiczne osady holocenu, zawierające bogatą faunę mięczaków wodnych i pokryte przez torfy, wypełniają obniżenia w środkowym pasie bagiennym Puszczy Kampinoskiej. Świadczą one o istnieniu tu wielu małych zbiorników jeziornych, które w późnym vistulianie i z początkiem holocenu utworzyły pojezierze w obniżeniach obrzeżonych pasmami wydm. Jeziorka te powstawały głównie jako starorzecza w odciętych korytach rzecznych, wypełniały się osadami i przekształcały w torfowiska istniejące do dziś. W skład zespołów mięczaków wchodzą głównie gatunki żyjące wśród roślin wodnych w płytkich, silnie zarastających zbiornikach, wskazujące na holoceński wiek gytii

EN

Calcareous-organic gyttja rich in shells of molluscs and covered with peat were found as sediments of ancient water bodies forming a lake land in the Middle Swamp Strip bordered with dunes in the Kampinos Forest. Numerous ox-bows and small lakes had been developed during the Late Vistulian and the Lower Holocene, filled with lacustrine sediments and finally transformed into peat-bogs existing till now. Rich assemblages of molluscs composed of species typical of shallow water bodies with a rich vegetation occur in the mentioned sediments