Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 11

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  throughfall
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
1
Content available remote Chemical denudation in a geoecosystem in acid immision conditions
EN
There is an analysis of the physico-chemical properties and the chemical composition of precipitation in a forest geoecosystem in acid immision conditions. The data used in the analysis was collected between 2000 and 2010. In that period, a drop in the immision scale of S-SO2 in the atmospheric air had been observed, which consequently was one of the reasons for a drop in the precipitation acidity. The conclusion was that rainwater, after penetrating treetops and trunks, undergoes a significant transformation whose intensity depends on species composition of the forest stand. Statistically relevant differences were found in coniferous stands, in which a substantial drop in pH was noted, in addition to an increase in the load of components accumulated in the soil in relation to atmospheric precipitation. The calculated indicators of the eco-chemical state of waters (Ma%) have revealed that throughfall waters in coniferous stands and fir and beech stemflow contain significant amounts of aluminium, manganese, iron and hydrogen ions in the sum of cations. Also the indicator of acid-neutralizing capacity (ANCaq) shows that these waters are more enriched with sulfate, nitrate and chloride ions than bulk precipitation. The recorded variation eventuates from processes related to dry and humid deposition, as well as ion-exchange processes occurring within the stand. The obtained results point to an intensification of chemical denudation within the trunks, triggering disadvantageous changes in both biotic and abiotic part of the ecosystem. The effects of the increased inflow of souring agents to the soil through stemflow are significant acidification of the top mineral soil horizon and an increase in the hydrolytic acidity.
PL
Dokonano analizy właściwości fizyczno-chemicznych i składu chemicznego opadów atmosferycznych w ekosystemie leśnym w warunkach kwaśnej imisji. Dane przyjęte do analizy objęły lata 2000-2010. W ww. okresie stwierdzono spadek wielkości imisji S-SO2 w powietrzu atmosferycznym, co w konsekwencji było jedną z przyczyn spadku kwasowości opadów atmosferycznych. Stwierdzono, że wody opadowe po przejściu przez strefę koron i pni drzew ulegają znaczącej transformacji, której intensywność zależy od składu gatunkowego drzewostanu. Istotnie statystyczne różnice stwierdzono w przypadku drzewostanu iglastego, w którym odnotowano znaczący spadek wielkości pH oraz wzrost ładunku składników deponowanych do gleb w odniesieniu do opadu atmosferycznego. Obliczone wskaźniki ekochemicznego stanu wód (Ma [%]) wykazały, że zwłaszcza wody opadu podkoronowego w drzewostanie iglastym oraz spływające po pniach jodeł i buków zawierają znaczne ilości jonów glinu, manganu, żelaza oraz wodoru w całkowitej sumie kationów. Również wskaźnik pojemności zobojętniania kwasów (ANCaq) wskazuje, że wody te są znacznie bardziej wzbogacone w jony siarczanowe, azotanowe i chlorkowe niż opad bezpośredni. Stwierdzona zmienność wynika z procesów związanych z suchą i wilgotną depozycją oraz procesami jonowymiennymi zachodzącymi w obrębie drzewostanu. Uzyskane wyniki wskazują na znaczne obciążenie tych wód składnikami zakwaszającymi, które doprowadzają do intensyfikacji denudacji chemicznej w obrębie pni drzew, wywołując niekorzystne zmiany zarówno w odniesieniu do biotycznej, jak i abiotycznej części ekosystemu. Efektem wzmożonego dopływu substancji zakwaszających do gleb z wodami spływającymi po pniach jest znaczące zakwaszenie wierzchniego mineralnego poziomu gleb oraz wzrost kwasowości hydrolitycznej.
EN
Atmospheric load is an important source of nutrients and pollutants to ecosystems. During the flux through forest canopies that deposition is intensively modified enriching in some elements and pooring in others. Both, atmospheric load and flux of elements through forest canopies, were investigated in the Kampinos National Park (central Poland) during vegetative seasons (April-October) of the years 1998 and 2000. Throughfall was compared with atmospheric deposition in five different forest ecosystems: pine, birch, locust tree, alder, and oak. Atmospheric deposition data was obtained from rain collectors equipped with artificial foliage of an area similar to the actual leaf surface area in a given ecosystem. Results showed that H[^+] and Pb[^2+] flowed passively through tree canopies. NO[3^-], PO[4^3-], SO[4^2-], NH[4^+], Na[^+], Cd[^2+], Zn[^2+] and Cu[^2+] were retained in the canopies (the process was the most intensive for ammonium - 58%, and phosphorus - 60% retained), whileCl[^-], Mg[^2+], K[^+] and Ca[^2+] were leached out of canopies (throughfall, in comparison to bulk precipitation, was enriched by up to 109% in case of potassium). These processes all occurred more vigorously in deciduous trees, like alder and oak, and less intensively or not at all in pine tree stands. Trees living in symbiosis with nitrogen-fixing microorganisms (alder and locust tree) were equally effective at trapping nitrogen from atmospheric loads, as at non-symbiotic tree species. The calendar day has no influence on the throughfall balance of elements with the only exception for calcium (only in alder forest also magnesium and chlorine), which was more intensively leached out during the autumn then on the beginning of vegetation season.
EN
The results are presented of chemical studies on precipitation based on multi-year observations (1992-2007) carried out in the Wielkopolski National Park (WNP). They are compared with the monitoring data obtained by stations grouped in the European Monitoring and Evaluation Programme (EMEP) network. It was found that over the study period the pH of precipitation tended to grow systematically, thus contributing to a decrease of the annual deposition of (H+) ions. The trend lines of changes in the deposition of hydrogen ions have similar slope coefficients, which indicates similar rate of changes. The year with the lowest pH was 1994, in which the mean annual pH was 3.92. In turn, the acidification level was the lowest in 2006 with pH - 4.80. The deposition of hydrogen ions at all stations often exceeded 20 mg·m-² ·year-¹, and at the WNP station it even reached 70 mg·m-² in 1994. The deposition of acid-forming ions was also analysed. Predominant among them were sulphate ions, but their deposition showed a declining tendency with time. Their maximum values were recorded in precipitation in the WNP - 707 mg S-SO4 ·m-² (2002) and 260 mg N-NO3·m-² (2007). It was found that the NO3/SO4 eq/eq ratio tended to increase, which is indicative of changes in the composition structure of precipitation. This effect resulted from the decrease in SO2 emission in the Wielkopolska region and from the increase in NOx emission caused by car traffic in the Park and along its border. Calcium dominated among the deposited alkaline cations - its share exceeded 50%. The figures recorded for potassium and calcium deposition by lowland EMEP stations were several times lower than those obtained in the WNP and lower than the mean for Poland. Over the last years one can note a stabilisation in the amount of deposited cations.
PL
Przedstawiono wyniki badań chemicznych opadów atmosferycznych, opartych na wieloletnich obserwacjach (1992-2007), prowadzonych w Wielkopolskim Parku Narodowym (WPN) i porównano z rezultatami badań monitoringowych stacji, będących w europejskiej sieci EMEP. Stwierdzono, że w tym czasie pH opadów ulegało systematycznemu podwyższeniu powodując obniżenie rocznej depozycji jonów [H+]. Linie trendu zmian depozycji jonów wodorowych charakteryzująsię zbliżonym współczynnikiem nachylenia, co wskazuje na podobne tempo zmian. Rokiem o najniższym pH był 1994 r., w którym średnie roczne pH osiągnęło wartość 3,92. Natomiast rokiem o najmniejszym zakwaszeniu okazał się 2006 r. - pH 4,80. Depozycja jonów wodorowych we wszystkich stacjach monitoringu EMEP w Polsce często przekraczała wartość 20 mg·m-² ·rok-1, a w WPN osiągnęła w 1994 r. wartość 70 mg·m-². Przeanalizowano depozycję jonów kwasotwórczych. Wśród nich dominowała depozycja jonów siarczanowych, wykazując wartości malejące w kolejnych latach. Wartości maksymalne wyniosły - 707 mg S·m-² (2002) i 260 mg N-NO3·m-² (2007). Stwierdzono wzrastający współczynnik NO3/SO4 eq/eq, wskazujący na zmiany w strukturze składu anionów. Wśród deponowanych kationów alkalicznych najwyższe wartości przyjmuje wapń stanowiąc ponad 50%. Stacje nizinne EMEP charakteryzują się wartościami depozycji potasu i wapnia kilkukrotnie niższymi niż uzyskane w WPN oraz niższymi niż średnie dla Polski. W ostatnich latach obserwuje się stabilizację ilości deponowanych kationów.
EN
Analyses of precipitation in the forest environment were conducted in the years 2004-2007 in a premanent observation plot established in a pine forest stand growing in a mixed fresh coniferous forest habitat in the Chojnow Forest District. The amount and chemistry of atmospheric precipitation in the open field and under canopies were analysed. Electrical conductivity, pH, and concentrations of Ca, Mg, Cl, NO3, SO4, Na, K, Fe, Mn, Al, NH4, PO4, Zn, Cd, Cu and Pb were determined in collected samples. Mean annual precipitation in the open field for the years 2004-2007 was 443 mm. Mean pH (volume weighted) in this period equalled 4.8 and electrical conductivity - 47 µS·cm-¹. Mean precipitation under trees crowns (411 mm·y-¹) was lower than bulk precipitation. Throughfall was characterised by lower pH (mean 4.2) and higher conductivity (62 µS·cm-¹). Throughfall was enriched, mostly in hydrogen ions, Mn, K, Al, Mg, and Ca ions with respective enrichment factors of: 67, 20, 9, 5, 4 and 2.
PL
Badania wod opadowych w środowisku leśnym prowadzono w latach 2004-2007 na stałej powierzchni obserwacyjnej, założonej w drzewostanie sosnowym na siedlisku bor mieszany świeży w Nadleśnictwie Chojnów. Badania te dotyczyły m.in. ilości i składu chemicznego opadów atmosferycznych na otwartej przestrzeni oraz pod okapem drzewostanu. W próbkach oznaczano pH i przewodność elektryczną właściwą oraz wykonywano analizy zawartości jonow: Ca, Mg, Cl, NO3, SO4, Na, K, Fe, Mn, Al, NH4, PO4, Zn, Cd, Cu i Pb. Wielkość opadu rocznego na otwartej przestrzeni w latach 2004-2007 wyniosła średnio 443 mm. Średnie ważone pH (ważone objętością) w tym okresie wyniosło 4,8, zaś przewodność elektryczna właściwa wyniosła 47 µS·cm-¹. Średni opad pod koronami drzew był mniejszy niż na otwartej przestrzeni (411 mm·rok-¹). Jednocześnie opady podkoronowe charakteryzowała niższa wartość pH (średnia 4,2) oraz większa przewodność (średnio 62 µS·cm-¹). Opady przechodząc przez korony drzew ulegały wzbogaceniu - w największym stopniu w protony, jony Mn, K, Al, Mg i Ca (wskaźniki wzbogacenia stężenia średnio w badanym okresie wyniosły odpowiednio: 67, 20, 9, 5, 4 i 2).
EN
The study was carried out in the years 2004-2007 in a permanent observation plot established in a pine tree stand growing in a mixed fresh coniferous forest habitat of the Chojnów Forest District. Analyses pertained to the deposition of mineral compounds delivered to soil with bulk precipitation in the open field and throughfall and to chemical compositions of soil solution at a depth of 25 cm and 50 cm. pH, electrical conductivity and concentrations of Ca, Mg, Cl, NO3, SO4, Na, K, Fe, Mn, NH4, PO4, Zn, Cd, Cu, and Pb were analysed in precipitation and in soil solution samples. Total load of ions under the canopy of pine trees ranged between 47 and 61 kg·ha-¹ ·year-¹. Acidifying ions (N + S + Cl) contributed in 51% to the total ionic load (in mol[sub]c·ha-¹ ·year-¹) while base ions (Ca + Mg + Na + K) in only 36%. Respective percentage contribution in bulk precipitation was 69% and 19%. No relationship was found between the chemical composition of soil solutions (at both depths) and the chemical composition of precipitation waters. Analysed soil solutions were acidic (average pH at the depth of 25 cm and 50 cm was 4.3 and 4.4, respectively) and the molar ratio of the sum of base cations (Ca, Mg, and K) to Al in the majority of examined samples from the upper soil layer, was much lower than 1. This is the evidence of low buffering capacities of analysed soil in relation to acidifying loads and indicates a potential threat for the pine stand stability.
PL
Badania prowadzono w latach 2004-2007 na stałej powierzchni obserwacyjnej, założonej w drzewostanie sosnowym na siedlisku bór mieszany świeży w Nadleśnictwie Chojnów. Badania dotyczyły wielkości ładunku składników mineralnych docierających do podłoża wraz z opadami atmosferycznymi na otwartej przestrzeni oraz pod okapem drzewostanu, a także składu chemicznego roztworów glebowych na głębokości 25 i 50 cm. W próbkach opadów oraz wód glebowych oznaczano pH i przewodność elektryczną właściwą oraz wykonywano analizy zawartości jonów: Ca, Mg, Cl, NO3, SO4, Na, K, Fe, Mn, NH4, PO4, Zn, Cd, Cu i Pb. Sumaryczny ładunek jonów pod okapem drzewostanu sosnowego kształtowałsię w zakresie od 47 do 61 kg·ha-¹ rocznie. Udział jonów zakwaszających (N + S + Cl) w ładunku sumarycznym jonów pod okapem, wyrażonym w mol[sub]c·ha-¹, wyniósł 51%, natomiast udział jonów alkalicznych (Ca + Mg + Na + K) osiągnął zaledwie 36%. Wartości te w opadzie na otwartej przestrzeni wyniosły odpowiednio 69 i 19%. Nie stwierdzono silnego związku składu chemicznego roztworów glebowych (z obu głębokości) z właściwościami chemicznymi wód opadowych. Odczyn badanych roztworów glebowych był kwaśny (średnie pH na głębokości 25 i 50 cm wyniosło odpowiednio 4,3 i 4,4), a stosunek molowy sumy kationów zasadowych (Ca, Mg i K) do kationu Al w większości badanych prób z górnego poziomu glebowego był daleko mniejszy od granicznej wartości 1. Świadczy to o niewielkich zdolnościach buforowych gleb w stosunku do ładunku zakwaszającego, a także wskazuje na potencjalne zagrożenie stabilności drzewostanu.
EN
The research was performed in the central part of the Świętokrzyskie mountains in the sylvan ecosystem between 2000 and 2006. The results indicate growing acidification of rainwaters enriched with metals which results in the increase of acidifica-tion rate (Ma %) and decrease of pH. In the research period (2000--2006) an average amount of Ma % in precipitation amounted to 9.26 (weak acidic solution), after penetrating tree-crowns it is enriched with metals, mainly with Mn (fivefold increase of the load) and with Al (fourfold increase of the load). In the Świętokrzyskie mountains in 2000-2006 in total, the load of tested metals amounted to: 1.314 kg ź ha-1 in precipitation, 4.61 kg ź ha-1 in throughfall in fir-stand and 1.638 kg ź ha-1 in beech-stand.
PL
Na tle zróżnicowania przyrodniczego geoekosystemy górskie różnią się od niżowych nadwyżkami doprowadzanej energii i materii, przy jednoczesnym przyspieszonym ich odprowadzaniu. Dodatkowo wyniesienie tych geoekosystemów ponad otaczające tereny powoduje ich ekspozycję na osadzanie emisji zarówno lokalnego pochodzenia, jak i mas powietrza pochodzących ze zdalnego transportu. Wzrost stężeń w powietrzu atmosferycznym składników o działaniu kwasowym powoduje ukierunkowanie głównego nurtu przemian na postępujące, sięgające głęboko w glebach zakwaszenie środowiska całego geoekosystemu. Opady atmosferyczne, niosące ze sobą składniki zakwaszające, m.in. metale, ulegają dodatkowemu wzbogaceniu po przejściu przez strefę koron i pni drzew. Efektem jest mikromozaikowatość wierzchnich poziomów gleb oraz zmiany pH w profilu glebowym. O stopniu zakwaszenia decyduje procentowy udział kationów o charakterze kwasowym (Ma %) i H+ w całkowitej sumie kationów. Wśród kationów ważne miejsce zajmują metale: Fe, Mn, Al. Badania przeprowadzono w centralnej części Gór Świętokrzyskich w ekosystemie leśnym w latach 2000-2006. Wyniki wskazują na postępujące zakwaszenie wód opadowych, wzbogaconych w metale, czego efektem jest wzrost stopnia zakwaszenia (Ma %) oraz spadek wartości pR. Średnia wartość Ma % w opadzie atmosferycznym dla okresu przyjętego do badań (lata 2000-2006) wynosiła 9,26 (roztwór słabo kwaśny), po przejściu przez strefę koron oraz pni drzew uległa wzbogaceniu w metale, głównie Mn (pięciokrotny wzrost ładunku) i Al (czterokrotny wzrost ładunku). Łącznie w Górach Świętokrzyskich wartość ładunku analizowanych metali w latach 2000-2006 wynosiła średnio: w opadzie atmosferycznym 1,314 kg ź ha-1, w opadzie podkoronowym w drzewostanie jodłowym 4,61 kg . ha-I, w drzewostanie bukowym 1,638 kg ź ha-1.
EN
In the study the dynamics of concentration level changes was analyzed in the period between 2002 and 2005 concerning N-NH_4, N-NO_3, P-PO_4 and pH in bulk precipitation and throughfall in two different woodland ecosystems of Słowiński National Park. Both woodland ecosystems were influenced by the same weather conditions. On the basis of obtained results it was found that chemical variability of throughfall waters is mainly determined by both species composition and the kind of forest stand, as well as its trophic conditions Comparing to bulk precipitation (collected at an open area) throughfall samples collected at the Vaccinio uligi-nosi -Beluletumpubescenlis ecosystem were poor in N-NH_4 and P-PO_4 enriched in N-NO_3, and slightly more acidic (by 3.9%), while at the Empelro nigri - Pinetum ecosystem were poor in N-NH_4 enriched in P-PO_4 and N-NO_3 and more acidic (by 4.4%).
PL
W pracy przeanalizowano dynamikę zmian poziomów stężeń N-NH_4, N-NO_3, P-PO_4 oraz pH w opadach na otwartej przestrzeni i opadach podkoronowyeh w dwóch różnych ekosystemach leśnych Słowińskiego Parku Narodowego w okresie 2002-2005. Badane ekosystemy leśne znajdowały się pod wpływem takich samych warunków meteorologicznych. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że o zmianie jakości wód podkoronowyeh decydują przede wszystkim rodzaj i gatunek drzewostanu, a także stan troficzny ekosystemu leśnego. Opady podkoronowe w porównaniu do opadów na otwartej przestrzeni w zespole Vaccinio uliginosi - Betuletum pubescentis były uboższe w N-NH_4 i P-PO_4 wzbogacone w N-NO_3,oraz nieco bardziej kwaśne (o 3,9%), a w zespole Empetro nigri - Pine tum uboższe w N-NH_4 wzbogacone w P-PO_4, i N-NO_3 oraz bardziej kwaśne (o 4,4%).
PL
Przedstawiono dane dotyczące chemizmu wód spływnych dostających się do środowiska w wyniku zmywania przez opady atmosferyczne zanieczyszczeń z takich powierzchni, jak: arterie komunikacyjne, dachy budynków, obszary rolnicze i leśne oraz hałdy odpadów. Wyniki uzyskane w trakcie badań własnych zestawiono z danymi literaturowymi. Informacje o metodyce pobierania próbek i położeniu sta-nowiska obserwacyjnego warunkują prawidłowy wynik analizy i możliwość porównania go z innymi danymi. Omówiono różne typy próbników stosowanych do pobierania tego typu próbek.
EN
Data on chemism of runoff waters entering the environment as a result of washing pollutants by precipitation from such surfaces as: arterial roads, building roofs, agricultural areas, waste dumps were presented. The results obtained were compared with literature data. Information on sampling procedure and location of a sampling site conditions determine obtaining correct results and possibility of comparison with other data. Samplers to collect that kind of samples were also described.
EN
Studies were performed on H+ and Pb2+ input in hulk precipitation and throughfall of 5 forest ecosystems of Kampinoski National Park. There were stands with following dominant trees: pine, birch, false acacia, alder, and oak. The studies were carried out during the growing seasons (April-October) 1998-2000. Results of that studies showed strict correlation between acidity of rainfalls (bulk precipitation and throughfali) and concentration of lead ions - the higher concentration of H+ (lower pH) the higher concentration of Pb2+. Besides concentrations of lead in throughfall were higher then in hulk precipitation with similar acidity.
PL
W trakcie sezonu wegetacyjnego (kwiecień-październik) w latach 1998-2000 na terenie Kampinoskiego Parku Narodowego przeprowadzono badania składu chemicznego opadów atmosferycznych. Badania te były prowadzone zarówno na terenie otwartym, jak i pod koronami drzew 5 różnych drzewostanów. Były to drzewostany, w których dominującym gatunkiem drzew były: sosna, brzoza, robinia, olsza i dąb. Wyniki tych badań wykazały, że stężenie jonów ołowiu (Pb2+) zarówno w wodach deszczowych, jak i podkoronowych było ściśle związane z kwasowością tych wód - przy wyższym stężeniu H+ (mniejsze pH) wyższe było stężenie jonów ołowiu. Przy czym przy podobnej kwasowości zaobserwowano większe stężenia jonów ołowiu w wodach podkoronowych niż w wodach deszczowych.
EN
The present communication deals with the application of cluster and principal components analysis to a data set collected by monitoring wet precipitation at three different sampling sites. The idea is to identify latent factors responsible for the data structure at each site and, thus, to get information on their effects on the forest ecosystems. It has been found that a significant separation between the sites is achieved based on the analytical results and the identified factors correspond to acidic, mineral and crustal effects on the forest ecosystem.
PL
Przedstawiono wyniki zastosowania chemometrycznej analizy klasterów (grup) oraz analizy składowych głównych dla danych monitoringu ciekłego opadu atmosferycznego z trzech różnych miejsc. Celem była identyfikacja czynników ukrytych, odpowiedzialnych za strukturę danych z każdego miejsca pobierania próbek. W rezultacie otrzymano informacje o wpływie tych czynników na ekosystemy leśne. Zarówno doświadczalne dane analityczne, jak i zidentyfikowane 3 czynniki ukryte (kwasowy, mineralny i fazy krystalicznej) wskazują na znaczące różnice między badanymi ekosystemami leśnymi.
EN
Atmospheric inputs of elements (macro, micro nutrients and pollutants) to the pinebeech forest (Ratanica stream catchment, Carpathian Foothills, S Poland) were examined in the years 1991-1995. The input embraced bulk precipitation and throughfall. Chemical composition of precipitation was largely influenced by air pollution in the catchment. Four factors can be distinguished responsible for the raised ionic inputs to the forest: (1) long-range transport of pollutants bringing principally H^+, NO[3]^-, SO[4]^2-, CI^- and Pb^2+, (2) local emissions from domestic heating (mainly Zn^2-, Cd^2+ and Ca^2+), (3) local dust emissions from fields and roads (K^+, Mg^2+, Ca^2+), and (4) agriculture (NH[4]^+, PO[4]^3-). Concentrations and loads of some ions (SO[4]^2-, CI^-, Pb^2+, Cd^2+) to the forest tended to decline over the study period. Element inputs in bulk precipitation to the Ratanica catchment were moderately high, generally lower than those to polluted areas of Europe (Germany), and hig her the inputs to the relatively unpolluted regions (Scandinavia). In relation to forests of central and northern Poland, the inputs estimated were, as a rule, great. Sulphur and nitrogen loads to the study forest did not exsceed threshold values for the Carpathian Foothills. Chronic pollution of the forest ecosystem in Ratanica catchment seems to be responsible for transformations of lichen flora and herb layer composition. Gradual acidification of upper soil layers was found to occur in Ratanica stream catchment. Continuous atmospheric deposition has also led to heavy metal accumulation in the soil. Acid precipitation and substantial quantities of heavy metals may pose a threat to the forest ecosystem. Any further nitrogen input to the Ratanica forest may cause demands for the element to be exceeded, and the ecosystem to collapse.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.