Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Przemiany funkcjonalno-przestrzenne terenów dawnego hutnictwa szkła na ziemi kłodzkiej

Baszak Agata, Latocha-Wites Agnieszka

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2023

|

nr 50 (2)

21--47

PL

Celem artykułu jest identyfikacja przekształceń funkcjonalno-krajobrazowych i zmian zagospodarowania prze¬strzennego terenów, które niegdyś były związane z przemysłem szklarskim na terenie ziemi kłodzkiej. Kolejnym celem jest krytyczna ocena tych przekształceń ze szczególnym uwzględnieniem stanu istniejącego, funkcjonowania i aktualnego zagospodarowania terenów poprzemysłowych. Badania oparto na przeglądzie literatury, analizie do-kumentów archeologicznych i archiwalnych, badaniach porównawczych różnych źródeł kartograficznych, a także badaniach terenowych, które obejmowały inwentaryzację pozostałości hut szkła oraz dokumentację fotograficzną. Dokładna analiza zmian funkcjonalno-krajobrazowych terenów dawnego przemysłu szklarskiego prowadzi do wniosku, że tereny te obecnie są rzadko zagospodarowane, co wpływa na degradację przestrzeni. Nieruchomo-ści są wyburzane, a ich potencjał pozostaje niewykorzystany. Nie podjęto żadnych projektów rewitalizacyjnych, a postindustrialne dziedzictwo kulturowe nie zostało należycie zachowane w krajobrazie.

EN

The article aims to identify functional and landscape transformations and spatial management changes in areas formerly asso¬ciated with the glassworking industry in the Kłodzko region. A further aim of the paper is to critically evaluate the functional and spatial transformations of the post-industrial sites with special consideration given to their existing state, functioning and current management. The research was based on a literature review, an analysis of archeological and archival documents, comparative studies of various cartographic sources, and also field surveys, which included an inventory made of the remnants of glass factories and photographic documentation. The thorough analysis of the functional and spatial planning changes of the areas of the former glass industry leads to a conclusion that these areas are nowadays rarely developed, which has an impact on the degradation of this space: properties have been demolished and their potential remains untapped. No revitalization projects have yet been undertaken, nor has the post-industrial cultural heritage been properly preserved in the landscape.

2

Rozwój środowiska mieszkaniowego na dawnych terenach przemysłowo--usługowych a dostępność zielonych przestrzeni publicznych – przypadek obszaru „Ludwinów-Mateczny" w Krakowie

Wantuch-Matla Dorota

Środowisko Mieszkaniowe

|

2022

|

nr 38

23--39

PL

W ostatniej dekadzie zabudowa mieszkaniowa w Krakowie rozwija się szczególnie intensywnie. Brak planów miejscowych w wielu częściach miasta powodował dotąd i nadal jeszcze nierzadko powoduje sytuację, w której tereny inwestycyjne są maksymalnie zabudowywane bez całościowej wizji dla obszaru na jakim się znajdują. Nierzadko wpływa to niekorzystnie na jakość przestrzeni publicznych, których charakterystyka staje się zaledwie wypadkową procesu zabudowy rozwijanej z niewielkim udziałem zieleni publicznej. Niniejszy artykuł prezentuje analizę przekształceń funkcjonalno-przestrzennych obszaru „Ludwinów-Mateczny” w Krakowie, zabudowywanego dotąd mimo braku planu miejscowego, atrakcyjnego nie tylko pod względem lokalizacyjnym, ale także ze względu na sąsiedztwo obszarów przyrodniczo cennych. Przedstawiono w nim wyniki badań procesu rozwoju lokalnego środowiska mieszkaniowego w okresie od ok. 2010 do 2022 roku. Badania oparto na analizach dostępnych dokumentów planistycznych, statystycznych, autorskiej analizie ilościowej zmian w strukturze przeznaczenia i użytkowania terenu, a także badaniach terenowych.

EN

In the last decade residential development in Krakow has been particularly intensive. In consequence of many parts of the city being left without any local zoning plan, land designated for property development is developed to the maximum while the overreaching vision for the area is missing. This often has an adverse effect on the quality of public spaces, the characteristics of which is merely resultant from the development process developed with little public green space. This article presents an analysis of the functional and spatial transformation of the “Ludwinów-Mateczny” area in Krakow, which has been developed so far in spite of the lack of a local zoning plan, attractive not only in terms of its location, but also because of its proximity to valuable natural areas. It presents the results of a study of the local housing development process over the period starting approximately in 2010 and ending in 2022. The research was based on analyses of available planning and statistical documents, the author’s quantitative analysis of changes in the land designation (purpose) and use structure, as well as on the field research.

3

Komercyjne tymczasowe użytkowanie przestrzeni jako narzędzie kreowania współczesnego środowiska mieszkaniowego – szanse i zagrożenia

Kasperczyk Zuzanna, Pazder Dominika

Środowisko Mieszkaniowe

|

2022

|

nr 39

53--65

PL

Tymczasowe użytkowanie to strategia aktywizacji pustostanów i nieużytków stanowiąca interesujące rozwiązanie dla oddolnych inicjatyw, jak również dla władz miejskich i deweloperów. Wdrażane jest jako prefaza docelowej inwestycji, by wzbudzić zainteresowanie mieszkańców i wykreować atrakcyjny dla potencjalnych klientów wizerunek. Pionierskie w kontekście poznańskim i wciąż mało opisane w kontekście polskim komercyjne tymczasowe użytkowanie przestrzeni może skutkować zarówno pozytywnymi, jak i negatywnymi rezultatami. Celem artykułu jest krytyczna analiza przykładu badawczego Koszar Kultury w Poznaniu w odniesieniu do CREAU – jego wiedeńskiego odpowiednika. Metoda analizy porównawczej, wsparta kwerendą bibliograficzną i wizytą studialną pozwoliły na wskazanie szans i zagrożeń związanych z przeprowadzonym procesem oraz wypracowanie rekomendacji służących kreacji przyjaznego, inkluzywnego środowiska mieszkaniowego w ramach działań rewitalizacyjnych.

EN

Temporary use of space is a strategy of activating the space of abandoned buildings or urban wasteland areas via a variety of bottom-up and top-down initiatives proposed by local communities, municipal authorities and developers. Implemented as a preliminary stage of a target investment project, temporary use of space is intended to spark the interest of the inhabitants and create an attractive image for potential clients. In the area of Poznan, it is a pioneering strategy, that has yet not been thoroughly studied in the Polish context. The strategy entails both positive and negative phenomena. It is the intention of this article to critically analyse a case study of Koszary Kultury [Arts & Culture Baraques] in comparison to a similar initiative in Vienna, i.e. CREAU project. Comparative analysis, combined with a bibliographic query of literature and a site visit, has enabled us to identify opportunities and threats of temporary use of space and to work up recommendations how to create friendly and inclusive residential housing via revitalisation activities.

4

Analiza wybranych narzędzi pomocnych w realizacji inwestycji związanych z budową farm fotowoltaicznych na terenach wielkopowierzchniowych

Bałazińska Maria, Cichy Lucyna

Rynek Energii

|

2021

|

Nr 3

11--23

PL

Instalacje fotowoltaiczne montuje się nie tylko na dachach czy fasadach budynków, ale również w korytarzach transportowych, na terenach otwartych, terenach o znacznych powierzchniach do których zalicza się tereny poprzemysłowe czy kopalniane. Ostatnie z wymienionych obszarów często postrzegane są jako nieużyteczne. Niemniej mogą stać się one idealną lokalizacją dla systemów fotowoltaicznych. Aby zagospodarować wspomniane tereny pod inwestycje koniecznym okazuje się posiadanie wiedzy dotyczącej aspektów prawnych, ekonomicznych, technicznych, środowiskowych, czy społecznych. W pracy zebrano narzędzia pomocne podczas planowania, realizacji oraz eksploatacji farm fotowoltaicznych. Narzędzia te dotyczą zarówno kwestii organizacyjnych, administracyjnych, prawnych, technicznych, ekonomicznych, środowiskowych, jak i społecznych. Pomagają one obliczyć opłacalność ekonomiczną inwestycji, czy weryfikują poprawność funkcjonowania instalacji.

EN

Photovoltaic installations are not only mounted on roofs or facades of buildings, but also in transport corridors, open areas, areas with large surface such as post-industrial or mining areas. The last mentioned areas, are often seen as not useful. Nevertheless, they can become ideal locations for photovoltaic systems. In order to develop these areas for investment it is necessary to have knowledge of legal, economic, technical, environmental and social aspects. The paper collects tools to help in the planning, implementation and operation of photovoltaic farms. These tools address organizational, administrative, legal, technical, economic, environmental, and social issues. They help to calculate the economic profitability of an investment and verify the correct functioning of the installation.

5

Strategic goals for post-industrial cities based on the example of the Zabrze city development strategy

Krawczyk Dariusz

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2020

|

z. 148

325--338

EN

Purpose: Effective social and economic revitalisation of post-industrial cities involves municipal government entities undertaking planning activities. The aim of the paper is to analyze these activities as the entities have to set not only far-reaching goals to be achieved, but also develop a strategy to achieve the intended results, which acts as a basis for the selection of optimal tactical actions. The city planning document needs to refer to broader regional, metropolitan and national strategies and include specific sectoral programmes within the city. In addition, it should include an evaluation model that ensures the verification of the effectiveness of the operations undertaken. Methodology: The Zabrze development strategy was analysed to determine the content of planning documents in the field of development strategy of post-industrial cities. The content of the document, taking into account the specified priorities, was then verified with systematically prepared reports specifying the degree of implementation of plans, budgetary outlays and the schedule of activities. Findings: As a result, it was possible to link the planning assumptions with the facts in the case of the revitalisation of the city, which, several years ago, was a centre of heavy industry with numerous mines, steelworks and manufacturing plants. We focused primarily on the analysis of the implementation of tasks related to social and infrastructure revitalisation. It was agreed that in the case of Zabrze, the development of a new field of economic activity, i.e. post-industrial heritage tourism, played an important role. Value: It has been shown that consistent implementation of the adopted plans by the local government can result in a change of the image of the city.

6

Wybrane Londyńskie strategie przekształceń urbanistycznych na potrzeby mieszkalnictwa dostępnego

Pedrycz Paweł

Środowisko Mieszkaniowe

|

2020

|

nr 32

58--68

PL

Kwestia mieszkalnictwa dostępnego cenowo (affordable housing) staje się w Europie i Polsce jednym z najistotniejszych elementów polityki społecznej i podstawowym zadaniem architektury i urbanistyki. W procesie tym jedną z kluczowych kwestii, będącą zarazem często hamulcem, jest pozyskiwanie gruntów pod takie inwestycje. Najprostszym rozwiązaniem, stosowanym obecnie w Polsce, jest budowa osiedli na peryferyjnych, niezagospodarowanych obszarach (greenfields) – jest to jednak strategia szkodliwa urbanistycznie, a długoterminowo także społecznie. Wobec powyższego należy szukać alternatywnych wyborów lokalizacji inwestycji mieszkalnictwa dostępnego. Wiele interesujących strategii oferuje kontekst londyński, gdzie dostępność gruntów jest bardzo ograniczona. W niniejszym tekście przedstawione zostały 2 takie strategie przekształceń terenów na cele mieszkaniowe, poparte indywidualnymi studiami przypadków. Są to: (a) tereny infrastruktury technicznej, (b) ekstensywne tereny mieszkaniowe z lat 60.-70. Każdy z przypadków został omówiony według podobnego schematu na który składa się: (a) kontekst przedsięwzięcia, (b) efekt, (c) perspektywy, (d) potencjał dla kontekstu polskiego, (e) ograniczenia w kontekście polskim. Takie ujęcie pozwoliło na zobiektywizowaną ocenę przydatności poszczególnych strategii na potrzeby polskiego mieszkalnictwa dostępnego cenowo. Jako model przekształceń o największym potencjale ilościowym uznane zostały transformacje modernistycznych osiedli blokowych, zaś scenariuszem najbardziej realistycznym uznane zostało inwestowanie na terenach infrastruktury technicznej.

EN

The issue of affordable housing is becoming an important element of social policy in Europe and Poland and the fundamental task of architecture and urban planning. One of the key issues, which often blocks this process, is the acquisition of land for development. The simplest solution, currently employed in Poland, is the construction of housing estates in undeveloped peripheral areas, so-called greenfields. This solution, however, is detrimental to urban planning and, in the long term, also harmful to society. Given the above, alternative locations for affordable housing development should be sought. Many interesting strategies are to be found in the context of London, where the availability of land is extremely limited. This paper presents two such land conversion strategies for housing purposes, supported by individual case studies. These concern: (a) areas of technical infrastructure, (b) extensive housing estates from the 1960s and 1970s. Each example has been described according to a similar outline, which consists of: (a) the context of the project, (b) its effect, (c) outlook, (d) potential and limitations in the Polish context. This approach allows for an objective assessment of the suitability of individual strategies for the needs of affordable housing in Poland. As a result, transformations of existing Modernist housing estates can be considered the more promising in terms of quantity, while investing in areas of technical infrastructure seems to be the more realistic scenario.

7

Reclamation of riverside postindustrial land – case study of Frankfurt and Warsaw

Denis Małgorzata

Przestrzeń i Forma

|

2020

|

nr 43

147--162

EN

The article presents two examples of reclamation of riverside industrial spaces, in Frankfurt and Warsaw. The location of the analysed post-industrial land is extremely attractive and desired by investors due to the vicinity of the city centre and transport accessibility. The renewal of riverside land should occur in cooperation of private and public entities and the local community. Transformations of the existing post-industrial areas are in opposition to urban sprawl, corresponding with the rules of sustainable development and compact city. Reclaiming urbanised spaces counteracts the occurrence of crisis areas, neglected and omitted by residents because they are dangerous and unfriendly.

PL

W artykule przedstawiono dwa przykłady odzyskania przestrzeni przemysłowej nadrzecznej, jeden we Frankfurcie nad Menem, drugi w Warszawie. Lokalizacja analizowanych obszarów poprzemysłowych jest bardzo atrakcyjna, pożądana przez inwestorów z racji bliskości do centrum czy dobrej komunikacji. Odnowienie terenów nadrzecznych powinno być dokonywane przy współpracy podmiotów prywatnych, publicznych i społeczności lokalnej. Przekształcenia istniejących obszarów poprzemysłowych są przeciwstawieniem się rozlewaniu miast, co jest zgodne z zasadami zrównoważonego rozwoju i miasta zwartego. Odzyskiwanie zurbanizowanej przestrzeni miejskich jest słuszne, ponieważ przeciwdziała występowaniu obszarów kryzysowych, zaniedbanych, omijanych przez mieszkańców z racji iż są niebezpieczne i nieprzyjazne.

8

Geostatistical Methods as a Tool Supporting Revitalization of Industrially Degraded and Post-Mining Areas

Zawadzki Jarosław, Fabijańczyk Piotr, Przeździecki Karol

New Trends in Production Engineering

|

2020

|

Vol. 3, Iss. 1

30--40

EN

Post-industrial and post-mining areas have often been under strong anthropogenic pressure for a long time. As a result, such areas, after the ending of industrial activity require taking steps to revitalize them. It may cover many elements of the natural or urban environment, such as water, soil, vegetated areas, urban development etc. To carry out revitalization, it is necessary to determine the initial state of such areas, often using selected chemical, geophysical or ecological. After that it is also important to properly monitor the state of such areas to assess the progress of the revitalization process. For this purpose a variety of change detection technics were developed. Post-industrial areas are very often characterized by a large extent, are difficult to access, have complicated land cover. For this reason, it is particularly important to choose appropriate methods to assess the degree of pollution of such areas. Such methods should be as economical as possible and time-effective. A very desirable feature of such methods is that they should allow a quick assessment of the entire area. Geostatistics supplemented by modern remote sensing can be effective for this purpose. Nowadays, using remote sensing, it is possible to gather information simultaneously from the entire, even vast area, with high spatial, spectral and temporal resolution. Geostatistics in turn provides many tools that are able to enable rapid analysis and inference based on even very complicated often scarce spatial data sets obtained from ground measurement and satellite observations. The goal of the article was to present selected results obtained using geostatistical methods also related to remote sensing, which may be helpful for decision makers in revitalizing post-industrial and post-mining areas. The results described in this paper were based mostly on the previous studies, carried out by authors.

9

Reliability of the Transport System in an Area Affected by the Mining Underground Activity

Hudecek Leopold, Rezac Miroslav, Cihlarova Denisa, Rohac Otto

Inżynieria Mineralna

|

2020

|

no. 1, vol. 1

55--60

EN

The paper deals with the negative effects of mining on the transport network in the Moravian-Silesian area, especially is focused on problems reflected in construction layers of transport-related structures (railways, roads, area storage and handling areas). With the extraction downturn, the sources and objectives of transport have changed including the characteristics of transport flows of all traffic roads and connections. Various measures for all transport modes situated in Moravian-Silesian region are identified and introduced in the both districts. Also new relevant directions of transport development are described considering efficiency, effectiveness. And also these measures are taken for to needs minimization negative impact on the health and quality of our environment while ensuring the transport services in the region. The dynamic development of the Ostrava agglomeration is thus inseparably connected with black coal mining, metallurgy and railway development. The position of extraction companies was set by the position of the deposit, which resulted in the establishment of a polycentric system of settlement in the agglomeration. Further development of the coal railways at the end of the 19th century was related to the extraction capacities in the region of Karviná. The greatest industrial and development boom was experienced at the beginning of the 20th century where there were massive changes in the condition of the entire Ostrava basin. After 1989, with reduction in the mining work, primary „brownfields“ started appearing in OKD, being industrial premises of the mines as well as secondary „brownfields“, which were disused railway siding stations and connecting railway sidings. High-performance, sufficiently efficient and comfort system of transport infrastructure appears to be a key factor for future development this area. The development of mining in the past years was subject to a functional transport system, with prevailing requirements for the transportation of large volumes of extracted material, structural elements and people working in this industry. With the extraction downturn, the sources and objectives of transport have changed including the characteristics of transport flows of all traffic roads and connections. Thus, in this area it is necessary to identify the consequences of mining, reclaim the landscape, reconstruct civil structures and ensure safe and reliable transport through transport-engineering measures which may ensure the required transport standard and minimise its adverse environmental impacts.

PL

Artykuł dotyczy negatywnego wpływu wydobycia na sieć transportową na obszarze morawsko- śląskim, w szczególności koncentrując się na problemach odzwierciedlonych w warstwach konstrukcyjnych struktur transportowych (koleje, drogi, obszary magazynowania i przeładunku). Wraz ze spadkiem wydobycia zmieniły się sposoby i cele transportu, w tym charakterystyka przepływów transportowych na wszystkich drogach i połączeniach komunikacyjnych. Zidentyfikowano różne środki transportu zlokalizowane w regionie morawsko-śląskim. Opisano również nowe istotne kierunki rozwoju transportu z uwzględnieniem wydajności i skuteczności. Podejmowane są również działania mające na celu minimalizację potrzeb, negatywny wpływ na zdrowie i jakość naszego środowiska przy jednoczesnym zapewnieniu usług transportowych w regionie. Dynamiczny rozwój aglomeracji ostrawskiej jest zatem nierozerwalnie związany z wydobyciem węgla kamiennego, metalurgią i rozwojem kolei. Lokalizacja firm wydobywczych była ustalana przez położenie złoża, co spowodowało powstanie policentrycznego systemu osadnictwa w aglomeracji. Rozwój kolei węglowych pod koniec XIX wieku związany był z możliwościami wydobywczymi w regionie Karwina. Największy boom przemysłowy i rozwój nastąpił na początku XX wieku, kiedy ogromne zmiany nastąpiły w całym rejonie Ostrawy. Po 1989 r. wraz ze zmniejszeniem prac wydobywczych, w OKD zaczęły pojawiać się pierwotne „tereny poprzemysłowe”, będące obiektami przemysłowymi kopalń, a także wtórne „tereny poprzemysłowe”, które były nieużywanymi bocznicami kolejowymi i łączącymi bocznice kolejowe. Wydajny i komfortowy system infrastruktury transportowej wydaje się być kluczowym czynnikiem dla przyszłego rozwoju tego obszaru. Rozwój górnictwa w ostatnich latach był uwarunkowany przez system transportu, z dominującymi wymaganiami dotyczącymi transportu dużych ilości wydobytego materiału, elementów konstrukcyjnych i osób pracujących w tej branży. Wraz ze spadkiem wydobycia zmieniły się źródła i cele transportu, w tym charakterystyka przepływów transportowych na wszystkich drogach i połączeniach komunikacyjnych. Dlatego w tym obszarze należy zidentyfikować konsekwencje wydobycia, odzyskać krajobraz, zrekonstruować konstrukcje cywilne oraz zapewnić bezpieczny i niezawodny transport za pomocą środków inżynierii transportowej, które mogą zapewnić wymagany standard transportu i zminimalizować jego negatywny wpływ na środowisko.

10

Methods of promoting post-industrial sites on the example of the industrial monuments route in the Silesian voivodeship

Szulik Marek

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2019

|

z. 134

285--294

EN

The analysis, which was carried out during the preparation of the article, shows that 88% of entities on the Industrial Monuments Route of the Silesian Voivodeship use the communication potential of social media to inform about their activities and to advertise the tourist offer. On the other hand, all facilities can be identified by users through web presentations (websites). Communication in cyberspace is accompanied by promotion in the mass media and by a wide range of attractive events. This proves that the managers of sites located on the tourist and cultural route of the industrial heritage of the Silesian Voivodeship use coherent promotional activities.

11

Model wartościowania terenów poprzemysłowych zgodny z zasadami zrównoważonego rozwoju

Skalny A., Białecka B.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2018

|

z. 117

517--529

PL

Tereny poprzemysłowe stanowią system wielowymiarowy, składający się z czynników natury środowiskowej, społecznej i ekonomicznej. W niniejszym artykule skupiono się na przedstawieniu modelu wspomagającego wartościowanie terenów poprzemysłowych, zgodnego z zasadami zrównoważonego rozwoju. Model ten pozwala na interdyscyplinarne ujęcie procesu nadawania terenom poprzemysłowym nowych funkcji, umożliwiając tym samym ich powrót do obiegu społeczno-gospodarczego. Dla realizacji założonego celu pracy wykorzystano Procedurę Analitycznej Hierarchizacji (metoda AHP).

EN

Post-industrial areas constitute a multidimensional system, consisting of an environmental, social and economic aspects. This paper focuses on the presentation of the model that supports the valuation of post-industrial areas in accordance with the principles of sustainable development. This model allows for an interdisciplinary approach of the process of giving post-industrial areas new functions, thus enabling them to return to the socio-economic cycle. The Analytical Hierarchical Procedure (AHP method) was used to achieve the intended purpose.

12

Współczesne miasta Zagłębia Ruhry – zielone poprzemysłowe aglomeracje

Kusińska E.

Środowisko Mieszkaniowe

|

2018

|

nr 24

179--185

PL

Zagłębie Ruhry przez dziesięciolecia było najbardziej zanieczyszczonym obszarem Niemiec. Pod koniec lat 80. XX wieku, kiedy zakończono produkcję w zakładach przemysłowych i zamknięto kopalnie rozpoczął się proces rewitalizacji w ramach IBA Emscher Park, który trwał do 1999r. Obecnie po prawie 20 latach po zakończeniu IBA można obserwować wieloletnie efekty działania całego procesu transformacji. Połączenie dziedzictwa kulturowego dawnych terenów przemysłowych naturalnym krajobrazem i nadanie im zupełnie nowych funkcji sprawia, że na obszarze zagłębia można zwiedzać wyjątkowe w swoim charakterze założenia, które stanowią główne atrakcje turystyczne całego regionu.

EN

The Ruhr was one of the most polluted areas in all of Germany for decades. Towards the end of the 1980’s, when production ceased in industrial plants and mines were being closed down, a process of revitalisation began as a part of the IBA Emscher Park project, which lasted until 1999. At present, almost 20 years after the completion of the IBA, we can observe the long-term effects of the entire transformation process. The combination of the former industrial areas’ cultural heritage with the natural landscape and assigning completely new functions to them has led to a situation in which we can visit complexes of outstanding character and that constitute the man tourist attractions of the entire region.

13

Turyn: oblicza miasta. W kierunku smart

Malinowska-Petelenz B.

Środowisko Mieszkaniowe

|

2018

|

nr 23

132--140

PL

Turyn to miasto o silnych korzeniach antycznych i średniowiecznych – miasto kościołów i pałaców. Miasto kultury, biznesu i sportu – monumentalne, eleganckie i chłodne, a jednocześnie fascynująco skromne. Stolica Piemontu, położona nad rzeką Po, miasto wielkich architektów: Juvarry, Guariniego i Alfieriego, stanowi do dziś jedną z najlepszych lekcji post-barokowej urbanistyki. Miasto o wielu obliczach, w którym przeszłość miesza się z inteligentną przyszłością.

EN

Turin is a city with very strong ancient and medieval roots - a city of churches and palaces. A city of culture, business and sports - one that is monumental, elegant and cool, while at the same time being fascinatingly modest. The capital of Piedmont, located on the Po River, a city of great architects: Juvarra, Guarini and Alfieri, today constitutes one of the best lessons on post-Baroque urban planning. A city of many faces, in which the past mixes itself with a smart future.

14

Water Requirements of Bird Cherry (Padus avium Mill.)

Rolbiecki S., Stachowski P., Ptach W., Jagosz B., Kasperska-Wołowicz W., Figas A., Rolbiecki R., Grybauskiene V., Chmura K., Dobosz K.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2018

|

Tom 20, cz. 1

145--162

EN

Bird cherry (Padus avium Mill.) is a medicinal and ornamental plant. Its flowers, fruits and bark are used in herbal medicine. Bird cherry is planted in parks, along roads and also used in the landscape and reclamation plantations. The first three years after planting determines the seedling survival rate of introduced plants. During this period, the plants should have adequate soil moisture, which can be provided by the properly designed and operated irrigation system. The aim of the research was to assess the bird cherry water needs during the first three years after planting. As a measure of water requirements, the potential evapotranspiration (Etp) of the plants was applied. The modified for Polish conditions by Żakowicz (2010) Blaney-Criddle’s formula using the adjusted crop coefficients was applied. It was assumed that the growing season of plants starts on April 1 and ends on October 31. The estimates were carried out for five agro-climatic regions of Poland during the years 1981-2010. The rainfall deficiency (or excess) in the period from April to October was calculated based on the difference between the plants water needs (showed as Etp) and the precipitation totals. The average water requirements of bird cherry in all studied regions during the period of the highest water needs (July-August) were 233 mm. The highest water requirements (around 242 mm) in the period July-August occurred in the central-north-western and central-eastern regions. The lowest water requirements (227 mm) were noted in the north-eastern and south-eastern regions. In each decade of the long-term, a significant rising tendency of water needs in the period July-August by 5 mm was noted. During the years 1981-2010, the rainfall deficiency in the period July-August occurred in 29 years in the north-eastern and central-eastern regions, in 28 years in the central-north-western region, in 27 years in the south-western region and in 25 years in the south-eastern region. In all studied regions during the long-term, the increasing tendency of bird cherry water requirements during the growing season was noted. The temporal variability of bird cherry water needs, with the exception of the central-north-western region, was important for each region.

PL

Czeremcha zwyczajna (Padus avium Mill.), nazywana również czeremchą pospolitą, jest rośliną leczniczą i ozdobną. Jej kwiaty, owoce i kora są wykorzystywane w ziołolecznictwie. Bywa sadzona w parkach i przy drogach, a także stosowana w zadrzewieniach krajobrazowych i rekultywacyjnych. Decydującym o wysokiej udatności nasadzeń jest zwłaszcza okres pierwszych trzech lat po nasadzeniu roślin wprowadzanych na dany teren. Wymaga to zapewnienia wystarczającej ilości wody poprzez dobrze zaprogramowane nawodnienia. Celem podjętych badań była próba oszacowania potrzeb wodnych czeremchy zwyczajnej w pierwszych trzech latach po nasadzeniu. Jako miarę zapotrzebowania wody przez rośliny przyjęto ewapotranspirację potencjalną. Wykorzystano do tego celu, zmodyfikowany dla warunków Polski przez Żakowicza (2010), wzór Blaney-Criddle’a, z użyciem dostosowanych do niego współczynników roślinnych. Przyjęto, że sezon wegetacyjny czeremchy zwyczajnej rozpoczyna się 1 kwietnia a kończy 31 października. Obliczenia przeprowadzono dla różnych regionów agro-klimatycznych Polski w latach 1981-2010. Niedobory (lub nadmiary) opadów w okresie kwiecień-październik obliczono z różnicy pomiędzy potrzebami wodnymi czeremchy, wyrażonymi, jako Etp dla tego okresu, a sumą opadów atmosferycznych. Potrzeby wodne czeremchy w okresie jej największego zapotrzebowania na wodę (lipiec-sierpień) w 5 regionach Polski wyniosły 233 mm. Największe potrzeby wodne w lipcu i w sierpniu, wystąpiły w dwóch regionach Polaki: środkowo-północno-zachodnim i środkowo-wschodnim (około 242 mm). Najmniejsze potrzeby wodne (średnio 227 mm), stwierdzono w północno-wschodnim i południowo-wschodnim regionie Polski. W każdej dekadzie analizowanego wielolecia zaznaczyła się istotna tendencja wzrostu zapotrzebowania na wodę o 5 mm w okresie lipca i sierpnia. W badanym trzydziestoleciu, niedobory opadów w okresie lipiec-sierpień wystąpiły w 29 latach w regionach północno-wschodnim i środkowo-wschodnim, w regionie środkowo-północno-zachodnim w 28 latach, w południowo-zachodnim w 27 latach, a w południowo-wschodnim niedobory opadów wystąpiły w 25 latach. We wszystkich badanych regionach rozpatrywanego trzydziestolecia, zaznaczyła się tendencja do zwiększenia się potrzeb wodnych czeremchy w okresie wegetacji. Trend zmienności czasowej potrzeb wodnych był, z wyjątkiem regionu środkowo-północno-zachodniego, istotny w przypadku każdego regionu.

15

Greenary in the revitalization processes of post-industrial areas in the Ruhry and the Upper Silesian Industrial Districts

Wilkosz-Mamcarczyk M.

Przestrzeń i Forma

|

2018

|

nr 33

253--266

EN

This article undertakes the issue connected with postindustrial revitalization. It presents selected possibilities of solutions and ways of developing urban postindustrial areas using the plant material. Two similar districts in terms of raw materials for mining and processing were analyzed: the Ruhr area in Germany and the Upper Silesian Industrial District in Poland.

PL

Niniejszy artykuł podejmuje problematykę związaną z rewitalizacją obszarów poprzemysłowych. Zaprezentowano w nim wybrane możliwości rozwiązań oraz sposoby zagospodarowania miejskich terenów postindustrialnych z wykorzystaniem tworzywa roślinnego. Analizie poddano dwa podobne do siebie pod względem surowców wydobywczych i przetwórczych obszary: Zagłębie Ruhry w Niemczech i Górnośląski Okręg Przemysłowy w Polsce.

16

Rekultywacja i rewitalizacja jako sposoby przekształcenia terenów poprzemysłowych na tereny parkowo–rekreacyjne

Dudzińska-Jarmolińska A.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2018

|

nr 39 (1)

117--132

PL

Przekształcenia terenów poprzemysłowych stają się jedną z istniejących możliwości tworzenia terenów rekreacyjnych w rozrastających się miastach na całym świecie. Tereny poprzemysłowe powstały w wyniku przemian ekonomicznych i mają ogromny wpływ na wiele aspektów przestrzennych i społecznych. Jako przestrzenie zdegradowane, a często nawet niebezpieczne, posiadają swoisty potencjał związany z ich lokalizacją w mieście. Przy umiejętnym ich przekształceniu, powinny spełniać wiele istotnych funkcji społecznych, kulturalnych i rekreacyjnych. Przy rewitalizacji tego typu terenów nieodzownym procesem powinno być zdefiniowanie potrzeb lokalnej społeczności, identyfikacja cennych obiektów oraz zagrożeń wynikających ze skażenia środowiska naturalnego. Należy również wykorzystać istniejący potencjał miejsca, na który składa się m.in. szczególna, często unikatowa infrastruktura budowlana i techniczna oraz specyficzna roślinność wykształcona w wyniku sukcesji, co jednocześnie wpływa na zwiększenie miejskiej bioróżnorodności. Tego typu założenia parkowe, posiadają pewne wspólne cechy, które opisano w niniejszym artykule.

EN

The transformation of post-industrial areas has become a real opportunity for the formation of recreational areas in the ever-expanding urban space around the world. Post-industrial areas which have arisen as a result of economic change have a huge influence on many spatial and social issues. These spaces can be degraded and even dangerous, but, due to their location in the city, careful conversion may enable them to fulfil many important social, cultural and recreational functions. The process of revitalisation of brownfield areas should not be carried out without assessing the needs of the local community, identifying valuable objects, and examining potential hazards that may arise from the contaminated environment. These locations have significant untapped potential in the form of existing building and technical infrastructure and specific vegetation; if the process of revitalisation is carried out effectively, it could increase urban biodiversity. These types of parks, which have some common features, are described in this article.

17

Proces rewitalizacji obszarów poprzemysłowych i jego wpływ na krajobraz miejski

Sitek Sławomir, Szajnowska-Wysocka Alicja

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2018

|

nr 40 (2)

225--242

PL

Artykuł ukazuje wpływ procesu rewitalizacji na kształtowanie krajobrazu miejskiego. Wybrane miasta cechują się dużym udziałem terenów poprzemysłowych. Pomimo wspólnej genezy stanu kryzysowego w obu przypadkach rewitalizacja wywiera inny wpływ na krajobraz miejski, co przedstawiono w postaci ujęć modelowych. Podkreślono kluczową rolę właściwej diagnozy w planowaniu działań związanych z rewitalizacją, której celem jest adekwatność podejmowanych interwencji, zarówno z punktu widzenia problemów społecznych, jak i zachowania ładu przestrzennego.

EN

The article presents the impact of the revitalization process on shaping the urban landscape. The cities selected here are characterized by a large amount of post-industrial area. Despite the common origin of the crisis state in both cases, revitalization has a different impact on the urban landscape, which is presented in the form of model approaches. The key role of proper diagnosis in planning activities related to revitalization is emphasized, the purpose of which is to adequately address the interventions undertaken, both from the point of view of social problems and the preservation of spatial order.

18

Badania geośrodowiskowe terenów poprzemysłowych na potrzeby rekultywacji i projektów zagospodarowania

Kruszyńska E., Saloni J., Janiszewska S., Koda E.

Inżynieria Morska i Geotechnika

|

2018

|

nr 4

302--305

PL

Ogólne informacje dotyczące występowania zanieczyszczeń środowiska gruntowo-wodnego na terenach poprzemysłowych. Omówienie procedur formalnych, wyboru lokalizacji badań i ich zakresu oraz wymagań dotyczących zapewnienia jakości wykonania. Schematy i metody poboru próbek oraz opracowanie wyników badań oraz podejmowanie decyzji dotyczących działań rekultywacyjnych i zagospodarowania porekultywacyjnego.

EN

General information on the occurrence of soil and water contamination in industrial areas. Discussing formal procedures, choosing the location and research of soil and water tests and requirements concerning workmanship. Schemes and methods of sampling as well as elaborating research results and making decisions regarding remediation and post-treatment activities.

19

Model biznesu regionalnego operatora rewitalizacji

Brzóska J., Krannich M.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2017

|

z. 108

55--67

PL

Zasady i wymagania realizacji strategii zrównoważonego rozwoju akcentują znaczenie problematyki rewitalizacji. Szczególnie istotna jest skuteczna rewitalizacja regionów o dużej skali degradacji terenów poprzemysłowych, do których zalicza się województwo śląskie. Celem artykułu jest prezentacja koncepcji modelu biznesu regionalnego operatora rewitalizacji, będącej wynikiem prac badawczych, prowadzonych przez konsorcjum naukowo przemysłowe. W publikacji scharakteryzowano uwarunkowania makroekonomiczne i regionalne funkcjonowania operatora rewitalizacji. Przedstawiono strukturę modelu biznesu operatora rewitalizacji oraz źródła finansowania jego działalności.

EN

The principles and requirements of the implementation of the sustainable development strategy emphasize the importance of revitalization. Particularly important is the effective revitalization of large scale regions degradation of post-industrial areas to which the Silesian Voivodeship belongs. The aim of this article is to present the concept of the regional business model of the revitalization operator resulting from research conducted by the scientific and industrial consortium. The macroeconomic and regional conditions of the operation of the revitalization operator were characterized. The structure of the revitalization operator business model and the source of financing of its activity were presented.

20

Stracona szansa wzorcowych mieszkaniowych osiedli robotniczych dawnych zakładów przemysłu cukrowniczego – na wybranych przykładach miasteczek i wsi w Polsce

Czarny-Piotrowska J.

Topiarius. Studia krajobrazowe

|

2017

|

T. 2

79--92

PL

W 1990 roku w Polsce istniało 78 czynnych cukrowni. Na skutek wydarzeń historycznych, przekształceń politycznych, gospodarczych oraz czynników ekonomicznych na przestrzeni kolejnych lat dokonały się istotne zmiany w strukturze polskiego przemysłu cukrowniczego. Następstwem tych transformacji jest liczba 18 funkcjonujących cukrowni w roku 2015. Likwidacja wiodących zakładów produkcyjnych każdorazowo miała znaczący wpływ na kształt przestrzenny oraz sytuację gospodarczo-społeczną miejscowości oraz całego regionu. Szczególnym przypadkiem, wśród byłych ośrodków z zakładami produkcji rolno-spożywczej, są małe miasteczka oraz wsie. W większości, to właśnie cukrowniom zawdzięczały swój dynamiczny rozwój przestrzenny w XIX i XX w. Poddane analizie: Kazimierza Wielka, Żychlin, Dobrzelin oraz Pustków Żurawski stanowią ośrodki o liczbie mieszkańców nieprzekraczającej 10 tys. Działalność cukrownicza w skali oddziaływania regionalnego i ponadregionalnego przyczyniła się do określenia ich jasnego profilu – miasteczek i wsi przemysłowych. Zakłady produkujące cukier przez lata pełniły znaczącą rolę w tworzeniu i definiowaniu ich krajobrazu. Autorka pragnie zwrócić szczególną uwagę na fenomen architektury budowanej wokół cukrowni w postaci mieszkaniowych osiedli robotniczych. Na przykładzie czterech wybranych osiedli robotniczych podjęta zostanie próba zbadania oraz ocena ich układów urbanistycznych, wartości estetycznych i kompozycyjnych w krajobrazie miejscowości. Osiedla te stanowią wielokrotnie wybitne dzieła światowej sławy architektów. Za przykład posłuży osiedle przy Cukrowni Łubna w Kazimierzy Wielkiej, którego układ urbanistyczny przypisywany jest krakowskiemu architektowi Tadeuszowi Stryjeńskiemu. Tereny cukrowni lokalizowane w ścisłych centrach, do dziś stanowią główną dominantę krajobrazu miasteczek, będąc ich głównym punktem wizerunkowym. Analiza obecnego kształtu przestrzennego osiedli oraz ich znaczenia, również w skali całego miasta i wsi pozwoli na identyfikację i ocenę problemów, na jakie narażone jest dziedzictwo.

EN

In 1990, there were 78 active sugar factories in Poland. As a result of historical events, political, economic transformations and economic factors over the consecutive years substantial changes took place in the structure of the Polish sugar industry. A number of 18 sugar factories operating in 2015 is the consequence of these transformations. Each liquidation of leading production plants had a significant impact on the spatial shape and socio-economic situation of the locality and the whole region. Small towns and villages constitute a special case among former centres with agri-food production plants. It was the sugar factories that these places owed their dynamic spatial development to in the nineteenth and twentieth centuries. The analysed centres in Kazimierza Wielka, Żychlin, Dobrzelin and Pustków Żurawski have a population not exceeding 10 thousand people. Their sugar production activity of a regional and supraregional scale impact contributed to the definition of a clear profile – industrial towns and villages. For years sugar production plants played a significant role in creating and defining their landscape. The author would like to draw particular attention to the phenomenon of the architecture constructed around sugar factories in the form of working-class housing estates. Using examples of four selected working-class housing estates, the author attempts to examine and evaluate their urban arrangements, aesthetic and compositional values in the town scale. These housing estates frequently constitute outstanding works of world-renowned architects. Łubna factory estate in Kazimierza Wielka designed most probably by the Cracow architect Tadeusz Stryjeński will serve as an example. Until today, sugar factory premises located in the inner centre constitute the main dominant feature of small town landscapes, being simultaneously (and still) their main reputational capital. Analysis of the current spatial shape of housing estates and their significance, also in the scale of the entire town or village, will allow for the identification and assessment of problems which the heritage is exposed to.