In Poland, for over 30 years, measures have been taken to adapt post-industrial areas, especially those related to mining. One of the crucial areas that needed to be developed was the site of the decommissioned Coal Mine “Katowice”, located in the heart of the Upper Silesian capital. Today, about 56.5% of these areas are redevelop and known as “Cultural Zone”. On the one hand, this example shows how difficult it was to move from concepts to their implementation. On the other hand, it shows how the lack of a unified concept and spontaneous actions can partially lose the site's potential, despite relative success. This work presents the whole process of planning and transforming the postmining areas of the CoalMine “Katowice” - from the concept to the planning phase and implementation. Due to the specificity of the research subject and the need for multilevel analysis of dynamic spatial and economic changes in a long-term perspective, the research used: a query of archival, library materials and legal acts, an analysis of plans, project, planning documentation and mine closure programs, cartographic research, field research and photographic inventories.
The article attempts to discuss the problems related to the completion of recultivation of the post-mining sulphur mine in Piaseczno, Łoniów commune, Sandomierz poviat, Świętokrzyskie, resulting from the proper completion of the process of liquidation of the effects of the activities of the former “Piaseczno” Sulphur Mine. An attempt to indicate how to solve the problem, the need for cooperation between state and local government bodies and obtaining appropriate financial resources for this purpose. Threats resulting from failure to implement the drainage system, failure to provide public funds for this purpose, lack of legal solutions for the entity that will build this system and without indicating the entity that will be responsible for its maintenance and operation after construction is completed.
The article is a review of papers, presentations, expert opinions concerning a just transition of post-mining areas in the light of technical, economic, ecological and social aspects, which were the subject-matter of the International Scientific-and-Technical Conference, organized by the KOMAG Institute of Mining Technology in Gliwice, Poland and the IHP Hydraulics and Pneumatics Research Institute in Bucarest, Romania. The Conference participants concentrated their discussions both on the social effects of transition, on the economic aspects of activities concerning a collaboration of circummining companies as well as on technical and technological challenges in the mines already closed down or in those which are currently subject to the closing-down processes. Some possibilities of a reorientation of the mining plants towards generating and storage of green energy were presented. It should be borne in mind that a transition of the European Economy in the direction of more green and climate friendly is one of the most important objectives determined by the European Union. In particular, it is a big challenge for mining regions such as Silesia in Poland. The transition process includes a liquidation of underground workings and of the surface infrastructure and a series of indispensable activities oriented onto a restoration of the natural environment and a protection of mining plants areas against hazards which may occur after a termination of their operation. The article is ended with some information concerning a role research institutes in the just transition of post-mining areas and a new strategy of KOMAG as GREEN INSTITUTE.
This article deals with the possibilities of cadastral map correction in an undermined area. The cadastral area of Muglinov in the municipality of Ostrava was chosen as a model area. The problem of inaccuracy of maps is caused by the influence of undermining and historical development. From the technical point of view, the way of correction consisting in surveying a larger number of identical points, using the coordinates of the position of the change points from the period after the withdrawal of mining influences and transformation by blocks using Jung’s up-transformation in the way used in the restoration of the cadastral register by reworking seems to be feasible and provides good results.
PL
W artykule omówiono możliwości korekty mapy katastralnej na terenie pogórniczym. Jako obszar modelowy wybrano obszar katastralny Muglinov w gminie Ostrawa. Problem niedokładności map wynika z wpływu podziemnej eksploatacji górniczej i rozwoju historycznego. Z technicznego punktu widzenia sposób korekcji, polegający na pomiarze większej liczby identycznych punktów, wykorzystaniu współrzędnych położenia punktów przemieszczonych z okresu po ustąpieniu wpływów górniczych i przekształceniu blokami z wykorzystaniem transformacji Junga, w sposób zastosowany przy przywracaniu rejestru katastralnego poprzez przetworzenie wydaje się wykonalny i daje dobre rezultaty.
Once reclamation is complete, post-mining areas become an excellent site for the foundation of ground-based photovoltaic structures. A huge advantage of these is their level surface, the lack of shading of the modules by trees or shrubs, and the absence of infrastructure, including sewage, telecommunications, electrical or gas networks. In turn, the foundation of photovoltaic installations on the unused surface of artificial water reservoirs (floating technology) in formerly open pits, limiting the occupancy of land, increases the possibilities fortheir location and allows to increase the efficiency of the installation in comparison with above-ground structures, among other things, by cooling the panels through the water surface. In addition, photovoltaic installations allow mining facilities to reduce energy purchase costs by consuming the „green energy" produced on an ongoing basis. With this approach, the money invested by the company can quickly pay off.
PL
Tereny pogórnicze po zakończeniu rekultywacji stają się doskonałym miejscem do posadowienia naziemnych konstrukcji fotowoltaicznych. Ogromne zalety takich terenów to równa powierzchnia oraz brak zacienienia modułów przez drzewa czy krzewy. Wykorzystywanie terenów pogórniczych w przedstawiony sposób utrudniają potencjalne przeszkody, takie jak np. istniejące linie sieci: kanalizacyjnej, telekomunikacyjnej, elektrycznej czy gazowej. W artykule przedstawiono przykłady farm fotowoltaicznych zbudowanych na terenach pogórniczych lub na potrzeby funkcjonujących kopalń, w tym farm w technologii floating.
The liquidation process of mines is very complex and long. It relates to various hazards, including post-mining seismicity and deformations of ground surface. The above issues are the subject of the research project under which the monitoring of ground surface movements is carried out in the area of the closed coal mine “Kazimierz-Juliusz”, which is currently being flooded. The monitoring is carried out using the GNSS technique and satellite radar interferometry (InSAR). The project makes use of radar data from the Copernicus project, which is being implemented by the European Commission in cooperation with the European Space Agency (ESA). InSAR monitoring started in December 2020. Additionally, we analyzed the impact on ground surface of 5 rock tremors of the energy not exceeding 6.5E + 05 J (tremor magnitude Mw = 2.1), which were reported in the investigated area in 2018–2020. The article presents the results of qualitative analysis involving the relationship between seismic activity and vertical movements of ground surface. To investigate potential changes in altitude, DInSAR technology was applied. On the basis of interferometric images generated from radarograms in the periods before and after the tremor, in January 2019, it was found that vertical movements of ground surface were possible to occur. Altitude changes can be characterized with the values in the range of single millimeters, which are only slightly beyond the accuracy range of the InSAR method. The analysis of interferograms, comprising wider time databases, indicated that the impact of the tremor on the deformations of ground surface is incidental.
PL
Proces likwidacji kopalń jest bardzo złożony i długotrwały. Towarzyszą mu różne zagrożenia, wśród których można wymienić sejsmiczność pogórniczą oraz deformacje powierzchni terenu. Problematyka ta jest przedmiotem projektu badawczego, w ramach którego wykonywany jest monitoring ruchów powierzchni na terenie nieczynnej już kopalni „Kazimierz-Juliusz”, która jest obecnie zatapiania. Monitoring realizowany jest z wykorzystaniem techniki GNSS oraz satelitarnej interferometrii radarowej (InSAR). W projekcie wykorzystywane są dane radarowe z projektu Copernicus, który realizowany jest przez Komisję Europejską we współpracy z Europejską Agencją Kosmiczną (ESA – European Space Agence). Monitoring techniką InSAR rozpoczęto w grudniu 2020 roku. Dodatkowo przeanalizowano powierzchniowe skutki pięciu wstrząsów górotworu o energii nieprzekraczającej wartości 6,5E+05 J (magnituda wstrząsu Mw = 2,1), które zarejestrowano w rejonie badań w latach 2018–2020. W artykule przedstawiono wyniki analizy jakościowej związków aktywności sejsmicznej z ruchami pionowymi powierzchni terenu. W celu zbadania potencjalnych zmian wysokościowych wykorzystano technologię DInSAR. Na podstawie obrazów interferometrycznych wygenerowanych z radarogramów w okresach przed i po wstrząsie, w styczniu 2019 roku, stwierdzono możliwość wystąpienia pionowych ruchów powierzchni terenu. Zmiany wysokościowe scharakteryzować można wartościami w zakresie pojedynczych milimetrów, wykraczających tylko nieznacznie poza zakres dokładności metody InSAR. Analiza interferogramów, obejmujących szersze bazy czasowe, wskazała na incydentalny wpływ wstrząsu na deformacje powierzchni terenu.
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Artykuł zawiera prezentację wyników badań nad obecnym stanem i kierunkami zagospodarowania kopalni w regionie Górnego Śląska. Zrealizowane badania objęły kilkadziesiąt miejsc związanych z eksploatacją węgla kamiennego. Autor skupił się na zespołach szybowych kopalni podziemnych. Przedstawiono ich rozmieszczenie oraz poddano analizie pod kątem istotnych cech. Scharakteryzowano procesy związane z przemysłową działalnością kopalni, a także ich likwidacją oraz ewentualną adaptacją do nowych funkcji.
EN
This paper is a presentation of the findings on the current state and course of development of mines in the area of the Upper Silesia. The study covered several dozen sites associated with procurement of coal. The author focused on the shaft complexes of underground mines. Their distribution has been presented and subjected to analysis in terms of essential characteristics. Processes associated with the industrial activity of mine, its liquidation and possible adaptive reuse were characterised.
W artykule przedstawiono zarys stanu i perspektywy polskiego górnictwa solnego. Wskazano na okoliczności zakończenia działalności górniczej po wdarciach wód do wyrobisk podziemnych kopalń soli w Inowrocławiu w 1907 r. i w Wapnie k. Wągrowca w 1977 r. Obecnie objętość wyrobisk czynnej komorowo-filarowej podziemnej kopalni w wysadzie solnym w Kłodawie przekroczyła 20 mln m3, a możliwość wdarcia tam wód tworzy rosnące zagrożenie dla miasta i okolic Kłodawy. W zagłębiu miedziowym LGOM pokład soli kamiennej na głębokości 900 m eksploatowany jest wielkowymiarowymi komorami. Pierwszą otworową eksploatację złóż soli przez rozpuszczenie w wodzie prowadzono w pokładowym złożu soli w Baryczy k. Wieliczki, potem w otworowej kopalni w Łężkowicach k. Bochni. Nadmierne rozługowania wodą pod nieizolowanym stropem calizn doprowadziły tam do zapadlisk terenu wypełnionych solanką. Obecnie w wysadach solnych, w Górze koło Inowrocławia i w Mogilnie, na głębokościach od 400 m do 1700 m, pozyskuje się roztwory soli metodą otworową. Uzyskane solanki są kierowane do zakładów chemicznych i zastępowane magazynowanymi ciekłymi i gazowymi węglowodorami lub pozostawia się je w kawernach. W Kosakowie k. Gdyni, w pokładzie soli na głębokości 1000 m założono nowoczesny kawernowy magazyn gazowych węglowodorów. Atrakcją w skali światowej są zabytkowe kopalnie soli w Wieliczce i Bochni. Zachowanie niezwykłego piękna tych kopalń wymaga opanowania zagrożenia wodnego, zawałowego i utrzymania warunków klimatycznych i zapewnienia bezpieczeństwa. W ostatnim rozdziale przedstawiono warunki i perspektywy polskiego górnictwa solnego, służące pozyskiwaniu soli kamiennej i solanki, wykorzystaniu przestrzeni wyrobisk do magazynowania węglowodorów i deponowania odpadów. Służyć temu powinno odpowiednie prawo, prace badawcze i inżynierskie.
EN
An outline of the state and prospects of the Polish salt mining industry is presented. The circumstances of the termination of mining activities after the water bursts into the underground salt mines in Inowrocław in 1907 and in Wapno near Wągrowiec in 1977 were indicated. Currently, the volume of the workings of the active chamber and pillar underground mine in the salt dome in Kłodawa has exceeded 20 million m3, and the possibility of water penetration creates an increasing threat to the city and the vicinity of Kłodawa city. In the LGOM copper basin, the salt seam is mined at a depth of 900 m with large-size chambers. The first borehole mining of salt deposits by dissolving in water was carried out in the salt seam deposit in Barycz near Wieliczka, then in the now closed borehole mine in Łężkowice near Bochnia. Excessive water leaching under the uninsulated roof of the valleys led to the sinkholes of the area filled with brine. Currently, salt solutions are obtained in the salt dome, in Góra near Inowrocław and in Mogilno, at depths from 400 m to 1700 m, using the borehole method. The obtained brines sent to chemical plants are replaced with stored liquid and gaseous hydrocarbons or left in caverns. In Kosakowo near Gdynia, in the salt seam at a depth of 1000 m, a modern cavern storage of gaseous hydrocarbons has been installed. A global attraction are the historic salt mines in Wieliczka and Bochnia. Maintaining the extraordinary beauty of these mines requires the control of water and caving hazards, as well as maintaining climatic conditions and ensuring safety. The last chapter presents the conditions and perspectives of the Polish salt mining industry for the extraction of rock salt and brine, the use of excavation space to store hydrocarbons and deposit waste. This should be served by appropriate law, research and engineering works.
This article concerns the issue of the appearance and growth of invasive plant species in land degraded by hard coal mining as well as the repercussions of this process, particularly in the context of land reclamation. These species, such as e.g. Canadian goldenrod or Japanese knotweed, which nearly always form extensive and monocultural patches of vegetation, contribute to the displacement of both native species and those introduced as part of biological restoration. In 2015, the Central Mining Institute in Katowice prepared a land development concept for a part of the area of the former KWK Paryż mine in Dąbrowa Górnicza (Upper Silesian Industrial Region - Poland), based on its resources and potential, encompassing the „Jadwiga” dump and its vicinity. The presented actions scenarios did not fully factor in the issue related to the growth and control of invasive plant species. Studies of the growth of invasive species communities, conducted from 2015 to 2019 with the use of UAV (unmanned aerial vehicles), revealed the significant propagation of the Japanese knotweed Polygonetum cuspidati (Moor 1958) Th. Müller et Görs 1969 ex Görs 1974 association as well as the Canadian goldenrod Solidago canadensis community. Their elimination increases the cost of the reclamation by 18%.
W artykule podjęto próbę usystematyzowania i ujednolicenia stosowanej w literaturze terminologii związanej z użytkowaniem terenów pogórniczych. Dokonano dyskusji takich pojęć istniejących w literaturze anglojęzycznej jak: restoration, reclamation, rehabilitation, land development oraz revitalization i ustalono ich jednoznaczność umożliwiającą właściwe zrozumienie istoty danego procesu. Na bazie propozycji literaturowych istniejących sposobów zagospodarowania terenów pogórniczych wykazano nieścisłości związane z terminologią kierunków rekultywacji i sposobów zagospodarowania. Do opisu zaproponowanych terminów, na podstawie analizy literaturowej wskazano systematykę, która eliminuje niejednoznaczności z poprzednich systematyk. Dodatkowo zaproponowaną systematykę rozszerzono o nowy aspekt związany z reliktami działalności górniczej.
EN
The article attempts to systematize and harmonize the terminology used in literature related to the use of post-mining areas. Discussion was made regarding terms such as restoration, reclamation, rehabilitation, land development and revitalization that exist in English literature, and established their clarity to properly understand the essence of the exact process. On the basis of literature proposals of existing methods of post-mining areas land development, inaccuracies related to terminology of both reclamation and land development methods have been demonstrated. For terms proposed on the basis of literature, a systematic scheme is indicated, which eliminates ambiguity from previous systematics. In addition, the proposed systematic has been extended to include a new aspect, related to the relics of mining activities.
Proces transformacji Górnego Śląska jest związany ze zwiększającą się ilością niezagospodarowanych terenów zwalnianych przez przemysł wydobywczy. Kojarzone są z negatywnym wpływem na środowisko i krajobraz, stanowiąc istotne obciążenie dla jednostek administracyjnych, na terenie których są zlokalizowane. Jednocześnie tereny te charakteryzują się wieloma walorami, których odpowiednie wykorzystanie może przyczynić się do rozwoju nowoczesnych gałęzi przemysłu i usług. Nowo budowana e-usługa publiczna OPI-TPP 2.0 ma na celu udostępnienie danych i informacji o terenach pogórniczych oraz aktywizację inwestorów w ocenie ich przydatności do lokalizacji nowych inwestycji.
EN
The transformation process of Upper Silesia is related to the increasing amount of brownfields released by the mining industry. They are associated with a negative impact on the environment and landscape, which is a significant burden for the administrative units in which they are located. At the same time, these areas are characterised by many advantages, the appropriate use of which may contribute to the development of innovative sectors of industry and services. The newly built public e-service OPI-TPP 2.0 is aimed at providing access to data and information on post-mining areas and activating investors in assessing their suitability for the location of new investments.
Tereny dawnej płytkiej eksploatacji górniczej na obszarze Górnego Śląska są szczególnie zagrożone deformacjami nieciągłymi. Staje się to szczególnie istotne na obszarach już zabudowanych oraz takich, gdzie planuje się ich zabudowę. Jednym z obszarów dawnej intensywnej płytkiej eksploatacji węgla są tereny w obrębie miasta Chorzów. Zostały one zabudowane w XIX i XX wieku, często w rejonach położonych nad płytko zalegającymi chodnikami lub innymi wyrobiskami podziemnymi. Stateczność takich wyrobisk oraz nadległych skał stropowych zabezpieczała w przeszłości ich obudowa. Niestety pod wpływem różnych procesów z czasem następuje utrata jej własności nośnych, czego przejawem są lokalne zawały stropu, a następnie deformacje dochodzące do powierzchni terenu. Stateczność takiego podłoża, a także możliwość zabezpieczenia konstrukcji obiektu budowlanego, jest zależna od jego aktualnych cech strukturalnych. Jedną z metod pozwalających na szczegółowe rozpoznanie struktury podłoża na terenach występowania płytko położonych wyrobisk górniczych jest metoda georadarowa. W artykule przedstawiono możliwości i analizę wyników badań wykonanych tą metodą na terenie pogórniczym, gdzie planowana jest budowa nowego obiektu, który to teren w przeszłości był już objęty pracami uzdatniającymi.
EN
The areas of Upper Silesia are threatened by possible deformations caused by old shallow mining. This becomes particularly important in areas already built-up and those that are planned. to be built-up. Chorzów City is one where shallow mining exploitation was very intensive. In the past, the stability of such galleries and a rock mass were protected by housing of these galleries. Under the influence of weathering processes, the housing lose its properties what is the reason of local roof falls occurrence and deformations of the surface. The stability of such a substrate as well as the possibility of securing the structure of a building object depends on its current structural features. The GPR method is one of the methods that allows detailed identification of the structure of the ground with shallow mining pits. The article presents an analysis of the results of research using this method for post-mining area on which the construction of a new facility is planned and which in the past was already covered by treatment works.
Rehabilitation of post-industrial areas involves many areas. The area after hard coal mines, requires many specific actions and funds in order to eliminate any remnants of the former infrastructure that is located in this area. The area of Upper Silesia, which includes areas on both the Polish and Czech borders, belongs to the area where the process of underground hard coal mining is being extinguished. As a result of the completion of mining works, the mine areas and adjacent sites begin to undergo transformations. Thus, the landscape of this area changes, various types of land, residential buildings and roads are destroyed. The activities related to restoring the utility value to degraded areas should be carried out consistently, primarily from their inhabitants’ perspective. The rehabilitation of post-mining area and its proper management can bring great benefits to the city and its inhabitants in the future. The publication presents a proposal for land development solutions for the former hard coal mine in Bohumin, Vrbice district in the Czech Republic.
Post-industrial and post-mining areas have often been under strong anthropogenic pressure for a long time. As a result, such areas, after the ending of industrial activity require taking steps to revitalize them. It may cover many elements of the natural or urban environment, such as water, soil, vegetated areas, urban development etc. To carry out revitalization, it is necessary to determine the initial state of such areas, often using selected chemical, geophysical or ecological. After that it is also important to properly monitor the state of such areas to assess the progress of the revitalization process. For this purpose a variety of change detection technics were developed. Post-industrial areas are very often characterized by a large extent, are difficult to access, have complicated land cover. For this reason, it is particularly important to choose appropriate methods to assess the degree of pollution of such areas. Such methods should be as economical as possible and time-effective. A very desirable feature of such methods is that they should allow a quick assessment of the entire area. Geostatistics supplemented by modern remote sensing can be effective for this purpose. Nowadays, using remote sensing, it is possible to gather information simultaneously from the entire, even vast area, with high spatial, spectral and temporal resolution. Geostatistics in turn provides many tools that are able to enable rapid analysis and inference based on even very complicated often scarce spatial data sets obtained from ground measurement and satellite observations. The goal of the article was to present selected results obtained using geostatistical methods also related to remote sensing, which may be helpful for decision makers in revitalizing post-industrial and post-mining areas. The results described in this paper were based mostly on the previous studies, carried out by authors.
The German hard coal mining industry closed its last active mine at the end of the year 2018. The Research Institute for Post-Mining (FZN) at TH Georg Agricola University (THGA) in Bochum/Germany, has developed an integrated approach to meet the challenges of the post-mining era. Therefore, post-mining covers four research areas: Perpetual tasks and mine water management; Geomonitoring in post-mining; Material science for the preservation of industrial heritage; Reactivation and transition. The institute is trying to fulfill central requirements of the UN to deal responsibly and sustainably with the resources of our planet. It plans to be a part of a national and international network in the interest of all social groups and the environment.
PL
Niemiecki przemysł węgla kamiennego zamknął ostatnią czynną kopalnię pod koniec 2018 roku. Instytut Badawczy ds. terenów pogórniczych (FZN) Uniwersytetu TH Georg Agricola (THGA) w Bochum/Niemcy opracował zintegrowane podejście, aby sprostać wyzwaniom epoki pogórniczej. Dlatego zagadnienia związane z terenami pogórniczymi obejmują cztery obszary badawcze: ciągła i nieustanna gospodarka wodami kopalnianymi; Geomonitoring na terenach pogórniczych; Nauka o materiałach dla zachowania dziedzictwa przemysłowego; Reaktywacja i przejście. Instytut stara się spełnić główne wymagania ONZ dotyczące odpowiedzialnego i zrównoważonego obchodzenia się z zasobami naszej planety. Planuje być częścią krajowej i międzynarodowej sieci w interesie wszystkich grup społecznych i środowiska.
W artykule przedstawiono zagadnienia likwidacji przez rząd federalny RFN oraz rządy Brandenburgii, Saksonii, Saksonii-Anhalt i Turyngii środowiskowych skutków wykorzystania węgla brunatnego w byłym NRD, w tym rekultywacji wyrobisk, rozbiórki zakładów przemysłowych oraz przywracania właściwych stosunków wodnych i remediacji zanieczyszczonych miejsc. Szczególną uwagę zwrócono na finansowanie podejmowanych działań i odpowiednią dla ich realizacji strukturę organizacyjną, w podsumowaniu prezentując dotychczasowe efekty podjętych działań.
EN
The use of lignite in Germany was particularly intensive in the GDR, where it had a significant adverse environmental impact. The landscape of approx. 120,000 ha was destroyed; hydrographic conditions were changed significantly and lots of waste was deposited in post-mining excavations. After German reunification, however, the lignite mines were unable to keep up with the requirements of a market economy. Hence, the agreements based on the Unification Treaty also covered the tasks related to the lignite post-mining land reclamation in lignite coalfields located in Lusatia and Central Germany. Their scope included: reclamation of 224 post-mining excavations, securing of approx. 1,200 km of slopes and demolition of 110 industrial plants, as well as restoration of proper hydrographic conditions and environmental remediation of more than 1,230 contaminated sites. Those tasks were initially financed by the Trust Agency. Already in 1992, the federal government and the governments of Brandenburg, Saxony, Saxony-Anhalt and Thuringia concluded an agreement on the joint financing of the lignite post-mining land reclamation. The coordination of public- and private-sector institutions involved in that task required the development of a three-tier organisational structure. The first tier includes management of the reclamation process by the Steering and Budget Committee for the Reclamation of Lignite Mining. The second tier is provided by Lusatian and Central German Mining Administration Company (LMBV), which is responsible for reclamation under the mining law. The third tier involves implementation of reclamation activities by private companies. As a result of those activities, there has been a clearly visible change in the landscape in central Germany and Lusatia. Almost all demolition work was done there. The displacement of the earth masses and their densification has reached a high level of advancement. The only work remaining to be done are the tasks which are demanding in terms of geotechnical engineering. Over 75% of activities related to land reclamation have already been completed. Remediation of contaminated land and restoration of the water balance is yet to be performed.
Uruchamianie nowych inwestycji, jakimi są przedsięwzięcia górnictwa skalnego, zazwyczaj powoduje obawy i sprzeciwy społeczności lokalnej. Do tego dochodzi negatywny głos organizacji proekologicznych. Jest to związane z tym, że działalność górnicza wpływa na środowisko. Jednak przemysł górniczy zdaje sobie z tego sprawę i wdraża metody minimalizacji powstałych szkód. Jak mierzyć zatem zyski i straty? Zaproponowana w pracy metodologia oceny efektywności waloryzacji trenów górnictwa skalnego ma być podstawą argumentacji w praktyce administracyjnej i planistycznej, dotyczącej zarządzania zasobami środowiska, a także przy łagodzeniu konfliktów społecznych oraz do wzrostu efektywności zarządzania projektami górniczymi.
W artykule przedstawiono rozwój działań naprawczych w zakresie działalności wydobywczej: od sozologii, poprzez rekultywację, aż do rewitalizacji. Pokazano jak na przestrzeni 100 lat Wydział Górnictwa i Geoinżynierii, którego podstawowym zakresem działalności naukowo-badawczej i kształcenia było górnictwo, wzbogaca zakres o dyscypliny naukowe niezbędne dla uczynienia eksploatacji kopalin bardziej „przyjaznej” dla środowiska i społeczeństwa. Zwrócono uwagę na dominację pojęcia „rewitalizacja” zawierającego w swoim zakresie rekultywację, ale rozumianego jako ożywienie społeczno-gospodarcze terenów zdegradowanych. Z takiego rozumienia rewitalizacji wynika nie tylko potrzeba pracy w interdyscyplinarnym zespole fachowców, ale także zaangażowania różnych interesariuszy na etapie realizacji. W artykule przedstawiono zagadnienia, którymi zajmuje się WGiG w zakresie rewitalizacji, a także wybrane prace badawcze i projektowe z ostatnich 10 lat. Podkreślono ciągłe dążenie do rozwijania warsztatu badawczego poprzez szeroką współpracę z otoczeniem społeczno-gospodarczym oraz instytucjami krajowymi i międzynarodowymi.
EN
The article presents the development of restoration actions in the mining industry: from sozology, through reclamation to revitalization. It has been shown how over the last 100 years the Faculty of Mining and Geoengineering, whose basic scope of scientific and research activity and education was mining, enriches this scope with scientific disciplines necessary to make the exploitation of minerals more “friendly” for environment and society. Attention was paid to the dominance of the concept of “revitalization” containing within its scope reclamation, but understood as the socio-economic recovery of degraded areas. This understanding of revitalization not only implies the need to work in an interdisciplinary team of professionals, but also to involve various stakeholders at the implementation stage. The article presents issues that Faculty of Mining and Geoengineering deals with in the field of revitalization, as well as selected research and design works from the last 10 years. The constant desire to develop the research workshop through broad cooperation with the socio-economic environment as well as national and international institutions was emphasized
Górnośląski System Informacji o Zagrożeniach Zapadliskowych (zapadliska@gig.eu) jest platformą internetową udostępniającą użytkownikom dane o geograficznym położeniu rejonów dokonanej i zakończonej płytkiej eksploatacji górniczej węgla kamiennego, rud cynku i ołowiu oraz obiektów górniczych (szybów, sztolni) zbudowanych w przeszłości dla udostępnienia złóż tych surowców w obszarze Górnego Śląska. Dane te można wykorzystywać do analiz, badań oraz projektowania działań zmierzających do neutralizacji zagrożeń dla użytkowania terenów zlikwidowanych kopalń węgla kamiennego. Jednym z takich zagrożeń jest utlenianie i spalanie się węgla kamiennego pozostawionego w złożach i związane z nim zmiany warunków geotermicznych w obszarach zlikwidowanych kopalń. Konsekwencją procesów egzotermicznych zachodzących w węglu jest wydzielanie się gazów do atmosfery i deformacje powierzchni. W artykule przedstawiono analizę takiego zagrożenia na terenach północnej części miasta Katowice (dzielnice Wełnowiec-Józefowiec, Dąb, Koszutka i Bogucice), w oparciu o informację geologiczną, górniczą oraz 11 udokumentowanych przypadków wystąpienia zjawisk egzotermicznych na tym obszarze. Wszystkie przypadki wystąpiły w latach 1977 - 2018 na terenach dokonanej płytkiej eksploatacji węgla kamiennego. Ich efektem było wydzielanie się toksycznych gazów do atmosfery, a w czterech przypadkach deformacje podłoża obiektów budowlanych.
EN
Upper Silesian Information System about Sinkhole Hazards (zapadliska@gig.eu) is an Internet platform providing users with data on the geographical location of the completed shallow coal and zinc/lead ore mining likewise about location of mining facilities (shafts, tunnels) built in the past to provide access to these deposits in the area of Upper Silesia. These data can be used for analysis, research and design of activities for the purposes of eliminating threats to the use of post-mining areas. One of such threats is the spontaneous oxidation and combustion of coal left in deposits and changes in geothermic conditions in the abandoned mines. The consequence of exothermic processes occurring in coal is the release of gases into the atmosphere and surface deformations. The paper presents such hazard analysis for the northern part of the city of Katowice (Wełnowiec-Józefowiec, Dąb, Koszutka and Bogucice quarters) based on geological and mining information as well as 11 cases of exothermic processes occurrence in this area. All these phenomena occurred in the years 1977 - 2018 in the areas of shallow coal exploitation. Their effect was the release of toxic gases into the atmosphere and in four cases the occurrence of deformation of the structures’ subsoil.
W artykule przedstawiono informacje o Archiwum Dokumentacji Mierniczo-Geologicznej w Wyższym Urzędzie Górniczym. Zaprezentowano historię powstania, formalno-prawne podstawy jego funkcjonowania, organizację i zadania oraz dotychczasowe osiągnięcia. W części końcowej omówiono metodykę oceny zagrożeń ze strony wyrobisk górniczych, mających połączenie z powierzchnią usytuowanych na terenach zlikwidowanych podziemnych zakładów górniczych. Wyniki przeprowadzonych do tej pory inwentaryzacji są znaczącym wsparciem w procesie udzielania informacji o terenie pogórniczym realizowanym przez archiwum.
EN
The closure of mines results from the restructuring of the mining sector started in the 1990s. This is associated with the need to protect and archive mine survey and geological documentation, which includes complete information on mining activities. To preserve the knowledge included in mine survey and geological documentation for future users of post-mining areas, the President of the State Mining Authority established an Archive of Mine Survey and Geological Documentation 25 years ago. Its aim is to collect, protect, and archive documents from mines to be closed, as well as to prepare them to be made available. So far, the Archive has acquired a total of 584 fonds (133 of which from underground mines, and 451 from open-pit and borehole mines). As at the end of 2018, the Archive collected 24,316 archival units (single documents or collections of them), including cartographic documents. Some of them, especially those necessary to prepare information on geological and mining conditions in a post-mining area, were converted into electronic form. As at the end of 2018, a total of 12,722 applications for the provision of such information were processed. In 2018, the State Mining Authority – with financial support from the National Fund for Environmental Protection and Water Management – also became to make an inventory of previous excavations connected to the surface, which is part of the "Reduction of inconvenience caused by extraction" priority programme. As at the end of 2018, a total of 2,790 excavations of this type in Śląskie and Dolnośląskie Provinces were inventoried. Inventory results are stored at the Archive, while data on inventory results are used to prepare information on post-mining areas and made available to persons concerned.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.