Ograniczanie wyników
Czasopisma help
Autorzy help
Lata help
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 47

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 3 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  teren zurbanizowany
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 3 next fast forward last
PL
Coraz częściej łamią prawo w miastach i nie są za to w żaden sposób karane. Jakby tego było mało, człowiek nie tylko sankcjonuje ich naganne zachowanie, ale wręcz dba o tych "przestępców”. Ich postępowanie usprawiedliwia jedynie fakt, że kiedyś to oni byli władcami obszarów, które teraz zajął człowiek.
PL
Celem pracy była próba oszacowania zapotrzebowania na wodę do nawodnień podsiąkowych terenów zieleni miejskiej w parkach czterech wybranych miast województwa kujawsko-pomorskiego (Bydgoszcz, Grudziądz, Toruń, Włocławek) w zależności od przewidywanych zmian klimatycznych. W opracowaniu uwzględniono dwa scenariusze: scenariusz RCP 4.5 zakładający wzrost stężenia CO2 do poziomu 540 ppm w roku 2100 i osiągnięcie wymuszenia radiacyjnego na poziomie 4,5 W⸱m-2 oraz scenariusz RCP 8.5 zakładający wzrost stężenia CO2 do poziomu 940 ppm w roku 2100 i osiągnięcie wymuszenia radiacyjnego na poziomie 8,5 W/m2 . Uwzględniono 3 wybrane dekady (dziesięciolecia) XXI wieku: 2021-2030, 2051-2060 i 2091-2100. Na podstawie przyjętych założeń oraz przeprowadzonych obliczeń stwierdzono, że największe ilości wody do nawadniania będą potrzebne w ostatnim dziesięcioleciu XXI wieku. Największe zapotrzebowanie na wodę wystąpi w lipcu, a następnie - w sierpniu. Wyższe potrzeby wodne terenów zieleni miejskiej - w porównaniu do scenariusza RCP 4.5 - (za wyjątkiem Grudziądza) stwierdzono w scenariuszu RCP 8.5. Spośród czterech badanych miast województwa kujawsko-pomorskiego, najniższe zapotrzebowanie na wodę wystąpiło w Grudziądzu, wyższe w Bydgoszczy, jeszcze wyższe w Toruniu, a najwyższe - we Włocławku. W dziesięcioleciu 2091-2100, wyrażone jako dopływ jednostkowy, zapotrzebowanie na wodę do nawadniania terenów zieleni miejskiej systemem podsiąkowym o zmiennym piętrzeniu w lipcu - odpowiednio dla scenariusza RCP 4.5 i RCP 8.5 w latach bardzo suchych (p=10%), wyniesie 1,19 i 1,19 dm3 s-1⸱ha-1 w Grudziądzu, 1,18 i 1,21 dm3⸱s1⸱ha-1 w Bydgoszczy, 1,23 i 1,25 dm3⸱s-1⸱ha-1 w Toruniu oraz 1,26 i 1,29 dm3 s-1 ha-1 we Włocławku.
EN
The aim of the study was to attempt to estimate the demand for water for upward irrigation of urban green areas in parks of four selected cities in the Kuyavian-Pomeranian Voivodeship (Bydgoszcz, Grudziądz, Toruń, Włocławek) depending on expected climate changes. The study takes into account two scenarios: the RCP 4.5 scenario assuming an increase in CO2 concentration to the level of 540 ppm in 2100 and achieving radiative forcing of 4.5 W/m2 , and the RCP 8.5 scenario assuming an increase in CO2 concentration to 940 ppm in 2100 and achieving radiative forcing of level 8.5 W/m2 . Three selected decades (decades) of the 21st century are included: 2021-2030, 2051-2060 and 2091-2100. Based on the adopted assumptions and calculations, it was found that the largest amounts of water for irrigation will be needed in the last decade of the 21st century. The greatest demand for water will occur in July, and then in August. Higher water needs of urban green areas - compared to the RCP 4.5 scenario - (except for Grudziądz) were found in the RCP 8.5 scenario. Among the four examined cities in the KuyavianPomeranian Voivodeship, the lowest demand for water occurred in Grudziądz, higher in Bydgoszcz, even higher in Toruń, and the highest - in Włocławek. In the decade 2091-2100, expressed as a unit inflow, the demand for water for irrigation of urban green areas using a upward system with variable damming in July - for the RCP 4.5 and RCP 8.5 scenarios in very dry years (p=10%), respectively, will amount to 1 .19 and 1.19 dm3⸱s-1 ha-1 in Grudziądz, 1.18 and 1.21 dm3⸱s-1 ha-1 in Bydgoszcz, 1.23 and 1.25 dm3⸱s-1 ha-1 in Toruń and 1.26 and 1.29 dm3⸱s-1⸱ha-1 in Włocławek.
PL
Rozwój współczesnych środowisk zurbanizowanych nieustannie powoduje wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną. Systemy przesyłowe energetyki krajowej zaprojekowane kilkadziesiąt lat temu ze względu na określone możliwości techniczne wymagają wsparcia technologicznego. Rosnąca liczba prosumentów, klastry energii, OZE, digitalizacja i elektromobilność - to realne wyzwanie współczesnej energetyki światowej. Duże elektrownie konwencjonalne dostarczają energię pasywnym odbiorcom. Niezbędna staje się współpraca źródeł konwencjonalnych i odnawialnych (OZE) produkujących energię elektryczną poprzez zintegrowany system dystrybucji do odbiorców, a także coraz bardziej rozwijane technologie magazynowania energii. Stąd produkcja energii w małych elektrowniach wodnych jako jeden z pierwszych powstałych już w odległych czasach (dawne młyny wodne) sposobów źródeł odnawialnych wymaga rewitalizacji technologicznej, środowiskowej oraz organizacyjnej. Niniejszy artykuł wskazuje na problematykę regulacji organizacyjnej dystrybucji nawet małych ilości wyprodukowanej energii ze źródeł odnawialnych na potrzeby lokalne poprzez dostosowanie sposobów zarządzania produkcją pochodzącą od małych lokalnych producentów, do których należą małe elektrownie wodne oraz inne nowe źródła hydrotechniczne produkcji energii elektrycznej.
EN
The development of contemporary urbanized environments perpetually causes the growth of energy requirements. The energy transmission systems designed several dozen years ago need to be supported by some new technologies because of the fact that old systems have limited potential. A growing number of prosumers, energy clusters, renewable energy sources, the digitalization and the electromobility - that is the real challenge of the contemporary global energy technology. Big conventional power plants provide the energy to passive recipients. The cooperation between conventional sources and renewable energy sources is essential due to the production of the electrical energy by the integrated system to recipients and increasingly developed technologies of the energy storage as well. That is why the energy production in small hydro power stations, as the example of one of the first renewable energy sources - watermills designed years ago needs a revitalization in terms of the technology, the environment and the structure. The present article, indicates issues of some regulation of the distribution - in terms of some organization - of even small amount of the produced energy by renewable energy sources for local needs by adjusting some way of the production management that comes from small local producers who have small hydro power stations and some other new hydrotechnical sources of the electrical energy production.
EN
In a democratic country, every citizen has the right to information about the environment in which he or she lives – therefore, there should be some procedure of conventional, formal evaluation of an urbanized area with reference to its local fragments. Such kind of the procedure has been proposed in this article. The procedure is based on the conventional scoring of local areas, which can be assigned weights representing positive and negative features. The procedure provides for variants of preconditions and continuation of considerations for source data variables. The method of assessing the quality of life in the local area should serve the broad local community, therefore the intermediate and final results of the considerations are presented not only in the form of maps, but also in an illustrative way – in the form of three-dimensional (3D) images, with colors easily associated with positive or negative features. A wide range of tools from the professional GIS package – ArcGIS version 10 was used to perform the task. These tools allow to solve complex spatial problems as well as to visualize the results in an effective way.
PL
W kraju demokratycznym obywatel ma prawo do informacji o środowisku, w którym żyje – dlatego powinna istnieć procedura umownej, formalnej oceny terenu zurbanizowanego z wyróżnieniem jego lokalnych fragmentów. Przykładowy algorytm postępowania został zaproponowany w niniejszym artykule. Propozycja bazuje na umownej punktacji lokalnych obszarów, którym można przyporządkowywać wagi reprezentujące cechy pozytywne i negatywne. Algorytm przewiduje wariantowanie warunków wstępnych i kontynuację rozważań dla zmiennych danych źródłowych. Metoda oceny jakości życia w lokalnym obszarze powinna służyć szerokiej społeczności lokalnej, dlatego wyniki pośrednie i końcowe rozważań przedstawiono nie tylko w postaci map, lecz także w sposób poglądowy – jako obrazy trójwymiarowe (3D), z barwami łatwo kojarzonymi z cechami pozytywnymi lub negatywnymi warunków lokalnych. Do realizacji zadania wykorzystano szeroką gamę narzędzi profesjonalnego pakietu GIS – systemu ArcGIS. Zastosowane narzędzia pozwalają na realizację skomplikowanych zadań przestrzennych, jak również umożliwiają efektowną wizualizację wyników analiz.
PL
Tekst przybliża problematykę tomu zorientowaną na zagadnienia dotyczące struktury przestrzennej i funkcji obszarów zurbanizowanych ze szczególnym odniesieniem do aspektów społecznych.
EN
This text is to familiarise readers with the theme of the volume, which is oriented towards matters of the spatial structure and functions of urbanised areas, with a particular emphasis on social aspects.
EN
The paper evaluates the variability of water quality in Lublin’s inner-city river taking into account natural and anthropogenic factors that are likely to determine its pollution level. The study period was 2009-2016. The sampling points (SP) were situated in places with different degrees of investment in and use of adjacent grounds. The physical and chemical properties of waters were analysed on a seasonal basis. The values determined for the samples included temperature, conductivity, pH, suspended solids, O2, BOD5, COD, NH4+, NO3-, NO2-, PO4-, SO4-, Fe+, K+ and Cl-. Chemical composition was determined by means of a photometric method. The statistical Wilcoxon test was used for comparing water quality indicators for both SP s and in the cold and warm season. In 2013-2016 water levels and flow intensity (indirect, sectional method) were also measured at the mouth of the river. Most of the analysed indicators were characterised by the coefficient of variation exceeding 50%. The values were relatively highly differentiated for NH4+, suspended solids, PO4-, BOD5and NO3- (73.8-282.1%). On the other hand, low variability was observed for pH, O2, SO4-and Fe+ (3.2-41.9%). The indicators that considerably deteriorated the quality of water in the river were NO2-, PO4-and Fe+ (risk of eutrophication). Considering the mean concentrations of pollutants and flow intensity (0.34 m3×s-1), the annual discharge of NO2-and PO4-from the catchment could reach 1.39 and 5.15 Mg respectively. Worse water quality was recorded at the mouth of the river where the adjacent grounds were highly urbanised. This phenomenon can testify to a growing number of pollution sources down the river. Detailed observations confirmed that many considerably neglected and polluted areas existed within the examined section of the river valley (old buildings, road network, wasteland, illegal dump sites). Discharging untreated rainwater directly into the river bed is a huge problem (increased values for conductivity, suspended solids, COD and some nutrients). In the cold season 60% of the analysed indicators (mainly temperature, conductivity, NH4+ and Cl-) were more varied than in the warm season. Statistically significant differences were found for temperature, conductivity, O2, PO4-, NO3-and Cl-. In the winter months the values of conductivity and Cl- levels increased, which is connected with an influx of strongly polluted snowmelt into the river. The concentrations of PO4-and NO3-were higher in the warm season. It is likely that the supply of nutrients at that time was higher than required by the autotrophs. Due to a considerable variation of seasonal factors, they must be taken into account in developing the water resources management strategy for a catchment basin. Only a comprehensive approach to the problem of river water quality protection can generate positive effects. The necessary measures include detecting and eliminating all sources of pollution and reducing migration of the existing pollutants.
PL
W pracy dokonano oceny zmienności jakości wód śródmiejskiej rzeki Lublina z uwzględnieniem czynników naturalnych i antropogenicznych, mogących decydować o jej zanieczyszczeniu. Badania prowadzono w latach 2009-2016. Punkty kontrolno-pomiarowe usytuowano w miejscach o odmiennym stopniu zainwestowania i użytkowania terenu przyległego. Analizy właściwości fizyczno-chemicznych wód prowadzono sezonowo. W próbkach oznaczano temperaturę, przewodność, pH, zawiesinę, O2, BOD5, ChZT, NH4+, NO3-, NO2-, PO4-, SO4-, Fe+, K+ i Cl-. Składniki chemiczne były określane metodą fotometryczną. Test statystyczny Wilcoxon wykorzystano do porównania wskaźników jakości wody w obydwu punktach pomiarowych oraz w półroczu chłodnym i ciepłym. W latach 2013-2016 w odcinku ujściowym rzeki wykonywano również pomiary stanów wody i natężenia przepływu (metoda pośrednia odcinkowa). Większość analizowanych wskaźników cechował współczynnik zmienności przekraczający 50%. Stosunkowo duże zróżnicowanie wartości dotyczyło NH4+, zawiesiny, PO4-, BOD5i NO3- (73,8-282,1%). Natomiast niską zmienność obserwowano w przypadku pH, O2, SO4- i Fe+ (3,2-41,9%). Wskaźnikami, które w znacznym stopniu obniżały jakość wody rzecznej były NO2-, PO4- i Fe+ (zagrożenie eutrofizacją). Uwzględniając średnie stężenia zanieczyszczeń oraz natężenie przepływu (0.34 m3×s-1), roczne ładunki NO2-i PO4- odprowadzane ze zlewni mogły osiągnąć kolejno 1,39 oraz 5,15 Mg. Gorszą jakość wody odnotowano w ujściowym odcinku rzeki, z silnie zurbanizowanym terenem przyległym. Zjawisko to może świadczyć o rosnącej ilości źródeł zanieczyszczeń wraz z jej biegiem. Szczegółowe obserwacje potwierdziły istnienie wielu obszarów mocno zaniedbanych i zanieczyszczonych w rejonie badanego fragmentu doliny (stara zabudowa, sieć drogowa, nieużytki, nielegalne składowiska odpadów). Duży problem stanowi odprowadzanie nieoczyszczonych wód deszczowych bezpośrednio do koryta rzeki (wzrost wartości przewodności, zawiesiny, ChZT i niektórych biogenów). W półroczu chłodnym 60% analizowanych wskaźników cechowała większa zmienność niż w półroczu ciepłym (głównie temperatura, przewodność, NH4+i Cl-). Ważne statystycznie różnice stwierdzono w przypadku temperatur, przewodności, O2, PO4-, NO3-i Cl-. W miesiącach zimowych rosła wartość przewodności i Cl-, co wiąże się z dopływem silnie zanieczyszczonych wód roztopowych do rzeki. PO4- i NO3- miały wyższe stężenia w półroczu ciepłym. Dostawa składników odżywczych w tym okresie prawdopodobnie przewyższała zapotrzebowanie autotrofów. Znaczna zmienność czynników sezonowych wskazuje na konieczność ich uwzględniania w opracowywaniu strategii zarządzania zasobami wodnymi zlewni. Jedynie kompleksowe podejście do problemu ochrony jakości wód rzecznych może przynieść pozytywne efekty. Wśród niezbędnych działań należy wymienić wykrycie i eliminację wszystkich źródeł zanieczyszczeń oraz ograniczanie migracji zanieczyszczeń już powstałych.
10
Content available remote Kanalizacja ogólnospławna i rozdzielcza – oddziaływanie na środowisko
PL
Zanieczyszczenie wód opadowych odpływających z terenów zurbanizowanych jest dość często bagatelizowane i uznawane za mało istotne. Tymczasem przeciętne stężenia zanieczyszczeń ścieków opadowych są dość znaczne. Planowanie rozwoju systemów kanalizacyjnych na obszarach aglomeracji miejskich powinno uwzględniać odprowadzenie i oczyszczenie wszystkich rodzajów ścieków odprowadzanych do środowiska.
EN
Pollutants in rainwater runoff from urban areas are quite often underestimated and considered to be of minor importance. At the same time, the average concentration of pollutants in precipitation water is quite significant. When planning the development of water and sewage systems in metropolitan areas, one should take into account the disposal and treatment of all types of wastewater discharged into the environment.
PL
Omówiono wyniki badań modelowych dotyczących komfortu wiatrowego przechodniów na przykładzie konkretnej zabudowy w centrum Warszawy. Celem badań była ocena możliwości uzyskania wystarczającego poziomu komfortu wiatrowego przechodniów przy użyciu ekranów przeciwwiatrowych.
EN
The paper deals with the problem of pedestrian wind comfort in urbanized area. Investigations concerning pedestrian wind comfort were conducted in the wind tunnel of the Cracow University of Technology. The specific case of building arrangement representing Warsaw center area was considered. The aim of the measurements was to obtain sufficient level of pedestrian wind comfort by using wind protection screens.
PL
Słów kilka o występowaniu gatunków dzikich zwierząt na terenach zurbanizowanych.
PL
Do lokalnego zbierania i zagospodarowania wód opadowych często wykorzystuje się powierzchnie dachów. Dzieje się tak dlatego, że stanowią one duży udział powierzchni uszczelnionych w miastach, a spływy z nich są traktowane jako potencjalnie czyste. Wyniki licznych badań naukowych dowodzą jednak, że dachy są miejscem gromadzenia zanieczyszczeń, które mają wpływ na jakość odprowadzanych wód. Najliczniejszą grupę zanieczyszczeń występujących w spływach stanowią zawiesiny. To od ich stężenia, a niekiedy także wielkości cząstek uwarunkowany jest dobór urządzeń służących do podczyszczania wody deszczowej, a w kolejnym etapie możliwości dalszego jej wykorzystania. W artykule przedstawiono wyniki badań spływów odprowadzanych z dachów wykonanych z materiałów tradycyjnych oraz z zielonych dachów, zlokalizowanych na terenach zurbanizowanych. Oceny dokonano w zakresie ilości i wielkości cząstek zawiesin w odniesieniu do charakterystyki opadów, tj. wielkości opadów i długości okresów bezopadowych oraz pór roku. Wyniki badań wykazują zróżnicowanie stężeń i wielkości zawiesin w odpływach w zależności od pokrycia dachu, charakterystyki opadów i sezonu. Najwyższe stężenia zawiesiny w odpływach z dachów tradycyjnych obserwowano w czasie opadów o wysokości mniejszej niż 5 mm na dobę, po okresie bezopadowym trwającym dłużej niż 50 h oraz w zimie. Parametry te nie wywierały większego wpływu na niskie stężenia zawiesin występujących w spływach z zielonych dachów. Największy udział w spływach ze wszystkich analizowanych dachów stanowiły cząstki zawiesin o wielkości do 200 μm.
EN
Among various drainage surfaces which allow rainwater to be utilised locally, roofs are frequently chosen solution. This is because they represent a big share of all sealed surfaces in cities and discharged liquids are considered potentially clean. Scientific reports confirm that pollutants accumulate on roofs and influence the quality of discharged water. Suspended solids are the biggest group of pollutants which occur in runoffs. The selection of rainwater pre-treatment installation and further use of the water depends on the concentration of suspended solids and their particle size. This article describes results of a research concerning suspended solids discharged from roofs made of traditional materials as well as green-roofs located in urban areas. The quantity and size of particles were assessed against rainfall characteristics: rainfall depth, length of antecedent dry weather periods and season. Results of the research show diversity of concentration levels and size of suspended solids within runoffs in reference to roofing materials, rainfall characteristics and season. The highest concentrations of suspended solids in runoff from traditional roofs were observed during rainfall depth less than 5 mm, after ancedent dry weather periods more than 50 h and in winter. These parameters did not have significantly influence on the low concentrations of suspended solids in runoff from green roofs. Suspended solids particles with the size of up to 200 μm constitute the biggest share of all roof runoffs.
PL
Projektowanie skrzyżowań w zabudowie miejskiej cechuje się wieloma problemami i wymaga analizy wielu czynników. Przede wszystkim należy ustalić priorytety, względem których będziemy dobierać poszczególne parametry geometrii dróg. Na skrzyżowaniach miejskich bezwzględnie najważniejszą kwestią zawsze powinien być możliwie wysoki poziom bezpieczeństwa ruchu zarówno pojazdów, jak i pieszych i rowerzystów. Jest to szczególnie ważne w rejonach o dużym natężeniu niechronionych uczestników ruchu. Ponadto nie wolno zapominać o zapewnieniu jak najlepszych warunków płynności ruchu i możliwości bezpiecznego przejazdu pojazdów o większych gabarytach. Oczywiście nie sposób w praktyce w stu procentach zadowolić wszystkich uczestników ruchu, należy zatem szukać rozwiązań optymalnych i dostosowanych do konkretnych warunków.
PL
W artykule wskazano najważniejsze czynniki degradujące stan ekologiczny rzek na podstawie wyników oceny warunków hydromorfologicznych dla odcinków dolin rzecznych zlokalizowanych w górnej, zurbanizowanej i uprzemysłowionej części zlewni rzeki Kłodnicy. Ocenę uwarunkowań hydromorfologicznych przeprowadzono przeznaczoną dla terenów miejskich brytyjską metodą Urban River Survey. Na podstawie analizy wyników badania określone zostały najważniejsze kierunki działań oraz rekomendacje dla ochrony walorów ekologicznych i krajobrazowych miejskich przestrzeni nadrzecznych.
EN
This paper finds most important impacts for river valley ecosystem. Survey based on hydromorphological assessment for parts of river valley located in urbanized and industrialized part of Kłodnica catchment. The research was carried by British method destined for urban areas – Urban River Survey. As a result of the tests factors determining the value of assessing hydromorphological conditions and conditions affecting the catchments river valley were indicated. The effect of the analysis are recommendations for the protection of ecological values and landscape of riverside urban spaces.
19
Content available remote Monitorowanie geozagrożeń na terenach zurbanizowanych
PL
Skarpy nadrzeczne ze względu na walory przyrodnicze i kulturowe są atrakcyjnymi obszarami, na których obserwuje się nasiloną ekspansję inwestorów nowych obiektów. W celu ochrony terenów przed antropogeniczną dewastacją i naturalnymi procesami geodynamicznymi konieczne jest prognozowanie zachowania się skarp. Pierwszym obszarem, w przypadku którego prowadzono nowoczesny monitoring, była Skarpa Płocka (1982 – 2002). Korzystając z nabytych doświadczeń, w 2009 r. Zakład Geotechniki i Fundamentowania ITB opracował i zrealizował monitoring trzech obszarów Skarpy Warszawskiej na zlecenie Miasta Stołecznego Warszawy. W ramach projektu określono szczegółowe założenia do pomiarów przemieszczeń pionowych i poziomych systemu reperów ściennych, wgłębnych i inklinometrów w ilości ok. 500 szt. Wykonano 5 cykli pomiarowych, których wyniki zostały zgromadzone w specjalnie opracowanej bazie danych współpracującej z oprogramowaniem Oracle i ArcGis. System monitoringu stanowi ważny element zarządzania zasobami miejskimi, gwarantuje nadzór i kontrolę istniejących obiektów. Sukcesywne gromadzenie danych o przemieszczeniach skarpy jest istotnym elementem w pracach projektowych prowadzonych na rzecz zabezpieczenia zagrożonych odcinków.
EN
Riverside slopes zone are attractive new investment areas due to natural and cultural values. Intensified expansion of new building developers is currently observed. The slope behavior forecast is necessary to properly protect these areas from anthropogenic devastation and natural geodynamic processes. The first area covered with modern monitoring was Skarpa Płocka in 1982 – 2002. Using gained experience the Department of Geotechnics and Foundation in 2009, on City of Warsaw behalf, designed and executed the monitoring system for three areas of Skarpa Warszawska. The detailed guide lines for vertical and horizontal measurements of approx. 500 fix points were developed during the project. There were wall and earth plunge benchmarks installed as well as inclinometers. There were 5 measurement cycles to this day. The results were collected in special developed, cooperating with Oracle and ArcGis software database. The monitoring system is an important part of urban resources management. It guaranties land use planning supervision as well as existing facilities control.Successive collecting data on the slope movements is important element for design work undertaken for the protection of endangered areas.
PL
Proces urbanizacji niesie za sobą zarówno zagrożenia, jak i wyzwania. Wraz z rozwojem aglomeracji zwiększa się presja na środowisko przyrodnicze, ale jednocześnie rodzi się szansa na skuteczniejsze zarządzanie malejącą, szczególnie intensywnie w ostatnich latach, różnorodnością biologiczną. Istotne jest jednak właściwe jej zweryfikowanie.
first rewind previous Strona / 3 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.