Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The verification of forecasts of temperature and mineralization of the Lower Jurassic And Lower Cretaceous geothermal waters of the Polish Lowlands Based on data from new drillings performed in the years 2000-2023

Bujakowski Wiesław, Zacharski Piotr, Tomaszewska Barbara, Tyszer Magdalena, Pierzchała Karol, Bielec Bogusław, Pająk Leszek, Kępińska Beata, Szczepański Krystian

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2024

|

T. 40, z. 2

181--203

EN

This work aimed to verify forecasts of temperature and mineralization of the Lower Jurassic and Lower Cretaceous waters in the Polish Lowlands, based on new geological information. In the first part of the articles series, entitled Verification of geothermal conditions in the Polish Lowlands based on data from new drilling performed in the years 2000-2022, an analysis of geothermal conditions is presented, while this work focuses on hydrogeochemical parameters, such as temperature in the top of formations and water mineralization. For this purpose, data from the Central Geological Database (CBDG), the Central Bank of Hydrogeological Data - HYDRO Bank, and from previously published scientific and research works were used. In the years 2000-2023, twenty-four exploration wells with a depth exceeding 1000 m below ground level were drilled and documented in the Polish Lowlands, providing information on the temperature and mineralization of waters taken from the Lower Jurassic or Lower Cretaceous formations. The assessment of spatial changes, as in the first part of the work, was performed with the use of QGIS Desktop 3.24.1 software, which is geoinformation software (GIS ) that allows viewing, editing, and analyzing spatial data and the creation of maps. The presented analysis made it possible to make a spot, local correction of the projected course of the isoline in relation to the maps published earlier in the Atlas of geothermal resources in the Polish Lowlands. Mesozoic Formations developed in 2006, edited by Wojciech Górecki.

PL

Celem pracy była weryfikacja prognoz temperatury i mineralizacji wód dolnej jury i dolnej kredy na Niżu Polskim, na podstawie nowej informacji geologicznej. W pierwszym z serii artykułów, pt. Weryfikacja uwarunkowań geotermalnych na Niżu Polskim na podstawie danych z nowych wierceń zrealizowanych w latach 2000-2022, przedstawiono analizę warunków geotermalnych, natomiast w niniejszej pracy zwrócono uwagę na parametry mające wpływ na warunki hydrogeochemiczne, tj. temperaturę w stropie utworów oraz mineralizację wód. W tym celu wykorzystano dane z Centralnej Bazy Danych Geologicznych (CBDG), Centralnego Banku Danych Hydrogeologicznych - Bank HYDRO oraz z dotychczas opublikowanych prac naukowo-badawczych. W latach 2000-2023 wykonano i udokumentowano na obszarze Niżu Polskiego 24 otwory poszukiwawcze o głębokości przekraczającej 1000 m p.p.t dostarczające informacji o temperaturze i mineralizacji wód ujmowanych z utworów dolnej jury lub dolnej kredy. Ocenę zmian przestrzennych, tak jak w przypadku pierwszej części pracy, wykonano z wykorzystaniem oprogramowania QGIS Desktop 3.24.1, oprogramowania geoinformacyjnego (GIS) umożliwiającego przeglądanie, edytowanie i analizowanie danych przestrzennych oraz tworzenie map. Zaprezentowane analizy pozwoliły na dokonanie punktowej, lokalnej korekty prognozowanego przebiegu izolinii w odniesieniu do publikowanych wcześniej map w Atlasie zasobów geotermalnych na Niżu Polskim. Formacje mezozoiku opracowanym w 2006 r., pod redakcja naukową Wojciecha Góreckiego.

2

Jak uzyskać i utrzymać prawidłową temperaturę wody zimnej

Ryńska Joanna

Rynek Instalacyjny

|

2023

|

Nr 10

92--94

PL

Metody zapobiegania rozwojowi bakterii Legionella pneumophila w instalacjach ciepłej wody użytkowej znane są projektantom od dawna i obejmują rozwiązania instalacyjne i wykonawcze oraz zalecenia eksploatacyjne. Przy projektowaniu trzeba jednak zwrócić uwagą także na instalacje wody zimnej, które należy zabezpieczyć przed możliwością wzrostu temperatury powyżej 20°C ze względu na ryzyko wystąpienia bakterii również w tych przewodach.

3

Response of methane emissions to water levels in simulated constructed wetlands

Li Yanran, Xu Qin, Ji Shuping, Liu Jian

Environment Protection Engineering

|

2022

|

Vol. 48, nr 3

5--12

EN

Wetland is an important natural source of methane (CH4) generated under the actions of methanogens in the anaerobic environment. A greenhouse experiment was conducted to quantify the response of methane emissions to water levels by simulating three water levels (10, 20, and 40 cm) in constructed wetlands and the methane was determined by the static chamber-gas chromatograph technique. Pearson correlation analysis showed that the emissions of CH4 were positively correlated with water temperature and air temperature while they were negatively correlated with air humidity. The water levels simulation experiment showed that the emission of CH4 was the highest when the water level was 20 cm and the CH4 concentrations of the water-air interface had different patterns at various water levels in the daytime. In conclusion, water level and temperature should be considered when accounting for greenhouse gas emissions in constructed wetlands as they both have important influences on CH4 emission.

4

A multifaceted analysis of the relationship between daily temperature of river water and air

Graf Renata

Acta Geophysica

|

2019

|

Vol. 67, no. 3

905--920

EN

The aim of the study was to establish the strength and direction of the relationship between daily temperature of river water and air with the use of selected estimation methods. The relationship was assessed for the River Noteć and its tributaries (Western Poland), using the cross-correlation function and Granger causality. The study established cause-and-effect relations for “water–air” and “air–water” directions of influence. It was confirmed that forecasting the pattern of flowing water temperature from changes in air temperature yields better results when done based on data from the previous day. Results of modelling the relationship between data series with the use of the linear and natural cubic splines models confirmed the presence of a nonlinear relation. It was also established that there is a statistically significant correlation of random fluctuations for both temperature series on the same days. This made it possible to confirm the occurrence of short-term connections between water and air temperature. The results can be used to determine the qualities of thermal regimes and to predict temperature of river waters in the conditions of climate change.

5

Diurnal water temperature dynamics in lowland rivers: A case study from Central Poland

Łaszewski M. A.

Journal of Water and Land Development

|

2018

|

no. 36

89--97

EN

The paper examines spatial and seasonal variations in diurnal water temperature dynamics in lowland rivers. Temperature data was obtained from digital temperature loggers located in nine sites across the Mazovian Lowland during the hydrological year 2016. On the basis of measurement data, mean, maximum, and minimum daily ranges were calculated in the monthly timescale, as well as the timing of extreme temperatures during the day. The results indicate that water temperature dynamics of lowland rivers have a clear seasonal pattern, with the highest variations of temperature in May and June and the lowest in January. Statistically significant differences were found in the daily temperature range between groups of the investigated sites; a higher diurnal temperature range was observed in sites draining a smaller catchment area, while larger rivers were generally more thermally stable in the daily timescale. There was also found an effect of anthropopressure on diurnal temperature dynamics in urbanized catchments, mainly due to impoundments and sewage inflows. Maximum water temperature in the studied sites usually occurred in the morning, from 06:00 to 10:00 CEST, while minimum temperature occurred in the late afternoon, from 14:00 to 18:00 CEST. Spatially, the timing of the maximum and minimum water temperatures during the day was similar in all of the investigated sites, with no statistically significant differences. However, cluster analysis indicated that in the summer half of the year the timing of the extreme temperatures was more varied between investigated sites. The results provide new insight into short-term river thermal behaviour and they are valuable in the context of game fisheries due to the significance of daily temperature variations in fish activity and feeding.

PL

Celem pracy było określenie przestrzennego i sezonowego zróżnicowania dobowej dynamiki temperatury wody w niewielkich rzekach nizinnych. Dane pomiarowe uzyskano za pomocą cyfrowych rejestratorów temperatury wody, które zlokalizowano w dziewięciu profilach rzek Mazowsza w roku hydrologicznym 2016. Na podstawie danych pomiarowych obliczono średni, maksymalny i minimalny dobowy zakres temperatury w ujęciu miesięcznym, a także względną częstość występowania ekstremalnych wartości temperatury w poszczególnych godzinach. Wyniki wskazują, że dobowa dynamika temperatury wody odznaczała się wyraźną sezonową zmiennością; największe dobowe wahania temperatury wody były obserwowane w maju i czerwcu, natomiast najmniejsze w styczniu. Wykazano ponadto istotne statystycznie różnice zakresu dobowego temperatury wody między analizowanymi profilami; większy zakres dobowy był charakterystyczny dla profili pomiarowych zamykających zlewnie o mniejszej powierzchni, natomiast większe rzeki były na ogół bardziej stabilne termicznie. Stwierdzono również wyraźny wpływ antropopresji na dobową dynamikę temperatury wody, przede wszystkim w postaci zrzutów wody ze stawów oraz zbiorników, jak również ścieków z oczyszczalni. Temperatura minimalna występowała w przypadku badanych rzek najczęściej rano – od 06:00 do 10:00 CEST, natomiast temperatura maksymalna późnym popołudniem – od 14:00 do 18:00 CEST. Okres występowania ekstremalnych wartości temperatury wody w ciągu dnia był zbliżony; metoda aglomeracji wykazała jednak, że w półroczu letnim zaobserwowano większe zróżnicowanie czasu występowania wartości ekstremalnych, szczególnie temperatury maksymalnej. Wyniki badań wzbogacają wiedzę dotyczącą warunków termicznych wód płynących, wydają się również interesujące w kontekście wędkarstwa sportowego oraz rybactwa.

6

Zmiany temperatury wody w Prośnie w latach 1965-2014

Ptak M., Nowak B.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2017

|

T. 17, z. 3

101--112

PL

Celem pracy jest analiza zmian warunków termicznych rzeki Prosny w środkowej Polsce (profil Bogusław) w ciągu ostatnich 50 lat (1965–2014). Na podstawie codziennych pomiarów temperatury prowadzonych przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy stwierdzono, że średnia roczna temperatura wody rzeki Prosny uległa znacznemu ociepleniu, średnio 0,27°C∙dek–1. W układzie miesięcznym najwyższy wzrost odnotowano w kwietniu – 0,46°C∙dek–1. Zmiany temperatury wody były silnie uzależnione od transformacji warunków klimatycznych. Wzrost średniej rocznej temperatury powietrza w tym samym wieloleciu mierzonej na stacji Kalisz (ok. 20 km od profilu badawczego) wyniósł 0,3°C∙dek–1. Tak wyraźne zmiany reżimu termicznego Prosny mają i będą miały wpływ na funkcjonowanie całego ekosystemu. Jest to dobrze widoczne, m.in. w występowaniu zjawisk lodowych, których czas trwania uległ skróceniu o 5,6 dni•dek–1.

EN

The objective of the paper is the analysis of changes in the thermal conditions of the Prosna River in central Poland (station Bogusław) over the last 50 years (1965–2014). Based on daily temperature measurements performed by the Institute of Meteorology and Water Management – National Research Institute, it was determined that the mean annual water temperature in the analysed river considerably increased by an average of 0.27°C∙decade–1. In monthly distribution, the highest increase was recorded in April. It amounted to 0.46°C∙decade–1. Changes in water temperature were strongly dependent on the transformation of climatic conditions. An increase in the annual air temperature in the analogical multiannual for station Kalisz (about 20 km from the research site) amounted to 0.3°C∙decade–1. Such evident changes in the thermal regime of the Prosna Regime have and will have an effect on the functioning of the entire ecosystem. It is clearly visible among others in the occurrence of ice phenomena the persistence of which decreased by 5.6 day∙decade–1.

7

Badania zmienności i zależności temperatury wód podziemnych od wód rzecznych na ujęciach infiltracyjnych

Przybyłek J., Kasztelan D.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

Vol. 65, nr 11/2

1356--1362

EN

The paper presents the results ofmeasurements of groundwater and surface water temperature in the area of the Krajkowo water intake. The influence of extreme natural phenomena on Warta River in Krajkowo on the conditions of exploitation of the shore barrier and the radius well are shown. Changes in the velocity of water flow from the Warta River to the well of the shore barrier has been noticed. Such results shown an important role of protective monitoring of a water capture.

8

Zmiany temperatury wody i zjawisk lodowych rzeki Ner (centralna Polska) w latach 1965-2014

Ptak M.

Polish Journal for Sustainable Development

|

2017

|

T. 21, cz. 1

49--56

PL

W pracy przedstawiono długookresowe zmiany temperatury wody i warunków zlodzenia rzeki Ner położonej w centralnej Polsce. Stwierdzono, że w ciągu ostatnich pięćdziesięciu lat nastąpił znaczny wzrost temperatury wody, który wynosił 0,24 °C · dek-1. Wzrost ten był statystycznie istotny na poziomie p=0,05. W układzie miesięcznym najwyższy wzrost temperatury odnotowano w lipcu (0,37 °C · dek-1), kwietniu (0,35 °C · dek-1) oraz grudniu i styczniu (0,34 °C · dek-1). W dwóch przypadkach (wrzesień i październik) odnotowano niewielkie tendencje ujemne, lecz były one statystycznie nieistotne. W odniesieniu do terminów powstawania zjawisk lodowych można stwierdzić, że analizowanym okresie nastąpiło ich opóźnienie o 1,9 dnia·dek-1. Z kolei zakończenia zjawisk lodowych cechowały się tendencją ujemną nastąpiło przyspieszenie terminu ich końca o 2,5 dnia·dek-1. W związku z tym, skróceniu uległ czas trwania zjawisk lodowych. Odnotowane zmiany są pochodną współoddziaływania czynników naturalnych oraz antropopresji.

EN

The paper presents long-term changes in water temperature and ice conditions in the Ner River located in Central Poland. A considerable increase in water temperature has been determined over the last fifty years, amounting to 0.24 °C dek-1. The increase was statistically significant at a level of p=0.05. In the monthly scale, the highest increase in temperature was recorded in July (0.37 °C dek-1), April (0.35 °C dek-1), and December and January (0.34 °C dek-1). In two cases (September and October), a slight negative tendency was recorded, although it was not statistically significant. In reference to the terms of appearance of ice phenomena, a delay by 1.9 day·dek-1 was determined in the analysed period. The cessation of ice phenomena showed a negative tendency – they ceased earlier by 2.5 day·dek-1. Due to this, the persistence of ice phenomena was reduced. The recorded changes are a result of an increase in air temperature and anthropopressure.

9

Dynamics of the daily course of water temperature in Polish lakes

Skowron R., Piasecki A.

Journal of Water and Land Development

|

2016

|

no. 31

149--156

EN

The study focuses on short-term changes in surface water temperature in Polish lakes, and is based upon the experimental measurements of water temperature conducted every 60 minutes during the years 1971–2015. 19 lakes were selected on the grounds of their morphometric properties. The examinations were carried out in the system of expeditionary measurements (up to 8 days) and stationary measurements (over 2 months), and included temperature of surface water and its vertical distribution. The analysis of the results showed that temperature differences of water (daily amplitudes) were observed in both time and spatial distribution. The biggest differences in water temperature occurred during spring warming, and often reached 4–5°C, while rarely exceed 2°C in the remaining periods of the yearly cycle. The mean day value occurs twice; in the morning between 8:00 (7:00 GMT) and 11:00 (10:00 GMT), and in the evening at 20:00 (19:00 GMT) and 22:00 (21:00 GMT). Daily changes in the vertical distribution of water temperature are clearly visible down to the depth of 2.5–3.5 m, whereas are just perceptible to the depth of 5.5–7.0 m.

PL

Praca dotyczy krótkotrwałych zmian temperatury wody powierzchniowej w jeziorach w Polsce. Została ona opracowana na podstawie eksperymentalnych pomiarów temperatury wody prowadzonych co 60 minut w latach 1971–2015 w 19 jeziorach wytypowanych na podstawie cech morfometrycznych. Badania prowadzono w systemie pomiarów ekspedycyjnych (do 8 dni) i stacjonarnych (ponad 2 miesiące) i obejmowały temperaturę powierzchniową wody oraz jej pionowy rozkład. Na podstawie analizy wyników stwierdzono różnice temperatury wody (amplitudy dobowe) zarówno w rozkładzie czasowym, jak i przestrzennym. Największe różnice temperatury wody występowały w okresie wiosennego nagrzewania i często osiągały 4–5°C, natomiast w pozostałych okresach cyklu rocznego rzadko przekraczały 2°C. Na podstawie cogodzinnych pomiarów temperatury wody można stwierdzić, że temperatura przed południem między godziną 8:00 a 11:00 (7:00 a 10:00 GMT) oraz późnym wieczorem w godzinach 20:00–22:00 (19:00–21:00 GMT) była najbardziej zbliżona do średniej dobowej. Zmiany dobowe w rozkładzie pionowym temperatury wody wyraźnie zaznaczają się do głębokości 2,5–3,5 m, natomiast dostrzegane są do głębokości 5,5–7,0 m.

10

Variability of Oxygen-Thermal Conditions in Selected Lakes in Poland

Ptak M., Nowak B.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2016

|

Vol. 23, nr 4

639--650

EN

Dissolved oxygen in water (DO) is one of the primary parameters determining its quality. It remains in close relation to water temperature. The article presents results of DO and water temperature measurements performed for five stratified lakes in Poland in the years 2007-2014. The measurements were performed with monthly frequency in the summer half-year (May-October) in the deepest place of each of the lakes. The compared data show the complex character of the course of both of the parameters. The analysis of depth profiles revealed the prevalence of a decreasing tendency, or no tendency was recorded - both in the case of DO and water temperature. Due to the incoherent character of the water in the case of stratified lakes, a more detailed comparison was performed, referring to changes occurring in zones developed during summer stratification. It was determined that the temperature of the epilimnion was directly dependent on air temperature, and in all cases it showed an increasing tendency. Simultaneously, along with an increase in temperature, in the majority of cases, DO concentration in the zone decreased. In reference to the waters of the hypolimnion, increasing, decreasing, and no tendencies were recorded. The above distribution is determined by individual factors of the lakes - morphometry, trophic status, groundwater alimentation, etc. Several years of measurements of DO and water temperature in depth profiles of several lakes in Poland constitute valuable information on the current transformations of the environment of this part of Europe. In the future, the information can provide the basis for long-term analyses over the next decades, enriching global knowledge on those parameters of key importance for water ecosystems.

11

Wpływ niewielkich zbiorników na temperaturę wody rzek nizinnych na przykładzie Jeziorki i Rządzy

Łaszewski M.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2015

|

Vol. 24, No. 1

13--25

PL

W pracy dokonano analizy wpływu niestratyfikowanych zbiorników wodnych na transformację ustroju termicznego niewielkich rzek nizinnych w letnim półroczu hydrologicznym 2014 roku. Pomiary terenowe przeprowadzono na przykładzie zbiornika w Głuchowie na rzece Jeziorce i zbiornika w Rządzy na rzece Rządzy za pomocą cyfrowych rejestratorów temperatury. Poniżej zbiorników stwierdzono wyraźne podwyższenie średnich, maksymalnych i minimalnych miesięcznych wartości temperatury wody. Wykazano także znaczne skrócenie czasu trwania optymalnej temperatury wody dla pstrąga potokowego oraz wydłużenie czasu trwania górnej początkowej temperatury letalnej dla narybku pstrąga. Wnioski wydają się szczególnie cenne z punktu widzenia optymalizacji gospodarki rybacko-wędkarskiej.

EN

The paper presents an analysis of the impact of unstratified water reservoirs on stream thermal regime transformation in the summer period of the hydrological year 2014. Field measurements were carried out using digital temperature data loggers on the example of the Głuchów reservoir (Jeziorka river) and Rządza reservoir (Rządza river). Results showed a clear increase in the average, maximum and minimum monthly values of water temperature below the reservoirs. It was also found that below the reservoirs duration of the brown trout thermal optimum was sig- nificantly decreased and the duration of the upper incipient lethal temperature for brown trout fries was slightly increased. Conclusions appear to be particularly valuable in the context of optimizing fisheries management.

12

Effect of the North Atlantic Oscillation on the Thermal Characteristics of Lakes in Poland

Wrzesiński D., Choiński A., Ptak M.

Acta Geophysica

|

2015

|

Vol. 63, no. 3

863--883

EN

This paper presents the effect of the North Atlantic Oscillation (NAO) on the thermal characteristics of lakes in Poland. In the analysis, the use was made of monthly air temperatures recorded at fifteen meteorological stations, water temperatures of twelve lakes, and Hurrell’s winter NAO indices. Over the study period (1971-2010), there was a marked increase in the temperatures of both, air and lake waters. Depending on the NAO phase, water temperatures were observed to depart from mean values, being markedly higher than average (even by 1°C) in the positive winter NAO phase. The differences in water temperatures were statistically significant in the winter-spring season. In turn, in the negative NAODJFM phase lake water temperatures in winter and spring were markedly lower than average (in March even by 1.0°C). The unique response of some lakes depends on their morphometric parameters, including their mean depth.

13

Zmiany stężenia tlenu i temperatury w warunkach różnych głębokości wody w śródpolnym oczku wodnym

Wesołowski P., Brysiewicz A., Gałczyńska M.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2014

|

T. 14, z. 4

135--144

PL

Badania przeprowadzono w latach 2010–2013 w śródpolnym oczku wodnym Stare Czarnowo, w województwie zachodniopomorskim. Celem podjętych badań było określenie stężenia tlenu rozpuszczonego w wodzie i jej temperatury w warunkach zróżnicowanej głębokości wody. Pomiary wykonywano w trzech pionach badawczych o zróżnicowanej głębokości wody. W okresie badań stwierdzono, że stężenie tlenu rozpuszczonego w wodzie oczka wodnego zależało od jej głębokości w badanych pionach pomiarowych. Największe średnie z lat 2010–2013 wartości tlenu rozpuszczonego w wodzie w okresach wegetacyjnych (IV–X) zanotowano w trzecim pionie pomiarowym (III) w warunkach największej głębokości wody (3,00 g O2•m-3). Mniejsze wartości średniego stężenia tlenu stwierdzono w warunkach mniejszych głębokości wody: w pierwszym pionie badawczym (I) – 1,96 g O2•m-3, a w drugim (II) – 2,22 g O2•m-3.

EN

Studies were carried out in the years 2010–2013 in a mid-field pond Stare Czarnowo in Zachodniopomorskie Province. The aim of the study was to determine dissolved oxygen concentration and temperature at different water depths. Measurements were performed in three water profiles of different depth. The concentration of dissolved oxygen in water was found to depend on water depth. The highest mean (April to October 2010–2013) concentration (3.00 g O2 m-3) was noted in the third, deepest water profile. Lower mean concentrations of oxygen were recorded in the first (1.96 g O2 m-3) and second (2.22 g O2 m-3) water profile.

14

Skutki zmian temperatury wody poniżej zbiornika Klimkówka dla rekreacyjnego wykorzystania rzeki Ropy

Wiejaczka Ł., Serwa M., Bielak-Piksa B

Gospodarka Wodna

|

2014

|

Nr 4

145--150

PL

Na przykładzie Ropy omówiono skutki zmian reżimu termicznego rzeki karpackiej spowodowane powstaniem zbiornika zaporowego dla rekreacyjnego wykorzystania rzeki przez lokalne społeczności. Na Ropie od 1994 r. funkcjonuje zbiornik Klimkówka. Prace terenowe polegały na pomiarach temperatury wody w profilu podłużnym rzeki oraz próbie określenia liczby osób wypoczywających nad rzeką latem powyżej i poniżej zbiornika. Badania ankietowe osób mieszkających w bezpośredniej bliskości koryta rzeki wykazały wyraźne obniżenie atrakcyjności tej rzeki poniżej zbiornika jako miejsca do rekreacji w związku z trwałym obniżaniem temperatury wody w okresie letnim przez zbiornik Klimkówka.

EN

Using the ехаmрlе of the Ropa гіѵег, the article discusses consequences of changes in this Carpathian river’s thermal regime, caused by construction of a dammed reservoir, for recreational use of the гіѵег by local communities. The Klimkówka reservoir on the Ropa гіѵег was opened in 1994. Field research consisted of water temperature measurements along the longitudinal profile of the гіѵег and an attempt at determining the number of poeple relaxing at the гіѵег in the summer season, upstream and downstream of the reservoir. The survey carried out among the inhabitants of areas neighbouring on the riverbed indicated a clear decrease in the river’s attractiveness for recreational purposes downstream of the reservoir, due to permenent drop in the water temperature in the summer period caused by the Klimkówka reservoir.

15

Porównanie warunków termicznych wód rzek Raby i Świdra

Łaszewski M., Jeleński P.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2013

|

Vol. 22, No. 3

239--248

PL

W pracy, na podstawie danych pomiarowych uzyskanych z cyfrowych rejestratorów w roku hydrologicznym 2012, przedstawiono zakres i zmienność temperatury wody Raby w Myślenicach i Świdra w Wólce Mlądzkiej. Porównanie wyznaczonych parametrów statystycznych pozwoliło stwierdzić istotne zróżnicowanie warunków termicznych obydwu rzek, szczególnie w miesiącach zimowych oraz letnich. Na potrzeby opracowania określono także wartości parametrów ekologicznych, uwzględniających wymagania termiczne pstrąga potokowego. Wykazały one, iż wody Świdra odznaczają się zdecydowanie korzystniejszymi warunkami termicznymi do bytowania tych cennych ryb zimnolubnych, co może mieć istotne implikacje dla gospodarki rybacko-wędkarskiej.

EN

This paper, based on continuous measurements collected by digital data loggers in the hydrological year 2012, presents the range and variability of water temperature in the Raba River in Myślenice and the Świder River in Wólka Mlądzka. Comparison of estimated statistical descriptors led to the conclusion that thermal conditions of mentioned rivers are significantly different, especially in winter and summer periods. Ecological descriptors, which included thermal requirements for brown trout, were also used for this study. It was found that the Świder River has definitely much more appropriate thermal conditions for the existence of these valuable coldwater fish, which may have important implications for the fisheries management.

16

Wpływ zbiornika retencyjnego na relacje między temperaturą wody w rzece a temperaturą powietrza

Wiejaczka Ł.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2011

|

Vol. 20, No. 3

183--195

PL

W artykule przedstawiono zaburzenia w naturalnych relacjach pomiędzy temperaturą wody w rzece Ropie (polskie Karpaty) a temperaturą powietrza, zachodzących w profilu podłużnym rzeki, spowodowanych funkcjonowaniem zbiornika retencyjnego Klimkówka. Zaistniałe zakłócenia w relacjach temperatura wody – temperatura powietrza są efektem transformacji naturalnego reżimu termicznego Ropy poniżej zbiornika Klimkówka, wynikającej z kształtowania się wewnątrz zbiornika w ciągu roku stratyfikacji termicznej. W opracowaniu zwrócono także uwagę na rolę zbiorników retencyjnych w przerywaniu continuum termicznego rzek. Przedstawione wyniki wskazują na konieczność uwzględniania oddziaływania zbiorników retencyjnych na termikę rzek w badaniach zależności między temperaturą wody w rzece a temperaturą powietrza, wykorzystywanych do przewidywania wpływu potencjalnych zmian klimatycznych na ekosystemy rzeczne.

EN

This paper presents the problem disturbances in the natural relations between the temperature of water in the Ropa river (Polish Carpathians) and the air temperature, occurring in longitudinal profile of the river, caused by the functioning of the Klimkówka reservoir. Occurred disturbances in the water temperature – air temperature relations are the result of the transformation of natural thermal regime of the Ropa river below the Klimkówka reservoir resulting from forming a thermal stratification inside the reservoir during a year. The paper drew attention to the role of reservoirs in interrupting the thermal continuum of rivers. The results demonstrate the need to consider the impact of reservoirs on the thermals of the rivers in the study of relations between water temperature in the river and the air temperature, used to predict the potential impact of climate change on river ecosystems.

17

Ekologiczne aspekty wykorzystania energii promieniowania słonecznego w produkcji zwierzęcej

Latała H., Malaga-Toboła U.

Inżynieria Rolnicza

|

2010

|

R. 14, nr 3

111-117

PL

W pracy zanalizowano teoretyczne możliwości wykorzystania kolektorów słonecznych do podgrzania wody wykorzystywanej w chowie bydła i trzody chlewnej w drobno i wielkotowarowych gospodarstwach rolnych. Obliczenia wykonano dla określonego zestawu kolektorów słonecznych pracujących w okresie od czerwca do listopada. Na podstawie przeprowadzonej kalkulacji stwierdzono, w jakim stopniu ciepło otrzymane z kolektorów słonecznych jest w stanie pokryć potrzeby energetyczne związane z podgrzaniem wody wykorzystywanej w produkcji zwierzęcej. Przeanalizowano ponadto aspekty ekologiczne związane z zastąpieniem tradycyjnych paliw energią promieniowania słonecznego, określając stopień ograniczenia emisji gazów cieplarnianych.

EN

The paper presents the analysis of theoretical potential as regards employing solar collectors to heat up water used in cattle and swine breeding in small and large commodity farms. Computations have been carried out for a specific set of solar collectors working between June and November. Completed calculations allow to find to what extent the heat derived from solar collectors is capable of covering power needs for heating up water used in animal production. Moreover, the researchers have analysed ecological aspects involved in replacement of conventional fuels with solar radiation energy, determining the extent of greenhouse gas emission reduction.

18

Gihdrotermihchnih parametri kihncevoji akvatorihji vodojjmishh-okholodnikihv cirkuljacihjjnoji vodi elektrostancihjj

Bosak M. P.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Budownictwo i Inżynieria Środowiska

|

2009

|

z. 55 [267]

5-10

EN

In this article use investigation temperature processing ending area of water receiver system technical water supply power station. To get according methods calculation temperature of water for this water receiver. Analytical research of temperature condition of eventual aquatorium of reservoirs-coolers of the technical water of power-stations systems is presented. In scientific labours, and also in normatively technical literature the purpose of calculation of reservoirs-coolers (WCR) of the technical water systems TPS and NPS is determination of middle temperature of cooling water and necessary area of WCR. However much requirements absent in relation to determination of optimum sizes of such WCR. In the aspect of optimum of WCR expediently to determine: sizes of eventual area of WCR, where on its considerable aquatorium of decline of temperature is unimportant.

19

Annual runoff coefficient in the Cerhovický Stream catchment

Vlckova M., Nechvatal M., Soukup M.

Journal of Water and Land Development

|

2009

|

no. 13b

41-56

EN

The runoff coefficient is one of the fundamental hydrological characteristics of a catchment. It indicates a share of the precipitation water that runs off from the catchment. The results of the runoff coefficient calculation based on measurements carried out continuously in the Cerhovický Stream catchment over a considerable period of time, i.e. from 1988 up to 2006 are presented. The precipitation and runoff data in the catchment were used. Mean value of the runoff coefficient and the runoff coefficients for the agricultural and forest parts of the catchment are presented. The total mean runoff coefficient for the Cerhovický Stream is 0.19 with the standard deviation of 0.06. Mean runoff coefficient for the forest part is 0.13 and for the agricultural part - 0.24. Differences between the years with a higher and a lower precipitation were followed as well. We also statistically evaluated possible hydrological changes caused by the construction of the highway and the market centre. For another possible explanation of quite high standard deviation of the mean annual runoff coefficient we followed the monthly runoff coefficient dependence on water temperature and of ground water table depth.

PL

Współczynnik spływu jest jedną z podstawowych cech hydrologicznych zlewni. Określa on tę część wód opadowych, która odpływa ze zlewni. W pracy przedstawiono wyniki obliczeń współczynnika spływu na podstawie ciągłych i długotrwałych (1988-2006) pomiarów opadu i spływu, prowadzonych w zlewni strumienia Cerhovickiego. Podano średni współczynnik spływu dla zlewni i oddzielnie dla jej części rolniczej i zalesionej. Średni współczynnik dla zlewni wynosił 0,19 z odchyleniem standardowym 0,06. Średnie współczynniki spływu dla części zalesionej i użytkowanej rolniczo wynosiły odpowiednio 0,13 i 0,24. Analizowano także różnice między latami o większych i mniejszych opadach atmosferycznych. Statystycznie oceniono również możliwe zmiany hydrologiczne spowodowane budową autostrady i centrum handlowego. Aby wyjaśnić względnie wysokie odchylenie standardowe od średniego rocznego współczynnika spływu, zbadano zależność miesięcznych wartości współczynnika od temperatury wody i poziomu zwierciadła wód gruntowych.

20

Spinchiller - budowa i cechy charakterystyczne

Kisielnicki J., Adamski B.

Chłodnictwo i Klimatyzacja

|

2009

|

nr 1-2

32-35

PL

Celem niniejszej publikacji nie jest uwypuklenie wad konstrukcyjnych niektórych rozwiązań producentów, ale uświadomienie zainteresowanym, że nowoczesne budynki o wysokiej klasie również wymagają zastosowania nowoczesnych konstrukcji urządzeń zarówno pod kątem rozwiązań technicznych, jak również zmniejszonego zużycia energii elektrycznej.