Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Paleogene-Neogene tectonic evolution of the lignite-rich Szamotuły Graben

Widera Marek, Stawikowski Wojciech, Uścinowicz Grzegorz

Acta Geologica Polonica

|

2019

|

Vol. 69, no. 3

387--401

EN

The Szamotuły Graben covers the southernmost part of the Permo-Mesozoic Poznań–Szamotuły Fault Zone. Along this regional discontinuity there are several salt structures, including the Szamotuły diapir, over which an extensional graben formed in the Paleogene and Neogene. The graben is located north of Poznań in central-western Poland, and is NW–SE-trending, ~20 km long, 3–5.5 km wide, and up to 160 m deep. It is filled with Lower Oligocene and Neogene sediments, including relatively thick lignite seams. Data from boreholes allow the assignment of the graben-fill sediments to appropriate lithostratigraphic units. Furthermore, analysis of changes in the thickness of these units provides evidence for periods of accelerated graben subsidence or uplift relative to its flanks. As a result, two distinct stages of tectonic subsidence and one inversion in the Paleogene–Neogene evolution of the Szamotuły Graben have been distinguished. Thus, relatively significant subsidence occurred in the Early Oligocene and the middle Early–earliest Mid-Miocene, while slight inversion took place in the middle part of the Mid-Miocene.

2

The Lower Kimmeridgian of the Wieluń Upland and adjoining regions in central Poland: lithostratigraphy, ammonite stratigraphy (upper Planula/Platynota to Divisum zones), palaeogeography and climate-controlled cycles

Wierzbowski A.

Volumina Jurassica

|

2017

|

Vol. 15, no 1

41--120

EN

The Early Kimmeridgian of the Wieluń Upland and adjoining regions, after the decline of sedimentation of the deep-neritic sponge megafacies (Częstochowa Sponge Limestone Fm.) and associated limestones and marls with poor benthic fauna (Pilica Fm.) during the Planula Chron, showed the subsequent development of moderately shallow-water biostromal chalky limestones with siliceous sponges and corals, replaced laterally by micritic limestones and marls (Prusicko Fm.) during the Platynota Chron and the earliest Hypse¬locyclum Chron. Towards the north and south shallow-marine carbonate platforms occurred (represented by deposits of the “oolitic” fm.), whereas towards the north-west and west deeper marine facies, represented initially by limestones with siliceous sponges (Częstochowa Sponge Limestone Fm.), and later during the Hypselocyclum Chron by bedded limestones and marls with ammonites (Burzenin Fm.) were deposited. This palaeogeographic pattern was controlled by the synsedimentary tectonics. The detailed biostratigraphical classification of the deposits studied from the Platynota to the Divisum zones, and their lithological character, enable the recognition of the primary sedimentary cyclicity by comparison with the well dated short eccentricity cycles in the coeval succession of south-eastern France. The two appendixes enclosed give the characteristics of: (1) the characteristics of the ammonite faunas especially of the families Ataxiocerati¬dae and Aulacostephanidae (where two new species are established – Balticeras samsonowiczi sp. nov., and Rasenioides glazeki sp. nov.); (2) the newly established lithostratigraphical units: the Prusicko Fm., and the Burzenin Fm., and the smaller rank units (members, beds) recognized therein.

3

A unique fossil record from neptunian sills: the world's most extreme example of stratigraphic condensation (Jurassic, western Sicily)

Wendt J.

Acta Geologica Polonica

|

2017

|

Vol. 67, no. 2

163--199, [6]

EN

Neptunian sills at Rocca Busambra, a fragment of the Trapanese/Saccense Domain in western Sicily, host the most abundant ammonite and gastropod fauna which has ever been recorded from the Jurassic of the western Tethys. The fauna is dominated by parautochthonous organisms which were swept into the sills by gentle transport. Ammonites are characterized by perfect preservation and small size, a feature which is due to the predominance of microconchs but also of stunting. The most complete sill is 0.7 m thick and could be separated into 17 levels which range in age from the early Toarcian into the late Kimmeridgian, thus representing the most extreme case of palaeontologically and depositionally documented stratigraphic condensation in Earth history. The unique feature of the Rocca Busambra sills is due to the interaction of three processes: extreme stratigraphic condensation on the sea floor, weak tectonic fracturing of the host rock and repeated reopening on top of already existing sills. Contrasting percentages of gastropods in individual levels reflect sea-level oscillations which correspond to long known low- and highstands during the Jurassic of the western Tethys. Comparisons with other ammonite-bearing sill faunas reveal several similarities, but represent only short-timed phases of tectonic pulses and deposition.

4

Rozwój sedymentacji dewońskiej w basenie łysogórsko-radomskim i lubelskim

Narkiewicz M., Narkiewicz K., Turnau E.

Prace Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2011

|

T.196

289--318

PL

Basen łysogórsko-radomski (BŁR) ograniczony był od południa synsedymentacyjnym uskokiem świętokrzyskim o głębokich założeniach skorupowych. Od NE graniczył z basenem lubelskim (BL) wzdłuż wąskiej strefy czytelnej w środkowodewońskim rozkładzie sedymentacji. Jej głębsze założenia stanowił prawdopodobnie uskok podłoża w osiowej części elewacji radomsko-kraśnickiej, wpływający na sedymentację przynajmniej od emsu późnego. BL łączył się od SE z basenem lwowskim, który od wschodu był ograniczony przez lądowy masyw w rejonie tarczy ukraińskiej. Wczesnodewoński etap rozwoju basenów (lochkow–środkowy ems) został zapoczątkowany w sylurze późnym osadami otwartego szelfu, które w lochkowie środkowym i późnym przeszły w osady perylitoralne, przykryte (częściowo niezgodnie ?) grubą serią aluwialną. W etapie środkowodewońskim (późny ems-wczesny fran) szybkie tempo sedymentacji facji węglanowo-terygenicznych otwartego zbiornika BŁR było uwarunkowane przez pogrążanie się bloków podłoża. Natomiast w warunkach stabilnego podłoża BL niewielką przestrzeń akomodacji dla osadów płytkiego szelfu i platformy węglanowej kształtowały głównie transgresje eustatyczne. W etapie środkowo–późnofrańskim, na tę ostatnią tendencję nałożył się puls subsydencji związany z początkiem ryftowania w rowie Prypeci. Etap fameński zaznaczył się powstaniem depocentrum w centralnym segmencie BL i akumulacją niemal 2 km węglanowo-ilastych osadów głębokiego basenu szelfowego i otwartego szelfu, przechodzących ku górze w progradujące ku SW systemy przybrzeżnomorskie i lądowe. Depocentrum utworzyło się w układzie pull-apart między strefą Kocka a uskokiem Ursynowa–Kazimierza, równocześnie z główną fazą ryftowania basenu Prypeci.

EN

Łysogóry-Radom Basin (ŁRB) is bounded in the south by the deeply-rooted Holy Cross Fault. To NE it passes into the Lublin Basin (LB) along a narrow zone clearly reflected in the Middle Devonian depositional pattern. It was probably related to a basement fault along the axial part of the Radom–Kraśnik Elevation affecting deposition at least since the late Emsian onwards. BL continued to the Lviv Basin in SE, which was bordered from the east by the continental Ukrainian Massif. The Early Devonian stage of the basins development started in the latest Silurian with an open-shelf sedimentation passing in the middle to late Lochkovian into marginal marine clastics. This is (partly unconformably) overlain by a thick alluvial complex. Between late Emsian and early Frasnian rapid sedimentation of carbonate-terrigenous open marine facies in the ŁRB was controlled by basement blocks subsidence. On the other hand, under stable cratonic conditions of the BL much smaller accomodation space was generated mainly by eustatic transgressions allowing a mostly shallow-shelf and carbonate platform development. In the Middle Frasnian this pattern was overprinted by a subsidence pulse related to the initial Pripyat Graben rifting. The Famennian stage was marked by a depocentre development in the central LB segment, and an accumulation of nearly 2 km of sediments, starting with carbonate-shaly deposits of a shelf basin and open shelf, passing upwards into marginal-marine and continental systems prograding SW-wards. The depocentre formed in a pull-apartregime between the Kock and Ursynów–Kazimierz faults, parallel with the main phase of the Pripyat Graben rifting.

5

Litostratygrafia, systemy depozycyjne i cykle transgresywno-regresywne dewonu środkowego i franu basenu łysogórsko-radomskiego

Narkiewicz M.

Prace Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2011

|

T.196

7--52

PL

Analiza profili otworów Ostałów 1, Szwejki IG 3, Lisów 1, Bąkowa IG 1 i Niesiołowice IG 1 pozwoliła na opracowanie szkieletu litostratygraficznego górnej części sukcesji dewońskiej na obszarze radomskim basenu łysogórsko-radomskiego, obejmującej górny ems do najniższego franu. Analiza sedymentologiczna profili dała podstawę do wyróżnienia zdarzeń i systemów depozycyjnych zdominowanych przez węglanowo-terygeniczne facje otwartego zbiornika. Rozwój sedymentacji został zrekonstruowany na podstawie korelacji lito- i biostratygraficznej oraz zdarzeniowej. Maksymalną miąższość około 1500 m badane osady osiągają w rejonie Ostałowa i Bąkowej. Szybka akumulacja osadów, częściowo nieregularne następstwo zdarzeń i szczegóły architektury depozycyjnej przemawiają za znaczną rolą synsedymentacyjnych ruchów blokowych podłoża. Ich znaczenie zmalało u schyłku żywetu i we wczesnym franie, kiedy przewagę w basenie uzyskał system platformy węglanowej. Porównanie badanych osadów obszaru radomskiego z równowiekową sukcesją regionu łysogórskiego ujawnia szereg analogii w rozwoju subsydencji i sedymentacji, które uzasadniają łączenie obu obszarów w jeden basen łysogórsko-radomski. Północna, radomska strefa basenu, sąsiadująca od SW z basenem lubelskim, charakteryzuje się w porównaniu z regionem łysogórskim silniejszym dopływem osadów klastycznych, a także okresowym rozwojem platform węglanowych i węglanowo-terygenicznych. Wynika to z bardziej proksymalnego usytuowania względem obszarów lądowych na wschodzie i północy.

EN

Present study is focused on thick Devonian successions in the Ostałów 1, Szwejki IG 3, Lisów 1, Bąkowa IG 1 and Niesiołowice IG 1 boreholes. It allowed to establish lithostratigraphic framework of the upper Emsian to lowermost Frasnian of the NE part of the Łysogóry-Radom Basin. Based on sedimentological analysis of the sections it was possible to define depositional events and systems, the latter dominated by carbonate-terrigeneous sediments of an open-marine shelf. Depositional development was reconstructed basing on a litho-, bio- and event correlation. The Middle Devonian sediments attain maximum thickness of ca. 1500 meters in the area of Ostałów and Bąkowa. Rapid sediment accumulation, partly irregular pattern of depositional events and certain details of the basinal architecture confirm a considerable influence of synsedimentary basement-block movements. Their significance decreased by the end of the Givetian and in the early Frasnian, when carbonate plat-form system prevailed in the basin. Comparison of the investigated sediments with the coeval deposits from the Łysogóry Region(northern Holy Cross Mts.) reveals number of analogies in subsidence and depositional development. These similarities support in-clusion of both the areas into a single Łysogóry-Radom Basin. Thenorthern, Radom part is neighboured from NE by the Lublin Basin. Itis characterised, unlike the Łysogóry part, by a stronger terrigeneous input as well as temporary development of carbonate and carbonate-terrigeneous platforms. This is due to more proximal position relative to a continental area in the east and north.

6

Zjawiska redepozycji w utworach górnej jury podłoża zapadliska przedkarpackiego jako efekt synsedymentacyjnej tektoniki

Matyja B. A., Barski M.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2009

|

T. 35, z. 3/1

91-92

7

Bajoska tektonika synsedymentacyjna i jej znaczenie w jurajskiej ewolucji pienińskiego basenu skałkowego

Krobicki M.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2009

|

T. 35, z. 3/1

65-78

EN

The Jurassic crinoidal limestones in the Pieniny Klippen Belt in Poland consist of three formations (Smolegowa, Flaki and Krupianka Limestone formations), and constitute an important segment of the Middle Jurassic sequence in the Czorsztyn, Niedzica and Czertezik successions. The onset of the crinoidal sedimentation, as proved by ammonite faunas, took place during the Early Bajocian and it was preceded by a marked stratigraphical hiatus. This hiatus corresponds to the origin and uplift of the Czorsztyn Ridge. The evidences of condensation event at the beginning of crinoidal limestones sedimentation are marked by numerous sedimentological features in the lowermost part (10-20 cm in thickness) of these limestones (e.g. phosphatic concretions concentration, pyrite concretions, large clasts of green micritic limestones). Occurrence of such important correlation horizon indicates primary thickness of investigated crinoidal limestones (from ca 10 m up to 100 m), and suggests origin of synsedimentary tectonic blocks and troughs, which influenced on their original, not recently tectonically reduced, differentiation of their thickness. This Bajocian tectonic activity within Pieniny Klippen Basin corresponds very well with others Middle Jurassic Western Tethyan geodynamic reorganizations.

8

Tektoniczne a eustatyczne uwarunkowania rozwoju sedymentacji dewonu świętokrzyskiego

Racki G., Narkiewicz M.

Przegląd Geologiczny

|

2000

|

Vol. 48, nr 1

65-76

PL

Ranga zdarzeń tektonicznych w dewonie świętokrzyskim jest wciąż trudna do sprecyzowania, ale wydaje się drugoplanowa. Nie ma świadectw " bretońskich " deformacji tektonicznych w końcu dewonu i uprzednio eksponowana rola tej "fazy " może ograniczać się do pulsu póżnofrańskiej subsydencji tektonicznej i ruchów blokowych, modyfikujących lokalnie zapis fluktuacji eustatycznych w szeroko rozumianym interwale przejściowym franu i famenu. Związki tego ożywienia tektonicznego na obszarze świętokrzyskim z póżnodewońskąprzebudowąplatformy wschodnioeuropejskiej (inicjacją ryftuprypecko-donieckiego i rozwojem rowu lubelskiego) są prawdopodobne, ale ich korelacja wymaga dalszego postępu w badaniach stratygraficznych na obu tych obszarach.

EN

Documented evidence of synsedimentary tectonics in the Devonian of the Holy Cross Mts. in most cases indicates limited magnitude of deformations leading to modification of the sedimentary record merely in a local scale. In contrast, the events interpreted as eustatic (including i.a. backstepping of the carbonate platform) have a widespread regional record. The tectonic subsidence analysis confirms differences in a development of the Łysogóry and Kielce regions, although both regions reveal very similar scenario of the "post-Caledonian " subsidence, differing mainly in the rates and total amount of the Devonian subsidence. The latter differences may be ascribed to contrasts in a deep structure ofcrustal blocks underlying both regions, separated by the Holy Cross Fault, and responding differently to a regional stress pattern, probably in an extensional regime. Although the importance of tectonic events in the Devonian of the Holy Cross Mts. is still difficult to ascertain, it appears rather subordinate in view of available observations. So far, there is no evidence of the "Bretonnian " tectonic deformations in the latest Devonian. The role of this ,, phase", previously stressed in several publications, may be limited to the probable small pulse of the late Frasnian subsidence and small-scale block movements locally modifying the record of eustatic fluctuations in the wide interval of the Frasnian-Famennian transition. The relationship between these tectonic phenomena and the Late Devonian structural rearrangement of the East European Craton, including initiation of the Pripyat-Donets Rift and development of the Lublin Trough is probable but requires further refinement of a stratigraphic correlation between the discussed areas.

9

Olistolity w formacji beloweskiej (fm) w dolinie Kamienicy jako rezultat synsedymentacyjnego skracania zbiornika magurskiego (Karpaty fliszowe)

Bromowicz J.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

1998

|

T. 24, z. 1

19-49

PL

Olistolity utworów formacji magurskiej (fm) i żeleźnikowskiej (fm) tkwiące wśród osuwiskowo zaburzonych skał formacji beloweskiej są odsłonięte w dolinie Kamienicy między Nową Wsią a Maciejową. Ich objętości sięgają tysięcy m sześciennych. Kształty olistolitów wskazują na ich formowanie się w trakcie spływów grawitacyjnych nie w pełni zdiagenezowanego materiału. Ich inwentarz sugeruje równoczesną sedymentację w niezbyt oddalonych fragmentach zbiornika, gruboławicowych piaskowców, margli i pakietów głównie łupkowych. Ruch tych utworów przebiegał w kierunku nachylenia paleoskłonu, prostopadle do aktualnej rozciągłości warstw. Może to stanowić dowód na synsedymentacyjne zwężanie zbiornika magurskiego powodujące nachylenie dna w środkowym eocenie

EN

Olistoliths of rocks belonging to both the Magura and the Żeleźnikowa formations are exposed in the Kamienica River valley between Nowa Wieś and Maciejowa, within the land-slided rocks of the Beloveza Formation. Volumes of olistoliths reach several thousands of cubic meters. Their geometry points to the formation during gravitational sliding of semi-consolidated material. Lithology suggests contemporaneous deposition of thick-bedded sandstones, marls and sets of predominantly shaly beds in the adjacent parts of the basin. Movements of this material were directed down the palaeoslope of the basin floor and perpendicularly to the recent strike of the beds. This can prove the synsedimentary narrowing of the Magura Basin which resulted in sealfloor sloping during the Middle Eocene