Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 20

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  technika strzałowa
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
PL
Artykuł jest kontynuacją publikacji, w której omówiono zagadnienia związane z działalnością profilaktyczną kopalń odkrywkowych w zakresie minimalizacji oddziaływania robót strzałowych na zabudowania w otoczeniu. Ważnym elementem tej działalności jest monitorowanie drgań w obiektach budowlanych. W części I (zawartej w wydaniu 4/21) przedstawiono informacje ogólne i procedury analityczne realizowane w systemie Kopalniana Stacja Monitoringu Drgań (KSMD). Na przykładach omówiono korzyści płynące z tak prowadzonego dokumentowania oddziaływania robót z użyciem MW. W części II przedstawiono problematykę oddziaływania na obiekty drgań wzbudzanych w źródłach niezwiązanych z robotami strzałowymi. Często skutki takich oddziaływań przypisywane są kopalniom odkrywkowym.
EN
The article is a continuation of the discussion of issues related to the preventive activities of opencast mines in terms of minimising the impact of blasting works on the surrounding buildings. An important element of this activity is the monitoring of vibrations in buildings. Part I (issue 4/2021) presents general information and analytical procedures implemented in the Mine Vibration Monitoring Station (KSMD). The benefits ofdocumenting the impact of works with the use of explosives are discussed based on examples. Part II presents the issues of the impact of vibrations induced in sources unrelated to blasting works on buildings. Often the effects of such an influance are attributed to opencast mines.
PL
W artykule przedstawione zostały wyniki pilotażowych pomiarów prędkości detonacji materiałów wybuchowych oraz dokładności opóźnień zapalników w warunkach in situ z wykorzystaniem wielokanałowego rejestratora DataTrap II. Pomiary prowadzono w długich otworach strzałowych w kopalni odkrywkowej surowców skalnych. Dzięki zastosowaniu metody ciągłej możliwe było określenie zmian prędkości detonacji na całej długości kolumny materiału wybuchowego z jednoczesnym określeniem dokładności opóźnień stosowanych zapalników nieelektrycznych i elektronicznych.
EN
The article presents the results of pilot measurements of detonation velocity and detonators’ delays accuracy under the in-situ conditions using the multichannel DataTrap II recorder. Tests were carried out in long blastholes in an open-pit mine. The applied continuous method allowed to determine the changes in the detonation velocity along with the entire length of the explosive column and measure the delay accuracy of electronic and non-electric detonators.
EN
The timing accuracy of detonators used in the mining industry has a significant influence on the safety and effectiveness of blasting operations. However, the accuracy of the time delays in electric and non-electric detonators is unpredictable and may differ from the intended timing due to the pyrotechnic delay element. The latest generation of electronic detonators provide a very high precision of firing compared to pyrotechnic ones. Different methods may be used to determine a detonator’s delay accuracy. Selected methods were evaluated in order to identify the most appropriate one for electronic blasting cap testing. The research involved an electroacoustic sensor, an amplifier with an open-circuit probe, a high-speed camera and a data recorder.
PL
Dokładności opóźnień zapalników stosowanych w przemyśle górniczym mają istotny wpływ na bezpieczeństwo i efektywność robót strzałowych. Tymczasem, dokładność opóźnień zapalników elektrycznych i nieelektrycznych jest nieprzewidywalna i może różnić się od zamierzonego czasu z uwagi na pirotechniczny element opóźniający. Zapalniki elektroniczne najnowszej generacji pozwalają na bardzo dużą precyzję odpalania w odniesieniu do zapalników pirotechnicznych. Do oznaczania dokładności opóźnień zapalników stosuje się różnego rodzaju metody. W ramach artykułu przeprowadzono ocenę niektórych metod oznaczania dokładności opóźnień zapalników, co miało na celu wskazanie metody najbardziej odpowiedniej do badań zapalników elektronicznych. Badania obejmowały czujnik elektroakustyczny, wzmacniacz pomiarowy z sondą rozwarciową, szybką kamerę i rejestrator danych.
PL
W artykule przedstawiono zagadnienia związane z działalnością profilaktyczną w zakresie minimalizacji oddziaływania robót strzałowych na zabudowania w otoczeniu kopalń odkrywkowych. Ważnym elementem tej działalności jest monitorowanie drgań w obiektach budowlanych. Opracowana w Laboratorium Robót Starzałowych i Ochrony Środowiska AGH Kopalniana Stacja Monitoringu Drgań (KSMD) po kilku modernizacjach stała się w pełni zautomatyzowanym systemem monitorującym i dokumentującym oddziaływanie robót strzałowych na otoczenie. Aktualnie w 25 kopalniach odkrywkowych pracuje 55 stacji pomiarowych. W okresie od 2012 roku do sierpnia 2021 roku stacje wykonały ponad 60 000 rejestracji zdarzeń pochodzących od robót strzałowych. Zarówno liczba stacji pracujących w otoczeniu kopalń odkrywkowych, jak i liczba zarejestrowanych zdarzeń świadczą o efektywności tak prowadzonego dokumentowania oddziaływania robót z użyciem MW na otoczenie. Do oceny oddziaływania procedury pomiarowe i analityczne KSMD wykorzystują skalę SWD, zgodnie z aktualnie obowiązującą normą PN-B-02170:2016-12.
EN
The article presents issues of preventive activities in the scope of minimising the impact of blasting works on buildings in the vicinity of opencast mines. An important element of this activity is the monitoring of vibrations in buildings. The Mine Vibration Monitoring Station (KSMD) developed at the Blasting Works an Environmental Protection Laboratory od AGH after several modernizations has become a fully automated system monitoring and documenting the impact of blasting works on the environment. Currently, 55 measuring stations are operating in 25 opencast mines. From 2012 to August 2021, the stations registered over 60,000 events coming from blasting works. Both the number of stations operating in the vicinity of opencast mines and the number of recorded events prove the effectiveness of documenting the impact of works with the use explosives on the environment. For the impact assessment, the KSMD measurement and analytical procedures use in the SWD scales, in accordance with the currently applicable PN-B-02170:2016-12 standard.
EN
In drill and blast tunneling method (D&B), non-electric detonators are the most commonly used initiation system. The constant development of excavation technology provides advanced tools for achieving better results of excavation. The research presented in this paper was focused on the attempt to evaluate the influence of electronic detonators, which nowadays are unconventional in tunnelling engineering, on the quality of the excavated tunnel contour. Based on the data form Bjørnegård tunnel in Sandvika, where electronic detonators were tested in five blasting rounds, detailed analysis of drilling was performed. The analysis was made based on the data from laser scanning of the tunnel. 103 profile scans were used for the analysis: 68 from non-electric detonators and 35 from electronic detonators rounds. The results analyzed in terms of contour quality showed that comparing to the results from rounds blasted with non-electric detonators, there was not significant improvement of the contour quality in rounds with electronic detonators.
PL
Obserwowany w dzisiejszych czasach rozwój metod tunelowania ukierunkowany jest przede wszystkim na redukcję czasu i kosztu budowy. Efektywność jest najważniejszym czynnikiem w procesie planowania i realizacji konstrukcji. W przypadku metod klasycznych budowy tuneli istotny wpływ na efektywność metody ma dobór sposobu urabiania masywu skalnego. W artykule do analizy wybrano technikę strzałową (drill and blast), w której efektywność można opisywać za pomocą wielu czynników, takich jak: stosunek rzeczywistej długości postępu przodka do długości wierconych otworów, poziom drgań i hałasu oraz jakość konturu tunelu, która może być scharakteryzowana poprzez przebranie, niedobranie oraz chropowatość konturu [7-14]. Minimalizacja wartości wszystkich wyżej wymienionych czynników pozwala na optymalizację procesu budowy. Jednym z istotniejszych czynników, przyczyniającym się do redukcji czasu realizacji i kosztu obiektu w odniesieniu do użycia materiałów wybuchowych, stosowanych elementów zabezpieczenia masywu skalnego, czy ograniczenia wywozu ponadplanowego urobku, jest jakość konturu tunelu [15-16]. W literaturze, wielu autorów podkreśla znaczenie dokładności wiercenia [20-29] oraz zastosowanego sposobu inicjacji ładunków wybuchowych w odniesieniu do osiągniętej jakości konturu [30-39]. W artykule podjęto się analizy zagadnienia wpływu stosowania zapalników elektronicznych w miejsce nieelektrycznych na jakość konturu. Zagadnienie analizowano na podstawie wyników badań prowadzonych na projekcie Sandvika-Wøyen. W tunelu Kjørbo-Mølla, części tunelu Bjørnegård, który realizowany był metodą strzałową (D&B), testowano różne detonatory jako układ inicjujący wybuch. Analiza została wykonana na podstawie danych z badań terenowych, z siedmiu rund podstawowych z użyciem zwykłych zapalników nieelektrycznych i pięciu rund testowych z zapalnikami elektronicznymi.
PL
Materiały wybuchowe emulsyjne należą do grupy materiałów stosunkowo bezpiecznych, co związane jest z ich niewielką wrażliwością na działanie czynników zewnętrznych. Aby zapewnić optymalne warunki inicjacji ładunków MW, konieczne jest doprowadzenie odpowiednio silnego impulsu energetycznego. W celu zwiększenia energii początkowej wybuchu, ładunki inicjuje się przy pomocy zapalnika i pobudzacza. Jednak w przypadku urabiania skał miękkich, takich jak piaskowce, materiał wybuchowy inicjowany jest najczęściej przy użyciu zapalników. Biorąc pod uwagę wymiary zapalników, prawdopodobnym jest, że w trakcie łączenia obwodu strzałowego może dochodzić do zmiany ich lokalizacji w otworze strzałowym. Taka sytuacja może negatywnie wpływać na efekt końcowy robót strzałowych. W ramach niniejszego opracowania przeanalizowano wpływ przestrzennego położenia zapalnika w ładunku MWE luzem na skuteczność detonacji.
EN
Emulsion explosives belong to a group of relatively safe materials. It is related to their low sensitivity to external impulses. To ensure optimum conditions for initiating process, a sufficiently strong energy impulse must be applied. In order to increase the initial energy of the explosion, charges are initiated by means of a detonator and booster. However, in case of detonation in soft rocks such as sandstones, the explosive is most often initiated using detonators only. In the light of the dimensions of the detonators, it is likely that detonators may change their location in the blast hole during the loading process. It may adversely affect the final effect of blasting works. The aim of this paper is to analyse the effect of the position of the igniter within the bulk emulsion explosive charge on the detonation efficiency.
PL
Jednym z podstawowych parametrów charakteryzujących materiał wybuchowy jest prędkość detonacji, która opisuje, z jaką prędkością wewnątrz ładunku materiału wybuchowego przemieszcza się fala detonacyjna. Parametr ten zależy od szeregu czynników, dlatego też jego wartość może się zmieniać, szczególnie w warunkach kopalń podziemnych. Dzięki nowoczesnym technikom pomiarowym, prędkość detonacji może być oznaczana w warunkach ruchowych zakładu górniczego, tj. podczas detonacji ładunków w otworach strzałowych. W trakcie prowadzenia badań kontrolnych materiałów wybuchowych, z wykorzystaniem sond pomiarowych w postaci rurek koncentrycznych, pojawiło się wiele pytań, związanych z wpływem sposobu ich umieszczania względem ładunku MW na prędkość detonacji. Zgodnie z procedurą badawczą, opracowaną przez producenta aparatury pomiarowej, sondę umieszcza się wew-nątrz ładunku. Jednak po przeprowadzeniu szeregu badań pojawiły się wątpliwości, czy umieszczanie sond pomiarowych wewnątrz ładunków nie wpływa na obniżenie prędkości detonacji materiału wybuchowego, szczególnie przy badaniach MW nabojowanych o stosunkowo niewielkich średnicach. W ramach niniejszego artykułu przedstawiono wyniki badań wpływu wybranych sposobów umieszczenia sondy pomiarowej względem badanego ładunku MW na prędkość detonacji, z wykorzystaniem ciągłego systemu rejestracji MicroTrapTM.
EN
Velocity of detonation is one of the basic parameters characterizing the explosives and describes how fast the detonation wave travels along the charge. This parameter depends on a number of factors. Thus, detonation velocity varies significantly, especially in underground mining conditions. Thanks to modern measurement techniques, velocity of detonation can be determined in-situ, i.e. during firing of explosives in blastholes. During the control tests of explosives with the use of proberods, questions related to impact of their position along the explosive sample on detonation velocity arose. According to the testing procedure de-veloped by the manufacturer of applied measuring system, the probe is inserted axially in the sample of explosives. However, after conducting a number of tests, some doubts emerged, whether the inserting of the probes inside the samples does not contribute to reduction of detonation velocity, especially when testing of small-diameter packaged explos-ives. This paper presents the results of investigations on the impact of selected proberod positions along the explosive sample on detonation velocity using the continuous MicroTrapTM recording system.
PL
Podstawowym sposobem prowokowania zjawisk dynamicznych w kopalniach podziemnych Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego są grupowe strzelania przodków. Polegają one na jednoczesnym odpaleniu ładunków materiału wybuchowego w kilku lub kilkunastu przodkach, co ma na celu uwolnienie energii sprężystej skumulowanej w górotworze. Dokładność stosowanych obecnie systemów nieelektrycznej inicjacji ładunków materiałów wybuchowych jest niewystarczająca, aby w sposób kontrolowany doprowadzać lokalnie do wzmacniania fali sejsmicznej, generowanej detonacją materiału wybuchowego. Oznacza to, że jednoczesne odpalanie ładunków w większej liczbie przodków nie zawsze przekłada się na poprawę skuteczności profilaktyki tąpaniowej. W ramach niniejszego artykułu przeanalizowano przebiegi fal sejsmicznych, generowanych grupowymi robotami strzałowymi w warunkach wybranego oddziału eksploatacyjnego kopalni KGHM. Oceny efektu sejsmicznego strzelań grupowych dokonano w oparciu o zarejestrowane amplitudy prędkości drgań cząsteczek górotworu i wyniki krótkoczasowej transformaty Fouriera.
EN
The Group Blasting is one of the most often applied method of dynamic events provoking in underground mines of the Lower Silesian Copper Basin. The synchronised detonation of dozens mining faces are carried out in order to release of energy which is cumulated in surrounding rock mass. The accuracy of currently used initiation systems is insufficient to provide a controlled interference of seismic wave triggered by firing of explosives. As a result, simultaneous detonation of higher number of mining faces does not always correlate with improvement of the effectiveness of rock burst prevention. In this paper, the records of seismic waves generated by detonation of explosives in one of the mining panels within KGHM mine were analyzed. The evaluation of the seismic effect generated by group winning blasting was performed based on peak particle velocity values and using short-time Fourier transform analysis.
PL
Jako jeden z elementów podwyższonego bezpieczeństwa materiału wybuchowego emulsyjnego ładowanego mechanicznie podaje się utratę jego właściwości wybuchowych po upływie pewnego czasu, niestety bez odniesienia się do konkretnych badań. Producent określił ten czas na ok. 48 godzin od momentu jego wytworzenia i załadowania do otworów strzałowych. W normalnych warunkach prowadzenia eksploatacji jest to czas w zupełności wystarczający do bezpiecznego prowadzenia ruchu. Jednak w praktyce mogą pojawić się sytuacje wyjątkowe, niemożliwe do przewidzenia, w wyniku których nie dochodzi do odpalenia załadowanego MW w przewidzianym terminie. Celem pracy było zweryfikowanie danych odnośnie zachowania się stosowanych w kopalniach KGHM materiałów wybuchowych emulsyjnych ładowanych mechanicznie poprzez śledzenie zmian prędkości detonacji w czasie. Przedmiotem badań był MWE typu Emulinit 8L produkowany przez NITROERG S.A. z Bierunia. Rejestrację prowadzono przy wykorzystaniu aparatury MicroTrapTM VOD/Data Recorder, która pozwala na ciągły pomiar prędkości detonacji materiałów wybuchowych.
EN
As one of the elements of enhanced safety of mechanically charged emulsion explosives, the loss of its explosive properties after a certain period of time is given, but without reference to the particular research. The manufacturer described this time for approximately 48 hours from the time of its charging to the blasting holes and sensitizing. Under regular conditions of mining works, this time is absolutely sufficient for safe mining operations. However, in practice there may be some exceptional situations, impossible to predict, that the charged explosive is not fired within the prescribed period of time. The aim of the study was to verify the data regarding the behavior of mechanically loaded emulsion explosives used in KGHM’s mines by tracking the changes of velocity of detonation over time. The subject of the research was Emulinit 8L emulsion explosive manufactured by Nitroerg S.A. from Bieruń. The measurements were provided using MicroTrapTM VOD/Data Recorder, which allows for continuous measurement of velocity of detonation of explosives.
PL
Technika strzałowa jest obecnie podstawową metodą urabiania skał zwięzłych w górnictwie. Na skuteczność robót strzałowych wpływa wiele czynników, z których najistotniejszymi wydają się być skład i jakość dostarczanych materiałów wybuchowych, średnica otworu strzałowego czy sposób inicjacji. Prowadzenie badań kontrolnych wpływu tych parametrów na efektywność urabiania mogą przełożyć się na jej poprawę. W ramach niniejszego artykułu przedstawiono możliwości zastosowania wybranego systemu rejestracji prędkości detonacji do weryfikacji parametrów materiałów wybuchowych i środków strzałowych w warunkach ruchowych zakładu górniczego oraz zaprezentowano przykładowe wyniki badań.
EN
Currently, exploitation of the hard rock deposits is achieved through the use of blasting technology. The effectiveness of blasting works is influenced by many factors, the most important of which are the composition and quality of the explosives supplied, the blasthole diameter and the method of initiation. Conducting of the follow-up measurements on the impact of these parameters on the efficiency of the mining works may translate into its improvement. The article describes the technical parameters and possibilities of application of selected VOD recorder for verification of explosives and blasting agents parameters in mining conditions as well as results of field tests.
PL
Przedstawiono opis techniki strzałowej i poszczególnych czynności wykonywanych w cyklu technologicznym. Szczególną uwagę zwrócono na problematykę jakości konturu wyrobiska, a także czynniki mające największy wpływ na jakość wykonania i wynikające z nich konsekwencje. Opisano wpływ dokładności wiercenia i techniki kontrolowanych strzałów konturowych na uzyskiwane wyniki.
EN
The paper presents an outline of the drill and blast (D&B) method used in Norwegian Tunnelling Method (NTM). The typical operations of the D&B cycle are described with a special focus on defining the factors and consequences of the achieved contour quality. The paper also describes the influence of drilling accuracy and the contour control blasting technique on the final result.
PL
Badania parametrów materiałów wybuchowych nie obejmują szeregu czynników zewnętrznych, które istotnie wpływają na ich zachowanie w warunkach rzeczywistych. Uzasadnione jest zatem prowadzenie pomiarów bezpośrednio w miejscu prowadzenia robót strzałowych w celu określenia ich stabilności i zgodności z parametrami deklarowanymi przez producentów. Jednym z podstawowych i zarazem najczęściej stosowanym parametrem opisującym właściwości materiałów wybuchowych jest prędkość detonacji. W ramach niniejszego opracowania dokonano porównania urządzenia MictroTrap™ kanadyjskiej firmy MREL pozwalającego na ciągły pomiar prędkości detonacji w oparciu o metodę elektryczną oraz urządzenia Explomet-Fo-2000 szwajcarskiej firmy Kontinitro działającego w oparciu o odcinkową metodę elektrooptyczną. W artykule opisane zostały parametry techniczne, możliwości i ograniczenia obydwu systemów oraz przedstawiono przykładowe wyniki badań polowych.
EN
The tests of explosive’s parameters do not consider a number of external factors, that significantly impact on their behaviour in mining conditions. It is therefore justified to perform the in-situ measurements in order to determine their stability and conformity with parameters declared by the manufacturers. One of the basic and also the most commonly used parameter describing the properties of explosives is the velocity of detonation. In this paper, the following VOD recorders were compared: the Micro-TrapTM VOD/Data TM Recorder from MREL, Canada, which allows for continuous VOD measurements based on electrical method, and Swiss Made – the Explomet-Fo-2000, which is triggered by the light emitted during the detonation. The article describes the technical parameters, possibilities and limitations of both systems as well as selected results of field tests.
PL
Przedstawiono w zarysie działalność Instytutu Przemysłu Organicznego dla przemysłu obronnego, bezpieczeństwa procesowego w przemyśle chemicznym oraz w zakresie techniki strzałowej.
EN
A review, with 50 refs. of authors’ own papers on research carried out for the defense industry, process safety in the chem. industry and blasting techniques.
PL
Eksploatacja pokładowego złoża rud miedzi w głębokich kopalniach w Polsce prowadzona jest głównie przy użyciu techniki strzałowej. W trakcie prowadzenia eksploatacji rud miedzi na Monoklinie Przedsudeckiej, w miarę rozbudowywania infrastruktury podziemnej, konieczne jest wykonywanie wielu wyrobisk pionowych łączących chodniki kopalniane znajdujące się na różnych poziomach. Wyrobiska te, nazywane szybikami, wykonywane są głównie dla celów wentylacji wyrobisk lub jako zbiorniki retencyjne – magazynowanie urobku w ciągach transportowych. Wszystkie szybiki w warunkach kopalni „Polkowice- Sieroszowice” wykonuje się za pomocą techniki strzałowej, stosując metodę długich otworów z otworem lub otworami wielkośrednicowymi we włomie. W ramach artykułu przedstawiono doświadczenia Zakładów Górniczych „Polkowice-Sieroszowice” z wykonywania techniką strzałową następujących szybików: Z-19 (szybik retencyjny urobku), szybik wentylacyjny w oddziale wydobywczym G-32 oraz szybik retencyjny w pokładzie soli na oddziale G-55.
EN
The copper ore exploitation in deep underground mines in Poland is mostly performed by the use of blasting technology. During the copper ore extraction process on Fore-Sudetic Monocline, with the progress of mining infrastructure development, performance of a number of vertical excavations which connect the mining drifts located on different levels are required. These excavations, called winzes or staple-shafts if they are blind, are mainly performed as a part of underground ventilation system or as reservoirs to store the mined rocks in transportation cycle. All the winzes and staple-shafts in Polkowice- Sieroszowice mine conditions are excavated by the use of blasting techniques with the long holes method with one or more holes of enlarged diameter located within the cut. This paper presents experiences of excavation of winzes and staple-shafts using blasting techniques and includes three cases from Polkowice-Sieroszowice mine: Z-19 retention fore-shaft for the mined rocks, ventilation fore-shaft in G-32 mining division and retention fore-shaft located in the rock salt deposit within G-55 mining division.
PL
Jednym z podstawowych parametrów opisujących właściwości materiałów wybuchowych jest prędkość detonacji. Wartości prędkości detonacji, podawane przez producentów materiałów wybuchowych, określane są laboratoryjnie, co nie ma bezpośredniego przełożenia na zachowanie się MW w warunkach dołowych. Mając na uwadze, że prędkość detonacji jest jednym z głównych czynników wpływających na uzyskanie efektywnego zabioru, konieczne jest przeprowadzanie pomiarów pozwalających na jej określenie w warunkach dołowych. Istotnym czynnikiem z punktu widzenia efektywności prowadzonych robot strzałowych jest także zmienność jakości dostarczanych przez producentów materiałów wybuchowych, która istotnie wpływa na skuteczność stosowanych materiałów wybuchowych, w tym emulsyjnych, luzem przygotowywanych w przodku. Mając do dyspozycji narzędzie, pozwalające na przeprowadzanie pomiaru prędkości detonacji in situ, możliwe jest, bez zakłócania procesów produkcyjnych, przeprowadzanie jej okresowych pomiarów, które wymuszą na producentach dostarczanie materiałów o gwarantowanych parametrach termodynamicznych, co w efekcie przełoży się na poprawę efektywności robót strzałowych. W artykule przedstawiono czynniki, mające wpływ na prędkość detonacji, a także wyniki pilotażowych pomiarów prędkości detonacji materiałów wybuchowych z wykorzystaniem aparatury MicroTrapTM kanadyjskiej firmy MREL, przeprowadzonych na terenie kopalni „Polkowice-Sieroszowice”.
EN
One of the basic parameters describing the properties of explosives is velocity of detonation. The values of velocity of detonation given by the manufacturers of explosives are determined under laboratory conditions, which does not have a direct impact on the behavior of explosives in underground mining conditions. Having in mind, that the velocity of detonation is one of the main factor influencing the effective burden, underground measurements of velocity of detonation are highly recommended. An important factor, from the point of view of efficiency of blasting works, is also the variability of quality of explosives supplied by manufacturers, which significantly affects the effectiveness of bulk emulsion explosives (prepared underground). Having a tool, which allows for in-situ measurements of velocity of detonation, periodical underground measurements, without hindering of mining process, can be carried out. It will force manufacturers to provide products with guaranteed thermodynamic parameters, which in turn will result into improvement of efficiency of blasting works. The article presents the factors affecting the velocity of detonation and results of pilot measurements of velocity of detonation of explosives with the use of MicroTrap recorder manufactured by Canadian MREL company, carried out in „Polkowice-Sieroszowice” mine.
PL
Podstawowym celem stosowania technologii strzałowej przy urabianiu złoża w kopalniach podziemnych jest uzyskanie odpowiedniego zabioru, którego objętość determinuje wprost poziom produkcji. Jednym z kluczowych czynników, decydujących o uzyskaniu właściwego zabioru, jest odpowiedni dobór metryki strzelania, a w tym przede wszystkim geometrii otworów włomowych. Ponieważ do dziś nie istnieją właściwie efektywne metody analityczne doboru metryk strzałowych, w praktyce robi się to na podstawie prób dołowych i empirycznych doświadczeń. Biorąc pod uwagę istotne znaczenie procesu urabiania w ciągu produkcyjnym kopalni, istotne jest zatem, zarówno w aspekcie technologicznym, jak i finan-sowym, przeprowadzenie systematycznych prac badawczych, które pozwolą z grupy rozwiązań technicznie dopuszczalnych wyłonić rozwiązanie optymalne dla określonych warunków geologiczno-górniczych. Proponuje się zatem wykorzystanie techniki komputerowej, która już dziś pozwala rozwiązywać czasowo-szybkozmienne i jednocześnie nieliniowe zadania fizyczne, m.in. detonację materiału wybuchowego i jej skutki dla otoczenia. W związku z powyższym, w artykule przedstawiono podstawy teoretyczne oraz wstępne wyniki analiz numerycznych potwierdzających ich przydatność jako narzędzia pozwalającego scharakteryzować liczbowo strefę spękań, wywołaną detonacją ładunku materiału wybuchowego. Ich przestrzenny rozkład jest jednym z najważniejszych kryteriów oceny skuteczności strzelań w danej metryce i w danych warunkach geologiczno-górniczych. Przedstawiony materiał stanowi wprowadzenie do dyskusji o narzędziach analizy numerycznej detonacji MW i zakresie badań koniecznych dla uzyskania niezawodnych prognoz efektywności stosowanych metryk strzałowych.
EN
The main objective of drill-and-blast technology utilized in underground mines is the effective burden development which volume determines ore production. One of the crucial factor affecting the volume of burden is the appropriate selection of geometry of the cut-holes. Because till today there were no available effective analytical tools which would allow selection the effective geometry of shot-firing patterns, in practice they are selected through field tests and empirical concluding. Taking into account the importance of excavation process within the whole mine production, it is obvious that only systematically furnished research based on numerical modelling supported by field observations enables selecting the optimum solution from the population of technically allowed solutions applicable in a given geological/mining conditions. It is therefore proposed engaging computer technology which today permits solving time-extremely fast-varying and non-linear physical problems, among them detonation of explosives and its effect on surrounding rock mass. In this respect the theoretical background and the preliminary results of numerical modeling confirming their usefulness as a tool which is able to characterize quantitatively the fracture zone caused by detonation of explosives. The obtained fractures’ spatial distribution is one of the most important criterion of effectiveness of blasting in a given shot-firing pattern. The material presented in the paper may be treated as an introduction into discussion on analytical tools modelling detonations as well as on a scope of research necessary for getting reliable forecast of effectiveness of drill-and-blasting technology.
PL
Technologia wydobycia i obróbki kruszyw to pojęcie niezwykle szerokie. Cały proces zależny jest przede wszystkim od warunków geologiczno-górniczych. Inaczej wygląda to przy wydobyciu spod wody, a inaczej w przypadku skały litej. Najważniejsze jednak, że ów proces wciąż jest poszerzany i udoskonalany i chociażby z tego względu warto przyjrzeć mu się bliżej.
PL
W artykule przedstawiono zastosowanie zapalników elektronicznych w systemach inicjacji ładunków MW wykorzystywanych w profilaktyce tąpaniowej. W pierwszej części pracy zaprezentowane zostały dostępne obecnie na rynku systemy inicjacji elektronicznej, które mogą być zastosowane w podziemnych zakładach górniczych. W dalszej części dokonano przeglądu literatury dotyczącego modelowania postrzałowej fali sejsmicznej oraz inicjacji ładunku MW.
EN
The paper describes the use of electronic initiation systems of explosives in rockburst prevention. The first part presents electronic initiation systems which are currently available on the market and may be used in underground mines. In the following text, a review of the literature on modeling of blasting wave propagation and initiation of explosives have been analyzed.
19
PL
Materiały wybuchowe emulsyjne są obok saletroli dominującym środkiem strzałowym stosowanym w podziemnym i odkrywkowym przemyśle wydobywczym. Jedyną gałęzią górnictwa, w której ten popularny materiał wybuchowy nie jest obecnie stosowany jest górnictwo węglowe. W pracy przedstawiono wyniki pomiarów zdolności miotającej produktów detonacji materiałów wybuchowych emulsyjnych zawierających dwa rodzaje matryc uczulanych szklanymi mikrosferami i różne ilości chlorku sodu. Wyznaczono eksperymentalnie profile rurek miotanych produktami detonacji i na tej podstawie określono prędkości rurek w funkcji czasu i energię Gurneya. Podczas eksperymentów wykonano również pomiar prędkości detonacji.
EN
Emulsion explosives are, beside saletrols, predominant blasting mean used in underground and opencast extractive industries. The only branch of mining, where this popular blasting material is not used at present, is coal mining. Measurement results of throwing ability of the detonation products of emulsion explosive detonation products containing two kinds of matrix sensitized by glass mircospheres and various quantities of sodium chloride. Profiles of pipes thrown by detonation products have been experimentally determined and on this basis pipe speed has been determined as a time function and Garney.s energy. During the experiments also detonation of velocity has been measured.
PL
Omówiono poziom techniki strzałowej w kopalniach rud miedzi KGHM na monoklinie przedsudeckiej i uzyskiwane wskaźniki techniczno-ekonomiczne. Przedstawiono zagadnienia wielkości zabioru w robotach przodkowych, sprzętu wiertniczego, mechanizacji ładowania otworów strzałowych oraz bezpieczeństwa przy wykonywaniu robót strzałowych. Omówiono również istotną funkcję techniki strzałowej, jaką przy eksploatacji w warunkach zagrożenia tąpaniami stanowi odprężanie górotworu.
EN
The existing blasting techniques state in copper mines located at Foresudetic Monocline and belonging to KGHM Polish Copper SA, as well as the achieved economic-technical indexes have been discussed. Problems concerning the depth of cut in face working areas, equipment using and blasting work safety are presented. The importance of blasting techniques applied for strata stress relieving, during operation in bump hazard conditions, has been proved.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.