Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Architektoniczna dominanta sakralna kościoła Matki Bożej Częstochowskiej w Knurowie

Bogdan Mirosław

Builder

|

2022

|

R.26, nr 11

11--19

PL

Artykuł przedstawia obraz posoborowej architektury sakralnej kościoła Matki Bożej Częstochowskiej wzniesionego jednocześnie z kompleksem sakralnym w Knurowie w latach 1980-1986 według projektu prof. arch. Adama Lisika. Metodyka badawcza prezentowana w artykule oprócz ustawodawstwa kościelnego głównie uwzględnia publikacje autora koncepcji knurowskiego kościoła. Nawiązując do aspektu historycznego i definiując Knurów jako nowe miejsce dla parafii oraz jej kościoła, prezentuje się uwarunkowania strukturalno-krajobrazowe oraz urbanistyczne działki związanej z nowym obiektem. Artykuł ma na względzie uwarunkowania wykonawcze, techniczne i liturgiczne posoborowe. Opisuje architektoniczny język funkcjonalny, a także formalny wzniesionej świątyni. Definiuje ją jako architektoniczną dominantę, której kompozycja plastyczna wyraża ekspresyjnie centralizację kultu eucharystii. Artykuł definiuje obraz uszanowania tradycji, języka symbolicznego i szlachetny formalizm architektury służącej przekazowi treści liturgicznych.

EN

The article presents a picture of the post-conciliar sacred architecture of the Church of Our Lady of Częstochowa erected together with the sacred complex in Knurów in 1980-1986 according to the design of Prof. arch. Adam Lisik. The research methodology presented in the article, apart from church legislation, mainly takes into account the publications of the Author of the concept of the church in Knurów. Referring to the historical aspect and defining Knurów as a new place for the parish and its church, the structural, landscape and urban conditions of the plot related to the new facility will be presented. The article has performance, technical and post-conciliar liturgical conditions. It describes the functional and formal architectural language of the erected temple. He defines it as an architectural dominant whose artistic composition expressively expresses the centralization of the worship of the Eucharist. The article defines the image of respect for tradition, symbolic language and noble formal architecture serving the transmission of liturgical content.

2

Ołtarz a architektoniczny obraz posoborowego wnętrza kościoła

Bogdan Mirosław

Builder

|

2021

|

R.25, nr 10

48--52

PL

Artykuł przedstawia miejsce ołtarza w sakralnym wnętrzu architektonicznym zbudowanym po II Soborze Watykańskim (1962-1965). Ołtarz definiuje się jako centrum przestrzeni sakralnej. Artykuł analizuje uwarunkowania liturgiczne obecności ołtarza wpływające na kształt funkcjonalnej symbiozy strefy wspólnoty oraz strefy prezbiterium. Opisując budowę ołtarza funkcjonującego obecnie bez tabernakulum na jego mensie, podkreśla się samodzielność miejsca przechowywania eucharystii. Artykuł traktuje tabernakulum jako drugie centrum przestrzeni wnętrza kościelnego. Nawiązując do rozwiązań architektonicznych, uwzględnia się znaczenie regularnego układu podłużnego i centralnego oraz symetrii przy budowie prezbiterium. Gdy dokumentuje się znaczenie nowych technologii wpływających na kształt nowoczesnych obiektów sakralnych, uwzględnia się modelowanie przestrzeni według posoborowych reguł funkcjonalnych dokumentujących rolę i znaczenie ołtarza.

EN

The article presents the place of the altar in the sacred architectural interior built after the Second Vatican Council (1962-1965). The altar is defined as the center of the sacred space. The article analyzes the liturgical conditions of the presence of the altar influencing the shape of the functional symbiosis of the community zone and the presbytery zone. Describing the construction of the altar, which currently functions without the tabernacle on its mens, emphasizes the independence of the place where the Eucharist is stored. The article treats the tabernacle as the second center of the space of the church interior. Referring to architectural solutions, the importance of a regular longitudinal and central arrangement as well as symmetry in the construction of the presbytery is taken into account. When documenting the importance of new technologies influencing the shape of modern sacred objects, modeling of space according to the post-conciliar functional rules documenting the role and importance of the altar is taken into account.

3

Miejsce ołtarza i tabernakulum w architekturze wnętrza kościelnego po Soborze Watykańskim II

Bogdan Mirosław

Builder

|

2021

|

R.25, nr 12

16--22

PL

Artykuł uwzględnia aktualność odnowy liturgicznej po Soborze Watykańskim II wpływającej na funkcjonowanie architektonicznego wnętrza. Dotyczy to wnętrz historycznych i budowanych w okresie posoborowym, dwóch odmiennych języków wypowiedzi plastycznej oraz architektonicznej, wnętrz, które muszą wypełniać jednakowe zadanie w kwestii uniwersalnego przekazu aktualnego obrazu liturgii. Artykuł przedstawia konsekwencję oddzielenia tabernakulum od ołtarza i opisuje przestrzenne konsekwencje tego rozdziału. Dopełnieniem opisu różnych sposobów lokalizacji tabernakulum w kościele jest przedstawienie wzajemnego funkcjonalnego powiązania tego obiektu z ołtarzem. Artykuł podkreśla rolę wypowiedzi plastycznej, która przy zastosowaniu odpowiednich technik powinna służyć architekturze w obszarze czytelnej prezentacji obiektów liturgicznych i strefy wiernych zorganizowanej w ich sąsiedztwie.

EN

The article takes into account the validity of the liturgical renewal after the Second Vatican Council affecting the functioning of the architectural interior. This applies to historical interiors and those built in the post-conciliar period, two different languages of artistic and architectural expression, interiors that must fulfill the same task in terms of the universal message of the current image of the liturgy. The article presents the consequence of separating the tabernacle from the altar and describes the spatial consequences of this chapter. The description of the various ways of locating the tabernacle in the church is complemented by the presentation of the mutual functional relationship of this object with the altar. The article emphasizes the role of artistic expression, which, using appropriate techniques, should serve architecture in the area of clear presentation of liturgical objects and the zone of the faithful organized in their vicinity.

4

Srebrna architektura, czyli o tabernakulach barokowych zachowanych w granicach obecnej Rzeczpospolitej

Brzozowski H.

Architectus

|

2013

|

Nr 2(34)

19--44

PL

Artykuł omawia 15 tabernakulów barokowych zachowanych w granicach obecnej Polski. Z uwagi na zróżnicowanie konstrukcyjne w przedstawionym zespole wyszczególniono dwie grupy. Do pierwszej należą tabernakula składające się ze stelażu drewnianego w całości obłożonego blachą srebrną albo blachą z innego metalu. W skład drugiej grupy wchodzą tabernakula złożone z konstrukcji drewnianej i w jednym przypadku kamiennej, przystosowanej do ekspozycji zewnętrznej, dekorowanej metalowymi plakietami i ornamentem. Zaprezentowane tabernakula wykonane są w formie małej architektury, nawiązującej kształtem do budowli sakralnych i występują w dwóch typach. Pierwszy typ reprezentują tabernakula jednokondygnacyjne i jednoosiowe zawierające tylko repositorium, czyli miejsce na przechowywanie rezerwy eucharystycznej. Do drugiego typu należą realizacje dwukondygnacyjne, z których dolna mieści repositorium, a górna expositorium, czyli tron wystawienia dla Najświętszego Sak ramentu. Poza nabożeństwami z wystawieniem Świętej Hostii w miejscu tym ustawiano krzyż. Wersje rozbudowane wszerz wyróżniają się okazałymi przęsłami bocznymi bogato zdobionymi, przypominającymi fasady świątyń bądź nastaw ołtarzowych. Programy ikonografi czne tabernakulów ze względu na ich funkcje koncentrują się wokół tajemnicy Eucharystii. W znaczeniowym przesłaniu tabernakula odzwierciedlają nowy grób Pański, Tron Łaski, Arkę Przymierza, a także Namiot Spotkania. W okresie wzmożonego kwestionowania doktryny o obecności Chrystusa pod postacią konsekrowanego chleba, tabernakula pełniły funkcję znaku wiary Kościoła rzymskokatolickiego w prawdziwą, realną i substancjalną obecność Chrystusa w Sakramencie Eucharystii.

EN

The article describes fi fteen tabernacles in the Baroque style, preserved in the area of Poland. Owing to the constructive diversity in the presented group, two separate categories were selected. The fi rst one is comprised of tabernacles having a wooded framework totally covered with a silver plate or a plate created of any other metal. The second category includes tabernacles constructed on the base of a wooded framework, and only in one case with the usage of a stony basement, adjusted to the exposition and decorated with metal plaques and ornaments. The presented tabernacles are created as a form of minor architecture, referring in their shape to sacral buildings, and they exist as two different types. The fi rst type is represented by one-storey and one-axis tabernacles containing only the repositorium, which is a place used in storage of the Eucharistic reserves. The second type is comprised of two-storey constructions, where the bottom one functions as the repositorium, and the top one is the expositorium, functioning as the exposition throne for the Holy Sacrament. Apart from the liturgies of the exposition of the Holy Sacrament, the cross is also presented in this place. The types which are built breadthways are distinguished by the copiously decorated side bays, resembling the facades of the temples or the altar bases. Iconographic programs of tabernacles, taking into consideration their functions, concentrate on the secret of meaning of the Eucharist. In the semantic message tabernacles refl ect the new grave of God, the Grace Throne, the Ark of the Covenant, and also the Tent of Meeting. In times of intensive questioning of the doctrine of Christ’s presence in the consecrated bread, tabernacles played the role of the sign of the Roman Catholic faith in the real, true and substantial presence of Christ in the Eucharistic Sacrament.