W niniejszym artykule przedstawiono najnowsze dane statystyczne (2020-2021) odnośnie wielkości produkcji górniczej azbestu, handlu azbestem surowym i wyrobami azbestowymi na świecie. Scharakteryzowano uwarunkowania prawne gospodarki azbestem i wyrobami azbestowymi oraz nowy trend przetwarzania azbestowych odpadów flotacyjnych. Zidentyfikowano zasoby wyrobów azbestowo-cementowych wbudowanych w pokrycia dachowe w 27 krajach Unii Europejskiej. Podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, czy doniesienia naukowe o skutkach wdychania włókien azbestowych mają wpływ na działania w zakresie gospodarki azbestem i odpadowymi materiałami azbestowymi, a także czy te działania uwzględniają bezpieczeństwo pracowników.
XX
This article presents the latest statistical data (2020 and 2021) on the volume of asbestos mining production, trade in raw asbestos and asbestos products in the world. The legal conditions of asbestos and asbestos products management as well as the new trend of asbestos flotation waste processing are characterized. Resources of asbestos-cement products incorporated into roofing materials in 27 countries of the European Union were identified. An attempt was made to answer the question whether the knowledge of the effects of inhaling asbestos fibers affects the activities in the field of asbestos and asbestos waste management, and whether they take into account the safety of employees.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Obecnie w współczesnym świecie w wielu produktach spożywczych zapoznając się z ich etykietą można napotkać substancje oznaczone enigmatycznym symbolem E i ciągiem cyfr. W mediach i opinii publicznej powstało przekonanie, że wszystkie te dodatki są produktem syntetycznym i mają jednoznacznie szkodliwy wpływ na nasze zdrowie. Konsumenci nie są świadomi czym te substancje są naprawdę i nie zdają sobie sprawy, że stosowanie tych substancji może być konieczne. W artykule znajdują się przykłady często stosowanych dodatków do żywności dla każdej z kategorii i analiza ich szkodliwości. Na podstawie analizy źródeł literaturowych oceniono, że często są one pochodzenia naturalnego i wykazują neutralny a nawet pozytywny wpływ na zdrowie człowieka, co jednak nie oznacza, że dotyczy to wszystkich stosowanych dodatków do żywności.
EN
Nowadays, in the modern world, if you read the label of many food products you will come across substances marked with the enigmatic E symbol and a string of numbers. A perception has developed in the media and among the public that all these additives are synthetic and have unequivocally harmful effects on our health. Consumers are not aware of what these substances really are and do not realise that the use of these substances may be necessary. In this article, examples of frequently used additives for each food category are given and an assessment of their harmfulness based on an analysis of literature sources assessed, that they are often of natural origin and show neutral or even positive effects on human health, but this does not mean that this applies to all food additives used.
Combustion of solid fuels such as coal, biomass and, contrary to the applicable law, waste in individual heating devices still remains a serious problem in Poland. It causes the generation of large amounts of pollutants and harmful substances contained not only in fly ash released into the air with smoke but also in the bottom ash, which constitutes a serious environmental problem. This paper presents the results of a comparative study on the contents of 16 polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in bottom ash from the combustion of hard coal (HC), wood (W) and a mixture of different solid fuels including municipal waste (MW), their sums and profiles. For the bottom ash samples taken for these fuels, the share of carcinogenic congeners in the sum of PAHs, toxicity, mutagenicity and carcinogenicity equivalents have also been determined. The highest content of total PAHs, amounting to an average of 20.7 ppb, was recorded for bottom ash obtained from combustion of a mixture of solid fuels and waste. For such ash, the toxicity and carcinogenicity equivalents were approximately twice as high as for other types of ash. Bottom ash was found to be dominated by benzo[a]anthracene, and the tetracyclic congeners accounted for 60-68% of all PAHs (W
PL
Spalanie paliw stałych, m.in. węgla, biomasy, a także, mimo zakazu, odpadów komunalnych w indywidualnych systemach grzewczych stanowi w Polsce nadal poważny problem. Powoduje to powstawanie dużych ilości zanieczyszczeń i szkodliwych substancji zawartych w pyłach, które trafiają wraz z dymem do powietrza bez jakiejkolwiek kontroli, a popiół paleniskowy będący odpadem stanowi poważny problem środowiskowy. W pracy przedstawiono wyniki badań porównawczych zawartości 16 wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) w popiele paleniskowym pochodzącym ze spalania węgla kamiennego (HC), drewna (W) oraz mieszaniny różnych paliw stałych, w tym odpadów komunalnych (MW), ich sumy oraz profile. Wyznaczono także udział kancerogennych kongenerów w sumie WWA, równoważniki toksyczności, mutagenności i kancerogenności. Największą zawartość sumy WWA, wynoszącą średnio 20,7 ppb, odnotowano dla popiołu paleniskowego pochodzącego ze spalania mieszaniny paliw stałych i odpadów. Dla tego popiołu równoważniki toksyczności i kancerogenności były około dwa razy wyższe niż dla pozostałych popiołów. W popiołach dominował benzo[a]antracen, a czteropierścieniowe kongenery stanowiły 60–68% wszystkich WWA (W
The purpose of the study is to identify the need to address the environmental, usability and harmfulness of the structure (design), the rational development of the essence of the fourth design feature of machine components, equipment and other engineering and technical facilities as well as the environment. Known to the designers of machine construction and technology, three design features are commonly used: geometric, material and dynamic, oriented on the form, dimension and tolerance of the outer form, internal structure and the assembly capabilities of the design elements. The development of technology indicates the possibility of expending the concept of three design features, along with an environmental characteristic, as the root causes, functional and secondary existence of machinery, equipment, installation, also the environment. The aim of the study was achieved, indicating environmental useful values of the structure, in the proposal for a general outline of the essence of the fourth design feature of machine components, equipment and other engineering and technical facilities, on the example of turbine blades of windmills.
PL
Celem opracowania jest wskazanie potrzeby zajęcia się środowiskowością, użytecznością i szkodliwością konstrukcji, racjonalnym opracowaniem istoty czwartej cechy konstrukcyjnej elementów maszyn, urządzeń i innych obiektów inżynieryjno-technicznych oraz środowiska. Znane twórcom konstrukcji maszyn i techniki są powszechnie stosowane trzy cechy konstrukcji: geometryczna, materiałowa i dynamiczna, skierowane na postać, wymiar i tolerancję formy zewnętrznej, struktury wewnętrznej i możliwości montażowe elementów konstrukcji. Rozwój technologii wskazuje na możliwość rozszerzenia pojęcia trzech cech konstrukcyjnych, wraz z cechą środowiskową, jako pierwotnych, funkcjonalnych i wtórnych przyczyn istnienia maszyn, urządzeń, instalacji oraz środowiska naturalnego. Osiągnięto cel opracowania, wskazując środowiskowe, użyteczne wartości konstrukcji oraz formułując propozycję ogólnego zarysu istoty czwartej cechy konstrukcyjnej elementów maszyn, urządzeń i innych obiektów inżynieryjno-technicznych, na przykładzie łopat turbin wiatraków.
9
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule zostat opisany jeden z podstawowych problemów zanieczyszczenia środowiska spowodowany przez azbest w Polsce i województwie podlaskim oraz wpływ tego zanieczyszczania na zdrowie człowieka. Została także zaprezentowana historia zastosowania azbestu i jego wprowadzenia do najbliższego otoczenia człowieka w gospodarstwach domowych i przemyśle. Na koniec została podjęta próba zdiagnozowania sytuacji zanieczyszczenia środowiska tym minerałem na terenie województwa podlaskiego oraz opisany proces likwidacji azbestu w tym rejonie Polski.
EN
The article describes one of the most fundamental issues ot environmental contamination caused by asbestos in Poland and in the Podlachian voivodeship, and the influence of this mode of contamination on human health. Presented was also the history of usage of asbestos and its introduction into man's closest environment, in households and the industry. The article is closed off with an attempt at diagnosing the environmental contamination situation of this materiał in the Podlachian voivodeship and the described process of removal of asbestos in this area of Poland.
The assessment of harmfulness of two resins applied as a partial substitute of coal dust in moulding sands with bentonite - was performed in the paper. The emission value of compounds from the PAH and BTEX groups was assumed as the main harmfulness criterion. Also mixtures of the Kormix type prepared with additions of these resins were tested. Experiments were carried out in an argon atmosphere in a temperature range: 500-1300°. The obtained emission values of these substances were recalculated for 1% of lustrous carbon content in each carrier. It was assumed in the calculations, that the NW 1 and NW 2 carriers contain approximately 55% of lustrous carbon while the Kormix mixture approximately 15%. The critical temperature of forming compounds of the PAH group for the NW 1 carrier is 900°, while for the NW 2 carrier is 1100° (this is a temperature, at which the emission abruptly increases). In case of formation of compounds from the BTEX group the critical temperature for both lustrous carbon carriers is a temperature of 900°.
PL
W artykule dokonano oceny szkodliwości dwóch żywic stosowanych jako częściowy zamiennik pyłu węglowego w masach z bentonitem. Jako kryterium przyjęto wielkość emisji związków z grupy WWA oraz BTEX. Zbadano również mieszanki typu Kormix sporządzane z dodatkiem tych żywic. Badania przeprowadzono w atmosfer argonu w zakresie temperatury 500-1300°C. Uzyskane wartości wielkości emisji tych związków zostały przeliczone na 1% zawartości węgla błyszczącego w każdym z nośników . Do obliczeń np. przyjeęo, że nośniki NW 1 i NW 2 zawierają około 55% węgla błyszczącego, a mieszanki Kormix około 15%. Dla nośnika NW 1 temperatura krytyczna tworzenia się WWA jest 900°C, a dla nośnika NW 2 temperatura 1100°C (jest to temperatura, w której gwałtownie wzrasta emisja). W przypadku tworzenia się BTEX temperatura krytyczna, dla obu nosników węgla błyszczącego jest temperatura 900°C.
17
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przeprowadzono analizę szkodliwości dla środowiska odpadów wytwarzanych podczas poszukiwania węglowodorów w świetle obowiązujących aktów prawnych. Zaproponowano sposób postępowania w trakcie badań i oceny szkodliwości tych odpadów, który ma na celu zapewnienie właściwej, zgodnej z wymaganiami prawa, bezpiecznej dla środowiska oraz zdrowia i życia ludzi gospodarki tymi odpadami.
EN
The paper analyzes the environmental impact of waste generated during the exploration of hydrocarbons in the light of existing legislation. The paper also describes and proposes a course of action during the survey and evaluation of the harmfulness of the waste, which is aimed at ensuring waste management in a proper, legal, and safe way for the environment, human health and life.
18
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Wierceniu otworów w górnictwie naftowym towarzyszy emisja hałasu. W artykule przedstawiono rozkład poziomu hałasu w środowisku obsługi urządzenia wiertniczego, wykonano arkusz kalkulacyjny służący do obliczania i rejestrowania wyników badań poziomu hałasu oraz wykreślono mapę rozkładu tego czynnika w środowisku wiertni. Zagrożenia wynikające z emisji hałasu powinny być zmniejszane, w szczególności u źródła, do niskiego poziomu, biorąc pod uwagę postęp techniczny i zastosowanie środków zmniejszających hałas w projektowaniu urządzeń wiertniczych. Jest to trudny do ograniczenia problem dla innych typów urządzeń wiertniczych.
EN
Drilling a well in the oil industry is accompanied by noise emission. This publication presents noise level distribution inside the drilling rig service environment. A spreadsheet was created to enable computing and recording of noise measurements, also a map of noise distribution around the drilling rig was prepared. The detrimental effects of noise ought to be minimized at the noise source with the help of technical advancement and application of measures to reduce noise, at the stage of drilling rig design. It is a problem which is difficult to control for other types of drilling equipment.
Azbest pod względem chemicznym jest to uwodniony zespół krzemianów, z domieszką niektórych metali, wapnia, magnezu, aluminium, sodu i żelaza. Z uwagi na budowę, rozróżnia się dwie grupy azbestu: 1. Azbest serpentynowy tzw. azbest biały - najczęściej stosowany w przemyśle, rolnictwie stanowi 93% światowego zużycia azbestu. Jego włókna mają przekrój rurkowy o średnicy od 0,002 do 0,015 mikrona i długości do 60 mikronów. Są więc niedostrzegalne w mikroskopie świetlnym. 2. Azbest amfibolowy - krokidolit zwany niebieskim azbestem należy do grupy tzw. amfiboli, które stanowią około 7% światowego rynku azbestowego. Ze względu na toksyczność i szkodliwość azbestu znajduje się na liście substancji działających rakotwórczo na człowieka, szczególnie w warunkach narażenia zawodowego. Wszystkie gatunki azbestu są karcynogenne - rakotwórcze dla ludzi. Azbest jest pochłaniany przez układ oddechowy do organizmu. Okres utajony choroby nowotworowej spowodowanej wdychaniem pyłów azbestu wynosi od 15 do 20 lat.
EN
Asbestos, in chemical terms, is a hydrated silicate band with an admixture of certain metals: calcium, magnesium, aluminum, sodium and iron. As regards its use in construction, there are two groups of asbestos: 1. Chrysotile asbestos, or white asbestos, the most widely used type in industry and agriculture represents 93% of asbestos consumption worldwide. Its fibers have a tubular cross section with a diameter of 0.002-0.015 microns, and up to 60 microns. Therefore, they are invisible in light microscopy. 2. Amphibole asbestos, or crocidolite asbestos, also known as blue asbestos, belongs to the so-called amphibole group, which constitutes about 7% of the world's asbestos market. Due to its toxicity and harmfulness, asbestos is on the list of active substances carcinogenic to humans, especially in conditions of occupational exposure. In conclusion it should be emphasized that all types of asbestos are carcinogenic as it is absorbed by the body's respiratory system. The latency period of cancer caused by inhaling asbestos dust is between 15-20 years.
Zasiewom zbóż w gospodarstwach ekologicznych na Podkarpaciu zagraża wiele agrofagów, pośród których ważną pozycję zajmują szkodniki. Celem prowadzonych badań było rozpoznanie składu gatunkowego szkodników uszkadzających rośliny oraz określenie ich szkodliwości dla wybranych zbóż. Na podstawie wykonanych analiz stwierdzono, że najważniejszymi szkodnikami pszenicy jarej, pszenicy ozimej i orkiszu w rejonie badań były: skrzypionki, mszyce, wciornastki, niezmiarka paskowana oraz pryszczarki źdźbłowe.
EN
Cereal crops in ecological farms in Podkarpackie province are threatened by numerous a grophages, amongst which pests have an important position. The aim of the studies was to determine the species composition for pests damaging plants and their harmfulness for selected plants. On a basis of performed analyses it was found that the most important pests for spring, winter and spelt wheat in the studied region were: cereal leaf beetles, aphids, thrips, barley gout fly and saddle gall midges.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.