Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Bezpieczna praca w laboratorium mikrobiologicznym

Gołofit-Szymczak Małgorzata, Górny Rafał L.

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2023

|

nr 3

16-22

PL

Prace laboratoryjne, podczas których dochodzi do kontaktu ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi, stanowią potencjalne zagrożenie dla pracowników i środowiska. Bezpieczna praca w laboratorium mikrobiologicznym opiera się na połączeniu takich elementów, jak: prawidłowo przeprowadzona ocena ryzyka zawodowego, odpowiednio zaplanowane pomieszczenia (wyposażone w prawidłowo funkcjonujące aparaturę i sprzęt), adekwatne kwalifikacje personelu, właściwie dobrane i użytkowane środki ochrony indywidualnej oraz przestrzeganie zasad bezpiecznej pracy z mikroorganizmami, będącymi potencjalnym źródłem zakażenia.

EN

Laboratory work involving contact with harmful biological agents is a potential threat to both workers and the environment. Safe work in a microbiological laboratory is based on a combination of such elements as: properly conducted occupational risk assessment, correctly designed lab spaces (equipped with functioning apparatus and equipment), appropriate personnel qualifications, well selected personal protective equipment, and compliance with the principles of safe work with microorganisms that are a potential source of infection.

2

Prawne wymogi kontroli szkodliwych czynników biologicznych w świetle zmian legislacyjnych w latach 2000-2020

Górny Rafał L., Gołofit-Szymczak Małgorzata

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2022

|

nr 7

12-20

PL

Legislacja w obszarze ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na szkodliwe czynniki biologiczne (SCB) wymaga stałego nowelizowania. Pandemia COVID-19 wymusiła kolejne zmiany w tym zakresie. W 2020 r. opublikowano dyrektywę Komisji (UE) 2020/739 zmieniającą m.in. załącznik III do dyrektywy 2000/54/WE w odniesieniu do włączenia SARS-CoV-2 do wykazu czynników biologicznych o znanej zakaźności dla ludzi. W tym samym roku w Polsce ukazało się znowelizowane rozporządzenie Ministra Zdrowia (Dz.U. poz. 2234) zmieniające rozporządzenie w sprawie SCB dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki. W artykule omówiono prawne wymogi kontroli SCB w świetle ostatnich zmian legislacyjnych oraz scharakteryzowano problemy z tego obszaru, które wciąż wymagają rozwiązania zarówno na poziomie krajowym, jak i europejskim.

EN

Legislation in the area of protection of workers against the risks related to harmful biological agents (HBA) exposure requires constant revision. The COVID-19 pandemic has forced further changes in this regard. In 2020, Commission Directive (EU) 2020/739 was published, amending among others Annex III to Directive 2000/54/EC as regards the inclusion of SARS-CoV-2 in the list of biological agents known to infect to humans. In the same year in Poland, a revised Ordinance of the Minister of Health was published, amending the regulation on HBA for health in the work environment and protection of the health of workers professionally exposed to these agents. This article discusses the legal requirements of HBA control in the light of the latest legislative changes and characterizes the problems in this area that still need to be solved at both the national and European level.

3

Ocena ryzyka zawodowego operatora urządzeń do utylizacji surowca pochodzenia zwierzęcego

Romanowska Justyna

Promotor BHP

|

2020

|

nr 11-12

16--22

PL

Operator zajmujący się utylizacją surowca pochodzenia zwierzęcego pracuje w bardzo specyficznych warunkach. W szczególności pracownik narażony jest na czynniki biologiczne. Jak przygotować stanowisko pracy związane z przetwórstwem surowego mięsa?

4

Szkodliwe czynniki biologiczne w samochodowych instalacjach klimatyzacyjnych

Gołofit-Szymczak Małgorzata

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2020

|

nr 3

9-11

PL

Transport drogowy jest w Polsce najbardziej powszechnym sposobem przemieszczania się ludzi i przewożenia towarów. W celu zwiększenia komfortu użytkowania, samochody wyposażane są w instalacje klimatyzacyjne. W miarę wydłużenia się okresu eksploatacji, samochodowe instalacje klimatyzacyjne mogą ulegać zanieczyszczeniu i stanowić źródło mikrobiologicznego skażenia powietrza wewnątrz pojazdów. Zmniejszeniu narażenia użytkowników pojazdów służy właściwe użytkowanie oraz systematycznie serwisowanie klimatyzacji.

EN

The road transport is the most common means of communication in Poland. To improve the comfort, the cars are equipped with air conditioning installation. As the service life increases, automobile air-conditioning systems can become polluted and be a source of microbiological contamination of inside vehicles. In order to reduce the exposure of vehicle users, the car air conditioning system should be properly used and regularly serviced.

5

Narażenie pracowników opieki zdrowotnej na patogeny krwiopochodne

Gołofit-Szymczak Małgorzata, Górny Rafał L.

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2019

|

nr 1

15-18

PL

Zakłucia i zranienia ostrymi narzędziami medycznymi pracowników służby zdrowia stanowią poważne zagrożenie transmisji patogenów krwiopochodnych (HBV, HCV i HIV) pochodzących od zakażonych pacjentów do personelu medycznego. Odpowiednie regulacje prawne, zastosowanie bezpiecznego, łatwego w użytkowaniu sprzętu medycznego, szkolenia oraz procedury poekspozycyjnej po narażeniu na HBV, HCV, HIV oraz inne czynniki zakaźne, mogą przyczynić się do poważnego ograniczenia narażenia pracowników sektora opieki zdrowotnej na mikroorganizmy przenoszone przez krew.

EN

Healthcare workers' punctures and cuts with sharp tools may pose a serious risk of transmission of blood-borne pathogens (HBV Hepatitis B Virus, HCV Hepatitis C Virus and HIV) from infected patients. Appropriate legal regulations, the use of safe and easy-to-use medical equipment, training and post-exposure management procedures coming into effect after the contact with HBV, HCV, HIV as well as other infectious diseases, can greatly reduce the level of occupational risk of healthcare workers.

6

Czynniki mikrobiologiczne na terenie wybranych krajowych portów lotniczych

Stobnicka A., Gołofit-Szymczak M., Górny R.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2018

|

Tom 20, cz. 2

1147--1167

PL

Jednym z zagrożeń, zarówno dla pasażerów, jak i dla pracowników terminali lotniczych są szkodliwe czynniki biologiczne pochodzące z instalacji wentylacyjnych i przewożonego bagażu oraz te emitowane przez pasażerów. Wspomniane mikroorganizmy bakteryjne i grzybowe mogą wywierać niekorzystny wpływ na organizm człowieka poprzez działanie toksyczne, drażniące i alergizujące. W piśmiennictwie przedmiotu brakuje danych dotyczących zanieczyszczenia powietrza i powierzchni na terenie lotnisk. Celem niniejszej pracy była ocena ilościowa i jakościowa próbek bioaerozoli i wymazów powierzchniowych pobranych na terenie wybranych krajowych portów lotniczych. Badania zostały przeprowadzone w czasie siedmiu miesięcy, w okresie od kwietnia do października na terenie 3 krajowych terminali lotniczych, z których każde obsługuje powyżej 2 mln pasażerów. Pobieranie próbek powietrza przeprowadzone zostało stacjonarnie, metodą wolumetryczną za pomocą impaktora MAS (model 100, Merck, Darmstadt, Niemcy). Próbki wymazów powierzchniowych pobierano sterylną wymazówką zwilżoną solą fizjologiczną z wykorzystaniem jednorazowego sterylnego szablonu o powierzchni 100 cm2 (MEUS S.R.L., Piove Di Sacco, Włochy). Stężenie mikroorganizmów w powietrzu wyrażano w jednostkach tworzących kolonie na 1 m3, [jtk/m3] natomiast stężenie mikroorganizmów na powierzchniach w jednostkach tworzących kolonie na 1 cm2 powierzchni [jtk/cm2]. Uzyskane dane pomiarowe opracowano statystycznie w oparciu o test Kruskala-Wallis’a oraz analizę korelacji Spearman’a z wykorzystaniem programu STATISTICA. Identyfikację mikroorganizmów przeprowadzono w oparciu o analizę makroskopową i mikroskopową cech morfologicznych kolonii, uzupełnioną w przypadku bakterii i drożdży o analizę ich cech biochemicznych z zastosowaniem testów diagnostycznych API. Najwyższe średnie stężenie bakterii w powietrzu odnotowano w hali głównej (800 jtk/m3), natomiast najwyższe średnie stężenie grzybów w hali przylotów (250 jtk/m3). Najbardziej zanieczyszczonymi powierzchniami, pod kątem obecności zarówno bakterii (169 jtk/cm2), jak i grzybów (16 jtk/cm2) były taśmy bagażowe w punkcie kontroli bezpieczeństwa. W próbkach powietrza i na powierzchniach dominującą grupą mikroorganizmów były bakterie, które stanowiły odpowiednio od 40% do 100% oraz od 88,6% do 100% całości mikrobioty. Temperatura powietrza oraz wilgotność względna powietrza nie determinowała w sposób znaczący wielkości obserwowanych stężeń bioaerozoli. Jak wskazują wyniki analizy jakościowej, w bioaerozolach i na powierzchniach na terenie terminali lotniczych mogą występować zarówno bakteryjne i grzybowe szczepy saprofityczne należące do grupy 1. zagrożenia, jak i gatunki zaliczane do grupy 2. zagrożenia (Staphylococcus aureus, Streptomyces spp.), które mogą być przyczyną różnych chorób i dolegliwości zdrowotnych.

EN

One of the hazards, both for passengers and for the workers at the airport terminals, are harmful biological agents emitted from the ventilation system, transported baggage and emitted by the passengers. These bacteria and fungi can cause adversely health effects on the human body through toxic, irritating and allergenic action. The data regarding microbial characteristic of bioaerosols and surfaces at the airports are scarce. The aim of the study was a quantitative and qualitative evaluation of microbial contamination of bioaerosols and surface swabs collected at selected domestic airport terminals. The samples were collected during 7 months from April to October at 3 domestic airport terminals. Each of them serves over 2 mln passengers. Air sampling was carried out with stationary, volumetric method using the MAS impactor (model 100, Merck, Darmstadt, Germany). Samples of surface swabs were collected with a sterile swab soaked with 0,9% NaCl with a disposable sterile template of 100 cm2 area (MEUS S.R.L., Piove Di Sacco, Italy). The concentration of microorganisms in bioaerosols was expressed in colony forming units per 1 m3 [CFU/m3] and the concentration of microorganisms on surfaces in colony forming units per 1 cm2 surface [CFU/cm2]. Statistical analyses were carried out with Kruskal-Wallis and Spearman correlation test using STATISTICA. Identification of microorganisms was based on macroscopic and microscopic analysis of morphological features of colonies, supplemented, in the case of bacteria and yeasts, with biochemical analysis using API diagnostic kits. The highest concentration of bacteria was detected in the main hall (800 CFU/m3), while the highest concentration of fungi in the arrivals hall (250 CFU/m3). The most contaminated surfaces, both with bacteria (169 CFU/cm2) and fungi (16 CFU/cm2) were luggage straps at the security check area. The predominant group of microorganisms in bioaerosols as well as on surface were bacteria, which constitued 40% to 100% and 88.6% to 100% of the total microbiota, respectively. The air temperature and relative humidity of the air did not significantly determine the concentration of bioaerosols. The qualitative analysis showed the presence of bacterial and fungal saprophytic strains belonging to the 1. risk group, and species belonging to the 2. risk group (Staphylococcus aureus, Streptomyces spp.), which are responsible for numerous adverse health outcomes and diseases.

7

Szkodliwe czynniki biologiczne - ocena ryzyka zawodowego

Gołofit-Szymczak M., Górny R. L.

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2018

|

nr 1

8-12

PL

Kryteria dokonywania oceny ryzyka zostały zamieszczone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki. Zgodnie z nim, ocena ryzyka powinna być przeprowadzona na podstawie wszelkich dostępnych informacji z uwzględnieniem klasyfikacji czynników biologicznych, według skali 2-4, rodzaju wykonywanych przez pracownika czynności, czasu i stopnia spodziewanego narażenia, potencjalnego działania alergizującego lub toksycznego szkodliwych czynników biologicznych, choroby, która może wystąpić w następstwie wykonywanej pracy, stwierdzonej choroby, która ma bezpośredni związek z wykonywaną pracą lub wskazówek organów właściwej inspekcji sanitarnej, Państwowej Inspekcji Pracy oraz jednostek służby medycyny pracy.

EN

Criteria for risk assessment are listed in the ordinance of the Minister of Health on harmful biological agents in the workplace and the protection of workers exposed to those agents. Accordingly, risk assessment should be based on all available information including classification of biological agents, risk groups 2-4, information on diseases which may be contracted as a result of work; information on diseases from which workers are found to be suffering and which have a direct connection with their work, recommendations from competent sanitary authorities National Labour Inspectorate, and occupational medicine services.

8

Zastosowanie metod biologii molekularnej w ocenie narażenia zawodowego na szkodliwe czynniki biologiczne

Bakal A., Górny R., Ławniczek-Wałczyk A., Cyprowski M.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2017

|

Nr 3 (93)

5--16

PL

Obowiązkiem każdego pracodawcy jest zapewnienie pracownikom bezpiecznych warunków w miejscu zatrudnienia. W tym celu niezbędna jest identyfikacja i eliminacja możliwych do usunięcia zagrożeń oraz zapewnienie odpowiednich środków ochrony zarówno zbiorowej, jak i indywidualnej. Wśród szkodliwych czynników środowiska pracy, jednymi z bardziej istotnych są czynniki biologiczne. Stanowią one częstą przyczynę chorób zawodowych w Polsce. Mogą oddziaływać na organizm człowieka, powodując dolegliwości o charakterze: alergicznym, drażniącym, zakaźnym, toksycznym oraz rakotwórczym. Do tych czynników biologicznych zaliczamy: mikroorganizmy (bakterie, grzyby), wirusy, pasożyty człowieka oraz aktywne biologicznie substancje chemiczne będące produktami metabolizmu drobnoustrojów (np. mykotoksyny).W laboratoryjnej identyfikacji zagrożeń biologicznych najczęściej są obecnie wykorzystywane metody: hodowlane, mikroskopowe i biochemiczne. Mimo niewątpliwych zalet i rozpowszechnienia, mają one jednak swoje ograniczenia. Większość z nich pozwala na identyfikację jedynie mikroorganizmów żywych, zdolnych do wzrostu w warunkach laboratoryjnych. Jak wskazują wyniki badań, takie drobnoustroje stanowią jedynie niewielki odsetek w ekstremalnych przypadkach zaledwie 1%) społeczności występującej w danym środowisku. W artykule zostały przedstawione metody biologii molekularnej (wykorzystujące analizę DNA) pozwalające na: identyfikację jakościową i ilościową drobnoustrojów, określenie ich cech biochemicznych oraz uzyskanie profilu gatunkowego mikroorganizmów występujących w danym środowisku, bez konieczności ich hodowli w warunkach laboratoryjnych. Zastosowanie tych metod pozwala na dokładniejszą identyfikację drobnoustrojów występujących w środowisku pracy, umożliwiając bardziej precyzyjną ocenę narażenia na szkodliwe czynniki biologiczne.

EN

All employers are responsible for ensuring safe working conditions for employees in their workplace. It is necessary to accurately identify and eliminate all hazards that are possible to remove and to ensure proper collective and personal protective measures. Among occupational hazards, biological agents are one of the most important. They are considered as the most frequent cause of occupational diseases in Poland. They can affect human body and cause various adverse health outcomes such as allergies, irritations, infections, toxicoses or even a cancer. Among them we can distinguish harmful microorganisms (bacteria, viruses, fungi), human parasites and biologically active chemical compounds produced by microorganisms (e.g., fungal mycotoxins). Currently, the most frequent used laboratory procedures to identify biological hazards are culture-based, microscopic and biochemical methods. Despite their unquestionable advantages and widespread presence, these techniques have also important limitations. They only enable identification of microorganisms which are viable and capable to grow in laboratory conditions. As the studies have shown, such microorganisms constitute (in extreme cases) merely 1% of their population present in the environment. This paper presents an overview of molecular biology methods (based on DNA analysis) which allow the qualitative and quantitative identification of microorganisms, determining their biochemical features and enabling to obtain their environmental species profile without the need for their culturing in laboratory conditions. Application of these methods provides more accurate identification of microorganisms present in occupational environment, allowing more precise analysis of potential health risks derived from exposure to harmful biological agents.

9

Szkodliwe czynniki biologiczne w środowisku pracy personelu pokładowego w ruchu lotniczym

Stobnicka A, Górny R., Gołofit-Szymczak M.

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2015

|

nr 11

26-28

PL

Jednym z istotnych zagrożeń zawodowych pracowników personelu pokładowego w ruchu lotniczym jest kontakt z bioaerozolem. Jego źródłem może być system klimatyzacji samolotu, przewożony bagaż podręczny oraz z wydzielmy z organizmów zarówno pasażerów, jak i zwierząt. Z uwagi na wciąż rosnącą popularność transportu lotniczego i coraz większą liczbę pasażerów przemieszczających się tą drogą, mogących być objawowymi lub bezobjawowymi nosicielami różnych chorób, wzrasta ryzyko szybkiego rozprzestrzeniania się czynników chorobotwórczych w zamkniętej kabinie samolotu Stwarza to zagrożenie nie tylko dla pracowników personelu pokładowego, ale również dla innych pasażerów Personel pokładowy w trakcie wykonywania czynności zawodowych może być narażony na kontakt ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi, takimi jak bakterie, grzyby i wirusy, które są przyczyną różnych dolegliwości i chorób.

EN

Contact with bioaerosols is an important hazard for cabin crew. It may result from the ventilation system, carried hand luggage and passengers' and transported pets' body fluids. With the increasing popularity of air transport and a constantly increasing number of passengers travelling by air who may be symptomatic or asymptomatic carriers of various diseases, a rapid spread of harmful pathogens in a closed aircraft cabin is constantly observed. That situation can be dangerous not only for cabin crew but also for other passengers. When performing their duties, cabin crew may be exposed to harmful biological agents such as bacteria. fungi and viruses, which can cause various disorders and diseases.

10

Szkodliwe czynniki biologiczne w środowisku pracy personelu odprawy biletowo-bagażowej w portach lotniczych

Stobnicka A, Górny R. L., Gołofit-Szymczak M., Cyprowski M., Ławniczek-Wałczyk A.

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2015

|

nr 3

16-18

PL

Do zagrożeń zawodowych pracowników odprawy biletowo-bagażowej w portach lotniczych należy kontakt z czynnikami biologicznymi i transportowanymi jako bioaerozol emitowany z systemu wentylacji, jak również tymi pochodzącymi z organizmów pasażerów, przewożonego bagażu oraz zwierząt. Pracownicy punktu odprawy biletowo-bagażowej w trakcie wykonywanych czynności zawodowych są narażeni na bezpośredni kontakt ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi, takimi jak bakterie, grzyby i wirusy, które mogą być przyczyną różnych dolegliwości i chorób. W związku z tym, w prewencji zagrożeń zawodowych dotyczących tej grupy pracowników należy uwzględnić przede wszystkim rzetelną ocenę ryzyka oraz stosowanie odpowiednich środków profilaktycznych.

EN

Occupational hazards to which airport check-in staff are exposed result from contact with bioaerosols emitted from ventilation systems, and biological agents derived from passengers' bodies, luggage and possibly animals. Airport check-in staff can be exposed to contact with harmful biological agents such as bacteria, fungi and viruses, which are responsible for numerous adverse health outcomes and diseases. Therefore, reliable risk assessment are the use of appropriate preventive measures are key aspects of occupational hazard prevention among workers in this group.

11

Zanieczyszczenia mikrobiologiczne w instalacjach klimatyzacyjnych budynków

Gołofit-Szymczak M., Cyprowski M., Ławniczek-Wałczyk A., Stobnicka A, Górny R. L.

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2014

|

nr 4

24-26

PL

Instalacje klimatyzacyjne są rozwiązaniem technicznym służącym poprawie jakości powierza wewnętrznego. W miarę wydłużenia się okresu eksploatacji, instalacje klimatyzacyjne mogą ulegać zanieczyszczeniu i stanowić źródło mikrobiologicznego skażenia powietrza. Zarówno w nowych budynkach jak i tych od wielu lat eksploatowanych powinno być prowadzone monitorowanie stanu instalacji klimatyzacyjnych pod kątem ich sprawności technicznej i jakości higienicznej oraz okresowe ich czyszczenie i ewentualna dezynfekcja.

EN

Air conditioning systems are technical solution for improvement of indoor air quality. With the passage of time, ventilation systems may be contaminated and become one of the most active emission sources of microbial contaminants. In new buildings as well as in those already exploited for many years. a detailed monitoring of air conditioning systems including periodic cleaning and prospective disinfection should be carried out as an immanent part of technical performance and hygienic purity checking.

12

Szkodliwe czynniki biologiczne w przedszkolach

Stobnicka A, Górny R. L., Gołofit-Szymczak M.

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2014

|

nr 2

16-20

PL

Głównym zagrożeniem zawodowym dla wychowawców nauczania przedszkolnego jest kontakt z wydzielinami i wydalinami organizmów dzieci oraz bioaerozolem emitowanym przez nie w trakcie zabawy. Nauczyciele w przedszkolu w trakcie czynności zawodowych są narażeni na bezpośredni kontakt ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi (bakteriami, wirusami, grzybami), które mogą być przyczyną wielu dolegliwości i chorób. W związku z tym kluczowym aspektem zapobiegania zagrożeniom zawodowym w tej grupie pracowników jest zarówno prowadzenie rzetelnej oceny ryzyka, jak również zastosowanie odpowiednich środków profilaktycznych.

EN

Contact with body secretions and excretions of children as well as with bioaerosol emitted by them is the main occupational hazard for preschool teachers. During their professional activities, teachers can be exposed to direct contact with harmful biological agents (bacteria, viruses, fungi) that are responsible for numerous adverse health outcomes and diseases. Therefore, reliable risk assessment and the use of appropriate preventive measures are key aspects of occupational hazard prevention among workers in this group.

13

Szkodliwe czynniki biologiczne – ochrona zdrowia pracowników

Górny R. L., Stobnicka A

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2014

|

nr 4

6-10

PL

Szkodliwe czynniki biologiczne (SCB) stanowią poważne, choć często bagatelizowane zanieczyszczenie środowiska pracy. Brak rutynowej kontroli jakości higienicznej środowiska pracy uwzględniającej obecność czynników biologicznych i wciąż niska świadomość istnienia tego problemu może stworzyć realne i poważne zagrożenie dla zdrowia pracowników. W artykule podano definicję SCB, omówiono powszechność występowania zagrożeń biologicznych, rolę bioaerozoli jako najpowszechniejszej formy ich transportu w środowisku, scharakteryzowano źródła SCB w środowisku pracy, przedstawiono wymogi prawne oraz metody kontroli, oceny narażenia i ryzyka. Przedstawiono też bieżące i nowe wyzwania, jakie stoją dziś przed nauką i techniką, a które mają lub będą miały wpływ na kontrolę i zapobieganie skutkom niekorzystnego oddziaływania SCB na człowieka w środowisku pracy i poza nim.

EN

Harmful biological agents (HBA) are serious, however quite frequently underestimated, contaminants of occupational settings. A lack of routine control of hygienic quality in working environment regarding the presence of biological agents together with a low awareness of contamination problems may create a real and considerable danger for workers' health. In this paper definition of HMA is given, widespread of biohazards in the environment is discussed, role of bioaerosols as the most common way if transport is described, sources of HMA in working environment are characterized and legal measures applied in control, exposure and risk assessments are presented. The problems of current and future scientific and technical challenges related to control and prevention of adverse health outcomes caused by HMA in exposed individuals in both occupational and non-occupational environments are also discussed in this paper.

14

Ilościowa i jakościowa kontrola szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy

Gołofit-Szymczak M., Ławniczek-Wałczyk A., Górny R. L.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2013

|

Nr 2 (76)

5--17

PL

Szkodliwe czynniki biologiczne stanowią istotny problem medycyny pracy i zdrowia środowiskowego. Przy podejrzeniu, że określona grupa pracowników jest narażona na działanie szkodliwych czynników biologicznych, które mogą powodować objawy chorobowe w tej grupie, należy zasadność takiego przypuszczenia potwierdzić przez wykrycie danego czynnika w środowisku pracy i określenie wielkości narażenia, a także przez bezpośrednie lub pośrednie stwierdzenie obecności czynnika biologicznego w organizmie chorego pracownika. Do wykrywania obecności czynników biologicznych w środowisku pracy i określenia rozmiarów narażenia, największe znaczenie ma badanie bioaerozoli. Istotne może być również mikrobiologiczne badanie próbek pyłu osiadłego, materiału biologicznego pracowników oraz surowców. W skali światowej brak jest ustalonych kryteriów oceny narażenia na czynniki biologiczne, jak również uznanych wartości normatywnych oraz zaleceń metodycznych. Warunki pobierania próbek powietrza na stanowiskach pracy w odniesieniu do mikroorganizmów i endotoksyn bakteryjnych zostały określone w normie polskiej PN-EN 13098: „Powietrze na stanowiskach pracy - Wytyczne dotyczące pomiaru mikroorganizmów i endotoksyn zawieszonych w powietrzu". W artykule dokonano przeglądu istniejących w piśmiennictwie przedmiotu sposobów ilościowej i jakościowej kontroli szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy.

EN

Harmful biological agents are an important problem of occupational medicine and environmental health. If there is a suspicion that a particular group of workers is exposed to harmful biological agents, which can cause disease symptoms in this group, the validity of this assumption should be confirmed by detecting a factor in the working environment and determining the level of exposure, directly or indirectly determining the presence of a biological agent in the worker who is ill. To detect the presence of biological agents in the workplace and to determine the magnitude of exposure, it is most important to study the bioaerosols. Microbiological testing of settled dust samples, biological material from workers and process materials may also be relevant. On a global scale, there are no generally accepted criteria for as¬sessing exposure to biological agents or generally accepted threshold limit values and methodological recommendations. In Poland, Standard PN-EN 13098 approved by the Polish Committee for Standardization (PKN) in 2002 (and replaced in 2007) "Workplace atmosphere. Guidelines for measurement of airborne microorganisms and endotoxin" determines the conditions of sampling workplace air in relation to microorganisms and bacterial endotoxins. This article reviews the existing literature on the subject of quantitative and qualitative methods of assessing harmful biological agents in the working environment.