Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The Neoproterozoic-Paleozoic basement in the Alpidic Supragetic/Kučaj units of eastern Serbia: a continuation of the Rheic Ocean?

Spahic Darko, Gaudenyi Tivadar, Glavaš-Trbič Bojan

Acta Geologica Polonica

|

2019

|

Vol. 69, no. 4

531--548

EN

This paper attempts to allocate a segment of the Paleozoic Ocean situated in what is now Southeastern Europe (SEE) into a regional geological and paleotectonic synthesis connecting the sedimentary, metamorphic and igneous records associated with the ocean’s cycle. The Supragetic basement (external section of the Carpatho-Balkan arch) represents a tectonically reworked basement vestige of the Neoproterozoic–Lower Paleozoic oceanic floor system recrystallized under regional low temperature greenschist-facies conditions. The regional geological constraints associated with this low-grade basement are integrated with information from the overlying Silurian, Devonian and Lower Carboniferous cap-rocks of the “Kučaj Unit” to demonstrate the presence of a major Paleozoic ocean crossing this segment of SEE. In connection with the Lower Paleozoic north Gondwanan Pan African processes, the low-grade Supragetic basement (including its Devonian cover) is in a complex relationship with the occasionally anchimetamorphic Silurian, Devonian, and Lower Carboniferous deep-water record of the polymetamorphic “Kučaj Unit”. The Upper Devonian–Lower Carboniferous flysch and molasse of the “Kučaj Unit” are interposed with the Neoproterozic–Lower Paleozoic oceanic vestige or with the Supragetic basement with the corresponding Devonian Balkan-Carpathian back-arc ophiolite-bearing lithosphere and its carrier (Danubian Unit). This regional-scale synthesis demonstrates that a segment of the Rheic Ocean referred to as the Saxo-Thuringian seaway and its suture lay to the east, underneath the Permian red-bed overstepping sequence and to the west of the Danubian aggregation. Unlike many of the high-pressure rocks characterizing the segment of the Rheic suture in the Central European Variscides, the SEE zone described here has only a mild overprint.

2

Podłoże magnetyczne w pomorskim segmencie strefy szwu transeuropejskiego

Petecki Z.

Prace Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2008

|

T. 191

1--72

PL

Interpretacja danych magnetycznych w powiązaniu z danymi grawimetrycznymi oraz sejsmicznymi miała na celu uzyskanie nowych informacji o strukturze podłoża magnetycznego w pomorskim segmencie strefy TESZ w NW Polsce. Zidentyfikowano cztery prowincje magnetyczne (A, B’, B” i C), o zróżnicowanym charakterze magnetycznym, rozdzielone strefami gradientowymi (magnetycznymi lineamentami) Koszalin–Szczecinek–Bydgoszcz–Toruń (KSBT), Szczecin–Stargard Szczeciński–Inowrocław (SSPI) i Słubice–Leszno (SL). Wydzielone prowincje odpowiadają blokom strukturalnym podłoża, a lineamenty magnetyczne są związane z głównymi strefami uskokowymi. Krystaliczna skorupa prowincji magnetycznej B” prawdopodobnie wywodzi się ze wschodniej Awalonii, natomiast w obszarze B’ może stanowić klin krystalicznej skorupy platformy prekambryjskiej wbijający się w skorupę wschodniej Awalonii. Nie da się jednak wykluczyć wersji, że jest to skorupa proksymalnego lub egzotycznego terranu, łuku wyspowego albo pozostałość po pryźmie akrecyjnej. Na podstawie analizy danych magnetycznych zaproponowano tektoniczny model kaledońskiej kolizji między kontynentami wschodnią Awalonią i Baltiką, z przypuszczalnym udziałem dodatkowego bloku skorupy o niejasnym pochodzeniu. W tym modelu zamknięcie morza Tornquista miało miejsce wzdłuż zapadającej ku NE strefy subdukcji, występującej w strefie TESZ.

EN

Magnetic data has been interpreted in conjunction with gravity data and seismic reflection and refraction profiles to provide new information about the magnetic basement structure in the Pomeranian segment of the TESZ in NW Poland. Four distinct magnetic provinces (A, B', B" and C) with significantly different magnetic character and separated by the gradient zones of Koszalin-Szczecinek-Bydgoszcz-Toruń (KSBT), Szczecin-Stargard Szcz.-Piła-Inowrocław (SSPI) and Słubice-Lesmo (SL), were recognized. These provinces are related to individual structural blocks and the identified magnetic lineaments reflect majortectonic discontinuities. The crystalline crust of magnetic province B" is of presumably the Eastern Avalonian origin whereas a crustal wedge of the EEC, indenting the Eastern Avalonian crust, may occur in magnetic province B'. However, another possibility cannot be precluded that this is a proximal or exotic terrane crust, island arc crust or a relic of an accretionary prism. The analysis of the magnetic data resulted in a tectonic model of the Caledonian collision of Eastern Avalonia and Baltica with the presumed participation of an additional crustal block of an unclear provenance. In this model the closure ofthe Tornquist Sea took place along a subduction zone occurring in the TESZ and dipping towards the northeast.

3

ZIntegrowane modelowanie grawimetryczno-magnetyczne wzdłuż profilu sejsmicznego P4

Petecki Z.

Prace Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2006

|

T. 188

77--88

PL

W celu rozpoznania budowy litosfery na obszarze kontaktu kratonu wschodnioeuropejskiego z jego przedpolem (strefa szwu transeuropejskiego — TESZ), wykonano łączne modelowanie danych grawimetrycznych i magnetycznych wzdłuż refrakcyjnego i szerokokątowego refleksyjnego profilu P4. Dwie duże strefy tektoniczne, strefa Dolska i południowo-zachodnia krawędź typowej trójwarstwowej skorupy kratonicznej, ograniczają domeny skorupowe o różnym charakterze anomalii pól potencjalnych. Zintegrowane modelowanie grawimetryczno-magnetyczne wskazuje na biwergentną naturę strefy Dolska, która ogranicza od północnego wschodu wyniesienie Wolsztyn–Leszno. Ta elewacja górnej skorupy znajduje odzwierciedlenie w wysokich wartościach anomalii grawimetrycznych i podwyższonych wartościach anomalii magnetycznych. Krawędź kratonu koreluje się z gwałtowną zmianą charakteru pola magnetycznego, któremu towarzyszy bardzo wyraźna strefa gradientowa. Modelowanie grawimetryczne wskazuje, że na obszarze położonym między tymi strefami tektonicznymi występuje głęboki basen, wypełniony skałami o małych gęstościach, oraz wysokogęstościowa dolna skorupa. Ta ostatnia może stanowić klin skorupy kratonicznej, jednak jej obliczona gęstość jest wyższa niż gęstość dolnej skorupy kratonu wschodnioeuropejskiego. Duże gęstości najwyższego płaszcza w strefie TESZ są konieczne do wyjaśnienia długofalowych anomalii grawimetrycznych. Zwiększone gęstości dolnej skorupy i górnego płaszcza w tej strefie mogą wynikać z transformacji skał maficznych w eklogit. Ten proces mógł odegrać ważną rolę w ewolucji bruzdy śródpolskiej.

4

Modelowanie grawimetryczne i magnetyczne wzdłuż profilu LT-7

Petecki Z.

Przegląd Geologiczny

|

2002

|

Vol. 50, nr 7

630-633

PL

Wspólne modelowanie danych grawimetrycznych i magnetycznych zostało wykonane wzdłuż refrakcyjnego i szerokokątowego refleksyjnego profilu LT-7, który przecina strefę szwu transeuropejskiego w NW Polsce. Na podstawie wyników modelowania grawimetrycznego stwierdzono, że budowa skorupy jest bardziej skomplikowana niż to wynika z modelu prędkościowego. Dane grawimetryczne wskazują na obecność w górnej skorupie intruzji o wysokiej gęstości oraz złożonej strefy przejściowej między skorupą a górnym płaszczem w rejonie transeuropejskiej strefy szwowej. Dane magnetyczne w rejonie położonym na SW od linii Teisseyre’a - Tornquista zostały zinterpretowane w postaci kontaktu odwrotnie namagnesowanej dolnej skorupy platformy paleozoicznej z normalnie namagnesowanym blokiem dolnej skorupy występującym w strefie szwu transeuropejskiego. Na podstawie wyników modelowania magnetycznego i grawimetrycznego ten kontakt jest nachylony ku NE. Może on wskazywać na szew tektoniczny utworzony w czasie kaledońskiej kolizji Wschodniej Avalonii i Baltiki, w której mógł brać udział dodatkowy blok skorupy niewiadomego pochodzenia. Ten blok może reprezentować klin skorupy Baltiki, skorupę terranu proksymalnego lub egzotycznego, albo skorupę łuku wyspowego.

EN

Simultaneous gravity and magnetic data modelling has been performed along refraction and wide-angle reflection profile LT-7 crossing the Trans-European Suture Zone in NW Poland. The gravity modelling indicates the crust structure is more complicated than revealed by velocity model. Gravity data indicate the presence of a high density body in the upper crust, and a complex transition zone between crust and upper mantle occuring in the Trans-European Suture Zone. Magnetic data SWofthe Teisseyre-Tornquist Line has been interpreted in terms of complex contact reversely magnetized lower crust of Palaeozoic Platform and normally magnetized lower crustal block occuring in the Trans-European Suture Zone. On the basis of magnetic and gravity modelling this contact dips to NE. It may indicate a suture formed due to the Caledonian collision of Eastern Avalonia and Baltica with the presumed participation of an additional crustal block of an unclear provenance. The latter may represent a wedge of the EEC crust indenting the Palaeozoic Platform crust (Eastern Avalonia?). However, this could possibly be a crust of a proximal or exotic terrane or an island arc crust.

5

Przetwarzanie i interpretacja pól potencjalnych w kujawskim segmencie strefy Teisseyre'a-Tornquista i zachodniej części platformy prekambryjskiej

Petecki Z.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2000

|

nr 392

75-120

PL

Analiza danych grawimetrycznych i magnetycznych została wykonana w rejonie Polski centralnej. Obszar badań obejmuje kujawski segment strefy szwu transeuropejskiego (Trans-European Suture Zone - TESZ). O ile kompleks cechsztyńsko-mezozoiczny tego rejonu jest stosunkowo dobrze rozpoznany, to wiedza geologiczna i geofizyczna o niżej leżących kompleksach paleozoicznych i skorupie krystalicznej na przedpolu kratonu wschodnioeuropejskiego jest uboga. W tej sytuacji szczególnego znaczenia nabiera analiza danych pól potencjalnych. Zastosowano wiele metod interpretacji opartych na cyfrowym przetwarzaniu danych grawimetrycznych i magnetycznych. Analiza pola anomalii różnicowych i danych magnetycznych, wyniki trójwymiarowej inwersji lokalnych anomalii różnicowych oraz modelowanie grawimetryczne wzdłuż wybranego profilu pozwoliły na sformułowanie kilku wniosków dotyczących budowy skorupy ziemskiej w analizowanym obszarze. Stwierdzono, że skorupa w podłożu bruzdy kujawskiej jest silnie zróżnicowana. Główny podział wyznacza silna strefa gradientowa w polu anomalii różnicowych, której położenie odpowiada cechsztyńsko-mezozoicznej strefie uskokowej Brześć Kujawski-Wojszyce. Na SW od niej duże miąższości podcechsztyńskiego kompleksu paleozoicznego są prawdopodobnie źródłem niżu grawimetrycznego Mogilno-Kłodawa. Wniosek ten ma duże znaczenie dla poszukiwań ropy i gazu. W obrębie niżu grawimetrycznego Mogilno-Kłodawa utwory paleozoiczne i ich podłoże jest silnie zuskokowane, tworząc poprzesuwane pionowo bloki. Na NE od strefy Brześć Kujawski-Wojszyce pole grawimetryczne o wysokich wartościach jest mało zróżnicowane. Ten wyż jest spowodowany przez głębokie źródła o podwyższonej gęstości. Pole magnetyczne wskazuje na głęboko zalegające podłoże magnetyczne i istnienie głęboko pogrążonej strefy uskoków przesuwczych związanych ze strefą zrzutowo-przesuwczą Sieradz-Łowicz w kompleksie cechsztyńsko-mezozoicznym. Niektóre lineamenty magnetyczne korelują się z układem strukturalnym obserwowanym w kompleksie cechsztyńsko-mezozoicznym, co świadczy o wpływie struktur głębszego podłoża na tektoniczną ewolucję piętra fanerozoicznego. Jeden z nich, fragmentarycznie śledzony wzdłuż linii biegnącej przez Inowrocław, Włocławek i Płock, jest zapewne związany z hipotetyczną, regionalną strefą uskokową Chodzież-Włocławek-Płock-Warszawa. Modelowanie grawimetryczne wzdłuż profilu potwierdza możliwość istnienia znacznych miąższości paleozoiku podcechsztyńskiego oraz sugeruje, że krystaliczna skorupa platformy paleozoicznej, o cechach skorupy waryscyjskiej, sięga w okolice głębokiej strefy dyslokacyjnej Mogilno-Ponętów-Wartkowice. Przeprowadzona interpretacja umożliwiła lepsze poznanie tektonicznego charakteru rejonu i związków strukturalnych między głębokimi i płytszymi strukturami.

EN

The analysis of gravity and magnetic data has been made for central Poland. The study area comprises the Kujavian segment of the Trans-European Suture Zone (TESZ). The Zechstein-Mesozoic complex of this region is relatively well known but geological and geophysical knowledge on the underlying Palaeozoic complexes and crystalline crust at the East European Craton forefield is still poor. Therefore, a particular importance is being acquired by the analysis of potential field data. Various interpretation methods basing upon digital processing of gravity and magnetic data have been employed. The analysis of stripped gravity anomalies and magnetic data, results of 3D inversion of residual stripped gravity anomalies, and gravity modelling along a selected profile, have allowed to draw a few conclusions on the Earth's crust structure in this area. It has been recognized that the crust underlying the Kujavian segment of the Mid-Polish Trough is strongly diversified. Its main division line is defined by a strong gradient zone of the stripped gravity field whose position corresponds with the Zechstein-Mesozoic fault zone of Brześć Kujawski-Wojszyce. South-west of this zone, much thicknesses of the sub-Zechstein Palaeozoic complex probably result in the Mogilno-Kłodawa gravity low. This conclusion has a great importance in prospecting for oil and gas. Palaeozoic deposits and their basement is strongly faulted within the Mogilno-Kłodawa gravity low, forming vertically shifted blocks. North-east of the Brześć Kujawski-Wojszyce zone, the high-value gravity field is poorly differentiated. This high results from deep-seated sources of higher densities. The magnetic field data point to a deep-lying magnetic basement. They are indicative of the occurrence of a deep strike-slip fault zone related to the major oblique slip Sieradz-Łowicz fracture zone within the Zechstein-Mesozoic complex. Some of magnetic lineaments well correlate with a structural pattern visible within the Zechstein-Mesozoic complex. This is indicative of the influence of deep basement structures on tectonic evolution of the Phanerozoic sequence. One of them, fragmentarily observed along the line Inowrocław-Włocławek-Płock, is probably related to the hypothetical fault zone of Chodzież-Włocławek-Płock-Warszawa. Gravity modelling along the profile confirms possibility of the occurrence of considerable thicknesses of the sub-Zechstein Palaeozoic complex, and suggests that the crystalline crust of the Palaeozoic Platform, exhibiting features of the Variscan crust, reaches down to about the deep Mogilno-Ponętów-Wartkowice fault zone. The present interpretation has enabled a better recognition of both a tectonic character of this region and structural connections between deeper- and shallower-lying structures