Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Woda dostępna nawet w sytuacjach kryzysowych

Żuber Marian

Przegląd Komunalny

|

2022

|

nr 8

48--51

PL

W czerwcowym numerze „Przeglądu Komunalnego” ukazał się artykuł stanowiący wstęp do cyklu publikacji mających przybliżyć czytelnikom ogólne zagadnienia dotyczące istoty infrastruktury krytycznej, jej struktury oraz zasad i metod ochrony. W końcowej części artykułu wspomniano o kolejnych artykułach, które mają dotyczyć charakterystyki systemów tworzących szeroko rozumiane pojęcie: „infrastruktura krytyczna”.

2

Problematyka niezawodności i bezpieczeństwa systemów wodociągowych w świetle zmian przepisów Unii Europejskiej

Rak Janusz, Tchórzewska-Cieślak Barbara, Piegdoń Izabela, Szpak Dawid, Żywiec Jakub

Instal

|

2022

|

nr 3

24--29

PL

W pracy przedstawiono wskaźniki niezawodności stosowane w analizach funkcjonowania systemów wodociągowych oraz wyznaczono ryzyko braku dostawy wody do konsumentów w sytuacji kryzysowej. Prezentowane podejście jest zgodne z wymaganiami Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/2184, wdrażającej podejście oparte na ryzyku, obejmujące cały łańcuch dostaw w obszarze zasilania, poboru, uzdatniania, magazynowania i dystrybucji wody.

EN

The paper presents the reliability indicators used in analyzes of the functioning of water supply systems. Also the risk of lack of water supply to consumers in a crisis situation was determined. The presented approach complies with the requirements of Directive (EU) 2020/2184 of the European Parliament and of the Council of 16 December 2020, which implements a risk-based approach covering the entire water supply system in terms of supply, draw water, treatment, storage and distribution of water.

3

Bezpieczeństwo eksploatacji systemu zaopatrzenia w wodę w warunkach konieczności spełnienia wymagań przeciwpożarowych

Zimoch Izabela, Waloszyński Marian, Gibki Tomasz

Instal

|

2022

|

nr 2

35--40

PL

Zapewnienie bezpieczeństwa dostaw wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, przy konieczności spełnienia wymagań przeciwpożarowych dla sieci wodociągowych, stanowi wyzwanie zarówno pod względem prawnym, eksploatacyjnym, jak i badawczym. W artykule przedstawiono kluczowe wymagania prawne, odnoszące się z jednej strony do zapewnienia wymaganej jakości wody dostarczanej konsumentom, z drugiej zaś regulacje prawne określające konieczność zapewnienia parametrów hydraulicznych eksploatacji sieci wodociągowej do poboru wody na cele związane z ochroną przeciwpożarową. Dokonano analizy zagrożeń bezpieczeństwa dostawy wody wynikających z dwufunkcyjności sieci wodociągowej wraz z identyfikacją czynników mających potencjalnie negatywny wpływ na jakość transportowanej wody. Integralną częścią prac badawczych jest interpretacja skutków ekonomicznych i prawnych dla przedsiębiorstw wodociągowych, wynikających z obowiązku zapewnienia przez systemy zaopatrzania w wodę również funkcji ochrony przeciwpożarowej. Ponadto przedstawiono interpretację zagrożeń, zarówno w odniesieniu do bezpieczeństwa zdrowotnego konsumentów wody oraz w wymiarze ekonomicznym, generowanych prawnie umocowanym obowiązkiem przeprowadzania corocznych przeglądów sprawności hydrantów. Wykazano także potrzebę badań i dalszych analiz wtórnego zanieczyszczenia wody wywołanych funkcją przeciwpożarową lub jej niewłaściwą interpretacją.

EN

Ensuring the security of drinking water supplies, together with fire protection requirements by water supply networks, is a challenge in both legal, operational and research issue. This article presents the essential legal requirements relating to the need of ensuring both the required quality of water delivered to consumers and hydraulic operating parameters of the water pipe network for fire protection purposes. An analysis of threats to the safety of water supply resulting from the bifunctionality of the water pipe network was carried out along with the factors identification of potentially having a negative impact on the drinking water quality. An integral part of the study was the interpretation of the economic and legal consequences for water companies, resulting from the obligation to provide fire protection functions by water supply systems. In addition, the interpretation of risks is presented, both in relation to the health safety of water consumers and to economic consequences, generated by the legal obligation to carry out annual inspections of the hydrant efficiency. The need for further study and analyses of secondary water contamination caused by the fire protection function or its incorrect interpretation has also been demonstrated.

4

Zasady zarządzania ryzykiem w systemach zaopatrzenia w wodę wynikające z nowej dyrektywy wody do picia 2020/2184

Zimoch Izabela

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2022

|

Nr 1

20--22

PL

13 stycznia 2021 r. weszła w życie nowa dyrektywa w sprawie, jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, zatwierdzona przez Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej w dniu 16 grudnia 2020 r. Dyrektywa ta nakłada liczne, nowe obowiązki na wszystkich interesariuszy dostaw wody do konsumenta. W niniejszym artykule przedstawiono nowe zasady eksploatacji systemów zaopatrzenia w wodę wynikające z nowej dyrektywy wody do picia.

EN

On January 13, 2021, a new directive on the quality of water intended for human consumption entered into force, approved by the European Parliament and the Council on December 16, 2020. This directive imposes numerous new obligations on all stakeholders in the supply of water to the consumer. This paper presents new rules for the operation of water supply systems resulting from the new Drinking Water Directive.

5

Modelowanie symulacyjne zmian zawartości chloru w wodzie wodociągowej w warunkach eksploatacyjnych wybranego systemu dystrybucji

Zimoch Izabela, Bartkiewicz Ewelina

Ochrona Środowiska

|

2019

|

Vol. 41, nr 1

17--22

PL

Modele symulacyjne (Epanet, Piccolo, Mike Net, WaterCad) są powszechnymi narzędziami analitycznymi, które umożliwiają badania różnych scenariuszy eksploatacyjnych systemów zaopatrzenia w wodę. Są one wykorzystywane między innymi do szacowania wartości parametrów hydraulicznych pracy sieci wodociągowej w zmiennych stanach zapotrzebowania na wodę. Modele hydrauliczne są również używane do modelowania zmian jakości wody, których zakres w dużej mierze zależy od warunków hydraulicznych pracy systemu wodociągowego. W artykule przedstawiono wyniki symulacji zaniku chloru według trzech scenariuszy pracy systemu zaopatrzenia w wodę, obejmujących minimalne, średnie i maksymalne zapotrzebowanie na wodę w 2017 r. Wyniki symulacji wykorzystano do zbudowania statystycznego modelu zmian zawartości chloru wolnego w wodzie wodociągowej, biorąc pod uwagę odległość od punktu wprowadzenia chloru, prędkość przepływu wody i szybkość zaniku chloru w strumieniu transportowanej wody. Zbudowany model wykazał, że warunki hydrauliczne pracy systemu wodociągowego miały duży wpływ na jakość transportowanej wody, podczas gdy wpływ współczynnika zaniku chloru był zdecydowanie mniejszy. Stwierdzono, że korzystne warunki hydrauliczne, z uwagi na jakość wody wodociągowej, wystąpiły przy przepływie wody w sieci z prędkością powyżej 0,5 m/s.

EN

Simulation models (Epanet, Piccolo, Mike Net, WaterCad) are common analytical tools employed to evaluate various operational scenarios of water supply systems. Their use includes estimating hydraulic conditions for variable water demand in water pipe networks. Hydraulic models are also used to design changes in water quality, the scope of which largely depends on hydraulic conditions of water supplies. The paper presents the simulation results of free residual chlorine decay according to three operational scenarios for the water supply system, including minimum, medium, and maximum water demand from year 2017. The results were used to build a statistical model of free residual chlorine concentration changes in water, considering the distance from the disinfectant dosing point, water flow velocity, and bulk chlorine decay rate. According to the constructed model, hydraulic conditions had a major impact on quality of the supplied water, while the free residual chlorine decay factor proved less significant. Favorable conditions with respect to tap water quality were noted for the water flow velocity above 0.5 m/s.

6

Identification of failure causes in the water supply network

Szpak Dawid, Piegdoń Izabela

Journal of KONBiN

|

2019

|

Vol. 49, iss. 2

283--300

EN

Water supply network is the most likely element which can fail in the whole water supply system. Failures of the water supply network often results in limitation or lack of water supply to the consumers. Identification and ranking of failure causes in terms of frequency, are the possibility to present proposals of action, related to the replacement or modernization of the water supply network. In addition, the water supply network failures were related to the main parameter important for the water consumers the time of suspended supplying in water.

PL

Sieć wodociągowa jest najbardziej podatnym na uszkodzenia elementem systemu zaopatrzenia w wodę. Awarie sieci wodociągowej często skutkują ograniczeniem lub brakiem dostawy wody do konsumentów. Wskazanie oraz uszeregowanie przyczyn awarii pod względem częstości występowania pozwala na przedstawienie propozycji działań związanych z wymianą lub modernizacją sieci wodociągowej. Ponadto awarie sieci wodociągowej powiązano z kluczowym z punktu widzenia konsumentów parametrem, czyli czasem wstrzymania dostawy wody.

7

Characterization of risk function in the analysis and assessment of water supply systems safety

Tchórzewska-Cieślak B.

Technical Transactions

|

2018

|

Vol. 115, iss. 3

187--196

EN

Safety is a term referring to lack of threat, guarantee of liquidation or minimizing threats. With regard to drinking water, consumer safety is understood as the probability of avoiding threat resulting from consuming water with quality that is incompatible with applicable normative or lack of water. However, an assumption that the measure of loss of safety is a risk function has become the paradigm. The classical definition of risk implies that it means the possibility of loss, harm with a certain probability. At the same time, there is a term of uncertainty which means lack of certainty and often refers to lack of safety. The main purpose of this paper is to present methods of analysis and risk assessment and the characterization of risk function in probabilistic and fuzzy (possibilistic) aspect.

PL

Bezpieczeństwo jest pojęciem odnoszącym się do braku zagrożenia, gwarancji likwidacji lub minimalizacji zagrożeń. W nawiązaniu do konsumentów wody do spożycia rozumiane jest jako prawdopodobieństwo uniknięcia zagrożenia, wynikającego ze spożycia wody o jakości niezgodnej z obowiązującym normatywem lub jej brakiem. Paradygmatem stało się natomiast przyjęcie, że miarą utraty bezpieczeństwa jest funkcja ryzyka. Z klasycznej definicji ryzyka wynika, że oznacza ono możliwość poniesienia straty, szkody z określonym prawdopodobieństwem. Równolegle funkcjonuje termin niepewność, który oznacza brak pewności i często odnosi się do braku bezpieczeństwa. Głównym celem pracy jest przedstawienie metod analizy i oceny ryzyka oraz charakterystyki funkcji ryzyka w aspekcie probabilistycznym i rozmytym (posybilistycznym).

8

Software used for the design and computation of hydraulic water supply networks: overview

Kępa U.

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2018

|

T. 21, nr 4

375--389

EN

The aim of this paper is to present the potential of computer software for designing and computation of hydraulic water supply systems. The paper presents applications available in the Polish market, such as: Stanet, Woda, Wodociągowiec, Wavin-NET and Epanet. The paper presents the functionalities of each application: the method of construction of the water supply network, limitations to the size of the network, options of inputting such data as e.g. water distributions and the type of generated output data. It was shown which applications allow for hydraulic calculations of both radial and annular networks, and which can be used only for radial networks. Attention was also drawn to the option of automatic generation of longitudinal profiles of designed networks.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie możliwości wybranych programów do projektowania i obliczania hydraulicznego sieci wodociągowych. Przedstawiono aplikacje dostępne na polskim rynku, takie jak: Stanet, Woda, Wodociągowiec, Wavin-NET oraz Epanet. W artykule zawarto charakterystyki poszczególnych aplikacji: omówiono sposób budowy sieci wodociągowej, ograniczenia w wielkości analizowanej sieci, możliwości wprowadzania danych, takich jak np. rozbiory wody oraz rodzaj generowanych danych wynikowych. Podkreślono, które z programów umożliwiają obliczenia hydrauliczne zarówno sieci promienistych, jak i pierścieniowych, a które mogą być zastosowane tylko dla sieci promienistych. Zwrócono również uwagę na możliwość automatycznego generowania profili podłużnych projektowanych sieci.

9

Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi – nowe wyzwania sektora wodociągowego

Zimoch I., Mulik B.

Instal

|

2018

|

nr 2

34--37

PL

W dniu 11 stycznia 2018 roku zaczęło obowiązywać nowe Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi [1], implementujące do krajowego prawa Dyrektywę Komisji (UE) 2015/1787 z dnia 6 października 2015 r. zmieniającą załączniki II oraz III do dyrektywy Rady 98/83/WE [2]. W ten sposób wprowadzono do polskiego prawa, regulującego zasady zaopatrzenia ludności w wodę, fakultatywną ocenę ryzyka (§ 12), którą mogą przeprowadzać zarówno przedsiębiorstwa wodociągowe (§ 6), jak i inne podmioty (§ 7) oraz właściciele/administratorzy instalacji w budynkach (§ 8). W artykule przedstawiono najistotniejsze zmiany legislacyjne zmieniające zasady i warunki bezpieczeństwa dostaw wody.

EN

The new Regulation of Health Minister of 7 December 2017 on the quality of water intended for human consumption takes effect on 11 January 2018. This regulation implements into national law the Commission Directive (EU) 2015/1787 of 6 October 2015 amending Annexes II and III to Council Directive 98/83 / EC [2]. In this way, optional risk assessment (§ 12) was incorporated into polish law [1] regulating the rules of supplying the population with water. According to the regulation, risk analysis can be carried out by both water companies (§ 6) and other entities (§ 7) and owners and administrators of domestic distribution system’ (§ 8). This paper presents the most important legislative changes that change the rules and conditions for the security of water supply.

10

Analysis of water losses and failure frequency in an urban-rural water supply system

Gwoździej-Mazur J., Świętochowski K., Kaźmierczak B.

Ekonomia i Środowisko

|

2018

|

nr 2

76--86

EN

This article presents the results of analysis of an urban-rural water supply system. The level of water losses and failure frequency of the water supply system were evaluated. Tests and analyses of the level of water losses were conducted for the years 2010-2016. Tests and analyses of failure frequency were conducted for the years 2013-2016. The guidelines of the International Water Association were applied in calculations. Analyses showed an influence of season on the failure frequency of the urban-rural water supply system. An influence of the number of failures on the volume of water lost in a single failure was also observed. Obtained results were compared with data from domestic literature and the guidelines of standard PN-EN 60300-3-4:2008.

11

The influence of the soil environment on the corrosivity of failure infrastructure - case study of the exemplary water network

Pękala A., Pietrucha-Urbanik K.

Archives of Civil Engineering

|

2018

|

Vol. 64, nr 1

133--144

EN

In the paper the issue connected with water network failure regarding the soil conditions was presented. Water pipes constitute a large part of water company asset. Therefore the analysis concerning the influence of soil conditions into failure occurrence of water pipe is crucial for proper functioning of water supply systems (WSS). In the performed studies the real data from the operation of the exemplary WSS was obtained. The following properties of the ground conditions were taken into consideration among others: the chemical composition and ground phase, based on analysis performed through the following equipment, as the electron microscope with X-ray spectrometer detector and backscattered electrons (BSE) using the powder Debye-Sherrer’s method and X-ray diffractometer. The analysis indicate dependence between soil conditions and corrosivity occurrence, what indicate the importance of performed analysis.

PL

W pracy przedstawiono zagadnienia związane z badaniami mineralogicznymi gruntu oraz awaryjnością sieci wodociągowej w odniesieniu do warunków gruntowych. Przewody wodociągowe stanowią znaczną część majątku przedsiębiorstw wodociągowych, dlatego też analiza dotycząca wpływu warunków gruntowych na wystąpienie awarii na przewodach wodociągowych stanowi ważne znaczenie w prawidłowej ocenie funkcjonowania systemów zaopatrzenia w wodę (WSS). Analizę wykonano na podstawie danych eksploatacyjnych dotyczących awaryjności rozpatrywanej sieci wodociągowej uzyskanych z Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej. Analiza rodzaju i stopnia korozyjności środowiska ziemnego ma praktyczne znaczenie w dokonaniu właściwego wyboru materiału przewodu z uwzględnieniem jego przeznaczenia oraz przewidywanym czasem eksploatacji. Największy udział w występowaniu awarii miały korozje. Intensywność uszkodzeń wykazała tendencję rosnącą, a w ostatnim roku przeprowadzonej analizy dla stalowych przewodów wodociągowych wyniosła 0,58 uszkkm-1·rok-1, co klasyfikuje ją jako kategorię wysokiej awaryjności λ≥0,5 uszkkm-1·rok-1. Wysoka awaryjność potwierdza konieczność zmniejszenia awarii powstających na skutek korozji, dlatego też w pracy przedstawiono analizę warunków gruntowych i ich wpływ na zwiększoną awaryjność przewodów wodociągowych. Do analizy wzięto pod uwagę następujące właściwości warunków gruntowych jak: skład chemiczny i fazowy gruntu, w oparciu o analizy przeprowadzone za pomocą następujących urządzeń, jak mikroskop elektronowy z detektorem promieniowania rentgenowskiego spektrometru oraz detektor elektronów wstecznie rozproszonych (BSE) stosując metodę proszkową - Debyea-Sherrera oraz dyfraktometr rentgenowski. Badania mineralogiczne wykazały, że podstawowymi składnikami analizowanych gruntów są różnorodne minerały ilaste. Analiza wyseparowanej frakcji ilastej pozwala stwierdzić, że reprezentują je kaolinit, chloryt, illit oraz minerały mieszanopakietowe. Ze składników nieilastych stwierdzono obecność minerałów węglanowych, kalcytu oraz dolomitu. Faza krzemionkowa reprezentowana jest przez kwarc który występuje w formie ziarn dobrze obtoczonych. Wykonana analiza ilościowa potwierdza w badanych gruntach śladowe ilości plagioklazów oraz skaleni potasowych. W przeprowadzonych analizach na uwagę zwracają liczne skupienia pirytu framboidalnego. Siarczek ten wypełnia puste przestrzenie między składnikami ilastymi. Spotyka się także formy krystaliczne tego minerału o pokroju izometrycznym. Stwierdzona w badanym ośrodku gruntowym obecność pirytu może przyspieszać zjawisko korozyjności przewodów wodociągowych. Podczas utlenienia związków żelaza dochodzi do utworzenia kwasu siarkowego, który intensyfikuje korozyjność materiałów, np. betonu czy żelaza. Ponadto obecne w gruncie minerały ilaste mieszanopakietowe będą potęgowały wzrost wilgotności, zwiększały ilość wody porowej oraz przyśpieszały negatywne efekty zjawiska korozyjności. Dokładna specyfikacja ośrodka gruntowego, oparta na specjalistycznych badaniach mineralogicznych jest pomocna przy określeniu przyczyny awarii obiektów inżynieryjnych. Analiza potwierdziła występowanie warunków gruntowych uznanych za korozyjne.

12

Safety analysis of tap water biostability

Tchórzewska-Cieślak B., Papciak D., Pietrucha-Urbanik K., Pietrzyk A.

Architecture Civil Engineering Environment

|

2018

|

Vol. 11, no. 1

149--154

EN

The work concerns the analysis and assessment of the risk of biological stability of water. The consequence of the lack of water stability is an increased susceptibility of the distribution system to secondary microbial contamination of water and thus a threat to the health of consumers. The value of risk function is a measure of the loss of safety of water supply. The health of water consumers is a priority. From the point of view of the required quality of water intended for human consumption, the value of the risk function is related to failure to meet certain water quality parameters that may adversely affect physico-chemical parameters and the bacteriological quality of the water reaching the consumers. The paper presents the method of analysing and evaluating the risk of loss of biostability of tap water. The analysis was based on the operating data obtained from the water treatment plant.

PL

Praca dotyczy analizy i oceny ryzyka braku stabilności biologicznej wody. Skutkami braku stabilności wody jest zwiększona podatność w systemie dystrybucji na wtórne skażenie mikrobiologiczne wody, a więc zagrożenie zdrowia konsumentów. Wartość funkcji ryzyka jest miarą utraty bezpieczeństwa dostaw wody. Priorytetem jest bezpieczeństwo zdrowotne konsumentów wody. Z punktu widzenia wymaganej jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi wartość funkcji ryzyka związana jest z niedotrzymaniem określanych parametrów jakości wody, które mogą mieć negatywny wpływ na parametry fizyko-chemiczne i jakość bakteriologiczną wody docierającej do konsumenta. W pracy przedstawiono metodę analizy i oceny ryzyka utraty biostabilności wody wodociągowej. Analiza została wykonana na podstawie uzyskanych danych eksploatacyjnych ze stacji uzdatniania wody.

13

Modelowanie stężenia trihalometanów w sieci wodociągowej za pomocą różnych równań regresji

Zimoch I., Łobos E.

Proceedings of ECOpole

|

2017

|

Vol. 11, No. 1

343--351

PL

Trihalometany (THM), jako uboczne produkty dezynfekcji wody chlorem, są związkami powstającymi w procesie dostarczania wody do konsumenta. Zarówno złożoność kinetyki reakcji, jak i duża liczba czynników wpływających na jej przebieg powodują trudności w szacowaniu poziomu stężenia trihalometanów w punktach kontroli jakości wody w systemie zaopatrzenia w wodę. W związku z rewizją w 2015 roku unijnej dyrektywy dotyczącej jakości wody przeznaczonej do spożycia zakres i częstotliwość monitoringu powinny uwzględniać ryzyko zdrowotne konsumenta w całym łańcuchu dostaw wody (ujęcie wody, uzdatnianie, magazynowanie, dystrybucja). Zatem rośnie znaczenie modeli szacowania stężenia trihalometanów w sieci wodociągowej, które uwzględniają parametry jakości wody oraz czynniki eksploatacyjne. Taki model może być istotnym narzędziem decyzyjnym w procesie eksploatacji systemów wodociągowych, ponieważ pozwoli na zarządzanie ryzykiem zdrowotnym przy jednoczesnym ograniczeniu kosztownych analiz laboratoryjnych. W pracy przedstawiono różne modele predykcji stężenia trihalometanów w sieci wodociągowej. Analizowano modele uzyskane za pomocą regresji wielorakiej dla różnych zbiorów danych oraz transformacji THM-ów i zmiennych niezależnych. Porównano wpływ różnych transformacji zmiennych na dokładność predykcji oraz ocenę statystyczną modelu. Badania zostały oparte na danych rzeczywistych, zebranych podczas siedmiu lat eksploatacji jednego z dużych polskich systemów zaopatrzenia w wodę.

EN

Trihalomethanes, disinfection by-products resulting from the reaction between chlorine and organic matter contained in water, appear during delivery of water to consumers. Both the complexity of the reaction kinetics and a large number of factors determining the reaction cause difficulties in the estimation of concentration of THMs in monitoring points in the water supply system. In 2015 it was carried out a revision of the EU directive on the quality of water intended for human consumption. According to the current legal regulation, the scope and frequency of monitoring should take into account the risk of consumer health throughout the whole water supply chain from the catchment area through abstraction, treatment and storage to distribution. Thus there increases the role of prediction models of trihalomethanes concentration. Such models should contain water quality parameters as well as exploitation factors and they may be important decision tool in the process of water system operation. They allow to manage the human health risk, simultaneously they limit the number of expensive laboratory analyses. In this paper we present different prediction models for the concentration of trihalomethanes in waterpipe network. The multiple regression was applied to various data sets and transformations of THMs and independent variables. We establish how different transformations of variables influence on prediction accuracy and statistical properties of the model. Presented research was based on real data collected during seven years of exploitation of one of big Polish water supply systems.

14

Analiza dyskryminacyjna w modelowaniu stężenia trihalometanów w sieci wodociągowej

Zimoch I., Łobos E.

Proceedings of ECOpole

|

2017

|

Vol. 11, No. 1

333--341

PL

W celu ograniczenia ryzyka powstawania wysokich stężeń trihalometanów (THM) w wodzie przeznaczonej do spożycia przez ludzi bardzo ważne jest bieżące dostosowywanie warunków operacyjnych eksploatacji układów technologicznych uzdatniania wody do zmieniającej się jakości wody w źródle zasilania. Właściwości rakotwórcze i mutagenne THM-ów w istotny sposób wpływają na częstość monitoringu ich stężeń w systemach zaopatrzenia w wodę, kształtującego znacząco koszty sprzedaży wody. W związku z tym zakres kontroli jakości wody w systemie dystrybucji jest ograniczany do niezbędnego minimum. W takich uwarunkowaniach rośnie znaczenie wykorzystania dobrych modeli matematycznych do symulacji stężeń THM-ów w zmiennych warunkach eksploatacji systemów wodociągowych. W artykule przedstawiono wyniki analizy wpływu różnych czynników na wielkość stężenia generowanych THM-ów, takich jak: odczyn wody pH, absorbancja UV w 272 nm, utlenialność, OWO, dawka chloru, stężenie chloru pozostałego. Wszystkie dane zgromadzono podczas badań prowadzonych w rzeczywistym systemie zaopatrzenia w wodę. Celem analiz było zastosowanie narzędzi statystycznych do określenia, które z wymienionych czynników (zmienne niezależne) mają największy wpływ na zmienną zależną, czyli wielkość powstających THM-ów w sieci wodociągowej.

EN

It is very important to adapt water treatment arrangements to changing conditions of raw water quality in the order to reduce the risk of too high concentration of generated trihalomethanes (THMs). Since THMs are danger for human health because of their mutagenic and carcinogenic character, their monitoring in whole water supply system should be frequent. The precise monitoring of THM is expensive so it is limited to indispensable minimal range because of its close relation to price of water delivered to consumers. Hence increases the role of good mathematical models predicting the concentration of THMs in changing operating condition of real water supply system. In this paper authors analyzed different factors influencing the THMs concentration, such as pH, temperature, UV absorbance 272, chemical oxygen demand, total organic carbon, chlorine dose, residual chlorine. All data were collected in real water supply system. The statistical tools were used to identify which of listed factors (independent variables) are of the most impact on dependent variable (level of THMs generated in water pipe network).

15

Cyberterroryzm vs infrastruktura krytyczna. Cz. 4, System zaopatrzenia w wodę

Henning R.

Kwartalnik Bellona

|

2017

|

Nr 1

214--224

PL

Ze względu na doniosłą rolę, jaką odgrywa czysta woda w życiu i funkcjonowaniu większości organizmów, zagrożenia związane z jej brakiem są traktowane z całą powagą. Niejednokrotnie prowadzi to do emocjonalnego wyolbrzymiania niebezpieczeństw oraz mylnej oceny ryzyka. W typowym scenariuszu ataku na system wodny zakłada się zatrucie zasobów wody substancjami chemicznymi lub biologicznymi albo wykorzystanie klasycznych materiałów wybuchowych do uszkodzenia podstawowych obiektów infrastruktury, takich jak rurociągi, zapory wodne czy stacje uzdatniania wody. Autor analizuje tego typu zagrożenia zaistniałe w wyniku zarówno bezpośredniej, fizycznej ingerencji agresora, jak i różnego rodzaju cyberataków. Na podstawie udostępnionych społeczności naukowej materiałów oraz zarejestrowanych incydentów klasyfikuje cyberataki oraz podejmuje próbę oceny zagrożenia tego sektora infrastruktury krytycznej.

EN

Due to the vital role played by clean water in the life and functioning of most organisms, threats connected to its lack are treated with utmost seriousness. This frequently leads to emotional exaggeration of danger and incorrect assessment of risk. In a typical scenario of a water system attack, water sup¬plies are contaminated with chemical or biological substances or classic explosives are used to damage main components of the infrastructure, such as pipelines, dams or water treatment stations. The author analyzes threats of this type, occurring both as a result of direct, physical intervention of aggressors and various kinds of cyberattacks. On the basis of materials available to the scientific community and registered incidents, he classifies cyberattacks and attempts to evaluate the threat to this sector of critical infrastructure.

16

Application of artificial neural networks to the technical condition assessment of water supply systems

Kamiński K., Kamiński W., Mizerski T.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2017

|

Vol. 24, nr 1

31--40

EN

The paper explains a method for discerning the parts of a water supply system in need of renovation. The results are based on technical data collected over the last twenty one years, concerning more than two hundred sections of both renovated and nonrenovated pipelines. In the study, an appropriately prepared data set was used for training an artificial neural network (ANN) in the form of a multilayer perceptron (MLP). Further comparison between the responses of the trained MLP and the decisions made by human experts showed satisfactory consistency, although 15% of the database records produced certain discrepancies. The presented method can help create an expert system capable of supporting failure-free operation of a water distribution system.

17

Badania sondażowe opinii konsumentów wody z wodociągu mieleckiego

Rak J. R., Sobuś A.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2017

|

z. 64, nr 1

143--153

PL

Badania sondażowe są ważnym elementem pozwalającym poprawić działanie systemu zaopatrzenie w wodę oraz bezpieczeństwo jego funkcjonowania. W pracy przedstawiono wyniki badań przeprowadzonego sondażu, na temat zadowolenia z funkcjonowania wodociągów publicznych przez konsumentów korzystających z ich usług. W badaniu udział wzięło 100 respondentów z miasta Mielec. Badanie obejmowało opinie ankietowanych na temat cen i jakości wody, nieudogodnień oraz poziomu uciążliwości jaki są związane z przerwami w dostawie wody.

EN

The analysis of the opinions are the most important component letting correct the functioning of the system the water supply and the safety of his functioning. In the thesis result of resarch about satisfaction from functioning of public water supply systems by consumers using their services. The resarch was performer by 100 respondents from the city of Mielec. The resarch included opinions of respondents about prices and the quality of water, nonconveniences and the level for the nuisance from services were included.

18

Analiza strat wody wodociągu miasta Biecz

Michalik P., Rak J.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2017

|

z. 64, nr 4/II

211--222

PL

W przedsiębiorstwach wodociągowych powinna być prowadzona analiza strat wody, która w dużym stopniu ułatwia podejmowanie działań renowacyjnych czy naprawczych, przyczyniających się do obniżenia kosztów związanych z produkcją i dystrybucją wody. Praca zawiera analizę zużycia wody oraz strat wody wodociągowej dla Biecza, sporządzonej na podstawie materiałów z Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Bieczu. Przedstawiono bilans produkcji i sprzedaży wody wodociągowej w latach 2010-2016 roku. Obliczone zostały podstawowe wskaźniki strat wody, które odniesiono do wskaźników zaproponowanych przez International Water Association (IWA). Mianowicie wyznaczono: procentowy wskaźnik strat wody (WS), wskaźnik jednostkowy strat rzeczywistych (RLB), wskaźnik objętości wody niedochodowej (NRWB), wskaźnik strat nieuniknionych (UARL) oraz infrastrukturalny indeks wycieków (ILI). Otrzymaną wartość wskaźnika ILI porównano z zakresem oraz oceniono stan sieci wodociągowej według kategorii zaproponowanych przez IWA, Amerykańskie Stowarzyszenie Wodne (AWWA) oraz WBI Banding System dla krajów rozwijających się i rozwiniętych. Analizę strat wody wykonano również na podstawie jednostkowych wskaźników ilości wody, którymi są: jednostkowa ilość wody wtłoczonej do sieci, jednostkowa ilość wody sprzedanej ogółem, jednostkowa ilość wody sprzedana gospodarstwom domowym, jednostkowa ilość strat wody, jednostkowa ilość wody niedochodowej. Ponadto wyznaczone zostały jednostkowy wskaźnik obciążenia sieci wodociągowej oraz jednostkowy wskaźnik strat wody w odniesieniu do całej długości sieci wodociągowej.

EN

Water companies should carry out a water loss analysis, which greatly facilitates rehabilitation or renovation actions, contributing to reducing the costs associated with the production and distribution of water. The work includes the analysis of water consumption and water loss for Biecz, prepared on the basis of materials from the Municipal Enterprise of Municipal Utility in Biecz. The production and sale of tap water in 2010-2016 is presented. The basic water loss indicators have been calculated, referenced to the indicators proposed by the International Water Association (IWA). Namely, the percentages indicator of water loss (WS), real indicator of losses (RLB), volume index of unprofitable water (NRWB), loss index unavoidable (UARL) and infrastructure leakage index (ILI) were determined. The ILI value has been compared to the range and water supply network rating by IWA, American Water Association (AWWA) and WBI Banding System for developing and developed countries. Water loss analysis was also done on the basis of unit water indicators, which are: unit water quantity injected into the grid, unit quantity of water sold in total, unit quantity of water sold to households, Profit water. In addition, the unit load index of the water supply network and the unit of water loss index for the entire length of the water supply network were determined.

19

Analiza strat wody w wodociągu miasta Jarosław

Rak J., Misztal A.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2017

|

z. 64, nr 4/I

123--136

PL

Jednym z podstawowych elementów przy ocenie stanu technicznego systemu wodociągowego są straty wody. W związku z tym analiza strat jest jednym z głównych czynników, które należy brać pod uwagę przy planowaniu działań modernizacyjnych i naprawczych, dzięki czemu można osiągnąć zmniejszenie kosztów wiążących się z produkcją i dystrybucją wody. W pracy przestawiono analizę strat wody w latach 2011 – 2015 dla miasta Jarosław wykonaną dzięki danym uzyskanym z Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji. Wyliczono następujące wskaźniki według International Water Association (IWA): procentowy (WS), jednostkowy start rzeczywistych (RLB), objętości wody niedochodowej (NRWB), start nieuniknionych (UARL), infrastrukturalny indeks wycieków (ILI). Dodatkowo obliczono jednostkowe wskaźniki, które pomogą scharakteryzować analizę eksploatacyjną strat wody. Są to wskaźniki takie jak: ilości wody wtłoczonej do sieci, wody sprzedanej ogółem, sprzedanej gospodarstwom domowym, ilości strat wody, wody zużytej na potrzeby własne, wody niedochodowej oraz jednostkowy wskaźnik obciążenia hydraulicznego sieci i strat wody w odniesieniu do całkowitej długości sieci.. Ponadto dokonano analizy sieci wodociągowej pod kątem intensywności uszkodzeń, ponieważ awarie przewodów wodociągowych, armatury i przyłączy są jedną z istotnych przyczyn strat wody. Przeanalizowane wyniki w porównaniu do innych miast w Polsce pozwoliły na stwierdzenie, że sieć wodociągowa w Jarosławiu jest w dość dobrym stanie.

EN

One of the basic elements in assessing the technical condition of the water supply system is the loss of water. Therefore, loss analysis is one of the main factors to be considered in planning modernization and corrective actions, thus reducing the costs associated with the production and distribution of water. The work presents an analysis of water losses in the years 2011 - 2015 for the city of Jarosław made thanks to the data obtained from the Water Supply and Sewerage Company. The following International Water Association (IWA) indicators have been calculated: percentage (WS), real leakage balans (RLB), non-revenue water basic (NRWB), unavoidable real leakage (UARL), infrastructure leakage index (ILI). In addition, individual indicators were calculated to help characterize the exploitation analysis of water losses. These are indicators such as the amount of water injected into the net, the total water sold to households, the amount of water loss, the water used for own consumption, the non-profit water and the unit load index of the hydraulic network and the water loss with respect to the total network length. The water supply network was analyzed for damage intensity because of water supply failure, fittings And the connections are one of the major causes of water loss. The analyzed results Compared to other cities in Poland, it was possible to conclude that the water-line network in Jaroslaw was in good shape.

20

Modelling parameters characterizing selected water supply systems in lower Silesia province

Nowogoński I., Ogiołda E.

Civil and Environmental Engineering Reports

|

2017

|

No. 27(4)

67--75

EN

The work presents issues of modelling water supply systems in the context of basic parameters characterizing their operation. In addition to typical parameters, such as water pressure and flow rate, assessing the age of the water is important, as a parameter of assessing the quality of the distributed medium. The analysis was based on two facilities, including one with a diverse spectrum of consumers, including residential housing and industry. The carried out simulations indicate the possibility of the occurrence of water quality degradation as a result of excessively long periods of storage in the water supply network. Also important is the influence of the irregularity of water use, especially in the case of supplying various kinds of consumers (in the analysed case - mining companies).

PL

W pracy przedstawiono zagadnienie modelowania systemów zaopatrzenia w wodę w kontekście podstawowych parametrów charakteryzujących ich pracę. Oprócz typowych parametrów, takich jak ciśnienie i prędkość przepływu ważna jest ocena wieku wody, jako parametru oceny jakości doprowadzanego medium. Analiza oparta została na dwu obiektach w tym jednego o zróżnicowanym spektrum odbiorców, obejmującym mieszkalnictwo i przemysł. Przeprowadzone symulacje wskazują na możliwość występowania obniżenia jakości wody z uwagi na zbyt długi okres jej magazynowania w sieci wodociągowej. Nie bez znaczenia jest wpływ nierównomierności poboru wody, zwłaszcza w przypadku zasilania różnego rodzaju odbiorców (w analizowanym przypadku zakładów górniczych).