Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wentylacja decentralna dla mieszkań, szkół i budynków komercyjnych

Ryńska Joanna

Rynek Instalacyjny

|

2023

|

Nr 11

46--51

PL

Wentylacja decentralna to coraz popularniejsza odpowiedź rynku na rosnącą świadomość znaczenia prawidłowej wymiany powietrza w pomieszczeniach oraz zróżnicowane potrzeby i możliwości inwestorów. Rozwiązania decentralne pozwalają stosunkowo szybko, łatwo i tanio zapewnić skuteczną wymianę powietrza w pojedynczych mieszkaniach czy lokalach użytkowych.

2

Prawidłowy montaż systemów rekuperacji w domach jednorodzinnych

Stolorz Kinga

Rynek Instalacyjny

|

2023

|

Nr 6

62--63

PL

Wraz ze wzrostem efektywności energetycznej budynków jednorodzinnych rośnie znaczenie stosowanych w nich systemów wentylacji. W ciągu ostatnich lat standardem w tych budynkach, obok efektywnych energetycznie systemów ogrzewania i przygotowania c.w.u., stała się wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła i chłodu z powietrza wywiewanego.

3

Gruntowy rurowy powietrzny wymiennik ciepła w wentylacji jednorodzinnych, zrównoważonych budynków mieszkalnych

Skotnicka-Siepsiak Aldona, Serrat Carles

Przegląd Budowlany

|

2023

|

R. 94, nr 9-10

38--41

PL

Wentylacja w zrównoważonych budynkach jednorodzinnych wymaga zastosowania nie tylko rozwiązań energooszczędnych, które czerpać będą maksymalnie z odnawialnych źródeł energii, ale muszą one również zapewnić prawidłowe funkcjonowanie obiektu w zmiennych warunkach zewnętrznych. Sprostać muszą one nie tylko dobowym i sezonowym zmianom otoczenia, ale również obserwowanym globalnie zmianom klimatycznym. Wymagania te spełniają gruntowe rurowe wymienniki ciepła (GWC). W poniższym artykule przeanalizowano eksperymentalne wyniki pracy tego urządzenia w polskich warunkach klimatycznych. Przeanalizowano okres jednego roku od września 2020 roku do końca sierpnia 2021 roku. Głównym celem pracy była nie tyle sama ocena ilości ciepła i chłodu pozyskanego z GWC, co ocena jego potencjału energetycznego w różnych układach wentylacji jednorodzinnego budynku mieszkalnego funkcjonujących w rzeczywistych, zmiennych warunkach otoczenia. W ramach badań rozpatrywano przypadek wentylacji grawitacyjnej i porównano pod względem zapotrzebowania energetycznego z trzema innymi przypadkami układów wentylacyjnych: wentylacją wyposażoną dodatkowo w GWC, wentylacją z rekuperacją i wysokosprawnym wymiennikiem ciepła oraz z wentylacją wyposażoną zarówno w GWC, jak i w rekuperację z odzyskiem ciepła.

EN

Ventilation systems in sustainable single-family homes require energy-efficient solutions that make optimal use of renewable energy sources and meet air quality and thermal comfort requirements in buildings. These systems should ensure a stable indoor environment and adequately respond to daily and seasonal fluctuations in temperature, as well as global climate change. Earth-to-air heat exchanges (EAHE) meet the above requirements. This article analyzes the performance of an EAHE in the Polish. The experiment covered a period of one year from the beginning of September 2020 to the end of August 2021. In addition to determining the heating and cooling loads, the main aim of the study was to evaluate the EAHE’s thermal performance in ventilation systems for single-family homes with different configurations under variable real-world conditions. Energy consumption in a building equipped with a natural ventilation system was compared with three other scenarios: a ventilation system coupled with an EAHE, a mechanical ventilation system with heat recovery and a high-efficiency heat exchanger, and a mechanical ventilation system with both an EAHE and heat recovery.

4

Systemy wentylacyjne hal

Wilk-Słomka Beata, Belok Janusz

Nowoczesne Hale

|

2023

|

Nr 2

66--67

PL

W obiektach przemysłowych i magazynowych można zastosować różne systemy wentylacji. Czym się charakteryzują?

5

Badania pomieszczeń testowych w skali laboratoryjnej o przeznaczeniu mieszkalnym i dydaktycznym

Nowoświat Artur, Żuchowski Rafał, Olechowska Mercelina, Marchacz Michał

Inżynieria i Budownictwo

|

2023

|

R. 79, nr 11-12

648--651

PL

W artykule przedstawiono wyniki pomiarów czasu pogłosu oraz tła akustycznego w modelu laboratoryjnym pomieszczenia mieszkalnego oraz dydaktycznego. Model laboratoryjny jest zbudowany w skali rzeczywistej. Celem tego typu badań jest przygotowanie modelu oraz środowiska laboratoryjnego w taki sposób, aby można było badać systemy wentylacji przy różnych strumieniach powietrza wentylacyjnego. Systemy wentylacji mają spełniać wymagania dotyczące równoważnego poziomu dźwięku nieprzekraczającego 40 dB. Dla tak postawionego zadania zbudowano model, dla którego otrzymano wyniki poziomu tła akustycznego na poziomie 20,8 dB. Równoważny poziom dźwięku z nawiewem wentylacji wynosił 50,4 dB. Ponadto zbudowano model w oprogramowaniu ODEON, który skalibrowano, w celu późniejszego modelowania różnych parametrów akustycznych badanego wnętrza.

EN

The article presents the results of reverberation time and acoustic background measurements in a laboratory model of a living quarter and didactic room. The laboratory model is built in real scale. The purpose of this type of research is to develop a model and the laboratory environment in the way that makes it possible to test ventilation systems with various ventilation air streams. Ventilation systems have to meet the requirements for an equivalent sound level not exceeding 40 dB. To meet the above objective, a model was built for which the results of the acoustic background level of 20.8 dB were obtained. The equivalent sound level with ventilation air inflow was 50.4 dB. In addition, a model was built in the ODEON software, which was calibrated for later modeling of various acoustic parameters of the tested interior.

6

Wybrane rozwiązania instalacyjne w nowoczesnym proekologicznym budynku biurowym

Błaszczyński Tomasz, Wojciechowski Michał

Przegląd Budowlany

|

2022

|

R. 93, nr 1-2

25--31

PL

W artykule przedstawiono nowoczesne systemy instalacyjne, ze szczególnym uwzględnieniem wentylacji i klimatyzacji. Przedstawiane systemy są najczęściej stosowanymi rozwiązaniami w budynkach proekologicznych, czyli takich, które są poddawane certyfikacji ekologicznej i muszą spełniać odpowiednie kryteria. Przedstawiono ocenę nowoczesnych systemów instalacyjnych wraz z ich klasyfikacją. Szczegółowo przedstawiono wentylacje zmienno- i stałostrumieniowe, klimatyzatory i klimakonwektory. Poruszono również niezbędny element dla budynku proekologicznego, jakim jest odzysk ciepła z systemów.

EN

In the article modern installation systems, with particular reference to the ventilation and the air-conditioning was presented. Introduced systems are most often applied solutions in ecological buildings, which are subjected to the ecological certification and must fulfil suitable criteria. The estimation of modern installation systems together with their classification was represented. In detail was introduced ventilations with variable and constant-stream-oriented, air conditioners and fan coils. The indispensable element for the ecological building, which is the warm salvage of systems was also presented.

7

Technical cooling systems in office premises

Pilarska Malwina

Polish Technical Review

|

2021

|

No. 3

33--39

EN

In the paper, the characteristic of the object was presented. The problems concerning comfort which should be met by the office rooms were discussed. The questions relating to the heat profits and the methods of obtaining the mentioned profits were presented. Also, the need of ventilation of the office premises and the problems resulting from cooling of the mentioned rooms were discussed. The characteristics of the air system and their types were outlines. In the paper, two air supply systems: CAV and VAV were compared.

PL

W pracy została przedstawiona charakterystyka obiektu. Poruszone zostały kwestie dotyczące komfortu, jaki powinny spełniać pomieszczenia biurowe oraz zagadnienia dotyczące zysków ciepła i w jaki sposób można było te zyski ciepła pozyskać. Omówiono potrzebę wentylacji pomieszczeń biurowych, a także problemy wynikające z chłodzenia tych pomieszczeń. Została przedstawiona charakterystyka systemów powietrznych, a także ich rodzaje. W pracy zostały porównanie między sobą dwa systemy powietrzne CAV i VAV.

8

Strumieniowa wentylacja garaży

Joniec Waldemar

Rynek Instalacyjny

|

2020

|

Nr 5

62

PL

Z uwagi na małą ilość miejsca, a zwłaszcza koszty inwestycyjne, w garażach zamkniętych stosuje się systemy wentylacji strumieniowej łączące funkcje bytowe i oddymiające. Wentylacja strumieniowa może mieć różne warianty – w zależności od wielkości garażu i oczekiwanego poziomu bezpieczeństwa ppoż.

9

Osuszanie budynków podczas budowy lub w przypadku awarii

Ryńska Joanna

Rynek Instalacyjny

|

2020

|

Nr 11

70--72

PL

Za prawidłową wilgotność w pomieszczeniach powinien odpowiadać sprawnie działający system wentylacji. Jednak w sytuacjach tymczasowych czy awaryjnych konieczne jest zastosowanie dodatkowych urządzeń służących do szybkiego osuszania pomieszczeń.

10

Redukcja “Syndromu Chorego Budynku” w zautomatyzowanych systemach wentylacji

Rząsa Mariusz R., Ćwik Krzysztof, Szymaniec Sławomir

Pomiary Automatyka Robotyka

|

2020

|

R. 24, nr 3

37--42

PL

Syndrom chorego budynku jest wynikiem obecności w powietrzu związków chemicznych podrażniających śluzówki, powodujących bóle i zawroty głowy oraz złe samopoczucie. Przyczyną wystąpienia takich związków może być ich emisja wewnątrz budynku, ale niejednokrotnie takie związki dostają się przez kanały wentylacyjne wraz z zasysanym powietrzem. Związane jest to ściśle ze spełnieniem norm komfortu cieplnego. Obecnie wiele systemów wentylacji jest zautomatyzowanych. Część powietrza cyrkuluje wewnątrz budynku, a wymianie ulega tylko tyle powietrza, ile jest konieczne, aby zachować odpowiednie standardy. Rozwiązanie to w połączeniu z rekuperacją ciepła jest znacznie bardziej energooszczędne. W pracy przedstawiono rozwiązanie oparte na zautomatyzowanym systemie wentylacji współpracującym z gruntowym wymiennikiem ciepła. Rozwiązanie to umożliwia utrzymanie niskiej energooszczędności oraz zapewnienie odpowiednich parametrów pobieranego powietrza z zewnątrz. Jednak wymaga stosowania odpowiednich filtrów redukujących ilość związków chemicznych dostających się do budynku wraz z zasysanym powietrzem. Obecnie znane są różne konstrukcje filtrów, zarówno pasywnych jak i aktywnych. W pracy opisano nowatorskie rozwiązanie zastosowania układu gruntowego wymiennika ciepła z biologicznym filtrem zoolitowym. Przedstawiono wyniki badań oraz określono procentowy stopień redukcji. Jak wynika z badań, gruntowe wymienniki ciepła redukują wiele związków chemicznych, jakie dostają się do nich wraz z powietrzem, ale są też emitorem tlenków węgla. Połączenie gruntowego wymiennika ciepła z filtrem zoolitowym powoduje, że te dwa urządzenia uzupełniają się w procesie redukcji zanieczyszczeń powietrza. W konsekwencji otrzymuje się powietrze o znacznie zregulowanym udziale związków chemicznych i odpowiedniej temperaturze.

EN

Sick building syndrome SBS is the result of the presence of chemical compounds in the air, irritating the mucous membrane, causing headaches, dizziness and malaise. The reason for the occurrence of such compounds may be their emission inside the building, but often these types of compounds get through ventilation channels along with the sucked air, which is closely related to meeting thermal comfort standards. At present, many ventilation systems are automated, in which part of the air circulates inside the building, and only as much air is exchanged as is necessary to maintain appropriate standards. This solution allows maintaining low energy efficiency and ensuring adequate parameters of the air taken in from the outside. However, it requires the use of appropriate filters to reduce the amount of chemicals entering the building along with the sucked air. Currently, various types of both passive and active filter solutions are known. The paper presents a solution based on an automated ventilation system in cooperation with a ground heat exchanger. Such solutions require the use of appropriate filters to reduce the amount of chemicals entering the building along with the sucked air. Currently, various types of both passive and active filter solutions are known. This paper describes an innovative solution to use the system ground heat exchanger with a zoolite biological filter. The results of the research were presented, and the percentage reduction rate was determined. Studies show that ground heat exchangers reduce the presence of chemical compounds in the air, but they are also an emitter of carbon oxides. The combination of a ground heat exchanger with a zoolite filter causes these two devices to complement each other in reducing air pollution. As a consequence, in this way air is obtained with a significantly regulated proportion of chemical compounds and appropriate temperature.

11

Evaluation of the impact of glycol antifreeze on the surfaces of typical construction materials of heat exchangers

Turlej Anna, Skolniak Marta, Giemza Bolesław

Journal of KONBiN

|

2020

|

Vol. 50, iss. 4

125--145

EN

Glycol-based antifreeze liquids are used in two main areas: ICECS and HVAC. The standard research methods and requirements were developed to control the quality of fluids for the internal combustion engine cooling systems. Irrespective of the intended use, fluid tests are conducted with the same methods. This manuscript aims to study two types of antifreeze with standard methods. Then, the analysis was deepened to include microscopic techniques to identify the potential pitting corrosion centres on the surface of the selected metals. It was demonstrated that the application of microscopic techniques could significantly increase the chance to detect potential corrosion centres.

PL

Płyny niskokrzepnące na bazie glikoli są wykorzystywane w dwóch głównych obszarach: ICECS oraz HVAC. Znormalizowane metody badań oraz wymagania zostały opracowane w celu kontroli jakości płynów do układów chłodzenia silników spalinowych. W przypadku systemów HVAC inne są warunki i czas eksploatacji płynów niż w układach chłodzenia silników, nie ma jednak odrębnie zdefiniowanych wymagań i metod badań dla tych płynów. W niniejszej pracy zbadano dwa rodzaje płynów niskokrzepnących metodami znormalizowanymi, a następnie pogłębiono analizę poprzez zastosowanie technik mikroskopowych do identyfikacji potencjalnych ognisk wżerów korozyjnych na powierzchniach wybranych metali. Wykazano, że zastosowanie technik mikroskopowych może istotnie zwiększać szanse na wykrycie potencjalnych ognisk korozji.

12

Exergy-based control strategy in a dwelling ventilation system with heat recovery

Voloshchuk Volodymyr, Polishchuk Mariya

Informatyka, Automatyka, Pomiary w Gospodarce i Ochronie Środowiska

|

2020

|

T. 10, nr 2

44--47

EN

The paper presents energy and exergy analysis of a typical dwelling ventilation system with heat recovery for Ukrainian climatic conditions using a quasi-steady state approach over 24-hour time-steps. Evaluation of such systems on the base of the first law of thermodynamics demonstrates that heat recovery is beneficial for the whole variety of operational modes. Such methodology identifies as a thermodynamic inefficiency only energy losses to the surroundings with the exhaust air. The exergy-based analysis can detect additional inefficiencies due to irreversibilities within the components of the system. As a result the exergetic investigations show that for the ventilation systems there are operating conditions for which heat recovery increases exergy of fuel expended to provide the ventilation air compared to cases without bringing any recovery of heat and additional power consumption to drive the air flow by the fans. For the specified system, in case of switching ventilation unit to the operation mode of lower values of spent fuel exergy it is possible to provide annual saving of the primary energy sources from 5 to 15%.

PL

W pracy przedstawiono analizę energetyczną i egzergetyczną typowego systemu wentylacji mieszkań z odzyskiem ciepła dla ukraińskich warunków klimatycznych z zastosowaniem podejścia quasi-stabilnego w 24-godzinnych krokach czasowych. Ocena takich systemów w oparciu o pierwsze prawo termodynamiki wykazuje, że odzysk ciepła jest korzystny dla całego szeregu trybów pracy. Taka metodologia identyfikuje jako nieefektywne termodynamicznie tylko straty energii do otoczenia wraz z powietrzem wylotowym. Analiza egzergetyczna może wykryć dodatkowe nieefektywności wynikające z nieodwracalności elementów systemu. W rezultacie badania egzergetyczne wykazują, że w systemach wentylacyjnych występują warunki pracy, dla których odzysk ciepła zwiększa egzergię paliwa zużytego do dostarczenia powietrza wentylacyjnego w porównaniu do przypadków, w których nie występuje żaden odzysk ciepła i dodatkowe zużycie energii elektrycznej do napędzania przepływu powietrza przez wentylatory. Dla określonego systemu, w przypadku przełączenia urządzenia wentylacyjnego na tryb pracy o niższych wartościach egzergii zużytego paliwa możliwe jest zapewnienie rocznych oszczędności pierwotnych źródeł energii od 5 do 15%.

13

Ocena emisji amoniaku z fermy trzody chlewnej z wykorzystaniem sieci pomiarowej

Wlazło Łukasz, Ossowski Mateusz, Nowakowicz-Dębek Bożena, Krzaczek Paweł, Kułażyński Marek, Maj Grzegorz

Przemysł Chemiczny

|

2019

|

T. 98, nr 7

1075--1077

PL

Dokonano oceny wielkości emisji amoniaku z fermy trzody chlewnej (system ściołowy), używając analizatora wielogazowego Fresenius GAS 220 (GmbH, Niemcy). Otrzymane w badaniu stężenia amoniaku były najwyższe w godzinach porannych, jednak nie przekroczyły wartości zalecanych w normach. Najistotniejszym czynnikiem wpływającym na badane zjawisko był odpowiednio dobrany i prawidłowo funkcjonujący system wentylacji w tego typu obiektach.

EN

NH3 concns. were detd. 6 times a day for 7 days in a week. The measuring range of NH3 concn. was 0–1000 ppm. The highest NH3 concns. were found on the morning but did not exceed resp. stds. (20 ppm). The most relevant factor which affected the phenomenon was an adequately selected functioning ventilation system in the farm.

14

Superkondensator jako krótkookresowy magazyn energii dla generatora fotowoltaicznego zasilającego układy wentylacji

Makarski Piotr, Ścibisz Marek, Kapica Jacek

Przegląd Elektrotechniczny

|

2019

|

R. 95, nr 10

82--85

PL

Zwiększenie sprawności układów fotowoltaicznych możliwe jest poprzez wykorzystanie krótkookresowych magazynów energii w postaci baterii superkondensatorów..W celu sprawdzenia wyżej wymienionego założenia opracowano układ sterowania silnikiem prądu stałego, zasilanego z generatora fotowolataicznego. Pomiary wykazały, że zaproponowany układ poprawia pracę silnika, umożliwiając jego start przy niższej wartości nasłonecznienia i zwiększa efektywność energetyczną systemu wentylacyjnego.

XX

Increasing the efficiency of photovoltaic systems is possible by using short-term energy storage in the form of supercapacitors. In order to check the aforementioned assumption, a control system for a DC motor powered by a photovoltaic generator has been developed. The measurements showed that the proposed system improves the engine's operation, allowing it to start at a lower solar exposure and increases the energy efficiency of the ventilation system.

15

Meandry systemów wentylacyjnych przyczyną korozji biologicznej

Stawiski Bohdan

Przegląd Budowlany

|

2019

|

R. 90, nr 10

123--126

PL

W artykule poruszono temat błędów popełnianych w trakcie wykonywania systemu wentylacji grawitacyjnej, a czasem także w trakcie projektowania, zastępując pionowe przewody wentylacyjne odcinkami położonymi poziomo. Na etapie eksploatacji wentylacja bywa popsuta przez blokowanie napływu świeżego powietrza przez zaklejanie szpar w oknach, zaklejanie kratek wentylacyjnych, zamykanie listew wentylacyjnych. Wprowadzane systemy wentylacji mechanicznej niskociśnieniowej zwanej hybrydową rokują nadzieję na sprawniejsze funkcjonowanie wymiany powietrza z otoczeniem, jeśli skomplikowana automatyzacja wykaże wysoką trwałość, a potrzeba dobrego nadzoru nad sprawnością systemu nie będzie zaniedbywana.

16

Assessing the current status of underground mine ventilation system in ThanhCong- CaoThang area, HonGai coal company, QuangNinh region, Vietnam

Nguyen CaoKhai, Nguyen VanThinh, Nguyen VanQuang

Inżynieria Mineralna

|

2019

|

R. 21, nr 2/2

45--51

EN

In underground mine ventilation, there are many causes affecting the efficiency of mine ventilation, even affecting mine safety. In order to have an effective mine ventilation system, the research and evaluation of mine ventilation, in order to get timely solutions to improve the efficiency of mine ventilation, is essential and must be done. regularly. Thanh Cong - Cao Thang coal mine area of Hon Gai Coal Company, Quang Ninh region, Vietnam is a mine exploited underground. The nature of this mine is the consolidation (connecting) of Thanh Cong areas and CaoThang areas in the period of 2016. After consolidation into Thanh Cong - Cao Thang mine, many factors in the mine ventilation system of The mine site is altered and affects the efficiency of mine ventilation. This article has analyzed and evaluated the current status of Thanh Cong - Cao Thang Area Ventilation System to help research and select appropriate solutions to promptly improve the efficiency of mine ventilation and ensure security, ensure a safe environment and reduce the cost of mine ventilation.

17

Wentylacja budowli ochronnych. Cz. 6. Budowa i wymagania dla systemów wentylacji

Kaiser Krzysztof

Chłodnictwo i Klimatyzacja

|

2019

|

nr 10

82--86

PL

Kontynuujemy rozpoczęty w ubiegłym roku cykl artykułów dotyczących wentylacji obiektów ochronnych. Dotychczas omówione były specyfika i podział obiektów ochronnych, budowa oraz wymogi dotyczące instalacji sanitarnych w schronach, cele i wymogi kształtowania klimatu, wyznaczanie ilości powietrza wentylacyjnego oraz sposoby oczyszczania powietrza. W tym wydaniu zostaną przedstawione systemy wentylacji, wymagania wobec systemów wentylacyjnych, kwestie odzysku ciepła i obniżania strat energetycznych.

18

Małe instalacje – wentylacja i rekuperacja. Cz. 2. Kierunki rozwoju instalacji

Danielak M.

Polski Instalator

|

2018

|

Nr 6

29--31

PL

Systemy centralnej, jak i rozproszonej wentylacji w budynkach mieszkalnych wciąż są ulepszane i wykazują potencjał dla optymalizacji. Głównie polega to na analizie ich wpływu na całkowity bilans energetyczny budynku (redukcja zapotrzebowania na ciepło, tym samym zużycia energii elektrycznej) oraz na analizie: ekonomicznej i wpływu na komfort użytkowników. W Polsce obecnie za prawie 60% zużycia energii odpowiedzialny jest sektor ogrzewania, chłodzenia i wentylacji. Dlatego też koncentracja na tym sektorze jest bardzo istotna dla poprawy bilansu energetycznego kraju, w celu osiągnięcia celów europejskich redukcji zużycia energii w 2030 roku.

19

Wymagania Ekoprojektu 2018

Müller J.

Chłodnictwo i Klimatyzacja

|

2018

|

nr 2

66--69

PL

W 2009 roku Komisja Europejska wprowadziła w życie dyrektywę, którą w 2014 roku uzupełniono o rozporządzenia wykonawcze obowiązujące od 1 stycznia 2016. W 2018 roku staną się obowiązujące niektóre zapisy tych rozporządzeń. Tematem niniejszego artykułu będzie wyszczególnienie różnic w wymaganiach pomiędzy zapisami obowiązującymi od 2016 roku a tymi, które zaczną obowiązywać od roku 2018.

20

Dobór filtrów sklasyfikowanych wg PN-EN ISO 16890 w systemach wentylacji ogólnej

Sikończyk I.

Chłodnictwo i Klimatyzacja

|

2018

|

nr 2

76--80

PL

Opublikowana pod koniec 2016 roku międzynarodowa norma ISO 16890 wprowadziła nową klasyfikację filtów powietrza dla wentylacji ogólnej i dostarczyła projektantom nowych narzędzi do projektowania jakości powietrza wewnętrznego. Jej wprowadzenie nie szło jednak w parze z opracowaniem wytycznych, jak dobierać nowe klasy filtrów dla różnych zastosowań systemów wentylacji. Nowej klasyfikacji nie można porównać z dotychczasowymi powszechnie stosowanymi klasami G1 do F9 zdefiniowanymi w normie EN 779:2012. Tymczasem wycofanie tej normy i zastąpienie nową spodziewane jest już drugiej połowie 2018 roku. Rekomendacja Eurovent nr 4/23 stara się zapełnić tę lukę normatywną.