PL
 |
EN
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 25

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  system mechaniczny
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
1
Content available Experimental verification of the impact of a technical gas-using pneumatic coupling on torsional oscillation
Grega R., Krajňák J., Moravič M.
Zeszyty Naukowe. Transport / Politechnika Śląska
|
2018
|
z. 99
53--63
EN
The field of reducing torsional vibration of mechanical systems has seen the emergence of new flexible coupling designs. Our attention is focused on flexible pneumatic couplings. The flexible member of this coupling design is a pneumatic bag. The typical basic feature of such couplings is that the pneumatic bag allows for a change in air pressure. In the course of developing pneumatic couplings, we have experimented with the use of technical gases other than air for filling pneumatic bags. The aim has been to verify the impact of pneumatic couplings filled with other technical gases on the magnitude of torsional vibration in the mechanical system. For verification itself, two different gases have been used: helium, whose density is lower than air density, and propane butane, whose density is higher than air density. Experimental verification was performed under laboratory conditions on a mechanical system where torsion vibration was produced by a piston compressor.
2
Content available Optimal tuning of mechanical systems by application of a pneumatic tuner of torsional oscillation
Homišin J.
Zeszyty Naukowe. Transport / Politechnika Śląska
|
2017
|
z. 97
47--55
EN
Reducing the dynamic load of any mechanical system can be achieved when the torsional vibration magnitude is optimized by applying a pneumatic tuner of torsional oscillation. Changing the torsional stiffness of a pneumatic tuner can be accomplished by changing the pressure of the gaseous medium, out of operation or during the operation of a mechanical system. This results in two suggested methods of tuning: (i) tuning of torsional oscillating mechanical systems that are out of operation, which fulfils the conditions for mechanical system tuning; (2) tuning mechanical systems during an operation in a steady state, thus ensuring the conditions of so-called continuous tuning of the given systems. The aim of this paper is to present the possibility of controlling torsional oscillation of a mechanical system that is out of operation by applying a tangential pneumatic tuner of torsional oscillation.
3
Content available Analysis of the impact of flexible couplings on gearbox vibrations
Grega R., Homišin J., Krajňak J., Urbanský M.
Zeszyty Naukowe. Transport / Politechnika Śląska
|
2016
|
z. 91
43--50
EN
Dangerous vibrations of mechanical systems’ components are causes of failures and reduction in service life, as well lead to negative effects on the environment and the health of operators. In order to reduce these unwanted vibrations, it is necessary to pay attention to the proper design of components in mechanical systems. The aim of this article is based on the experimental measurements and demonstration of the effects of different types of flexible couplings on the size of vibration in a gearbox that forms part of a mechanical system.
4
Content available Research and application of universal regulation system in order to master the source of mechanical systems excitation
Homisin J.
Zeszyty Naukowe. Transport / Politechnika Śląska
|
2014
|
z. 84
7--13
EN
In general terms the mechanical systems (MS) means the system of driving and driven machines arranged to perform the required work. We divide them into MS operating with constant speed and MS working with a range of speed. In terms of dynamics we understand MS as a system of masses connected with flexible links, it means systems that are able to oscillate. Especially piston machines bring heavy torsional excitation into the system, which causes oscillation, vibration, and hence their noise. Governing of the torsional vibration, as a source of MS excitation, on a basis of results of our research, can be achieved by applying a pneumatic coupling tuned by the proposed universal control system. On this basis, it can be concluded that with given connection a new continuous tuning method in steady state a connection of MS is created. Therefore, the aim of project will be the research, application and analysis of the function of universal control system for governing the MS excitation source with proposed method.
PL
Ogólnie przez pojęcie układów mechanicznych (UM) rozumiemy układy napędowe oraz napędzane maszyn ustawione wobec siebie w taki sposób, aby mogły wykonywać wymaganą pracę. Dzielimy je na UM pracujące na stałych obrotach oraz na UM pracujące w zakresie obrotów roboczych. Z punktu widzenia dynamiki UM traktujemy jako układy mas powiązanych ze sobą w sprężysty sposób, a więc układy, które mogą drgać. Przede wszystkim maszyny tłokowe wprowadzają do danych układów znaczne wzbudzenie skrętne, które powoduje rozedrganie, wibracje, a przez to także wydawany przez układy hałas. Opanowanie drgania skrętnego jako źródła budzenia UM na podstawie wyników naszych badań można osiągnąć przez zastosowanie sprzęgła pneumatycznego strojonego przez zaprojektowany uniwersalny układ regulacji. Oparając się na tym, możemy stwierdzić, że dzięki temu połączeniu powstaje nowy sposób płynnej regulacji UM w ustalonym stanie. Dlatego też celem projektu będą badania, zastosowanie oraz analiza działania uniwersalnego systemu regulacji przy zapewnieniu zapanowania nad źródłem wzbudzania UM w zaprojektowany przez nas sposób.
5
Content available Hybrid Reduced Model of Rotor
Hein R., Orlikowski C.
Archive of Mechanical Engineering
|
2013
|
Vol. LX, nr 3
319--333
EN
In the paper, the authors describe the method of reduction of a model of rotor system. The proposed approach makes it possible to obtain a low order model including e.g. non-proportional damping or the gyroscopic effect. This method is illustrated using an example of a rotor system. First, a model of the system is built without gyroscopic and damping effects by using the rigid finite element method. Next, this model is reduced. Finally, two identical, low order, reduced models in two perpendicular planes are coupled together by means of gyroscopic and damping interaction to form one model of the system. Thus a hybrid model is obtained. The advantage of the presented method is that the number of gyroscopic and damping interactions does not affect the model range.
PL
W pracy zaprezentowano metodę redukcji modelu wirnika z efektem żyroskopowym i tłumieniem. Do budowy modelu zredukowanego wykorzystano dwie metody konstruowania przybliżonych modeli dyskretnych układów ciągłych - metodę dekompozycji modalnej oraz metodę dyskretyzacji przestrzennej (elementów skończonych). Zredukowany model modalny zbudowano dla tej części modelu, dla której łatwo jest formułować warunki ortogonalności. Pozostałe zjawiska, które powodują trudności w formułowaniu warunków ortogonalności np. efekt żyroskopowy lub nieproporcjonalne tłumienie, zamodelowano z wykorzystaniem metody elementów skończonych. Następnie powiązano ze sobą dwa takie same modele drgające w płaszczyznach wzajemnie prostopadłych poprzez zamodelowane oddziaływania żyroskopowe lub nieproporcjonalne tłumienie. Zaprezentowana metoda umożliwia otrzymanie modelu wirnika niskiego rzędu przy zmiennej prędkości kątowej oraz z dowolnym rodzajem tłumienia wewnętrznego i zewnętrznego. Zaprezentowany przykład analizy wirnika potwierdza skuteczność zaproponowanego ujęcia.
6
Content available remote Computational Simulation Analysis for Dynamics of Multibody System Coupled with Flexible Deformation of Valve Train
Sun L., Shu G.
Przegląd Elektrotechniczny
|
2012
|
R. 88, nr 9b
166-171
EN
Rigid and flexible multibody dynamics simulation analysis for the valve train of gasoline engine is conducted on the basis of the different constraints conditions, which among components have been varied in accordance with the kinematic and dynamic characteristics of the system to gradually approximate actual working conditions. Based on Lagrangian equation，absolute Cartesian coordinate and the floating frame of reference formulation for multibody dynamics, the computational dynamic simulation method used in professional simulation approach within computer program of UGNX is employed hereby to compute the displacement curve, velocity curve and acceleration curve of intake valve and exhaust valve, which elaborate the feature of valve motion, dynamic properties of the parts and whole system. Simulation results illustrate that computational dynamics of multibody system is an effective approach to analyze the dynamical characteristic of complex mechanical system in the flexible multibody model on the way of being high fidelity of the real constraints and load conditions of complex mechanical system with the consideration of all nonlinear factors arising from contact and impact constraint, flexible deformation of components and valve spring with designed parameters.
PL
Analiza i symulacja dynamiki szeregu zaworów w silniku benzynowym zawiera zwykle szereg ograniczeń. Przedstawiono nową metodę analizy bazującą na równaniach Lagrange’a i płynnej zmianie odniesień. Metodę zaimplementowano w oprogramowaniu UGNX.
7
Content available remote The inverse kinematics problem of AX-12 robotic arm manipulator
Szkodny T.
International Journal of Applied Mechanics and Engineering
|
2012
|
Vol. 17, no. 3
991-1002
EN
In this paper the solution algorithm of the inverse kinematics problem for AX-12 Robotic Arm with a four degrees of freedom (DOF) manipulator is presented. This algorithm is an essential component of the future of computer intelligence of the manipulator. This algorithm will be implemented into the controller of these manipulators and it will allow their control by using the vision information, which specifies the required location of the end-effector. This required location makes it possible for the end-effector to approach a manipulation object (observed by cameras) and pick it up, without the necessity of preliminary leading the manipulator to the object. Currently, the information obtained from the camera is sent via the Internet to the user. The user is remotely controlls via the Internet the movement of the manipulator by means of a joystick. These manipulators have five links joined by a revolute joint. First, the location of the end-effector in relation to the base of the manipulator was described. Next, the analytical formulas for joint variables (dependent on these location) were presented. These formulas take into account the multiple solutions for singular configurations of these manipulators.
8
Content available Results of measurement of transitional effects at air pressure changes in pneumatic coupling during mechanical system operation
Homisin J., Urbansky M.
Zeszyty Naukowe. Transport / Politechnika Śląska
|
2011
|
z. 72
43-50
EN
At our department we pay attention in the long term to the pneumatic flexible shaft couplings – their development, research and application to the torsionally oscillating mechanical systems (TOMS). Their main advantage is, that gaseous medium pressure change in their compression space causes a change of the dynamic torsional stiffness and thereby the natural frequency of the mechanical system. This fact we use by tuning of mechanical systems, especially during its operation and therefore is necessary to know the character of the transitional effects at pressure changes in the coupling. This paper deals with presentation and evaluation of measured processes of transitional effects at rapid and slow air pressure changes in pneumatic coupling, applied in specific TOMS.
PL
Od dłuższego czasu, na naszym Wydziale szczególnie skupiamy się na elastycznych sprzęgłach pneumatycznych – interesuje nas ich rozwój, badania z nimi związane oraz ich zastosowanie w drgających skrętnie systemach mechanicznych (TOMS). Ich podstawową zaletą jest fakt, iż zmiana ciśnienia czynnika gazowego w przestrzeni kompresji powoduje zmianę dynamicznej sztywności skrętnej i w rezultacie zmianę częstotliwości własnej systemu mechanicznego. Fakt ten jest wykorzystywany w tuningu systemów mechanicznych, szczególnie podczas pracy urządzenia, a zatem istotna jest wiedza dotyczaca charakteru efektów przejściowych przy zmianach ciśnienia w sprzęgle. Niniejszy artykuł stanowi prezentację i ocenę zmierzonych procesów efektów przejęciowych w przypadku szybkiej i wolnej zmiany cięnienia powietrza w pneumatycznym sprzęgle, zastosowanym szczególnie w TOMS.
9
Content available Controlling torsional vibration of mechanical systems by application of pneumatic flexible shaft couplings
Homisin J.
Zeszyty Naukowe. Transport / Politechnika Śląska
|
2011
|
z. 72
33-40
EN
For achievement of the goal to decrease, eventually eliminate the dangerous torsional oscillations, it is necessary any torsionally oscillating mechanical system to preliminary tune. The expression “tuning of mechanical system” means a suitable adjustment of dynamic properties, especially of dynamic torsional stiffness of flexible shaft clutch to dynamic of given system. Via application of pneumatic tuners of torsional oscillations developed by us it is possible to realize a change of their dynamic stiffness by a change of a pressure of a gaseous medium either during non-working or during working regime of given mechanical systems. Based on this, a two ways of tuning of torsionally oscillating mechanical systems are suggested: • tuning of the torsionally oscillating mechanical systems in non-working regime, • tuning of the torsionally oscillating mechanical systems in stabile state. The aim of the submitted paper is to present of both ways of mechanical systems tuning, via application of the pneumatic tuners of torsional oscillations.
PL
Aby osiągnąć cel, którym jest zmniejszenie, a w efekcie końcowym eliminacją niebezpiecznych oscylacji skrętnych, konieczne jest ustawienie wstępne każdego drgającego skrętnie systemu mechanicznego. Poprzez „ustawienie mechanicznego systemu” rozumie się odpowiednie dostosowanie dynamicznych właściwości, szczególnie dynamicznej sztywności skrętnej elastycznego sprzęgła, do dynamiki danego systemu. Poprzez zastosowanie pneumatycznych tunerów drgań skrętnych opracowanych przez nas możliwa jest realizacja zmian w sztywności dynamicznej za pomocą zmiany ciśnienia czynnika gazowego albo podczas stanu spoczynku lub stanu pracy urządzenia dla danego systemu mechanicznego. Na tej podstawie sugeruje się dwa sposoby tuningu drgających skrętnie systemów mechanicznych: • tuning drgających skrętnie systemów mechanicznych w stanie spoczynku urządzeń, • tuning w stanie stabilnym. Celem przedłożonej pracy jest prezentacja obu sposobów tuningu mechanicznych systemów z użyciem pneumatycznych tunerów dla drgań skrętnych.
10
Content available remote Hybrid reduced model of continuous system
Hein R., Orlikowski C.
Vibrations in Physical Systems
|
2010
|
Vol. 24
143--149
EN
The paper introduces an alternative method of modelling and modal reduction of continuous systems. Presented method is a hybrid one. It combines the advantages of modal decomposition method and the rigid finite element method. In the proposed method continuous structure is divided into one-dimensional continuous elements. For each 1D element modal decomposition and reduction is applied. Interactions between substructures are described by lumping techniques. Presented method enables to obtain reduced, low order modal model of considered system. The proposed approach is illustrated by selected examples.
PL
W artykule przedstawiono alternatywną metodę modelowania i modalnej redukcji układów ciągłych. Zaprezentowana metoda jest metodą hybrydową. Łączy zalety metod dekompozycji modalnej i sztywnych elementów skończonych. W proponowanej metodzie układ ciągły dzielony jest na jednowymiarowe podukłady ciągłe. Dla każdego podukładu jednowymiarowego budowany jest modalny model zredukowany. Poszczególne modele zredukowane wiąże się ze sobą poprzez oddziaływania między nimi modelowane za pomocą metody sztywnych elementów skończonych. Zaprezentowana metoda umożliwia otrzymanie zredukowanego modelu modalnego niskiego rzędu. Proponowane podejście jest zilustrowane prostymi przykładami.
11
Content available remote Advanced model structures applied to system identification of a servohydraulic test rig
Czop P., Wszołek G.
Journal of Achievements in Materials and Manufacturing Engineering
|
2010
|
Vol. 41, nr 1-2
96-103
EN
Purpose: This paper deals with a method for the parametric system identification of a nonlinear system to obtain its parametric representation using a linear transfer function. Such representation is applicable in off-line profile correction methods minimizing the error between a reference input signal and a signal performed by the test rig. In turn, a test signal can be perfectly tracked by a servo-hydraulic test rig. This is the requirement in massive production where short test sequences are repeated to validate the products. Design/methodology/approach: A numerical and experimental case studies are presented in the paper. The numerical study presents a system identification process of a nonlinear system consisting of a linear transfer function and a nonlinear output component, being a static function. The experimental study presents a system identification process of a nonlinear system which is a servo-hydraulic test rig. The simulation data has been used to illustrate the feasibility study of the proposed approach, while the experimental data have been used to validate advanced model structures under operational conditions. Findings: The advanced model structures confirmed their better performance by means of the model fit in the time domain. Research limitations/implications: The method applies to analysis of such mechanical and hydraulic systems for which measurements are corrupted by residual harmonic disturbances resulting from system nonlinearities. Practical implications: The advanced model structures are intended to be used as inverse models in off-line signal profile correction. Originality/value: The results state the foundation for the off-line parametric error cancellation method which aims in improving tracking of load signals on servo-hydraulic test rigs.
12
Content available Analysis of beam hypergraphs by means of exact and approximate methods as models of transverse vibrating subsystems in the synthesis of mechanical and mechatronic systems
Buchacz A.
Archive of Mechanical Engineering
|
2010
|
Vol. LVII, nr 4
431-442
EN
In this paper, the author compares of the characteristics of subsystems obtained by the approximate and exact method in order to answer to the question - if the approximate method can be used to nominate the characteristics of mechatronic systems. Frequency - modal analysis has been presented for a mechanical system, i.e. transverse-vibrating clamped-free beam. Consequently, the model of the beam was presented in a five-vertex hypergraph. This model, in the case of approximate frequency-modal analysis, can be imitated in a three-vertex hypergraph. Such formulation could be the introduction to synthesis of transverse-vibrating complex beam systems with constant cross-section.
PL
W pracy porównano charakterystyki podukładów otrzymanych metodą przybliżoną i dokładną, aby odpowiedzieć na pytanie: czy metoda przybliżona może być stosowana do wyznaczania charakterystyk układów mechatronicznych. Analizę widmowo-modalną przeprowadzano w przypadku drgającej giętnie belki wysięgnikowej. Następnie model belki odwzorowano w pięciowierzchołkowy hipergraf, który to model, w wyniku zastosowania przybliżonej metody analizy widmowo - modalnej, można przedstawić w postaci hipergrafu trójwierzchołkowego. Takie ujęcie może stanowić wprowadzenie do syntezy drgających giętnie złożonych układów belkowych o odcinkowo stałym przekroju.
13
Content available remote Stochastically Excited Nonlinear Systems
Wagner U.
Machine Dynamics Problems
|
2007
|
Vol. 31, No. 2
140-154
EN
The solution of high dimensional probability density functions of nonlinear mechanical systems by solving the corresponding Fokker-Planck equation constitutes still a serious problem. The paper gives an overview of a method proposed by the author which was applied successfully for a wide range of nonlinear systems. This method is illustrated by an example from vehicle dynamics. Additionally nonlinear systems are considered which contain multiple stable stationary solutions in the deterministic case. These systems are excited by an additional white noise resulting in interesting shapes of probability density functions which are calculated by solving Fokker-Planck equations. Ali results are compared by corresponding Monte Carlo simulations.
14
Content available remote Three-parameter optimization of an axially loaded beam on a foundation
Foryś A. S., Foryś A.
Engineering Transactions
|
2007
|
Vol. 55, iss. 2
101-113
EN
A beam of circular cross-section, made of viscoelastic material of Kelvin-Voigt type, is considered. The beam is symmetric with respect to its center, the length and volume of the beam are fixed and its ends are simply supported. The radius of the cross-section is a cubic function of co-ordinate. The beam interacts with a foundation of Winkler, Pasternak or Hetknyi a, type and is axially loaded by a non-conservative force P(t) = PO + PI cos vt. Only the first instability region is taken into account. The shape of the beam is optimal if the critical value of P1 is maximal. A few numerical examples are presented on graphs.
15
Content available remote Optimum control of selected vibration forms in mechanical systems
Wittbrodt E., Hein R.
Archive of Mechanical Engineering
|
2007
|
Vol. LIV, nr 3
219-234
EN
In the paper, the authors describe and solve the problem of optimum control of selected vibration forms in mechanical systems. Two illustrative examples have been used to present the procedure for determination of the optimum controller coefficients. In the first example, a simplified mechanical system is considered, while in the second one – a rotor with magnetic bearing. In both cases, the integral performance indices have been defined in order to minimize the vibration level at selected points of the structures. The system with the magnetic bearing is structurally unstable. For this reason, the authors present the way of finding the weight coefficients of integral performance index for unstable, multi-degrees-of-freedom system. In that way, the selected modal forms attain the previously assumed dynamic properties and the performance index takes the minimum value. The results of numerical analysis show that the proposed way is efficient and makes it possible to control selected forms of vibration in the system.
PL
W artykule przedstawiono zagadnienie optymalnego sterowania wybranymi formami drgań układów mechanicznych. Dla zaprezentowania sposobu i procedury wyznaczania optymalnych nastaw regulatora i współczynników wagowych wskaźnika jakości posłużono się dwoma przykładami liczbowymi. W pierwszym z nich rozważano uproszczony układ mechaniczny składający się z dwóch sztywnych elementów skończonych połączonych za pomocą elementów sprężysto-tłumiących, zaś w drugim wirnik laboratoryjny, sterowany łożyskiem magnetycznym. W obydwu przypadkach zdefiniowano całkowy wskaźnik jakości, aby minimalizować poziom drgań w wybranych miejscach układów. Układ z łożyskiem magnetycznym jest strukturalnie niestabilny. Z tego względu przedstawiono sposób doboru współczynników wagowych całkowego wskaźnika jakości dla układu niestabilnego taki, aby wybrane formy modalne miały założone wcześniej własności dynamiczne, a wskaźnik przyjmował wartość minimalną. Rezultaty symulacji komputerowych wykazały, że proponowany sposób jest skuteczny i umożliwia sterowanie wybranymi formami drgań układów mechanicznych.
16
Content available remote Geometrical formulation and analysis of dynamics of a simple mechanical system
Awrejcewicz J., Sendkowski D.
Vibrations in Physical Systems
|
2006
|
Vol. 22
73--78
17
Content available remote Optimization of torsional systems with self-regulated pneumatic clutches
Segl'a Š, Kalker-Kalkman C. M.
Computer Assisted Mechanics and Engineering Sciences
|
2005
|
Vol. 12, No. 1
9-16
EN
In this paper possibilities of optimization of two torsional mechanical systems with one and two differential pneumatic clutches with self-regulation are shown. The systems are excited by harmonic components of the periodic moment caused by an engine. The advantage of the differential pneumatic clutch lies in the fact that its torsional stiffness can be controlled by the pressure of a gas medium in it. Optimization of such systems enables not only minimization of vibrations and dynamic effects but also avoiding resonance regimes in relatively wide frequency intervals (speeds of rotation of the system). As objective function the mean total amplitude of relative vibration is used. The constraints on the amplitudes of dynamic moments and also anti-resonance constraints are considered.
18
Content available remote Hard and soft sub-time-optimal controllers for a mechanical system with uncertain mass
Kulczycki P., Wisniewski R., Kowalski P., Krawiec K.
Control and Cybernetics
|
2004
|
Vol. 33, no 4
573-587
EN
An essential limitation in using the classical optimal control has been its limited robustness to modeling inadequacies and perturbations. This paper presents the concepts of two practical control structures based on the time-optimal approach, a hard and soft one. The hard structure is defined by the parameters selected in accordance with the rules of the statistical decision theory: however, the soft structure allows additionally for elimination of rapid changes in control values. The object is a basic mechanical system, with uncertain (also non-stationary) mass treated as a stochastic process. The methodology proposed here is of a universal nature and may easily be applied with respect to other elements of uncertainty of time-optimal controlled mechanical systems.
19
Content available remote Dynamic load power distribution in mechanical systems.
Kaźmierczak H.
Zagadnienia Eksploatacji Maszyn
|
2001
|
Vol. 36, nr 3
127-141
EN
The analytical model of the mechanical system described allows building the spatial model of the dynamic load power distribution in the multi-input-multi-output system. The model allows determining the dissipation power distribution in the individual subsystems and transmitted powers from every subsystem, where the external excitation force has been applied, onto remaining subsystems. The most important is the possibility of determination of dissipated powers in every subsystem. It becomes the basis for construction of holistic models of dynamic loads and in consequence of diagnostic models of machines.
PL
Artykuł zawiera opis holistycznego modelu rozpływu mocy obciążeń w systemach mechanicznych, który uwzględnia ewolucyjny proces destrukcji elementów systemu. Z pomocą modelu rozpływu mocy obciążeń można badać obiekty w pięciowymiarowej czasoprzestrzeni, charakteryzowanej jako przestrzeń procesów fizycznych, w której oprócz trzech składowych przestrzennych każdego punktu w modelu dyskretnym systemu występuje czas dynamiczny procesów drganiowych oraz czas ewolucji stanu dynamicznego systemu (czas ewolucji). Ewolucyjny proces destrukcji technicznej obiektu w funkcji czasu eksploatacji odzwierciedla się poprzez wzrost odpowiednich elementów macierzy rozpływu mocy (pulsacja mocy obciążeń).
20
Content available remote Wpływ parametrów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych układu z tarciem suchym ślizgowym na parametry drgań samowzbudnych
Furmanik K.
Zagadnienia Eksploatacji Maszyn
|
2000
|
Vol. 35, nr 1
19-27
PL
Węzły tarcia suchego ślizgowego stanowią istotne ogniwa konstrukcyjne układów mechanicznych, które silnie rzutują na ich dynamikę i niezawodność. Sprzężenia cierne mają własności regulatorów poboru mocy przez układ dynamiczny i w zależności od postaci charakterystyki tego sprzężenia oraz struktury układu mogą pojawić się cechy autodrganiowe. Pojawienie się drgań samowzbudnych w układzie, wbrew przewidywaniom konstruktora, prowadzi najczęściej do jego awarii i związanych z tym wymiernych kosztów zależnych od istotności uszkodzonego elementu o strukturze niezawodnościowej. O typie drgań samowzbudnych decydują cechy dynamiczne układu oraz charakterystyka sił tarcia. Przy małych przemieszczeniach i prędkościach ruchu mogą wystąpić samowzbudne drgania relaksacyjne (tzw. stick-slip), którym towarzyszą znaczne zmiany prędkości poślizgu, przyśpieszenia oraz zmiany sił tarcia - a przy większych prędkościach tzw. drgania quasi-harmoniczne; możliwy jest także gładki poślizg bez drgań. Mimo wielu dotychczasowych badań nie opracowano jednolitej teorii drgań generowanych tarciem, a istniejące hipotezy objaśniające ich powstawanie oparte są na wielu założeniach upraszczających. Spowodowane to jest złożonością procesu tarcia występującego w niestacjonarnych warunkach obciążeń i ruchu elementów układu mechanicznego. Dlatego dla konkretnych układów z tarciem miarodajnym źródłem informacji o ich zachowaniu się nadal pozostają badania doświadczalne, prowadzone często na modelach. W badaniach tych winny być zachowane kryteria podobieństwa mechanicznego, by wyniki tych badań można było odnosić do obiektów rzeczywistych. Analiza wymiarowa pozwala wyznaczyć te kryteria, uwzględniające podstawowe parametry konstrukcyjne i eksploatacyjne układu z tarciem suchym ślizgowym. W pracy, wykorzystując metodę analizy wymiarowej, wyznaczono kryteria podobieństwa mechanicznego, które mogą być przydatne w badaniach doświadczalnych drgań samowzbudnych oraz zaproponowano zależności o charakterze jakościowym ujmujące wpływ parametrów konstrukcyjnych i eksploatacyjnych układu mechanicznego z tarciem suchym ślizgowym na amplitudę i częstotliwość tych drgań.
EN
The wear pairs are very important construction of mechanical systems. They influence on dynamics and reliability of them in a very significant way. The wear frictional constants have properties of power consumption governors by the dynamic system and according to the friction contact and system structure shape characteristics they can occur some autovibration features. The occurrence of self-exciting vibrations into a system against the constructor's forecast leads to a system failure and causes connected with it costs depending on function of damaged element of reliability system. The dynamic feature of system and friction force characteristics decide of a kind of self-excited vibrations. The self-excited relaxation (so called stick-slip) vibrations can occur at the small displace and motion velocity. They are connected with great slide velocity changes as well as acceleration and wear force changes or so called quasi-harmonic vibrations. A smooth slide without vibrations is also possible. Up till now a uniform vibration theory generated by friction has not been defined and the existing hypotheses explaining their occurence and treated on their basic theories involve many simplificated assumptions. It is caused by the wear process complexity existing in non-stationary load conditions and mechanical system element motion. That is because for the given systems with dry friction wear a reliable source of information about their operation still are only the experimental investigations very often carried out on models. In these investigations the mechanical similarity criteria have to be accepted that the results of them can be applied onto the real objects. The dimensional analysis allows to assign these criteria involving the basic construction and operation parameters of wear pair. The paper presents the mechanical similarity criteria assigned due to the dimensional analysis method which can be applied to the self-excited vibration experimental investigations as well as one was given the dependences of qualitative character formulating an influence of construction and operating parameters of wear pair with dry sliding friction on their vibration amplitude and frequency.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.