Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Gospodarka wodami opadowymi w polityce Unii Europejskiej

Ramm Klara

Przegląd Komunalny

|

2022

|

nr 4

60--63

PL

Coraz więcej operatorów wod-kan staje się również odpowiedzialnych za gospodarowanie wodami opadowymi w mieście. Tym samym odpowiadają za projektowanie, budowę, eksploatację i konserwację systemów zbierania i odprowadzania wód opadowych.

2

Kiedy dochodzi do powstania„cofki” w kanalizacji?

Świerszcz Andrzej

Polski Instalator

|

2021

|

nr 7-8

36--41

PL

Choć nad problemem „cofki” pochylali się już budowniczowie miejskich systemów kanalizacyjnych sprzed ponad 150 lat (np. w Gdańsku), to dziś, pomimo intensywnego rozwoju sieci kanalizacyjnej i urbanizacji, a jednocześnie powszechnej dostępności technologii zabezpieczeń przeciw zalewaniu budynków – w wielu miejscach bywa on ignorowany. Skutki często są opłakane: skażenie, dewastacje, ogromne straty finansowe, przewyższające niekiedy wartość odtworzeniową nieruchomości, wieloletnie batalie sądowe. Co zatem należy w tej sprawie zrobić? – Zacznijmy od rozpoznania stanu zagrożenia oraz określenia sytuacji, w których stosowanie odpowiednich zabezpieczeń i procedur powinno być stałą praktyką.

3

Odzysk ciepła odpadowego w systemach kanalizacji

Chmielowski Krzysztof

Przegląd Komunalny

|

2019

|

nr 3

44--47

PL

Rozwój technologii oraz wzrost cen za energię elektryczną przyspieszył w ostatnich latach rozwój wymienników ciepła z zastosowaniem do odzysku ciepła odpadowego ze ścieków.

4

Pierwsza w Polsce renowacja z zastosowaniem paneli GRP wyprodukowanych w Dubaju

Pilarek Marek

Inżynieria Bezwykopowa

|

2019

|

nr 4

68--70

PL

Długość systemu kanalizacji w stolicy Małopolski to ponad 1900 km. Rocznie Wodociągi Miasta Krakowa modernizują około 10 km kanałów, a w znacznej mierze wykorzystują do tego celu technologie bezwykopowe, które z powodzeniem stosują od lat. W tym roku rozpoczęły się m.in. prace renowacyjne obejmujące prawobrzeżny kolektor rzeki Wilgi w dzielnicy Podgórze. Na długości niemal 1700 m zamontowane zostaną moduły GRP sprowadzone z Dubaju.

5

Łowczy pokojowy sposobem na gryzonie

Skowron M.

Przegląd Komunalny

|

2018

|

nr 11

43--45

PL

Współczesne miasta z zorganizowanymi systemami kanalizacji, oczyszczania i utylizacji odpadów, w porównaniu do XIX-wiecznych miast, można uznać za oazy czystości. Jednak w ostatnim czasie właśnie w tych oazach pojawił się niespodziewany problem. A właściwie wiele problemów, ale nie palących, a... gryzących. Bowiem chodzi o gryzonie, a konkretnie szczury.

6

Technologie bezwykopowe na sześciu kontynentach, cz. 17

Kuliczkowska E., Michno P.

Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne

|

2018

|

Nr 1

40--41

PL

W cyklu Technologie bezwykopowe na sześciu kontynentach, przygotowywanym we współpracy z Polską Fundacją Technik Bezwykopowych, zrzeszoną w Międzynarodowym Stowarzyszeniu Technik Bezwykopowych, prezentujemy zakres tematyki, jaka została przedstawiona w 33. numerze czasopisma „Trenchless International” z 2017 r.

7

Technologie bezwykopowe na sześciu kontynentach, cz. 16

Wtorek D., Mogielski K.

Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne

|

2017

|

Nr 6

56--59

PL

W cyklu Technologie bezwykopowe na sześciu kontynentach, przygotowywanym we współpracy z Polską Fundacją Technik Bezwykopowych, zrzeszoną w Międzynarodowym Stowarzyszeniu Technik Bezwykopowych, prezentujemy zakres tematyki, jaka została przedstawiona w 33. numerze czasopisma „Trenchless International”.

8

Analiza zmienności czasowej opadów atmosferycznych w Warszawie

Licznar P., Szeląg B.

Ochrona Środowiska

|

2014

|

Vol. 36, nr 3

23--28

PL

Syntetyczne hietogramy opadów są często wykorzystywane w praktyce jako dane wejściowe do hydrodynamicznego modelowania miejskich systemów odwadniania. Deszcz modelowy Eulera (typ II) jest współcześnie często używanym przez inżynierów w Polsce hietogramem syntetycznym. Przyjęcie niemieckiego modelu wynika przede wszystkim z braku lokalnych badań dotyczących zmienności czasowej deszczów. W pracy przeprowadzono analizę czasowej zmienności opadów atmosferycznych w Warszawie. Szczególną uwagę poświęcono wypracowaniu właściwej i obiektywnej metodyki analizy zmienności czasowej hietogramów deszczów. Podstawą do badań były szeregi deszczów zarejestrowane przez 25 nowoczesnych deszczomierzy elektronicznych rozmieszczonych na terenie całego miasta. W szeregach tych zidentyfikowano łącznie 669 zdarzeń opadowych. Skoncentrowano się na zbiorze 423 najbardziej intensywnych deszczów o całkowitym czasie trwania nieprzekraczających 420 min, który został podzielony na 9 podzbiorów w zależności od całkowitego czasu trwania deszczów. Kształty znormalizowanych hietogramów porównywano za pomocą analizy skupień. Dendrogramy otrzymane z procedury aglomeracyjnej pokazały wyraźnie szeroki zakres zmienności czasowej deszczów, który nie może być właściwie opisany wzorcem deterministycznym pojedynczego hietogramu syntetycznego, a raczej powinien być opisany stochastycznie za pomocą generatorów deszczów losowych. W przypadku deszczów przekraczających 180 min kształty deszczu modelowego Eulera (typ II) wyraźnie odbiegały od hietogramów zarejestrowanych deszczów. Zaleca się przejście od modelowania miejskich systemów kanalizacyjnych bazującego tylko na deszczach modelowych do bardziej zaawansowanego modelowania probabilistycznego, bazującego na losowych generatorach opadów atmosferycznych.

EN

Synthetic precipitation hyetographs are often used as input data for hydrodynamic modeling of urban drainage systems. Euler (type II) model rainfall is nowadays a common synthetic hyetograph used by engineers in Poland. Adoption of the German model results mostly from lack of local studies on rainfall temporal variability. Therefore, the aim of the study was to analyze temporal variability of atmospheric precipitation over Warsaw (Poland). Special attention was given to development of proper and objective methodology of precipitation hyetograph temporal variability analysis. The research was based on rainfall time series recorded by 25 modern electronic gauges deployed over the city area. A total of 669 precipitation events was identified. Studies were focused on the set of 423 most intense precipitation events of total duration time not exceeding 420 min, further divided into 9 subsets depending on precipitation total duration times. Shapes of normalized precipitation hyetographs were compared by means of cluster analysis. Dendrograms resulting from aggregation procedure displayed clearly wide range of precipitation temporal variability that cannot be adequately described by deterministic pattern of a single synthetic hyetograph. Rather, it should be only handled stochastically by means of random rainfall generators. For precipitation events exceeding 180 min, the Euler (type II) model rainfall shapes significantly deviated from the recorded precipitation hyetographs. In conclusion, it is strongly advised to shift from urban drainage modeling based on model rainfalls only to more advanced probabilistic modeling based on random rainfall generators.

9

Rury polietylenowe WehoPipe Holowanie rurociągów zrzutowych do Zatoki Gdańskiej w wylocie morskim w Sopocie

Tarnawska M.

Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne

|

2013

|

Nr 1

60-61

PL

Wyprowadzenie wód potoków sopockich w głąb Zatoki Gdańskiej to inwestycja dofinansowana ze środków unijnych, której celem jest poprawa czystości wód kąpielisk i ochrona domów w dolnej części Sopotu przed zalaniem. Podobnie jak przy innych projektach proekologicznych, ogromne znaczenie miała przede wszystkim wysoka jakość i trwałość zastosowanych materiałów oraz szybki postęp prac. Zastosowanie rur polietylenowych WehoPipe pozwoliło na spełnienie tych warunków.

10

Analiza obciążenia hydraulicznego systemu kanalizacyjnego w skali dużej zlewni miejskiej

Zawilski M.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Budownictwo i Inżynieria Środowiska

|

2012

|

z. 59, nr 2/I

237--247

PL

W artykule przedstawiono analizę wyników modelowania ogólnospławnego systemu kanalizacji ogólnospławnej dla zlewni o dużej powierzchni. Zastosowano program SWMM v.5.0 zaadaptowany do wprowadzania opadu o intensywności przestrzennie zmiennej. Symulację funkcjonowania systemu kanalizacyjnego przeprowadzono dla rzeczywistych zlewni w Łodzi przy wykorzystaniu danych z monitoringu opadów na terenie miasta w roku 2010 i 2011. Na tej podstawie porównano wyniki obliczeń dla opadów przestrzennie zmiennych oraz punktowych zadanych dla całej zlewni. Ta ostatnia opcja prowadzić może do istotnego zawyżania lub zaniżania wyników obliczeń.

EN

This article presents the results of computer simulations of existing combine sewerage system with the use of the SWMM v.5.0 software. The software input format has been adopted for the case of spatially distributed rainfalls. Rainfall data obtained from a municipal monitoring system were used for modeling runoff from two large urban catchments in Łódź. On the basis of the results, the comparison of flows obtained for the spatially distributed and standard static rainfalls has been made. It was demonstrated that the option of static rainfalls usually leads to significant overestimation of flows (however in some case underestimation is also possible). For that reason, there is an urgent need to verify the present rules and methods for dimensioning sewerage systems draining large urban catchments.

11

Analiza hydrauliczna funkcjonowania zbiornika retencyjnego z systemem grawitacyjnego płukania

Pochwat K., Dziopak J.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Budownictwo i Inżynieria Środowiska

|

2012

|

z. 59, nr 2/I

91--107

PL

Ścieki transportowane w sieciach kanalizacyjnych charakteryzują się dużym stężeniem zawiesin łatwo opadających, które na różnych etapach ich przepływu prowadzą do tworzenia się osadów. Powstający w ten sposób sedyment osiada nie tylko w kanałach zmniejszając ich hydrauliczną sprawność, ale także w obiektach współpracujących z sieciami kanalizacyjnymi, takich jak: przelewy burzowe, komory przepompowni ścieków czy zbiorniki retencyjne. W publikacji przedstawiono innowacyjny system płuczący zalecany do stosowania w zbiornikach retencyjnych, a także przeprowadzono analizę hydrauliczną sposobu funkcjonowania takiego rozwiązania zbiornika retencyjnego z grawitacyjnym systemem płukania.

EN

Wastewater transported in sewer networks is characterized by high concentration of suspended solids, which slop easily. This sediment settles in the channels reducing the hydraulic efficiency. It can be also deposited in storm overflows, wastewater pump stations and storage reservoirs. The paper includes review of the flushing systems used in reservoirs, and the analysis of the hydraulic functioning of the storage reservoir with the gravity flush system. Described storage reservoir has several advantages. It does not require delivery of electricity or clean water for rinsing, since it uses waste water flow.

12

Wykorzystanie ścieków szarych w indywidualnych systemach kanalizacyjnych

Kujawa-Roeleveld K., Błażejewski R.

Gospodarka Wodna

|

2011

|

Nr 1

27-30

PL

Artykuł powstał w wyniku współpracy Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu (Wydział Ochrony Środowiska, Melioracji i Inżynierii Środowiska) z Uniwersytetem w Wageningen (Wydział Technologii Środowiska) i przedstawia techniczno-ekonomiczną analizę systemów ponownego wy-korzystania ścieków szarych, przeznaczonych głównie dla budownictwa jednorodzinnego na terenach wiejskich, zwłaszcza w sytuacjach okresowej suszy (coraz częściej powtarzająca się sytuacja w Polsce zachodniej i centralnej).

EN

The article was elaborated as a result of cooperation between the Poznan University of Life Sciences (Faculty of Environmental Protection) with the Wageningen University (Faculty of Environmental Technology) and presents the technical and economic analysis of greywater reuse systems, destined mainly for single family residential development in rural areas, mainly in the situations of periodical droughts (which appear with increasing frequency on the territory of the western and central Poland).

13

Application of numerical simulation in design of innovative Kalipso-type sewage tank

Słyś D.

Environment Protection Engineering

|

2010

|

Vol. 36, nr 3

113-126

EN

Wastewater flow control in sewerage systems is crucial for their effective operation but it is equally important from the point of view of wastewater treatment efficiency and surface waters quality. The paper presents the foundations of mathematical modelling and development of simulation tools for the solutions of a retention reservoir. On the grounds of a case study, possibilities are presented to use the developed program for the dimensioning of reservoirs of a defined type based on theoretical wastewater flow functions and hydrographs obtained on the grounds of the catchment hydrodynamic model.

14

Proposal of measurement and visualization methods for dominance structures in the saprobe communities

Łagód G., Chomczyńska M., Montusiewicz A., Malicki J.

Proceedings of ECOpole

|

2008

|

Vol. 2, No. 1

53--57

EN

A large taxonomic diversification of saprobes causes difficulties in practical use of saprobic system for biomonitoring purpose. In such a case taxonomic levels higher than species level became more popular. Methods based on biocenotic structure can be also used in bioindication. It is known that application of the Shannon-Wiener biodiversity index based not only on numbers and abundances of species but also on numbers and abundances of easily identified morphological-functional groups gives the same information as saprobe measurements. Moreover, the other structural indices together with the Shannon-Wiener index can be used to obtain more complete characteristics of saprobe communities. It enables more precise interpretation of biomonitoring results based on dominance structure of organism groups settled an examined object. The obtained results of the quantity naturę can be compared with free accuracy, however they are difficult to be perceived. The aim of the present work is calculating a similarity of dominance structures characterizing saprobe communities as well as presenting modified method for visualisation of these structure changes.

PL

Zróżnicowanie taksonomiczne systemu saprobów wiąże się z trudnościami w jego zastosowaniu do celów biomonitoringu. Dlatego też wprowadzenie do bioindykacji jednostek taksonomicznych wyższych rangą od gatunku oraz metod opartych na strukturze biocenotycznej staje się powszechne. Zastosowanie indeksu bioróżnorodności Shannona-Wienera, bazującego nie tylko na liczbie i ilościowości gatunków, lecz również na liczbie i liczebności łatwo identyfikowalnych grup morfologiczno-funkcjonalnych, jest tak samo przydatnym źródłem informacji jak pomiary saprobowości. W celu otrzymania pełniejszej charakterystyki badanego obiektu obok indeksu Shannona-Wienera stosowane są także inne indeksy struktury biocenotycznej. Użycie tych indeksów umożliwia bardziej precyzyjną interpretację wyników biomonitoringu uwzględniającego strukturę dominacji. Ze względu na ilościowy charakter danych wyniki mogą być porównywane z dowolną dokładnością, jednakże są mato czytelne w odbiorze. Celem prezentowanej pracy jest wyznaczenie podobieństwa struktury dominacji zbiorowisk saprobów i przedstawienie zmodyfikowanej metody wizualizacji zmian badanych struktur.

15

Modelling of pollutants biodegradation in gravity sewer system

Łagód G., Sobczuk H., Suchorab Z.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2008

|

Vol. 15, nr 11

1283-1291

EN

Since same time the gravity sewer system is seen as biochemical reactor as well as mean for collection and transport of wastewater. This point of view is especially justified when sewer system is supplying the sewage to biological sewage treatment plant. In such a case, complicated biological and chemical processes ongoing in the sewer system, change the state of the sewage and, in fact, should be considered as a part of sewage purification process. This point of view is specifically true in a situation when time of storage (retention) in the sewer system is large enough for substantial increase of biomass of heterotrophic organisms. The biochemical processes of transformation and degradation of pollutants in trunk sewers supplying sewage to the treatment plant, are able to influence the technological process of purification due to decrease of total pollutants load and change form of particular pollutants in the sewage. This is the reason why sewer system and sewage treatment plant should be considered as a complex sewage purification system. This paper is an attempt to create a model for the description of processes running in the gravity sewer system in the presence of saprobiontic biomass and aerobic condition.

PL

Grawitacyjne systemy kanalizacyjne od pewnego czasu są również postrzegane jako reaktory biochemiczne, a nie tylko narzędzie transportu ścieków z miejsca ich wytworzenia. Ten punkt widzenia wydaje się słuszny szczególnie wtedy, gdy kolektory kanalizacyjne doprowadzają ścieki do oczyszczalni z częścią biologiczną. W takim właśnie przypadku procesy fizyczne i biochemiczne, powodujące biodegradację zanieczyszczeń zawartych w ściekach, dają podstawy, aby traktować przewody kanalizacyjne jako system wstępnego podczyszczania ścieków. Wydaje się to szczególnie prawdziwe w sytuacji, gdy czas przetrzymania ścieków (retencji) w kolektorach systemu kanalizacyjnego jest wystarczająco drugi dla znaczącego przyrostu biomasy heterotroficznej, będącej czynnikiem procesowym we wspomnianych przemianach biochemicznych. Procesy biodegradacji zanieczyszczeń w kolektorach doprowadzających ścieki do oczyszczalni często mają znaczący wpływ na procesy oczyszczania ścieków poprzez zmianę ładunku oraz formy występowania poszczególnych zanieczyszczeń. Tak więc kolektory kanalizacyjne powinny być traktowane jako swoisty bioreaktor, będący częścią kompleksowego systemu oczyszczania ścieków. Niniejsza praca ma na celu prezentację modelu numerycznego, opisującego procesy zachodzące w grawitacyjnych systemach kanalizacyjnych przy obecności biomasy organizmów heterotroficznych.

16

Modelowanie wpływu napełnienia kolektora kanalizacji grawitacyjnej na przebieg tlenowych procesów biodegradacji ścieków

Łagód G., Sobczuk H.

Proceedings of ECOpole

|

2007

|

Vol. 1, No. 1/2

181--186

PL

W grawitacyjnych systemach kanalizacyjnych zachodzą procesy zarówno fizyczne, chemiczne, jak i biologiczne. Biodegradacja ścieków, prowadząca do rzeczywistego ubytku ładunku zanieczyszczeń podczas ich przepływu w kanalizacji, jest ważnym procesem zmieniającym ilość i jakość niesionych zanieczyszczeń. Stąd też kolektor grawitacyjny powinien być traktowany zarówno jako reaktor biologiczny, jak i urządzenie do zbierania i transportu ścieków. W prezentowanej pracy proces biodegradacji ścieków opisano za pomocą modelu matematycznego wzrostu i rozwoju populacji mikroorganizmów, który stanowi człon źródłowy w równaniu adwekcji-dyspersji. Parametry hydrodynamiczne systemu kanalizacyjnego wykorzystywane w symulacjach są obliczane za pomocą równania Saint-Venanta. Prezentowany model może być pomocny podczas określania dynamiki zmian ładunków zanieczyszczeń dopływających do oczyszczalni poprzez kolektory systemu kanalizacyjnego oraz prognozowania oddziaływania przelewów burzowych na wody odbiornika.

EN

The interceptor of urban wastewater should be treated as a collector and transporter of sewage and also as a bioreactor. with a continuous inflow, growth and washing out of biomass. Specific sewage biodégradation processes were described by suitable mathematical models of biomass growth and decay. For presented system it is possible to compose the matrix of integrated process of organic substance transformation in the gravity sewer system. Numerical model based on described processes contains stoichiometric and kinetic parameters of sewage biodégradation appropriate to living microfauna of saprobionts as a biological processing factor in sewer pipe and a precursor of activated sewage sludge in WWTP. Complete numerical implementation of a model includes also a module of sewer channel hydrodynamic calculation based on Saint-Venant equation.As a last part of necessary modules adveclion-dispersion equation is used. This kind of model, makes it possible to demonstrate the dynamics of pollutants load change delivered to the wastewater treatment plant through interceptor of a sewage system. Also it can be used to predict influence of combined sewer overflows on receiving waters. This paper, basing on the previous achievements is a case study to create a model describing the process of biodegradation of urban sewage running in gravity sewer in the presence of saprobiontic microfauna.

17

Transformation and biodegradation of pollutants in sewer systems as processes leading to sewage self-purification

Łagód G., Sobczuk H.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Vol. 13, nr 3-4

247-253

EN

In sewer systems a number of physical and biochemical processes take place. One of the results, of all these processes is self-purification of sewage, which leads to a real decrease of pollutants load in the sewage and changes in the concentration and form of particular pollutants. This is caused by an increased number of biomass of aerobic and anaerobic heterotrophic organisms.

PL

W systemach kanalizacyjnych ma miejsce wiele procesów, zarówno fizycznych, jak i biochemicznych. Sumarycznym efektem procesów jednostkowych zachodzących w kolektorach kanalizacyjnych w obecności narastającej biomasy mikroorganizmów heterotroficznych, jest samooczyszczanie ścieków. Proces ten prowadzi do rzeczywistego ubytku ładunku zanieczyszczeń z przepływających ścieków, co wiąże się ze zmianą stężeń, oraz form występowania poszczególnych zanieczyszczeń.

18

Quantitative methods of description, estimation and comparison of microorganism communities in urban sewer systems

Łagód G., Chomczyńska M., Malicki J., Montusiewicz A.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Vol. 13, nr 3-4

255-263

EN

Urban sewer systems generally consist of two subsystems - sewer and treatmcnt systcms. Both subsystems arc settled by saprobiont communities. These communities are mainly fonned by bacteria, fungi, protozoans, rotifers and sometimes by representativcs of Metazoa for example nematodes. Mcntioned organisms create biofilm on the walls of the se-wer pipes and on purification station devices as well as they form activatcd sludge. Species richness and dominance structure of saprobiontic microfauna communitics can be used for the bioindication of thc quality of sewage introduced into the sewer system or efficiency of trcatmcnt processes. It scems that quite convenient tool for biomonitoring of the sewage quality and its purification efficiency is Shannon-Wiener biodiversity index H and derivcd indiccs like cvenness index V, MacArthur index E and proportionality index P - calculated not on the abundances of species but on the abundances of morphological-functional groups. So, there is a possibility to compare visually two or more communities of saprobiontic microfauna when H indcx and derivcd indices arc calculated at thc same timc in the different sample points of sewage system or in the same sample point but at different time. Using mentioned above indices it is possible to compare the structure of saprobiont communities settling particular dcvices of sewage treatment plant or tracing changes of their structure in particular device (aeration chamber for instance) occurring in time. Given the percentage shares of species populations (or morphological-functional groups) it is also possible to calculate similarity coefficients Q for two or more communities examinated in the same time or to calculate similarity coefficients for community from selected sample point changing its structurc in time. In the case of similarity estimation of examined communities there are uscd different methods for determination of similarity distance of faunistic compositions (Euclidean di-stance). Since all methods of coefficient calculations give generally identical results in communities' sorting, thc most convenient onc is Renkoncn method, which consists in summing of percentage shares of species abundances (or the abundances of morphological-functional groups), common to both compared communities.

PL

Systemy odprowadzania ścieków miejskich zwykle składają się z dwu podsystemów - kanalizacyjnego i oczyszczającego. Obydwa podsystemy zasiedlane są przez zbiorowiska saprobiontów. W skład tych zbiorowisk wchodzą głównie bakterie, grzyby, pierwotniaki i wrotki, dodatkowo zdarzają się także przedstawiciele Metazoa, np. nicienie. Wymienione organizmy tworzą na ścianach kolektorów, a także na ścianach urządzeń oczyszczalni błoną biologiczną lub wchodzą w skład osadu czynnego. Bogactwo gatunkowe oraz stosunki dominacji (struktura zgrupowań) zbiorowisk mikrofauny saprobiontów, mogą służyć celom bioindykacji jakości zrzucanych do kanalizacji ścieków, a także skuteczności procesów ich oczyszczania. Okazuje się, że dość wygodnym narzędziem biomonitoringu jakości ścieków i jakości procesu oczyszczania ścieków jest indeks bioróżnorodności Shannona-Wienera H oraz wskaźniki pochodne, takie jak: wskaźnik równomierności V, wskaźnik MacArthura E i wskaźnik proporcjonalności P - obliczane na podstawie liczby osobników nie w obrębie gatunków, lecz w obrębie grup morfologiczno-funkcjonalnych. Korzystając z wymienionych wskaźników, można wizualnie porównywać dwa tub więcej zbiorowiska mikrofauny saprobiontów, gdy potrzebne dane uzyskano w tym samym czasie, w różnych punktach pobierania próbek z kanalizacji lub w tym samym punkcie, lecz w różnym czasie. Za pomocą wspomnianych wskaźników możliwe jest także porównywanie struktury zbiorowisk fauny saprobiontów zasiedlających poszczególne urządzenia oczyszczalni ścieków, lub śledzenie zmian struktury tych zbiorowisk w wybranym urządzeniu (np. komorze napowietrzania), zachodzących wraz z upływem czasu. Dysponując procentowymi udziałami populacji gatunków (lub grup morfologiczno-funkcjonalnych), można również z dowolną dokładnością obliczać współczynniki podobieństwa Q dwu lub więcej zbiorowisk badanych w tym samym czasie, tub obliczać współczynniki podobieństwa zbiorowiska występującego w określonym punkcie pobierania próbek, zmieniającego (lub niezmieniającego) swoją strukturę w zależnosci od czasu. Dla oceny podobieństwa badanych zbiorowisk stosuje się różne sposoby wyznaczania metryk, tzn. określania odległości podobieństw składu faunistycznego (odleglości Nuklidesowej). Ponieważ wszystkie używane metody obliczania współczynników dają w zasadzie identyczne rezultaty w porządkowaniu zbiorowisk, najwygodniejsze jest używanie metody Renkonena, polegającej na sumowaniu wspólnych dla obu porównywanych zbiorowisk, procentowych udziałów liczebności gatunków (lub grup morfologicznofunkcjonalnych).

19

Application of a saprobiontic microorganisms community analysis in the calibration of a model description of sewage self-purification in sewer systems

Łagód G., Sobczuk H., Suchorab Z.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Vol. 13, nr 3-4

265-275

EN

Interceptor of urban wastewater should be treated as a collector and transporter of sewage and also as a hybrid of an aerobic and anaerobic bioreactor with a permanent washing out of biomass without recirculation. The sewage parameters can be established by the routi-ne physico-chcmical analyses. Analyses can also be based on the communities of saprobiontic microfauna representatives living in sewage systems and using sewage as a source of nourishment. The highest absolute values of the correlation index with the highest probability relation are obtained between the structure of the examined communities and sewer pollution expressed as BODs when Shannon-Wiener index is calculated based on abundances of morphological-functional groups. This index can be used to calibrate the model containing stoichiometric and kinetic parameters of self-purification regarding living microfauna of saprobionts as a biological processing factor and a precursor of activated sewage sludge in the sewage treatment plant.

PL

W systemach kanalizacyjnych ma miejsce wiele procesów. Sumarycznym efektem jednostkowych procesów, fizycznych oraz biochemicznych, zachodzących w kolektorach kanalizacyjnych przy obecności narastającej biomasy mikroorganizmów heterotroficznych, jest samooczyszczanie się ścieków, będące w swej istocie rzeczywistym ubytkiem ładunku zanieczyszczeń z przepływających ścieków, a nie jedynie efektem rozcieńczania wodami infiltracyjnymi. Na podstawie wieloletnich badań można przyjąć, iż kolektor grawitacyjny ścieków miejskich powinien być traktowany zarówno jako urządzenie do zbierania i transportu ścieków, jak i jako hybrydowy, tlenowo-beztlenowy reaktor biologiczny z ciągłym wymywaniem biomasy, bez jej recyrkulacji. Parametry ścieków można określać na podstawie rutynowo wykonywanych analiz fizykochemicznych. Można także wyznaczać je na podstawie analizy zbiorowisk przedstawicieli mikrofauny - organizmów saprobiontycznych - zasiedlającej systemy kanalizacyjne i wykorzystującej składniki ścieków jako źródło pokarmu. Tego typu pomiary są stosunkowo szybkie i proste, nie wymagają skomplikowanego sprzętu i odczynników chemicznych. Wystarcza zwykły mikroskop optyczny oraz możliwa do szybkiego przeprowadzenia, ilościowo-jakościowa, analiza obrazu mikroskopowego. Badania pilotażowe, a także obliczenia przeprowadzone, korzystając z publikacji Klimowicza [16] wykazały, iż największe (bezwzględne) wartości wskaźnika korelacji, przy najwyższym prawdopodobieństwie zależności pomiędzy strukturą badanych zbiorowisk a zanieczyszczeniem ścieków wyrażanym jako BZT5, uzyskuje się, gdy indeks Shannona-Wienera obliczany jest dla grup morfologiczno-funkcjonalnych. Przewiduje się wykorzystanie tego właśnie wskaźnika struktury zbiorowiska do skalibrowania modelu zawierającego stechiometryczne i kinetyczne parametry procesu samooczyszczania się ścieków. Model ten uwzględnia bytującą w kolektorach kanalizacyjnych mikrofaunę saprobiontów jako biologiczny czynnik procesowy i prekursor osadu czynnego w oczyszczalni ścieków z częścią biologiczną. Model taki pomocny będzie przy określaniu dynamiki zmian ładunków zanieczyszczeń dopływających do oczyszczalni poprzez kolektory systemu kanalizacyjnego.