Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wpływ klimatu na kulturę - tradycyjne drzwi w chacie góralskiej, rozwój, funkcja, konstrukcja i znaczenie symboliczne

Sobczyńska Karolina, Maksymowicz-Mróz Natalia

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2023

|

Z. 14

131-141

PL

We wszystkich stylach architektonicznych akcentowano wejścia do budynków. Drzwi wejściowe oddzielają świat zewnętrzny od wewnętrznego i jednocześnie stanowią łącznik pomiędzy nimi. W wielu kulturach drzwi do obiektu są elementem, nie tylko użytkowym, ale niosącym informacje i znaczenia. Szczególnie w architekturze wernakularnej, gdzie klimat i przyroda jako świat zewnętrzny determinuje przeżycie mieszkańców, drzwi prowadzące do wnętrza domu traktuje się z uważnością artysty świadomego, że są niejako elementem pomiędzy sacrum a profanum. Dlatego najczęściej na drzwiach umieszcza się symbole mające zapewnić domownikom ochronę, szczęście, płodność i dostatek. Drzwi podhalańskiego domu są jak książka, z której można wyczytać o zdeterminowanych klimatem warunkach życia, stosunku Górali do przyrody, rodziny i dobytku. Można wyciągnąć wnioski na temat systemu wartości ludności, której styl życia nieznacznie się zmieniał przez kilka stuleci.

EN

The wooden vernacular architecture of Podhale reflects the climate and nature that determine the survival of the inhabitants. The door leading to the interior of the house shows the artist's sensitivity aware that they are an element between the sacrum and the profanum. That is why, most often, symbols are placed on the door to ensure protection, happiness, fertility and prosperity for the household members. The door of the Podhale house is like a book from which you can read about the living conditions, the attitude of the Highlanders to nature, family and property. Conclusions can be drawn about the value system of a population whose lifestyle has been almost unchanged for several centuries. This inner awareness of the Highlanders is visible in the amount of work devoted to building the door, in the attention to every smallest detail, in a very complicated structure. Magic symbols reflect the state of mind of the inhabitants who have struggled with the harsh conditions of the mountain climate throughout their lives, balancing on the brink of life and death.

2

Synergy of architecture and theology on the example of wooden Orthodox churches in the Podlaskie Voivodeship with blue façades

Woszczenko Katarzyna, Musiuk Adam

Architectus

|

2023

|

Nr 4 (76)

13--24

EN

The article presents research results regarding the importance of the synergy of theology and aesthetics of the architecture of blue Orthodox churches in the Podlaskie Voivodeship. The research was conducted using manuscript sources, subject literature, private communications and Internet sources. Photographic inventories of the sacred buildings under study were also carried out. The Podlaskie Voivodeship has the largest number of Orthodox churches in Poland. Due to the good availability of wood, these areas are associated with wooden construction. A characteristic feature of wooden Orthodox churches located in the analysed area is the colourful finish of their façades. Colours have rich theological symbolism, especially visible in icons. Blue is often associated with the Theotokos, but also universally with divinity. The study covered 17 parish churches that currently have blue façades in the following towns: Augustowo, Bielsk Podlaski, Dubicze Cerkiewne, Koterka, Kożany, Narew, Pasynki, Ploski, Puchły, Podbiele, Rajsk, Rogacze, Saki, Stary Kornin, Suwałki, Szczyty-Dzięciołowo, Werstok and 4 facilities with blue façades in the past – in Kuraszewo, Malesze, Milejczyce and Orzeszkowo. The churches were described in terms of the date of construction and the colour of the façade finish. The majority of the buildings are oriented, have a tripartite interior visible from the outside and were built in a log construction. Exceptions to these rules are included in the text. Our research has shown a connection between the blue colour of the façade and the Mother of God and theological symbolism. When designing new churches, the use of blue should be taken into account in accordance with the symbolism adopted in the Orthodox Church and the tradition prevailing in a given area.

PL

W artykule zaprezentowano wyniki badań dotyczące znaczenia synergii teologii i estetyki architektury niebieskich cerkwi prawosławnych województwa podlaskiego. Badania zostały przeprowadzone z wykorzystaniem źródeł rękopiśmiennych, literatury przedmiotu, komunikatów prywatnych i źródeł internetowych. Przeprowadzono także inwentaryzacje fotograficzne opracowywanych obiektów sakralnych. Na terenie województwa podlaskiego występuje największa liczba cerkwi prawosławnych w Polsce. Ze względu na dobrą dostępność drewna tereny te są kojarzone z budownictwem drewnianym. Cechą charakterystyczną drewnianych świątyń prawosławnych znajdujących się na analizowanym obszarze jest różnobarwne wykończenie ich elewacji. Kolory mają bogatą symbolikę teologiczną widoczną szczególnie na ikonach. Błękit jest często kojarzony z Bogurodzicą, ale też uniwersalnie z boskością. Opracowaniem objęto 17 cerkwi parafialnych mających obecnie elewacje w kolorze niebieskim w miejscowościach: Augustowo, Bielsk Podlaski, Dubicze Cerkiewne, Koterka, Kożany, Narew, Pasynki, Ploski, Puchły, Podbiele, Rajsk, Rogacze, Saki, Stary Kornin, Suwałki, Szczyty-Dzięciołowo, Werstok oraz cztery obiekty z niebieską elewacją w przeszłości – w Kuraszewie, Maleszach, Milejczycach i Orzeszkowie. Świątynie zostały opisane pod względem daty budowy oraz koloru wykończenia elewacji. Przeważająca część obiektów jest orientowana, ma widoczny z zewnątrz trójpodział wnętrza oraz została wybudowana w konstrukcji zrębowej. Wyjątki od tych reguł zostały ujęte w tekście. Badania wykazały powiązanie niebieskiego koloru elewacji z Matką Bożą i symboliką teologiczną. W przypadku projektowania nowych świątyń należy wziąć pod uwagę zastosowanie niebieskiego koloru zgodnie z przyjętą w Kościele symboliką i tradycją panującą na danym terenie.

3

Heritage, concrete and symbolism in Carlo Scarpa’s architecture

Ros Campos Andres, Verdejo Gimeno Pedro, Twardowski Mariusz

Wiadomości Konserwatorskie

|

2021

|

Nr 68S

35--44

EN

In the intervention of architectural heritage since the second half of the twentieth century, the need for coexistence between historical or traditional materials, with those derived from the latest architectural movements, has been experienced. This is the case of concrete, the material par excellence of the Modern Movement and which has come to acquire its own prominence from the hand of architects such as Le Corbusier or Scarpa. The latter explored the expressive possibilities of the material, drawing inspiration from ancestral customs and trying different solutions in its composition, which made Scarpa an original innovator. The result was the use of matter as a means of transmitting meanings in its architecture, where concrete is the protagonist of this action and in which any current intervention must be subject to the maximum respect for this lexicon. This text aims to reflect on the symbolism and interpretation of the use of concrete in Scarpa’s work.

PL

W interwencyjnych pracach konserwatorskich w obrębie dziedzictwa architektury podejmowanych od drugiej połowy XX wieku dostrzegano potrzebę współistnienia materiałów historycznych czy tradycyjnych z wywodzącymi się z najnowszych nurtów architektonicznych. Tak jest w przypadku betonu, materiału par excellence Ruchu Nowoczesnego, który zyskał na znaczeniu w rękach takich architektów jak Le Corbusier czy Carlo Scarpa. Ten ostatni, badając różnorodne rozwiązania składu masy betonu, dodatków i technik szalunkowych, eksplorował ekspresyjne możliwości materiału, czerpiąc inspirację z pradawnych zwyczajów i próbując różnych rozwiązań w jego kompozycji, co uczyniło z niego oryginalnego innowatora. Efektem jest wykorzystanie tego materiału w jego architekturze jako środka przekazu znaczeń i szacunku dla każdej bieżącej realizacji artystycznej. Artykuł ma na celu refleksję nad symboliką i interpretacją użycia betonu w twórczości Scarpy.

4

Symbolism of the renaissance sculpture: Aedicule of Sholts-Volfovych townhouse in Lviv

Linda Svitlana

Builder

|

2021

|

R.25, nr 12

23--25

EN

The specific conditions of architectural development in Lviv promoted the expansion of the Renaissance traditions in the architecture in the XVI century. The local traditions considerably influenced the classical forms as well as techniques suggested by the Italian architects. As a result, the architecture of Lviv had taken the peculiar features that reflected the character of an indigenous revival. A significant feature of a Renaissance townhouse in Lviv lies in its abundant decoration. Sculptural décor is of special interest, as it was created according to the symbolic ideas and was filled with the philosophic content. The façade of Sholts-Volfovych apartment house situated in 23, Rynok Square in Lviv deserves special attention. The abundant exterior design includes the composition «Epiphany», located in the aedicule of the second floor. Using the principle of hermeneutics the article presents the author’s interpretation of a symbolic meaning of this sculptural composition, based on the Gospel texts and is connected with the Renaissance meditations about a human place in the world and his/her relationship with God.

PL

Specyficzne warunki rozwoju Lwowa przyczyniły się do upowszechnienia się tradycji renesansowych w architekturze w XVI wieku. Na klasyczne formy i techniki wniesione przez włoskich architektów znaczący wpływ miały tradycje lokalne. W efekcie architektura Lwowa nabrała specyficznych cech, które przesądziły o charakterze miejscowego odrodzenia. Ważną cechą renesansowej kamienicy we Lwowie była jej bogata dekoracja. Szczególnie interesujący był wystrój rzeźbiarski, który podlegał nie tylko estetycznym, ale także symbolicznym ideom oraz był wypełniony treścią filozoficzną. Na szczególną uwagę zasługuje fasada kamienicy Szolc-Wolfowicza, znajdującej się przy placu Rynek 23. Wśród bogatego wystroju jest kompozycja „Chrzest”, umieszczona w aedicule na poziomie drugiego piętra. W niniejszym artykule na podstawie analizy hermeneutycznej została przedstawiona autorska interpretacja symbolicznego znaczenia kompozycji rzeźbiarskiej opartej na tekstach ewangelicznych. Całość jest ściśle powiązana z rozważaniami renesansu o miejscu człowieka w świecie i jego relacjach z Bogiem.

5

Symboliczne znaczenie roślin uprawianych w tradycyjnej zagrodzie

Drożdż-Szczybura M.

Środowisko Mieszkaniowe

|

2018

|

nr 22

37--45

PL

Zieleń w tradycyjnej zagrodzie tak, jak w każdym innym środowisku, spełniała trzy podstawowe grupy funkcji: ochronno-techniczną, użytkową i społeczno-kulturową. Spełniała, ponieważ od końca XX w. obserwujemy zanikanie zagrody jako rozwiązania przestrzennego charakteryzującego zabudowę wsi, a za tym i zanikanie specyficznych funkcji towarzyszącej jej zieleni. Zieleń w zagrodzie, dzięki swoim wartościom użytkowym, izolacyjnym, regulacyjnym i biologicznym wywiera znaczny wpływ na warunki życia i ludzi i zwierząt. Pełniła przede wszystkim funkcję użytkową, w tym produkcyjną i ochronną. Jednak nie można nie uwzględniać jej roli społeczno-kulturalnej; przede wszystkim ozdobnej, ale też symbolicznej. Indywidualne cechy roślin użytkowanych w zagrodach znajdowały odpowiednie zastosowanie dla właściwego ich miejsca, funkcji i roli. Miały one, wywodzące się zazwyczaj z racjonalnych źródeł, określone znaczenie symboliczne, które współcześnie jest często, mniej lub bardziej świadomie, kontynuowane.

EN

Greenery in the traditional croft, as in any other environment, served three basic groups of functions, i.e. protective and technical, utilitarian as well as social and cultural. It did serve but since the late 20th century we have been observing the decline of croft as a spatial solution characterising the rural development and thus the decline of the specific functions of its accompanying greenery. Due to its utilitarian, isolating, regulating and biological properties, greenery in the croft has a considerable effect on people’s and animals’ living conditions. It primarily served the utilitarian function, which included production and protection. One must not, however, fail to take into consideration its social and cultural role, above all ornamental but also symbolic. The individual features of plants utilised at crofts found appropriate application in the right place, function and role. They had a specific symbolic meaning, which usually stemmed from rational sources and which is more or less consciously perceived even today.

6

Materiał budowlany jako cecha przestrzeni miasta i świadectwo epoki na przykładzie Łodzi

Sierecka-Nowakowska B., Nowakowski R.

Materiały Budowlane

|

2018

|

nr 9

93--95

PL

Artykuł dotyczy znaczenia materiału budowlanego, jakim jest np. cegła, w przestrzeni krajobrazowej miasta. Łódź jako miasto przemysłowe jest ewenementem w skali światowej. Ilość i skala założeń fabrycznych dominuje w strukturze miasta. Podkreślić należy, że w przeważającym stopniu fabryki łódzkie budowano z czerwonej cegły. W ten sposób cegła stała się identyfikowalnym znakiem miejsca.

EN

The article concerns the importance of building material, such as brick, in the landscape of the city. Łódź as an industrial city is a phenomenon on a global scale. As a nineteenth century city created from scratch and developed especially for textile industry. The number and scale of factory complexes dominates in the city structure. It should be emphasized that, to a large extent, the Łódź factories were built of red bricks. In this way, the brick became an identifiable sign of the place.

7

Światło i jego antynomie jako narzędzie narracyjne w architekturze

Petelenz M., Barnaś K.

Środowisko Mieszkaniowe

|

2017

|

nr 18

58--66

PL

Mgła i półmrok budzą wyoraźnię pisał Juhani Pallasmaa. XX i XXI wiek to czas postępującego zanieczyszczenia świetlnego. Ciemność obserwowana w naturze jest dziś stanem w mieście niespotykanym. Jednocześnie rozwijają się działania twórcze konstytuujące się poprzez świetlne eksperymenty. Ograniczenie światła pełni dziś rolę intencjonalnie stosowanego zabiegu formalnego stanowiącego o narracji znaczeniowej dzieła. Architektura eksploatuje zarówno światło jak i mrok, a interpretacji każdej z tych kategorii można dokonać przez odniesienie do jej przeciwieństwa. Autorka bada zastosowanie ciemności i półmroku w architekturze, a także symbolikę światła i cienia, zarówno jako środków sobie przeciwstawnych, jak i tworzących wspólnie pełnię kompozycji.

EN

Juhani Pallasmaa wrote that the mist and twilight stimulate the imagination. The XX and XXI century is a time of constantly increasing light pollution. The darkness that is observed in nature is currently a state that cannot be encountered in the city. At the same time, creative activities that constitute themselves through experiments in lighting are being developed. The limiting of light currently fulfils the role of an intentionally used formal measure that defines the narration of the sense of a work. Architecture exploits both light and darkness, and the interpretation of both of these categories can be performed through referring to their opposite. The author analyses the use of total and partial darkness in architecture, as well as the symbolism of light and shadow, both as opposing measures, as well as those that mutually shape the fullness of a composition.

8

Lapides vivi, Deus est lux, ecclesia est paradisus – kościół cysterski w średniowieczu nośnikiem znaczeń symbolicznych

Nowiński J.

Architectus

|

2016

|

Nr 2 (46)

25--39

PL

Kościół cystersów, ukształtowany w początkowym okresie formowania zakonu, z prostymi rozwiązaniami architektonicznymi i wyposażeniem, odzwierciedlał cysterską duchowość i liturgię – jego architekturę i wnętrze kształtowała zakonna tradycja i obecne w niej treści duchowe. W oparciu o cysterskie źródła, ze szczególnym wskazaniem na mistyczne treści obecne w nauczaniu św. Bernarda z Clairvaux (zwłaszcza w cyklu jego kazań: In dedicatione ecclesiae), w artykule zostały zaprezentowane znaczenia symboliczne, których wyrazicielem stały się architektura i wyposażenie średniowiecznych świątyń cysterskich. Liturgia sprawowana przez mnichów w tradycji zakonnej cystersów była postrzegana w jedności z liturgią niebiańską, celebrowaną przez aniołów przed tronem Boga. Takie rozumienie liturgii wpłynęło na symboliczną interpretację kościoła klasztornego. Ziemska świątynia, zbudowana z „żywych kamieni” (lapides vivi) – zakonników, którzy ją uświęcają swoją świętością, stanowi mistyczną jedność ze świątynią Boga w niebie i liturgią niebiańską celebrowaną przez aniołów (officium divinum in conspectu Dei et angelorum). Obecność Boga w kościele cysterskim symbolizowało światło słońca, w szczególny sposób obecne w przestrzeni sanctuarium, a kompozycja okien w szczytowej ścianie prezbiterium w symboliczny sposób wyrażała prawdę o jedności i troistości osób Trójcy Świętej. Symbolika świątyni cysterskiej znalazła bogaty wyraz w wystroju i wyposażeniu jej wnętrza interpretowanego jako Raj (ecclesia est Paradisus). Mistyczne i symboliczne znaczenia kościoła klasztornego kształtowały m.in. sens ideowy i ikonografię detalu architektonicznego, monumentalnych krucyfiksów nad przegrodą chóru (arbor vitae), dekoracji stalli (m.in. motyw winnej latorośli) oraz nastaw głównych ołtarzy, ze szczególnym wskazaniem na nastawy typu relikwiarzowego.

EN

With its simple architectural solutions and furnishing, a Cistercian church shaped at the early stage of the Order’s formation, conveyed Cistercian spirituality and liturgy, its architecture and interior having been formed by the Order’s tradition and the spiritual contents it entailed. Based on the Cistercian sources, with a particular emphasis on the mystical elements present in the teaching of St Bernard of Clairvaux (especially in his homily series In Dedicatione Ecclesiae), symbolic meanings as expressed in the architecture and furnishing of mediaeval Cistercian churches are analyzed. Liturgy performed by monks in the monastic tradition of the Cistercians was perceived in unity with heavenly liturgy, celebrated by angels before God’s throne. Such understanding of liturgy had an impact on the symbolic interpretation of a monastic church. The earthly Church built of “living stones” (lapides vivi): monks, who sanctified it with their holiness, constituted a mystical unity with God’s Church in Heaven and heavenly liturgy celebrated by angels (officium divinum in conspectu Dei et angelorum). God’s presence in a Cistercian church was symbolized by sunlight, particularly present within the space of the sanctuarium, while the window composition in the presbytery gable wall symbolically expressed the truth of the unity and the Trinitarian character of the persons of the Holy Trinity. The symbolism of a Cistercian church was richly expressed in the décor and furnishing of its interior interpreted as the Paradise (ecclesia est Paradisus). Mystical and symbolic meanings of a monastic church shaped, among others, the ideological and iconographic sense of an architectural detail, monumental crucifixes above the rood screen (arbor vitae), choir stalls’ decoration (e.g. vine motif), as well as high altar retables.

9

Piękno i technika we współczesnej architekturze sakralnej

Trębacz P. P.

Architecturae et Artibus

|

2016

|

Vol. 8, no. 3

173--180

PL

Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na rolę technicznych komponentów obiektów sakralnych w kreowaniu wartości i kryteriów aksjologicznych, w szczególności na udział nowatorskich osiągnięć w podążaniu ku pięknu i prawdzie. Posługując się myślą Arthura Schopenhauera, iż „źródłem rozkoszy estetycznej jest poznanie idei dzieła”, zaś owa rozkosz zależy od intensywności przekazywania idei oraz tego, czy „idee gatunku wyraża w sposób czysty”, rozważane są kategorie piękna i prawdy wyrażone poprzez użycie odpowiednich materiałów, wyszukanych elementów i detali konstrukcyjnych, wysmakowanych form odwołujących się do utrwalonych archetypów budownictwa sakralnego. Przeprowadzono pilotażowe rozpoznanie wśród zrealizowanych obiektów (świątynie, kaplice, obiekty sepulkralne z obszaru Europy, Azji i Ameryki), które zyskały uznanie wśród odbiorców (wiernych i architektów). Poddane analizie obiekty poświadczają, że architektura sakralna początku XXI wieku wykorzystuje nowe, dostępne rozwiązania techniczne i przynosi wiele trafionych estetycznie kreacji kompozycyjnych. Jednocześnie stara się przekazywać idee akceptowane przez odbiorców. Elementy techniczne wspierają semantyczne zamysły autorów, czyli to, co tkwi w warstwie głębokich idei – znaku i symbolu, zakorzenionych w tradycji wyznawców danej religii i utrwalonych transcendentaliów (dobra – prawdy – piękna). Użyte w dzisiejszych obiektach sakralnych środki warsztatowe, techniczne i wyrazowe są obecne w różnych nurtach współczesnej architektury (od historyzmu, przez neomodernizm, do architektury ekologicznej, organicznej i wernakularnej). Współczesna architektura sakralna to zatem jedność w różnorodności.

EN

This article aims to highlight the role of the technical components of the sacred objects in the creation of values and axiological criteria; in particular, the share of innovative achievements in following to the beauty and truth. Using the thought of Arthur Schopenhauer, that the „source of the aesthetic pleasure is to understand the idea of work”, while this pleasure depends on the intensity of communicating ideas and whether „the ideas of the species are expressed in a pure way”, there are considered categories of beauty and truth expressed through the use of appropriate materials, sophisticated features and construction details and refined forms referring to established archetypes of sacral architecture. There was conducted a trial research among realized objects (temples, churches, sepulchral chapels from Europe, Asia and America) which gained recognition among recipients (catholic and architects). Analyzed object certify that the sacral architecture of the early 21st century uses new technical solutions and brings many aesthetically matching creations. Simultaneously, it tries to transfer ideas accepted by the public. Technical elements support the semantic intentions of the authors; which is what is in the deep layer of the idea - a sign and symbol, rooted in the tradition of the followers of a particular religion and established transcendentals (good - the truth - beauty). Workshop, technical and expressive means, which are used in todays sacred objects, are present in various currents of contemporary architecture (from historicism, the neo-modernism to even ecological architecture, organic and vernacular). Contemporary sacral architecture is therefore a unity in diversity.

10

Byzantine symbolism in sacred architecture in Eastern Galicia at the turn of the XIX-early XX century

Cherkes B., Borys A.

Środowisko Mieszkaniowe

|

2015

|

nr 14

118--121

EN

Sacral architecture in Western Ukraine, first of all in Galicia, since the beginning of the twentieth century defined by the obvious search and articulation of local identity, arose in terms of the general process of political nations in Eastern Europe. The long break both in the continuity of generations and in the practice of sacred buildings design between periods at the turn of XIX–XX and at the turn of XX–XXI centuries, led to significant losses in the theoretical and practical use of the experience of the galaxy of Galician architects of the Austrian and Inter-War periods, which formed morphological basis of the architectural definition of a church in Ukrainian-Byzantine tradition.

11

Symbolika mostów

Radomski W.

Inżynieria i Budownictwo

|

2015

|

R. 71, nr 6

324--328

12

Games of architecture in the recent past

Kozłowski D.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2015

|

Y. 112, iss. 8-A

97--102

EN

Architectural design takes place in a certain cultural space. If the space is not expressive enough for the artist, observer or passer-by, architects create their individual worlds where original artworks shaping space appear. And the audience accepts it with understanding.

PL

Projektowanie architektoniczne odbywa się w pewnej przestrzeni kulturowej. Jeśli nie jest to obszar dostatecznie wyrazisty dla twórcy, obserwatora lub przechodnia, architekci tworzą osobiste światy, w których jawią się oryginalne dzieła sztuki kształtowania przestrzeni. A widzowie przyjmują je ze zrozumieniem.

13

Symbolika średniowiecznych ogrodów przyklasztornych i ich roślinność

Pudelska Krystyna, Mirosław Anna

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2013

|

T. 9, nr 2

49--56

PL

Średniowieczne klasztory były miejscem, w którym mnisi dzięki modlitwom i kontemplacji mogli zbliżyć się do Boga. Symbolika związana z wiarą wypełniała nie tylko kościół, ale i towarzyszące im ogrody. O raju utraconym przypominały zakonnikom sady, zielniki, ogrody uprawowe oraz wirydarz, który swoją wymową najpełniej oddawał ducha epoki. W pracy wykorzystano piśmiennictwo dotyczące bogatej symboliki roślin. Ich barwa i kształt odnosiły się do wielu znaczeń. Białe lilie nierozerwalnie kojarzone były z czystością i dziewictwem Maryi, cierpienie symbolizowały czerwone maki i męczennica błękitna, a róża stała się symbolem wielkiej miłości Boga do ludzi. Rośliny w średniowiecznych założeniach klasztornych służyły zatem nie tylko do zaspokajania doczesnych potrzeb mnichów ale stanowiły pomost łączący sacrum z profanum.

EN

Medieval monastery was a place where monks by prayer and contemplation were able to get closer to the God. Symbols related to faith filled not only the church but also the surrounding gardens. The monks were reminded about lost paradise by orchards, herbal gardens, vegetable garden sand in particular by cloister, which gave the most accurate image of the age. Each of them was filled with various plants. Their color and shape relate to a number of meanings. White lilies were inseparably associated with purity and virginity of Mary, the suffering was symbolized by red poppies and the blue passion flower, and a rose became a symbol of the God’s love for people. Therefore plants in medieval monasteries can be calleda bridge between the sacrum and profanum.

14

Symboliczne cmentarze ludzi gór w krajobrazie regionu

Marek A., Narożna D.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2013

|

nr 22

41--51

PL

W artykule przedstawiono symboliczne cmentarze i miejsca pamięci ludzi gór znajdujące się na Słowacji, w Czechach i w Polsce. Stanowią one swoisty układ przestrzenny i wycinek przestrzeni geograficznej istotny w turystyce górskiej. Wkomponowane w krajobraz stały się walorem danego regionu, obiektem zainteresowania turystów oraz częścią składową produktu turystycznego. Pełnią funkcję informacyjną i edukacyjną upamiętniając wielkie osobistości wpisane w historię eksploracji gór. Są przestrogę dla żyjących a także miejscem wyjątkowej refleksji i zadumy.

EN

This article presents a symbolic cemeteries and memorial places the people of mountains situated in Slovakia, the Czech Republic and Poland. They represent a kind of spatial and geographical space as clipping important in mountain tourism. Integrated into the landscape became the asset of a region of interest to tourists and part of the tourism product. Act as information and education commemorating the great personalities in the history of exploration the mountains. They are a warning to the living as well as a unique place for reflection and meditation.

15

Rola rzeźby w architekturze nowożytnych założeń pałacowo-parkowych na przykładzie Białegostoku i Radzynia Podlaskiego

Dziubecki T.

Kwartalnik Architektury i Urbanistyki

|

2013

|

T. 58, z. 1

124--143

PL

Badania nad nowożytną architekturą pałacową w Polsce wymagają uwzględniania wielu czynników składających się na rozumienie jej formy i znaczenia. Niemałą rolę odgrywa rzeźba. Wobec wielu zniszczeń dziejowych, jakim ulegało wyposażenie i dekoracja rezydencji magnackich w Polsce, szczególnej uwagi wymagają dzieła sztuki rzeźbiarskiej należące do najwybitniejszych przykładów osiemnastowiecznej architektury pałacowej w Polsce – założeń pałacowych w Białymstoku i Radzyniu Podlaskim. Rozległe analizy ikonograficzne pozwoliły uchwycić symboliczne funkcje rzeźb tych założeń, określając wielowarstwową warstwę znaczeń architektury rezydencji magnackich w odniesieniu do kultury epoki saskiej.

EN

Research on the history of the architecture of palaces in Poland of the 18th c. requires analysis of various factors which determine their form and meaning. Because of historical loses happened during centuries, it is highly recomendable to turn attention of scholars to the remaing genuine sculptures in the palaces of Białystok and Radzyń Podlaski. The extensive research based on iconographical method enabled to describe the important role of the sculpture, which created their symbolism using cultural codes of the epoch, based on ancient mythology, crucial for the multilevel meaning of each of the residences.

16

Symbolika i tradycja a prawne uwarunkowania projektowania cmentarzy

Łakomy K.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2012

|

R. 109, z. 2-A

339--345

PL

Nekropolie, jako obszary przeznaczone do grzebania zmarłych, od czasów najdawniejszych wyrażały ład i porządek przestrzeni, stanowiły wyraz wierzeń, kultury epoki, w której powstawały. Obiekty te, nasycone wielowątkową symboliką, stanowiły miejsca kultu i zadumy, czemu służyć miała zarówno organizacja ich obszaru, jak i formy rzeźbiarskie nagrobków oraz dobór towarzyszącej zieleni. We współczesnych cmentarzach widoczny jest brak nawiązań do dawnych tradycji i symboliki, co powoduje ich ubożenie zarówno pod względem treściowym, jak i estetycznym. Akty prawne, regulujące normatywy projektowe, nie stanowią odpowiedzi na problem dzisiejszych cmentarzy, których kreacja projektowa podyktowana jest zazwyczaj uwarunkowaniami ekonomicznymi i lokalizacyjnymi.

EN

Necropolis, as areas for burying the dead, from the oldest time they expressed order and tidiness of space, they presented word of belief and cultures of each epochs. These objects, saturates with multilayer symbolic, were the places of cult and musings, which was a result of area organization, as well as forms of sculptor’s tombstones and selection green accompany. In modern cemeteries there is a visible lack of old tradition and symbolism, that causes their essence and esthetic poorness. Legal acts adjusting project norms, they do not present answers on problem of modern cemetery, which spatial creation is dictated to economic and locational conditions.

17

Rozważania nad grobem architektury - detal i jego funkcja we współczesnej architekturze nekropolii na przykładzie Künstlerfriedhof Friedenau w Berlinie

Mazurkiewicz K.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2012

|

R. 109, z. 5-A/2

394--399

PL

W czasach rozwiniętej wiedzy na temat symboli a niskiego odsetka osób piśmiennych detal w sztuce nagrobnej identyfikował osoby, zawody, pozycję społeczną. Z biegiem czasu zatracał swój symboliczny charakter na rzecz estetyki. Współcześnie zabytkowe cmentarze poszczycić się mogą architekturą nagrobną z detalem zarówno estetycznym jak i symbolicznym. Powszechne cmentarze zdominowane są przez katalogowe nagrobki, gdzie detal zredukowany został do form karykaturalnych.

EN

In times of a developed knowledge of the symbols of a low percentage of people literate in the art of gravestone detail identify the person, profession, social position. Over time, its lost its symbolic nature for aesthetics. Today, historic cemeteries can boast of mortuary architecture of the detail of both the aesthetic and symbolic. Widespread cemeteries are dominated by the directory where the tombs of detail has been reduced to the form of caricature.

18

Rola współczesnego detalu w kreacji formy architektonicznej

Dąbrowska-Milewska G.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2012

|

R. 109, z. 5-A/1

86--97

PL

W architekturze współczesnej detal jest częścią dzieła. Jako element struktury budowlanej bierze udział w kształtowaniu formy przestrzennej budynku. Będąc elementem fasady, traktowanej coraz częściej jako skóra budynku, decyduje o jej wyrazie plastycznym: artykulacji, ornamentyce, fakturze, kolorystyce. Zawsze jest spójny z przyjętą konwencją estetyczną. Detal może także pełnić rolę przekazu symbolicznego.

EN

In the contemporary architecture detail is part of the work. As part of the building structure participates in shaping the spatial form of the building. As part of the facade, treated increasingly as the skin of the building, decide on its artistic expression: articulation, ornamentation, texture, color. It is always coherent with aesthetic convention. Detail can also be used as symbolic communication.

19

O upamiętnianiu miejsc, wydarzeń, osób i zwierząt w historycznych i współczesnych ogrodach i parkach

Zachariasz A.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2012

|

R. 109, z. 2-A

51--70

PL

W artykule przedstawiono ogrody i parki z różnych kręgów kulturowych, historyczne i współczesne – jako miejsca wyjątkowe, w których na wiele sposobów utrwalana jest pamięć miejsc, wydarzeń, osób i zwierząt... Interpretacja ogrodu może być wielowątkowa i wieloznaczna, zwykle uzależniona od przygotowania odbiorcy. Jedną z ważnych cech ogrodu jest przechowywanie i budzenie pamięci postrzeganej jako „zdolność umysłu do myślenia o tym, co już nie istnieje”. Ogrody stworzone przez naturę i przez człowieka są „mówiącymi obrazami”. Ich krajobraz budują starannie zaprojektowane sceny, które często przywołują przeszłość.

EN

The article presents gardens and parks, both historic and modern, of various cultural heritage, as special places which in many various ways preserve the memory of places, events, people and animals... A garden can be interpreted with multiple themes and meanings, usually dependent on the state of mind of the observer. One of the important characteristics of a garden is the way it stores and awakens the memories perceived as ‘an ability of the mind to think about what does not exist anymore’. Gardens created by nature and humans are particular ‘talking images’. Their landscape is made of carefully designed scenes which often evoke the past.

20

The symbolic motifs in contemporary architecture of libraries – most frequent trends

Kruszewski T.

Architectus

|

2012

|

Nr 1(31)

75--82

EN

The article deals with an issue of leitmotifs used in architecture of libraries of the last three decades. Among them there are trends inspired by ecology, simplicity, ethnicity and elasticity and also – which may be perceived as a slightly archaic inspiration – by religion. Their choice results from fashions created by the western world and a post-modern philosophy. Both of these factors contribute to creating an image of a modern library isolated from its tradition and consequently rejecting classical ideological and symbolic solutions constituting its former cultural role.

PL

W artykule poruszono problematykę motywów przewodnich stosowanych w architekturze bibliotek ostatnich trzech dekad. Wśród nich znajdują się tendencje kierowane ekologią, prostotą, etnicznością i elastycznością, ale również – wydawać by się mogło już archaiczną inspiracją – religią. Ich dobór jest podyktowany modą kreowaną przez świat zachodni oraz filozofią ponowoczesną. Obie przyczyniają się do tworzenia wizerunku nowoczesnej biblioteki odizolowanej od jej tradycji, a co za tym idzie, porzucania klasycznych rozwiązań ideowo-symbolicznych konstytuujących jej dawną rolę kulturową.