Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Tendencje zmian klimatycznych wskaźników potrzeb nawadniania roślin w Polsce w latach 1991-2020

Żarski Jacek, Kuśmierek-Tomaszewska Renata

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2023

|

nr I/1

88--103

PL

Przeprowadzono ocenę zmienności czterech klimatycznych wskaźników potrzeb nawadniania roślin w I strefie celowości stosowania tego zabiegu w Polsce (temperatura powietrza, opady atmosferyczne, częstość susz atmosferycznych, niedobory opadów). Analiza dotyczyła czterech miejscowości (Szczecin, Poznań, Kalisz, Toruń), wielolecia referencyjnego 1991-2020 oraz fragmentów i całego okresu aktywnego wzrostu roślin (V-VIII). Badania wykazały dość jednoznaczny wzrost potrzeb nawadniania pod względem kryterium klimatycznego. Wynika on przede wszystkim z istotnego wzrostu temperatury powietrza, skutkującego zwiększeniem się potrzeb wodnych roślin. Wykazano tendencję do pogłębiania się niedoborów opadowych w wieloleciu 1991-2020 na Nizinie Szczecińskiej i w Wielkopolsce oraz zidentyfikowano dużą liczbę susz atmosferycznych o zwiększonej intensywności w latach 2015-2020.

EN

An assessment of the variability of four climatic indicators of plant irrigation needs (air temperature, precipitation, frequency of atmospheric droughts, rainfall shortages) in the 1st zone of irrigation application in Poland was carried out. The analysis concerned four localities (Szczecin, Poznań, Kalisz, Toruń) during the reference multiyear period 1991-2020, in the entire period of active plant growth (V-VIII) as well as the parts of it. Results of the analysis have shown a fairly clear increase in irrigation needs in terms of the climatic criterion. It results primarily from a significant increase in air temperature, resulting in an increase in the water needs of plants. For the period 1991-2020 tendency to deepening rainfall shortages in the Szczecin Lowland and in Wielkopolska was demonstrated. The large numbers of atmospheric droughts with higher level of intensity were identified in the second part of the analysed period in the years 2015-2020.

2

Susza i niedobory wody

Ramm-Szatkiewicz K.

Przegląd Komunalny

|

2015

|

nr 12

40--41

PL

Powstały już pierwsze w historii Unii Europejskiej plany zarządzania ryzykiem powodziowym. Kolej na plany zapobiegania skutkom suszy, która to w Europie stała się jednym z przejawów zmian klimatu.

3

Zmienność plonu ziarna pszenżyta jarego w Polsce w warunkach różnego nasilenia suszy atmosferycznej

Kalbarczyk E.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2010

|

Vol. 19, No. 1

20--33

PL

Celem pracy było określenie, które okresy rozwojowe pszenżyta jarego narażone są na najczęstsze wystąpienie suszy atmosferycznej, jak również zbadanie wielkości zmniejszenia plonu ziarna w zależności od natężenia suszy i okresu jej wystąpienia. Okresy suszy identyfikowano dwoma wskaźnikami: RPI, względnych opadów oraz K, hydrotermicznym. W badaniach wykorzystano dane z 34 stacji doświadczalnych COBORU położonych w całej Polsce, obejmujące daty siewu, wchodów, krzewienia, strzelania w źdźbło, kłoszenia, dojrzałości woskowej i zbioru oraz plon ziarna pszenżyta jarego w latach 1984-2004, jak również dane meteorologiczne, średnią temperaturę powietrza, sumę opadów atmosferycznych, ze stacji IMGW położonych w sąsiedztwie stacji doświadczalnych. Wyniki dotyczyły wzorca pszenżyta jarego, określonego jako średnia z odmian uprawianych w danym roku. Stwierdzono, że najczęściej okresy o różnym natężeniu suszy występują wiosną, w czasie od siewu do krzewienia. Pszenżyto jare dobrze znosi okresy suche (50 < RPI < 74% or 75 < RPI < 89% of the norm; 0.4 < K ≤ 1.0), a największy spadek wielkości plonu ziarna pszenżyta jarego jest spowodowany bardzo i skrajnie suchymi warunkami w okresie od kłoszenia do dojrzałości woskowej oraz w całym okresie od siewu do dojrzałości woskowej.

EN

The goal of the work was to determine which development stages of spring triticale are exposed to the most frequent occurrence of atmospheric drought and also to examine the quantity of reduction in grain yield depending on intensity of drought and a period of its occurrence. Periods of drought were identified through the relative precipitation index (RPI) and the hydrothermal coefficient K. The research used data from 34 experimental stations of the Research Centre for Cultivar Testing (COBORU), situated in whole Poland, encompassing the dates of sowing, emergence, tillering, shooting, heading, wax maturity and harvesting, and spring triticale grain yield in the years 1984-2004 as well as meteorological data, average air temperature and atmospheric precipitation total, from stations of the Institute of Meteorology and Water Management (IMGW) located in the vicinity of experimental stations. The results concerned a standard of spring triticale determined as an average of varieties cultivated in a given year. It was stated that periods of drought of various intensity most frequently occur in spring in the period from sowing to tillering. Spring triticale endures dry periods well (50 < RPI < 74% or 75 < RPI < 89% of the norm; 0.4 < K ≤ 1.0), and the highest reduction in the quantity of spring triticale grain yield is caused by very and extremely dry conditions in the period from heading to wax maturity as well as in the whole period from sowing to wax maturity.

4

Identyfikacja okresów suszy atmosferycznej w okolicy Szczecina w latach 1963-2002

Kalbarczyk E., Kalbarczyk R.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2005

|

T. 5, z. spec.

171-183

PL

Celem pracy było wyznaczenie częstości występowania i stopnia nasilenia okresów suszy w okolicy Szczecina, jak również określenie tendencji zmienności tego zjawiska. Materiał stanowiły średnie miesięczne temperatury powietrza oraz miesięczne sumy opadów atmosferycznych z sezonu wegetacyjnego (od kwietnia do września) z lat 1963-2002, ze stacji IMGW Szczecin. Okresy suszy wyznaczono trzema metodami - na podstawie wartości wskaźnika standaryzowanych opadów SPI, wskaźnika względnego opadu RPI (w %) oraz na podstawie wskaźnika hydrotermicznego Sielianinowa K. Ocena, czy dany rok był suchy, na podstawie porównywanych wskaźników najczęściej była zgodna, natomiast ocena nasilenia zjawiska suszy - różna. Stwierdzono brak zgodności częstości występowania miesięcy suchych między wynikami otrzymanymi na podstawie wskaźników RPI i SPI a otrzymanymi na podstawie wskaźnika K. Stosując wskaźnik hydrotermiczny, największą częstość występowania miesięcy suchych stwierdzono w lipcu, sierpniu i we wrześniu. Na Nizinie Szczecińskiej w latach 1963-2002 niedobór opadów w stosunku do normy najczęściej wystąpił w lipcu. Malejące w latach badań wartości wskaźnika K w maju i sierpniu mogą wskazywać na zwiększające się na Nizinie Szczecińskiej ryzyko wystąpienia okresów suszy w tych dwóch miesiącach.

EN

The aim of the study was to determine the frequency of occurrence and the intensity of drought periods in the vicinity of Szczecin and to determine variability of this phenomenon. The study was based on monthly average air temperatures and monthly sums of atmospheric precipitation in the vegetative period from April to September recorded at the IMGW (Institute of Meteorology and Water Management) meteorological station in Szczecin in the years 1963-2002. The periods of drought were determined by three methods: according to the values of Standardized Precipitation Index (SPI), Relative Precipitation Index RPI (percentage) and on the basis of Sielianinow's hydrothermal index K. The indices usually showed unanimously whether a given year was dry or not, they only differed as to the intensity of indicated drought. The frequency of dry months determined upon SPI and RPI indices did not agree with those obtained with the K index. In the case of the hydrothermal index, the highest frequency of occurrence of dry months was observed in July, August and September. In Szczecin Lowland in the years 1963-2002 precipitation deficits occurred most frequently in July. Decreasing values of index K in May and August in the study period might indicate an increasing risk of drought occurrence in these two months.

5

Zróżnicowanie wskaźnika suszy atmosferycznej SPI w sezonie wegetacyjnym w Polsce

Łabędzki L., Bąk B.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2004

|

T. 4, z. 2a

111-122

PL

W artykule analizowano występowanie zjawiska suszy w Polsce według zmodyfikowanego wskaźnika standaryzowanego opadu SPI w sezonie wegetacyjnym (IV-IX) wielolecia 1954-1998. Wskaźnik SPI obliczono na podstawie ciągów pomiarowych opadów z 31 stacji leżących na obszarach poniżej 400 m n.p.m. Charakterystyki rozkładu opadów i wartości wskaźnika SPI umożliwiły analizę przestrzenno-czasową występowania suszy w trzech klasach: umiarkowanej, silnej i ekstremalnej w okresach miesięcznych i sześciomiesięcznych (długość sezonu wegetacyjnego). Otrzymane wyniki dały podstawę do wskazania regionów o zwiększonej częstości wystąpienia suszy w całym sezonie wegetacyjnym i w poszczególnych jego miesiącach. Uzyskano procentowy rozkład zasięgu suszy w poszczególnych miesiącach wielolecia. Wykorzystując średnie sumy opadów i definicję wskaźnika SPI, obliczono wartości progowe sum opadów, których przekroczenie powoduje włączenie badanego okresu do klasy suszy łagodniejszej lub przerywa suszę. Prezentowane materiały i metody badań mogą być wykorzystane do konstrukcji map obszarów szczególnie wrażliwych na susze.

EN

The paper gives a brief review on droughts in Poland classified by the standardized precipitation index SPI. Frequency of drought occurrence was calculated using monthly precipitation records in the vegetation periods of 1954-1998 from 31 meteorological stations. According to Polish meteorological conditions the threshold value of the first class of drought is fixed at SPI = -0.5. Smaller values of SPI indicate different intensity of drought. The paper contains maps showing the frequency isolines of moderate, severe and extreme droughts.