Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Osady ściekowe jako substytut w odtwarzaniu gleby w procesie rekultywacji gruntów po górnictwie odkrywkowym wapieni

Szewczyk M.

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2014

|

T. 17, nr 2

307--314

PL

Postęp techniczny w polskim górnictwie surowców węglanowych sprawił, że możliwa stała się eksploatacja złóż zalegających na dużych głębokościach. W związku z tym oddziaływanie górnictwa odkrywkowego staje się bardziej agresywne, pozostawiając trwałe zmiany w środowisku. Najbardziej zauważalne przemiany wiążą się ze zmianą ukształtowania powierzchni pod wyrobiska odkrywkowe i zwałowiska zewnętrzne oraz prowadzonym na szeroką skalę odwodnieniem górotworu. Skutki środowiskowe działalności wydobywczej wapieni minimalizuje się poprzez kompleksową rekultywację terenów pogórniczych. Działalność rekultywacyjna polega na stworzeniu odpowiednich warunków glebowych do wprowadzenia i utrzymania roślinności na terenach poeksploatacyjnych. Znaną metodą technicznego odtwarzania gleby na gruntach zdegradowanych jest wykorzystanie komunalnych osadów ściekowych pod warunkiem spełniania wymogów określonych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z 2010 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych. Jednym z kryteriów kwalifikujących osady ściekowe do przyrodniczego zagospodarowania jest zawartość metali ciężkich (zarówno w komunalnych osadach ściekowych, jak i w gruncie, na którym mają być stosowane). Optymalnymi zatem gruntami do zastosowania osadów ściekowych są grunty bezglebowe o odczynie alkalicznym, czyli wyrobiska po eksploatacji wapieni. Na gruntach tych, charakteryzujących się dużą pojemnością buforową, wyklucza się możliwość szybkiej zmiany odczynu, a tym samym łatwego uwalniania metali ciężkich. Z kolei, znaczna zawartość w komunalnych osadach ściekowych materii organicznej i składników pokarmowych sprawia, że mogą one brać udział w odtwarzaniu gleby w procesie rekultywacji gruntów po wydobyciu wapieni, a ich aplikacja korzystanie wpływa na parametry gleb zdegradowanych o podwyższonym pH.

EN

Technical progress in the Polish mining of carbonate raw materials made it possible to exploit deposits at large depths. Therefore, the effect of opencast mining becomes more aggressive, leaving a permanent change in the environment. The most noticeable transformations involve a change in the topography of the excavation pit and external dump and large-scale drainage of the rock mass. Environmental effects of the limestone mining operations is minimized through a comprehensive reclamation of the post-mining areas. Known technical method of soil restoration on the degraded areas is the use of sewage sludge subject to the fulfillment of legal requirements regarding municipal sewage sludge. Many studies have shown the usefulness of the application of sewage sludge, as one of the forms of fertilizer in reclamation of degraded areas. One of the criteria of sewage sludge eligibility to natural use is the contents of heavy metals (both in sewage sludge, as well as in the land on which they are to be used). However, an equally important criterion for assessing the suitability of the sewage sludge, to its natural use is also the rate of release of these elements from the sewage sludge into the soil and their availability to plants. The bioavailability of the trace elements introduced with sewage sludge to the environment decreases with increasing pH and the content of organic matter and clay minerals in the soil. Thus optimal land for use of municipal sewage sludge are alkaline soilless grounds, that is pits after the exploitation of limestone. These grounds are characterized by a large buffer capacity that excludes the possibility of rapid changes in pH, and thus easy release of heavy metals. In turn, a significant content of organic matter and nutrients in municipal sewage sludge causes that they can take part in the restoration of the soil in the process of land reclamation after limestone mining, and their application positively affects the parameters of degraded soils with higher pH.

2

Procesy rekultywacji terenów pogórniczych na przykładzie Kopalni Wapienia Górażdże

Kacprzak M., Bruchal M.

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2011

|

T. 14, nr 1

49-58

PL

Intensywne górnictwo surowców skalnych w Polsce obejmuje przede wszystkim tereny południowej części kraju. Szczególnie mocno rozwinięty jest tu przemysł wydobywczy wapieni, margli i dolomitów. Czołowe miejsce pod względem eksploatacji skał wapiennych zajmuje województwo opolskie z Kopalnią Wapienia Górażdże. Właścicielem Kopalni Górażdżde jest firma Heidelberg Cement, która prowadzi intensywną eksploatację wapieni systemem odkrywkowym. Eksploatacja prowadzona jest z podziałem na dwa wyrobiska: zachodnie i wschodnie, co wynika z istnienia w centralnej części złoża filaru ochronnego dla rezerwatu przyrody "Kamień Śląski" z gatunkiem jarząb brekinia (Sorbus torminalis). W trakcie istnienia Kopalni Wapienia Górażdże wyeksploatowano ponad 56 mln ton surowca przeznaczonego na cele przemysłu wapienniczego i cementowego. Kopalnia Górażdże należy do nielicznych kopalń, które wraz z wydobywaniem surowca prowadzą równoczesną rekultywację terenów pogórniczych zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. W 2011 roku przeprowadzono badania dotyczące stanu zachowania sadzonek na zrekultywowanych powierzchniach Kopalni Wapienia Górażdże. Zakres prac obejmował inwentaryzację sadzonek oraz określenie ich kondycji zdrowotnej. Wybrano cztery równe wiekiem (2-letnie) powierzchnie do badań. Na podstawie przeprowadzonego doświadczenia stwierdzono bardzo dobrą udatność sadzonek sosny zwyczajnej i brzozy brodawkowatej. Jednocześnie odnotowano dobrą zdrowotność olszy czarnej i klonu jesionolistnego. Dobór gatunków zastosowanych w procesie rekultywacji na terenie kopalni Górażdże został prawidłowo określony.

EN

Developed mining of rock raw materials in Poland includes mainly the southern part of the country. In this area particularly the mining of limestone, marls and dolomites is developed. The province of Opole is in the forefront in terms of extraction of carbonate raw materials. Developed cement and lime industry in this region includes the Górażdże Mine, which is the largest mine in terms of the occupied area and the annual production. The owner of the Górażdże Mine Heidelberg Cement, conducts an intensive opencast exploitation of the limestone. The exploitation is conducting with the division into two pits: the western and eastern, which is associated with the existence of a central pillar of the deposit protection for the nature reserve "Kamień Śląski", which protects species of tree Sorbus torminalis. Since the 80s existence of the Górażdże Mine operated over 56 million tonnes of raw material destined for the purpose of lime and cement industry. The biggest mining was in 1985, 1986, 1989, 2004, 2005, 2008 and 2009 due to high demand of raw material for building purposes in this period. An intensive opencast exploitation result in a strong transformation of the landscape. The Górażdże Mine belong to the few mines, which together with the production of raw conduct the reclamation of post-mining areas in accordance with applicable law. Research on the health state of seedlings on reclaimed land surface of Górażdże Limestone Mine was carried out in 2011 years. The scope of the research included the inventory of seedlings and the estimation of their health state. Four equal age objects were distinguished. Results of study revealed the highest amount of seedlings Pinus sylvestris i Betula pendula. Simultaneously the high amount of seedlings taking root for Alnus glutinosa i Acer negundo. Tree species selection applied in the reclamation of Górażdże Limestone Mine has been properly determined.

3

Arsen i tal w surowcach ilastych i węglanowych wykorzystywanych do produkcji materiałów budowlanych

Bojakowska I., Pasieczna A.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2008

|

z. 285

43-55

PL

Określono zawartość arsenu i talu metodą ICP-MS w 178 próbkach skał ilastych i 137 próbkach skał węglanowych różniących się genezą i wiekiem, pobranych z 41 złóż surowców ilastych i 21 złóż surowców węglanowych. Zawartość arsenu w surowcach ilastych i w skałach węglanowych wynosiła odpowiednio 2-29 mg/kg i

EN

Arsenic and thallium contents were determined with ICP-MS method in genesis and age differenced 178 samples of argillaceous rocks and 137 samples of calcareous rocks, taken from 41 clayey mineral deposits and 20 carbonate raw material deposits. Arsenic concentration in clayey minerals and carbonate rocks amount respectively 2-29 mg/kg and

4

Porównanie czasu dekarbonatyzacji wybranych wapniowych surowców węglanowych. Część 2. Wyniki pomiarów i obliczeń

Lech R.

Materiały Ceramiczne

|

2004

|

R. 56, nr 1

25-31

PL

W części pierwszej artykułu przedstawiono wyniki badań własności wybranych wapieni. Przedmiotem drugiej części artykułu jest porównanie czasu dekarbonatyzacji wapienia jurajskiego ze złoża w Morawicy, marmuru prekambryjskiego Biała Marianna i wapienia triasowego pochodzącego z Tarnowa Opolskiego. Omówiono istotny wpływ własności kamienia wapiennego na czas jego dekarbonatyzacji.

EN

The measurement results of the properties of the chosen calcium carbonate raw materials are described at the first part of the paper. The comparison of the calcination time of the Jurassic limestone from Morawica, the Pre-Cambrian marble called Biała Marianna and the Trias limestone from the region of Tarnów Opolski is the subject of the paper. The significant impact of the properties of the limestone on the limestone calcination time is described.

5

Ewolucja rynku kaolinu w Polsce na tle tendencji światowych

Lewicka E.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2001

|

T. 17, z. 3

23-34

PL

W artykule omówiono obecną sytuację oraz perspektywy rozwoju podaży i popytu na krajowym rynku kaolinu. Scharakteryzowano również zjawiska i tendencje kształtujące w okresie ostatniego dziesięciolecia rynek międzynarodowy, które w istotny sposób wpłynęły na funkcjonowanie branży kaolinowej w Polsce. Wśród nich szczególne znaczenie miały: zmiany technologiczne w przemyśle papierniczym i upowszechnienie surowców węglanowych jako alternatywy dla kaolinu, ewolucja jakościowa gatunków i postaci handlowych kaolinu, globalizacja rynku surowców ceramicznych.

EN

The paper discusses the current situation and prospects for future development of supply and demand for kaolin in Poland. The most important phenomena and tendencies in the international market, which influence the Polish kaolin business over the last decade, have been also discussed, e.g. a switch from kaolin to carbonates in paper manufacturing resulting in reduced consumption, the developing of new grades and blends of kaolin to satisfy the consumers needs, globalization of the market of raw materials for the ceramics.