Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Bioleaching using Acidithiobacillus Thiooxidans – an option for element recovery from highly alkaline waste incineration ash?

Kasina Monika, Jarosz Kinga, Salamon Klaudiusz, Wierzbicki Adam, Mikoda Bartosz, Michalik Marek

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2022

|

T. 38, z. 3

105--120

EN

Bioleaching research considers both the bio- and anthroposphere in the search for novel ways to recover resources and elements, which is important to the concept of sustainable development. Since the efficient, cost-effective and simple recovery of resources is of increasing importance in the circular economy model, the bioleaching of metals is a method currently gaining interest. The process is also of importance considering the need for the neutralization of waste materials/resources that allow for their safe storage and use. In this study, Acidithiobacillus thiooxidans bacteria, which is commonly found and widely utilized in the bioleaching process due to its high tolerance to heavy metals, was used in a twenty-eight-day experiment. The manner in which bacteria inhabit incineration residues was observed using fluorescence optical microscopy and scanning electron microscopy. The concentration of elements in incineration residues and in the post-reaction solutions was measured using inductively coupled plasma mass spectrometry and the efficiency of element recovery was calculated based on the results. Municipal waste incineration bottom ash and sewage sludge incineration fly ash were considered in the experiment. The extraction rates were far from satisfactory, with the average 20 and 50% for bottom ash and sewage sludge ash, respectively. The obtained results were consistent with microscopic observations where the relative number of bacteria increased only slightly over time in the sewage-sludge fly ash and was barely observed in the bottom ash of municipal-waste incineration.

PL

Badania procesów bioługowania to analiza przenikania się bio- i antroposfery, w poszukiwaniu nowych sposobów na odzyskiwanie zasobów i pierwiastków. Granica tych sfer ma duży potencjał dla wdrażania modelu zrównoważonego rozwoju. Ze względu na fakt, że efektywne, tanie oraz proste metody odzyskiwania surowców mają rosnące znaczenie w gospodarce o obiegu zamkniętym, bioługowanie metali jest metodą, która obecnie cieszy się coraz większym zainteresowaniem. Jest to również proces istotny w kontekście neutralizacji surowców odpadowych umożliwiającej ich bezpieczne magazynowania i zastosowanie. W przeprowadzonym badaniu powszechnie występujące bakterie Acidithiobacillus thiooxidans, które są często używane w procesach bioługowania ze względu na fakt ich wysokiej tolerancji na metale ciężkie, zostały wykorzystane w 28-dniowym eksperymencie. Sposób i zmienność w czasie, w jaki bakterie zasiedlają osad po spalaniu, został zaobserwowany przy pomocy fluorescencyjnej mikroskopii optycznej i skaningowej mikroskopii elektronowej. Stężenie pierwiastków w osadach po spalaniu i w poreakcyjnych roztworach zostało zmierzone przy użyciu indukcyjnie sparowanej plazmowej spektrometrii mas, a efektywność odzyskiwania pierwiastków została obliczona na podstawie uzyskanych wyników. Popioły po spalaniu odpadów komunalnych oraz popioły lotne ze spalania osadów ściekowych zostały ujęte w eksperymencie. Stosunki ekstrakcji pierwiastków były dalekie od zadowalających ze średnią 20 oraz 50% dla popiołów po spalaniu odpadów komunalnych oraz popiołu z osadów ściekowych. Pozyskane wyniki są w zgodzie z obserwacjami dokonanymi przy pomocy mikroskopii, gdzie relatywna liczba bakterii wzrosła niewiele we wspomnianym czasie w przypadku popiołów ściekowych i była w zasadzie niedostrzegalna w przypadku popiołów dennych.

2

Właściwości reologiczne zawiesin na bazie gliny TG3 zanieczyszczonej węglem brunatnym oraz chlorkami wybranych metali

Stempkowska A.

Przegląd Górniczy

|

2018

|

T. 74, nr 5

17--21

PL

W artykule pracy przedstawiono wstępne wyniki badań reologicznych zawiesin modelowych na bazie odpadowej gliny TG3 z dodatkiem węgla brunatnego (tak aby osiągnąć stałą zawartość węgla 10%), w obecności roztworów nasyconych chlorkami wybranych metali. Kopaliny ilaste często towarzyszą złożom węgla brunatnego, a jego stałe wydobycie pozwala na wykorzystanie najlepszych jakościowo kopalin ilastych w różnych celach, między innymi jako surowiec ceramiczny. Wykorzystanie tego typu kopalin może pozwolić na zmniejszenie ilości czynnych lub nowo uruchamianych wyrobisk górniczych i na zaoszczędzenie zawartych w nich złóż. Zagospodarowanie kopalin towarzyszących sprzyjać może także ożywieniu gospodarczemu na rynku, poprzez zwiększenie podaży tych surowców.

EN

Studies on rheological behaviour of TG3 clay suspensions was carried out. Brown coal was added into the slurries in 10%wt. The liqiud media were solutions of some metal chlorides such as Na, K, Mg, Ca i Fe (III). In this paper the pre-liminary results have been shown. The purpose of this experiment was suspension stabilization in case of using pollution water in a technological process. Flow curves, viscosity and thixotrophy of those slurries were determined. The obtained results indicate that there is a dependence between exchanging cation and rheological behaviour. Clay materials very often co-exist with brown coal deposites. Constant exploatation allowed to use this clay materials in many branches of industry, e.g. as ceramics raw material.

3

Zagospodarowanie energetyczne odpadów fermentacyjnych oraz węgla brunatnego

Kufka D., Pleśniak Ł.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2017

|

R. 58, nr 1

45--52

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczące możliwości zagospodarowania odpadów pofermentacyjnych oraz węgla brunatnego z wykorzystaniem metody pirolitycznej konwersji do karbonizatów. Wykazano, że zastosowanie tej metody pozwala uzyskać produkty o znacznie lepszej jakości, niż surowce, z których są wytwarzane. Tego typu podejście do kwestii zagospodarowania surowców odpadowych otwiera nowe możliwości ich powtórnego użycia w wielu gałęziach gospodarki, ze szczególnym uwzględnieniem energetyki i rolnictwa.

EN

The paper presents the results of studies on the potential utilization of the fermented wastes and lignite by using of the pyrolytic conversion to chars. It has been shown that the application of this method enables the production of high quality residue, when compared to the source material. This kind of waste management approach, opens up new opportunities for reuse of wastes in many areas of the economy, with particular emphasis on energy and agriculture.

4

Odpady przemysłowe jako substytut surowca skaleniowego w produkcji płytek ceramicznych w świetle badań zagranicznych

Lewicka E.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2016

|

nr 96

165--176

PL

Przemysł ceramiczny jest jednym z największych konsumentów surowców mineralnych, dysponując równocześnie dużym potencjałem zagospodarowania znacznych ilości odpadów stałych, powstających w różnych gałęziach przemysłu. Artykuł przedstawia wyniki badań prowadzonych na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat w licznych ośrodkach naukowych i przemysłowych na świecie, które koncentrowały się na opracowaniu receptur mas ceramicznych z wykorzystaniem materiałów odpadowych. Materiały te z jednej strony stwarzają coraz większe problemy środowiskowe, z drugiej – stanowią często surowce alternatywne, mogące pełnić rolę substytutów surowców naturalnych, zwłaszcza skaleniowych, w trójskładnikowych zestawach „ił ceramiczny – skaleń – kwarc”. Autorka przedstawia przykłady wykorzystania różnego typu odpadów przemysłowych w przemyśle ceramicznym, koncentrując się na sektorze płytek ceramicznych. Szczególnie obiecujące rezultaty uzyskano w badaniach nad zastosowaniem m.in. stłuczki szklanej (szkła opakowaniowego, zużytych lamp fluorescencyjnych) oraz szkła kineskopowego CRT, a także żużla wielkopiecowego i popiołów lotnych ze spalania węgla lub innych paliw. Ich wykorzystanie stwarza realne perspektywy rozwoju produkcji wyrobów ceramicznych o wysokich parametrach wytrzymałościowych, takich jak płytki gresowe. Do korzyści płynących z zagospodarowania tych odpadów, w porównaniu z zastosowaniem surowców pierwotnych, należy zaliczyć oprócz ochrony zasobów złóż kopalin mineralnych, również ograniczenie zużycia energii w procesach przeróbki i przetwórstwa (niższe koszty produkcji) oraz obniżenie poziomu emisji szkodliwych substancji do atmosfery.

EN

The ceramic industry is one of the largest consumers of natural raw materials, but also has a potential to absorb great amounts of solid rejects of various industries. The article presents the results of research conducted over the last several years in numerous scientific and industrial centers in the world that focused on developing recipes of ceramic bodies with the incorporation of various industrial waste materials. These materials, on the one hand – pose growing environmental problems, but on the other hand – can be used as an alternative raw materials in the substitution of different components, especially feldspar, of the ternary “clay-feldspar-quartz” system. The author reports the state of the art and examples of industrial waste recycling in the ceramic sector, with the focus on review studies related to ceramic tiles. Particularly promising results were obtained in the research on the utilization of glass cullet (waste packaging glass, end of life fluorescent lamp glass) and cathode ray tube glass (CRT), as well as blast furnace slag and fly ash from the combustion of coal or other fuels. Their utilization offer real prospects for the development of the production of ceramic goods characterized by high mechanical strength, such as porcelain tiles. Among tThe advantages of these wastes management when compared to the use of primary raw materials, are – apart from resource preservation - lower energy consumption during subsequent processing (reduced costs of production), and lower pollutant emission levels.

5

Bakterie propionowe użyteczne w przemyśle spożywczym

Piwowarek K., Lipińska E.

Przemysł Spożywczy

|

2015

|

T. 69, nr 5

26--30

PL

Bakterie fermentacji propionowej (PAB) odgrywają ważną rolę w wielu gałęziach przemysłu rolno-spożywczego – w produkcji serów, kiszonek spożywczych i paszowych, są również wykorzystywane jako środki przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne w żywności i paszach oraz jako probiotyki w żywieniu zwierząt. Celem artykułu jest przedstawienie charakterystyki bakterii propionowych ze względu na możliwość ich wykorzystania do utylizacji surowców odpadowych z równoczesnym wytwarzaniem użytecznych przemysłowo metabolitów: kwasu propionowego i witaminy B12. Omówiono szlaki metaboliczne, na drodze których powstają te związki. Wyjaśniono ich rolę w przemyśle spożywczym oraz w żywieniu ludzi i zwierząt. Zwrócono uwagę na surowce odpadowe, które mogą stanowić źródło węgla dla bakterii fermentacji propionowej, cechujących się bogatym układem enzymatycznym.

EN

Propionic acid bacteria (PAB) play an important role in many industries - production of cheese, food and feed silages; they are also employed as antifungal and antibacterial agents in food and feed, and probiotics in animal nutrition. The purpose of the article was to present the characteristics of propionic acid bacteria due to the possibility of their use for disposal of waste materials while producing industrially useful metabolites of propionic acid and vitamin B12. Metabolic pathways by which these compounds are formed were presented and their role in the food industry and in human and animal nutrition was discussed. The attention was paid to the waste materials that can be a source of carbon for propionic fermentation bacteria, characterized by a rich enzyme system.

6

LCA wytwarzania biogazu

Samson-Bręk I.

Czysta Energia

|

2013

|

Nr 7-8

28-29

7

UPS w lekkich kruszywach budowlanych

Murzyn P., Stolecki J.

Ceramika Budowlana

|

2013

|

nr 1-2

28--34

PL

Rynek kruszyw w Polsce jest zdominowany przez kruszywa naturalne, a kruszywa sztuczne - w tym lekkie - stanowią w nim niewielki udział. Wzrost produkcji kruszyw lekkich spiekanych oraz jej opłacalność można osiągnąć wykorzystując do ich wytwarzania surowce odpadowe. W artykule zaprezentowano wyniki badań możliwości zastosowania ubocznych produktów spalania węgli (UPS) oraz innych surowców odpadowych do produkcji kruszyw lekkich spiekanych.

EN

The market of construction aggregates in Poland is dominated by natural aggregates. Synthetic aggregates in this lightweight aggregates constitute a smali share of the market. The increase of production of sintered lightweight aggregates and its profitability can be achieved through the use in their manufacturing of different waste materials. The article presents the results of research on the possible use of coal combustion by-products (UPS) and other waste materials for the production of sintered lightweight aggregates.

8

Surowce odpadowe w procesie topienia szkła

Cholewa-Kowalska K., Drajewicz M., Wasylak J., Jarząb D., Jop M.

Szkło i Ceramika

|

2011

|

R. 62, nr 1

32-35

PL

Przetworzone żużle wielkopiecowe ze względu na ich skład chemiczny stanowią ważny surowiec umożliwiający zastosowanie go do zestawów szklarskich. Jednak ze względu na zawartość żelaza, manganu, siarki i miedzi ich stosowanie w produkcji szkła bezbarwnego jest ograniczone. W związku z powyższym celem niniejszej pracy było uzyskanie bezbarwnych szkieł opakowaniowych i budowlanych z zastosowaniem przetworzonego żużla wielkopiecowego CaAlSi-glass. W badanych zestawach szklarskich CaAlSi-glass stanowi 34-38% masy suchego piasku, co znacznie przewyższa stosowaną powszechnie zawartość tego typu surowców w zestawach na każdego typu szkło, ponieważ standardowo np. do szkieł opakowaniowych stosuje się dodatek przetworzonego żużla wielkopiecowego w ilości 6-7%. Wytopione szkła na bazie surowców przemysłowych i z użyciem CaAlSi-glass poddano badaniom termicznym. Dla uzyskanych szkieł przeprowadzono również charakterystykę optyczną. Wyniki badań wskazują, że zastosowanie CaAlSi-glass praktycznie nie wpływa na właściwości termiczne szkieł, podwyższa się tylko nieznacznie temperatura transformacji (ok. 2%). Również transmisja światła w zakresie widzialnym obu rodzajów szkieł pozostaje na zbliżonym poziomie.

EN

Processed slag from blast furnace because of their chemical composition are an important raw material for the application as a component of glass batch. However, due to the amount of iron, manganese, sulfur and copper use in the manufacture of colorless glass is limited. Therefore, the aim of this work was to obtain colorless container and building glasses with use of recycled blast furnace slag-glass CaAlSi-glass. In the examined batches CaAlSi-glass there is equal to the amount of dry sand 34-38 % by weight, which greatly exceeds the contents of this widely used types of raw materials as a standard in glass. Container glasses contain 6-7% by weight of blast-furnace slag. Glasses based on industrial materials and CaAlSi-glass were subjected to the thermal and optical examination. The results indicate that the use of CaAlSi-glass does not affect the thermal properties of glasses, only slightly increases the transformation temperature (about 2%). The transmission of light in the visible range of both glasses is very similar.

9

Prototypowe urządzenia do rozdrabniania i separacji surowców odpadowych

Chycki A., Szczepaniak A.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2011

|

R. 56, nr 1

3-8

PL

Przedstawiono założenia oraz konstrukcję nowych urządzeń do rozdrabniania i separacji surowców odpadowych; kruszarkę walcowo-śrubową oraz separator wibracyjny wodno-powietrzny. W artykule zamieszczono również wyniki badań rozdrabniania i separacji różnego typu materiałów odpadowych na wyżej wymienionych urządzeniach.

EN

The paper presents assumptions and construction of the new devices for the comminution and the separation of the waste materials: roller-screw crusher, and water-air vibration separator. There are also placed test results of the comminution and the separation of different types of waste materials performed on the above mentioned equipment.

10

Zastosowanie surowców odpadowych w procesie topienia szkła

Drajewicz M., Cholewa-Kowalska K., Wasylak J.

Szkło i Ceramika

|

2009

|

R. 60, nr 6

8-11

PL

Rozwój nowych technik przetwórstwa odpadów powstających w procesach hutniczych spowodował, że producenci szkła chętniej sięgają po uszlachetnione surowce odpadowe. Celem pracy jest ocena i porównanie właściwości fizyko-chemicznych szkieł wytopionych na bazie surowców przemysłowych oraz szkieł z dodatkiem przetworzonego żużla wielkopiecowego CaAlSi-glass. W pracy przedstawione zostały wyniki badań termicznych, mechanicznych oraz optycznych dla szkieł walcowanych. Efektem wprowadzenia Ca-AlSi-glass jest obniżenie kosztu zestawu ze względu na niższą, w porównaniu z innymi surowcami, jego cenę. Na podstawie wcześniejszych badań oraz danych literaturowych można przypuszczać, że dodatek CaAlSi-glass wpłynie na obniżenie temperatury topienia zestawu, co z kolei wpływa na redukcję zużycia gazu. Ponadto zastosowanie CaAlSi-glass wiąże się ze zmniejszeniem emisji CO2 i NOx do atmosfery, co korzystnie wpływa na środowisko naturalne, szczególnie w świetle obecnych ograniczeń emisji CO2 narzuconych przez Unię Europejską.

EN

In relationship with large interest of the glass industry ries and the development of the new techniques of the processing of wastes coming into being in metallurgic processes caused, the fact that the manufacturers of the glass reach after waste materials often and willingly increases. The goal of this work is the evaluation of physico-chemical properties of glass melting with blast-furnace slag with comparison to glass prepared using industries raw materials. The opinion of enriched blast-furnace slag is the aim of the subject. The results of thermal, mechanical and optical investigations of glasses were presented. The effect of the introduction of CaAISi-glass there is causes the less of the cost. One on the basis of earlier investigations given literature can suppose, that the addition of CaAISi-glass the causes temperature of the fusion of the set decreases. Moreover the use of CaAISi-glass causes the ecological decrease of the emission CO2 and NOx to the atmosphere. It is important from a point of view.

11

Kompozyty polimerowo-drzewne - charakterystyka ogólna oraz ich otrzymywanie z materiałów odpadowych

Zajchowski S., Ryszkowska J.

Polimery

|

2009

|

T. 54, nr 10

754-762

PL

Przedstawiono dane dotyczące cen, wielkości produkcji i struktury rynku wyrobów z kompozytów polimerowo-drzewnych (WPC) w różnych regionach świata oraz perspektywy zastosowań tych wyrobów. Scharakteryzowano typowe rodzaje osnowy [polietylen, polipropylen, poli(chlorek winylu)], napełniaczy drzewnych (przede wszystkim mączki drzewnej) a także środków pomocniczych. Omówiono proekologiczne uwarunkowania stosowania WPC i metody ich przetwórstwa (głównie wytłaczanie). Celem badań własnych było opracowanie WPC z surowców odpadowych - zarówno polimerowych (osnowa poliolefinowa: PE-HD, PE-LD, mieszanina PE+PP), jak i drzewnych (mączka, wióry, pelety) o możliwie najniższej założonej cenie. Określono wytrzymałość na rozciąganie, zachowawczy moduł sprężystości, udarność oraz gęstość wytwarzanych WPC w zależności od rodzaju osnowy i napełniacza a także udziału tego ostatniego. Stwierdzono, że WPC z zawartością do 40 % mas. napełniacza odznaczają się korzystnymi cechami użytkowymi.

EN

The data concerning the prices, productions and structure of the market of the products made of wood-polymer composites (WPC) in various regions of the world (Fig. 1) as well as the prospects of such products applications were presented. Typical types of matrices [polyethylene, polypropylene, poly(vinyl chloride), Table 1], wood fillers (mainly wood flour, Table 2) and processing aids (Table 4) were characterized. Ecological conditioning of WPC applications and methods of their processing (mainly extrusion) were discussed. The aim of our work was to develop WPC from waste materials, both polymeric (polyolefin matrix: PE-HD, PE-LD, PE/PP blend) and wood ones (flour, chips, pellets) as cheap as possible. The following properties of WPC composites were determined, dependently on the matrix and filler types and a filler content: tensile strength (Fig. 4), storage modulus (Fig. 5), impact strength (Fig. 6) and density (Fig. 7 and 8). It was found that WPC containing 40 wt. % of a filler showed good functional features.

12

Węglowodory z odpadowych tworzyw sztucznych i biomasy

Lubowicz J.

Nafta-Gaz

|

2009

|

R. 65, nr 9

712--717

PL

W niniejszym artykule przedstawiono wybrane sposoby uzyskiwania produktów węglowodorowych (biokomponentów i biopaliw) z odpadowych, poliolefinowych tworzyw sztucznych oraz surowców pochodzenia biologicznego: biomasy, olejów roślinnych i tłuszczów zwierzęcych. Cykl procesów obejmujący termiczno-katalityczną depolimeryzację, hydrorafinacje oraz frakcjonowanie, pozwala na uzyskanie z odpadowych tworzyw sztucznych typu polietylen i polipropylen szeregu produktów oraz półproduktów węglowodorowych, mających zastosowanie w przemyśle paliwowym i chemicznym, w tym biopaliw II generacji. Analogiczne produkty węglowodorowe można również uzyskać z biomasy stosując proces zgazowania, a następnie procesy syntezy Fischera-Tropscha (Choren) lub MtSynfuels (Lurgi). Biokomponenty lub biopaliwa II generacji można również uzyskać w procesie hydrokonwersji biooleju uzyskiwanego w procesie hydropirolizy lignocelulozy (HTU) oraz hydrokonwersji olejów roślinnych i tłuszczów zwierzęcych (NExBTL, Ecofining).

EN

In this article there were presented the selected ways of producing hydrocarbons products (biocomponents, biofuels and others) from waste polyolefin’s plastics and biological raw materials like biomass, vegetables oils and animal fats. Thermo-catalytical depolymerization, hydrotreating and fractionation it helps to extract from waste plastics the series of hydrocarbons products and components finding application in refinery and chemical industry, including second generation biofuels. Hydrocarbons products can be produced from biomass using the gasification and Fischer-Tropsch (Choren) or MtSynfuels (Lurgi) synthesis process. Second generation biocomponents and biofuels can be also produced in the hydroconversion (hydrodeoxidation) process of vegetables oils and animal fats (NExBTL, Ecofining) and hydroconversion process of bio-oil, extracting in the hydropirolysis of lignocelluloses (HTU).

13

Wykorzystanie zużytych mas odlewniczych do produkcji ceramicznych materiałów budowlanych - Część I

Pytel Z.

Materiały Ceramiczne

|

2009

|

T. 61, nr 3

201-207

PL

Artykuł zawiera wyniki badań właściwości tworzyw ceramicznych otrzymanych z udziałem odpadowych piasków odlewniczych. Piaski te uzyskano w wyniku przeróbki zużytych mas formierskich i rdzeniowych, obejmującej procesy związane z ich rozdrabnianiem oraz separacją zawartych w nich części metalicznych. Uzyskany w ten sposób materiał stanowił zasadniczo substytut piasku kwarcowego pochodzenia naturalnego, spełniającego rolę dodatku schudzającego w plastycznych masach ceramicznych przeznaczonych do otrzymywania ceramicznych materiałów budowlanych. Zakres artykułu obejmuje zatem charakterystykę podstawowych cech eksploatacyjnych oraz wybranych elementów struktury i mikrostruktury tworzyw ceramicznych uzyskanych z mas plastycznych z różnym jakościowym, natomiast stałym ilościowym udziałem omawianych surowców odpadowych przemysłu odlewniczego. Ponadto przedmiotem niniejszej pracy są zagadnienia dotyczące oceny potencjalnych zagrożeń środowiska związanych z produkcją i eksploatacją tego typu tworzyw. Zagrożenia te mogą wynikać z możliwości emisji do atmosfery szkodliwych substancji gazowych, głównie w postaci wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA), jako pochodnych rozkładu spoiw organicznych wykorzystywanych do otrzymywania mas formierskich i rdzeniowych. Produkty te mogą się tworzyć w trakcie procesu wypalania wyrobów ceramicznych, jak również zagrożenia te mogą być wynikiem procesu uwalniania się z matrycy ceramicznej metali ciężkich zachodzącego w całym okresie eksploatacji wyrobów w danych warunkach. Przydatność omawianych odpadowych piasków poformierskich we wskazanym kierunku utylizacji potwierdzają zarówno korzystne właściwości uzyskanych z ich udziałem tworzyw ceramicznych, jak również brak emisji do atmosfery szkodliwych substancji gazowych oraz niski poziom wymywalności metali ciężkich.

EN

This study summarises the properties of ceramic materials containing waste moulding sands, obtained from processing spent moulding and core mixes. The sand preparation involved crushing processes and separation of metallic parts. Thus prepared substance acted as a substitute for natural quartz sand, which is widely used as a leaning agent in ceramic plastic masses to be formed into ceramic-based construction materials. The issues addressed include the basic functional parameters, selected structural aspects and microstructure of ceramic materials made from plastic mixtures varying in the qualitative proportion of moulding sand contents. Other aspects include the potential threats associated with manufacturing and utilisation of these type of materials. Potential hazards include atmospheric emissions of hazardous gaseous substances, particularly in the form of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) as derivatives of organic binders used in manufacturing moulding and core mixes. These substances can originate from the process of burning of ceramic products or might be produced when heavy metals are released from the ceramic matrix. This process might occur throughout the whole service life of ceramic products in the given conditions. Applicability of waste sands in this utilisation scheme is well proved by good parameters of thus obtained ceramic materials and positive results evidencing the absence of atmospheric emissions of hazardous substances and low-level leaching of heavy metals.

14

Krystalizacja szkieł glinokrzemianowych otrzymywanych na bazie surowców odpadowych

Zawada A., Kubat T.

Materiały Ceramiczne

|

2008

|

T. 60, nr 4

172-176

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań nad dewitryfikacją szkieł glinokrzemianowych. Dewitryfikaty otrzymano poprzez wygrzewanie szkieł w różnych temperaturach (800-1100°C) i okresach czasowych (3-24 godzin). Główną metodą badań strukturalnych była mikroskopia optyczna odbiciowa (obserwacja w ciemnym polu) a jako metody uzupełniająco zastosowano analizę rentgenograficzną. Wysunięto wnioski dotyczące struktury badanych materiałów, oraz składu fazowego końcowych dewitryfikatów. Dewitryfikaty te charakteryzują się złożonością krystalizujących faz.

EN

The results of devitrification of aluminosilicate glasses were presented in this article. Glass ceramic was obtained by soaking original glass at temperaturers ranging from 800°C to 1100°C and times from 3 h to 24 h. Optical reflection microscopy (observation in dark field) was the main investigation method of the glass structure. Supplementary, the X-ray diffraction analysis was used. A lot of different crystalline phases was found in the glass structure after heat treatment.

15

Synteza i właściwości poliuretanów otrzymanych z surowców odpadowych

Datta J., Janicka M.

Przemysł Chemiczny

|

2007

|

T. 86, nr 7

624-626

16

Poliestrole z surowców odpadowych i bioodnawialnych do wytwarzania tworzyw poliuretanowych

Ostrysz R., Wardzińska E., Penczek P., Miszewska A.

Przemysł Chemiczny

|

2007

|

T. 86, nr 4

300-304

17

New technology and the equipment for brown coals, peat and slimes briquetting

Bondarenko V. I., Pilov P. I.

Górnictwo i Geoinżynieria

|

2007

|

R. 31, z. 2

133-139

EN

The new briquetting technology of secondary fuel and brown coal is developed at National Mining University, Dnipropetrowsk, Ukraine. It is based on the adhesion and chemical processes, proceeding in viscously plastic systems, formed by thin disperse particles of coal and occurrence their knitting properties. It is possible to make composite fuel which components is the mix of coal and anthracite slimes, brown coals, and various waste products containing organic substances.

PL

Narodowy Uniwersytet Górniczy w Dniepropietrowsku (Ukraina) prowadzi prace nad technologią brykietowania węgla brunatnego oraz paliw wtórnych. Technologia ta bazuje na adhezji i procesach chemicznych zachodzących w lepkoplastycznym środowisku, tworzonym przez rozproszone cząsteczki węgla i wykorzystuje ich zdolność do łączenia się. Istnieje możliwość stworzenia kompozytowego paliwa którego składnikami są mieszanina węgla i szlamu antracytowego, węgla brunatnego i różnych substancji odpadowych zawierających substancje organiczne.

18

Metody wyceny wartości złóż antropogenicznych

Uberman R., Uberman R.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2007

|

T. 23, z. 2

35-48

PL

Zdefiniowano pojęcie odpadowych surowców mineralnych i złoża antropogenicznego. Omówiono status formalnoprawny złóż antropogenicznych. Zaproponowano dwie metody dla określenia (wyceny) wartości złóż antropogenicznych, omówione uprzednio w napisanym przez autorów podręczniku (Uberman R., Uberman R. 2005) w odniesieniu do złóż naturalnych: metodę zdyskontowanych przepływów gotówki netto oraz metodę tzw. standardowego pomiaru (wartości) rezerw (SMOG) bazującą pośrednio na twierdzeniu Hotellinga. Podano przykłady wykorzystania proponowanych metod dla wyceny wartości złóż antropogenicznych.

EN

A notion of waste mineral resources (accumulated as by-products during mining and processing activity) and anthropogenic mineral deposits were defined. A formal (legal) status of such deposits in Poland was discussed. Two valuation methods of anthropogenic mineral deposits were presented which were discussed by the same authors in their textbook (Uberman R., Uberman R. 2005) in relation to natural mineral deposits: the Discounted Cash Flow method and the Standard Measure of Oil and Gas method, the latter being an indirect application of the well known Hotelling’s theorem. A case illustrating application of these methods was also included.

19

Problemy formalno-prawne gospodarki kopalinami towarzyszącymi mineralnymi surowcami odpadowymi

Nieć M., Uberman R.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2001

|

R. 43, nr 2-3

10-25

PL

Zagadnieniem istotnym dla właściwego formalnego postępowania w zagospodarowaniu kopalin towarzyszących i mineralnych surowców odpadowych jest jednoznaczność stosowanej terminologii. Zwałowana kopalina towarzysząca lub nagromadzenie odpadów, które posiadają właściwości surowcowe i kwalifikują się do eksploatacji, można określić jako złoża antropogeniczne. Cecha użyteczności i wykorzystania surowców odpadowych decydować powinna o ich niezaliczaniu do odpadów, pod warunkiem uwzględnienia ich wykorzystania w planach zagospodarowania przestrzennego.

EN

The crucial issue for proper formal management of accompanying minerals and mineral wastes is uniformity of the used terminology. Dumped accompanying minerals or amassed wastes which have raw material properties can be defined as anthropogenic deposits. The utilitarian properties of waste materials should determine their classification as non wastes, provided that their utilisation is taken into account in land development plans.

20

Charakterystyka mineralogiczno-chemiczna i surowcowa materiałów z hałd po kopalnictwie rud żelaza w rejonie częstochowskim

Ratajczak T., Korona W.

Przegląd Geologiczny

|

2000

|

Vol. 48, nr 7

607-616

PL

Doggerskie rudy syderytowe w rejonie częstochowskim wydobywano nieprzerwanie od ponad 600 lat. Eksploatację zakończono w latach 80. obecnego stulecia. Wykształcenie rud, warunki geologiczne ich zalegania, a także metody pozyskiwania i przetwórstwa spowodowały powstawanie hałd. Pierwotnie gromadziły one odpady poeksploatacyjne a potem przeróbczo-przetwórcze. Materiały w nich zgromadzone można zaliczyć do kopalin towarzyszących i mineralnych surowców odpadowych. Jedne i drugie wykazują właściwości surowcowe predysponujące je do praktycznego wykorzystania. Wykonane badania zarówno o charakterze poznawczym, jak i utylitarnym w przypadku ponad 40 obiektów wskazują na takie możliwości. Będzie to wymagało potraktowania zwałów jako złóż antropogenicznych i spełnienia przez nie kryteriów wynikających z prawodawstwa geologiczno-górniczego. Na przeszkodzie temu może stać wymieszanie kopalin i odpadów w niektórych hałdach.

EN

Siderite ores of the Dogger age had been mined without any break for more than 600 years, and their exploitation ceased in the 1980-ties. The development of the ores, their geological setting, as well as mining and extraction methods resulted information of numerous dumps. The material of the dumps was composed initially of mining waste and then processing waste, and till now these accumulations have represented waste noxious for the environment. The waste disposed can be included into the categories of associated raw materials and mineral waste raw materials, both revealing technological properties that make them practically usable. This has been proved by fundamental and technological investigations, carried out on samples from more than 40 localities. To start the utilization of the dumps it will be necessary to cateegohze them as anthropogenic secondary deposits that should meet relevant criteria of the geological and mining law. The process can be hampered by the fact that some dumps are composed of unpredictable mixtures of usable and non-usable materials.