Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

O związkach między intensywnością cyrkulacji termohalinowej na Atlantyku Północnym a sumami opadów w Hornsundzie (Spitsbergen)

Marsz A. A.

Problemy Klimatologii Polarnej

|

2016

|

Nr 26

17--36

PL

W pracy omówiono związki rocznych i kwartalnych sum opadów w Hornsundzie z intensywnością składowej powierzchniowej cyrkulacji termohalinowej (THC) na Atlantyku Północnym. Fazę i intensywność THC opisuje wskaźnik oznaczony jako DG3L. Analizy wykazują, że związki takie, silnie rozciągnięte w czasie, istnieją. Związki rocznych sum opadów oraz sum opadów w drugim półroczu (lipiec-grudzień) z THC są związkami pośrednimi. Wraz ze zwiększoną dostawą ciepła z transportem Wód Atlantyckich na północ, do Arktyki, rosną w wodach mórz Grenlandzkiego i Barentsa zasoby ciepła, w związku z czym wzrasta temperatura wody powierzchniowej (SST) i maleje pokrywa lodowa. Tym samym wzrasta powierzchnia wód wolnych od lodów, a powierzchnia morza ma wyższą temperaturę. Oba procesy prowadzą do wzrostu natężenia strumieni ciepła i pary wodnej z oceanu do atmosfery, co powoduje wzrost temperatury powietrza (SAT). Wzrost SAT prowadzi do podniesienia wysokości tropopauzy. W rezultacie ciągu procesów sterowanych przez zmienność THC powstają sprzyjające warunki do wzrostu sum opadów w okresie występowania zmniejszonej powierzchni lodów i silnej konwekcji w atmosferze (wzrost wodności i miąższości chmur). Te same procesy wyjaśniają wzrost udziału sum opadów ciekłych w sumie rocznej opadów w Hornsundzie oraz wystąpienie dodatniego trendu sum opadów. Opóźnienie (~6 lat) reakcji sum opadów względem zmian natężenia THC wynika z opóźnionego, w stosunku do przebiegu wskaźnika DG3L, przejścia cyrkulacji atmosferycznej nad Arktyką z reżimu cyrkulacji antycyklonalnej do reżimu cyrkulacji cyklonalnej. Zwiększenie frekwencji cyklonów nad Arktyką, poprzez wzrost częstości wypadania opadów frontalnych również sprzyja wzrostowi sum opadów. Bardziej rozszerzona analiza wskazuje, że zmienność THC reguluje, poprzez wzrost temperatury powietrza, sum opadów i zmianę struktury opadów (stałe/ ciekłe) również przebieg procesów ewolucji geosystemów lądowych.

EN

The work discusses relationship between total annual and quarterly precipitation in Hornsund and intensity of surface component of thermohaline circulation (THC) on the North Atlantic. Phase and intensity of THC describes index marked as DG3L. Analysis shows that there are such dependencies, significantly extended in time. Relations between THC and total annual precipitation and sums of precipitation in second half of the year (July-December) are indirect dependencies. Together with increased heat supply with transport of Atlantic Water north to the Arctic, grow heat resources in waters of the Greenland and Barents seas. As a result, SST increases and decreases ice extent. Thereby increasing area of water free of ice cover and sea surface has a higher temperature. Both processes leads to an increase in intensity of heat flux and water vapor from ocean into atmosphere, causing an increase in air temperature (SAT). An increase in SAT leads to raise height of tropopause. As a result of a sequence of processes controlled by volatility of THC are generated favorable conditions for an increase of sum of precipitation during periods of reduced sea ice extent and strong convection into atmosphere (an increase in water content and thickness of clouds). These same processes explain an increase sum of liquid precipitation in annual precipitation structure in Hornsund and an occurrence of positive trend of sum of precipitation. Occurring delay (~ 6 years) reacting sum of precipitation in relation to course of indicator, that characterizes intensity variations of THC results from retarded, with respect to course of indicator DG3L, transition of atmospheric circulation over the Arctic from anticyclonic circulation regime to cyclonic circulation regime. Increased frequency of cyclones occurrence over the Arctic, through an increase in frequency of falling out frontal precipitation also favors growth of sum of precipitation. More extended analysis indicates that variability of THC regulates, by an increase in air temperature, total precipitation and change in precipitation structure (solid / liquid) and processes of evolution of land geosystems.

2

Zmiany zapasów wody w latach o różnych sumach opadów, w śródleśnych oczkach wodnych, na przykładzie Leśnictw Wielisławice i Laski

Korytowski M., Szafrański C.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2013

|

Tom 15, cz. 2

1567--1579

EN

The paper presents the results of researches carried in 2002/2003, 2003/2004 and 2009/2010 hydrological year in catchments pond No 1 and 6 located in Wielsiławice and Laski Forestry at Siemianice Experimental Forest Farm of Poznań University of Life Sciences located about 15 km south-east from Kępno. Analysed areas there are situated is a part of Niesób and Pomianka catchments – left-side tributary of Prosna River. The catchment area of pond No 1 is 7.6 ha, and there is forestation 100%. Whereas the catchment area of pond No 6 is about 37 ha, there is forestation 40% and the rest 60% area investigated catchment is arable lands. Predominance forest habitat in catchments analysis ponds is fresh mixed broadleaved forest, about area 95%, where predominant species of tree stand is 100 years old pine. Analysis pond No 1 and 6, of mild scarps, are natural pond melting out. Area of pond No 1 is 0.13 ha, whereas pond No 6 is 0.35 ha, and averages depths are properly 1.0 m and 1.4 m. Hydrological year 2002/2003, in which the rainfall total was 68 mm lower than average multiannual rainfall, was a dry year. In average hydrological year 2003/2004 rainfall total was 47 lower than multiannual rainfall. Whereas hydrological year 2009/2010, in which the rainfall total was 281 mm higher than average multiannual rainfall, was a wet year. The researches confirmed, that water storages in pond No 1 and 6 renovation in year cycle was depend of meteorological conditions. Water level changes and related water storage changes were especially connected to precipitation sums in individual half-year analysis year. The researches show to, that in all analyzed hydrological years higher water storage changes about -100 mm to 480 mm, in pond No 1, were has about 0.22 ha lower area than pond No 6. Whereas changes water storage in pond No 6 reached, in analyzed years, value about -25 mm to 340 mm.

3

Wieloletnia zmienność sezonowych opadów w Polsce

Czarnecka M., Nidzgorska-Lencewicz J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2012

|

T. 12, z. 2

45-60

PL

Celem pracy była weryfikacja poglądów o czasowej i przestrzennej zmienności kontynentalnych i oceanicznych cech opadów atmosferycznych w Polsce na podstawie serii pomiarowej, uwzględniającej także pierwszą dekadę XXI wieku. Materiały podstawowe obejmowały miesięczne sumy opadów atmosferycznych z 38 stacji meteorologicznych IMGW z okresu 1951-2010, z wyłączeniem obszarów górskich. Przedmiotem analizy były sumy opadów kalendarzowych pór roku - ich wielkość, procentowy udział w sumie rocznej, a także ilorazy sum opadów: półrocza ciepłego (IV.IX) i chłodnego (X.III), lata (VI.VIII) i zimy (XII.II), jesieni (IX.XI) i wiosny (III.V), a także lipca i lutego. Żadna z wymienionych charakterystyk opadów nie wykazuje statystycznie istotnego trendu liniowego, nawet na poziomie α = 0,10. Na przeważającym obszarze kraju zaznacza się jednak niewielka tendencja do wzrostu opadów w sezonach wiosennym i jesiennym oraz malejący udział opadów letnich w sumie rocznej. Ilorazy opadów półrocza ciepłego i chłodnego, jesieni i wiosny oraz lipca i lutego mają w większości rejonów tendencję ujemną. Najbardziej niejednoznaczne co do kierunku są natomiast zmiany ilorazu opadów letnich i zimowych. Niewielki wzrost stopnia kontynentalizmu pluwialnego zaznacza się głównie w południo-wschodniej części Polski.

EN

The aim of the paper was to verify opinions on the temporal and spatial variability of continental and oceanic features of atmospheric precipitation in Poland based on measurement series including the first decade of the 21st century. The basic material consisted of monthly sums of atmospheric precipitation collected from 38 IMGW weather stations, excluding mountain areas, from 1951 till 2010. The objectives of the analysis were the sums of precipitation in calendar seasons - their quanti ty, percentage contribution to the annual sums and the proportions of total precipitation of: warm halfyear (April-September) to cool half-year (October-March), summer (June-August) to winter (December-February), autumn (September-November) to spring (March-May), and July to February precipitations. None of the mentioned characteristics of precipitation showed statistically significant linear trend, even at the level of α = 0.10. However, in the prevailing area of the country a slight tendency of an increase in the precipitation in spring and autumn was found and a decreasing share of summer precipitation in the annual total precipitation. The proportion of precipitation of warm to cool half-year and those of autumn to spring and of July to February revealed a negative tendency in most regions. The most ambiguous, as to the direction, were the changes of the proportion of summer to winter precipitation. A slight increase in the degree of pluvial continentalism is mainly marked in the south-eastern part of Poland.

4

Praktyczne testowanie istotności różnicy wartości średnich w seriach opadowych

Twardosz R., Walanus A.

Przegląd Geofizyczny

|

2011

|

Z. 1-2

81-97

PL

W badaniach klimatologicznych często porównuje się średnie sumy opadów w porach roku lub typach cyrkulacji. Jednak nie zawsze dokonuje się oceny istotności różnicy średnich sum. W pracy zaproponowano dwa odmienne sposoby testowania istotności różnic średnich dobowych opadów wraz z podaniem przykładów stosowania testów przy wykorzystaniu standardowych formuł arkusza MS Excel. Pierwszy ze sposobów polega na transformacji danych za pomocą przekształcenia Boxa-Coxa. Drugi natomiast opiera się na zastosowaniu testów istotności niezależnych od rozkładów, tj. testu serii Walda-Wolfowitza, testu sum rang U Manna-Whitneya i testu zgodności Kołmogorowa-Smirnowa. Podane są algorytmy realizacji wszystkich testów za pomocą standardowych formuł arkusza MS Excel (niezależnych od wersji programu).

EN

In climate research it is frequent to search for the difference in precipitation in different circumstances. However, because of high skewness of the probability distributions of the daily precipitation the standard statistical procedures, which assume normality are inappropriate here. Two approaches to the problem are considered, the application of Box-Cox transform to get normal distribution, and application of the standard distribution-independent tests. Namely the Wald-Wolfowitz, Mann-Whitney U, and Kolmogorov-Smirnov tests are considered to be especially useful. The algorithms for all tests are given to perform them in the standard MS Excel spreadsheet (practically independent on the program version, with no use of Visual Basic).

5

Zmienność czasowa najniższych miesięcznych sum opadów atmosferycznych w dorzeczu Górnej Wisły (1901-2000)

Cebulska M., Twardosz R.

Przegląd Geofizyczny

|

2010

|

Z. 3-4

175-188

PL

Zbadano wieloletni i roczny przebieg najniższych miesięcznych sum opadów atmosferycznych w dorzeczu górnej Wisły na podstawie danych z 8 stacji z okresu 1901-2000. Z każdej stacji wybrano najniższą sumę miesięczną opadów w każdym roku z rozpatrywanego stulecia. Wykazano, że najniższe miesięczne sumy opadów mogą występować w ciągu całego roku, z największą częstością w miesiącach zimowych. W ich przebiegu wieloletnim nie występują istotne statystycznie trendy zmian, chociaż ocieplenie klimatu może spowodować wzrost nasilenia się niedoboru wody opadowej wskutek większego parowania. Do najsuchszych miesięcy należał październik 1951 r., kiedy na wielu stacjach wystąpiła susza atmosferyczna o zasięgu kontynentalnym. Na niektórych rozpatrywanych stacjach w półroczu chłodnym zdarzały się także miesiące bez opadów. W półroczu ciepłym nie stwierdzono miesięcy bezopadowych, chociaż zdarzały się miesiące z opadami poniżej 10% średniej wieloletniej sumy. Przeprowadzona weryfikacja dopasowania rozkładu teoretycznego do najmniejszych sum miesięcznych opadów wskazała na rozkłady Gumbela i normalny jako najlepsze.

EN

In the study of multi-year and annual patterns of the lowest monthly precipitation totals data was collected from eight stations in the upper river Vistula basin spanning the period of 1901-2000. From each station and from each year of the study period the lowest monthly precipitation totals were selected. The study showed that the lowest monthly precipitation totals occurred throughout the year, but were the most frequent in winter months. No statistically significant trends were discovered in the long-term even if an existing deficit of precipitation could have been expected to increase due to a greater evaporation associated with the climate warming effect. Among the driest months of the period was October 1951 when a continental scale atmospheric draught was observed at many stations. Some of the stations included in the study recorded months without any precipitation in the cool half of the year. No such dry months were observed in the warm half of the year, but there were months with less than 10% of the long term average. The Gumbel and Gaussian distributions were found to be the best match of the actual distribution of the lowest monthly precipitation totals .