The article presents original concepts of ecological conscience and prevention for human health by protection of the natural and social environment by Polish physician and scientist Julian Aleksandrowicz (1908-1988). Both of them in general contain threads of environmentalism, sozology, axiology with highlighted value of health and proposed medicine of tomorrow. In detailed considerations Polish researcher concentrates on issues of ecological conscience, diseases of civilization and social deformations – partly resulting from the degradation of nature, pacifism and standards for the physician of the future. In the article this matters are presented in three points: 1 Envi-ronmentalism; 2 Ecological Conscience; 3 Deformation of social and human health. Medicine of tomorrow. The text emphasizes the anthropocentrism in sozological aspect of Aleksandrowicz views. A proposal to recognize them in perspective sozophilosophy is also presented.
PL
Artykuł przedstawia oryginalne koncepcje polskiego lekarza i uczonego, Juliana Aleksandrowicza (1908-1988): sumienia ekologicznego oraz profilaktyki zdrowia człowieka poprzez ochronę środowiska naturalnego i społecz-nego. Są zawarte w nich na płaszczyźnie ogólnej wątki ekologizmu, sozologii, aksjologii z wyróżnioną wartością zdrowia i projektowanej medycyny jutra. Na obszarze konkretnym rozważania polskiego badacza dotyczą kwestii sumienia ekologicznego, chorób cywilizacyjnych, deformacji społecznych, po części będących skutkiem degradacji przyrody, pacyfizmu i wzorca lekarza przyszłości. Problematyka ta jest zawarta w trzech punktach: 1. Ekologizm; 2. Sumienie ekologiczne; 3. Deformacje społeczne a ludzkie zdrowie. Medycyna jutra. W tekście uwypuklony jest antropocentryzm sozologicznego aspektu poglądów Aleksandrowicza. Wyłożona jest też propozycja ujęcia ich w perspektywie sozofilozofii.
U schyłku drugiego tysiąclecia ludzkość znalazła się w punkcie zwrotnym ewolucji. A mianowicie, w tym samym czasie sprzęgły się sytuacje kryzysowe w wymiarze globalnym, spowodowane rozwojem techniki i kultury; powstały poważne zagrożenia dla dalszej egzystencji gatunku ludzkiego równocześnie w środowisku zewnętrznym człowieka i wewnętrznym. Z jednej strony, w przyrodzie i społeczeństwie, a z drugiej - w osobowości, świadomości i duchowości. Szczególnie niebezpieczna jest degradacja środowiska społecznego i osobowościowego. Niekorzystne skutki w tych obszarach prowadzą do przedwczesnej zagłady ludzkości. Przed naszym pokoleniem stanęło nieznane dotychczas w historii zadanie: stworzyć szansę na przeżycie i zachowanie życia na Ziemi. Do wykonania tego zadania jest niezbędne wytworzenie nowej filozofii, jakiejś ekofilozofii, oraz kształtowanie sumienia ekologicznego. Składa się nań wrażliwość moralna na ochronę środowiska rozumianego w szerokim sensie oraz odpowiedzialność za zachowanie tych właściwości środowiska, dzięki którym jest możliwe istnienie i przeżycie ludzi i innych istot żywych. Kształtowanie sumienia ekologicznego powinno stać się najbardziej istotnym momentem wszelkich programów edukacyjnych.
EN
At decline second milleniums mankind is found in a 'turning point' of evolution. Namely, in one time arosed critical situations of total character, caused by development of technics and culture. Appeared serious threats for further existence of humain species simultaneously in external and internal environment of man. One the one hand in nature and society, and on the another hand - in personality, consiousness and spirituality. Especially dangeorus is degradation of social environment and of personality. Negative consequences in these spheres lead to precocious extermination of mankind. Before our generation stood up yet in history unknown task: to create chance for survival next generations and to preserve life on Earth. To realize this task it is necessary to create a new philosophy, any eco-philosophy, to propagate it and to form ecological conscience. This consist of moral sensibility for our actions toward the environment in large sense; responsibility for preserve these of properties of environment thanks to which is possible existence and survival of people and other living beings. Formation of ecological conscience should become most essential and important point of all educational programmes.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.