Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Lecznicze wody siarczkowe Ponidzia

Lipiec I., Wiktorowicz B.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2015

|

nr 462

171--178

PL

W artykule przedstawiono charakterystykę hydrochemiczną leczniczych wód siarczkowych z rejonu Ponidzia. Właściwości fizykochemiczne wód określono na podstawie dostępnych archiwalnych wyników analiz wód z otworów wiertniczych w Busku-Zdroju, Solcu-Zdroju, Lesie Winiarskim, Wełninie oraz Dobrowodzie. Profil leczniczy badanych wód jest związany z dużą koncentracją siarki, występującej głównie w formie siarkowodoru. Wody siarczkowe Ponidzia zawierają również inne składniki swoiste nadające im cechy lecznicze, takie jak jod i fluor. Na podstawie charakterystyki hydrochemicznej leczniczych wód siarczkowych wyróżniono jeden typ hydrochemiczny – Cl-Na, H2S, I – występujący w trzech różnowiekowych seriach skalnych: neogenu, kredy górnej i jury górnej. Stwierdzono, że analizowane wody odznaczają się zróżnicowaną mineralizacją, wahającą się od 8,5 do 40,7 g/dm3, oraz zawartością siarkowodoru od 6,8 do 1064,0 mg/dm3. Za główny czynnik determinujący stopień mineralizacji badanych wód uznano procesy współdziałania wód podziemnych ze środowiskiem skalnym.

EN

The paper shows the characteristics of sulphurous waters from the Ponidzie area. Physical and chemical properties of waters have been determined on the basis of results of analysis of the archived data from boreholes in Busko-Zdrój, Solec-Zdrój, Las Winiarski, Wełnin and Dobrowoda. The treatment profile of these waters is constrained by a high concentration of bivalent sulphur, measured as the amount of free hydrogen sulphide. The waters also contain many iodine, bromine and fluorine compounds. One hydrochemical type – Cl-Na, H2S, I – has been distinguished on the basis of the hydrochemical characteristics of the therapeutic waters. They occur in three different rock series: Neogene, Cretaceous and Upper Jurassic. It has been found that all of the waters have total dissolved solids (TDS) from 8.5 to 40.7 g/dm3 and the hydrogen sulphide content varies from 6.8 to 1064.0 mg/dm3. The research results prove that the variety of rock settings is one of the most important reasons for the water chemistry differentiation. In general, the chemical composition of thermal waters in this region is determined by the interaction between groundwater and different rock environments.

2

Zmienność składu chemicznego wód siarczkowych polskich Karpat

Krawczyk A. J., Rajchel L.

Przegląd Geologiczny

|

2003

|

Vol. 51, nr 6

488-491

PL

W pracy przedstawiono próbę chemicznej klasyfikacji wód siarczkowych zarejstrowanych na obszarze polskich Karpat fliszowych. Na podstawie zbioru 125 zbadanych źródeł wyróżniono pięć podzbiorów, różniących się proporcjami udziału różnych składników w całkowitej mineralizacji. Stwierdzono, że jonami wskaźnikowymi, decydującymi o przynależności źródła do określonej grupy, są: HCO3-, Ca 2+, Na+, Cl-.

EN

The sulphurous waters of the Polish Carpathians reveal a significant variability of all their components. The results oftax-onomic analysis of the data for 125 springs studied suggest this variability is not random but, possibly, results from the presence of random some distinctly different types of water. The classification algorithms applied (particularly the ISODATA algorithm) have allowed the authors to distinguish five groups of springs, whose waters differ in the proportions of their individual ions content. The division is rather sharp by the results of discriminant analysis and the list of respective Mahalanobis distances indicate. The diversification observed is influenced most by HCO3-, Na+, Ca2+ and CI- ions, and the structure of the classification observed is shown best in the diagram plotted on the basis of the first two canonical variables that explain 97% of the total variability of the data.

3

Wody mineralne w rejonie Buska-Zdroju i Solca-Zdroju

Herman G., Gągol J.

Przegląd Geologiczny

|

2000

|

Vol. 48, nr 7

616-618

PL

W rejonie Buska Zdroju i Solca Zdroju występują wody mineralne (o mineralizacji powyżej lg/dm3). Niektóre z nich (wody typu Cl-Na+HiS, Cl-Na+J+Br, Cl-SO4-Na+H2S, Cl-Na+J+Br+HiS) zostały uznane za lecznicze. Uproszczoną charakterystykę hydrochemiczną omawianych wód mineralnych przedstawiono na szkicu. W badanym rejonie można wyróżnić 4 grupy wód mineralnych: wody pólslodkie (1-3 g/dm ) typu SO4-Ca+H2S, które występują w skałach trzeciorzędowych i lokalnie kredowych, wody słonawe (3-10 g/dm3) i słone (10-35 g/dm3) typu Cl-Na+J+Br+H2S lub Cl-SO4-Na+J+Br+H2S w skalach kredowych i stropowej części utworów jurajskich, solanki typu Cl-Na+J+Br w skałach jurajskich. Wyniki badań izotopowych wykonane w ostatnich latach wskazują, że płytko występujące wody mineralne są wodami paleoinfiltracyjny'mi (plejstocen). Wody z głębszych poziomów mogą być również wodami paleoinfiltracyjnymi (prawdopodobnie z końca trzeciorzędu).

EN

Mineral waters (mineralization exceeds lg/dm3) are occurring in the Busko-Zdrój and Solec-Zdrój region. Some of them (Cl-Na+H2S, Cl-Na+J+Br, Cl-SOr-Na+H2S, Cl-Na+J+Br+H2S) have been recognized as medicinal waters. The simplified hydrochemical characteristics of mineral waters (from springs, boreholes, shafts) has been presented on the sketch. In the area of interest jour groupes of mineral waters have been recognized: (semi-fresh waters (1-3 g/dm3) primarily type SOj-Ca+HjS. These waters are featured by a shallow circulation within Tertiary rocks (subgypsum horizon) and locally Cretaceous deposits; (brackish (3-10 g/dm3) and saline (10-35 g/dm3) waters type Cl-Na+J+Br+H2S or Cl~SO4-Na+J+Br+H2S. These waters occur in Cretaceous rocks and a top Jurassic series; (brine type Cl-Na+J+Br. They are seized from Jurassic rocks. The origin of mineral waters in the Busko and Solec region have been investigated by many researchers. The latest results of isotopic determinations and hydrochemical analyses indicated that shallow mineral waters are paleoinfiltration waters (Pleistocene). Deeper waters in the Busko and Solec area may also be infiltration water (probably from the late Tertiary).