Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Some notes of the development processes at suburban zones in Poland

Czarnecki Bartosz, Januszkiewicz Krystyna

Przestrzeń i Forma

|

2023

|

nr 55

131--148

EN

The article investigates the ongoing urbanization processes at suburban zone's in Poland. Due to the weak spatial planning system and the lack of legal restrictions inhibiting the expansion of urbanized areas only in the last 15 years their surface per capita in Poland has increased by approx. 20% (according to the Central Statistical Office of Poland). The spatial policy of polish cities needs to cope with the process of excessive dispersion of development. According to the strong position of private properties owners in Poland, there can be seen the weakness of urban planning, which in fact is unable to use well known planning tools, like re-parceling or other types of urban planning regulations. The paper shows characterization of urbanization processes on examples of few Polish cities.

PL

Artykuł śledzi zachodzące procesy urbanizacyjne w strefach podmiejskich w Polsce. Ze względu na słaby system planowania przestrzennego i brak ograniczeń prawnych hamujących ekspansję obszarów zurbanizowanych tylko w ciągu ostatnich 15 lat ich powierzchnia na mieszkańca w Polsce wzrosła o ok. 20% (GUS). Polityka przestrzenna polskich miast musi sprostać procesowi nadmiernego rozproszenia zabudowy. W związku z silną pozycją właścicieli prywatnych nieruchomości w Polsce widać słabość urbanistyki, która w rzeczywistości nie potrafi wykorzystać dobrze znanych narzędzi planistycznych, takich jak scalanie czy innego rodzaju regulacje urbanistyczne. Artykuł przedstawia charakterystykę procesów urbanizacyjnych na przykładzie kilku polskich miast.

2

Peri-urbanisation around Warsaw

Denis Małgorzata, Jaroszewicz Joanna

Przestrzeń i Forma

|

2022

|

nr 51

135--152

EN

Warsaw with its suburban zone is one of the fastest developing areas in Poland. Over the 30 years of political transformation and excessive suburbanisation around both Warsaw and the surrounding cities was accompanied by an increase in the number of residents and decrease in green areas in favour of housing development. The suburban zone around Warsaw keeps expanding. Its dynamics of changes make its range difficult to define. Areas adjacent to Warsaw show stronger urbanisation than the peripheral suburban zone. Long-lasting spatial transformations around Warsaw contribute to the development of a new peri-urban zone, constituting a specific urban-rural continuum.

PL

Warszawa, wraz ze strefą podmiejską, od wielu lat stanowi jedno z najbardziej rozwijających się obszarów w Polsce. Od 30 lat trwania transformacji ustrojowej zauważalna jest nadmierna suburbanizacja zarówno wokół samej Warszawy, jak miast ją otaczających, wzrost liczby mieszkańców, zmniejszanie się terenów zieleni na rzecz zabudowy mieszkaniowej. Strefa podmiejska wokół Warszawy stale rozrasta się, jej zasięg jest trudny do zdefiniowania z racji swojej dynamiki zmian. Tereny wokół Warszawy, graniczące z nią posiadają silniejszą urbanizację niż peryferie strefy podmiejskiej. Przemiany przestrzenne zachodzące od wielu lat w otoczeniu Warszawy przyczyniają się do powstania nowej strefy peri-urban, która stanowi swoiste kontinuum miejsko – wiejskie.

3

Quality of life in the context of the distance from the city centre and access to green areas, illustrated with the case of Kraków district

Różycka-Czas Renata, Zając Natalia

Geomatics, Landmanagement and Landscape

|

2022

|

no. 2

49--62

EN

The aim of the study was to determine the diversity in the standard of living of the inhabitants across the municipalities that make up the Kraków district (powiat krakowski). The study examined the socio-economic conditions and the relationship between the standard of living and the distance from the central city. In their research, the authors also attempted to determine the relationship between the quality of life and the accessibility of green areas. The standard of living and accessibility of green areas were defined as synthetic indicators, using the non-model method. In order to verify the research questions, the Pearson’s linear correlation coefficient was applied. The basis for calculating the value of the green areas accessibility index was a network analysis conducted using the QGIS 3.16 software, applied to the CORINE Land Cover 2018 and OpenStreetMap data. The research on the standard of living and quality of life was based on data from public statistics. Ultimately, two classifications were obtained: (1) the standard of living and the quality of life, and (2) the accessibility of green areas. Significant differences in the values of the quality of life and standard of living index were demonstrated. It was concluded that the municipalities of Wielka Wieś, Zabierzów, and Zielonki have the highest standard of living of all the studied area. The best accessibility of green areas is found in the Krzeszowice municipality. In the analysed area, no significant correlation was found between the standard of living and the accessibility of green areas. The results can be applied, among others, in conducting marketing activities of administrative units and as an aid in determining areas requiring the attention of local authorities.

PL

Celem pracy było określenie zróżnicowania poziomu życia mieszkańców gmin powiatu krakowskiego. W pracy badano uwarunkowania społeczno-gospodarcze oraz związek między poziomem życia, a odległością od miasta centralnego. W badaniu podjęto również próbę określenia związku pomiędzy jakością życia a dostępnością terenów zielonych. Poziom życia oraz dostępność do terenów zielonych zostały określone jako wskaźniki syntetyczne, metodą bezwzorcową. W celu weryfikacji pytań badawczych użyto współczynnika korelacji liniowej Pearsona. Bazą dla obliczenia wartości wskaźnika dostępności terenów zielonych była analiza sieciowa, przeprowadzona w programie QGIS 3.16., na danych CORINE Land Cover 2018 oraz OpenStreetMap. Badania dotyczące poziomu i jakości życia oparto o dane statystyki publicznej. Finalnie otrzymano dwie klasyfikacje: (1) poziomu i jakości życia oraz (2) dostępności do terenów zieleni. Wykazano znaczne zróżnicowanie wartości wskaźnika jakości i poziomu życia. Najwyższym poziomem życia na badanym obszarze odznaczają się gminy: Wielka Wieś, Zabierzów oraz Zielonki. Najwyższa dostępność do terenów zielonych występuje w gminie Krzeszowice. W analizowanym obszarze nie wykazano istotnej korelacji między poziomem życia, a dostępnością terenów zielonych. Wyniki mogą służyć m.in. prowadzeniu działalności marketingowej jednostek oraz jako pomoc przy wyznaczaniu obszarów wymagających zainteresowania miejscowych władz.

4

The Effectiveness of Master Plans: Case Studies of Biologically Active Areas in Suburban Zones

Błasik Magdalena, Wang Tong, Kazak Jan K.

Geomatics and Environmental Engineering

|

2022

|

Vol. 16, no. 3

27--40

EN

Sustainable development on a local scale requires well-functioning instruments in the spatial planning system. Any weakness in the planning system may result in forms of spatial development that are socially, environmentally or economically disadvantageous. Therefore, the aim of this study was to examine whether master plans and land development monitoring in the Polish system are effective instruments in shaping sustainable spatial development. The factor analyzed was the share of a biologically active area and four villages located near a regional city were analyzed. Data from master plans, cadaster and orthophoto maps were used in this study. Verification of land use made it possible to evaluate whether the properties meet the provisions of spatial planning documents. In each of the analyzed villages, properties that do not meet the provisions of master plans were identified. In one of the villages, more than half of the properties had a smaller share of biologically active areas than permitted by the local law. The research also analyzed alternative scenarios of the potential impact of the application of permanent vegetation on sealed surfaces. These results showed that using green roofs, for example, can significantly reduce the problem of local laws being broken. The results quantitatively confirm that the provision of master plans in the Polish system are not effective tools in regulating land development.

5

Explosive Valencia – futuristic imagination and the power of tradition in creating the image of urban spaces. Competition and conflict, or coexistence and praise of diversity?

Kaczmarska Elżbieta

Technical Transactions

|

2020

|

Vol. 117, iss. 1

art. no. e2020007

EN

Selected districts of Valencia and the gradual transformation of their image are presented in this article. The formulation of an appropriate strategy of action and the effect of an example that were initiated by the construction of the City of Arts and Sciences have broken through the stagnation in thinking about space. Revitalisation efforts have been initiated in many of the city’s districts, as well as in its suburban zone. The great explosion of ideas and emotions also carried over to enhancing the historical traditions of the city and the holistic, multi-directional approach to the subject matter of renewal, providing the city with economic stimulation. The author’s own analyses presented in the article pertain to: Ciudad de las Artes y las Ciencias (City of Arts and Sciences), the new development of the Poblats Maritims coastal district, the Ciutat Fallera district and the Orba district of the town of Alfafar, located in Valencia’s metropolitan area. Various proposals for transforming the spatial structure of these districts point to the possibility of conducting an experimental hybrid policy intended to reconcile economic rescaling, entrepreneurship and cultural regionalism in the planned landscape.

PL

W artykule zaprezentowano wybrane dzielnice Walencji i stopniową przemianę ich obrazu. Budowa właściwej strategii działań i efekt przykładu zapoczątkowane przez realizację Miasta Sztuki i Nauki przełamały marazm w myśleniu o przestrzeni. Podjęto prace rewitalizacyjne w wielu dzielnicach miasta i jego strefie podmiejskiej. Wielki wybuch pomysłów i emocji przełożył się również na utrwalenie historycznych tradycji miasta i całościowe wielokierunkowe podejście do problematyki odnowy, co przyniosło miastu ożywienie gospodarcze. Własne analizy przedstawione w artykule dotyczyły kolejno: Ciudad de las Artes y las Ciencias (Miasta Sztuki i Nauki), nowej zabudowy dzielnicy nadmorskiej Poblats Maritims, dzielnicy Ciutat Fallera oraz dzielnicy Orba miasteczka Alfafar położonego w strefie metropolitarnej Walencji. Różnorodne pomysły przekształcenia struktury przestrzennej wymienionych dzielnic wskazują na możliwość prowadzenia eksperymentalnej hybrydowej polityki w celu pogodzenia przeskalowania gospodarczego, przedsiębiorczości i regionalizmu kulturowego w planowanym krajobrazie i przez niego.

6

Wybuchowa Walencja. Futurystyczna wyobraźnia i siła tradycji w kreowaniu obrazu przestrzeni miejskich. Konkurencja i konflikt czy współistnienie i pochwała różnorodności?

Kaczmarska Elżbieta

PUA Przestrzeń Urbanistyka Architektura

|

2020

|

Vol. 2

73--92

PL

W artykule zaprezentowano wybrane dzielnice Walencji i stopniową przemianę ich obrazu. Budowa właściwej strategii działań i efekt przykładu zapoczątkowane przez realizację Miasta Sztuk i Nauk przełamały marazm w myśleniu o przestrzeni. Podjęto prace rewitalizacyjne w wielu dzielnicach miasta i jego strefie podmiejskiej. Wielki wybuch pomysłów i emocji przełożył się również na utrwalenie historycznych tradycji miasta i całościowe wielokierunkowe podejście do problematyki odnowy, co przyniosło miastu ożywienie gospodarcze. Własne analizy przedstawione w artykule dotyczyły kolejno: Ciudad de las Artes y las Ciencias (Miasta Sztuk i Nauk1), nowej zabudowy dzielnicy nadmorskiej Poblats Marítims, dzielnicy Ciutat Fallera oraz dzielnicy Orba miasteczka Alfafar położonego w strefie metropolitarnej Walencji.

EN

This article presents selected districts of Valencia and the gradual transformation of their image. The formulation of an appropriate strategy of action and the effect of an example that were initiated by the construction of the City of Arts and Sciences have broken through the stagnation in thinking about space. Revitalisation efforts have been initiated in many of the city’s districts, as well as in its suburban zone. The great explosion of ideas and emotions also carried over to expanding the historical traditions of the city and the holistic, multi-directional approach to the subject matter of renewal, providing the city with economic stimulation. The author’s own analyses presented in the article pertain to Ciudad de las Artes y las Ciencias (City of Arts and Sciences), the new development of the Poblats Marítims coastal district, the Ciutat Fallera district and the Orba district of the town of Alfafar, located in Valencia’s metropolitan area. Various proposals for transforming the spatial structure of these districts point to the possibility of conducting an experimental hybrid policy intended to reconcile economic rescaling, entrepreneurship and cultural regionalism in the planned landscape.

7

Cultural landscape transformations in the suburban zone – case study of the Michałowice commune

Majewska Anna, Szymczak Anna

Przestrzeń i Forma

|

2020

|

nr 42

257--270

EN

The development of Warsaw determined the spatial system of its suburban zone. The original cultural landscape of the area, composed of agricultural areas with enclaves of forests and settlement clusters, is subject to continuous changes which intensified after the political transformation in 1989. Consecutive stages of such changes can be traced through the analysis of the Michałowice commune neighbouring to Warsaw. From the mid 19th century, suburban residential districts were built there, followed by model residential districts called “garden cities” (Komorów and Michałowice). The area of the commune is subject to strong urbanisation pressure. This contributes to changes in its cultural landscape and quality of residency in the area.

PL

Rozwój Warszawy zdeterminował układ przestrzenny jej strefy podmiejskiej. Dawny krajobraz kulturowy tego obszaru, składający sie z terenów rolniczych, z enklawami lasów i skupisk osadniczych, ulega obecnie przemianom, które nasiliły się po transformacji ustrojowej w 1989 r. Kolejne etapy tych przemian możemy prześledzić analizując rozwój, graniczącej z Warszawą, gminy Michałowice. Od połowy XIX wieku, powstawały tu tzw. letniska, a następnie, dwa wzorcowe osiedla - "miasta - ogrody" (Komorów i Michałowice). Obszar gminy podlega silnej presji urbanizacyjnej, co wpływa na zmiany jej krajobrazu kulturowego i jakość zamieszkania na tym terenie.

8

Analysis of spatial planning in the communities of the Białystok suburban zone in the context of the existing legal system

Tokajuk Jerzy

Przestrzeń i Forma

|

2020

|

nr 41

208--222

EN

The spatial planning law system in Poland does not ensure spatial order and sustainable development in communes. There is no consistency between the government, voivodeship and local government policies. The legal instruments existing in the present system do not fulfill the role assumed by the legislator. As a result, buildings in the municipalities of the suburban area are mostly in the form of administrative decisions, in addition to the local law, causing the phenomenon of uncontrolled suburbanisation. The article presents statistical data illustrating the state of spatial planning in the communes of the suburban area of Białystok in the scope of local plans, decisions on building and land development conditions and building permits. Conclusions from the analysis of the collected materials confirm the phenomenon of the development of communes of the suburban area of Białystok in an unplanned manner, lasting for over a dozen years.

PL

Obowiązujący w Polsce system prawa planowania przestrzennego nie zapewnia ładu przestrzennego i zrównoważonego rozwoju w gminach. Brak jest spójności pomiędzy polityką rządu, województwa i samorządów terytorialnych. Istniejące w obecnym systemie instrumenty prawne nie spełniają założonej przez ustawodawcę roli. W efekcie zabudowa w gminach strefy podmiejskiej następuje w większości w trybie decyzji administracyjnych, poza regulacjami prawa miejscowego, powodując zjawisko niekontrolowanej suburbanizacji. W artykule przedstawiono dane statystyczne ilustrujące stan planowania przestrzennego w gminach strefy podmiejskiej Białegostoku w zakresie planów miejscowych, decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz pozwoleń na budowę. Wnioski z analizy zgromadzonych materiałów potwierdzają zjawisko trwającego od kilkunastu lat procesu zabudowy gmin strefy podmiejskiej Białegostoku w sposób niezaplanowany.

9

Recenzja: W. Jurkowski – Integracja zabudowy mieszkaniowej z infrastrukturą kolejową w strefach podmiejskich Krakowa, Łodzi, Poznania i Wrocławia, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, 2019; 172 ss.

Ciechański Ariel

Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG

|

2020

|

nr 23(5)

73--74

10

Typologia multimodalnego potencjału linii kolejowych zlokalizowanych w strefach podmiejskich największych polskich aglomeracji

Kowalczyk K.

Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG

|

2018

|

nr 21(1)

17--33

PL

W artykule zaprezentowano założenia metodyczne oraz rezultaty typologii linii kolejowych, opisującej współczesny potencjał do wykorzystania kolei w multimodalnych podróżach codziennych między strefami podmiejskimi a obszarami rdzeniowymi największych polskich aglomeracji. Wybór tematu przez autora został uzasadniony występującymi zróżnicowaniami przestrzennymi obsługiwanych przez transport publiczny suburbiów oraz niedobór aktualnych opracowań o charakterze porównawczym. Transport kolejowy, w sytuacji postępującej suburbanizacji, posiada cechy szczególnie sprzyjające jego wykorzystaniu w pasażerskich przewozach aglomeracyjnych. W ostatnich latach obserwowane jest rosnące zaangażowanie kolei w tej dziedzinie. Kluczowym aspektem poruszanym w artykule jest odniesienie do multimodalnego modelu codziennych podróży, który stanowi odpowiedź na niską efektywność miejskich systemów transportowych. Badania objęły 71 linii kolejowych zlokalizowanych w strefach podmiejskich 10 największych aglomeracji miast wojewódzkich: Warszawy, Katowic (konurbacji katowickiej), Krakowa, Gdańska (konurbacji trójmiejskiej), Łodzi, Poznania, Wrocławia, Bydgoszczy z Toruniem, Szczecina i Lublina.

EN

The paper presents methodology and results of the rail lines typology describing a contemporary potential of rail transport usage within a daily multimodal passenger travelling from suburbs to core areas of the biggest Polish agglomerations. A choice of the topic was justified by spatial differentials of the suburbs, served by public transportation. And deficiency of up-to-date and comparative literature was the second reason. Rail transport characteristics, in a situation of suburbanization, are specially favourable for usage as a passenger agglomeration transit. In recent years an increasing role of rail has been observed in this field. A key topic discussed in the article is a multimodal pattern of daily commuting that means an answer to low efficiency of the urban transport systems. The research covered 71 rail lines located within the suburbs of 10 biggest agglomerations of voivodeship capitals: Warsaw, Katowice, Cracow, Gdańsk (Tricity), Łódź, Poznań, Wrocław, Bydgoszcz and Toruń (BiT-City), Szczecin, Lublin.

11

Wielofunkcyjność obszarów wiejskich w strefie podmiejskiej Wrocławia

Warczewska B., Przybyła K.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2018

|

nr I/1

119--133

PL

Rozwój obszarów wiejskich zmierza od lat w kierunku wielofunkcyjności, która traktowana jest jako remedium na niski poziom rozwoju oraz słabość polskiego rolnictwa. Realizacja założeń programowych zależy jednak od wielu czynników, podobnie jak tempo i kierunki zmian, które różnicują poszczególne obszary Polski. Intensyfikacja zmian następuje w strefie oddziaływania dużych miast, gdzie w znacznej mierze, wkraczają pozarolnicze funkcje gospodarcze oraz zabudowa mieszkaniowa o charakterze wybitnie miejskim. Celem pracy jest porównanie i ocena zmian dokonujących się w gminach podmiejskich Wrocławia, pod kątem ich wielofunkcyjności. Zastosowano metodę wskaźnikową, umożliwiającą porównanie wartości wskaźników w czasie i przestrzeni dziewięciu gmin podwrocławskich. Źródło danych stanowią zasoby GUS, analizy obejmują lata 1995-2015. Badania podzielono na aspekty: demograficzny, przestrzenny i gospodarczy. Wszystkie analizowane gminy charakteryzują sie znaczną dynamiką przeobrażeń. Zauważono, że występują podobne tendencje zmian, jednak ich zakres i tempo są zróżnicowane. Sektor przemysłowy jest silnie rozwinięty w badanych gminach, a dynamiczny przyrost wszystkich analizowanych wielkości znamionuje zachodzące procesy rozwoju społeczno-gospodarczego. Gminy zlokalizowane wokół Wrocławia posiadają silny potencjał rozwojowy w kierunku wielofunkcyjności. Koncentracją impulsów do rozwoju wielofunkcyjnego wyróżniają się spośród analizowanych zwłaszcza gminy: Kobierzyce, Siechnice, Czernica i Długołęka.

EN

For years the development of rural areas has aimed at multifunctionality, which is approached as a remedy for low development level and the weakness of Polish agriculture. However, the implementation of program assumptions depends on many factors, just like the pace and direction of changes which differentiate the particular areas of Poland. The intensification of changes occurs in the influence zone of large cities, where, to a large extent, non-agricultural economic functions and residential buildings of a specific urban nature appear. The objective of the study is to compare and evaluate changes occurring in the suburban municipalities of Wroclaw, in terms of their multifunctionality. The indicator method was used to compare the values of indices in time and space of nine suburban Wroclaw municipalities. The Central Statistical Office resources represent the data source, the analyses cover the years 1995 – 2015. The research was divided into demographic, spatial and economic aspects. All analysed municipalities are characterized by the significant dynamics of transformations. The similar tendencies of change are observed, however, their range and rate are diversified. The industrial sector is strongly developed in the studied municipalities, and the dynamic growth of all analysed dimensions is characterized by the ongoing processes of socio-economic development. The municipalities located around Wroclaw have a strong development potential towards multifunctionality. The concentration of impulses for multifunctional development is particularly characteristic, among the analysed municipalities, for the following ones: Kobierzyce, Siechnice, Czernica and Długołęka.

12

Zasadność poszerzania granic administracyjnych miasta centralnego w przypadku Białegostoku

Tokajuk J.

Architecturae et Artibus

|

2018

|

Vol. 10, no. 4

107--113

PL

Białystok jest miastem o największej gęstości zaludnienia spośród miast wojewódzkich w Polsce. Argument ten, w połączeniu z aspiracjami metropolitalnymi, jest kluczowy w dyskusji na temat zasadności poszerzenia granic administracyjnych. Jednocześnie z dokonanych analiz urbanistycznych wynika, że powierzchnia użytkowa zabudowy o funkcji mieszkaniowej, usługowej i produkcyjnej możliwa do realizacji w obszarze miasta przewyższa szacowane zapotrzebowanie, co oznacza, że chłonność terenów jest większa niż realne zapotrzebowanie na tereny inwestycyjne. Problem stanowi rzeczywista dostępność terenów dla inwestorów. O rozwoju terytorialnym powinny decydować obiektywne kryteria i oczywiste uwarunkowania w ramach współdziałania z gminami sąsiednimi. Rozwój społeczno-gospodarczy miasta centralnego, w przypadku Białegostoku, nie musi być uwarunkowany poszerzaniem granic administracyjnych. Bardziej racjonalnym kierunkiem rozwoju jest model zwartości przestrzennej miasta.

EN

Białystok is the city with the highest population density among voivodship cities in Poland. This argument, combined with metropolitan aspirations, is crucial in discussing the legitimacy of broadening the administrative borders. At the same time, it results from the urban analyzes that the usable floor area of housing, service and production facilities that can be implemented on city area exceeds the estimated demand, which means that the area’s absorption is greater than the real demand for investment areas. The real availability of areas for investors is a problem. Territorial development should be determined by objective criteria and obvious conditions within the framework of cooperation with neighboring municipalities. The social and economic development of the central city, on the case of Białystok, does not have to be conditioned by the expansion of administrative boundaries. A more rational development direction is the model of spatial compactness of the city.

13

Recycling of space as a tool limiting dispersion of building development – case study of Otwock

Denis M.

Przestrzeń i Forma

|

2017

|

nr 29

95--108

EN

The analysis of the functional-spatial structure of Otwock reveals processes characteristic of the suburban zone of Warsaw, namely suburbanisation, degradation of the central zone of the city, and its depopulation in favour of rural areas. Recycling of already urbanised, but unused space is an efficient way of preventing pressure to build-up new arable land, and therefore limiting suburbanisation. The article presents methods of counteracting building development dispersion through recycling of space.

PL

Analizując stan istniejący zagospodarowania Otwocka można zauważyć, charakterystyczną dla strefy podmiejskiej Warszawy suburbanizację, która jednocześnie powoduje urbanizację terenów wiejskich oraz przyczynia się do chaosu przestrzennego. Objawem tego jest pogłębiająca się degradacja strefy centralnej miasta i jej jednoczesne wyludnienie na rzecz obszarów wiejskich. Recykling przestrzeni jest skutecznym sposobem zapobiegania presji na gospodarowanie nowych terenów rolnych oraz ograniczeniem suburbanizacji. W artykule zostaną wskazane metody przeciwdziałania rozpraszaniu zabudowy poprzez zastosowanie recyklingu przestrzeni już zurbanizowanej. W artykule zostaną wskazane metody przeciwdziałania rozpraszaniu zabudowy poprzez zastosowanie recyklingu przestrzeni.

14

Multimodalne rozwiązania w transporcie zbiorowym na przykładzie linii dowozowych we Wrocławiu

Jurkowski W., Smolarski M.

Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG

|

2017

|

nr 20(4)

51--61

PL

Multimodalne rozwiązania w transporcie zbiorowym stanowią dużą szansę na zwiększenie jego efektywności. Jest to szczególnie istotne w przypadku największych aglomeracji, gdzie codzienne przemieszczenia z obszarów peryferyjnych do centrum są przyczyną wysokiego poziomu kongestii w ruchu drogowym. Przykładem multimodalnych rozwiązań jest system linii dowozowych do węzła przesiadkowego, skąd pasażerowie mogą kontynuować podróż z wykorzystaniem szybkiego transportu szynowego. Aby system ten sprawnie funkcjonował godziny przyjazdu komunikacji autobusowej muszą być skomunikowane z godzinami odjazdu pociągu i odwrotnie (w przypadku powrotu). Celem artykułu jest identyfikacja linii dowozowych na obszarze Wrocławia oraz ocena stopnia ich integracji z transportem kolejowym. Pod uwagę zostały wzięte dwie stacje kolejowe (Wrocław Psie Pole, Wrocław Leśnica), które pełnią rolę węzłów przesiadkowych dla mieszkańców peryferyjnych osiedli i stref podmiejskich. Analizie poddane zostaną przede wszystkim czasy oczekiwania na przesiadkę, udział połączeń skomunikowanych w ogólnej ich liczbie oraz proporcje pomiędzy połączeniami autobusowymi linii dowozowych a kolejowymi. Pozwoli to na ocenę potencjału danego węzła w kontekście implementacji tego typu multimodalnych rozwiązań.

EN

Multimodal solutions in public transport are a big chance to improve transport system effectiveness. It is very significant in metropolitan areas due to everyday displacements from rural-urban fringe to center of city which causes congestion. One of the example of multimodal solutions is a feeder bus system connecting peripheral area and multimodal transport node. Timetable of bus should be integrated with the railway schedule. The aim of the paper is to identify feeder bus lines in Wrocław and analysis of their integration with rail system. The study is based on two railway stations (Wrocław Psie Pole, Wrocław Leśnica), which are a multimodal transport nodes for inhabitants of periphery settlements and suburban zone. Authors focus on system of connections and structure of integration in nodes between feeder buses and railways. This allows to assess the potential of nodes in the context of the implementation of multimodal solutions.

15

Delimitacja granic miasta i strefy podmiejskiej Białegostoku

Tokajuk J.

Architecturae et Artibus

|

2017

|

Vol. 9, no. 2

46--57

PL

Pojęcie granicy miasta straciło obecnie sens, sprowadzając się wyłącznie do umownych granic administracyjnych. Celem pracy jest próba określenia funkcjonalnej granicy miasta i jego strefy podmiejskiej. Autor posłużył się metodą analizy rozwoju przestrzennego miasta Białegostoku w kontekście historycznym oraz analizy dotychczasowych wyników badań naukowych, dokumentów planistycznych i przepisów prawa z zakresu zagospodarowania przestrzennego. W rezultacie, w wyniku powyższych analiz, strefa podmiejska została zdelimitowana jako obszar znajdujący się poza obecnymi granicami administracyjnymi miasta o najsilniejszym jego oddziaływaniu i jako obszar intensywnego rozwoju zabudowy mieszkaniowej, wyznaczony istniejącym i projektowanym układem komunikacyjnym. W świetle tendencji rozwoju gospodarczego i procesów urbanizacyjnych można zakładać, że strefa wpływów miasta centralnego znacznie się poszerzy. W przyszłości może obejmować cały obecny obszar funkcjonalny czy obszar metropolitalny jako spójną pod względem przestrzennym i silnie powiązaną funkcjonalnie strefę oddziaływania miasta.

EN

The concept of the borderline of a city has lost its sense nowadays, bringing only to contractual administrative boundaries. The aim of this study was to determine the functional boundary of the city and its suburban area. The author used the method of analyze the development of the city of Bialystok, in a historical context and the method of current research results, planning documents and laws in the field of spatial development. As a result of the analyzes the suburban zone was delimitated as the area outside the administrative city limits of its strongest impact and as an area of intensive development of housing construction. That area is limited by communication system. In the light of the current and changing legal regulations in the field of spatial development and trends of economic development and urbanization processes can be assumed that the zone of influence of the city center significantly expand. In the future that zone can include all current functional area, or the metropolitan area as cohesive in terms of spatial and strongly associated functional zone of the city.

16

Miasto-Ogród Ząbki. Idea a realizacja

Majewska A., Szymanowska J.

Kwartalnik Architektury i Urbanistyki

|

2016

|

T. 61, z. 4

39--63

PL

Parcelacja obszaru Ząbek – nowatorski projekt Tadeusza Tołwińskiego z 1912 r. – mógł stać się jednym z najlepszych przykładów „miasta-ogrodu” w Polsce. Wybuch I wojny światowej i niewłaściwa polityka przestrzenna w latach późniejszych sprawiły, że plan nie doczekał się pełnej realizacji. Bliskie położenie w stosunku do stolicy spowodowało w ostatnich latach szybki rozwój Ząbek i nasilenie presji urbanizacyjnej. Niestety, często niezbyt trafne decyzje planistyczne, nierespektujące wartości kulturowych tego obszaru doprowadziły do degradacji przestrzennej zabytkowego założenia urbanistycznego. Na obszarze miasta można jeszcze odnaleźć elementy urbanistyczne związane z parcelacją i historią tego miejsca. Aby zachować je dla przyszłych pokoleń należy podjąć działania mające na celu przywrócenie charakteru miejsca z okresu jego interesującego rozwoju.

EN

The parcelling out of the Ząbki landed estate according to Tadeusz Tołwiński’s innovative urban plan of 1912 could have resulted in the best example of a garden-city in Poland. The outbreak of World War I and a misguided spatial policy in the subsequent years halted the plan’s further implementation. Ząbki’s proximity to the capital city has in recent years led to its rapid development, exposing it to great urbanization pressure. Unfortunate planning decisions, not respecting the cultural assets of this area, have led to spatial degradation of the town’s historic urban concept. Certain historic spots, elements of the urban solutions envisaged in the parcellation plan, can still be found in the town of Ząbki. In order to preserve them for the future generations, urgent action is needed to restore their former character.

17

Rozwój przewozów liniami aglomeracyjnymi w strefie podmiejskiej Krakowa

Bryniarska Z.

Transport Miejski i Regionalny

|

2015

|

nr 2

24--32

PL

Przewozy w strefie podmiejskiej Krakowa były i są ważne dla mieszkańców Krakowa i strefy podmiejskiej. Od 2007 roku kompetencje organizatora publicznego transportu zbiorowego na tym obszarze na mocy porozumień międzygminnych wykonuje jednostka miejska (ZIKiT). Pozwala to lepiej integrować komunikację w strefie miejskiej i podmiejskiej, a jednocześnie gminy są współodpowiedzialne finansowo za wielkość i planowanie oferty przewozowej. W artykule przedstawiono organizację obsługi komunikacyjnej w strefie podmiejskiej i liczbę linii obsługujących każdą z gmin. Scharakteryzowano ofertę przewozową przedstawiając przystanki początkowe linii aglomeracyjnych, liczbę uruchamianych kursów, wielkość i komfort autobusów, którymi kursy są wykonywane. Wielkość realizowanych zadań przewozowych pokazano na podstawie liczby przewiezionych pasażerów ogółem oraz z podziałem na korzystających z linii aglomeracyjnych wyłącznie na terenie miasta, przejeżdżających do strefy podmiejskiej i wyłącznie na terenie gmin, a także wielkości wykonanej pracy eksploatacyjnej wyrażonej w wozokilometrach i wozogodzinach. Przedstawiono wybrane wskaźniki charakteryzujące przewozy jak: średnia odległość przejazdu pasażerów, prędkość komunikacyjna czy wskaźnik produktywności linii. Omówiono również rozkład popytu na przewozy w kolejnych godzinach doby. Wszystkie analizy przeprowadzono dla każdego typu dnia tygodnia (dnia roboczego, soboty i niedzieli). Jednocześnie dokonano porównań do stanu i wielkości zadań przewozowych obserwowanych w 2009 roku.

EN

Passenger transport services in Cracow suburban area have been and still are very significant not only for Cracow residents but for people working or living in suburban area. Currently, the competences of public transport organizer within this area, according to agreements between city and every commune/municipality, belong to the municipal company (ZIKiT). Such solution is very functional and helps to integrate communication in the area while municipalities (gminy) are jointly responsible financially for the volume and framework of offered services. The organization of transport services in suburban area and number of transport lines providing services for inhabitants of all communes (gminy) has been presented in the article. The transportation offer has been characterized in terms of first bus stops, where lines start their running, number of rides, size and comfort of buses operating on lines. The volume of transportation work has been defined on the base of the total number of conveyed passengers as well as with reference to shares of passengers travelling only within area of the city, transferring to communes/municipalities or travelling only within area of communes. Characteristics includes also volume of exploitation work expressed in vehicle-kilometers and vehicle- hours. There were also presented coefficients characterizing transport services such as: average distance of passenger’s travel, average speed and coefficient of line productivity. Distribution of number of passengers in day hours has been discussed. All mentioned above analyses have been carried out for all types of weekdays (a typical working day, Saturday, Sunday). Additionally comparisons between current state and values of public transport services observed in 2009 have been made.

18

Centres in suburban zones – the form and accessibility

Bajwoluk T.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2015

|

Y. 112, iss. 12-A

241--257

EN

The dynamic growth of suburban zones in recent years has revealed a considerable diversification of functionalspatial structure of these areas, which is the result inter alia of local conditions, including the scale of the previously existing development. To a certain extent, the growth potential of suburban areas depends on whether they are ready to change and adapt to new functions. Some of them are locations housing diversified functional complexes which may in the future become a new form of 'a suburban zone centre'. Of course, they must fulfil certain criteria of an attractive form and accessibility, but also of a certain functional specialisation adjusted to the specific character of a given place, its surroundings and the target user group. The aim of this article is to show a certain trend in developing some selected areas of the suburban zone – constituting the centres of various economic activities, which will allow identification of the most characteristic tendencies in their location, size, function and form.

PL

Dynamiczny rozwój strefy podmiejskiej w ostatnich latach wskazuje na duże zróżnicowanie struktury funkcjonalnoprzestrzennej tych obszarów. Wynika ono m.in. z lokalnych uwarunkowań, w tym ze skali dotychczasowego zainwestowania. Możliwości rozwoju terenów podmiejskich w pewnym stopniu uzależnione są od podatności na przemiany i przyjęcie nowych funkcji. Część z nich stanowi miejsce lokalizacji zróżnicowanych zespołów funkcjonalnych mogących w przyszłości stać się zalążkiem nowej formy "centrum strefy podmiejskiej". Oczywiście muszą one spełnić określone kryteria, atrakcyjnej formy, dostępności, ale także pewnej funkcjonalnej specjalizacji dostosowanej do specyfiki danego miejsca, charakteru otoczenia i docelowej grupy użytkowników. Celem artykułu jest pokazanie obecnego kierunku w kształtowaniu wybranych obszarów strefy podmiejskiej, stanowiących centra o zróżnicowanej aktywności gospodarczej, pozwalające na określenie najbardziej charakterystycznych tendencji w ich lokalizacji, wielkości, funkcji i formie.

19

Turystyka w regionie (obszarze) metropolitalnym.porównanie Łodzi i Krakowa

Makowska-Iskierka M.

Biuletyn Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN

|

2015

|

No 259

213--231

EN

The aim of the development was to characterize tourism in metropolitan areas. Lodz and Cracow and their suburban areas were selected as a case study. Comparative tests have been tourism and management of these areas in 2010. The results confirmed the modeling assumptions by Liszewski [2005], so that the analyzed sites can be considered the metropolitan regions of tourist-recreational property. It has been shown that the central city and its facilities, rich in effects and with infrastructure, is the subject of interest and destination for both domestic and foreign tourists. The dominant role of the centre of the region has been proven. Metropolitan city, that turned out to be a destination or transit tourist arrivals for cognitive, cultural, business, entertainment and others, providing the most varied tourist attractions and development, thereby focusing the largest part of the tourist traffic of the site. Metropolitan area plays a complementary role in tourism in relation to the central city. It mostly features hiking and leisure (leisure daily, weekend, vacation home), however, not only for residents of the city, but also of the region and for the newcomers from the outside. Many tourists who want to explore the capital metropolis, not just its around, decide to take advantage of tourist accommodation located in the suburban area, among others due to lower prices of services, good accessibility and convenience.Studies and analysis demonstrated the dominant role of the city and the metropolitan region on the scale of tourism. Adopted variables (not only gauges) highlighted the significant advantages of Małopolska region over Lodz region, Cracow metropolitan area (KOM) over Lodz Metropolitan Area (ŁOM), and especially of Cracow over Lodz, arguing their higher (international) rank.

20

Budowa Elektrycznej Kolei Dojazdowej determinantą rozwoju strefy podmiejskiej Warszawy

Majewska A.

Kwartalnik Architektury i Urbanistyki

|

2013

|

T. 58, z. 2

96--130

PL

Procesy urbanizacyjne na terenach wiejskich, wynikające z rozwoju Warszawy i jej ekspansji w kierunku suburbiów, nasiliły się od drugiej połowy XIX wieku. Najkorzystniejszą i uporządkowaną pod względem przestrzennym formą urbanizacji były zespoły zabudowy, powstające w wyniku parcelacji majątków ziemskich jako „letniska”, „miasta - ogrody” lub osiedla satelitarne. W rozwoju urbanistycznym strefy podmiejskiej znaczącą rolę odegrała budowa Warszawskiego Węzła Kolejowego, a wśród linii kolejowych - najnowocześniejsza na owe czasy - Elektryczna Kolej Dojazdowa. Wzdłuż jej trasy budowano osiedla planowane jak: Podkowa Leśna, Komorów, Michałowice, ale także powstawały wokół przystanków kolejowych osiedla „samorzutne” - często wchłaniając w swoją strukturę dawne wsie rolnicze. Osiedla te rozwijały się spontanicznie w wyniku bezplanowych parcelacji prywatnych, jednak do czasu upowszechniania samochodu zachowały układ koncentryczny -tak, aby jak najwięcej działek znajdowało się w strefie pieszego dojścia od przystanku kolejowego. Współcześnie parcelowane są coraz dalej położone tereny rolne – trudne do obsłużenia infrastrukturą techniczną i skazane na transport indywidualny. Tendencje te przyczyniają się do rozpraszania zabudowy w strefie podmiejskiej i zagrażają zasadom zrównoważonego rozwoju.

EN

Urbanization processes in the rural areas around Warsaw, resulting from the expansion of the city, intensified in the second half of the 19th century. The most beneficial and spatially orderly form of urbanization was the building complex which developed as a result of landed estates being parcelled out to create “summer resorts”, “garden cities” or satellite settlements. The development of Warsaw’s suburbs was greatly enhanced by the building of the Warsaw Railway Junction and the Electric Commuter Railway – at that time the most modern of the railway lines. Along this route were built not only planned settlements or small towns, such as Podkowa Leśna, Komorów or Michałowice, but also settlements which grew spontaneously around railway stations, often absorbing earlier farming villages. Until the spread of car transport, these settlements, though resulting from unplanned private parcellations, continued to develop concentrically, so that most of the inhabitants could reach the railway station on foot. Currently, more distant lying agricultural lands are divided up and sold as housing lots. Providing a public transport infrastructure for such areas is difficult and residents are condemned to using private transport. These trends are contributing towards a more dispersed building layout in suburban zones and threatening principles of sustainable development.