Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zmierzch czy koniec przedsiębiorstw Państwowej Komunikacji Samochodowej?

Ciechański Ariel

Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG

|

2023

|

nr 26(1)

69--87

PL

Problematyka procesów dotyczących przedsiębiorstw PKS znajduje się w kręgu zainteresowań autora artykułu od wielu lat. Skupiał się on szczególnie na transformacji własnościowej, która ich dotykała. Komercjalizacja, prywatyzacja i komunalizacja tych podmiotów właściwie już się zakończyła. W ostatnich latach nasiliło się natomiast inne zjawisko – rosnąca liczba przedsiębiorstw, które kończyły obsługę rozkładowych przewozów pasażerskich. W dużej mierze odnosiło się to do tych, w których prywatyzacji uczestniczyli inwestorzy zagraniczni. Szczególnie widoczne było to w latach 2016-2019, kiedy z obsługi rozkładowych przewozów zrezygnowało łącznie aż 37 PKS-ów. Wzbudziło to słuszny niepokój ze strony nie tylko społeczeństwa, ale również czynników rządzących krajem. Ograniczanie oferty pozamiejskiego publicznego transportu zbiorowego, w tym przede wszystkim przedsiębiorstw PKS, doprowadziło do dyskusji o rosnącym problemie wykluczenia transportowego. Próbą odpowiedzi na to zjawisko było powołanie w 2019 r. Funduszu Rozwoju Przewozów Autobusowych, którego środki miały powstrzymać upadek przede wszystkim dawnych państwowych przedsiębiorstw PKS, ale też innych przewoźników. Niestety pandemia spowodowana wirusem COVID-19 mocno odcisnęła swoje piętno szczególnie na podmiejskich liniach autobusowych, okresowo odcinając od usług publicznego transportu zbiorowego całe powiaty. Silnie rzutowało to zarazem na kondycję finansową przewoźników autobusowych. Nawet wzrost dofinansowania do przewozów nie spowodował niestety końca całkowitego wycofywania się kolejnych przedsiębiorstw PKS z obsługi kursów rozkładowych. Od początku 2020 r. do końca sierpnia 2022 r. z rynku ubyło osiem kolejnych podmiotów, zaś dalsze zamierzały to uczynić jeszcze w tym samym roku. Odnotowywany ostatnio wzrost cen paliw kopalnych oraz braki kadrowe przyczynić mogą się do dalszego pogłębienia opisywanych procesów.

EN

The issue of processes concerning Polish state Motor Transport Company PKS enterprises has been of interest to the author of the article for many years, and he focused in particular on the ownership transformation that affected them. The commercialization, privatization and communalization of these entities has actually come to an end. In recent years, however, another phenomenon related to them has intensified – the growing number of companies that have terminated the service of scheduled passenger transport. To a large extent, this applied to those in which foreign investors participated in the privatization. This was particularly visible in 2016-2019, when a total of as many as 37 PKS’s resigned from servicing scheduled services. This aroused legitimate concern not only from the society, but also from the decision-makers governing the country. Limiting the offer of non-urban public public transport, including primarily PKS companies, has led to a discussion on the growing problem of transport based social exclusion. An attempt to respond to this phenomenon was the establishment of the Bus Transport Development Fund in 2019, the funds of which were intended to stop the collapse of, above all, the former state-owned PKS enterprises, but also other carriers. Unfortunately, the pandemic caused by the COVID-19 virus has left its mark, especially on suburban bus lines, periodically cutting off entire districts from public transport services. At the same time, it had a strong impact on the financial condition of bus carriers. Even the increase in funding for transport, unfortunately, did not end the complete withdrawal of subsequent PKS companies from serving scheduled routes – from the beginning of 2020 to the end of August 2022, eight more entities left the market, and the next ones intended to do so in the same year. Unfortunately, the recent increase in fossil fuel prices and staff shortages may contribute to the deepening of the described processes.

2

Bariery w przemieszczaniu się osób dorosłych na obszarach wykluczonych transportowo – przykład rejonu Komańczy

Ciechański Ariel

Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG

|

2020

|

nr 23(5)

34--52

PL

W końcu czerwca 2017 r. na terenie powiatów obsługiwanych przez sanocki i brzozowski oddziały firmy Arriva Bus Transport Polska (dawniej PKS Brzozów i PKS Sanok), doszło do niespotykanego dotąd wycofania się ważnego przewoźnika obsługującego obszar kilku powiatów. W przeciwieństwie do wielu innych likwidowanych dawnych przedsiębiorstw PKS miał on jednak wciąż dominującą, a w części powiatów wręcz monopolistyczną, pozycję na rynku. W ramach szerszego badania dotyczącego problematyki wykluczenia transportowego zostały zidentyfikowane zmiany w sieci publicznego transportu zbiorowego na badanym obszarze. To posłużyło do wskazania terenów najbardziej narażonych na ten niekorzystny proces. Jedną z takich jednostek podziału administracyjnego jest gmina Komańcza. Dlatego tu dodatkowo przeprowadzono badanie dotyczące aktualnych problemów transportowych osób dorosłych. Wykazało ono, że nie korzystają one z transportu publicznego, a wiele z nich było zmuszonych zakupić samochód z powodu niewystarczającej oferty przewoźników kolejowych i autobusowych.

EN

At the end of June 2017, in the poviats served by the Sanok and Brzozów branches of Arriva Bus Transport Polska (formerly PKS Brzozów and PKS Sanok), an important carrier serving the area of several poviats withdrew unprecedentedly its services. Unlike many other former PKS enterprises that were being closed down, it still had a dominant, and even monopolistic, position on the market. As part of a broader study on the issue of transport based social exclusion, changes in the collective public transport network in the studied area, were identified. This was used to indicate the areas most exposed to this unfavorable process. One of such administrative division units is the Komańcza commune. Therefore, an additional study was conducted on the current transport problems of adults. It showed that they did not use public transport, and many were forced to buy a car due to insufficient offer of rail and bus operators.

3

Wyzwania w badaniach sieci pozamiejskiego transportu autobusowego na przykładzie powiatów Beskidu Niskiego i Bieszczadów

Ciechański Ariel

Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG

|

2019

|

nr 22(2)

74--81

PL

Prowadzone przez autora artykułu badania dotyczące wykluczenia transportowego na obszarze powiatów Beskidu Niskiego i Bieszczadów unaoczniły problem braku pełnych i wiarygodnych źródeł umożliwiających nie tylko prześledzenie zmian w sieci pozamiejskiego transportu autobusowego, ale wręcz rozpoznanie jego aktualnej oferty. W toku badań okazało się, że sytuacja w ciągu ostatnich blisko 30 lat uległa diametralnemu pogorszeniu ze względu na znaczne rozproszenie informacji dotyczących rozkładów jazdy przewoźników autobusowych. W związku z tym zgromadzenie oczekiwanego materiału badawczego okazało się znacznie bardziej czasochłonne niż autor zakładał. Skłoniło go to do omówienia w jednym miejscu barier, jakie mogą napotkać naukowcy w swoich badaniach dotyczących sieci publicznego transportu zbiorowego. Szczególnie wiele miejsca poświęcono omówieniu, z perspektywy badacza, skutków podziału pomiędzy poszczególnych organizatorów transportu kompetencji w zakresie zatwierdzania rozkładów jazdy. Wskazywane są także inne zagrożenia dla badaczy zajmujących się przedmiotową tematyką. Artykuł wieńczą rekomendacje mające usprawnić nie tylko badania naukowe, ale także ułatwić życie pasażerom pozamiejskiego transportu publicznego, korzystającym z niego codziennie.

EN

The research carried out by the author on the topic of transport exclusion in the poviats of the Low Beskids and the Bieszczady Mountains highlighted the problem of the lack of complete and reliable sources enabling not only to track changes in suburban bus transport network, but even to recognize its current offer. It was observed in the time of research, that the situation over the last nearly 30 years has dramatically deteriorated due to the significant dispersion of the information on bus timetables. Therefore, gathering the expected research material was much more time-consuming than the author assumed. This prompted him to discuss in one place the barriers that researchers could meet in researching of the public transport networks. He devotes a lot of space for the discussing from the researcher’s perspective the effects of the division of competences in the approval of timetables between individual transport organizers. Other threats to the researchers involved in researching this topic are also indicated. The article is summed up with the recommendations aimed to improve not only scientific research, but also to facilitate the daily lives of the passengers of the suburban public transport.