Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Determinants of substitution in the environmental aspect of sustainable construction

Sobotka Anna, Linczowski Kazimierz, Radziejowska Aleksandra

Archives of Civil Engineering

|

2023

|

Vol. 69, nr 1

163--179

EN

Environmental protection is one of the objectives of the implemented concept of sustainable development and circular economy. The construction industry and its products (building objects) have a large contribution in negative influences, therefore all actions limiting them are necessary. One way of doing this is to apply substitution to existing unfavourable solutions, both in terms of construction and materials as well as technology and organization. The aim of the article was to determine the key factors conditioning the use of substitution at each stage of the investment and construction cycle, leading to environmental protection. The research paid attention to the use of substitute recycled products. The defined factors were subjected to a SWOT analysis and then, using the DEMATEL method, cause-and-effect relationships were identified that determine development in the application of substitution in the environmental context of sustainable and closed-cycle construction. The analysis was carried out by using a summative, linear aggregation of the values of the position and relationship indicators.

2

Lithium sources and their current use

Szlugaj Jarosław, Radwanek-Bąk Barbara

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2022

|

T. 38, z. 1

61--88

EN

The lithium market has experienced an unprecedented boom in recent years like a “golden age” and is one of the fastest growing raw material markets in the world. The fast growing demand for lithium is mainly related to the increase in the production of lithium-ion batteries used in electric or hybrid vehicles and portable electronic equipment, and to a lesser extent, in other strategic fields (military, nuclear technologies). This was reflected in a significant change in the structure of consumption, an increase in international trade and in the price of lithium raw materials. Moreover, in 2018 lithium was listed as a critical element for the national security and economy of the United States, and in 2020 it was also listed as a critical raw material for the European Union economy. It is also a time of increased exploration for new deposits, as well as mining processing and recycling. As a result, global lithium reserves have doubled in the last six years. All this prompted the authors to prepare an article in which the sources of lithium minerals and their resources, the basic factors determining the economic situation on the market, their prices and the possibilities of recycling and substitution are presented and assessed. Attention is also paid to the role of companies operating in Poland as significant partners on the European market of lithium-ion batteries. Lithium oxide and hydroxide and lithium carbonate are the main lithium raw materials used in Poland. In the absence of the country having its own deposits, they are imported, and the main suppliers are Chile, Western European countries and Russia.

PL

Rynek litu przeżywa w ostatnich latach bezprecedensowy boom niczym „złoty wiek” i jest jednym z najdynamiczniej rozwijających się rynków surowcowych na świecie. Szybko rosnące zapotrzebowanie na niego związane jest przede wszystkim ze wzrostem produkcji baterii litowo-jonowych wykorzystywanych w pojazdach elektrycznych lub hybrydowych oraz w przenośnym sprzęcie elektronicznym, a w mniejszym stopniu także w innych strategicznych dziedzinach (wojskowość, technologie nuklearne). Znalazło to odzwierciedlenie w znaczącej zmianie struktury konsumpcji, wzroście handlu międzynarodowego i cen surowców litowych. Ponadto, w 2018 r. lit znalazł się na liście pierwiastków krytycznych dla bezpieczeństwa i gospodarki Stanów Zjednoczonych, a w 2020 r. jako surowiec krytyczny dla gospodarki Unii Europejskiej. Jest to również czas wzrostu poszukiwań nowych złóż, jak również przetwarzania górniczego i recyklingu. W efekcie światowe zasoby litu podwoiły się w ciągu ostatnich sześciu lat. Wszystko to skłoniło autorów do przygotowania artykułu, w którym przedstawiono i oceniono źródła minerałów litu i ich zasoby, podstawowe czynniki determinujące koniunkturę na rynku, ceny, a także możliwości recyklingu i substytucji. Zwrócono również uwagę na rolę firm działających na terenie Polski jako znaczących partnerów na europejskim rynku baterii litowo-jonowych. Tlenek, wodorotlenek oraz węglan litu to główne surowce stosowane w Polsce. Z powodu braku krajowych złóż są one importowane, a głównymi dostawcami są Chile, kraje Europy Zachodniej oraz Rosja.

3

Rynek tantalu na początku XXI wieku

Krzak Mariusz, Gałaś Andrzej, Król Katarzyna

Przegląd Geologiczny

|

2021

|

Vol. 69, nr 4

234--243

EN

Tantalum, despite the low consumption level, is one of the strategically important metals for the world economy. In terms of the world production volume, it places oneself on a distant position; however, its price was one of the highest at the beginning of the 21st century. Tantalum is a transition metal with a high melting point and high chemical resistance, which determines the spectrum of its applications. It is used mainly in the capacitors production, sputtering and as an additive for superalloys. The 21stcentury is a period of noticeable changes in the structure of quantitative supplies, consumption centres and price fluctuation. There are numerous but small centres of primary production (artisanal mines) in Africa. Sources of tantalum raw-materials (mineral deposits and its reserves), basic factors determining the economic situation on the market, substitution possibilities and the prices evolution are presented and assessed in the paper. Marginal significance of the economy of tantalum raw materials for Poland is mentioned.

4

Niezastąpione kamienie?

Radwanek-Bąk Barbara

Kruszywa : produkcja - transport - zastosowanie

|

2021

|

Nr 4

59--63

PL

Wszyscy znamy utarte powiedzenie „nie ma ludzi niezastąpionych”, tym bardziej więc nie ma niezastąpionych przedmiotów, czyli obiektów nieożywionych. Z obydwoma tymi stwierdzeniami, a zwłaszcza z pierwszym z nich, można, a nawet trzeba polemizować, a istotę tej polemiki stanowią zakres, jakość i tożsamość tego zastępowania. W świecie rzeczy i warunkach stałego postępu technicznego owo zastępowanie staje się coraz powszechniejsze, a w weilu przypadkach, np. substytucji dóbr rzadkich – pożądane. Dobrym przykładem z naszej geologicznej sfery jest substytucja surowców mineralnych wraz z jej wieloaspektowymi zaletami: oszczędnością nieodnawialnych kopalin oraz ograniczeniem oddziaływań środowiskowych związanych z górnictwem i przetwórstwem. Czy więc już samo zastanawianie się nad pospolicie brzmiącymi „kamieniami” w aspekcie ich nie zastępowalności nie jest dziwactwem?

5

Rynek wolframu na początku XXI w.

Krzak Mariusz, Krzak Izabela

Rudy i Metale Nieżelazne Recykling

|

2019

|

R. 64, nr 10

10--19

PL

Wolfram należy do metali strategicznych w gospodarce. Pod względem wielkości światowej produkcji górniczej plasuje się pod koniec drugiej dziesiątki, a pod względem ceny i wartości produkcji zajmuje jeszcze bardziej odległe miejsce. Jest metalem przejściowym o najwyższej temperaturze topienia, co determinuje spektrum jego zastosowań. Stosowany jest jako dodatek stopowy do wysokogatunkowych stali oraz ze względu na nadzwyczajną twardość służy do wyrobu materiałów ściernych i narzędzi tnących. Wiek XXI to okres zauważalnych przeobrażeń w strukturze ilościowej zaopatrzenia oraz stabilności głównych kierunków dostaw surowców pierwotnych wolframu. Zwraca uwagę bezwzględnie dominująca pozycja Chin. W artykule omówiono ponadto pierwotne źródła wolframu (złoża i zasoby), wskazano na zasoby tego metalu w Polsce. Oceniono podstawowe czynniki decydujące o koniunkturze na rynku, możliwości substytucji oraz kształtowanie się cen. Scharakteryzowano gospodarkę surowcami wolframu w Polsce.

EN

Tungsten belongs to the strategic metals in the economy. In terms of the volume of the world mine production it is at the end of the second ten, and in terms of price and value of production it occupies an even more distant place. Tungsten is a transition metal with the highest melting temperature, which determines the spectrum of its applications. It is used as an alloy additive for high-grade steel and because of the extraordinary hardness it is used for the production of abrasive materials and cutting tools. The 21st century is a period of noticeable changes in the supply structure and stability of the main primary tungsten delivery directions. The strictly dominant position of China is noteworthy. In the paper sources of primary tungsten raw-materials (mineral deposits and its reserves) as well as tungsten resources in Poland were discussed. The most important factors determining the economic situation on the market, substitution possibilities and the price evolution were assessed. The economy of tungsten raw materials in Poland has also been characterized.

6

Rynek tytanu na początku XXI w.

Krzak M., Krzak I.

Rudy i Metale Nieżelazne Recykling

|

2018

|

R. 63, nr 10

20--28

PL

Podstawowym kierunkiem zastosowań tytanu na świecie jest produkcja pigmentu – bieli tytanowej, podczas gdy wykorzystanie tytanu w formie metalicznej jest drugorzędne. Jednakże, stosunkowo niska masa tytanu oraz porównywalne ze stalą parametry wytrzymałościowe sprawiają, że tytan w formie metalicznej ma szerokie spektrum zastosowań, np. w branży lotniczej, sportowej, naftowej i innych. Wiek XXI to okres zauważalnych przeobrażeń w strukturze ilościowej zaopatrzenia, jak i w zmianach kierunków dostaw surowców pierwotnych. Zwraca uwagę szybki przyrost zdolności produkcyjnych, zarówno bieli tytanowej jak i gąbki, skutkujący nadpodażą przy nieco słabszym przyroście konsumpcji. Nadpodaż i okresowe, chwilowe niedobory były najczęstszymi powodami ruchu cen. Ogólnoświatowy kryzys gospodarczy w latach 2008–2009 znalazł odzwierciedlenie w poziomie cen, niemniej już od 2010 r. obserwowane były oznaki wskazujące na szybkie przezwyciężenie stagnacji. W artykule wskazano na czynniki decydujące o koniunkturze na rynku tytanu z początkiem XXI w. oraz omówiono gospodarkę tym surowcem w Polsce.

EN

The basic form of titanium worldwide applications is the production of a white pigment – titanium dioxide, while use titanium in metallic form is secondary. However, relatively low weight of titanium and its strength parameters comparable with steel make that titanium in the metallic form has a wide range of applications, e.g. in the aerospace, sports, oil and other industries. The 21st century is a period of noticeable changes in the structure of supplies, as well as in changes of the primary raw materials delivery directions. A rapid increase in production capacity of titanium dioxide and titanium sponge turns attention, resulting in an oversupply with a slightly weaker increase in consumption. Surplus and temporary shortages were the most frequent reasons for price movements. The global economic crisis of 2008–2009 was reflected in the prices, but from 2010, there were signs of a quick stagnation overcoming. In the paper the most important factors determining the economic situation on the titanium market at the beginning of the XXI have been pointed and the economy of titanium in Poland has been discussed.

7

Rynek magnezu z początkiem XXI w.

Krzak M., Krzak I.

Rudy i Metale Nieżelazne Recykling

|

2017

|

R. 62, nr 3

28--33

PL

Magnez należy do najlżejszych metali konstrukcyjnych. Ta unikatowa właściwość determinuje szerokie spektrum zastosowań metalu, np. w branży samochodowej czy lotnictwie. W wieku XXI miały miejsce istotne zmiany struktury zaopatrzenia oraz zużycia magnezu metalicznego, odnotowano także wysoki przyrost globalnych zdolności produkcyjnych. Ceny metalu podlegały często presji nadpodaży oraz były regulowane barierami celnymi (np. na rynku amerykańskim). W latach 2008-2009 rynek magnezu dotknięty został kryzysem, niemniej obecne przesłanki, pomimo niektórych słabych stron rynku, wskazuję na przezwyciężenie stagnacji. W artykule wskazano na czynniki decydujące o koniunkturze na rynku magnezu z początkiem XXI w. oraz omówiono gospodarkę tym surowcem w Polsce.

EN

Magnesium is the lightest of commonly used structural metals. This uniąue property determines a wide range of metal applications eg: in the automotive or aerospace industry. In the XXI century, significant changes in the structure of supply and consumption of magnesium metal had place. A high growth in global production capacity has been also recorded. Metalprices remained under the influence of oversupply and they have been strongly regulated by the market tariff barriers in the US. In the 2008-2009 magnesium market has been affected by the economic crisis, but the current euidences, despite some weaknesses of the market, indicate the stagnation overcoming.ln the paper the most important factors determining the economic situation on the magnesium market at the beginning of the XXI have been pointed and the economy of magnesium in Poland has been discussed.

8

Rola lasów i leśnictwa w pochłanianiu gazów cieplarnianych

Jabłoński K., Stempski W.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2017

|

z. 64, nr 4/I

161--168

PL

Wśród działań zmierzających do złagodzenia zmian klimatycznych ważną rolę odgrywają lasy oraz aktywnie prowadzona gospodarka leśna. Lasy pełnią rolę nie tylko pochłaniacza dwutlenku węgla, ale stanowią ważne źródło surowca drzewnego i biomasy leśnej, dostarczając substytutów materiałów niedrzewnych oraz paliw kopalnych. Obecnie, informacje o działaniach w zakresie zalesień, wylesień oraz gospodarki leśnej stanowią część corocznych raportów, przygotowywanych na mocy ramowej konwencji klimatycznej oraz protokołu z Kioto. Wśród sektorów objętych sprawozdawczością tylko kategoria „Użytkowanie gruntów, zmiany użytkowania gruntów i leśnictwo” (LULUCF) stanowi pochłaniacz emisji gazów cieplarnianych netto. W Polsce w sektorze LULUCF lasy cechują się największym pochłanianiem dwutlenku węgla w przeliczeniu na jednostkę powierzchni, osiągając wartość 4,42 t CO2 na ha. Gospodarka leśna przyczynia się do pochłaniania dwutlenku węgla znacznie bardziej niż zalesianie netto. Średnio, w ostatnich latach wielkość pochłaniania dwutlenku węgla z tytułu prowadzenia gospodarki leśnej w Polsce wynosiła blisko 38 mln ton rocznie, zaś zalesiania netto rocznie pochłaniały średnio nieco ponad 2 mln ton dwutlenku węgla. Obliczenia wskazują, że wprowadzenie jednostek pochłaniania dwutlenku węgla z tytułu prowadzenia gospodarki leśnej i zalesień do handlu emisjami, przy obecnych cenach dwutlenku węgla, mogłoby być źródłem przychodu na poziomie ok. 70 mln Euro rocznie. Nie tylko sam fakt istnienia lasów jako ekosystemu, ale aktywne prowadzenie gospodarki leśnej przyczynia się do sekwestracji dwutlenku węgla, co stawia leśnictwo w roli ważnego czynnika przeciwdziałającego zmianom klimatycznym i wzywa do rychłego włączenia sektora LULUCF do celu redukcyjnego emisji.

EN

Among activities leading to climate change mitigation forests and active forest management play an important role. Forests are not only a carbon dioxide sink, but they are also a vital source of wood products and forest biomass, providing substitutes for non-wood materials and fossil fuels. Today, information about afforestation, deforestation and forest management is a part of yearly reports, submitted, according to the requirements of the climate convention and Kioto Pro170 K. Jabłoński, W. Stempski tocol. Among the sectors covered by the reporting, only the category Land Use, Land Use Change and Forestry (LULUCF) is a net GHG sink. In Poland in the LULUCF sector, forests are the largest carbon dioxide sink per area unit, reaching a value of 4,42 t CO2/ha. Forest management contributes to the sequestration of carbon dioxide in a much larger degree than net afforestation. The average CO2 sequestration due to forest management in Poland in recent years amounted to nearly 38 mill. tons per year, while the net sequestration resulting from afforestation/deforestation activities reached over 2 mill. tons CO2. As calculations show, bringing CO2 sequestration units due to forest management into the emissions trading system could provide an income of about 70 mill. Euros per year. The existence of forests as ecosystems contributes to the sequestration of carbon dioxide, but active forest management plays an even more important role in carbon sequestration, which puts forestry into a position of a vital factor mitigating climate change and calls for a rapid inclusion of the LULUCF sector in the emissions reduction goals.

9

Rynek kobaltu z początkiem XXI w.

Krzak M., Krzak I.

Rudy i Metale Nieżelazne Recykling

|

2016

|

R. 61, nr 10

444--452

PL

Kobalt należy do metali strategicznych; nie ma naturalnych substytutów w wielu zastosowaniach przemysłowych, z powodu unikatowych właściwości (wysoka temperatura topnienia, ferromagmnetyczność). W latach 70. i 80. ubiegłego stulecia, światowa konsumpcja surowców kobaltu obejmowała głównie metalurgię (2/3 podaży łącznie z metalurgią spieków i stopów), podrzędnie zaś przemysł chemiczny i inne branże. Obecnie nieco ponad 40% surowców kobaltu jest używanych przy produkcji ogniw (przeważnie litowo-jonowych), a niewiele ponad 30% w metalurgii (superstopy, stopy, ultratwarde spieki, stale szybkotnące). Pozostałe kilkuprocentowe udziały obejmują: magnesy, katalizatory, barwniki, lepiki i inne. Geografia pierwotnych dostaw kobaltu nie uległa istotnym zmianom w ostatnim ćwierćwieczu, odnotowano natomiast silny wzrost globalnej produkcji oraz u największego dostawcy - Demokratycznej Republiki Konga. Ceny tego drogiego metalu podlegały w ostatnich latach presji jego nadpodaży na rynku, okresowych zakłóceń w dostawach koncentratów oraz ogólnoświatowego kryzysu gospodarczego z końca pierwszej dekady XXI w. Nastąpiła zasadnicza zmiana w strukturze konsumpcji: USA i Europa Zachodnia ustąpiły miejsca państwom azjatyckim. Z początkiem XXI w. rynek kobaltu dotknięty został kryzysem z przełomu lat 2008-2009, a trwająca do dziś nadwyżka podaży surowców kobaltu na rynku, nie jest dobrym prognostykiem dla jego producentów. W artykule omówiono czynniki decydujące o koniunkturze na rynku kobaltu z początkiem XXI w. i wskazano na potencjał produkcyjny Polski.

EN

Cobalt is one of the world's essential metals, in many industrial applications, due to the unique properties (high melting point or ferromagnetic properties) there is a deficiency of natural substitutes. In the 70s and 80s of the last century, world consumption of cobalt raw materials contained mainly metallurgical use (including alloys and sinters metallurgy) and covered about 2/3 of cobalt supply. Subordinate applications included the chemical industry, magnets and other fields. Nowadays slightly more than 40% of cobalt raw materials is used in the batteries production con¬sumption (lithium-ion mostly), a little over 30% in metallurgy (superalloys, alloys, carbides, HSS alloys). The remaining few percent shares include: magnets, catalysts, colours, tyre adhesives, and others. Geography of primary cobalt supply did not change significantly in the last quarter of a century, although strong increase of world production have been observed, especially in the largest producer - Democratic Republic of the Congo. Prices of such expensive metal were strongly influenced by oversupply pressure, periodic disruptions of the concentrates supply and the worldwide economic crisis at the end of the first decade of the twenty-first century. A fundamental change in the consumption structure had place: U5 and Western Europe countries gave way to the Asian countries. At the beginning of the XXI century cobalt market has been affected by the crisis at the turn of 2008/09, and lasted up to current days' cobalt raw materials supply surplus is not a good predictor for the metal producers. In the paper the most important factors determining the economic situation on the cobalt market at the beginning of the XXI have been discussed and the production potential of Poland has been pointed.

10

Problemy przygotowywania danych pomiarowych

Billewicz K.

Rynek Energii

|

2011

|

nr 1

115-122

PL

Dane pomiarowe to informacje o wartości wielkości zmierzonej. W niniejszym artykule dane pomiarowe rozumiane są jako zmierzona wartość energii czynnej i biernej oraz dane innych wielkości fizycznych np. tg Fi, napięcia, prądy, moce itp. Opisane są również podstawowe problemy związane z obróbką oraz wiarygodnością danych pomiarowych; ich pozyskanie, weryfikowanie, substytucja itp. Jest to bardzo istotne ponieważ dla przedsiębiorstwa energetycznego sprawą kluczową jest posiadanie wiarygodnych danych.

EN

The measurement data are information about the size of the measured values. In the article the author describes the problems about the measurement data which are relating to the active or reactive energy and other electricity data measured. There are problems which are the most prominent: the reliability of data, acquisition, verification, substitution etc. Energy company cannot function properly without the correct data.

11

Problemy zrównoważonego użytkowania surowców mineralnych

Gałuszka A., Migaszewski Z.

Problemy Ekorozwoju

|

2009

|

Vol. 4, nr 1

123-130

PL

Surowce mineralne należą do nieodnawialnych zasobów przyrody. Ich ilość w skorupie ziemskiej jest ograniczona a regeneracja możliwa jedynie w specyficznych warunkach geologicznych oraz w czasie obejmującym setki, tysiące, a nawet miliony lat. Trwałość użytkowania surowców mineralnych zależy przede wszystkim od ochrony i racjonalnej gospodarki tymi zasobami przyrody, jednak w obliczu rosnącej liczby mieszkańców Ziemi, oszczędność ta tylko w niewielkim stopniu przyczyni się do zaspokojenia wzrastającego zapotrzebowania na surowce mineralne. W artykule przedstawiono metody, które służą przedłużeniu trwałości użytkowania surowców mineralnych oraz zasygnalizowano problemy, z jakimi może być związane wdrażanie zrównoważonej gospodarki surowcami mineralnymi.

EN

Mineral raw materials belong to non-renewable resources. Their content in the Earth’s crust is limited and they undergo regeneration only in specific geologic conditions during hundreds, thousands or even millions of years. The sustainable use of mineral resources depends mostly on their protection and efficient management. However, due to growing population on Earth, the economy will not fulfill an increasing demand for mineral resources. This article presents various methods of extending the future availability of mineral resources, as well as indicates some potential problems in implementation of sustainable management of mineral resources.

12

Postęp techniczny a efektywność substytucji pracy żywej pracą uprzedmiotowioną w rolnictwie

Tabor S.

Inżynieria Rolnicza

|

2006

|

R. 10, nr 10(85)

1-152

PL

Wprowadzenie postępu do gospodarstw rolniczych jest zjawiskiem złożonym. Zwykle towarzyszą mu zmiany w strukturze zasobów i nakładów oraz zmiana efektów produkcyjnych. W związku z tym w pracy postawiono dwie hipotezy robocze: 1. na obecnym etapie rozwoju technologicznego postęp techniczny w rolnictwie prowadzi do wzrostu nakładów pracy uprzedmiotowionej i ograniczenia pracochłonności produkcji, w rezultacie dochodzi do substytucji pracy ludzkiej pracą maszyn rolniczych. 2. najwyższą efektywność postępu naukowo-technicznego powinny uzyskać gospodarstwa, w których krańcowa techniczna stopa substytucji będzie najniższa. Dla wyjaśnienia postawionych hipotez za cel pracy przyjęto poznanie i ocenę: - w jakich procesach postęp techniczny ma największy wpływ na substytucję pracy żywej pracą uprzedmiotowioną, - jakie są koszty i efekty tej substytucji, - dla jakich procesów technologicznych krańcowa stopa substytucji ma największy wpływ na efektywność substytucji pracy żywej pracą uprzedmiotowioną, a w konsekwencji na efektywność postępu w rolnictwie. Zakresem badań objęto 100 gospodarstw położonych na terenie dwóch sąsiadujących gmin woj. śląskiego - Szczekocin i Żarnowca. W pracy oszacowano wskaźniki nakładów i efektów dla 7 procesów technologicznych w produkcji roślinnej, dla działów produkcji roślinnej i zwierzęcej oraz łącznie dla produkcji rolniczej. Uzyskane wyniki badań potwierdzają istnienie związków substytucyjnych, ale tylko w dwóch procesach technologicznych, tj. zbiorze zbóż i zbiorze roślin okopowych wraz z warzywami. W pozostałych procesach takie związki nie występują. Istnieje także ujemny związek pomiędzy krańcową kosztową stopą substytucji a efektywnością postępu naukowo-technicznego, co wskazuje na brak uzasadnienia dla wprowadzania innowacji technicznych przy uzyskiwanej skali produkcji.

EN

The purpose was to recognise and to asses: - in what processes, the technical progress influences the substitution of the human work by the objectvized work the most - what are the results and costs of this substitution, - for what technological processes, the marginal rate of the substitution has the biggest influence on the efficiency of the substitution of the human work by the objectvized work and consequently on the efficiency of the progress in the agriculture The research range included 100 holdings situated in the region of two communes in the Śląsk province - Szczekocin and Żarnowca. The selection of the objects was purposeful and conditioned by the performed modernization of the technical equipment and the related change of the technical processes, parallel to the production results. The technological processes of the vegetable production were analyzed in detail and singled out as follows: - farming, - organic and mineral fertilization, - sowing and planting, - cultivation and preservation, - soilage and hay harvest i.e. pasture plants harvest , - seed harvest i.e. cereals and rape harvest - roots and corm harvest i.e. root plants and vegetable harvest. The indexes of the outlays and costs as well as the indexes of substitution and technical progress were determined for both technological processes and both basic production departments as well as for the entire holding. The efficiency of the technological progress was estimated as the cumulated index for the entire holding. The assumed working hypothesis referring to the substitution relations between the labor outlays and the human work outlays was positively verified only in the scope of the seed and pasture plants harvesting technological processes. Considerably stronger substitutional relation appears in the root plants harvesting technology, since there is no side crop harvest. However, the substitutional relation was not recognized in the process of sowing and planting, while in the rest of the plant production technological processes the increase in the outlays of the objectivized work was accompanied by the increase in the labor outlays. The direct cause of this effect was the increase in the participation of the technological operations inside the structure, including the definite operation process of low efficiency.