Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Nowe urządzenia do pomiaru i regulacji natężenia przepływu wody w rowach odwadniających i nawadniających

Kaca Edmund, Kubrak Janusz, Kubrak Elżbieta, Kiczko Adam, Kozioł Adam, Krukowski Marcin, Pietraszek Zygmunt

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2019

|

T. 19, z. 2

39--52

PL

Celem pracy było opracowanie innowacyjnych urządzeń służących do pomiaru i regulacji natężenia przepływu wody w systemach nawodnień podsiąkowych. Są to: zasuwa dwudzielna z przelewem prostokątnym do pomiaru i regulacji natężenia przepływu wody, zasuwa dwudzielna z przelewem trójkątnym do pomiaru i regulacji natężenia przepływu wody, zestaw przelewów do regulacji piętrzenia oraz pomiaru i regulacji przepływu wody na przepustozastawce oraz regulator piętrzenia wody w rowie. Praca powstała na podstawie wiedzy eksperckiej, studium literatury oraz wizji terenowych. Opracowane prototypowe urządzenia charakteryzują się dużą funkcjonalnością, gdyż mogą być instalowane na istniejących piętrzących budowlach melioracyjnych oraz służą nie tylko do pomiaru i regulacji natężenia przepływu wody, lecz również do regulacji piętrzenia wody w rowach odwadniająco-nawadniających na trwałych użytkach zielonych. Zainstalowane na obiektach nawodnień podsiąkowych prototypy będą badane pod kątem dokładności i zakresu prowadzonego pomiaru oraz ich użyteczności w warunkach odwodnień i nawodnień poprzez regulację położenia wody w rowach melioracyjnych.

EN

The aim of the work was to develop innovative devices for measuring and regulating flow rate in irrigation systems. These are: double-split gate with rectangular weir for measuring and regulating the water flow rate, double-split gate with triangular weir for measuring and regulating water flow rate, set of weirs for the damming regulation, measurement and regulation of water flow on the check designed for the maximum damming level and hinged gate in the pipeline. The work is based on the expertise, the study of literature and field vision. The developed prototype devices are characterized by high functionality, as they can be installed on existing irrigation structures and can be used not only to measure and regulate the water flow rate, but also to control water retention in drainage and irrigation ditches in agricultural areas. The prototypes installed in the sub-irrigation systems will be tested in terms of the accuracy and complexity of the measurements and usefulness in irrigation conditions for controlling the water retention in ditches.

2

Możliwości rolniczego gospodarowania na użytkach zielonych w warunkach ograniczania degradacji gleb torfowo-murszowych

Jurczuk S.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2009

|

T. 9, z. 3

57-75

PL

Celem badań, wykonanych w warunkach produkcyjnych, było wykazanie możliwości rolniczego użytkowania torfowisk, na których utrzymywano odpowiednio wysoki poziom wody gruntowej, zapobiegający degradacji gleby. Badania prowadzono w pięciu stanowiskach obiektu melioracyjnego Góra w dolinie Narwi w woj. podlaskim, zmeliorowanego w 1976 r. W stanowiskach tych w latach 1985–2008 zróżnicowano poziom wody. Na dwóch stanowiskach utrzymywano poziom wody gruntowej zalecany w projekcie, natomiast na trzech wyższy - przez podtrzymywanie poziomu wody w rowach na głębokości 30–40 cm za pomocą podsiąku stałego i ograniczenie opadania wody w rowach do maksymalnej głębokości ok. 60 cm od powierzchni terenu. Wykazano, że w warunkach utrzymywania wysokiego poziomu wody, zapobiegającego osiadaniu gleby, zachowującego równowagę przychodów i rozchodów masy organicznej i zachowującego pojemność wodną gleby, na glebach prognostycznych kompleksów wilgotnościowo-glebowych okresowo-posusznym BC i posusznym C, możliwa jest średnio intensywna gospodarka łąkowa i pastwiskowa.

EN

The aim of this study was to demonstrate under productive conditions a possibility of agricultural peatland utilisation providing the maintenance of appropriately high ground water level to prevent from soil degradation. The study was carried out in five sites of a reclamation object Góra in the Narew River valley, Podlaskie Province, reclaimed in 1976. Water level in these sites was differentiated in the years 1985-2008. In two sites the ground water table was kept at a level recommended in the project; in three other it was higher because of maintaining water level in ditches at a depth of 30-40 cm by sub-irrigation and by limiting water drawdown in ditches to a maximum depth of c. 60 cm below ground. It was shown that at high water level preventing from soil subsidence, maintaining balanced input and output of organic matter and soil water capacity the moderately intensive meadow and pasture management was possible in soils of periodically drying (BC) and drying (C) soil-moisture prognostic complexes.

3

Udział dopływu gruntowego w bilansie wodnym nawadnianych podsiąkowo użytków zielonych w małej dolinie rzecznej

Jurczuk S.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2008

|

T. 8, z. 1

127-142

PL

W pracy przedstawiono 4-letnie wyniki badań z lat 2002-2006 nad bilansem wodnym nawadnianego obiektu melioracyjnego. Badania prowadzono na obiekcie Wir, stanowiącym fragment doliny Wiązownicy, w gminie Potworów, w województwie mazowieckim. Pomiary składników bilansu wodnego: dopływu i odpływu powierzchniowego, opadów, retencji glebowej i powierzchniowej oraz wyniki obliczeń ewapotranspiracji, uzyskane na podstawie danych meteorologicznych i pomiarów plonowania użytków zielonych na obiekcie, umożliwiają oszacowanie dopływu gruntowego do doliny. Wyniki badań świadczą, że w małej dolinie rzecznej jest on bardzo zróżnicowany w poszczególnych latach i występuje głównie w pierwszym odroście traw.

EN

Results of a 4 years long (2002-2006) study on water balance in an irrigated reclamation object are presented in this paper. Studies were carried out in the Wir object - part of the Wiązownica River valley, Potworów commune, Masovian Province. Measurements of water balance elements like surface in- and outflow, precipitation, soil and surface water retention and the results of calculation of evapotranspiration based on meteorological data and measured grassland yielding allowed for estimating groundwater input to the valley. Results of this study show that the groundwater input varies between years and occurs mainly during the first grass regrowth.

4

Ocena ekonomiczna nawodnień podsiąkowych na łąkach położonych na glebach torfowo-murszowych

Prokopowicz J., Jurczuk S.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2008

|

T. 8, z. 1

247-261

PL

W pracy zbadano metodą kalkulacyjną efektywność ekonomiczną czterech wariantów produkcji siana na łąkach torfowo-murszowych: bez nawadniania i nawożenia, z nawożeniem mineralnym bez nawadniania, z nawadnianiem bez nawożenia i z nawadnianiem i nawożeniem mineralnym. Ocenę wykonano dla trzech grup lat: bardzo suchych, średnio suchych i średnich. W analizie uwzględniono także trzy poziomy wykorzystania ciągników i maszyn rolniczych: niski, średni i wysoki. Celem analizy ekonomicznej był wybór najkorzystniejszego wariantu nawodnień w produkcji siana łąkowego na tle braku nawożenia i pełnego nawożenia mineralnego w modelowym gospodarstwie rolnym. Analizę wykonano na przykładzie gospodarstwa rodzinnego o powierzchni 10 ha użytków rolnych oraz ściśle określonej technologii zbioru siana. Dokonano szczegółowej analizy zapotrzebowania na robociznę oraz pracę ciągników i maszyn towarzyszących. Za główne kryterium oceny przyjęto koszty produkcji jednostki paszy w produkcji siana do zużycia wewnętrznego w gospodarstwie rolnym. Najmniejszy koszt produkcji jednostki paszy uzyskano w wariancie z nawadnianiem i nawożeniem mineralnym w latach bardzo suchych, w warunkach wysokiego stopnia wykorzystania maszyn i ciągników rolniczych.

EN

Economic efficiency of four variants of hay production on peat-moorsh meadows (without irrigation and fertilisation, without irrigation but with mineral fertilisation, with irrigation but without fertilisation and with both irrigation and fertilisation) were calculated in this paper. An assessment was made for three groups of years: very dry, moderately dry and medium. Low, medium and high intensity of tractor and machines utilisation were also taken into account. The analysis was aimed at selecting most favourable variant of irrigation at varying fertilisation rates in meadow hay production in a model farm. The analysis was made based on a 10 ha family farm under strictly defined technology of hay harvesting. Detailed analysis was performed of labour consumption and the work of tractors and accompanying machines. Costs of production of a fodder unit in hay production intended for internal consumption in a farm were taken as the main criterion of assessment. The lowest cost of fodder unit production was obtained in the variant with irrigation and mineral fertilisation in very dry years at high intensity of machines and tractors utilisation.

5

Measures for soil water control in Poland

Pierzgalski E., Jeznach J

Journal of Water and Land Development

|

2006

|

no. 10

79-89

EN

Polish water resources depend on precipitations, which are variable in time and space. In dry years the water balance is negative in central parts of Poland but sudden thaws and downfalls may result in periodical water excess and dangerous floods almost in the entire country. The retention capacity of artificial reservoirs in Poland permits to store only 6% of the average annual runoff, which is commonly considered insufficient. Another method to increase retention is soil water control. About fifty percent of soils in Poland consist of light and very light sandy soils with low water capacity. Loams and organogenic soils cover approximately 25% and 8.5% area of the country, respectively. Almost half of agricultural lands (48%) have relatively good water conditions, but the rest requires soil water control measures. An increase of the soil water content could be achieved by changes of soil properties, water table control and soil water management. Modernization and reconstruction of drainage and irrigation systems, which were built mainly in the period 1960-1980, is needed.

PL

W pracy scharakteryzowano główne problemy związane z zasobami wodnymi w Polsce oraz koniecznością regulacji stosunków wodnych na obszarach rolniczych i leśnych. Problemy ilościowe gospodarki wodnej w Polsce, związane z występowaniem trwałych lub okresowych deficytów względnie nadmiarów wody, są skutkiem zmienności czasowo-przestrzennej opadów atmosferycznych oraz stanu infrastruktury wodnej. Opady charakteryzują się dużą zmiennością zarówno w okresach wieloletnich, jak i w ciągu roku. Sumy średnich opadów rocznych w latach mokrych mogą być ponad 2-krotnie większe od opadów w latach suchych. Częstym zjawiskiem jest występowanie susz, powodujących klęski nieurodzaju, wzrost zagrożenia pożarowego lasów, wysychanie studni itp. Zróżnicowanie przestrzenne opadów natomiast sprawia, że w centralnej części Polski bilans wodny, zwłaszcza w latach suchszych, jest ujemny. Z drugiej zaś strony gwałtowne roztopy i zjawiska ekstremalne w postaci opadów nawalnych powodują okresowe nadmiary wód i powodzie. Z tych niekorzystnych zjawisk wynikają podstawowe zadania gospodarki wodnej na terenach niezurbanizowanych, do których należą: zapewnienie zaopatrzenia w wodę ludności i poszczególnych gałęzi gospodarki narodowej, ochrona przed powodzią, regulacja stosunków wodnych na obszarach użytkowanych rolniczo, zapewnienie trwałości ekosystemów przyrodniczych, w tym lasów. Wyrównanie okresowych braków lub nadmiarów wody osiąga się w różny sposób, generalnie poprzez zmagazynowanie wody w zbiornikach powierzchniowych naturalnych i sztucznych, a także w glebie i w podziemnych warstwach wodonośnych. Pojemność retencyjna sztucznych zbiorników wodnych w Polsce umożliwia zmagazynowanie jedynie 6% średniego rocznego odpływu i jest powszechnie uznawana za niewystarczającą. Obieg wody w zlewniach, zdolności produkcyjne gleb, a także szkody erozyjne zależą w dużej mierze od urządzeń melioracji szczegółowych. Obecnie ponad 20% wykonanych urządzeń w okresie powojennym uległo dekapitalizacji i przy obecnym poziomie inwestycji w najbliższych 10 latach osiągnie wielkość około 30%. Oznacza to znaczne ograniczenie wykorzystania potencjalnych zdolności produkcyjnych gleb oraz powiększanie strat w okresach ekstremalnych, zarówno susz, jak i powodzi. Jest to jedno z większych zagrożeń racjonalnej gospodarki wodnej na obszarach rolnych i leśnych. W dużym stopniu, zarówno na terenach rolniczych, jak i leśnych, są one zużyte i wymagają odbudowy, a najczęściej modernizacji. W pracy podkreślono konieczność uwzględniania wymogów ochrony zasobów wodnych i pozostałych elementów środowiska i to zarówno w fazie projektowania urządzeń melioracyjnych, jak i ich eksploatacji.

6

Uwilgotnienie siedlisk łąkowych w warunkach nawodnień w dolinie górnej Noteci w latach o zróżnicowanych opadach

Łabędzki L., Kasperska-Wołowicz W., Kanecka-Geszke E.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2005

|

T. 5, z. spec.

221-230

PL

W pracy przedstawiono przebieg położenia zwierciadła wody gruntowej - jako podstawy do oceny uwilgotnienia gleby torfowo-murszowej - w dwóch siedliskach łąkowych na glebie kompleksu okresowo posusznego BC i okresowo suchego CD na tle opadów atmosferycznych oraz nawodnień podsiąkowych w roku ekstremalnie suchym i umiarkowanie mokrym. W glebie torfowo-murszowej kompleksu BC zwierciadło wody gruntowej utrzymywało się między minimalną dopuszczalną a maksymalną dopuszczalną głębokością przez cały okres wegetacyjny w roku umiarkowanie mokrym (1998), natomiast tylko w okresie intensywnych nawodnień w roku ekstremalnie suchym (1992). W glebie kompleksu CD zarówno w roku ekstremalnie suchym, jak i umiarkowanie mokrym zwierciadło wody układało się poniżej maksymalnej dopuszczalnej głębokości, jednak w 1998 r. płycej niż w 1992 r. Nawodnienie było niewystarczające na glebie kompleksu CD w obydwu analizowanych latach.

EN

Variability of groundwater table depth in two meadow sites - as a basis to evaluate their moisture - on peat-moorsh soil of BC (periodically drying) and CD (periodically dry) complexes is presented in the paper. The precipitation sum and subirrigation in the extremely dry and moderately wet year are the background of these changes. In the peat-moorsh soil of BC complex the groundwater table depth was between minimum and maximum admissible depth in the whole moderately wet growing season of 1998 but only in the period of intensive irrigation in the extremely dry 1992 year. In the soil of the CD complex the groundwater table was below maximum admissible depth in both extremely dry and moderately wet year. Irrigation was insufficient in the CD complex soil in both analyzed years.