Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The Community House (Dom Ludowy) in Nałęczów as an example of social architecture of the early 20th century

Boguszewska Kamila Lucyna

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2020

|

T. 16, nr 2

57--67

EN

One of the most interesting facilities which were supposed to improve the quality of education of the poorest social strata were community houses. The popularity of this kind of institutions, dating back to the end of the 19th century and the first half of the 20th century, resulted in the construction of the Community House in Nałęczów, which, based on best practices, was to be a model of the realisation of a new, progressive society. The article presents the principles and "rules" for establishing such facilities by local communities in the context of activities undertaken in the difficult social and political situation of the areas under Russian rule. The history, operating principles, and architecture of the Community House in Nałęczów, which is an example of an out-of-the-box facility maintained in the national style, were herein analysed.

PL

Jednym z bardziej interesujących obiektów, które miały poprawić jakość kształcenia najbiedniejszych warstw społecznych były domy ludowe. Ich szczególna popularność datowana na koniec wieku XIX i pierwszą połowę XX wieku znalazła swoje odzwierciedlenie w realizacji Domu Ludowego w Nałęczowie, który oparty na najlepszych wzorcach, stanowić miał przykład realizacji nowego - postępowego społeczeństwa. Artykuł prezentuje założenia programowe oraz „zasady” zakładania tego typu obiektów przez lokalne społeczności na tle działań podejmowanych w trudnym kontekście społeczno – politycznym ziem zaboru rosyjskiego. Szczegółowej analizie poddane zostały losy, zasady funkcjonowania oraz architektura Domu Ludowego w Nałęczowie będącego przykładem obiektu nieszablonowego utrzymanego w stylu narodowym.

2

Dwa kościoły, dwóch architektów, jedna sylweta – „styl narodowy” a zapożyczanie form w architekturze sakralnej II RP

Tejszerska Anna

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2020

|

T. 16, nr 4

59--69

PL

Artykuł poświęcony jest zapożyczeniom form w architekturze sakralnej II RP. Dokonano w nim analizy porównawczej kościołów wzniesionych w odległych od siebie miejscowościach (diecezja pińska i łódzka), przypisywanych różnym autorom, a wykazujących znaczne podobieństwo formalne. Opracowanie stanowi jednocześnie próbę ustalenia faktycznego autorstwa budowli. Przedstawia także pokrótce powszechną w czasie budowy omawianych kościołów ideę poszukiwania „stylu narodowego”, w którym zostały one ukształtowane i ukazuje podobne przykłady powielania form. Wywód oparto na archiwalnym materiale ikonograficznym – fotografiach z lat budowy, projektach oraz aktach pomocnych w rekonstrukcji życiorysu zawodowego twórców. Celem publikacji jest także przybliżenie postaci brzeskiego architekta Bronisława Nielubowicza i wątków pracy twórczej, które w ramach jej przygotowania udało się autorce ustalić.

3

Inspiracje kulturami lokalnymi w awangardowej architekturze początków XXI w.

Bizio Krzysztof

Środowisko Mieszkaniowe

|

2020

|

nr 31

4--17

PL

Tematem artykułu jest próba stworzenia systematyki dotyczącej sposobów wykorzystania motywów regionalnych w awangardowej architekturze pierwszych dwóch dziesięcioleci XXI w. Wykorzystanie lokalnych wzorców związane było z tworzeniem architektury od jej początków. Architektura ponowoczesna zakwestionował idee uniwersalizmu, a pośród różnych jej nurtów ważną rolę odgrywała architektura regionalna. W początkach XXI w. w architekturze awangardowej doszło do kolejnego przewartościowania sposobów wykorzystania lokalnych inspiracji. W artykule podjęto próbę dokonania systematyki współczesnych rozwiązań, wyróżniając trzy podstawowe kategorie: a) inspiracje formą architektoniczną, b) inspiracje materiałem budowlanym i rzemiosłem, c) inspiracje „ideą wspólnotową”. Omówiono wybrane, reprezentatywne przykłady współczesnych rozwiązań, podkreślając ich specyfikę na tle wcześniejszych realizacji.

EN

This paper attempts to systematise the manner in which avant-garde architecture employed regional motifs during the first two decades of the twenty-first century. Architecture has used local patterns since its beginnings. However, as soon as the models of architectural orders had become widespread in the modern era, folk architecture and inspirations drawn from regional traditions were marginalised. Post-modern architecture questioned the ideas of universal practices, giving prominence to regional architecture. At the beginning of the twenty-first century, avant-garde architecture once more redefined the employment of local traditions as inspirations. The paper seeks to systematise the modern references to local traditions, distinguishing three basic categories: a) inspirations by architectural form, b) inspirations by construction materials and craft, c) inspirations by the 'idea of community'. The selected examples are representative of these modern architectural solutions, and are discussed in connection to earlier projects.

4

Wieś i miasteczko polskie w Niepodległej i po 100 latach

Kadłuczka A.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2018

|

Nr 56

88--97

PL

Artykuł podejmuje problem „swojskości” w architekturze w kontekście wysiłków polskiej inteligencji: polityków, artystów, naukowców, działaczy gospodarczych, którzy w dobie rozbiorów podejmowali wysiłki w kierunku utrzymania tożsamości narodowej i ratowania szeroko pojętej kultury polskiej i jej dziedzictwa. Najbardziej spektakularny przejaw ludzkiej kreatywności – architektura miała odegrać podstawową rolę w realizacji tego pozytywistycznego i jak go nazwał Norman Davies: „polskiego projektu oświatowego”, poszukując cech charakterystycznych dla tego, co w polskiej przestrzeni pozostawiły minione pokolenia. Styl zakopiański, styl dworkowy czy gotyk nadwiślański były próbami poszukiwania „stylu narodowego”, który po odzyskaniu niepodległości miał nadać naszym wsiom, miasteczkom i miastom nowego wyrazu, opartego na kontynuacji regionalnych i lokalnych tradycji budowlanych. Była to także międzyśrodowiskowa dyskusja wyprzedzająca wielkie projekty społeczno-gospodarcze i polityczne planowane dla Odrodzonej Rzeczpospolitej. Wieś, miasteczko i miasto. W jakiej kondycji znajduje się polska przestrzeń kulturowa dziś? Co pozostało z idei sprzed stu lat i więcej i czy dziś możemy mówić o skutecznej ochronie tej przestrzeni oraz tworzącego ją dziedzictwa architektonicznego i urbanistycznego.

EN

The article addresses the issue of “homeliness” in architecture in the context of efforts made by the Polish intelligentsia: politicians, artists, scientists and economic activists, who during the partitions attempted to maintain the national identity and to save the broadly understood Polish culture and its heritage. The most spectacular manifestation of human creativity – architecture – was to play the fundamental role in realising that positivist and, in the words of Norman Davies: “Polish educational project”, by seeking characteristic features of the legacy left in Polish space by previous generations. The Zakopane style, the manorial style or the Vistula gothic were attempts at finding a “national style” which, after regaining independence, was to give our villages, towns and cities a new expression based on continuing the regional and local construction traditions. It was also an inter-disciplinary discussion preceding great social-economic and political projects planned for Reborn Poland. Villages, towns and cities – what is the condition of Polish cultural space today? What has remained of the ideas from one hundred years ago and more, and can we talk today about the effective protection of that space and the architectonic and urban heritage that exists in it?

5

Inżynier Henryk Genello (1872-1948), szkic do portretu zapomnianego architekta kolejowego

Tucholski Z.

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

2018

|

R. 63, nr 1

65--87

EN

Henryk Genello was an architect who rendered great service for the Polish railway architecture during the 2nd Polish Republic. Together with engineer and architect Hipolit Hryncewicz, he designed around 50 railway stations in the Eastern borderlands, in the Vilnius Headquarters of the State Railways. In the 20s of the 20th century, he was designing in national style, while at the end of the 20s his designs already bore distinct modernist traits, and in the 30s they became totally functionalist. A valuable realisation of Genello and Hryncewicz was a representative “modernised” railway station on the border in Stołpce, essential for the evolution of Polish railway architecture of the 2nd Polish Republic. At the turn of the 20s and 30s of the 20th century, Genello designed railway stations on the Ustroń - Wisła line. They were realised in national style, partly wooden, inspired by the Polish mountain resort architecture of Zakopane. Another important Genello’s realisation of 1935 was a small building of a railway stop - Zułów, which in the 2nd Polish Republic had a memorative character of Marshall Piłsudski silhouette. It probably was the last “national” realisation in the Polish railway architecture. His works done in this style were characterised by simplicity, pure form, and drew on local types and motives of Polish architecture. Undoubtedly, Henryk Genello was better fulfilled when he designed in the earlier, historicising style, creating his own type inspired by local motives. His later functional realisations are characterised by simplicity, pared-down and austere form of elevations deprived of detail. It is certain that Genello belonged to the most important railway architects of the 2nd Polish Republic, working since 1932 as adviser in the Ministry of Transport, he shaped railway architecture of that time from its administrative and technical side. The same function Genello performed during the first years after the war.

6

Walka o styl. Poszukiwania form narodowych w architekturze krajów jugosłowiańskich w I połowie XX wieku

Pszczółkowski M.

Przestrzeń i Forma

|

2015

|

nr 24/2

213--228

PL

Przed pierwszą wojną światową w Serbii rozwinął się nurt narodowy oparty na inspiracjach bizantyjskich, a w latach międzywojennych nurt monumentalny. W architekturze słoweńskiej zwracają uwagę próby wypracowania formy narodowej, zdecydowanie jednak odmiennej od serbskiej, w Chorwacji wreszcie zrezygnowano zupełnie z konwencjonalnych poszukiwań narodowych na rzecz nowoczesności. Konfrontacja narodów tworzących państwo jugosłowiańskie spowodowała, że nie doszło do wypracowania wspólnej, powszechnie akceptowanej formy architektury jugosłowiańskiej.

EN

Before the war in Serbia there developed a tendency based on Byzantine inspirations; whereas in the interwar period it was monumentalism that grew in popularity. What grabs attention in Slovene architecture was looking for the national form, however very much different from the Serbian one. Finally, in Croatia, searching for national identity was left in favour of modernity. The clash between the nations of the Yugoslav state stopped the attempts to create a common united form of architecture.

7

W poszukiwaniu własnej tożsamości. Forma narodowa na tle zjawisk w architekturze czeskiej i słowackiej (czechosłowackiej) w pierwszej połowie XX wieku

Pszczółkowski M.

Przestrzeń i Forma

|

2015

|

nr 24/1

237--250

PL

Tematem artykułu są specyficzne cechy architektury czeskiej i słowackiej w pierwszych dekadach XX wieku (czeski kubizm, słowacki styl narodowy) oraz architektury czechosłowackiej po pierwszej wojnie światowej – tzw. rondokubizm, popularny zwłaszcza w pierwszej połowie lat 20. Czechizacja Słowacji po zjednoczeniu obu krajów spowodowała, że czeska forma rondokubizmu była bojkotowana przez architektów słowackich, a do wypracowania wspólnego stylu czechosłowackiego nigdy nie doszło.

EN

The main issue of this paper is characteristics of the unique features of Czech and Slovak architecture in the first decades of the 20th century (Cubism style, Slovak national style) and Czechoslovak architecture after the First World War, so-called Rondo-Cubism. The process of so called Czechization of Slovakia after those two countries were joined together made Slovak architects boycott Rondocubism. A unified Czechoslovak style has never come into existence.

8

Nurt narodowy w architekturze wybranych krajów Europy Środkowo-Wschodniej na przełomie XIX i XX wieku

Pszczółkowski M.

Kwartalnik Architektury i Urbanistyki

|

2015

|

T. 60, z. 2

23--50

PL

Nurt narodowy, będący charakterystycznym zjawiskiem w architekturze przełomu XIX i XX wieku miał dla narodów pozbawionych własnej państwowości szczególne znaczenie w Europie Środkowo-Wschodniej. Stał się sposobem na podtrzymanie kultury i tożsamości narodowej. Koncepcje architektury tego czasu różniły się inspiracjami, a zatem i formą architektoniczną, która wynikała z indywidualnej historii każdego z narodów, z kolei wspólne podłoże ideowe powodowało, że zaangażowani w te działania architekci niezależnie dochodzili do zbliżonych pod względem formalnym rozwiązań. Można w związku z tym wyróżnić dwa podstawowe wątki. Pierwszy – wątek mitologiczny (legendarny) szukający inspiracji w czasach przedchrześcijańskich, prehistorycznych czy starożytnych, drugi – wątek ludowy oparty na odkrywanym i badanym folklorze, łączonym z aktualną w tym czasie secesją. Formy narodowe przybierały nieraz postać antagonistyczną w stosunku do form dawnych, stosowanych przez dominujące kiedyś narody.Poszczególne wątki zazwyczaj współistniały i wzajemnie się splatały.

EN

National trends as characteristic phenomena in the architecture at the turn of the 19th and the 20th century, were of special importance for the nations deprived of the sovereignty in the East-Central Europe as a way to support the national identity. Individual ideas varied in terms of inspirations and architectural forms as they resulted from the individual experiences of the nations. On the other hand, common ideological ground was the reason for which architects involved in these activities came up with similar formal solutions. Therefore, we can distinguish two basic themes. The first, mythological (legendary) one looked for inspiration in pre-Christian, prehistoric or ancient times. The second, folk one, was based on folklore, not entirely discovered and examined. It was common to combine folklore with the up-to-date art nouveau. Sometimes, the national forms appeared as antagonistic towards those applied by the dominant nations. Taking inspirations from the areas under foreign rule, considered as the cradle of the nation was also a popular tendency. The individual motifs often coexisted and interspersed each other.

9

Jan Sas Zubrzycki i jego „Teorja łęków odpornych”

Stefański K.

Kwartalnik Architektury i Urbanistyki

|

2015

|

T. 60, z. 4

53--70

PL

Jan Sas Zubrzycki (1860–1935) to jedna z ciekawszych postaci w dziejach polskiej sztuki przełomu XIX i XX wieku. Osobowość charakterystyczna dla tej epoki, poświęcająca całe swoje życie pasjom twórczym, naukowym, a także narodowym. Jego dorobek jest olbrzymi: kilkadziesiąt realizacji architektonicznych, w większości z zakresu architektury sakralnej, uzupełnionych o liczne plany, które nie doczekały się urzeczywistnienia, projekty wnętrz kościelnych, olbrzymi wysiłek badawczo-teoretyczny, który zaowocował kilkudziesięcioma publikacjami, setki rysunków i fotografii utrwalających elementy polskiego krajobrazu. Podstawową ideą, która przyświecała mu przez kilkadziesiąt lat pracy było badanie, wskrzeszanie i propagowanie form uważanych przez niego za narodowe.

EN

Jan Sas Zubrzycki (1860–1935) was one of the most interesting personalities in Polish art at the turn of the 19th and 20th centuries. Typically for his time, he devoted his whole life to the passion of creating art, to science, but also to advancing national awareness. His life’s work comprises vast numbers of architectural designs, most of them churches, both implemented and not; church interior designs; a massive body of theoretical studies crowned with several dozen publications; hundreds of drawings and photographs depicting Polish landscapes. The leitmotif of his entire career of several decades was studying, reviving and promoting forms he considered national.

10

Dzieje pałacu w Bieganowie (powiat wrzesiński) od jego wzniesienia do czasów współczesnych, z uwzględnieniem zagadnień konserwatorskich

Białkiewicz J. J.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2014

|

Nr 37

64--80

PL

Pałac w Bieganowie, wzniesiony w latach 1914-16 dla hrabiego Edwarda Grabskiego według projektu cenionego poznańskiego architekta, inż. Stefana Cybichowskiego, utrzymany w stylu łączącym elementy neoklasycyzmu francuskiego z formami „stylu narodowego”, prezentuje wysoką klasę artystyczną i jako taki bez wątpienia jest wartościowym zabytkiem wielkopolskiej architektury rezydencjonalnej. Dobra bieganowskie po II wojnie światowej znacjonalizowano na podstawie dekretu PKWN z 6.09.1944 r. i przekształcono w PGR (Kombinat PGR Bieganowo), po 1989 r. w Gospodarstwo Rolne Skarbu Państwa Bieganowo „Biegrol” sp. z o.o. i spółkę „Bieganowo Poland”, następnie Agencję Nieruchomości Rolnych OT Poznań, a obecnie wydzierżawiono Gospodarstwu Rolno-Hodowlanemu Jadwigi Szafarek z Zieleńca. Zabytkowy pałac do dziś pozostaje własnością i pod zarządem Agencji Rolnej Skarbu Państwa. Rezydencja ta, pomimo iż wpisana w roku 1973 do rejestru zabytków (pod numerem 1444/A), a więc oficjalnie objęta szczególną opieką konserwatorską, znajduje się niestety w opłakanym stanie. Materia zabytkowa niszczeje nie tylko na skutek upływu czasu, ale i nieumiejętnego obchodzenia się z nią przez kolejnych użytkowników, którzy nie wykazują zainteresowania przeprowadzeniem kosztownych prac remontowych i ograniczają się do realizowania wątpliwych pod względem konserwatorskim robót we wnętrzu. Tu jednak powinien w swych ustawowo określonych kompetencjach wkroczyć Wojewódzki Konserwator Zabytków, wydać należne decyzje i nakazy oraz dopilnować ich realizacji, szczególnie że zły stan obiektu jest Urzędowi Ochrony Zabytków wiadomy. Celem niniejszego opracowania jest zwrócenie uwagi na szczególną artystyczną i historyczną wartość pałacu w Bieganowie, na stan jego zachowania, z postępującą destrukcją i w najwyższym stopniu niewłaściwymi pod względem konserwatorskim działaniami podjętymi w ostatnich latach, oraz nakreślenie konserwatorskiego planu ratowania tego znakomitego zabytku.

EN

The palace in Bieganowo, erected in the years 1914-16 for Count Edward Grabski according to the project of a valued architect from Poznan, engineer Stefan Cybichowski, designed in the style combining elements of French neo-classicism with forms of the “national style”, represents a high artistic standard and as such is undoubtedly a valuable monument of Greater Poland residential architecture. After World War II, the Bieganowo estate was nationalised on the basis of a PKWN decree issued on 6.09.1944 and converted into a PGR (State Agricultural Farm Bieganowo); after 1989 it was turned into Agricultural Farm owned by the State Treasury, Bieganowo “Biegrol” sp. z o.o. and a joint venture “Bieganowo Poland”, then by the Agricultural Property Agency OT Poznań, and currently it has been leased to an Agricultural-Breeding Farm of Jadwiga Szafarek from Zieleniec. The historic palace is still the property and under the management of the Agricultural Agency of the State Treasury. The residence, although entered into the Heritage Register in 1973 (number 1444/A), so of- ficially under particular conservation care, is unfortunately in a lamentable state. The historic substance is deteriorating not only with the passage of time, but also because of its incompetent treatment by subsequent users who are not interested in carrying out costly restoration work and stick to realising work on the interiors, rather dubious from the conservation point of view. However, the Voivodeship Monument Conservator should take a stand here using his lawful competence to issue appropriate decisions and orders, and ensure their realisation, especially since the poor state of the object is known to the Monument Protection Office. The aim of this study is drawing attention to the outstanding artistic and historic value of the palace in Bieganowo, its state of preservation, progressing deterioration, highly improper activities – from the conservation point of view – carried out in recent years, and outlining a conservation plan for saving this magnificent monument.

11

Problemy praktycznego sprawowania ochrony zabytków na przykładzie działań wojewódzkiego konserwatora zabytków w odniesieniu do pałacu w Bieganowie

Białkiewicz J. J.

Przestrzeń i Forma

|

2014

|

nr 21

125--148

PL

Przedmiotem artykułu jest analiza sposobu sprawowania faktycznej opieki przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków nad pałacem w Bieganowie, wpisanym do rejestru zabytków. Na podstawie dostępnej dokumentacji autorka opisuje obecny bardzo zły stan zachowania zabytku i przedstawia w porządku chronologicznym działania podjęte przez WWKZ, kładąc nacisk na brak efektywnych rozwiązań mających na celu zatrzymanie procesu degradacji substancji zabytkowej pałacu.

EN

The article analyses, on the basis of available documentation, the way of exercising care over the Palace in Bieganowo, registered in the historical monuments record, by the Voivodeship Monument Conservator. The author describes the current, very bad state of preservation of the monument and presents, in chronological order, the actions taken by the Conservator, emphasizing the lack of effective solutions to halt the degradation of the historic Palace.

12

Dzieje pałacu w Bieganowie (powiat Września) i sposób jego użytkowania na tle przemian historycznych w setną rocznicę budowy

Białkiewicz J. J.

Przestrzeń i Forma

|

2013

|

nr 20

423--440

PL

W Polsce jest wiele cennych obiektów zabytkowych, które w dobrym stanie przetrwały I i II wojnę światową oraz transformację ustrojową. Czy współcześnie miałyby one ulec degradacji mimo sprawowanej ochrony konserwatorskiej? Takim przykładem jest zapewne obiekt wpisany do rejestru zabytków, reprezentatywny dla czasów, w których powstał i o wysokiej klasie artystycznej - Pałac w Bieganowie (gmina Kołaczkowo, powiat wrzesiński, województwo wielkopolskie).

EN

In Poland there are a lot of valuable historical buildings, which are in good condition and have survived World War I, World War II and forms of government transformation. Are they contemporarily subject to degradation despite the conservation protection they are under? One such example is probably the palace of Bieganowo (municipality of Kołaczkowo, district of Września, Greater Poland Province), an object entered in the register of monuments, representative of the times in which it was created and is of high artistic class.

13

Kościoły rzymsko-katolickie okresu międzywojennego we współczesnym krajobrazie architektonicznym Wołynia

Mychajłyszyn O.

Budownictwo i Architektura

|

2010

|

vol. 6, nr 1

77-90

PL

W artykule są zawarte wyniki badań zachowanych kościołów Wołynia z okresu międzywojennego. W latach 1920-30 zostały zbudowane liczne świątynie na nowo przyłączonych terenach województw wschodnich, budowa ich miała za cel podkreślenie przynależność do państwa Polskiego. Proces legitymizacji władz polskich na Wołyniu miał wielkie znaczenie ze względu na skomplikowaną strukturę narodowościową. Do dziś się zachowały głównie murowane świątynie, które reprezentują szeroki wachlarz stylów architektonicznych oraz odzwierciedlają procesy zmian w tej dziedzinie od narodowo-romantycznego do konstruktywizmu. Poza tym, każda świątynia odgrywała rolę w rozwoju przestrzennym osiedla, jako centrum kompozycyjne w zabudowie oraz dominanta architektoniczna. Opieka i ochrona kościołów dla władz ukraińskich to priorytet, by jak najlepiej ocalić tą część europejskiej spuścizny architektonicznej.

EN

The results of the research of preserved Volynian Roman-catholic churches of the interwar period are represented in the article. During the 1920-30s many cathedrals were built in the region, which became an element of the Polish strengthening in the annexed eastern territories. The power legitimization in Volyn had a great importance because of the polyethnic character of this region and the numeral majority of the Orthodox population. Till our time predominantly stone cathedrals were preserved, which represent the wide architectural-style range and reflect the change process of the style priorities from the folk-romantic direction to constructivism. Besides, each cathedral played a great role in the planning and spatial development of the settlements; it was the compositional center of the building complex, the architectural accent. The state care and preservation of the Roman-catholic churches today is a feature of recognition of these buildings as a part of the European cultural heritage.

14

Ubiór - moda - kostium Egipska inspiracja Adama Ballenstedta

Kubiak S. P.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka

|

2008

|

Z. 15

103-117

PL

Rozważania są poświęcone roli, jaką odegrała fascynacja estetyką starożytnego Bliskiego Wschodu w kształtowaniu się języka architektonicznego modernizmu 1. połowy XX wieku. Zachwyty nad architekturą czasów faraonów odnaleźć można zarówno w pismach czołowych teoretyków awangardowych, jak i w sprawozdaniach z podróży spisanych przez budowniczych schyłkowego wilhelminizmu. Niepoślednie znaczenie w umacnianiu tego zjawiska posiadały ponadregionalne pokazy, z wystawami światowymi na czele. Poznań, jako gospodarz Powszechnej Wystawy Krajowej 1929 roku, wpisał się w ogólne tendencje, bawiąc masową publiczność dyletantów występami „wioski arabskiej" i otaczając ją kolumnadami ze złoconymi „palmowymi" kapitelami. Z kolei dla najważniejszego gmachu użyteczności publicznej wzniesionego w mieście ok. 1930 roku - budynku Wyższej Szkoły Handlowej - projektant Adam Ballenstedt wybrał monumentalny i archaizujący kostium, niewątpliwie zapośredniczony przez teorię i praktykę niemieckich profesjonalistów. W referacie poruszona zostaje z jednej strony kwestia popularnej recepcji motywów wiązanych z nowoczesnością, z drugiej zaś refleksja środowiska architektonicznego nad formą jako nośnikiem znaczeń.

EN

The consideration focuses on the role of fascination by the Ancient Middle East aesthetics in the formation of modernist architectural language in the first half of the 20th century. It is quite easy to recover the enchantments by the Pharaohs architecture in both the writings by most prominent vanguard theoreticians and the reports on travels by the late Wilhelm era builders. The topic of a big importance according to those phenomena was the international exhibitions movement, primarily the World Fairs. The city of Poznan, as the host of the General National Exhibition 1929, was well entered in common tendencies amusing the public of dilletanti with "Wioska Arabska" ("Arabic Village") performances and surrounding it with colonnades with golden "palm" capitals. Next, for the most important edifice built in the city around 1930 - the structure of the University of Economics -the architect Adam Ballenstedt chose a monumental and archaic costume, which was doubtlessly borrowed from theory and practice of German professionals. The paper touches on a subject of popular reception of motifs connected with the modernity on one hand and on the other architectural circle thought on form as meaning carrier.