Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Przykłady zwiększenia efektywności rozpoznania ośrodka gruntowo-skalnego wraz z warunkami hydrogelogicznymi za pomocą tomografii elektrooporowej

Kasprzak Agata, Kaczmarek Łukasz

Technologia Wody

|

2021

|

Nr 4 (78)

22--29

PL

Dla identyfikacji nowych lokalizacji cechujących się najlepszymi w danym rejonie parametrami hydrogeologicznymi, dla projektowanych ujęć wód podziemnych, konieczne są badania obejmujące często rozległe obszary. Metodami zwiększającymi efektywność poszukiwań preferowanych miejsc inwestycji wraz ze skróceniem czasu ich badań są metody geofizyczne. Metody te dzięki szybkiemu rozwojowi techniki znajdują szerokie zastosowania m.in. w rozpoznaniu warunków gruntowo-skalnych i warunków hydrogeologicznych występowania warstw wodonośnych. Do grupy najpopularniejszych metod geofizycznych należy nieinwazyjna i wykonywana z powierzchni terenu metoda tomografii elektrooporowej (ERT lub ERI). W artykule przedstawiono dwa przypadki zastosowania tomografii dotyczące: (i) archiwalnych wyników badań ośrodka szczelinowego jednej z pierwszych prospekcji ERT wykonanej w Polsce (rejon Łobodna, na północny-zachód od Częstochowy), (ii) współczesnego przykładu poszukiwań użytkowych poziomów wód podziemnych o charakterze porowym (rejon Chrzanowa). Przeprowadzone analizy wskazują na optymalne efekty rozpoznania dzięki etapowej realizacji badań ERT w nawiązaniu do wyników wierceń w postaci profilów referencyjnych otworów badawczych. Opisane studia przypadków przedstawiają możliwości zwiększenia dokładności planowanych inwestycji gospodarki wodnej oraz redukcji poziomu ryzyka finansowego do akceptowalnego poziomu.

2

Brief characteristic of the hydrogeological situation along the polish-slovak boundary belt

Černák R., Michalko J.

Polish Geological Institute Special Papers

|

2005

|

Vol. 18

15-21

EN

The paper gives a brief information on up-to-date status of knowledge on groundwater in Slovak Republic territory. The borderline between Slovak Republic and Poland is about 541 km long following mostly mountain range combs. Hydrogeological conditions are set up by geological situation. Area adjacent to the borderline is built mainly of flysch sediments, Mesozoic sediments and crystalline rocks in different tectonic positions. Groundwater in flysch sediments has relatively shallow circulation; groundwater and orographic divides are identical. Aquifers in these sediments have low importance for transboundary flow. Mesozoic sediments crop out in the form of tectonic units (nappes) in the area of Tatra Mts.or in the form of lenses in the Klippen belt. Hydrogeological structures evolved in Mesozoic sediments can have some transboundary communication of groundwater. From mid nineteen seventies, groundwater in Slovak Republic is classified and annually balanced for 141 hydrogeological regions. In accordance with the Water Framework Directive (2000/60/EC), Kullman et al. (2004) gave a proposal of the groundwater bodies delineation based on existing units, taking into account predominant permeability types. Vertically three "layers" of groundwater bodies were delineated: layer of Quaternary sediments, pre-Quaternary groundwater bodies, layer of geothermal waters.

PL

Artykuł przedstawia aktualny stan wiedzy o wodach podziemnych na obszarze Republiki Słowacji. Granica słowacko-polska ma długość wynoszącą około 541 km i przebiega głównie szczytami grzbietów górskich. Warunki hydrogeologiczne zależą przede wszystkim od budowy geologicznej. Obszar przylegający do linii granicznej jest zbudowany głównie z osadów fliszowych i mezozoicznych oraz skał krystalicznych, występujących w różnych strukturach tektonicznych. Wody podziemne w osadach fliszowych występują płytko. Ich zasięg pokrywa się z jednostkami morfologicznymi. Zbiorniki wód podziemnych, występujące w tych osadach, w małym stopniu przekraczają granice państwowe. Utwory mezozoiczne występują w Tatrach w formie jednostek tektonicznych (płaszczowin), a w pasie skałkowym - w formie soczew. Struktury hydrogeologiczne rozwinięte w utworach mezozoicznych mogą mieć transgraniczne połączenia swoich wód podziemnych. Od połowy lat 70. wody podziemne Republiki Słowackiej są klasyfikowane oraz corocznie bilansowane w każdym ze 141 regionów hydrogeologicznych. Kullman et al. (2004) zaproponowali, zgodnie z Ramową Dyrektywą Wodną (2000/60/EC), podział jednolitych części wód podziemnych według dominujących rodzajów przepuszczalności. W pionowym układzie wydzielono trzy "warstwy" jednolitych części wód podziemnych: "warstwę" jednolitych części wód podziemnych w utworach czwartorzędowych, podziemne ciała przedczwartorzędowe oraz "warstwę" wód geotermalnych.

3

Wybrane problemy hydrogeologii regionalnej Dolnego Śląska

Bocheńska T.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2002

|

nr 400

57-75

PL

Artykuł prezentuje trzy wybrane problemy hydrogeologii regionalnej specyficzne dla Dolnego Śląska: odpływ podziemny na obszarze Sudetów i ich przedpola, z akcentem na wodonośność i rolę środowiska wód podziemnych w kształtowaniu tego odpływu, wodonośność typowych dla regionu struktur hydrogeologicznych i prawidłowości w kształtowaniu się tej wodonośności, znaczenie kopalń jako poligonów regionalnych badań hydrogeologicznych. Odpływ podziemny na obszarze Sudetów i ich przedpola zależy od czynników geologiczno-strukturalnych, geomorfologicznych i klimatycznych, a także od zróżnicowania wodonośności środowiska skalnego. Moduł odpływu podziemnego kształtuje się od wartości niskich (1-2 l/s.km2) na przedpolu Gór Sowich oraz w otoczeniu masywu Ślęży do ekstremalnie wysokich (powyżej 10 l/s.km2) w szczytowych partiach Sudetów. W strukturach hydrogeologicznych typu zlewni górskich i wysokogórskich zbudowanych ze skał krystalicznych podstawowe znaczenie w akumulacji wód podziemnych ma przypowierzchniowa strefa spękań i zalegające na niej utwory pokrywowe wykształcone w postaci gliniastych aluwiów, rumoszy, zwietrzelin piaszczystych i aluwiów piaszczystych. W zlewniach wysokogórskich moduł odpływu źródlanego jest wyższy i wynosi około 1,5 l/s.km2, w zlewniach położonych w niższych partiach gór jest on niski i wynosi 0,03-0,2 l/s.km2. W obszarach działalności górniczej, licznych na Dolnym Śląsku, istnieje możliwość ustalenia przestrzennych prawidłowości formowania się wód podziemnych z punktu widzenia regionalnych systemów wodonośnych. Takim nadrzędnym systemem regionalnym jest system Sudety-rzeka Odra.

EN

The paper presents three selected typical for Lower Silesia problems concerning regional hydrogeology: groundwater runoff in the Sudety Mts. and Fore-Sudetic block, water-bearing of hydrogeological structures typical for presented region, significance of mining areas as a testing field for regional, hydrogeological researches. Groundwater runoff in the Sudety Mts. and Fore-Sudetic block depends on many geological, geomorphological and climatic factors and on diversity of water-bearing aquifers. Groundwater runoff presented in a modular from ranges from low values i.e. 1-2 l/s.km2 in the Sowie Mts. foreland and Ślęża Mt. area to extremely high, above 10 l/s.km2 in the highest part of Sudety Mts. In mountainous catchments built of crystalline rocks the most important water-bearing zone is the subsurface, fissured zone covered by weathering - clayey or sandy layers and alluvial deposits. The springs runoff varies from 1.5 l/s.km2 in the highest part of catchements to 0.03-0.2 l/s.km2 in lower ones. In the areas of mining activity, numerous in Lower Silesia, there is a possibility to determine a groundwater flow in the regional groundwater systems. Sudety Mts.-Odra River groundwater system is such a superior regional system.