Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 15

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  stosunki wodne
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
1
Content available remote Zmiana zagospodarowania terenu a zalewanie nieruchomości
2
Content available Zmiany stosunków wodnych w zlewni rzeki Ołobok
PL
W latach 1934-1937 podczas budowy umocnień, tzw. Linii Zapór Niesłysz-Obra, a następnie Frontu Umocnionego Łuku Odry Warty (odcinek południowy), rzekę Ołobok znacznie przebudowano. W wyniku tych działań powstał System 600, w skład którego wchodziło osiem obszarów zalewowych, sześć kanałów strategicznych, a także liczne jazy i mosty.
EN
In the years 1934-1937 during the construction of fortifications, the socalled. Line Dams Niesłysz-Obra, then Frontly Fortified Odra Warta curve (southern section), the river Ołobok was much rebuilt. As a result of these actions was created “System 600”, it comprised the following: eight floodplains, six sections of strategic channels and many dams and bridges.
PL
W pracy przedstawiono wpływ zmian w pokryciu terenu na stosunki wodne w zlewni cieku Bogdanki o powierzchni 51,9 km2. Przeprowadzone badania i analizy dostępnych materiałów kartograficznych wykazały, że w latach 1940–2012 na wskutek procesów urbanizacyjnych nastąpił znaczny wzrost terenów przekształconych antropogenicznie (z prawie 8% w roku 1940 do ponad 42% w 2012). Obszary zurbanizowane (zabudowa i szlaki komunikacyjne) przyczyniły się do uszczelnienia terenu a co za tym idzie do obniżenia zdolności retencyjnych zlewni o 0,25 mln m3. Zmniejszenie zdolności retencyjnych zlewni przyczyniło się do wzrostu wielkości opadu efektywnego P10% o 0,4 mm i P1% o 0,8 mm, co skutkowało wzrostem przepływów maksymalnych o prawdopodobieństwie przewyższenia 10% i 1% w cieku o ponad 20%.
EN
This work presents the impact of land cover on water relations in the catchment of the Bogdanka watercourse which is 51.9 km2. The research and analysis of available cartographic materials have shown a significant increase in the anthropogenically transformed areas due to urbanization from almost 8% in 1940 to over 42% in 2012. Urbanized areas (buildings and communication routes) have contributed to sealing the area and thus reduced retention capacity by 0.25 million m3. Therefore, the effective rainfall P10% and P1% have increased respectively by 0.4 mm and 0.8 mm. As a result the maximum flow of exceedance probability of 10% and 1% have reached over 20% in the Bogdanka watercourse.
PL
Susza powoduje duże spływy wód opadowych w przypadku deszczy nawalnych, bo ziemia nie nadąża ich wchłaniać. Ze spływem wód opadowych postępuje odpływ luźnych frakcji najżyźniejszych gleb. Sytuacja w zasadzie prawie patowa, bo w całym kraju nie ma spójnego systemu retencji na szczeblu podstawowym.
PL
Gminy na podstawie obowiązujących przepisów o ochronie środowiska powinny posiadać stosowne programy systematycznie aktualizowane. Część gmin w Polsce niestety nie wywiązuje się z tego zadania. W zmiennym i kontrastowym klimacie kraju z coraz większym nasileniem okresów niedoborów opadów, problematyka dotycząca małej retencji wodnej staje się aktualna i istotna. Celem opracowania jest identyfikacja działań podejmowanych przez gminy w ramach programów ochrony środowiska w zakresie ochrony i gospodarowania wodami w programach ochrony środowiska gmin nadwarciańskich, w tym w szczególności dotyczących małej retencji wodnej. Gminy leżące w bezpośrednim sąsiedztwie rzeki Warty powinny traktować te kwestie jako szczególnie istotne. Na podstawie przeprowadzonej analiz stwierdzono, że zadania z zakresu gospodarki wodnej zdominowane są przez budowę oczyszczalni ścieków i kanalizacji. Mała retencja wodna nie stanowi w żadnym analizowanym programie priorytetu, a tylko w jednym programie ujęta jest jako cel, jednak w odniesieniu do ochrony przeciwpowodziowej. Mała retencja wodna ujęta jest w programach ochrony środowiska dość licznie na poziomie zadań, aczkolwiek zadania z nią związane stanowią zaledwie 5–6% wszystkich zadań. Może to sugerować niewielki stopień rzeczywistego przywiązywania wagi przez władze lokalne do tego obszaru działań lub też ich realizację bardziej przy okazji, ewentualnie nie- dostrzeganie tego typu działań, jako prowadzonych przez inne jednostki. Jedną z głównych przyczyn marginalnego traktowania małej retencji w gminnych programach ochrony środowiska może być priorytetowe traktowanie obszaru budowy lub rozbudowy sieci sanitarnych oraz budowy oczyszczalni ścieków w ramach Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych.
EN
Municipalities according to existing environmental law ought to have regularly updated local environmental protection programs. Part of the municipalities in Poland, unfortunately, does not comply this requirement. In a changing and contrasting climate with increasing frequency of rainfall absence periods, the problems related to small water retention are becoming increasingly relevant and important. The aim of the study is to identify the actions assumed by municipalities in the area of the water protection and management in the local environmental protection programs. Municipalities lying in the immediate vicinity of the Warta River should treat these issues as particularly important. On the basis of the analysis, it was found that the area of water management is dominated by the tasks related to construction of wastewater treatment plants and sewerage systems. None of the analysed programs has a small water retention as priority, and only one program has a small water retention as a goal, but with regard to flood protection. A small water retention is included in environmental programs in relatively large numbers as the tasks, but it is only 5–6% of all tasks. This may suggest a slight degree of actual attention given by local authorities to the area of small water retention, or not recognizing this type of action, as carried out by other entities. One of the main potential causes of small water retention marginal treating in local environmental protection programs may be the treatment of the construction or expansion of the sanitary network and construction of sewage treatment plants as the priority due to the National Urban Wastewater Treatment Program realisation.
6
Content available Zmiany warunków wodnych w zlewni rzeki Tyśmienicy
PL
W pracy przedstawiono historię zmian stosunków wodnych w zlewni rzeki Tyśmienica. Na podstawie map topograficznych w skali 1 : 100 000 od 1839 do 2009 roku oraz projektów melioracyjnych przedstawiono zmiany układu sieci wodnej. W połowie XIX wieku rzeka brała początek z jeziora Krzczeń, a główne prace melioracyjne wykonano na przełomie wieków. W XVII wieku wybudowano największy staw Siemień. Rozwój gospodarki stawowej nastąpił po I wojnie światowej bowiem istnienie stawów chroniło majątek przed parcelacją. Największe zmiany stosunków wodnych zaszły w latach 1954–1961, kiedy to wybudowano Kanał Wieprz-Krzna a w dolinie powstało kilka obiektów melioracyjnych o powierzchni około 15 000 ha. W latach 60-tych kanał wodny stanowiący początek Tyśmienicy poprowadzono omijając od wschodu jeziora Krzczeń i Rogóźno. W wyniku prac hydrotechnicznych długość rzeki wzrosła z 62 do 74,5 km, a jej początek przesunięto do Jeziora Rogóźno. Powierzchnia zlewni rzecznej na początku XVIII wieku wynosiła około 2000 km2, zaś na początku XXI wieku wynosi 2750 km2.
EN
The paper presents the history of water conditions in the catchment area of the river Tyśmienica. On the basis of topographic maps in scale 1 : 100 000 1839 to 2009, and drainage projects presents the changes of the water network. In the middle 19th century, the river took the start from the lake Krzczeń, and major reclamation works were performed at the turn of the century. In the seventeenth century, built the largest pond Siemień. The development of the joint occurred after World One War because the existence of joints protect assets before breaking up. The biggest changes in water relations occurred in the years 1954 to 1961, when it built Wieprz – Krzna Canal in the valley created several objects drainage area of about 15 000 ha. In the 60’s the water channel beginning the Tyśmienica led passing to the east of Lake Krzczeń and Rogóźno. As a result of hydrotechnical works, the length of the river increased from 62 to 74,5 km, and its beginning was shifted to lake Rogóźno. The surface area of the catchment basin of the river at the beginning of the 18th century was 2000 km2, while at present, at the beginning of the 21st century it is 2750 km2.
PL
Badania wykonano we Wrocławiu w okresach wegetacyjnych lat 2011 i 2012 na dwóch modelach modułowych zielonych ścian o zróżnicowanej budowie. Doświadczalne modele zielonych ścian wykonano w formie domków drewnianych o wymiarach 1,5×1,5×2,5 m oraz paneli roślinnych. Każda elewacja posiadała 9 paneli (33×33 cm), a powierzchnia pojedynczej ściany wyniosła 1 m2. Do zazielenienia ścian użyto 60 gatunków roślin reprezentujących krzewy, byliny oraz trawy (Ajuga reptans, Carex ornithopoda ‚Variegata’, Euonymus fortunei ‚Emerald’n Gold’, Festuca ovina ‚Glauca’, Sedum spurium, Spirea japonica ‚Japaness Dwarf’ i inne). W pracy porównano model retencyjny (I) zielonej ściany wykonanej z substratu glebowego o miąższości 15 cm z modelem ekonomicznym (II), w którym panele roślinne składały się z warstwy filcu i wełny mineralnej o miąższości 5 cm. Badania wykazały, że model ekonomiczny (II) nie sprawdził się w warunkach klimatycznych panujących na terenach nizinnych Dolnego Śląska. Posiadał on zbyt małą chłonność, odpływ wody przy zastosowanej dawce nawodnienia kroplowego 4,6 mm na 1 m2 dochodził miesięcznie do 50–77%, pokrycie ściany roślinnością wynosiło około 60%, a ich przeżywalność po okresie zimowym osiągała 5%. Model retencyjny (I) charakteryzował się znacznie lepszymi właściwościami chłonnymi, nie zaobserwowano odpływów, co wskazuje, że cała dawka nawodnienia była zretencjonowana w substracie glebowym. Rozwój roślin był prawidłowy, a przeżywalność oraz ich pokrycie w badanym okresie dochodziło do 90%. Na modelu retencyjnym (I) najlepiej rozwijały się gatunki z rodzaju Sedum sp., Heuchera sp., Potentilla sp., Festuca sp., oraz Pachysandra sp.,a na modelu ekonomicznym (II) w całym okresie doświadczalnym utrzymały się jedynie rośliny z rodzaju Sedum sp., co wskazuje, że te gatunki można stosować w systemach modułowych zielonych ścian w warunkach klimatycznych panujących na terenie nizinnym Dolnego Śląska.
EN
The study was performed in Wroclaw in growing seasons of year 2011 and 2012 on two models of modular green walls of various construction. Experimental models of green walls was made in the form of wooden houses with dimensions of 1,5×1,5×2,5 m and plant panels. Each elevation had 9 panels (33×33 cm) and the surface of a single wall was 1 m2. For the greening the walls was used 60 plant species representing shrubs, perennials and grasses (Ajuga reptans, Carex ornithopoda ‘Variegata ‘, Euonymus fortunei ‘Emerald’n Gold’, Festuca ovina ‘Glauca’, Sedum spurium, Spirea japonica ‘Japaness Dwarf’ and others). The study compares retention model (I) of green wall made with soil substrate having a thickness of 15 cm with an economic model (II), wherein the plant panels consisted of a layer of mineral wool and felt with thickness of 5 cm. Studies have shown that the economic model (II) did not work in the climatic conditions prevailing in the lowlands of Lower Silesia. It had an insufficient absorption capacity. Water outflow at the dose used for drip irrigation of 4,6 mm per 1 m2 came monthly to 50–77%, the covering wall of vegetation was approximately 60%, and the survival rate after the winter period reached only 5%. Retention model (I) was characterized by a much better absorbent properties. There was no water outflows , which indicates that the entire dose of irrigation was stored in the soil substrate. Plant development was normal, survival rate and their coverage in the analyzed period occurred up to 90%. On retention model (I) the best developed species was Sedum sp., Heuchera sp., Potentilla sp., Festuca sp. and Pachysandra sp.. On economic model (II) throughout the whole experimental period remained only plant of the genus Sedum sp., which indicating that these species can be used in systems of modular green wall under the climatic conditions prevailing in the lowland of Lower Silesia.
PL
W artykule pokazano sposób postępowania przy określaniu zmian stosunków wodnych następujących w terenie podlegającym wpływom prowadzonej eksploatacji górniczej. Dokonano tego na przykładzie południowo-zachodniej części obszaru górniczego PG „Silesia”, gdzie kopalnia ta zamierza prowadzić eksploatację w pokładach 325 i 327/1. Obszar objęty prognozowanymi wpływami tej eksploatacji jest w znacznej części płaski i z uwagi na występujące w nim cieki i zbiorniki wodne cechuje się skomplikowanymi stosunkami wodnymi. Na podstawie analizy sytuacji hydrograficznej i hydrogeologicznej oraz wykonanej mapy prognozowanej rzeźby terenu określono miejsce wystąpienia dna niecki bezodpływowej i zasięg prognozowanego zalewiska. Pozwoliło to zaproponować niezbędne prace hydrotechniczne mające na celu zminimalizowanie skutków niekorzystnych zmian w stosunkach wodnych.
EN
In the article there has been presented a method of processing in defining of water condition changes following in the area under the influence of conducted mining exploitation. It was performed on the example of the south-western part of the mining area of PG “Silesia”, where the mine is going to exploit the beds 325/1 and 327. The terrain covered by predicted mining influences of this exploitation is mostly flat and because of many existing streams and water reservoirs it is characterized by complicated water conditions. On the basis of hydrographical and hydrogeological analysis and created map of predicted land relief there was determined the position of the bottom of the trough without outflow and the range of the predicted overflow land. This allowed to propose necessary hydrotechnical works that should minimize disadvantageous effects in water conditions.
PL
Artykuł zawiera opis mechanizmu oddziaływania podziemnej eksploatacji górniczej na powierzchnię terenu. Scharakteryzowano w nim wszystkie formy przekształceń środowiska występujące na obszarach objętych takimi wpływami: deformacje powierzchni, zmiany stosunków wodnych i wstrząsy górnicze. Wymieniono czynniki warunkujące możliwości powstania szkód i decydujące o ich rozmiarach. Przedstawiono też skutki oddziaływania działalności górniczej na elementy zagospodarowania powierzchni, w szczególności na budynki. Ponadto scharakteryzowano możliwości minimalizowania szkodliwego wpływu eksploatacji górniczej poprzez stosowanie profilaktyki górniczej i profilaktyki budowlanej.
EN
The paper comprises a description of mechanism of underground mining influence on surface of terrain. All forms of environmental changes occurring on areas with such influences were characterised: surface deformation, changes in water relations and mining tremors. Factors were enumerated conditioning possibilities of damages occurrence and determining their range. Effects of influence of mining activities were also presented for elements of surface development, and in particular for buildings. The possibilities of minimisation of adverse influence of mining through applying mining prevention and building prevention were also characterised.
13
Content available remote Ekologiczna rola regulacji stosunków wodnych w glebie
PL
Oszacowano wpływ ilości przyswajanej przez drzewa wody gruntowej na jej deficyt. Starano się wykazać możliwości powstania, w warunkach miejskich, ekologicznego progu na drodze nieograniczanego powiększania zadrzewień. Próbowano próg ten określić.
EN
The influence of quantity of underground water assimilated by trees on water deficit has been discussed. An attempt to prove possibility of arising - in urban conditions - of an ecological threshold for unlimited development of afforestation has been made. There has been also made an attempt at determination of that threshold.
15
Content available remote Problemy hydrogeologiczne związane z likwidacją kopalń
PL
Wieloletnia, często ekstensywna, eksploatacja górnicza powoduje znaczne przeobrażenia w środowisku wodnym. Wynika to zarówno z konieczności minimalizowania zagrożenia wodnego (praktycznie każda kopalnia - odkrywkowa i podziemna - musi być odwadniana), jak i zmian w górotworze. Tworzą się nowe systemy wodonośne. Wody kopalniane, w przeważającej części zasolone, są na ogół zrzucane do cieków powierzchniowych. Systemowe zmiany gospodarki w Polsce i sytuacja na rynkach światowych wymuszają decyzje o likwidacji kopalń, a niejednokrotnie całych zagłębi górniczych. Do kluczowych zagadnień związanych z likwidacją należy wybranie optymalnego sposobu zaprzestania lub ograniczenia odwadniania górniczego. Należy przewidzieć skutki jakie sposób likwidacji może wywrzeć na zmianę stosunków wodnych w silnie zaburzonych rejonach eksploatacji górniczej. Wybrany sposób likwidacji musi także uwzględniać bezpieczeństwo nadal pracujących kopalń oraz nie powodować dalszej degradacji środowiska wodnego.
EN
Long running, often extensive, mining exploitation results in considerable change in water system. It results from the necessity of minimalization of water endangarment (practically every mine - open pit and underground - must be drained) as well as the changes in rock massif. There are new water systems being created. Mine water predominantly salt, is discharged into surface streams. The systemic changes of Polish economy and the situation on world markets coerce decisions of closing down of single mines or even whole mining basins. The main problem concerning closing down of mines is choosing the optimal method of cessation or mitation of mine drainage. The consequences that the preferred method of closing down may hare on the change of water systems in the region of mining exploitation should be predicted in advance. The chosen method of closing down must take into consideration safety conditions in still working mines, and not to cause further degradation of the environment.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.