Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Odra - funkcjonowanie w czasach konfliktów społecznych i gospodarczych na tle kryzysu klimatycznego

Czerniawski Robert, Horska-Schwarz Sylwia, Grygoruk Mateusz, Sługocki Łukasz, Szklarek Sebastian, Kobos Justyna, Maciej Humiczewski

Gospodarka Wodna

|

2024

|

Nr 2

18--27

PL

Odra, będąca z jednej strony rzeką wykorzystywaną do celów gospodarczych, jest jednym z najważniejszych ekosystemów wodnych Polski. Dotychczasowe publikacje branżowe poświęcone katastrofie odrzańskiej (zdarzeniu z lipca i sierpnia 2022 r., w którym w warunkach wysokiego zasolenia wód rzeki towarzyszącemu głębokiej niżówce doszło do intensywnego rozwoju glonów Prymnesium parvum oraz do śmierci ryb i makrobezkręgowców wodnych) dotyczyły hipotetycznych przyczyn tego zdarzenia, pomijając podmiotowość Odry jako złożonego ekosystemu wodnego, którego odporność na niekorzystne zdarzenia ekohydrologiczne została znacząco zmniejszona w wyniku destrukcyjnej dla tego ekosystemu, wieloletniej działalności człowieka. W niniejszej pracy dokonano szerokiego opisu elementów środowiska ekosystemu wodnego Odry. Uwzględniono jej stan hydromorfologiczny, sytuację hydrologiczną oraz wybrane wyniki pomiarów jakości wody ocenione w czasie trwania katastrofy odrzańskiej. Przeanalizowano typową dynamikę gęstości populacji, składników odżywczych i aktywności toksycznej podczas zakwitów Prymnesium parvum w okresach występowania śnięć ryb. W podsumowaniu wskazano elementy struktur abiotycznych i biotycznych Odry, które - jako jedne z najważniejszych wskaźników zmian i prognoz jej stanu - powinny być brane pod uwagę w dyskusjach o możliwościach dalszego korzystania z Odry jako jednej z najbardziej zmienionych, a przede wszystkim najbardziej przez ścieki zdegradowanych dużych rzek Europy.

EN

The Oder River, largely used for economic purposes, is also one of the most important aquatic ecosystems in Poland. The hitherto published studies devoted to the Oder environmental disaster (which happened in July and August 2022 in conditions of high salinity of the river waters accompanying a very low water level that led to an intensive growth of the Prymnesium parvum algae and death of fish and aquatic macroinvertebrates) focused on hypothetical reasons of this catastrophe, forgetting to see the Oder River as a complex water ecosystem whose resistance to adverse ecohydrological incidents has been significantly reduced by the long-term destructive human activity. This article contains a detailed description of the Oder River aquatic ecosystem environment. It includes its hydromorphological status, hydrological situation and selected results of water quality measurements assessed during the Oder disaster. The authors analyse the typical dynamics of the population density, nutrients and toxic activity during the Prymnesium parvum algae bloom in the periods of fish die-offs. In the summary, the authors indicate the abiotic and biotic structure components of the Oder River - being one of the most important indicators of change and a forecast of the river status - that should be taken into account in discussions on the possibility to continue the exploitation Oder as one of the most transformed and, in particular, one of the most sewage-degraded large European rivers.

2

Assessment and classification of hydromorphological state of the Breń River

Borek Ł.

Journal of Water and Land Development

|

2016

|

no. 30

21--27

EN

The paper presents the classification of the hydromorfological condition of the Breń River according to the River Habitat Survey (RHS). The research of the hydromorphological assessment of the Breń River, which is a right-bank tributary of the Vistula River and almost entirely flows through the area of the Dąbrowa Tarnowska district was conducted in June 2015. The research sites were situated on the border of the Tarnów Plateau and the Vistula Lowland. The Breń River in these sections flows through rural areas used for agricultural purposes with low-density housing. The analysis of qualitative parameters describing the morphological characteristics were based on two synthetic indices of stream quality: Habitat Quality Assesment (HQA) and Habitat Modification Score (HMS).The calculated numerical values of the two indices proved that the sections of the Breń River correspond with the third and fifth class, which means a moderate (III) and very bad (V) hydromorphological condition.

PL

W artykule przedstawiono klasyfikację stanu hydromorfologicznego rzeki Breń z wykorzystaniem metody River Habitat Survey (RHS). Badania oceny hydromorfologicznej rzeki, będącej prawobrzeżnym dopływem rzeki Wisły i niemal w całości przepływającej przez obszar powiatu dąbrowskiego (województwo małopolskie), przeprowadzono w czerwcu 2015 r. Pomiary wykonywano na Płaskowyżu Tarnowskim i Nizinie Nadwiślańskiej. Rzeka Breń na tych odcinkach przepływa przez tereny użytkowane rolniczo z rozproszoną i zwartą zabudową. Analizy parametrów jakościowych opisujących cechy morfologiczne bazowały na dwóch syntetycznych wskaźnikach jakości cieku dotyczących naturalności siedliska (HQA) oraz przekształcenia siedliska (HMS). Uzyskane wyniki liczbowe dwóch wskaźników pozwalają zakwalifikować badane odcinki rzeki Breń do III i V klasy, co oznacza odpowiednio umiarkowany i zły stan hydromorfologiczny.

3

Ocena stanu hydromorfologicznego górnego i środkowego biegu rzeki Raby z zastosowaniem metody River Habitat Survey

Bielak S. R., Daniek J

Technologia Wody

|

2013

|

Nr 9 (29)

17--37

PL

Na przykładzie rzeki Raby omówiono w pracy problematykę wykonywania ocen stanu hydromorfologicznego wód płynących, zgodnie z wymaganiami Ramowej Dyrektywy Wodnej UE. Kartowanie rzeki zostało prze¬prowadzone latem 2012 r. na pięciu reprezentatywnych stanowiskach badawczych, położonych w granicach dwóch Jednolitych Części Wód Powierzchniowych. Badania wykonano z zastosowaniem brytyjskiej metody River Habitat Survey, polegającej na szacowaniu jakości siedliska rzecznego. Wyniki pomiarów terenowych pozwoliły ocenić aktualny stan hydromorfologiczny rzeki Raby w granicach badanych JCWP, przeanalizować przydatność stosowanych w metodzie RHS wskaźników jakości oraz określić czynniki, które w największym stopniu wpłynęły na końcową ocenę rzeki.

EN

In this paper, on example of the Raba River, the subject matter of executing the hydromorphological state assessment of running waters has been discussed, in accordance with requirements of the EU’s Water Frame¬work Directive. Surveying of the river was conducted during summer 2012 in five, representative research sites, located in the borders of two surface water bodies. The research was done with use of the River Habitat Survey method, relying on evaluation of the river habitat quality. The results of field measurements have al¬lowed to estimate actual hydromorphological state of the Raba River within the borders of surveyed water bodies, to analyse usefulness of quality indexes applied in the RHS method and to determine factors, which had the biggest influence on final assessment of the river’s quality.

4

Zastosowanie metody River Habitat Survey w ocenie i klasyfikacji stanu hydromorfologicznego rzek i potoków południowej Polski, zgodnej z wymaganiami Ramowej Dyrektywy Wodnej

Bielak S. R., Baran K., Kulig N., Ścieńska E.

Czasopismo Techniczne. Środowisko

|

2012

|

R. 109, z. 2-Ś

3--16

PL

Zgodnie z zapisami Ramowej Dyrektywy Wodnej kraje członkowskie UE zobowiązane są do 2015 r. osiągnąć co najmniej dobry stan ekologiczny wód płynących. Jednym z trzech podstawowych składników oceny takiego stanu jest określenie warunków hydromorfologicznych panujących w korytach i dolinach rzecznych. W niniejszym artykule podjęto próbę wykazania stopnia przydatności do tego typu ocen brytyjskiej metody badawczej River Habitat Survey (RHS), która jest coraz częściej stosowana w Polsce do klasyfikacji stanu ekologicznego wód powierzchniowych z punktu widzenia ich aktualnego stanu hydromorfologicznego. Badania terenowe przeprowadzono na czterech wyżynnych oraz nizinnych rzekach lub potokach południowej Polski, przy czym każdy badany ciek należał do innego typu abiotycznego. Badania wykazały zarówno zalety, jak i wady metody RHS, natomiast wyniki oceny wskazały na potrzebę rozwoju tej metody przez jej rozbudowę o nie uwzględnianą dotychczas charakterystykę reżimu hydrologicznego.

EN

In accordance with legacy of the Water Framework Directive membership countries of the EU are obliged to reach at least good ecological state of running waters until 2015. One of the three basic components of assessing ecological state is the determination of hydromorphological conditions occurring in river channels and valleys. In this paper an effort has been taken to check usefulness for such evaluations River Habitat Survey (RHS) – British research method, which is used in Poland for classification of ecological quality of surface waters from the view-point of their actual hydromorphological state. Research was conducted in four upland and lowland rivers and streams of south Poland while each watercourse belonged to another abiotic type. The research released both advantages and disadvantages of the RHS method whereas results of this evaluation pointed at need of developing this method by adding to it, not regarded as yet, the characteristic of hydrological regime.

5

Wykorzystanie metody River Habitat Survey do waloryzacji hydromorfologicznej rzeki Kłodnicy

Osowska J., Kalisz J.

Górnictwo i Geologia

|

2011

|

T. 6, z. 3

141-156

PL

Stan hydromorfologiczny rzeki Kłodnicy został oceniony z zastosowaniem brytyjskiej metody River Habitat Survey (RHS), na podstawie trzech reprezentatywnych 500-metrowych odcinków. Przeprowadzono badania terenowe, które zostały podsumowane za pomocą wskaźników liczbowych HMS (wskaźnik przekształcenia siedliska) i HQA (wskaźnik naturalności cieku). Analiza wskaźników pozwoliła stwierdzić, że stan hydromorfologiczny dwóch odcinków (Ruda Śląska Halemba i Łany), wstępnie uznanych za naturalne fragmenty Kłodnicy, jest umiarkowany, natomiast odcinek zlokalizowany w Gliwicach, zlokalizowany na terenach uprzemysłowionych, ma stan słaby.

EN

The hydromorphological state of the river Kłodnica was evaluated using British method - River Habitat Survey (RHS). The evaluation was based on three representative units of the river (500 meters length each). Field research was carried out and it was summed up with numerical indexes HMS (Habitat Modification Score) and HQA (Habitat Quality Assessment). After the analysis of the indicators it is claimed that the hydromorphological state of two of the investigated units (in Ruda Śląska Halemba and Łany - at first recognized as natural unit of Kłodnica) is moderate and the unit in Gliwice is poor (the unit located on industrial area).