Ograniczanie wyników
Czasopisma help
Autorzy help
Lata help
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 58

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 3 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  stacja uzdatniania wody
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 3 next fast forward last
PL
Mała spółka realizująca wielkie inwestycje - tak w skrócie można podsumować działalność Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Wiszni Małej z siedzibą w Strzeszowie. Tajemnicą sukcesu jest cel stawiany każdemu przedsięwzięciu: wytworzona infrastruktura ma służyć mieszkańcom oraz ochronie środowiska przez długie lata.
PL
Mijają dwie dekady dostarczania wody z SUW „Szczekanica” dla Piotrkowa Trybunalskiego. Prowadzone tam modernizacje i inwestycje wpłynęły m.in. na ograniczenie zużycia energii.
PL
Poprawna praca systemu wodociągowego uwarunkowana jest spełnieniem podstawowych warunków, do których należy zaliczyć dostarczenie wody w odpowiedniej ilości i jakości oraz pod wymaganym ciśnieniem. Najczęściej jakość wody - ani powierzchniowej, ani podziemnej - nie jest wystarczająca i wymaga ona uzdatnienia.
PL
Rosnące ceny energii elektrycznej, a także kurczące się zasoby wodne sprawiają, że zakłady wodociągowe coraz częściej poszukują rozwiązań nie tylko energooszczędnych, ale również pozwalających na ograniczenie ilości wody traconej na etapach produkcji i dystrybucji. Przykładem inwestycji odzwierciedlającej ten trend jest oddana do użytku w grudniu 2017 r. nowoczesna stacja uzdatniania wody w Piszu. Czas, który upłynął od uruchomienia tego obiektu, daje nam możliwość przeprowadzenia pierwszych podsumowań i podzielenia się z Czytelnikami wynikami doświadczeń eksploatacyjnych.
PL
W artykule przedstawiono wyniki eksperymentu przeprowadzonego w skali ułamkowo-technicznej na stacji doświadczalnej zlokalizowanej na ujęciu OPWiK „Kurpiowska” w Ostrołęce. Uzyskane wyniki są rozszerzeniem badań prowadzonych przez autorów nad modernizacją stacji uzdatniania wody (SUW) „Kurpiowska” w Ostrołęce i opublikowane zostały w [2]. Zaprezentowano wyniki eksperymentu porównującego pracę złoża chalcedonitowego ze złożem antracytowo-piaskowym zaproponowanym do zastosowania w procesie modernizacji SUW. Uzyskane wyniki potwierdziły dobrą i porównywalną ze złożem antracytowo-piaskowym skuteczność usuwania przez złoże chalcedonitowe nadmiernych ilości związków żelaza i manganu z wód ujmowanych na ujęciu. Do zastosowania praktycznego autorzy zaproponowali jednak złoże antracytowo-piaskowe ze względu na mniejsze zużycie wody potrzebnej do okresowego jego przepłukiwania.
EN
The article presents the results of the experiment carried out on a fractional and technical scale at the experimental station located at the OPWiK „Kurpiowska” intake in Ostrołęka. The obtained results are an extension of the research carried out by the Authors on the modernization of the water treatment plant (WTP) „Kurpiowska” in Ostrołęka and published in [2]. The experiment compares the functioning of a chalcedonite deposit to that of an anthracite-sand deposit, which was proposed to be used in the process of the WTP modernization. It was confirmed that the chalcedonite deposit has a good efficiency in removing excessive amounts of iron and manganese compounds from the waters captured at the intake, comparable with the anthracite-sand deposit. However, the Authors of the article suggest the use of the anthracite-sand bed, due to the lower consumption of water for its periodical rinsing.
PL
Do produkcji napojów bezalkoholowych potrzebna jest woda wysokiej jakości. Często zakłady produkujące tego typu napoje decydują się na własne stacje uzdatniania wody. Istotnym problemem są też ścieki.
EN
The use of the biological method is promising for treating underground waters from iron compounds. Iron bacteria used in the process are widely spread in weak acidic and neutral underground waters containing iron ions (II), dissolved carbon dioxide and minimum concentrations of oxygen. The relevant direction of present-day biotechnology is the use of iron bacteria for treating underground waters. The goal of this research is to compare the efficiency of using the biological method for treating underground iron containing weak acidic and neutral waters under different conditions. As the testobjects, Gallionella and Lepthotrix iron bacteria were used. The sedimentation of bio-minerals was obtained from the washout waters of the biological deironing station. Calcium soda was used as an additional source of inorganic carbon for bacteria. As a result of the studies it is established that the use of the non-reagent method gives the possibility to achieve only 80% efficiency in removing iron compounds while the use of sodium carbonate results in increasing efficiency up to 93%. To determine the contribution of biological purification of ground water from iron compounds, the bacteria were inhibited with the preparation of polyhexamethylene guanidine (PHMG) chloride. It was found that inhibition of Gallionella and Lepthotrix led to the reduction of 50% of the iron removal effect. The mechanism was developed of inhibiting the process of iron bacteria metabolism by PHMG (polyhexamethylene guanidine). The new technology of arranging a blockmodule station for treating underground waters is proposed.
PL
Metoda biologiczna stwarza obiecującą możliwość oczyszczania wód podziemnych ze związków żelaza. Bakterie żelazowe używane w tym procesie są szeroko rozpowszechnione w słabo kwaśnych i obojętnych wodach podziemnych zawierających jony żelaza (II), rozpuszczony ditlenek węgla i minimalne stężenie tlenu. Współczesne kierunki w biotechnologii zmierzają do użytkowania bakterii żelazowych w procesie uzdatniania wód podziemnych. Celem przedstawionych badań było porównanie w różnych warunkach wydajności metody biologicznej stosowanej do uzdatniania słabo kwaśnych i obojętnych wód podziemnych zawierających żelazo. Obiektem badań były bakterie żelazowe Gallionella i Lepthotrix. Biominerały sedymentowały z wód płuczących pochodzących ze stacji odżelaziania wody. Jako dodatkowe źródło nieorganicznego węgla dla bakterii użyto węglan sodu. W wyniku przeprowadzonych badań ustalono, że wykorzystanie metody bez dodatku odczynnika umożliwia osiągnięcie 80-procentowej wydajności usuwania związków żelaza; dodanie węglanu sodu zwiększa tę wydajność do 93%. W celu określenia udziału biologicznego oczyszczania wód gruntowych ze związków żelaza zahamowano aktywność bakterii za pomocą chlorowodorku poliheksametylenoguanidyny (PHMG). Stwierdzono, że zahamowanie aktywności Gallionella i Lepthotrix zredukowało efekt usuwania żelaza o 50%. Opracowano mechanizm hamowania metabolizmu bakterii przez PHMG. Zaproponowano nową technologię blokowo-modułową dla stacji uzdatniania wód podziemnych.
PL
W artykule omówiono wykorzystanie utworzonego dobowego wskaźnika energochłonności do oceny efektywności pracy agregatów głębinowych oraz stanu technicznego stacji uzdatniania wody.
EN
The article discusses the use of the daily diurnal energy intensity index to assess the efficiency of deepwater aggregates and the technical condition of the water treatment station.
PL
Gospodarka wodna na elektrowni jest jedną z głównych instalacji tzw. pozablokowych odpowiedzialnych za sprawne funkcjonowanie bloków energetycznych. Od jakości i dostępności wody na potrzeby uzupełniania układów chłodniczych oraz obiegów kotłowych zależy sprawność całego układu, jego żywotność a także elastyczność pracy całej elektrowni. Nowo wybudowana Stacja Uzdatniania Wody w Elektrowni Opole jest dobrym przykładem właściwego podejścia do modernizacji starych i wysłużonych instalacji przygotowania wody na elektrowni.
PL
Jakie inwestycje prowadziło w ostatnich latach Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów S. A., by ograniczać koszty energii elektrycznej?
11
Content available remote Analysis and assessment of water treatment plant reliability
EN
The subject of the publication is the analysis and assessment of the reliability of the surface water treatment plant (WTP). In the study the one parameter method of reliability assessment was used. Based on the flow sheet derived from the water company the reliability scheme of the analysed WTP was prepared. On the basis of the daily WTP work report the availability index Kg for the individual elements included in the WTP, was determined. Then, based on the developed reliability scheme showing the interrelationships between elements, the availability index Kg for the whole WTP was determined. The obtained value of the availability index Kg was compared with the criteria values.
PL
Tematem publikacji jest analiza oraz ocena niezawodności stacji uzdatniania wody (SUW) powierzchniowej. W pracy wykorzystano metodę jednoparametryczną oceny niezawodności. W oparciu o schemat technologiczny uzyskany od przedsiębiorstwa wodociągowego sporządzono schemat niezawodnościowy analizowanego SUW. Na podstawie dobowego raportu pracy SUW, wyznaczono wskaźnik gotowości Kg dla poszczególnych elementów wchodzących w skład SUW. Następnie na podstawie opracowanego schematu niezawodnościowego wyznaczono wskaźnik gotowości Kg dla całego SUW. Otrzymaną wartość wskaźnika gotowości Kg porównano z wartościami kryterialnymi.
PL
Stacja Uzdatniania Wody w Zaborowie została uruchomiona w październiku 1900 r. Pompy wodne napędzane silnikami parowymi opalanymi węglem tłoczyły wodę siecią przewodów rozdzielczych do centrum miasta oraz końcowego zbiornika wieżowego. Dziś to bardzo nowoczesny obiekt, w którym praca wszystkich urządzeń oraz procesy technologiczne są całkowicie zautomatyzowane.
EN
In Poland, water supply for villages and small towns is provided mainly from groundwater resources. In spite of good physicochemical and bacteriological properties for groundwater, in most cases it is required to remove iron and manganese, which influences the applied treatment technologies. The processes of potable water treatment result in the emergence of certain by-products, i.e. technological wastewater (mainly spent filter backwash water) and sediments that contain the pollutants removed from water. The study presents the results of the Authors’ tests of particle size and quantity distribution in spent filter backwash water from the groundwater treatment plant in Kąty Wrocławskie. The paper also contains an analysis of the changeability of iron and manganese content and turbidity in different phases of filter backwashing (initial backwashing, air backwashing, second backwashing). The research consisted of four series of tests conducted during the period from July 2013 to May 2014. Spent filter backwash water samples were collected during backwashing of two filters. Test results have shown that the quality of spent filter backwash water changed on subsequent stages of backwashing. Suspension particles of a size ranging from 10÷20 μm accounted for the highest volume percentage share in the analysed samples of spent filter backwash water from both filters, while the quantitative distribution of particles of the given diameters was heterogeneous and it depended on the stage of filter backwashing.
PL
W Polsce w celu zaopatrzenia w wodę wsi i małych miasteczek ujmowane są przede wszystkim zasoby wód podziemnych. Pomimo dobrych właściwości fizyczno-chemicznych i bakteriologicznych wykazywanych przez wody podziemne większość z nich wymaga odżelaziania i odmanganiania, co ma wpływ na technologie ich uzdatniania. Podczas procesów uzdatniania wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi powstają produkty uboczne, tj. ścieki technologiczne (głównie popłuczyny) oraz osady, w których zawarte są zanieczyszczenia usuwane z wody. W pracy przedstawiono wyniki własnych badań rozkładów wielkości i ilości cząstek zawiesin w popłuczynach ze stacji uzdatniania wód podziemnych w Kątach Wrocławskich. W artykule przeanalizowano również zmienność zawartości żelaza, manganu oraz mętności w różnych fazach płukania filtrów (płukanie wstępne wodą, płukanie powietrzem, płukanie właściwe wodą). Badania obejmowały cztery serie badawcze w okresie od lipca 2013 roku do maja 2014 roku. Próbki popłuczyn były pobierane podczas płukania dwóch filtrów. Wyniki badań wykazały, że jakość popłuczyn ulegała zmianie w kolejnych etapach płukania. Największy udział procentowy cząstek w badanych próbkach popłuczyn z płukania obydwu filtrów w ujęciu objętościowym stanowiły cząstki zawiesin o wielkościach z zakresu 10÷20 μm. Natomiast rozkład ilościowy cząstek o danych średnicach był niejednorodny i zależał od etapu płukania filtrów.
14
Content available remote Ocena kosztów zakładów wodociągowych
PL
W pracy przedstawiono ocenę kosztów eksploatacyjnych dwóch zakładów wodociągowych: stacji uzdatniania wody A o wydajności 17000 m3/d oraz przedsiębiorstwa wodociągowego B eksploatującego system zaopatrzenia w wodę o wydajności 5760 m3/d. Zakłady te łączy zakończona w 2014 roku modernizacja i w przypadku drugiego z nich rozbudowa, są to nowoczesne zakłady w pełni spełniające stawiane przed nimi zadania. Przedstawiono koszty eksploatacyjne w 2015 roku zestawione w układzie rodzajowym, podstawą opracowania są dane pochodzące z tych przedsiębiorstw. W strukturze kosztów można zauważyć dwie wspólne cechy – znaczący, ponad 40% udział amortyzacji w kosztach ogólnych oraz koszty płac wraz z narzutami, które stanowiły ponad 20% wydatków. Pozostałe grupy kosztów: materiały, energia, opłaty i podatki, usługi obce i pozostałe koszty stanowiły znikomy udział w kosztach ogólnych. Konsekwencją modernizacji były wysokie koszty jednostkowe produkcji wody, wynoszące w zakładzie A 2,25 zł/m3, z których 0,92 zł/m3 stanowiła amortyzacja. Zaledwie 0,40 zł/m3 wyniosły koszty zmienne. W zakładzie B koszty jednostkowe określono na 5,42 zł/m3, w których 2,62 zł/m3 to amortyzacja natomiast 1,14 zł/m3 to koszty zmienne. Porównując otrzymane wielkości z danymi literaturowymi można stwierdzić, że koszty w badanych zakładach znacznie przewyższają dane literaturowe dla zakładów o zbliżonej wydajności. Wynika to w dużej mierze z kosztów amortyzacji, które są konsekwencją prowadzonych kosztownych działań modernizacyjnych.
EN
The paper presents an assessment of the operating costs of two water supply companies: water treatment plant A with a capacity of 17000 m3/d, and the water supply company B, an operator of the water supply system with a capacity of 5760 m3/d. These plants similarity is the modernization completed in 2014 and of the latter one extension, these are sophisticated facilities fully meet the tasks placed before them. The operating costs in 2015 were presented, shown by costs generic system. The basis for the development are the data from these companies. Two things in common can be noticed in the structure of the operating costs - significantly more than 40% share of depreciation in total costs and labor costs, which accounted for over 20% of the total costs. Other groups of costs: materials, energy, fees and taxes, outsourced services and other costs accounted for a small proportion of total costs. The consequence of modernization were high unit costs of production of water, amounting to plant A 2.25 zl/m3, of which 0.92 zl/m3 was depreciation. Only 0.40 zl/m3 were variable costs. The plant B unit costs were set at 5.42 zl/m3, in which 2.62 zl/m3 was depreciation and 1.14 zl/m3 variable costs. Comparing the operating costs in plant A to another water treatment plants, they are significantly higher. This is due to the depreciation costs, which were a consequence of the modernization.
15
Content available remote Analiza niezawodności stacji uzdatniania wody
PL
Systemy zbiorowego zaopatrzenia w wodę składają sie z połączonych ze sobą elementów (podsystemów ) stanowiących integralna całość, współpracujących ze sobą w sposób ciągły w celu zapewnienia dla konsumentów wody o odpowiedniej jakości. W przypadku gdy jakość wody w źródle nie odpowiada normatywom stawianym wodzie przeznaczonej do spożycia przez ludzi, woda musi być poddana procesom uzdatniania. Niezawodność funkcjonowania stacji uzdatniania wody jest jednym z podstawowych elementów szeroko rozumianej analizy niezawodności i bezpieczeństwa całego systemu zbiorowego zaopatrzenia w wodę. Niezawodność dostawy wody polega na zapewnieniu stabilnych warunków, umożliwiających pokrycie bieżącego i perspektywicznego zapotrzebowania na wodę w odpowiedniej ilości i wymaganej jakości w dowolnym, dogodnym dla konsumentów wody czasie. W pracy przedstawiono podstawy analizy niezawodności, podano podstawowe miary oraz zasady wykorzystania struktur niezawodnościowych. Obliczenia wykonano dla stacji uzdatniania wody na podstawie schematu niezwodnościowego metodą jednoparametryczną. Na podstawie danych z eksploatacyjnych stacji uzdatniania wody (SUW) wchodzącej w skład systemu zbiorowego zaopatrzenia w wodę miasta liczącego ok 80 tys. mieszkańców sporządzono schemat niewodności stacji oraz przeprowadzono obliczenia wskaźnika gotowości K. W metodzie wykorzystano podstawowe struktury niezawodnościowe. Wyznaczoną miarę niezawodności porównano z wartościami kryterialnymi.
EN
Collective water supply systems (CWSS) consist of interconnected elements (subsystems) constitute an integral whole, working together on a continuous basis to ensure consumers of water of appropriate quality. If the water quality does not match the source normative values posed water intended for human consumption, the water must be subjected to treatment processes. Reliability of the water treatment plant is one of the basic elements of the broader analysis of reliability and safety of the entire system of collective water supply. The reliability of water supply is to ensure stable conditions, allowing to cover the current and prospective demand for water in sufficient quantity and quality required at any convenient time for water consumers. The paper presents the basics of reliability analysis, are given basic measures and the rules for the use of structures reliability. Calculations were made for the water treatment plant on the basis of the reliability scheme one way method. Based on data from the operating water treatment plants (WTP), which is part of a system of collective water supply a city of about 80 thousand. residents prepared reliability scheme station and the calculations of the indicator K. Method uses the basic structure reliability. The determined reliability as compared with the values of criteria.
PL
Szacuje się, że systemy zaopatrzenia ludności w wodę mogą pochłaniać nawet do 7% energii wykorzystywanej przez społeczeństwo. Głównym elementem odpowiedzialnym za tak duże zużycie energii elektrycznej są pompy tłoczące wodę. Zazwyczaj poprawa efektywności energetycznej pracującej pompy lub zespołu pomp, pociąga za sobą duże koszty inwestycyjne. Spojrzenie kompleksowe na funkcjonowanie całego systemu, często pozwala na zmniejszenie zużycia energii przez system bez ponoszenia dodatkowych nakładów finansowych. To jakiego rzędu będą to oszczędności zależy wyłącznie od specyfiki przedsiębiorstwa. W pracy przedstawiono analizę energetyczną wybranego miesiąca pracy ujęcia wody surowej dla Stacji Uzdatniania Wody Karolin w Olsztynie. Za wskaźnik efektywności energetycznej pracujących pomp na ujęciu przyjęto jednostkowe zużycie energii. Na podstawie przeprowadzonej analizy stwierdzono słabą zależność pomiędzy czasem pracy poszczególnych pomp w analizowanym okresie a jednostkowym zużyciem energii. Przeprowadzona symulacja pracy ujęcia, w której uwzględniono zwiększone obciążenie pomp najefektywniejszych, pokazała możliwość zmniejszenia zużycia energii elektrycznej o około 12%.
EN
Is estimated that water supply networks responses for around 7% total electricity consumed by society. The water pumps are the most energy consuming equipment of the network. Usually, the energy efficiency improvement of working water pump (or pump’s group) leads to significant investment costs. The complex view on the whole water supply system can reduce electricity consumption without any additional costs. The savings magnitude depends on the water supply company specification. This work presents the analysis of water intake working in one chosen month. Case study was involved for water treatment station “Karolin” in Olsztyn. The specific energy consumption was hired as the water pumps energy efficiency indicator. The analysis proved the weakly dependence of water pumps working time and the specific energy consumption. Based on the water intake working simulation with condition of increasing the workload of the most efficient water pumps stated that the electricity reduction possibility is 12% of total consumption.
17
Content available remote Usuwanie manganu i niklu z wody ujmowanej w stacji wodociągowej w Seroczynie
PL
Celem badań prezentowanych w pracy było określenie możliwości usunięcia manganu i niklu z wody wydobywanej ze studni w Seroczynie. Ujmowana tam woda surowa ma charakter korozyjny, charakteryzuje się specyficznymi własnościami, do których należy dość niskie pH, podwyższone stężenie żelaza i manganu, a także podwyższone stężenie niklu. Woda uzdatniona podawana do sieci ma przekroczone stężenie manganu oraz niklu. Dość znacznie odbiega od normatywów odczyn pH wody. Badania efektywności usuwania manganu i niklu prowadzono w skali laboratoryjnej na złożach odmanganiających oraz w procesie wymiany jonowej. Usuwanie manganu oraz niklu zachodziło zarówno w badanych złożach odmanganiających jak i w jonicie. Złoża odmanganiajace umożliwiły obniżenie stężenia manganu w wodzie do poziomu < 0,01mg/L oraz niklu do poziomu 2,7 – 4,4 μg/L, konieczne jest wtedy wcześniejsze odkwaszenie wody i podniesienie jej wartości pH. Efekt usuwania manganu w jonicie Lewatit TP207 był taki sam jak w badanych złożach odmanganiajacych. Jonit umożliwiał obniżenie stężenia niklu w wodzie do poziomu 1,9 μg/L i był najbardziej skuteczny w usuwaniu niklu z wody.
EN
The aim of the research presented in this work was to determine the possibility of removal of manganese and nickel from the water from a well in Seroczyn. The water is of corrosive character and is characterized by specific properties such as: relatively low pH, an increased concentration of iron and manganese and an increased concentration of nickel. The pH of this water deviates from the standards. The study of the effectiveness of manganese and nickel removal was carried out on a laboratory scale on manganese removal beds and in the process of ion exchange. Removal of the manganese and nickel took place both on the examined manganese removal beds and on ion exchange resin. The manganese removal beds enabled reduction of the manganese concentration in the water to the level of < 0.01mg/L and nickel to the level of 2.7 – 4.4 μg/L. It was necessary to start deacidification of the water and increasing its pH earlier. The effect of the manganese removal on Lewatit TP207 ion-exchange resin was identical to the one on the examined manganese removal beds. The ionexchange resin enabled a reduction in the nickel concentration in the water to the level of 1.9 μg/L and it was the most effective in removing nickel from the water.
PL
Inwestorzy, stający przed problemem budowy nowej bądź modernizacji już istniejącej stacji uzdatniania wody (SUW), coraz częściej decydują się na rozwiązania niestandardowe. W procesie inwestycyjnym budowy nietypowych instalacji szczególną rolę odgrywa ruch próbny.
PL
W pracy oceniano efektywność dokonanych modernizacji trzech stacji uzdatniania wody znajdujących się we Wrześni, Nowym Folwarku oraz Gozdowie, miejscowościach zlokalizowanych na terenie gminy Września. Jakość wód określano na podstawie danych z lat 2002-2011, obejmujących okres przed, w trakcie oraz po wykonaniu modernizacji poszczególnych ujęć. Pod uwagę były brane wskaźniki fizykochemiczne, takie jak zawartość żelaza i manganu ogólnego oraz parametrów organoleptycznych obejmujących barwę, mętność i twardość. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że zastosowany rodzaj modernizacji pozwolił rozwiązać problem poprawy jakości wody, a zwłaszcza usuwania nadmiernych stężeń związków żelaza i manganu z ujmowanych wód. Na podstawie uzyskanych danych stwierdzono, że przeprowadzone prace modernizacyjne, a w szczególności rodzaj zastosowanego materiału filtracyjnego nie wpłynęły na zmianę twardości ogólnej badanych wód
EN
The study evaluated the effectiveness of implemented modernization work in three water treatment stations which are located in Września, Nowy Folwark and Gozdowo, villages belonging to the municipality of Września. Water quality was determined on the basis of several years’ data (2002-2011) covering the period before, during and after the modernization of the individual water intake stations. The physicochemical indicators such as the content of iron and general manganese and organoleptic parameters including color, turbidity and hardness were taken into account. Based on the survey it was found, that the modernization helped solve the problem of water quality, especially the removal of excessive concentrations of iron, manganese from extracted groundwater. Based on these data it was found that modernization works, especially the type of filter material used, did not affect the general hardness of analyzed water.
PL
Stacja Uzdatniania Wody Gruszczyn wyposażona została w narzędzie do Optymalizacji Produkcji poprzez Inteligentne Sterowanie. Zastosowany model prognozuje zapotrzebowanie na wodę ze stacji na najbliższe 48 godzin w 15-minutowych przedziałach czasowych. Jakie jeszcze korzyści płyną z stosowania OPIR-u?
first rewind previous Strona / 3 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.