Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The effect of B and C addition on structure and properties of sintered Mn-Cr-Mo steels

Szewczyk-Nykiel A., Nykiel M.

Archives of Foundry Engineering

|

2010

|

Vol. 10, iss. 3 spec.

241--244

EN

The effect of boron and/or carbon additions on the microstructure and properties of sintered manganese steels was investigated. These steels were produced based on following powders: pre-alloyed Astaloy CrL and ferromanganese. Sintering was carried out at 1150oC and 1250oC in hydrogen atmosphere. The density, hardness and microstructure were investigated. The main objective of this work was to find correlation between sintering temperature and chemical composition of steel and theirs properties. It was shown that both alloying elements and sintering temperature influence the microstructure and properties of sintered manganese steels. When boron or graphite was added, density and also hardness of the Fe-Mn-Cr-Mo steels were increased. Significant change in hardness were related to changes in the microstructure. Boron has a beneficial effect on the densification process, due to faster and more efficient sintering kinetics. In general, it can be observed that by sintering at higher temperature the microstructure and properties were improved.

2

Wpływ dodatku środka poślizgowego na strukturę i własności mechaniczne spiekanych stali manganowych o zawartości 3 % Mn i 0,8 %C

Sitko T., Sułowski M.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2009

|

R. 54, nr 3

153-167

PL

Celem badań było określenie wpływu dodatku środka poślizgowego na strukturę i własności mechaniczne spiekanych stali o zawartości 3 % Mn i 0,8 % C. Do badań wykorzystano komercyjny proszek żelaza NC 100.24, proszek niskowęglowego żelazomanganu produkowany przez firmę Eramet Comilog Manganese oraz proszek grafitu C-UF. Jako środek poślizgowy wykorzystano proszek Kenolube P11. Z proszków wyjściowych sporządzono w mieszalniku Turbula w czasie 30 min. cztery mieszanki proszków, różniące się zawartością środka poślizgowego. Następnie, metodą prasowania w sztywnej matrycy, sprasowano kształtki prostopadłościenne, o wymiarach 5 × 10 × 55 mm, przeznaczone do badania wytrzymałości na zginanie, udarności i twardości oraz wytrzymałościowe (PN-EN ISO 2740), przeznaczone do badania wytrzymałości na rozciąganie i własności plastycznych, a także wytrzymałości na zginanie, zwanych dalej próbkami ISO. Zbliżoną gęstość względną wyprasek prostopadłościennych i ISO, na poziomie 86 %, uzyskano stosując 2 ciśnienia prasowania - 660 i 820 MPa, odpowiednio dla próbek ISO oraz próbek prostopadłościennych. Sprasowane kształtki poddano spiekaniu w temperaturze 1120 stopni Celsjusza w atmosferze wodoru lub azotu o punkcie rosy -60 stopni Celsjusza przez 60 min. Po spiekaniu kształtki odpuszczano w temperaturze 200 stopni Celsjusza w powietrzu w czasie 60 min. W toku przeprowadzonych prac ustalono, że wzrost zawartości środka poślizgowego w mieszance proszków przyczynił się do obniżenia gęstości względnej wyprasek i spieków, a także do obniżenia własności wytrzymałościowych oraz plastycznych badanych stali manganowych. Uzyskane wyniki badań świadczą, że najlepszymi własnościami mechanicznymi charakteryzowały się stale wytwarzane bez dodatku środka poślizgowego. Porównywalne własności do tej grupy spieków uzyskały stale manganowe wytworzone na bazie mieszanki zawierającej 0,2 % mas. środka poślizgowego. Własności stali manganowych wytwarzanych w atmosferze azotu były zbliżone do własności stali uzyskanych po spiekaniu w wodorze, co może być wykorzystane w celu obniżenia kosztów produkcji. Badania metalograficzne wykazały, że obecność środka poślizgowego w mieszance proszków przyczyniła się do powstania struktury perlitycznej bądź perlityczno-bainitycznej.

EN

The present work was focused on the effect of lubricant content on the structure and mechanical properties of sintered Fe-3%Mn-0.8%C steels based on sponge iron grade NC 100.24, low-carbon ferromanganese powder and graphite powder grade C-UF. The lubricant in the form of Kenolube P11 was added to the powders mixtures prepared in Turbula mixer for 30 minutes. Rectangular and tensile test bars were pressed under pressure of 660 and 820 MPa, for tensile and rectangular test bars respectively, to achieve the relative density 86 %, approximately. Sintering was carried out in laboratory horizontal furnace at 1120 degrees of Celsius in nitrogen and hydrogen atmosphere for 60 minutes. After sintering, sintered parts were tempered at 200 degrees of Celsius for 60 minutes in air. Mechanical investigation shown, that relative density and mechanical properties decreased with increasing the lubricant content in powders mixtures. The best mechanical properties were recorded for sintered manganese steels produced without addition of the lubricant. Mechanical properties of PM Mn steels sintered in nitrogen atmosphere were comparable with properties of steel achieved after sintering in hydrogen atmosphere. Those, sintering in nitrogen atmosphere could be employed for decreasing the cost production of structural Ni-free steels. Metallographic investigations shown, that the structure of PM Mn steels consists of pearlite and/or pearlite and bainite and depend on the lubricant concentration.

3

Wpływ dodatku manganu na strukturę i własności spieków Fe-Cr-Mo

Szewczyk-Nykiel A.

Czasopismo Techniczne. Mechanika

|

2009

|

R. 106, z. 2-M

115-120

PL

W artykule przedstawiono strukturę, właściwości fizyczne i mechaniczne spieków Astaloy CrM i Astaloy CrL z dodatkiem 4% Mn. Mangan wprowadzono w postaci żelazomanganu. Dodatek 4% Mn poprawia gęstość i twardość badanych spieków. Wyniki badań wskazują, że struktura i właściwości spiekanych materiałów Fe-Cr-Mo-Mn zależą od temperatury spiekania.

EN

This paper presents the microstructure, physical and mechanical properties of Astaloy CrM and Astaloy CrL with a content of 4% Mn. Ferromanganese powder was used. The additon of 4% of Mn improves density, hardness of sintered materials. The data indicate that microstructure and properties of sintered materials in Fe-Cr-Mo-Mn system are affected by the isothermal sintering temperature.

4

Wpływ temperatury i czasu spiekania na strukturę i własności mechaniczne spiekanych konstrukcyjnych stali manganowych wykonanych na bazie proszków Astaloy CrL i Astaloy CrM

Sułowski M.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2008

|

R. 53, nr 2

103-113

PL

W prezentowanym artykule główny nacisk położono na określenie wpływu temperatury i czasu spiekania na własności mechaniczne i strukturę spiekanych konstrukcyjnych stali manganowo-chromowo-molibdenowych, wykonanych na bazie proszków stopowych Astaloy CrL i Astaloy CrM. Przeprowadzone badania polegały na określeniu własności fizycznych oraz mechanicznych konstrukcyjnych spieków Fe-Mn-Cr-Mo-C zawierających 3 % mas. manganu oraz 0,3 % mas. węgla. Zakres zrealizowanych prac obejmował przygotowanie mieszanek proszków, wykonanie metodą prasowania w sztywnej matrycy kształtek przeznaczonych do badań wytrzymałościowych, oznaczenie gęstości wyprasek, spiekanie, wyznaczanie gęstości spieków oraz badania własności wytrzymałościowych. W celu określenia wpływu temperatury i czasu spiekania na strukturę i własności mechaniczne spiekanych stali manganowo-chromowo-molibdenowych, spiekanie izotermiczne prowadzone było w temperaturze 1120 i 1250 stopni Celsjusza w czasie 15, 30, 60, 90 i 180 minut. Jak wynika z przeprowadzonych badań, własności spieków są zależne od czasu spiekania. Niska temperatura spiekania i krótki czas spiekania (15 minut) nie są wystarczające do uzyskania przez spieczone kształtki zadowalających własności mechanicznych. Wydłużenie czasu spiekania do 60 minut przyczynia się do około 30 % wzrostu własności spiekanych stali. Zastosowanie najdłuższego czasu spiekania, choć niekorzystne ze względów ekonomicznych, zdecydowanie poprawia własności spieków. Zwiększenie temperatury spiekania korzystnie wpływa na własności spieczonych kształtek - stale po spiekaniu w czasie 15 minut charakteryzują się dwukrotnie wyższymi własnościami w porównaniu do spieków wytwarzanych w temperaturze 1120 stopni Celsjusza i spiekanych w czasie 180 minut. Dalsze wydłużanie czasu spiekania przyczynia się do dalszej poprawy własności wytrzymałościowych i plastycznych.

EN

The present work was focused on the effect of sintering temperature and sintering time on the structure and mechanical properties of structural PM steels based on pre-alloyed Astaloy CrL and Astaloy CrM powders. Following pressing in rigid dies, sintering was carried out at 1120 and 1250 degrees of Celsius in atmosphere of pure nitrogen with a dew point below - 60 degrees of Celsius. The main object of this work was to define the effect of different sintering time - 15, 30, 60, 90 and 180 minutes - on the structure and mechanical properties of PM Fe-Mn-Cr-Mo-C steels. The results indicate that properties of investigated steels depend on sintering time and sintering temperature. Low sintering temperature (1120 degrees of Celsius) and short sintering time (15 minutes) not allow to achieve satisfactory mechanical properties of steels. Increasing the sintering time up to 60 minutes increases mechanical properties about 30 %. The results indicate also, that using the longest sintering time, although economically unfavourably, definitively increase mechanical properties of structural PM Mn-Cr-Mo steels. The results show that increasing sintering temperature increase mechanical properties approximately by factor up to 2 and the differences in mechanical properties of steels sintered at different time become smaller. It means that it is possible to get similar, high mechanical properties of PM Mn-Cr-Mo steels with shortening the sintering time.

5

Wpływ parametrów wytwarzania na własności i strukturę spiekanych konstrukcyjnych stali manganowych z dodatkiem chromu i molibdenu. Część 1: własności mechaniczne

Zawisza G., Sułowski M.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2007

|

R. 52, nr 4

206-214

PL

W artykule główny nacisk położono na określenie wpływu parametrów wytwarzania, a w szczególności składu chemicznego mieszanki proszków, temperatury spiekania, szybkości chłodzenia oraz dodatkowej obróbki cieplnej na własności mechaniczne spiekanych konstrukcyjnych stali manganowo-chromowo-molibdenowych, wykonanych na bazie proszku Astaloy CrL i Astaloy CrM. Przeprowadzone badania polegały na określeniu własności fizycznych oraz mechanicznych konstrukcyjnych spieków Fe-Mn-Cr-Mo-C zawierających 3 % mas. manganu oraz 0,3 % mas. węgla. Zakres zrealizowanych prac obejmował przygotowanie mieszanek proszków, wykonanie metodą prasowania w sztywnej matrycy, wyprasek przeznaczonych do badań wytrzymałościowych, oznaczenie gęstości wyprasek, spiekanie, wyznaczanie gęstości spieków oraz badania własności wytrzymałościowych. Z uwagi na wiele zmiennych parametrów wytwarzania, podjęto dodatkową próbę wyznaczenia związków pomiędzy temperaturą spiekania i składem chemicznym atmosfery spiekania a własnościami mechanicznymi spieków Fe-Mn-Cr-Mo-C steels.

EN

The present work was focused on the effect of processing variables on the mechanical properties of structural PM steels based on pre-alloyed Astaloy CrL and Astaloy CrM powders. Following pressing in rigid dies, sintering was carried out at 1120 °C and 1250 °C in atmosphere of hydrogen/nitrogen mixture with a dew point below –60 °C. The main object of this work was to define the effect of chemical composition, sintering temperature, cooling rate and post-sintering heat treatment on the mechanical properties of PM Fe-Mn-Cr-Mo-C steels. Because of lots of processing variables, the authors tried also to find the relationship between sintering temperature and chemical composition of sintering atmosphere and mechanical properties of sintered Fe-Mn-Cr-Mo-C steels.

6

Wpływ parametrów wytwarzania na własności i strukturę spiekanych konstrukcyjnych stali manganowych z dodatkiem chromu i molibdenu. Część 2: mikrostruktura

Sułowski M.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2007

|

R. 52, nr 8

503-511

PL

W artykule główny nacisk położono na określenie wpływu parametrów wytwarzania, a w szczególności składu chemicznego mieszanki proszków, temperatury spiekania, szybkości chłodzenia oraz dodatkowej obróbki cieplnej na strukturę konstrukcyjnych, spiekanych stali manganowo-chromowo-molibdenowych, wykonanych na bazie proszku Astaloy CrL i Astaloy CrM, zawierających 3 % mas, manganu oraz 0,3 % mas. węgla. Zakres zrealizowanych prac obejmował przygotowanie mieszanek proszków, wykonanie wyprasek, spiekanie oraz badania metalograficzne struktury spieków. Z uwagi na wiele zmiennych parametrów wytwarzania, podjęto dodatkową próbę wyznaczenia związków pomiędzy temperaturą spiekania i składem chemicznym atmosfery spiekania a strukturą spieków Fe-Mn-Cr-Mo-C.

EN

The present work was focused on the effect of processing variables on the structure of structurał PM steels based on prealloyed Astaloy CrL and Astaloy CrMpowders with addition of 3wt.-% Mn and 0.3 wt.-% C. Following pressing in rigid die, sintering was carried out at 1120 °C and 1250 °C in atmosphere of hydrogen/nitrogen mixture with a dew point below -60 °C. The main object of this work was to define the effect of chemical composition, sintering temperature, cooling rate and post-sintering heat treatment on the structure of PM Fe-Mn-Cr-Mo-C steels. Because of lots of processing variables, the authors also tried to find the relationship between sintering temperature and chemical composition of sintering atmosphere and the structure of sintered Fe-Mn-Cr-Mo-C steels.

7

Zastosowanie stali manganowych do produkcji spiekanych części maszyn

Sułkowski M.

Hutnik, Wiadomości Hutnicze

|

2007

|

Vol. 74, nr 8

406-412

PL

Celem pracy było uzyskanie spiekanej stali manganowej o takim składzie, który umożliwiłby otrzymanie wyrobów o dużej wytrzymałości, lecz zarazem o jak najwyższej dokładności wymiarów. Dążono do uzyskania klasy dokładności, pozwalającej uniknąć obróbki wykończeniowej, podnoszącej wydatnie koszty produkcji danego elementu. W celu uzyskania optymalnego składu mieszanki wyjściowej przeprowadzono szereg badań, które umożliwiły wytypowanie stali zawierających 3 % mas. lub 4 % mas. manganu oraz 0,8 % mas. węgla. Badania własności mechanicznych spieków miały na celu określenie przydatności tych materiałów do wyrobu spiekanych części maszyn. W rezultacie prowadzonych prac, otrzymano odpowiednio wysokie własności wytrzymałościowe dla mieszanki zawierającej 3 % mas. manganu i 0,8 % mas. węgla. Przeprowadzone badania wykazały również, że sposób chłodzenia spiekanych stali manganowych, od temperatury spiekania do temperatury otoczenia, ma istotny wpływ na strukturę i własności otrzymanego materiału. Prowadzone prace dowiodły, że szybkie chłodzenie (średnia szybkość chłodzenia, od temperatury spiekania do temperatury otoczenia wynosząca 40 °C/min) powoduje powstawanie struktury martenzytycznej. W przypadku powolnego chłodzenia, od temperatury spiekania do temperatury otoczenia (średnia szybkość chłodzenia 3,5 °C/min), w materiale jako składniki struktury występują głównie perlit i ferryt.

EN

The main object of the present work was to achieve sintered manganese steels with chemical composition allow to produce high strength PM steels with good dimensional stability without expensive post-sintering treatment. To get optimal chemical composition of powder mixtures, lots of experiments were done. Following this examination, PM steels with addition of 3 % Mn and 4 % Mn were appointed. Carbon concentration was 0.8%. Mechanical examinations of these steels were made in the context of their application for structural parts. Following this researches, high mechanical properties were recorded for steels with addition of 3 % Mn. Also the effect of cooling rate on the structure and properties of manganese steels was recorded. Convective cooling (with the rate of 40 °C/ min) contributes to martensitic structure, while slow cooling rate (3.5 °C/min) creates pearlitic andferritic structures.

8

Wpływ zawartości węgla na strukturę i własności mechaniczne spiekanych stali konstrukcyjnych na bazie proszku Astaloy CrL i CrM

Klamka P., Sułowski M.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2006

|

R. 51, nr 12

754-766

PL

W niniejszym artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, jak zmienia się struktura i własności mechaniczne spiekanych stali konstrukcyjnych manganowo-chromowo-molibdenowych, wykonanych na bazie proszku Astaloy CrL i Astaloy CrM, w zależności od zawartości węgla. Przeprowadzone badania polegały na określeniu własności fizycznych oraz mechanicznych spieków Fe-Mn-Cr-Mo-C, a ich uzupełnieniem były badania metalograficzne. Własności fizyczne i mechaniczne określono badając stale o następujących składach chemicznych: Fe-3%Mn-1,5%Cr-0,25%Mo-0,3%C, Fe-3%Mn-1,5%Cr-0,25%Mo-0,8%C, Fe-3%Mn-3%Cr-0,5%Mo-0,3%C, Fe-3%Mn-3%Cr-0,5%Mo-0,8%C. Zakres zrealizowanych prac obejmował: przygotowanie mieszanek proszków, wykonanie metodą prasowania w sztywnej matrycy wyprasek przeznaczonych do badań wytrzymałościowych, oznaczenie gęstości wyprasek, spiekanie, oznaczanie gęstości spieków, badania własności wytrzymałościowych, badania metalograficzne struktury spieków. W prowadzonych badaniach główny nacisk położono na określenie wpływu zawartości węgla na strukturę i własności wytrzymałościowe spiekanych konstrukcyjnych stali manganowo- -chromowo-molibdenowych. Z uwagi na wiele zmiennych parametrów wytwarzania, dodatkowo podjęto próbę wyznaczenia związków pomiędzy temperaturą spiekania i składem chemicznym atmosfery spiekania a własnościami mechanicznymi spieków Fe-Mn-Cr-Mo-C.

EN

The present work was focused on the effect of carbon content in PM steels based on pre-alloyed Astaloy CrL and Astaloy CrM powders. Following physical and mechanical researches, which were carried out on four different chemical compositions of PM steels (Fe-3%Mn-1.5%Cr-0.25%Mo-0.3%C, Fe-3%Mn-1.5%Cr-0.25%Mo-0.8%C, Fe-3%Mn-3%Cr-0.5%Mo-0.3%C and Fe-3%Mn-3%Cr-0.5%Mo-0.8%C), light optical microscopy was employed. Sintering was carried out at 1120 Celsius degrees and 1200 Celsius degrees in hydrogen and nitrogen atmospheres with a dew point below –60 Celsius degrees. The main object of this work was to define the effect of carbon concentration on the structure and mechanical properties of PM Fe-Mn-Cr-Mo-C steels. Because of lots of processing variables, the authors tried also to find the relationship between sintering temperature and chemical composition of sintering atmosphere and mechanical properties of sintered Fe-Mn-Cr-Mo-C steels.

9

Wpływ temperatury spiekania i składu chemicznego atmosfery na strukturę i własności mechaniczne spiekanych stali konstrukcyjnych na bazie proszku Astaloy CrL i CrM

Igras Ł., Sułowski M.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2006

|

R. 51, nr 11

686-694

PL

Niniejsza praca jest kontynuacją dalszych badań rozpoczętych w 2004 roku, której celem było wyznaczenie warunków wytwarzania spiekanych stali konstrukcyjnych z dodatkiem manganu, chromu i molibdenu przy zastosowaniu taniej i bezpiecznej atmosfery spiekania. Zawartość węgla w tych stalach wynosiła 0,3 % mas. oraz 0,6 % mas. Główną uwagę podczas badań zwrócono na temperaturę oraz skład chemiczny atmosfer używanych podczas procesu spiekania.

EN

This work is the continuation of previous investigations, which being started in 2004. The aim of the present work was to find out the best processing variables for production of structural Mn-Cr-Mo PM steels in different than hydrogen atmosphere. Carbon content in the investigated steels was 0.3 wt.-% and 0.6 wt.-%. This study was focused on sintering temperature and chemical composition of sintering atmosphere, which had been used during the sintering process.

10

Wpływ parametrów wytwarzania na charakter porowatości spiekanych konstrukcyjnych stali manganowych

Sowa W., Sułowski M.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2006

|

R. 51, nr 3

155-162

PL

Niniejszy artykuł stanowi kontynuację cyklu prac nad spiekanymi konstrukcyjnymi stalami manganowymi, które zostały zapoczątkowane w Zakładzie Metaloznawstwa i Metalurgii Proszków w 1998 r. w ramach międzynarodowego projektu badawczego COPERNICUS [1]. Prezentowane w artykule rezultaty prac stanowią uzupełnienie badań prowadzonych w ramach pracy [2].

EN

This paper presents the results of investigation of PM manganese steels, which had been started during international Copernicus project [1]. In this paper the results of the effect of processing parameters on the porosity of PM manganese steels are summarised. The results, presented in this paper, are the supplement of the investigation shown in [2].

11

Sintered PM manganese steels

Sułowski M.

Archives of Metallurgy and Materials

|

2006

|

Vol. 51, iss. 2

227-236

EN

High strength structural materials (as-sintered density between 6.8–7.1 Mg/m3 and UTS in the range of 600–1000 MPa are very important group of steels produced by powder metallurgy technique. Due to economic and environmental reasons, manganese steels are very common used for production of sintered gear wheels [1, 2, 3]. The high strength of manganese steels can be achieved as a result of manganese addition and post-sintering heat treatment. To decrease the cost production of these steels, sinter-hardening can be employed [4, 5]. This operation is possible only for groups of alloying steels containing elements given high hardenability, such as nickel and molybdenum. Nickel has been shown to be a class 3 cancerogenic and allergic element [6]. Thus, due to legislative reasons, most of the investigated steels are nickel-free, in which manganese and/or chromium substitute nickel and expensive molybdenum. Manganese would be an obvious choice for such high strength application if only this element could be protected from oxidation during sintering [3, 7, 8]. If not, during production of PM manganese steels two possible way of oxidation were recognised. Firstly, oxides can be formed because of poor sintering atmosphere dew point. Secondly, iron oxides, which can be reduced by manganese, are the source free oxygen. As a result of this, the reaction between free oxygen and manganese is possible. In a consequence very stable oxides can be created [7], which can be reduced in higher than industrial sintering temperature. The development in furnace construction, allowing for high temperature sintering in oxygen-free atmospheres, caused for increasing in the industrial scale production of sintered steels with addition of elements with high affinity to the oxygen (aluminium, chromium, manganese, titanium). Nowadays it is widely recognised that the mechanical properties and dimensional changes of the sintered manganese steel depend on grade of the iron powder and sintering temperature variations at different sintering atmosphere dew point level [9]. Also tempering temperature influence the properties of PM manganese structural parts. Based on the attainable data, which have been published in national and foreign bulletins and presented at international and domestic conferences, author tried to show the main aspects of producing sinter-hardened PM manganese steels.

PL

Spiekane materiały konstrukcyjne o dużej wytrzymałości na rozciąganie, mieszczącej się w zakresie od 600 MPa do 1000 MPa, i średniej gęstości wynoszącej od 6,8 Mg/m3 do 7,1 Mg/m3, stanowią ważną, wyodrębnioną w normach krajowych i międzynarodowych, grupę materiałów konstrukcyjnych produkowanych techniką metalurgii proszków. Materiały te umożliwiają wytwarzanie części maszyn, łączących w sobie takie cechy jak: względnie duże własności wytrzymałościowe, znikome zanieczyszczenie środowiska naturalnego podczas ich produkcji, stosunkowo małą masę oraz – co najważniejsze – niski koszt wytwarzania. Sprawia to, iż stale spiekane o dużej wytrzymałości stanowią bardzo konkurencyjny materiał w odniesieniu do konwencjonalnych stali konstrukcyjnych i żeliw. Ze stali tych wytwarza się obecnie ostatecznie uformowane, odpowiedzialne, silnie obciążone części maszyn, których typowym przykładem mogą byc przekładniowe koła zębate [1, 2, 3]. Duże własności wytrzymałościowe tych stali osiągane są w wyniku obróbki cieplnej polegającej na hartowaniu i niskim odpuszczaniu. W celu obniżenia kosztów produkcji wyrobów ze spiekanych stali konstrukcyjnych, wprowadza się w ostatnich latach obróbkę cieplną, tzw. „sinter-hardening”, polegającą na ich hartowaniu bezpośrednio z temperatury spiekania poprzez przyspieszone chłodzenie konwekcyjne [4, 5]. Tego rodzaju obróbka cieplna możliwa jest dzięki zastosowaniu pieców o specjalnej konstrukcji i jedynie w odniesieniu do niektórych gatunków spiekanych stali stopowych, odznaczających się odpowiednio dużą hartownością. Pierwiastkami zapewniającymi dużą hartowność takich stali są z reguły nikiel i molibden. Jednakże, z powodu stwierdzenia silnie kancerogennego oddziaływania proszku niklu na organizm człowieka [6], a także z przyczyn ekonomicznych, czynione są próby zastąpienia niklu innymi pierwiastkami stopowymi, głównie chromem oraz manganem. Niestety wyniki wcześniejszych badań, przeprowadzonych już wiele lat temu, wykluczyły możliwość wytwarzania konstrukcyjnych spiekanych stali manganowych –podobnie jak i chromowych – w ówczesnych warunkach przemysłowych. Powodem jest bardzo duże powinowactwo manganu do tlenu oraz wysoka prężność jego par w temperaturze spiekania. Z tego powodu mangan wprowadza się do spieku nie w postaci czystego pierwiastka, lecz zazwyczaj w postaci żelazostopu. Pozwala to znacznie obniżyc koszt produkowanego wyrobu, jednak pojawiają się kłopoty związane z małą prasowalnością mieszanki proszków zawierających żelazomangan [3, 7, 8]. Podczas spiekania konstrukcyjnych stali manganowych występują dwa zródła tlenu. Po pierwsze tlen może dostawać się do materiału bezposrednio z atmosfery, w której realizowany jest proces spiekania. Aby zapobiec utlenianiu spieku podczas jego produkcji należy stosowac atmosfery redukujace o wysokiej czystości oraz odpowiednio niskim punkcie rosy [9]. Drugim zródłem tlenu są tlenki żelaza, które mogą być redukowane przez mangan. Mangan tworzy z tlenem wiele tlenków, z których dwa istnieją w temperaturach wyższych niz 800C. Są one najbardziej niekorzystne, gdyż ich redukcja nastapić może w temperaturach wyższych od tradycyjnych temperatur spiekania [7]. Dopiero w ostatnich latach, dzięki postępowi w dziedzinie budowy pieców przemysłowych, pozwalającemu na zastosowanie wyższych temperatur spiekania i atmosfer o wystarczajaco małej zawartości tlenu i pary wodnej, stało się możliwe produkowanie również na skalę przemysłową stali z dodatkiem pierwiastków stopowych charakteryzujących się dużym powinowactwem do tlenu, tj. aluminium, chromu, manganu i tytanu. Na podstawie dostępnych danych literaturowych, opublikowanych w krajowych oraz zagranicznych czasopismach a także w krajowych i zagranicznych materiałach konferencyjnych, w artykule przedstawiono główne aspekty związane z produkcją spiekanych stali manganowych przeznaczonych do obróbki typu sinter-hardening.