Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Effect of sewage sludge digestion on the mobility of heavy metals on the example of the wastewater treatment plant in Sitkówka-Nowiny

Bąk Ł., Gawdzik J., Muszyńska J., Bryk M.

Structure and Environment

|

2016

|

Vol. 8, no. 3

189--196

EN

In sewage sludge, heavy metals can be dissolved, precipitated, co-precipitated with metal oxides, adsorbed or associated on particles of biological residue. Heavy metals come as oxides, hydroxides, sulphides, sulphates, phosphates, silicates, organic connections in the form of humic complexes, and compounds with complex sugars. Sequential extraction procedures based on Tessier et al. are widely used for examining sewage sludge. The method makes it possible to extract the following fractions that are operationally defined: exchangeable, bound to carbonates, reducible, oxidisable (bound to organic matter) and residual. For the investigations, communal sewage sludge was collected from mechanical-biological sewage treatment plant located in Sitkówka-Nowiny; the Świętokrzyskie Province, Poland. Heavy metal content [ppm] in the sewage sludge was collected before and after digestion process. After the digestion process, for a majority of metals, the content of reducible form is clearly decreased and the concentration of organic and residual fractions is increased. As a result of redistribution, copper, zinc and nickel mobility in the sludge decreased, and the strength of bond, measured with index IR increased for all metals.

2

Zawartość metali ciężkich w osadach ściekowych kondycjonowanych CaO

Długosz J., Gawdzik J.

Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska

|

2014

|

Vol. 16, nr 2

49--56

PL

W publikacji dokonano analizy wpływu kondycjonowania osadów ściekowych przy pomocy wapna na zawartość metali ciężkich. Wykazano, że wpływ ten jest niejednoznaczny. Mieszanie osadu z wapnem prowadzi często do spadku zawartości miedzi, przy wzroście zawartości kadmu. Nieznacznie wzrasta również mobilność metali określona metodą BCR. Badane osady po higienizacji wapnem wykorzystywane są jako nawóz, należy jednak pamiętać o deprecjacji azotu amonowego.

EN

The paper analyzes the impact of sewage sludge conditioning, with the use of lime, on heavy metal content. It was shown that this effect is ambiguous. Mixing sludge with lime often leads to a decrease in the copper content, together with an increase in the cadmium content. The mobility of metals, determined with the BCR method, also grows slightly. After disinfection with lime, sewage sludge is used as a fertilizer, however, the depreciation of ammonium nitrogen should be accounted for.

3

Mobilność metali ciężkich w osadach ściekowych na przykładzie wybranego obiektu „N"

Długosz J, Gawdzik J

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2013

|

Nr 7

285--288

PL

Ocena mobilności metali ciężkich w osadach ściekowych z oczyszczalni ścieków w Opatowie (woj. świętokrzyskie).Wyniki badań dla ustabilizowanych tlenowo osadów ściekowych potwierdziły obserwowaną tendencję koncentracji metali ciężkich we frakcjach niemobilnych, tu w połączeniach z glinokrze mianami (chrom - 53,4%; ołów - 80,2%). Wynika z tego, że dominujące formy występowania badanych metali ciężkich są niemobilne. Wykazano, że sumaryczna zawartość metali ciężkich w osadach ściekowych nie jest obiektywnym kryterium oceny zagrożenia środowiska. Mając to na uwadze należy jednak nadmienić, iż immobilizowane we frakcji F-III metale ciężkie mogą stanowić potencjalne niebezpieczeństwo dla gruntu w strefie aeracji.

EN

Evaluate the mobility of heavy metals in sewage sludge from wastewater treatment plants in Opatów (the Świętokrzyskie Province). The results for oxygen stabilized sewage sludge confirmed a trend being observed in heavy metals concentration in the immobile fractions, here in combination with aluminosili cates (chromium - 53.4%, lead - 80.2%). On the basis of the investigations, it can be concluded that the dominant forms of heavy metals are immobile. It was shown that the total content of heavy metals in the sewage sludge does not provide an objective criterion for the environmental risk evaluation. Bearing that in mind, however, it should be noted that heavy metals immobilized in the fraction F-III, may pose a potential hazard to soil in the aeration zone.

4

Mobilność metali ciężkich w osadach ściekowych na przykładzie wybranej oczyszczalni ścieków w miejscowości "N”

Gawdzik J., Długosz J.

Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska

|

2013

|

Vol. 15, nr 3

9--16

EN

Stabilized sewage sludge from the wastewater treatment plant in Ostrowiec Św. was analyzed in accordance with the extraction method proposed by the Community Bureau of Reference (BCR). Zinc, cadmium, lead and nickel were determined by means of the standard addition with the use of the Perkin-Elmer 3100-BG FAAS atomic absorption spectrophotometer (with the background correction function turned on). Chromium and copper were tested using the FAAS technique. In order to determine mercury the CVAAS method was employed. The sequence analysis revealed the presence of heavy metals in all fractions. It should be strongly emphasised that organometallics and aluminosilicates constitute the most prevalent forms of metals under consideration. On the basis of the investigations, it can be concluded that the dominant forms of heavy metals are immobile. It was shown that the total content of heavy metals in the sewage sludge does not provide an objective criterion for the environmental risk evaluation.

PL

Mobilność metali ciężkich w osadach ściekowych z oczyszczalni ścieków w Ostrowcu Świętokrzyskim Ustabilizowane osady ściekowe pochodzące z oczyszczalni ścieków w Ostrowcu Św. poddano analizie ekstrakcyjnej według metodyki proponowanej przez Community Bureau of Reference (BCR). Cynk, kadm, ołów i nikiel oznaczono metodą dodawania wzorca na spektrofotometrze absorpcji atomowej Perkin-Elmer 3100-BG FAAS (przy włączonym korektorze tła BG). Chrom oraz miedź badano techniką FAAS. Oznaczenie rtęci wykonano metodą CVAAS. Analiza sekwencyjna wykazała obecność metali ciężkich we wszystkich frakcjach. Należy stanowczo podkreślić, iż dominującymi formami występowania analizowanych metali są połączenia metaloorganiczne oraz glinokrzemiany. Wykazano, że sumaryczna zawartość metali ciężkich w osadach ściekowych nie jest obiektywnym kryterium oceny zagrożenia środowiska.

5

Mobilność metali ciężkich w osadach ściekowych na przykładzie wybranej oczyszczalni ścieków

Gawdzik J.

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2012

|

T. 15, nr 1

5-15

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań specjacji metali ciężkich w osadach ściekowych. Zastosowano metodykę proponowaną przez Community Bureau of Reference (BCR). Badano osady ściekowe z oczyszczalni ścieków w Ostrowcu Świętokrzyskim. Przepustowość oczyszczalni ścieków wynosiła Qdmax = 20 200 m3/d (88 060 RLM). Wykazano obecność metali ciężkich we wszystkich frakcjach (FI, FII, FIII, FIV). Należy stanowczo podkreślić, że dominującymi formami występowania analizowanych metali są połączenia metaloorganiczne oraz glinokrzemiany. Stanowi to odpowiednio frakcję III i frakcję IV wg BCR. Metalem o maksymalnej względnej zawartości w mobilnej frakcji I był nikiel (17,9%). W mobilnej frakcji II dominował kadm. Jego względna zawartość wynosiła 7,8%. Nieznacznie niższa była tu zawartość niklu (6,7%). Najbardziej mobilnym metalem (FI+FII) był więc nikiel - 24,6%. Wyniki badań dla ustabilizowanych tlenowo osadów ściekowych potwierdziły obserwowaną tendencję koncentracji metali ciężkich we frakcjach niemobilnych, tu w połączeniach z glinokrzemianami (kadm - 72,8%; chrom - 73,4%; ołów - 75,6%). Wynika z tego, że dominujące formy występowania badanych metali ciężkich są niemobilne. Wykazano tym samym, że sumaryczna zawartość metali ciężkich w osadach ściekowych nie jest obiektywnym kryterium oceny zagrożenia środowiska. Mając to na uwadze, należy jednak nadmienić, iż immobilizowane we frakcji FIII metale ciężkie mogą stanowić potencjalne niebezpieczeństwo dla gruntu w strefie aeracji.

EN

The sewage sludge heavy metals can be dissolved, precipitated, precipitated with metal oxides, and adsorbed or associated on the particles in biological debris. Heavy metals are found in the form of oxides, hydroxides, sulphides, sulphates, phosphates, silicates, organic connections forming complexes with humic compounds and complex sugars. Polish regulations specifying the maximum levels of heavy metals in municipal sewage sludge used for agricultural purposes refer to the total content of lead, cadmium, mercury, nickel, zinc, copper and chromium. The aim of this study was to evaluate the mobility of heavy metals in sewage sludge from wastewater treatment plants in Ostrowiec Świętokrzyski (the Świętokrzyskie Province). The wastewater treatment plant is mechanical-biological. Inflow of sewage are domestic sewage mixed with rain water or a thaw. The Ostrowiec Świętokrzyski wastewater treatment plant of the capacity of 80 060 PE uses the activated sludge method. Receiver of wastewater is Kamienna river. Stabilized sewage sludge from the wastewater treatment plant in Ostrowiec Świętokrzyski was analyzed in accordance with the extraction method proposed by the Community Bureau of Reference (BCR). Zinc, cadmium, lead and nickel were determined by means of the standard addition with the use of the Perkin-Elmer 3100-BG FAAS atomic absorption spectrophotometer (with the background correction function turned on). Chromium and copper were tested using the FAAS technique. In order to determine mercury the CVAAS method was employed. The sequence analysis revealed the presence of heavy metals in all fractions (FI, FII, FIII, FIV). It should be strongly emphasised that organometallics and aluminosilicates constitute the most prevalent forms of metals under consideration. Those, according to BCR, make fraction III and fraction IV, respectively. The maximum content of heavy metals in the mobile fraction I was found for nickel (17.9%). The maximum content of heavy metals in the mobile fraction II was found for cadmium (7.8%). Nickel was thus the most mobile metal. The results for anaerobic stabilized sewage sludge confirmed a trend being observed in heavy metals concentration in the immobile fractions, here in combination with aluminosilicates (cadmium - 72.8%, chromium - 73.4%, lead - 75.6%). On the basis of the investigations, it can be concluded that the dominant forms of heavy metals are immobile. It was shown that the total content of heavy metals in the sewage sludge does not provide an objective criterion for the environmental risk evaluation. Bearing that in mind, however, it should be noted that heavy metals immobilized in the fraction FIII, may pose a potential hazard to soil in the aeration zone.

6

Analiza mobilności metali ciężkich w osadach ściekowych na przykładzie wybranej oczyszczalni ścieków w miejscowości " n"

Gawdzik J.

Ekologia i Technika

|

2012

|

R. 20, nr 1

12-18

PL

W pracy badano specjację metali ciężkich z osadów ściekowych pochodzących z komunalnej oczyszczalni ścieków w Starachowicach. Specjację metali ciężkich wykonano według metodyki BCR. Zawartość metali ciężkich w czterech frakcjach oznaczono na spektrofotometrze absorpcji atomowej Perkin-Elmer 3100 FAAS-BG dla cynku, kadmu, ołowiu i niklu. Chrom oraz miedź badano techniką F-AAS. W oparciu o wyniki badań można stwierdzić, że analizowane osady ściekowe z oczyszczalni ścieków w Starachowicach charakteryzują się niską zawartością metali ciężkich. Przeprowadzone analiza sekwencyjna wykazała obecność metali ciężkich we wszystkich analizowanych frakcjach, jednak należy mocno podkreślić, że metaloorganiczne połączenia, jak również glinokrzemiany to dominujące formy występowania analizowanych metali. Stanowi to odpowiednio frakcje III oraz część IV wg procedury EC/BCR. Zawartości Cu, Cr i Zn we frakcjach mobilnych (I i II) jest bardzo niska i nie przekroczyła 13% całkowitej masy badanych metali. W związku z tym można stwierdzić, że w badanych osadach ściekowych występują głównie formy niemobilne.

EN

The BCR speciation of heavy metals in sewage sludge from municipal sewage treatment plants in Starachowice has been done. The method of atomic absorption was used for analysis of heavy metals on Perkin-Elmer 3100 FAAS-BG for the zinc, cadmium, lead and nickel. Chrome and copper were analyzed with the F-AAS method. Basing on the test results, it is possible to conclude that the analyzed sewage sludge from Starachowice wastewater treatment plant has a low content of heavy metals, except for zinc. The conducted sequential analysis proved the presence of heavy metals in all mentioned fractions, however, it should be firmly emphasised that organometallic connections as well as aluminosilicate are the predominant forms of occurrence of analyzed metals, which is the fraction III as well as fraction IV according to EC/BCR. The content of Cu, Cr, and Zn in mobile fractions (I and II) is very low and it did not exceed 13 % of the total mass of the studied metals for any of the metals. Consequently, it may be stated that the predominant forms of occurrence of studied heavy metals are immobile.

7

Specjacja metali ciężkich w osadzie ściekowym na przykładzie wybranej oczyszczalni komunalnej

Gawdzik J.I.

Ochrona Środowiska

|

2010

|

Vol. 32, nr 4

15-19

PL

W pracy określono zawartość jonów wybranych metali ciężkich (cynk, kadm, ołów, nikiel, chrom, miedź) w tlenowo ustabilizowanym osadzie z oczyszczalni ścieków w Busku-Siesławicach. W celu określenia form występowania jonów wybranych metali ciężkich osad poddano analizie ekstrakcyjnej (BCR) według metodyki Tessiera. Wykazano, że analizowany osad ściekowy charakteryzowała mała - w porównaniu z osadami z innych oczyszczalni ścieków - zawartość metali ciężkich. Przeprowadzona ekstrakcja sekwencyjna wykazała obecność badanych metali ciężkich we wszystkich frakcjach, jednak dominującą formą występowania metali były połączenia metaloorganiczne oraz glinokrzemiany (frakcje III i IV). Zawartość metali ciężkich we frakcjach mobilnych (frakcje I i II) była znikoma i w przypadku żadnego z badanych metali nie przekroczyła 18,2% zawartości ogólnej ilości badanego metalu. Wynika z tego, że dominujące formy występowania badanych metali ciężkich w osadzie były niemobilne. Wykazano również, że sumaryczna zawartość metali ciężkich w osadzie ściekowym nie była obiektywnym kryterium oceny zagrożenia środowiska glebowo-wodnego. Zawarte w osadach ściekowych metale frakcji III mogą stanowić z tego względu potencjalne niebezpieczeństwo w przypadku ich wykorzystania do rekultywacji gruntu.

EN

Samples of aerobically stabilized sewage sludge from the municipal sewage treatment plant in Busko-Sieslawice were analyzed for the presence of the following heavy metals: zinc, cadmium lead, nickel, chromium and copper. The form of heavy metal occurrence was determined by extraction analysis (BCR) according to the Tessier method. The results have revealed that in comparison to other municipal sewage treatment plants, the heavy metal content of the sludge from the Busko-Sieslawice plant was low. The results of sequential extraction have revealed the presence of heavy metal ions in all of the fractions, but metallo-organic compounds and aluminosilicates (fractions III and IV) were found to be the dominant forms of heavy metal occurrence. The heavy metal content of the mobile fractions (I and II) was insignificant, since in no instance did any of the metals examined exceed 18.2% of the over-all content. From those findings it can be inferred that the sewage sludge being analyzed was dominated by immobile forms of heavy metal occurrence. The study has also demonstrated that the overall heavy metal content of the sewage sludge fails to be a reliable criterion for assessing the potential risk to the soil and water environment. That is why the heavy metal ions belonging to fraction III are likely to pose environmental hazards if the sewage sludge is intended for use in soil recultivation.

8

Specjacja metali ciężkich w osadach ściekowych na przykładzie oczyszczalni ścieków w Małogoszczy

Latosińska J., Gawdzik J.

Ekologia i Technika

|

2010

|

R. 18, nr 5

259-263

PL

W pracy badano specjację metali ciężkich z osadów ściekowych pochodzących z komunalnej oczyszczalni ścieków w Małogoszczy k/Kielc. Specjację metali ciężkich wykonano według metodyki BCR. Zawartość metali ciężkich w czterech frakcjach oznaczono na spektrofotometrze absorpcji atomowej Perkin-Elmer 3100 F-AAS dla cynku, kadmu, ołowiu i niklu. Chrom oraz miedź badano techniką FAAS. W oparciu o wyniki badań można stwierdzić, że analizowane osady ściekowe z oczyszczalni ścieków Małogoszcz charakteryzują się niską zawartością metali ciężkich. Przeprowadzone analiza sekwencyjna wykazała obecność metali ciężkich we wszystkich analizowanych frakcjach, jednak należy mocno podkreślić, że metaloorganiczne połączenia, jak również glinokrzemiany to dominujące formy występowania analizowanych metali. Stanowi to odpowiednio frakcje III oraz część IV wg procedury EC/BCR. Zawartości Cu, Cr, Ni i Zn we frakcjach mobilnych (I i II) jest bardzo niska i nie przekroczyła 9% całkowitej masy badanych metali. W związku z tym można stwierdzić, że w badanych osadach ściekowych występują głównie formy niemobilne.

EN

The BCR speciation of heavy metals in sewage sludge frorn municipal sewage treatment plants in Małogoszcz n/Kielce has been done. The method of atomic absorption was used for analysis of heavy metals on PerkinElmer 3100 FAAS for the zinc, cadmium, lead and nickel. Chrome and copper were analyzed with the FAAS method. Basing on the test results, it is possible to conclude that the analyzed sewage sludge from Małogoszcz wastewater treatment plant has a low content of heavy metals. The conducted sequential analysis proved the presence of heavy metals in all mentioned fractions, however, it should be firmly emphasised that organometallic connections as well as aluminosilicate are the predominant forms of occurrence of analyzed metals, which is the fraction III as well as fraction IV according to EC/BCR. The content of Cu, Cr, Ni and Zn in mobile fractions (I and II) is very low and it did not exceed 9 % of the total mass of the studied metals for any of the metals. Consequently, it may be stated that the predominant forms of occurrence of studied heavy metals are immobile.

9

Ocena mobilności metali ciężkich z osadów ściekowych z oczyszczalni ścieków w Jędrzejowie

Gawdzik J., Latosińska J.

Ekologia i Technika

|

2010

|

R. 18, nr 1

48-53

PL

W pracy badano mobilność metali ciężkich z beztlenowe ustabilizowanych osadów ściekowych pochodzących z komunalnej oczyszczalni ścieków w Jędrzejowie. Specjację metali ciężkich wykonano według metodyki BCR. Zawartość metali ciężkich w czterech frakcjach oznaczono na spektrofotometrze absorpcji atomowej Perkin-Elmer 3100 FAAS-BG dla cynku, kadmu, ołowiu i niklu. Chrom oraz miedź badano techniką F-AAS. Na podstawie otrzymanych wyników badań stwierdzono, że analizowane osady ściekowe z oczyszczalni ścieków w Jędrzejowie charakteryzuje niska zawartość metali ciężkich. Przeprowadzona analiza sekwencyjna wykazała obecność metali ciężkich we wszystkich frakcjach. Dominującą formą występowania analizowanych metali były połączenia metaloorganiczne oraz glinokrzemiany. Stanowi to odpowiednio frakcję III oraz frakcję IV wg procedury BCR. Zawartość cynku, chromu i ołowiu we frakcjach mobilnych (I oraz II) była niska i dla żadnego z badanych metali nie przekroczyła 9% zawartości ogólnej masy badanego metalu. Wyniki badań dla ustabilizowanych beztlenowe osadów ściekowych potwierdziły tendencję koncentracji metali ciężkich we frakcjach niemobilnych, w połączeniach z glinokrzemianami.

EN

The BCR speciation of heavy metals in sewage sludge from municipal sewage treatment plants in Jędrzejów has been done. The method of atomic absorption was used for analysis of heavy metals on Perkin-Elmer 3100 FAAS-BG for the zinc, cadmium, lead and nickel. Chrome and copper were analyzed with the F-AAS method. Basing on the test results, it is possible to conclude that the analyzed sewage sludge from Jędrzejów wastewater treatment plant has a low content of heavy metals. The conducted sequential analysis proved the presence of heavy metals in all mentioned fractions, however, it should be firmly emphasized that organometallic connections as well as aluminosilicate are the predorninant forms of occurrence of analyzed metals, which is the fraction III as well as fraction IV according to EC/BCR. The content of Zn, Cr and Pb in mobile fractions (land II) is very low and it did not exceed 9 % of the total mass of the studied metals for any of the metals. Also the results of investigations of aerobically stabilized sewage confirmed the observed tendency of concentration of heavy metals in immobile fractions, here connected with aluminosilicate. Consequently, it may be stated that the predorninant forms of occurrence of studied heavy metals are immobile.

10

Specjacja wybranych metali zawartych w pyle powstającym w procesie technologicznym Huty Cynku "Miasteczko Śląskie"

Melaniuk-Wolny E., Nowińska K.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2008

|

z. 285

173-185

PL

W pracy przedstawiono wyniki analiz specjacyjnych cynku, ołowiu i kadmu w próbkach pyłu pochodzącego ze źródeł technologicznych Huty Cynku "Miasteczko Śląskie". Badania te pozwoliły na określenie potencjalnej biodostępności powyższych metali, a tym samym na ocenę ich mobilności w środowisku. Najwyższe stężenia form rozpuszczalnych analizowanych pierwiastków występują we frakcji 0-2,5 im pyłu pobranego ze: składowiska Magazynu Spiekalni II (Zn), filtra workowego hali pieca szybowego (Pb) oraz 24-komorowego filtra workowego spiekalni (Cd). Dominującą formą specjacji Zn i Pb w badanych pyłach jest forma łatwo redukowalna, natomiast Cd wymienna.

EN

The paper presents results of speciation analysis of zinc, lead and cadmium in dust released from Zinc Plant "Miasteczko Śląskie". This results allowed to determine of zinc, lead and cadmium potential bio-accessibility and their mobility in environment. The highest concentrations of soluble forms of analyzed elements are in 0-2,5 jum dust fraction taken from: Sinter Plant Storage Yard (Zn), Blast Furnace Hall bag filter (Pb) and Sinter Plant bag filter (Cd). Dominant speciation form of Zn and Pb is reduceable form, while Cd is exchangeable form.

11

Sanitation of wastewater sludge with mineral wastes as metals speciation forms

Rosik-Dulewska Cz.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2000

|

Vol. 26, no. 3

29--42

EN

Despite many technological possibilities, proper sanitation of sludge creates problems to their natu-ral use. Thus, new solutions are still being looked for. Liming is one of the methods for sludge sanitation, however, rather expensive one. Seeking the substitute of high calcium content and non-toxic for environment has led to investiga-tions on the application of mineral wastes-ashes from semi-dry sulfur removal from flue gases in the "Opole" power plant for sludge sanitation purposes. Ash was mixed with sludge in various proportions. After 3 days, the microbiological exams of the mixtures were carried out. The investigation data proved the performed sanitation effective and con-firmed microbiological usability of the sludge for a natural use. The total contents of heavy metals and their distribution between particular fractions were deter-mined in the sludge mixtures with mineral waste and in reference samples (i.e. sludge and mineral waste). No significant changes of metals proportion bound with biogenic fractions after addition of the mineral wastes to sludge were observed. Cadmium, zinc and partially chrome are bound with the iron and manganese oxides fraction which is sensitive to the redox potential changes. No significant change of contents was observed with the increase in a contribution of sludge or mineral waste. In all samples of the organic fraction chrome and copper are bound in the highest amounts, and in the residue fraction cadmium, nickel and lead are bound, mainly. The investigation has showed that addition of optional proportions of sludge and mineral wastes mixtures into soil did not result in increase in heavy metals hazard. The investigation of the metals speciation in sludge and their mixtures with the mineral wastes showed similar metals distribution in individual fractions. The most hazardous elements for soil water and plants such as lead, chrome, nickel, cadmium and zinc are bound in slightly soluble fractions and thus are hardly available to the ecosystem.

PL

Właściwe przeprowadzenie higienizacji osadów ściekowych mimo wielu - głównie teoretycznych - możliwości ciągle stwarza p w kontekście ich przyrodniczego zastosowania. Dlatego tez poszukuje się coraz to nowych rozwiązań w tym zakresie. Jedna ze stosowanych dotychczas metod higienizacji osadów ściekowych jest wapnowanie, jest to jednak metoda dość droga. Poszukiwanie substytutu o dużej zawartości wapnia, a przy tym nietoksycznego dla środowiska doprowadziło do badań nad wykorzystaniem w tym celu mineralnych surowców odpadowych (MSO), tzn. popiołów energetycznych z półsuchego odsiarczania spalin w Elektrowni "Opole". Popiół mieszano z osadem ściekowym (po wirówce) w różnych proporcjach. Trzech dniach analizowane mieszanki poddano badaniom mikrobiologicznym. Wyniki badań wykazały skuteczność przeprowadzonej sanitacji, a tym samym wskazały na mikrobiologiczną przydatność osadów do przyrodniczego wykorzystania. Badania chemizmu mieszanek MSO z osadem oraz prób kontrolnych (tzn. osadu i MSO) ukierunkowano na określenie całkowitej zawartości metali ciężkich oraz na rozdział poszczególnych metali między wyodrębnione frakcje. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że, po dodaniu MSO do osadów ilość metali związanych we frakcjach biogennych nie uległa istotnym zmianom. Kadm, cynk i częściowo chrom związane są z frakcja tlenków żelaza i manganu, która wrażliwa jest na zmiany potencjału redox. We frakcji tej nie zauważa się zmiany zawartości wraz ze wzrostem udziału osadu czy MSO. We wszystkich analizowanych próbach z frakcją organiczną w największych ilościach związane są miedzi i chrom, natomiast w pozostałości związane są głównie kadm, nikiel i ołów. Reasumując stwierdzić należy, że wprowadzenie do gleby mieszanek osadu z MSO, w dowolnej proporcji, nie spowoduje zwiększenia zagrożenia metalami ciężkimi. Przeprowadzone badania spe-cjacji metali osadów ściekowych oraz ich mieszanek z MSO wskazują na podobny rozdział metali w poszczególnych frakcjach, a najbardziej niebezpieczne dla gleb, i roślin metale ciężkie, takie jak ołów, chrom, nikiel oraz kadm i cynk, związane są we frakcjach słabo rozpuszczalnych, a tym sa-mym słabo dostępnych dla ekosystemu.