Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Badanie ciepła radiogenicznego utworów syluru i ordowiku basenu bałtyckiego na podstawie danych geofizyki otworowej i jego relacja z materią organiczną

Bała Maria, Wawrzyniak-Guz Kamila

Nafta-Gaz

|

2019

|

R. 75, nr 9

515--526

PL

W artykule przedstawiono wyniki obliczeń ciepła radiogenicznego (A) wykonanych dla utworów syluru i ordowiku w otworach wiertniczych L-1, K-1, O-2, B-1 i W-1 położonych w basenie bałtyckim. Wykorzystano w tym celu pomiary geofizyki otworowej – spektrometryczne profilowanie gamma (naturalnej promieniotwórczości) oraz pomiary gamma-gamma (profilowanie gęstości objętościowej). Bardzo wysokimi wartościami ciepła radiogenicznego charakteryzowały się osady sylurskich iłowców bitumicznych ogniwa z Jantaru oraz ordowickie ilasto-mułowcowe utwory formacji z Sasina. Są to utwory uznawane za potencjalne sweet spoty z uwagi na podwyższoną zawartość materii organicznej. W obu jednostkach litostratygraficznych zaobserwowano podwyższoną naturalną promieniotwórczość oraz wyraźnie obniżoną gęstość objętościową wywołane obecnością kerogenu. Połączona analiza spektrometrycznego profilowania gamma i profilowania gęstości wykazała, że za wyższą produkcję ciepła radiogenicznego w tych jednostkach odpowiedzialna jest przede wszystkim podwyższona koncentracja uranu. Anomalnie wysokie wartości ciepła radiogenicznego zaznaczały się również w ordowickich iłowcach glaukonitowych formacji ze Słuchowa, w których stwierdzono wyraźny wzrost koncentracji potasu, toru i uranu. Należy zaznaczyć, że utwory czarnych łupków bitumicznych z Jantaru oraz iłowce i mułowce z Sasina charakteryzowały się dużą zmiennością obliczonego parametru A. W prezentowanej pracy przeanalizowano także relacje między obliczonymi wartościami ciepła radiogenicznego a: całkowitym natężeniem promieniowania gamma z pomiaru spektrometrycznego, prędkościami fal podłużnych oraz gęstością objętościową. Zależności określono dla poszczególnych jednostek litostratygraficznych syluru i ordowiku. Podobne relacje ciepła radiogenicznego z profilowaniem gamma zaobserwowano we wszystkich analizowanych otworach z wyjątkiem otworu L-1, w którym sylurskie i ordowickie formacje bogate w kerogen wykazały inną charakterystykę. Zauważono również wyraźne obniżanie się ciepła radiogenicznego ze wzrostem prędkości fal podłużnych. Szczegółowa analiza danych wykazała silne relacje między prędkością a zawartością toru i potasu, które są wskaźnikami minerałów ilastych, oraz zawartością uranu, związanego z obecnością substancji organicznej. Podobny związek pokazujący tendencję obniżania się ciepła radiogenicznego zaobserwowano dla wzrastających wartości gęstości objętościowej analizowanych utworów.

EN

The paper presents results of computations of the radioactive heat production (A) for the Silurian and Ordovician rocks in the L-1, K-1, O-2, B-1, and W-1 wells located in the Baltic Basin. For this purpose, well logging data – spectral gamma (intensity of the natural radioactivity) and gamma-gamma (bulk density) logs were used. Silurian deposits of the Jantar Bituminous Black Claystone Member and Ordovician deposits of the Sasino Claystone Formation were characterised by very high values of the radiogenic heat. These units are considered as sweet spots due to a high concentration of organic matter. Increased natural radioactivity and significantly reduced bulk densities caused by the presence of kerogen were observed in both lithostratigraphic units. A joint analysis of the spectral gamma ray log and the density logs showed that the increased radiogenic heat production in these formations was mainly caused by a higher concentration of uranium. Abnormally high values of radiogenic heat were also observed in the Ordovician glauconitic claystones of the Słuchowo Formation, where an increase in potassium, thorium, and uranium concentrations was detected. It should be noted that the deposits of the black claystones of the Jantar Member, and the claystones and mudstones of the Sasino Formations were characterised by high variability of the calculated parameter A. The presented article investigated the relationship between the calculated values of radiogenic heat and natural radioactivity, the velocity of longitudinal waves, as well as between bulk density. The relations were determined for the Silurian and Ordovician deposits. Similar relations between the radiogenic heat and the gamma ray log were observed in all wells except the L-1 well, in which Silurian and Ordovician formations rich in kerogen revealed a different characteristic. A significant decrease in radiogenic heat values was observed with the increase in P wave velocity. Detailed data analyses showed strong relationships between velocity and the content of thorium and potassium, which are the indicators of clay minerals, but also the content of uranium, which is associated with the organic matter presence. A similar relation showing a tendency of decreasing radiogenic heat was obtained for increased bulk densities of the formations.

2

Stratigraphic distribution of hydrocarbon accumulations and charging history of reservoirs based on thermal evolution of petroleum source rocks within the southern border area of the Dnieper-Donets Basin

Karpenko I.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

Vol. 65, nr 8

516--525

PL

Kompleksowe badania systemu naftowego dostarczają prognoz i danych wejściowych do oceny ryzyka w celu ewaluacji nierozpoznanych wierceniami złóż w basenie dnieprowsko-donieckim (BDD), związanych ze strukturami solnymi lub występujących na znacznych głębokościach (5-7 km). Badania systemu naftowego dla zrozumienia mechanizmu i historii napełniania pułapek oraz geochronologii zdarzeń (czynnik czasu) wymagało zintegrowanych badań elementów systemu naftowego: występowania złóż ropy i gazu oraz ich wstępnych zasobów, rozprzestrzenienia skał macierzystych, ich właściwości oraz dojrzałości termicznej. Jednowymiarowe modelowanie historii pogrzebania dla otworów wiertniczych z BDD, skorelowane z danymi na temat refleksyjności witrynitu, dało informacje na temat rozkładu strumienia cieplnego w czasie jego ewolucji. Dwuwymiarowe modele systemu naftowego pozwoliły poznać wiek procesów generowania węglowodorów, typy migracji i historię napełniania znanych pułapek, jak również dostarczyły prognoz na temat złóż nierozpoznanych wierceniami. Generacja węglowodorów z każdego źródła następowała w krótkich okresach czasu z powodu szybkiego tempa pogrążania. Możliwość zachowania się złóż była zależna od wzrostu wysadów oraz migracji struktur solnych. Głębokie i bardzo głębokie pułapki w przyosiowej części basenu, które nie zostały naruszone wskutek wzrastających wysadów solnych w permie, są wypełnione złożami gazu po dzień dzisiejszy. Natomiast pułapki związane z wysadami solnymi w obrębie przyosiowych stref basenu były wypełniane węglowodorami tylko w osadach nie starszych niż śrokowokarbońskie, ponieważ starsze skały macierzyste wyczerpały już swój potencjał węglowodorowy do tego czasu.

3

Ocena jakościowa węglowodorów generowanych z różnego typu skał macierzystych oparta na wynikach badań PY-GC, Rock-Eval i Leco

Matyasik I., Kania M., Kierat M., Brzuszek P.

Nafta-Gaz

|

2017

|

R. 73, nr 10

719--729

PL

Artykuł prezentuje zastosowanie metody wysokotemperaturowej pirolizy połączonej z chromatografią gazową (PY-GC) do oceny składu molekularnego węglowodorów generowanych z różnego typu skał macierzystych. Określenie produktów generacji umożliwia predykcję ekspulsji i migracji, a tym samym przyjęcie odpowiednich założeń do modelowania przepływów w systemie naftowym. Podjęto również próbę korelacji różnych metod pirolitycznych stosowanych w analizach skał macierzystych. Eksperymenty prowadzono zarówno na materiale rdzeniowym, jak i na kerogenie wyizolowanym ze skał macierzystych. Do badań użyto próbek zasobnych w materię organiczną o niskim stopniu przeobrażenia termicznego, tj. o niesczerpanym potencjale generacyjnym. Reprezentowały one II i III typ kerogenu. Wieloetapowa PY-GC pozwoliła nie tylko wskazać różnice potencjału generacyjnego pomiędzy kerogenem II i III typu, ale również wyróżnić formacje, w których jest reprezentowany ten sam typ kerogenu. Ocena ilościowa produktów pirolizy pozwala ponadto na dobór optymalnych warunków analizy PY-GC. Porównanie produktów desorpcji i pirolizy otrzymanych metodą PY-GC może być zastosowane do korelacji rop/bituminów ze skałą macierzystą.

EN

The article presents the method of high temperature pyrolysis combined with gas chromatography PY-GC to evaluate the characteristics of different types of source rocks in terms of diversity of the molecular composition of generated hydrocarbons. The qualification of the generated products enables the prediction of expulsion and migration, and therefore the adoption of appropriate assumptions in the modeling process of flows in the oil system. It also examines the correlation of different pyrolysis methods used in the analysis of source rocks. Experiments were carried out both on the core material and the kerogen isolated from the source rocks. Tests were performed on samples rich in organic matter on the low level of thermal transformation, and unexhausted generation potential. They represented the type II and type III kerogen. Multistage pyrolysis (PY-GC) allowed to point out not only the diversity of generation potential between II and III kerogen type, but also to differentiate formations, which are represented by the same type of kerogen. Quantitative assessment of the pyrolysis products gives information about the optimum PY-GC analysis conditions, bringing more information about the type of kerogen, which can be used in the geochemical interpretation. The comparison of PY-GC products after desorption and pyrolysis can be used in the correlation of oils/bitumens with source rock.

4

Thermal maturity of the Lower Paleozoic source rocks in the Pomeranian Basin based on reflectance of vitrinite-like particles and molecular/isotopegas composition

Makos M., Muchewicz M., Mikołajewski Z., Socha K.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2016

|

nr 209 wyd. konferencyjne

543--546

EN

Thermal maturity of the Lower Paleozoic potential source rocks in the Pomeranian Basin, northern Poland has been analysed based on organic matter reflectance (vitrinite--like particles), Rock-Eval pyrolysis and stable carbon isotope and composition of natural gas. Reflectance of the vitrinite-like particles indicates slightly higher thermal maturity compared to the Tmax and carbon isotope record. Therefore, correlation between measured reflectance and vitrinite reflectance equivalent was established. The analysed data set evidences the relation expressed by the equation: VR = 0.71Rvitr-like + 0.19. This is highly concordant to the other results from the Baltic region.

PL

Dojrzałość termiczna dolnopaleozoicznych skał macierzystych basenu pomorskiego w północnej Polsce została określona na podstawie badania refleksyjności materii organicznej (cząstki witrynitopodobne), pirolizy Rock-Eval oraz stabilnych izotopów węgla oraz składu gazu. Refleksyjność materii witrynitopodobnej wskazuje na wyższą dojrzałość termiczną w porównaniu z wartościami Tmax oraz wynikami analiz izotopowych. Dlatego został wyznaczony stosunek pomiędzy refleksyjnością materii witrynitopodobnej a refleksyjnością witrynitu, który może zostać opisany równaniem: VR = 0,71Rvitr-like + 0,19. Jest to wysoce spójne z rezultatami innych analiz geochemicznych w rejonie bałtyckim.

5

Petroleum processes in the Palaeozoic - Mesozoic strata of the Grobla-Limanowa area (basement of the Polish Carpathians)

Wróbel M., Kosakowski P., Więcław D.

Geology, Geophysics and Environment

|

2016

|

Vol. 42, no. 2

185--206

EN

The geochemical characteristics of the Palaeozoic and Mesozoic strata of the basement of the Carpathian Foredeep depicted the Devonian and Carboniferous source rocks as the best source for hydrocarbon generation. Moreover, the Outer Carpathian sequence was geochemically characterized and proved capable of generating hydrocarbons. The oil-source rocks’ correlations indicated that the source of the condensate accumulated in the Łąkta field, while oil in the Grobla field. Maturity modelling identified Devonian source rocks as they reached a late phase of the “oil window” and, locally, even the “gas window”. The Carboniferous source rock was mature enough to start the generation processes. The generation started in the late Carboniferous, both in the Upper Silesian and Małopolska blocks. The main phase of the petroleum processes took place in late Neogene. The expulsion was observed only in the Devonian source rocks, and vertical migration by fault system in both blocks resulted in oil and gas accumulation in the Upper Jurassic carbonates and Upper Cretaceous sandstones. The petroleum modelling indicated the Devonian source for oil and gas fields in the study area. However oil-source rock correlation also suggests the presence of the Carpathian flysch source for hydrocarbons accumulated in the Łąkta field.

6

Detrital tourmaline as an indicator of source rock lithology : an example from the Ropianka and Menilite formations (Skole Nappe, Polish Flysch Carpathians)

Salata D.

Geological Quarterly

|

2014

|

Vol. 58, No. 1

19--30

EN

Tourmaline populations studied from the Campanian-Maastrichtian part of the Ropianka (Upper Cretaceous-Paleocene) and Menilite (Oligocene) formations of the Polish Carpathians, represent a mixture of first-cycle and polycyclic grains. The tourmalines of the deposits studied display very strong resemblance in terms of optical features and chemical composition. They belong mostly to the schorl-dravite series with a minor contribution of tourmalines of foititic or Mg-foititic composition. Euhedral tourmalines originated from metasedimentary rocks, while the rounded grains crystallised in Li-poorgranitic rocks or in pegmatites, Al-poor and Al-rich metasedimentary rocks. Most of the tourmalines studied crystallised during a single igneous or metamorphic event. However, tourmal ines form ng in evolving chemical conditions as well as polymetamorphic grains (having a metamorphic detrital core and metamorphic overgrowths) are also present. The chemical composition of the metamorphic tourmalines studied indicates theirformation in medium-grade metamorphic conditions. This is supported by the crystallisation temperature of the garnet-biotite inclusion present in one of rounded metamorphic tourma l ines from the Ropianka Formation. The euhedral grains derive from metasediments, directly from a massif located close to the Skole Basin. The scarcity of euhedral grains in the tourmaline populations studied suggests that their source rocks were poor in these minerals. The direct sources of rounded tourmalines (most probably polycyclic grains), may have been Paleozoic and Mesozoic sedimentary rocks of the Skole Basin foreland or crystalline rocks of remote source areas. The initial igneous and metamorphic host rocks of the tourma l ines may have been crystall ine domains of the Bohemian Massif and/or the crystalline basement of Brunovistulicum.

7

Heavy minerals as detritus provenance indicators for the Jurassic pre-Callovian palaeokarst infill from the Czatkowice Quarry (Kraków–Wieluń Upland, Poland)

Salata D.

Geological Quarterly

|

2013

|

Vol. 57, No. 3

537-–550

EN

Heavy mineral assemblages from the infill of Jurassic pre-Callovian palaeokarst in the Czatkowice Quarry, in the Kraków–Wieluń Upland, are zircon dominated. They contain also garnet, tourmaline, rutile and scarce grains of kyanite, staurolite and single chromian spinel. The textural features of the heavy minerals suggest that certain types of source rocks supplied the clastic material infilling in the karst studied. Most of the heavy minerals were derived from sedimentary or metasedimentary rocks as suggested by the high degree of roundness of the grains and also by high ZTR (zircon–tourmaline–rutile) index values. Rounded minerals may derive from Carboniferous, Permian and Triassic clastic rocks occurring in the area surrounding the Czatkowice Quarry. The chemical compositions of rounded detrital garnet and tourmaline grains suggest metamorphic and igneous rocks as initial sources, perhaps located in the Bohemian Massif. However, a hypothetical landmass located south of the Kraków–Wieluń Upland might have been an additional source area. The euhedral zircon and garnet grains were transported directly from crystalline rocks, which may have been Carboniferous-Permian volcanic rocks and crystalline basement elevations of Brunovistulicum exposed during Jurassic pre-Callovian sedimentation in the Czatkowice area.

8

1D modelling of hydrocarbon generation and expulsion from Oligocene Menilite source rocks in the San and Stryi rivers region (Polish and Ukrainian Carpathians)

Kosakowski P.

Geological Quarterly

|

2013

|

Vol. 57, No. 2

307–-324

EN

Based on geochemical data of the Oligocene Menilite Shales in the Boryslav–Pokuttya, Skole (Skyba), Silesian (Krosno) and Dukla units in the Carpathians, between Krosno and Styi towns, 1D modelling of generation and expulsion processes of hydrocarbons has been carried out. These strata are characterized by mostly high organic matter content, the total organic carbon (TOC) content reaching up to 26 wt.%. The highest hydrocarbon potential was recorded in the Boryslav–Pokuttya and Skole units. Organic matter in the Skole (Skyba) Unit is immature; in turn, in the Boryslav–Pokuttya, Silesian (Krosno) and Dukla units it is mature enough for generating hydrocarbons. Results of the modelling reveal that during the deposition of flysch in all the above mentioned Outer Carpathian units the Menilite source rocks did not reach a level of thermal maturity high enough to generate hydrocarbons. Conditions of hydrocarbon generation were obtained in the thrusting stage of the Outer Carpathians. In general, the process of hydrocarbon generation began at depths of less than 2 km in the Polish part, and about 4 km in the Ukrainian part. The kerogen transformation level reached from 10% to to complete transformation as in the Suche Rzeki IG 1 well.The results of the modelling of hydrocarbon generation and expulsion from the source rocks of all the units reveal that the highest maturity and the highest generation potential were obtained by the Menilite Shales in the Silesian and Dukla units.

9

Obliczanie ciepła radiogenicznego osadów cechsztynu i karbonu na podstawie danych geofizyki otworowej w rejonie rafy Brońsko

Bała M., Waliczek M.

Przegląd Geologiczny

|

2012

|

Vol. 60, nr 3

155-163

EN

Rocks characterized by an increased kerogene transformation ratio, which is an important indicator of hydrocarbon generation in petroleum exploration, generate more radiogenic heat as well. The goal of this paper was to evaluate radiogenic heat (A) in several boreholes drilled through Zechstein and Carboniferous deposits of the Brońsko Reef. Based on spectral gamma ray and Litho-Density Logs measurements, the quantitative concentration of radioactive elements including uranium, thorium and radioactive isotope of potassium (40K) was evaluated. These data along with bulk density were subsequently used to calculate the radioactive heat. The calculations were performed for boreholes B-2, B-3, B-4 and B-8, located in central part of the reef. Increased values of A appeared characteristic for the Main Dolomite, Zechstein limestone and Carboniferous deposits with high share of shales.

10

Microbial gas system and prospectives of hydrocarbon exploration in Miocene strata of the Polish and Ukrainian Carpathian Foredeep

Kotarba M. J., Peryt T. M., Koltun Y. V.

Annales Societatis Geologorum Poloniae

|

2011

|

Vol. 81, No 3

523-548

EN

Molecular composition of natural gases accumulated in autochthonous Miocene strata of the Polish and Ukrainian Carpathian Foredeep is dominated by methane, which usually constitutes over 98 vol%. Methane was generated by the carbon dioxide reduction pathway of microbial processes. Ethane was generated both during microbial and thermogenic processes ("oil window") and propane at the initial stage of the low-temperature thermogenic processes, and also by the microbial processes. The rhythmic and cyclic deposition of Miocene clays and sands as well as the vigorous generation of microbial methane caused that the gas produced in claystone beds was accumulated in the overlaying sandstones, and capped, in turn, by the succeeding claystones. Such generation and accumulation system of microbial gases gave rise to the formation of multi-horizontal gas fields. Analysis of the distribution of immature humic dispersed organic matter in the Upper Badenian and Lower Sarmatian sequences indicates that it is practically homogeneous. A migration range of microbial gases was insignificant and locations of their accumulations would depend only on the existence of proper type of traps (compactional anticlines situated above basement uplifts, sealed by the Carpathian Overthrust and/or by faults; stratigraphic pinching out and stratigraphic traps related to unconformities). Another situation is encountered in the south, beneath the Carpathian Overthrust. The thickness of the autochthonous Miocene strata in this area is more than 1,500 metres. Geochemical studies reveal that from a depth of 2,500 metres starts the process of low-temperature thermogenic hydrocarbon generation (“oil window”). At greater depths, more than 7,500 metres, within the autochthonous Lower Miocene basin only the high-temperature methane ("gas window") could be produced and accumulated.

11

Evaluation of hydrocarbon potential of the autochthonous Miocene strata in the NW part of the Ukrainian Carpathian Foredeep

Kotarba M. J., Więcław D., Kosakowski P., Koltun Y. V., Kowalski A.

Annales Societatis Geologorum Poloniae

|

2011

|

Vol. 81, No 3

395-407

EN

The quantity, genetic type, maturity and hydrocarbon potential of dispersed organic matter were determined for the complete sequence of the autochthonous Miocene ranging from the Lower Badenian Sandy-Calcareous Series to the Lower Sarmatian Upper Dashava Formation of the Bilche-Volytsia Unit. Geochemical analyses were conducted on 78 core samples collected from 11 wells in the Ukrainian Carpathian Foredeep between the Ukrainian-Polish state border and the Stryi River. The most favourable source-rock parameters characterize the Upper Badenian Kosiv Formation where the highest TOC contents, from 0.44 to 2.01 wt% (median 0.76 wt%), were found. Only slightly lower values were obtained for the Lower and the Upper Dashava formations – from 0.01 to 1.45 wt% (median 0.72 wt%) and from 0.62 to 0.77 wt% (median 0.71 wt%), respectively. In the Lower Badenian Sandy-Calcareous Series, the Lower Badenian Baraniv beds, and the Upper Badenian Tyras Formation, the TOC content is lower and varies from 0.00 to 0.77 wt%. Immature type III (terrestrial) kerogen dominates the analysed sections of the Kosiv and Dashava formations. Marine organic matter was detected sporadically, and only in the Upper Badenian Kosiv Formation in the vicinity of Kokhanivka, and in the Upper Badenian Kosiv and Tyras formations.

12

Burial and thermal history and hydrocarbon generation modelling of the Lower Palaeozoic source rocks in the Kraków–Rzeszów area (SE Poland)

Kosakowski P., Wróbel M.

Annales Societatis Geologorum Poloniae

|

2011

|

Vol. 81, No 3

459-471

EN

Burial history, thermal maturity and timing of hydrocarbon generation were modelled for the Ordovician and Silurian source rocks in the basement of the Carpathian Foredeep. 1-D modelling was carried out for wells located in the area between Kraków and Rzeszów cities (SE Poland). The following wells were modelled: Będzienica 2, Hermanowa 1, Nawsie 1, Nosówka 2 and 12, Pilzno 40, and Zawada 8K. The Ordovician and Silurian source rocks, containing oil-prone Type-II kerogen, are generally immature showing less than 0.5% reflectance of vitrinite-like macerals (Ro), in most of the Kraków–Rzeszów area and only in the eastern part the organic matter is early mature, reaching 0.7% equivalent Ro. The highest thermal maturity is found in the eastern part of the study area, near Rzeszów city, where the Lower Palaeozoic strata are buried to the greatest depth. Maturity modelling shows that the source rocks reached the initial phase of the “oil window” only in the eastern part of the area, whereas they are immature in the larger, western portion of the area. In addition, modelling indicates that the onset of petroleum generation started in the late Miocene, after the Outer Carpathian overthrust phase. The generation processes in the eastern part of the analysed area reached the main and late generation phase. The generated hydrocarbons were mostly expelled from the source rocks. In the western part of the study area the generation process has not been initialized.

13

1-D modelling of the hydrocarbon generation history of the Jurassic source rocks in the Tarnogród–Stryi area (SE Poland – western Ukraine)

Kosakowski P., Wróbel M., Koltun Y. V.

Annales Societatis Geologorum Poloniae

|

2011

|

Vol. 81, No 3

473-485

EN

Reconstruction of burial and thermal history was modelled for the Mesozoic strata in the basement of the Polish and Ukrainian parts of the Carpathian Foredeep and in the marginal part of the Outer Carpathians. The 1-D modelling was carried out in profiles of the wells located in the area between Tarnogród and Stryi towns. In the Polish part, the modelling were performed in the profiles of the Księżpol 15, Lubliniec 9, Markowice 2 and Opaka 1 wells, and in the Ukrainian part in the profiles of the Chornokuntsi 1, Korolyn 6, Mosty 2, Podiltsi 1 and Voloshcha 1 wells. The geochemical characteristics of the Mesozoic stratigraphical horizons revealed that the best features of source rocks were present in the Middle Jurassic strata in the Polish part of the study area and in the Middle and Upper Jurassic strata in the Ukrainian part. Within these strata, the horizons of source rocks were distinguished and their quantitative evaluations were characterized. For these horizons, reconstruction of processes for hydrocarbon generation and expulsion were performed. The source rocks in the Polish part reached maturity only in the initial phase of “oil window”. However, the maturity achieved towards the end of the Upper Jurassic was insufficient to exceed the 10% threshold of the transformation degree for hydrocarbon generation. Therefore, the amount of generated hydrocarbons was minimal. Slightly higher maturity of organic matter in the Ukrainian part resulted in exceeding the thresholds of kerogen transformation and the initiation of hydrocarbon generation and expulsion processes. The process began after the deposition of thicker Miocene formations and developed even up to the main phase of the "oil window". The amount of the generated hydrocarbons reached ca. 150 mg/g TOC with an insignificant volume of expulsion.

14

Hydrocarbon generation and expulsion modelling of the lower Paleozoic source rocks in the Polish part of the Baltic region

Wróbel M., Kosakowski P., Poprawa P.

Geological Quarterly

|

2010

|

Vol. 54, No 2

241-256

EN

The burial history, thermal maturity, and timing of hydrocarbon generation of four source rock successions were modelled: the Middle Cambrian, the Upper Cambrian-Tremadocian, the Upper Ordovician (Caradocian) and the lower Silurian (Llandovery and Wenlock). The 1-D modelling was carried out in profiles of eight boreholes throughout the western Baltic region. Four selected boreholes are located offshore: A8-1/83, A23-1/88, B6-1/82 and B4-2A/02, and four onshore: Bialogóra 3, Dbki 3, Leba 8 and arnowiec IG 1. The thermal maturity of source rocks is the highest in the deeper buried western part of the basin and decreases from the west to the east and north-east towards the basin margins. The lower Paleozoic source rocks contain oil-prone Type-II kerogen. The modelling indicated that the onset of petroleum generation from the lower Paleozoic source rocks occurred from the Early Devonian through the early Carboniferous period. The peak of hydrocarbon generation took place from the Late Devonian to the Tournaisian. The majority of hydrocarbons generated were expelled during the latest Early Devonian and Carboniferous, and oil has not been expelled from source rock only in the eastern offshore part of the basin.

15

Palaeogeografia Arktyki w jurze

Golonka J.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2009

|

T. 35, z. 3/1

31-42

EN

Four maps illustrate geodynamic evolution and development palaeoenvironment and palaeolithofacies of the circum-Arctic region during Jurassic times. Plate tectonic process involved break-up of the supercontinent Pangea, rifting and spreading, closure on Mongol-Okhock and Anui oceans, collision of terranes with North America. Clastic sedimentation prevailed during Jurassic in the region. Important source rocks were deposited during Late Jurassic-Early Cretaceous times.

16

Wykorzystanie biomarkerów w korelacji geochemicznej rop naftowych ze złóż Bóbrka-Rogi i Iwonicz Zdrój w powiązaniu z charakterystyką genetyczną potencjalnych skał macierzystych

Matyasik I., Steczko A.

Wiadomości Naftowe i Gazownicze

|

2008

|

R. 11, Nr 4 (120)

4--11

17

Górnojurajsko-dolnokredowe skały macierzyste w zachodniej części Karpat fliszowych

Golonka J., Matyasik I., Skupien P., Więcław D., Waśkowska-Oliwa A., Krobicki M., Strzeboński P., Vasicek Z.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2008

|

T. 34, z. 3/1

73-81

PL

Przedmiotem rozważań przedstawionego artykułu jest analiza możliwości odnalezienia górnojurajsko-dolnokredowych skał macierzystych w zachodniej części Karpat fliszowych, na terenie Polski i Republiki Czeskiej. Górnojurajskie margle mikułowskie stanowią skały macierzyste światowej klasy. Te bogate w substancję organiczną skały z TOC 0.2-10% zasilały ropy naftowe w basenie wiedeńskim i pod nasunięciem karpackim w Czechach i Austrii. Podobne skały macierzyste prawdopodobnie występują w głębokich strefach pod nasunięciem w Polsce. Utwory formacji wędryńskiej i grodziskiej nie zawierają większych ilości węgla organicznego. Większą zawartość TOC stwierdzono natomiast w formacji wierzowskiej i najwyższej części formacji grodziskiej. Utwory te reprezentują globalne anoksyczne wydarzenie oceaniczne OAE 1b. Utwory formacji wierzowskiej mogą stanowić potencjalne skały macierzyste dla systemów obejmujących różnego wieku skały zbiornikowe Karpat zewnętrznych.

EN

The analysis of possibility to find Upper Jurassic--Lower Cretaceous source rocks in the western part of Flysch Carpathians in Poland and Czech Republic was the subject of present paper. The Upper Jurassic organic-rich Mikulov marls represent world-class source rocks. These 1400 m thick organic-rich rocks with TOC value 0.2-10% sourced oils in the Vienna Basin and Carpathian subthrust in Czech Republic and Austria. The similar source rocks perhaps exist in the deeper subthrust areas in Poland. The Vendryne Formation rocks do not contain significant amount of organic carbon. The increased TOC was encountered within the Verovice Formation and uppermost part of Hradiste Formatio. These rocks represent global anoxic event OAE 1b. Verovice Formation contains potential source rocks for the Outer Carpathians systems with reservoirs various in age.

18

Możliwości i ograniczenia w stosowaniu próbek z odsłonięć powierzchniowych do charakterystyki geochemicznej skał macierzystych

Matyasik I., Słoczyński T.

Nafta-Gaz

|

2007

|

R. 63, nr 6

371-387

PL

W pracy przedstawiono na bazie dużej populacji próbek, iż odpowiednio pobrane próbki z odsłonięć powierzchniowych mogą być reprezentatywne dla danych wydzieleń stratygraficznych. Jest to bardzo istotne, ponieważ w wielu przypadkach brak próbek wgłębnych z odwiertów i wówczas dla pełnej charakterystyki basenu sedymentacyjnego musimy posiłkować się próbkami powierzchniowymi. W takim przypadku, w pierwszym rzędzie istotne jest prawidłowe umiejscowienie próbek w pozycji stratygraficznej i określenie wieku. Próbki takie poddawane są standardowym analizom geochemicznym, takim jak piroliza Rock-Eval, ekstrakcja bituminów i analiza biomarkerów. Przy interpretacji wyników badań należy postępować bardzo ostrożnie, zwłaszcza jeżeli chodzi o określenie stopnia dojrzałości termicznej. Próbowano wytypować te parametry, które będą w najmniejszym stopniu podatne na wpływy czynników zewnętrznych. Dla oceny stopnia wpływu czynników zewnętrznych, na jakość uzyskanych wyników, próbowano skorelować je z wynikami otrzymanymi dla próbek wgłębnych z odwiertów. Dzięki tej pracy stwierdzono celowość prowadzenia badań z wykorzystaniem próbek powierzchniowych, jeżeli będą one odpowiednio pobierane i oceniony zostanie wpływ czynników zewnętrznych na skład molekularny wytypowanych grup związków.

EN

For collection samples from outcrops were conducted geochemical investigations: Rock-Eval, bitumen extractions, GC and GCMS. First of all was determined age of samples and stratigraphical position. In geochemical interpretation of results special attention was focused on maturation parameters. Were compared results obtained from analysis of rock samples from wells with analysis results of outcrops. Was evaluated impact weathering effect on geochemical parameters. These investigations were showed that samples from outcrops (properly collected) could be used for geochemical researches.

19

Wskaźniki geochemiczne w ocenie skały macierzystej na przykładzie węgli kamiennych Górnośląskiego Zagłębia Węglowego

Semyrka G.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2006

|

R. 45, nr 2

23-29

PL

W Górnośląskim Zagłębiu Węglowym występują dwa typy genetyczne węgli odzwierciedlające pierwotny materiał roślinny oraz wpływ redukcyjnych lub utleniających warunków środowiska sedymentacji: węgle humusowe i węgle sapropelowe. W celu jakościowo-ilościowej oceny węgli jako skały macierzystej przeprowadzono badania geochemiczne w zakresie analizy elementarnej oraz analizy n-alkanów i izoprenoidów. Do określenia potencjału węglowodorowego skały macierzystej konieczne jest ustalenie składu pierwiastkowego substancji organicznej, pozostającego w ścisłej zależności od jej typu genetycznego. Najczęściej stosowanymi biomarkerami, ze względu na ich powszechne występowanie są n-alkany, a ilościowy stosunek mas cząsteczek nieparzystych do parzystych w łańcuchu molekularnym n-alkanów obrazuje wskaźnik CPI. Stosunek izoprenoidów pristanu do fitanu jest parametrem stosowanym do różnicowania środowisk utleniających i beztlenowych. Parametrem służącym do oceny źródła pochodzenia materii organicznej oraz stopnia jej przeobrażenia jest stosunek izoprenoidów do n-alkanów. W oparciu o uzyskane wskaźniki analityczne dokonano kompleksowej oceny jakości węgli w zakresie ich typu genetycznego, stopnia przeobrażenia termicznego oraz chemizmu środowiska sedymentacji.

EN

As regards origin, two types of coal are found in the Upper Silesian Coal Basin: humic coals and sapropelic coals, which reflects primary plant material and influence of reducing or oxidating conditions in the depositional environment. For the purpose of qualitative and quantitative evaluation of the coals as source rocks, geochemical studies, namely the elemental analysis and n-alkane and isoprenoid analyses were carried out. To determine the hydrocarbon potential of a source rock it is necessary to establish the elemental composition of organic matter, which depends on its genetic type. N-alkanes are the most frequently used biomarkers, considering their common occurrence. The CPI indicator represents the mass ratio of odd to even molecules in the molecular chain of the n-alkanes. The pristine/phytane ratio is a parameter used to differentiate oxidizing environments from oxygen-free environments. The ratio of isoprenoids to n-alkanes is a parameter used for assessment of a source of the organic matter and its transformation degree. On the basis of the obtained analytical indicators, complex evaluation of the coal quality was carried out: their genetic types, thermal transformation degrees and the depositional environment chemistry were determined.

20

Występowanie i zmienność specyficznych biomarkerów w skałach macierzystych utworów fliszu karpackiego

Matyasik I., Steczko A.

Prace Instytutu Nafty i Gazu

|

2004

|

nr 130

135

PL

Dla zidentyfikowanych skał macierzystych w wydzielonych poziomach litostratygraficznych wykonano komplet badań chromatografcznych i spektrograficznych, co pozwoliło na wytypowanie odpowiednich grup biomarkerów charakterystycznych dla każdego z wydzieleń. W pracy prezentowane sąnajlepsze skały macierzyste utworów fliszowych Karpat, takie jak: łupki menilitowe, warstwy istebniańskie czy warstwy wierzowskie, dla których obok konwencjonalnych informacji dotyczących wielkości potencjału węglowodorowego i składu macerałowego podano także rozkład biomarkerów frakcji nasyconej i aromatycznej. Takie połączenie geochemii molekularnej z badaniami pirolitycznymi i petrologicznymi daje pełny obraz skał macierzystych, co jest kluczem w analizie systemu naftowego. Na przykładzie kilku wybranych próbek przedstawiono schemat postępowania przy interpretacji otrzymanych zapisów spektrogramów masowych i korelacji z próbkami rop naftowych. Prezentowane wyniki badań sąrealizowane w ramach projektu badawczego KBN Grant nr ST12B 024 24.

EN

This paper contains the results of source rocks analysis of samples from Outer Carpathian flysh. It was described geochemical characteristic potentially source rocks based on pyrolysis data in conjunction with biomarcers data. There were identified specific compounds (oleanane, gammacerane, retene) for menilite, istebna and wierovice beds. This information could be very useful for correlation crude oils with appropriate source rocks.