Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

O przeszłości i przyszłości górnictwa solnego w Polsce

Kortas Grzegorz, Maj Agnieszka

Przegląd Górniczy

|

2021

|

T. 77, nr 10-12

69--73

PL

W artykule przedstawiono zarys stanu i perspektywy polskiego górnictwa solnego. Wskazano na okoliczności zakończenia działalności górniczej po wdarciach wód do wyrobisk podziemnych kopalń soli w Inowrocławiu w 1907 r. i w Wapnie k. Wągrowca w 1977 r. Obecnie objętość wyrobisk czynnej komorowo-filarowej podziemnej kopalni w wysadzie solnym w Kłodawie przekroczyła 20 mln m3, a możliwość wdarcia tam wód tworzy rosnące zagrożenie dla miasta i okolic Kłodawy. W zagłębiu miedziowym LGOM pokład soli kamiennej na głębokości 900 m eksploatowany jest wielkowymiarowymi komorami. Pierwszą otworową eksploatację złóż soli przez rozpuszczenie w wodzie prowadzono w pokładowym złożu soli w Baryczy k. Wieliczki, potem w otworowej kopalni w Łężkowicach k. Bochni. Nadmierne rozługowania wodą pod nieizolowanym stropem calizn doprowadziły tam do zapadlisk terenu wypełnionych solanką. Obecnie w wysadach solnych, w Górze koło Inowrocławia i w Mogilnie, na głębokościach od 400 m do 1700 m, pozyskuje się roztwory soli metodą otworową. Uzyskane solanki są kierowane do zakładów chemicznych i zastępowane magazynowanymi ciekłymi i gazowymi węglowodorami lub pozostawia się je w kawernach. W Kosakowie k. Gdyni, w pokładzie soli na głębokości 1000 m założono nowoczesny kawernowy magazyn gazowych węglowodorów. Atrakcją w skali światowej są zabytkowe kopalnie soli w Wieliczce i Bochni. Zachowanie niezwykłego piękna tych kopalń wymaga opanowania zagrożenia wodnego, zawałowego i utrzymania warunków klimatycznych i zapewnienia bezpieczeństwa. W ostatnim rozdziale przedstawiono warunki i perspektywy polskiego górnictwa solnego, służące pozyskiwaniu soli kamiennej i solanki, wykorzystaniu przestrzeni wyrobisk do magazynowania węglowodorów i deponowania odpadów. Służyć temu powinno odpowiednie prawo, prace badawcze i inżynierskie.

EN

An outline of the state and prospects of the Polish salt mining industry is presented. The circumstances of the termination of mining activities after the water bursts into the underground salt mines in Inowrocław in 1907 and in Wapno near Wągrowiec in 1977 were indicated. Currently, the volume of the workings of the active chamber and pillar underground mine in the salt dome in Kłodawa has exceeded 20 million m3, and the possibility of water penetration creates an increasing threat to the city and the vicinity of Kłodawa city. In the LGOM copper basin, the salt seam is mined at a depth of 900 m with large-size chambers. The first borehole mining of salt deposits by dissolving in water was carried out in the salt seam deposit in Barycz near Wieliczka, then in the now closed borehole mine in Łężkowice near Bochnia. Excessive water leaching under the uninsulated roof of the valleys led to the sinkholes of the area filled with brine. Currently, salt solutions are obtained in the salt dome, in Góra near Inowrocław and in Mogilno, at depths from 400 m to 1700 m, using the borehole method. The obtained brines sent to chemical plants are replaced with stored liquid and gaseous hydrocarbons or left in caverns. In Kosakowo near Gdynia, in the salt seam at a depth of 1000 m, a modern cavern storage of gaseous hydrocarbons has been installed. A global attraction are the historic salt mines in Wieliczka and Bochnia. Maintaining the extraordinary beauty of these mines requires the control of water and caving hazards, as well as maintaining climatic conditions and ensuring safety. The last chapter presents the conditions and perspectives of the Polish salt mining industry for the extraction of rock salt and brine, the use of excavation space to store hydrocarbons and deposit waste. This should be served by appropriate law, research and engineering works.

2

Selective solution mining within complex deposit structur es at Dallol Region in Ethiopia

Fliss T., Ramm W., Müller B., Ferreira B.

Przegląd Solny

|

2017

|

T. 13

126--129

EN

K-UTEC AG Salt Technologies, a German research and engineering company with more than 60 years of experience within the sector of potash and rock salt mining, develops actually one of the world’s first solution mining operation for selective leaching of potash layers in different levels within the Circum’s Danakil Potash Project. The successful running test work is based on a special well layout and adjusted leaching schedule applying a modified blanket operation. K-UTEC designed the test well and delivered key components of the test facility, like safety equipment and a full laboratory for brine monitoring. To ensure a well targeted test operation K-UTEC commissioned the well and provides a comprehensive support on site. K-UTEC will produce the final products in pilot plant scale after finishing the on site test work.

PL

K-UTEC AG Salt Technologies jest niemiecką firmą, które od ponad sześćdziesięciu lat zajmuje się badaniami i inżynierią w sektorze wydobycia soli kamiennej i potasowej. Obecnie rozwija projekt selektywnej eksploatacji warstw potasowych na różnych poziomach w ramach CIRCUM’s Danakil Potash Project. Test pilotażowy oparty na specjalnym ułożeniu orurowania i przystosowanym harmonogramie ługowania przeprowadzono z powodzeniem. K-UTEC zaprojektował pilotażowe orurowanie oraz dostarczył części składowe a także wyposarzenie dla laboratorium i monitoringu solanki. Po wykonaniu serii terenowych testów pilotażowych K-UTEC wyprodukuje ostateczne urządzenia do zakładu doświadczalnego.

3

A quasi-stationary model of salt leaching

Rybka J., Urbańczyk K.

Przegląd Solny

|

2017

|

T. 13

66--74

EN

In classical models of the cavern leaching process, brine concentration is determined by calculating the increase (or decrease) of concentration in successive time-steps, based on the salt balance. In a quasi-stationary model it is assumed that changes in brine concentration are negligible in the balance. Consequently, a concentration needs to be found at which the leaching rate allows temporary concentration stability to be achieved. Here, both types of models are compared, using the simplest case possible, namely the beginning of initial cut leaching by the method of direct water and brine circulation with an isolated cavern roof. In the case of cylindrical shape of the cavern, both models are compatible. The quasi-stationary model does not take into account the leaching history, as it determines its variable asymptote rather than the brine concentration itself. In the case considered, the formula of the quasi-stationary model is so simple that calculations can be made using an MS Excel spreadsheet. However, in the general case, the algorithm of the quasi-stationary model is much more complicated than that of the classical model, especially if the cavern shape is complex and the method of reverse circulation is applied during the cavern leaching process.

PL

W klasycznych modelach procesu ługowania kawern stężenie solanki wyznacza się przez obliczenie jego przyrostu (lub spadku) w kolejnych krokach czasowych na podstawie bilansu soli. W quasi-stacjonarnym modelu zakłada się, że przyrost stężenia jest pomijalny i wyznacza się takie stężenie, przy którym szybkość ługowania zapewnia chwilową stacjonarność stężenia. Oba modele są tu porównane na najprostszym przypadku – początku ługowania wrębu, w prawym obiegu wody i solanki oraz z izolacją stropu. Oba modele są zgodne, dopóki kształt kawerny jest walcem. Model quasi-stacjonarny nie bierze pod uwagę historii ługowania i nie tyle wyznacza stężenie, ile jego zmienną asymptotę. W rozpatrywanym przypadku formuła quasi-stacjonarnego modelu jest tak prosta, że obliczenia można wykonać w arkuszu MS Excela. W ogólnym przypadku algorytm modelu jest dużo bardziej skomplikowany niż w modelach klasycznych, zwłaszcza gdy kształt kawerny nie jest prosty i stosuje się obieg lewy.

4

Rozpoznawanie budowy geologicznej złoża soli kamiennej „Mogilno I” na podstawie pomiarów georadarem otworowym – korzyści, oszczędności i bezpieczeństwo

Tadych J., Plucińska A., Drogowski J., Paribek J.

Przegląd Solny

|

2014

|

T. 10

5--12

PL

Złoże soli kamiennej „Mogilno I”, eksploatowane otworowo od 1986 r. przez Inowrocławskie Kopalnie Soli „Solino” S.A. od lat jest coraz lepiej rozpoznawane, stosując różnorodne metody badań. W ostatnich latach zasięg złoża i jego budowa wewnętrzna zostały doprecyzowane nowoczesnymi pomiarami georadarem otworowym. Całość dotychczasowych badań geologicznych została zweryfikowana i przedstawiona w formie modelu 3D złoża, co stanowi podstawę aktualizacji dokumentacji geologicznej złoża, podnosząc jednocześnie bezpieczeństwo eksploatacji i środowiska. Obecnie pomiary georadarem otworowym stanowią istotne narzędzie standardowego pakietu prac rozpoznawczych w IKS Solino S.A.

EN

Rock salt deposit „Mogilno I”, exploited through boreholes since 1986 by Inowrocławskie Kopalnie Soli “Solino” S.A., has been better and better explored, using diverse methods. Range and internal geological structure of a salt dome has been clarified applying modern measurements - borehole georadar (Ground Penetrating Radar – GPR). The whole of geological investigations have been verified and presented as a 3D model of a deposit, that is base of geological documentation update, increasing at the same time safety of the exploitation process and natural environment as well. Nowadays borehole georadar surveys are crucial tool at Solino's standard exploration package.

5

Geologiczne i górnicze aspekty budowy magazynowych kawern solnych

Kunstman A., Poborska-Młynarska K., Urbańczyk K.

Przegląd Geologiczny

|

2009

|

Vol. 57, nr 9

819-928

EN

In the last two decades two underground storage facilities were constructed by leaching caverns in salt domes in Poland. Although the storage facilities appeared successful, many wrong ideas about geological and technical problems connected with the underground storage in salt caverns are still popular. Therefore, the paper presents a brief review of the most important aspects of this subject along with history of underground storage in salt caverns, types of storage facilities and geological and technical conditions to be met in selection of the site. Moreover, the problems of water supply and brine recycling or disposal are also discussed and issues connected with spacing, shape and size of caverns and tightness and operation pressure ranged are presented.

6

Techniki eksploatacji ługowniczej w złożu solnym Łężkowic - z historii produkcji solanki na Podkarpaciu

Poborska-Młynarska K.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2009

|

T. 35, z. 3

393-405

PL

Złoże soli kamiennej w Łężkowicach leżące na Podkarpaciu na wschód od Krakowa było eksploatowane metodą ługowniczą z powierzchni w latach 1968-1988. Do produkcji solanki zastosowano kilka odmian technologicznych ługowania. Wraz z postępem wydobycia na polach eksploatacyjnych rozwinęły się niecki osiadań, powstały liczne zapadliska i doszło do zasolenia rzeki Raby. Przez wiele lat podczas eksploatacji i po jej zakończeniu trwały próby zapobiegania destrukcji powierzchni poprzez podsadzanie komór. W artykule scharakteryzowano techniki ługownicze oraz skutki ich stosowania wyrażające się niewłaściwym rozwojem komór. W 2008 roku proces likwidacji kopalni oraz szkód górniczych na powierzchni został zakończony a teren dawnej kopalni - zrekultywowany. Celem artykułu jest zreasumowanie doświadczeń Otworowej Kopalni Soli "Łężkowice" w dziedzinie technik ługowniczych w roku jej ostatecznej likwidacji.

EN

The rock salt deposit Łężkowice occurs in the Sub-Carpathian region to the east of Krakow. The deposit was exploited by solution mining from the surface since 1968 to 1988. Several solution mining techniques were applied in the mine for brine production. Consequently to the progress of the brine output, the subsidence troughs were developed on the well field, numerous sinkholes were created and then the salinity of Raba river appeared. During the exploitation and many years after the mine closure the great attempts were carried out to limit the surface damages by salt caverns backfilling. In the article several leaching techniques applied in the Łężkowice mine are presented as well as the resulting incorrect cavern development. The process of backfilling, leveling of surface damages and mining area recultivation finished in 2008. The goal of the article is the recapitulation of the solution mining experience in the "Łężkowice" mine in the year of its final closure.

7

Aktualne problemy ochrony środowiska w ługownictwie solnym

Korski J., Peciak A.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2008

|

z. 283

99-110

PL

W artykule przedstawiono wybrane aspekty solnego górnictwa otworowego. Występujące deformacje powierzchni terenu w rezultacie eksploatacji soli -katastrofa w kopalni "Wapno" czy zapadlisko w kopalni "Mogilno", prowokują do zadania pytania o możliwość wyprzedzającego wykrywania zagrożeń towarzyszących istnieniu i aktywności górniczej na wysadach solnych poprzez ich stały monitoring. Temat ten jest szczególnie istotny przy coraz szerszym wykorzystywaniu istniejących komór jako podziemnych magazynów węglowodorów gazowych i ciekłych oraz budowie nowych podziemnych kawernowych magazynów w Polsce.

EN

The article describes the selected aspects of solution mining. The surface deformations occurrence as a result of salt exploitation - catastrophe in "Wapno" mine, or the hollow in "Mogilno" mine - raise the question of creating a possibility of in-advance detection of threats which accompany the mining activity on salt diapir by their constant monitoring. This subject is particularly essential due to the increasingly popular use of the existing chambers as underground storehouses of gas and liquid hydrocarbons as well as the construction of new underground cavern storehouses in Poland.