Wyniki wyszukiwania - BazTech

Ograniczanie wyników

2 Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

2 2001

Znaleziono wyników: 2

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Wyszukiwano:
w słowach kluczowych: soligenous mires

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Stratygrafia torfowisk soligenicznych Polski północno-zachodniej

Wołejko L.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

2001

T. 1, z. 1

83--103

W trzynastu dolinowych kompleksach torfowiskowych zasilanych wodami podziemnymi na obszarze północno-zachodniej Polski przeprowadzono badania stratygraficzne. Ustalono genezę, typologię i uwarunkowania krajobrazowe rozwoju torfowisk soligenicznych. Stwierdzono, że torfowiska przepływowe w przeszłości dominowały na badanych obszarach, podczas gdy torfowiska źródliskowe zawsze należały do rzadkości. Na podstawie analizy 100 wybranych profilów wierceń i sondowań odtworzono kierunki przemian sukcesyjnych roślinności torfotwórczej. Pierwszym ogniwem sukcesji torfotwórczej na podłożu mineralnym najczęściej był ols źródliskowy, zastępowany przez turzycowiska i mechowiska. Na powierzchni lądowiejących zbiorników wodnych w pierwszej fazie najczęściej rozwijały się turzycowiska i mechowiska, znikomy był udział szuwarów trzcinowych. Niemal wszystkie badane obiekty noszą ślady antropopresji, aczkolwiek obserwowane są także przejawy spontanicznej regeneracji. Torfowiska soligeniczne północno-zachodniej Polski stanowią biotopy cennych gatunków roślin i interesujących zbiorowisk roślinnych. Do najcenniejszych i najbardziej zagrożonych należą torfowiska przepływowe z roślinnością mechowiskową.

A study on stratigraphy, typology and landscape setting of the ground-water (soligenous) mires were performed in 13 valley systems in north-western Poland. Succession tracts of peatforming vegetation were reconstructed through the analysis of 100 stratigraphic profiles. It has been concluded that percolating mires were frequent in the past while typical spring-mires have always been rare. Presence of different types of peat, gyttja and travertine enabled to reconstruct typical succession schemes and to estimate the degree of transformation of the present vegetation. The most common succession trail started with a spring alderwood, developer directly upon a paludified mineral ground or with a tall sedge communities in case of lake terrestrialization. Further successional stages commonly involved the development of tall sedge and small sedge-moss communities, but the return of forest communities has also been observed. Continuous existence of mesotrophic sedge-moss communities to the present Times has been found in only 2 % of the studied profiles. This points to the pronounced human impast on the studied mires. All types of soligenous mires are valuable landscape elements, deserving protection, but peat-forming percolating mires have the greatest value for the protection of rare flora.

Rozwój i degradacja mokradeł zasilanych wodami podziemnymi na terenie Drawieńskiego Parku Narodowego

Wołejko L., Grootjans Ab., Veeman I., Verschoor A., Stańko R.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

2001

T. 1, z. 1

105--122

Zaprezentowano wyniki badań związku przekształcenia sandrowego krajobrazu na terenie Drawieńskiego Parku Narodowego (DPN) z genezą, rozwojem i procesem degradacji mokradeł. Przeanalizowano dwa kompleksy mokradeł usytuowane w ciągach zagłębień wytopiskowych wzdłuż doliny rzeki Płociczna. Wydłużone, głębokie rynny są obecnie zajęte przez mokradła różnych typów, jeziora i rzekę. Razem tworzą jednolity system hydrologiczny zasilany przez wody podziemne z obszaru wysoczyzny sandrowej i odwadniany przez rzekę Płociczna (dopływ Drawy – Noteci). Kompleks mokradłowy Miradz rozwinął się z zespołu kilku oddzielnych jezior jako jednolite torfowisko przepływowe. Zmiany systemu hydrologicznego doprowadziły do wtórnej fragmentacji tego torfowiska i rozwoju mokradeł innych typów: niewielkiego torfowiska wysokiego, erozyjnego kompleksu źródliskowego i aluwialnego mokradła przy Płocicznej. Kompleks mokradłowy Cieszynka powstał po częściowym spłynięciu jeziora, prawdopodobnie w wyniku zmiany biegu rzeki Cieszynka. Obecnie w skład kompleksu wchodzi zdegradowane torfowisko źródliskowe, pływająca mata trzęsawiskowa, zarastająca pozostałość dawnego jeziora oraz regenerujące się torfowisko przepływowe na obrzeżach zbiornika. Świadectwem dawnego stanu jeziora są odsłonięte, przesuszone pokłady kredy jeziornej, której powierzchnia wyniesiona jest do 1,5 m nad poziom obecnego pła. Badania wykazały, że dynamiczne przemiany typologiczne mokradeł w czasie były uzależnione zarówno od naturalnych procesów geomorfologicznych, jak i od pośredniego i bezpośredniego wpływu człowieka. Istotnym sposobem przywrócenia pierwotnych warunków rozwoju torfowisk na terenie DPN mogłaby być rekonstrukcja systemu hydrologicznego w skali krajobrazu. Wymagałoby to manipulowania poziomem wód w jeziorach i odtworzenia pierwotnego przebiegu cieków. Takie warunki sprzyjałyby w mniejszym stopniu rozwojowi źródliskowych kompleksów erozyjnych, a stymulowały regenerację mezotroficznych torfowisk przepływowych. Dodatkowym celem byłoby gromadzenie dużej ilości czystej wody do wykorzystania jako zasoby wody pitnej.

The paper presents the results of the study of the relationship between the post-glacial landscape transformation and the genesis, development and degeneration of wetlands in the sandur (outwash plain) area of the Drawa National Park. Two wetland complexes have been selected as case-study sites. Both are situated within a chain depression belt, created by the fluvioglacial stream-flow and a melt-out of dead-ice blocks within a large outwash plain. In some depressions lakes are still present, while in others mires have developed. The entire system is drained by the Płociczna River, a tributary of the Drawa and Noteć Rivers. The „Miradz” study site represents a wetland complex which developed from the chain of separated lakes into one large percolating mire. Due to the transformation of the topographic features and the surface hydrologic system the mires have deteriorated and new wetland types evolved, including a small raised bog, an extensive complex of eroding springs and an alluvial fen close to the river. The „Cieszynka” study area is a complex of wetlands developed after a sudden lowering of a previous lake level. The possible cause of this process was a creation of a new course of the Cieszynka River. The resulting wetland system consists of a deteriorating spring mire, a floating mire developed over a recently terrestrialized remainder of lake and a regenerating percolating mire surrounding the latter. Exposed lake chalk deposits, elevated up to 1.5 m above the floating mire surface, are present at the margins of the system. The study shows the dynamic changes in wetland characteristics over time, related both to natural geomorphologic processes as well as to the human impact inside and outside the wetlands. Detailed investigations in a particular mire can supply clues for interpreting past landscape transformation. A possible way to restore the past conditions for mire formation in the Drawa National Park could be the reconstruction of the original hydrological system on the landscape scale. This could be done by manipulating the level of lakes as well as reconstructing original river courses. Such conditions would be less favourable for existence of erosie spring complexes, but would stimulate re-development of mesotrophic mires. A secondary goal would be an increased storage of large quantities of pure natural water for use as drinking water.