Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Formalne podstawy i praktyka prowadzenia badań geologiczno-inżynierskich i geotechnicznych w Polsce

Tarnawski Marek

Przegląd Geologiczny

|

2021

|

Vol. 69, nr 12

954--962

EN

The changing legal conditions for soil investigation are reflected in the practice of their implementation. This, in turn, affects the quality of the investigation results, and ultimately the possibility of obtaining a picture of soil conditions close to reality. Under the current legal framework, three types of soil investigation reports are prepared. It is important to stage their implementation correctly. The amendment to the Construction Law in 2020 may facilitate this, provided that the role of the Geotechnical Opinion in the soil testing process is increased and the proper investor's supervision over the soil investigations is ensured.

2

Rodzaje dokumentacji wykonywanych przy rozpoznaniu podłoża pod inwestycje drogowe

Łupieżowiec M.

Magazyn Autostrady

|

2017

|

Nr 5

105--108

PL

Artykuł dotyczy rozpoznawania warunków gruntowych przy projektowaniu i realizacji inwestycji budowlanych, zwłaszcza budowy dróg. Omówiono rodzaje dokumentacji wykonywanych w zależności od kategorii geotechnicznej. Wskazano na błędy popełniane przy realizacjach, a także na oczekiwania projektantów w zakresie danych potrzebnych do projektowania. Ponadto zwrócono uwagę na potrzebne wartości parametrów pozwalających na bezpieczne i optymalne zaprojektowanie konstrukcji wraz z potrzebnym wzmocnieniem podłoża w świetle aktualnie obowiązującej normy Eurokod 7.

EN

The article analyses the process of identifying soil conditions during the design and completion of construction investments, especially road construction. Types of documentation depending on the geotechnical category have been discussed. Mistakes made during the investments completion and the expectations of designers concerning necessary design data have been pointed out. Moreover, attention has been paid to needed values of parameters which enable safe and optimal design of the structure, as well as to the required strengthening of the subsoil, using the Eurocode 7.

3

Formation of floristic diversity of community of Eleocharitetum Palustris Šennikov 1919 association according to habitat conditions

Gajewski P., Grzelak M., Kaczmarek Z., Glina B., Owczarzak W., Tylman O., Knioła A., Murawski M.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2017

|

Vol. 62, nr 3

93--97

EN

Research on the formation of floristic diversity of Eleocharitetum palustris Šennikov 1919 association according to habitat conditions was conducted in the years 2009-2013 in the Noteć valley, between Czarnków - Nowe Dwory - Lubcz Wielki. On the basis of floristic data collected in this area, syntaxons were differentiated, research on floristic variability was conducted and Shannon-Wiener’s diversity ratio was calculated. The selected community underwent natural valorization, and its utility value was estimated on the basis of dry mass crop and the figure of utility value. The research was supplemented with a soil science assessment of the analyzed habitats. The habitats had a little floristic diversity and a small percentage share of farm-valuable species. They are, however, a valuable element of local ecosystems. Soil parameters in the investigated habitats were differentiated and typical for the represented systematic units. Their system of air-water parameters was influenced mainly by texture as well as content and quality of organic mater.

PL

Badania nad kształtowaniem się różnorodności florystycznej zespołu Eleocharitetum palustris Šennikov 1919 pod wpływem warunków siedliskowych przeprowadzono w latach 2009-2013, w dolinie Noteci, na odcinku Czarnków - Nowe Dwory - Lubcz Wielki. Na podstawie zebranych w terenie danych florystycznych wydzielono syntaksony, przeprowadzono badania różnorodności florystycznej, obliczono wskaźnik różnorodności Shannona-Wienera. Wybrane zbiorowisko zostało poddane waloryzacji przyrodniczej, a także oszacowano jego wartość użytkową na podstawie plonu suchej masy oraz liczby wartości użytkowej (LWU). Badania uzupełniono oceną gleboznawczą analizowanych siedlisk. Siedliska charakteryzowały się małym zróżnicowaniem florystycznym oraz niewielkim procentowo udziałem gatunków wartościowych gospodarczo. Są one jednak cennym elementem lokalnych ekosystemów. Gleby badanych siedlisk wykazywały właściwości zróżnicowane, typowe dla reprezentowanych przez nie jednostek systematycznych. O występującym w nich układzie właściwości powietrzno-wodnych decydowały głównie: uziarnienie oraz zawartość i jakość materii organicznej.

4

The Long-Term Changes of Forest Communities as an Effect of Former Iron-Ore Mining Activities and Current Forest Management: Importance for Local Biodiversity

Podgórska M.

Polish Journal of Ecology

|

2016

|

Vol. 64, nr 1

35--44

EN

The human induced changes affect the transformation of different plant communities. In some cases this process can contribute to increase in local biodiversity, but it depends on type and manner of human activity involved. The main aim of this study is to answer the question how two anthropogenic factors (former and current) can modify the species composition in forest phytocoenoses. The study area is situated in the southern Poland (Małopolska Upland). The studies were carried out on two former (19th century) mining fields where planting Common Beech Fagus sylvatica (field A) and Scots Pine Pinus sylvestris (field B) have been done since the first half of the 20th century. On gob piles (sites transformed by former iron-ore mining), single-species beech (field A) or pine (field B) tree stands are undergoing secondary succession, and transform into multi-species, fertile deciduous forests. This secondary communities corresponding to the types of new, fertile soils (formed by clayey-loamy material of gob piles), generated as a result of mining activities. Whereas, on non-transformed areas forest communities with floristic structures and composition linked to poor and acidophilous phytocoenoses developed. These communities are also compatible with their respective, primary habitats (acid, poor, and sandy soils). Nonetheless, the secondary succession of forest communities on gob piles can be disturbed. In the herb layer of fertile habitats of post-mining sites where Pinus sylverstis was planted (field B) acidophilous species among mesophilous forest species were noted. This process of acidification of humus layer is induced by the fall of needles of pines and it has not been observed in communities with planted Fagus sylvatica (field A). It was found that previous mining activities now affect the secondary succession in the forest communities of northern part of the Małopolska Upland because they have created new habitats where process of forming mesophilous phytocoenoses was observed. Accordingly, former human activity leads to the increase in local biodiversity. On the other side current forest management can reduce this effect as a result of planting tree species which acidify these fertile habitats and suppressed the occurrence of mesophilous forest species, what, by contrast, decrease the species richness.

5

Posadowienie głównego budynku nowego bloku energetycznego z uwzględnieniem specyficznych warunków gruntowych

Knora A., Brol J., Węglorz M.

Materiały Budowlane

|

2016

|

nr 5

14--15

PL

W artykule przedstawiono problemy, jakie napotkano podczas projektowania fundamentu kotłowni i wskazano na konieczność prawidłowego rozpoznania podłoża gruntowego i jego ewentualnej zmienności. W przypadku Elektrowni Turów w podłożu występują granity o różnym stopniu zwietrzenia, co eliminuje konieczność wzmocnienia gruntu. Z drugiej strony narzucone przez technologię osiadanie nie większe niż 15 mm staje się podstawowym kryterium doboru gabarytów płyty fundamentowej. Ważnym zagadnieniem jest właściwe obliczenie współczynnika sztywności podłoża i przedstawienie w odpowiedni sposób w modelu obliczeniowym. Zwrócono też uwagę na obciążenia montażowe, które mogą być decydujące w przypadku zewnętrznych ścian podpiwniczenia i cokołów pod słupy zewnętrzne stanowiące jednocześnie usztywnienie tych ścian. W artykule wskazano na wiele czynników zewnętrznych niezbędnych do uwzględnienia podczas projektowania. Bez ich znajomości nie jest możliwe otrzymanie prawidłowych wyników końcowych.

EN

In the article are presented the problems which has been placed during the design of boiler building’s foundation. As the key issue a proper subsoil recognition and its potential variability were indicated. In case of Turów power plant present in the substrate is granite with varying degrees of weathering. This eliminates any necessity of subsoil reinforcement. On the other hand, enforced conditions by the plant’s technology suppliers of foundation settling not exceeding 15 mm becomes a primary criterion for selection of foundation slab dimensions. Another important issue is a proper computation and presentation in a suitable manner of substrate rigidity coefficient on a computational model. Attention was directed towards assembly loads. They may be a deciding factor in terms of outer basement walls and outer column plinths, which also constitute as wall bracing. The article indicates many external factors necessary to take in to account during the design. Without understanding them it is not possible to obtain the correct final results.

6

Problemy zarządzania ryzykiem geotechnicznym w trudnych warunkach gruntowych

Tarnawski M.

Inżynieria i Budownictwo

|

2016

|

R. 72, nr 7

390--396

PL

Nawet w trudnych warunkach gruntowych nie zawsze docenia się rolę jakości i odpowiedniego zakresu badań podłoża, potrzeby ich etapowania wraz z postępem projektowania i realizacji specjalistycznych robót geotechniczych oraz prowadzenia stałego nadzoru geotechnicznego. Podano przykład, który wskazuje, że taka sytuacja prowadzi do nadmiernego wzrostu ryzyka, opóźnień i dodatkowych kosztów inwestycji.

EN

The role of quality and a proper scope of soil investigation is not appreciated even in difficult soil conditions. The same with the needs of their staging with the progress of design and implementation of specialized geotechnical works and with conducting constant geotechnical supervision. Example given in the article shows that the ad hoc expert support not entirely fulfills its role. Such a situation leads to an excessive increase in the risk, to delays and to additional expenses associated with the investment.

7

Zabezpieczenie wykopów budynków Equator 1 i Equator 2 w centrum Warszawy

Tomczak U., Pachecki T.

Materiały Budowlane

|

2015

|

nr 2

21--22

8

Geobotanical conditions of ecological grasslands on light river alluvial soils

Kaczmarek Z., Gajewski P., Mocek A., Grzelak M., Knioła A., Glina B.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2015

|

Vol. 60, nr 3

131--135

EN

The paper contains a geobotanical characteristics of grassland habitats where ecological management is conducted. It covers the assessment of floral diversity and a detailed description and interpretation of soil conditions. The research was conducted in the vegetation season of 2014 in an individual farm in Srednica (wielkopolskie Voivodeship, czarnkowskotrzcianecki district). In the research area a number of phytosociological relevés was taken. Local habitats were described and characterised. Four soil opencasts were done within the area. Such properties as reaction, the content of total carbon, texture, soil density and its solid phase density, porosity, maximal hygroscopic capacity, water bond potentials of soil, readily and total available water and saturated hydraulic conductivity were marked. The investigated soils were river alluvial soils formed from alluvial sands of Notec's proglacial stream valley, they were characterised by high water permeability and low retention, both of which are typical to light soils. There was little amount of productive and available for plants water. Soil's porosity and density, as well as reaction, were on a beneficial level. Top horizons had high - as for sands - content of carbon which was a result of the specificity of alluvial origin of these soils. The investigated phytocenoses were covered with termophilic xerothermic plants which classifies to xerothermic grasses Festuco-Brometea. These were mainly phytocenoses with the domination of Festuca ovina, Festuca rubra and Agrostis capillaris. Furthermore, a group of Spergulo-vernalis Corynephoretum was found, with a large share of species from Agropyro-Rumicion crispi, what may indicate a flooding character of these grasslands.

PL

W pracy przedstawiono geobotaniczną charakterystykę siedlisk łąkowych, na których prowadzona jest rolnicza gospodarka ekologiczna. Obejmowała ona ocenę zróżnicowania florystycznego pokrywy roślinnej oraz szczegółowy opis i interpretację warunków glebowych. Badania wykonano we wrześniu 2014, na terenie indywidualnego gospodarstwa rolnego w miejscowości Średnica (województwo wielkopolskie; powiat czarnkowsko-trzcianecki). Na badanym terenie wykonano szereg zdjęć fitosocjologicznych. Opisano i scharakteryzowano występujące tam zbiorowiska. W obrębie wydzielenia wykonano 4 odkrywki glebowe. Oznaczono takie właściwości gleby, jak: pH, zawartość węgla ogólnego, uziarnienie, gęstość gleby oraz jej fazy stałej, porowatość, maksymalną pojemność higroskopową, potencjał wiązania wody przez glebę oraz jej potencjalną i efektywną retencję użyteczną, współczynnik filtracji. Badane gleby reprezentowały typ mad rzecznych, wytworzonych z piasków aluwialnych pradoliny Noteci; charakteryzowały się, typową dla gleb lekkich wysoką wodoprzepuszczalnością i niską retencją. Woda produkcyjna oraz dostępna dla roślin wystepowała w nich w niewielkich ilościach. Porowatość i gestość gleby, jak również pH, kształtowały się w nich na korzystnym poziomie. Poziomy wierzchnie cechowały się wysoką - jak na piaski - zawartością wegla, co wynikało ze specyfiki aluwialnej genezy tych gleb. Badane zbiorowiska porośnięte były ciepłolubną roślinnością kserotermiczną, kwalifikującą się do klasy muraw kserotermicznych Festuco-Brometea. Były to głównie zbiorowiska z dominacją kostrzewy owczej (Festuca ovina), kostrzewy czerwonej (Festuca rubra) oraz mietlicy pospolitej (Agrostis capillaris). Ponadto wyróżniono zespół Spergulo-vernalis Corynephoretum, ze znacznym udziałem gatunków ze związku Agropyro-Rumicion crispi, co może oznaczać zalewowy charakter badanych łąk.

9

Projektowanie budowli ziemnych w skomplikowanych i złożonych warunkach geotechnicznych

Batog A., Hawrysz M.

Geoinżynieria : drogi, mosty, tunele

|

2013

|

nr 3

34-43

PL

Projektowanie budowli ziemnych obejmuje bardzo szeroki zakres prac, począwszy od rozpoznania i przygotowania podłoża gruntowego, poprzez ustalenie złoża lub dostawcy kwalifikowanego materiału gruntowego do formowania nasypów, ustalenie technologii wykonawstwa i kryteriów odbioru robót. W niniejszym artykule przedstawiono wybrane zagadnienia oceny stanów granicznych budowli ziemnych, które występują w złożonych i skomplikowanych warunkach gruntowych. W szczególności dotyczy to zagadnień posadawiania nasypów na podłożach słabonośnych w warunkach występowania niekorzystnych obciążeń nasypów modernizowanych linii kolejowych oraz obciążeń sejsmicznych budowli ziemnych na obszarach szkód górniczych lub w zasięgu oddziaływań robót strzałowych w kopalniach surowców skalnych. Omówiono również zasady ustalania zapasów stateczności w zależności od typu i przeznaczenia budowli ziemnej oraz zastosowanego podejścia obliczeniowego.

EN

Earth construction engineering involves a very wide scope of designing works, starting from the recognition and preparation of ground, determination of the seam or provider classified material for earth forming, definition of the delivery technology and work acceptance criteria. This article covers the selected aspects of evaluation of limit conditions of earth construction existing in complex and complicated ground conditions. In particular, this refers to placement of embankments on weak grounds in cases of disadvantageous forces exerted on modernised railway embankments and seismic loads of earth structures in mining-damaged areas or due to underground blasting works. Also the rules of determining static resistance reserves depending on the type and purpose of an earth structure and calculation approach were discussed.

10

Wpływ warunków glebowych na gospodarkę przestrzenną na przykładzie wsi Ślężany w gminie Dąbrówka

Bielska A., Milczarek A.

Przegląd Geodezyjny

|

2012

|

R. 84, nr 8

3-6

PL

W pracy przedstawiono analizę warunków glebowych dla potrzeb opracowania projektów zagospodarowania przestrzennego. Wykorzystując strategiczny plan rozwoju gminy, miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego oraz mapę ewidencyjną i glebowo - rolniczą dokonano analizy warunków glebowych na badanym obszarze. Na podstawie uzyskanych wyników opracowano koncepcję kierunków zmian przeznaczenia i zagospodarowania gruntów na badanym obszarze, ze szczególnym uwzględnieniem założeń zrównoważonego rozwoju. Wyniki badań wskazują, że szczegółowa analiza warunków glebowych dla potrzeb gospodarki przestrzennej gminy, jest potrzebna nie tylko dla obszarów z przeważającą funkcją rolniczą, ale również dla innych obszarów wiejskich. Uwzględnianie warunków glebowych w procesie planowania przestrzennego, pozwala na ochronę środowiska przyrodniczego, daje możliwość podnoszenia walorów turystycznych danego regionu, co wpływa również na rozwój ekonomiczny.

EN

This paper presents the analysis of soil conditions for the purposes of drafting local development plans. On the basis of the strategic plan for development of the commune, local development plans, land register maps and soil-agricultural maps the analysis of soil conditions in the investigated area had been performed. Based on the results thereof a concept for directions of changes in allocation and development of lands in the said area, with particular reference to the sustainable development principle, was created. The results of the research indicate that detailed analysis of soil conditions for the purposes of spatial development of the commune is required not only for the areas of predominant agricultural function, but also for other rural areas. Taking into account the soil conditions in the process of spatial planning allows for protection of natural environment and provides possibility for raising touristic assets of the given region, which influences the economic development thereof.

11

Przykłady analiz przestrzennych w badaniach warunków glebowych obszarów wiejskich na potrzeby systemu GIS

Konieczna J., Trystuła A.

Ekonomia i Środowisko

|

2011

|

nr 1

183--194

PL

Celem pracy jest przedstawienie przykładowych analiz przestrzennych – typowych dla technik GIS – w badaniach warunków glebowych obszarów wiejskich. Podstawę zaproponowanych analiz stanowiły głównie grupy warstw przestrzennych oraz atrybutowe bazy danych dotyczące przestrzennego zróżnicowania pokrywy glebowej. Z tego względu w artykule przedstawiono ogólną charakterystykę warunków glebowych w Polsce, w oparciu o którą dokonano wyboru analiz i interpretacji przestrzennych umożliwiających ilościową i jakościową ocenę stanu pokrywy glebowej.

EN

Polish agricultural production areas vary widely in water resources, terrain relief, agroclimate and soils. The latter are not always suitable for agricultural development. A knowledge of soil resources enables their rational management. The soils, along with ecological, economic and social conditions, form the basis of sustainable development of rural areas. Therefore, it is useful to determine practical methods of detailed evaluation and interpretation of the quantitative and qualitative features of soil cover. GIS spatial analyses constitute one of these methods. Data obtained from spatial analyses forms the basis for the realisation of strategic objectives of rural area management. This paper presents examples of GIS techniques applied in studies of the soil conditions in rural areas. The analysis covered the main groups of spatial layers and attribute databases of the spatial differentiation of the soil cover. The results of the analyses are presented as new thematic layers (thematic maps) and reports in the form of tables and descriptions. The reports contain, among others, an evaluation and interpretation of the soil structure based on their quality class, the occurrence of heavy soils, the degree of difficulty of arable land cultivation and forecasts of potential threats related to water or gully erosion.

12

Zróżnicowanie warunków siedliskowych i zbiorowisk roślinnych w dolinie Iny w okolicach Sowna. Cześć III. Zróżnicowanie zbiorowisk łąkowych na tle warunków glebowych

Gamrat R., Kochanowska R., Niedźwiecki E.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2010

|

T. 10, z. 1

157-165

PL

Równocześnie z badaniami hydrologiczno-glebowymi, na sporadycznie użytkowanych łąkach w dolinie Iny, wykonywano badania florystyczno-fitosocjologiczne (lata 2000-2002). Ich celem było określenie zróżnicowania szaty roślinnej w zależności od warunków glebowych i wilgotnościowych, wzdłuż transektu, przecinającego dolinę na linii Sowno-Przemocze. Na obszarze trzech typów gleb - mad brunatnych, mad próchnicznych i torfowo-murszowych - wyróżniono 15 fitocenoz, wśród których największą powierzchnię zajmowały zbiorowiska trawiaste. Należały do nich: Alopecuretum pratensis, Deschampsietum caespitosae, Scirpetum sylvatici, Valeriano-Filipenduletum, zbiorowisko Deschampsia caespitosa-Carex acuta, zbiorowisko Deschampsia caespitosa-Juncus effusus, zbiorowisko Festuca pratensis, Holcus lanatus-Festuca rubra, Caricetum acutiformis, Phalaridetum arundinaceae i Phragmitetum australis. Sporadycznie występowały zbiorowiska ruderalne (Anthriscetum sylvestris, Urtico-Calystegietum sepium). Zmieniające się warunki glebowe wokół silnie meandrującej rzeki oraz czas trwania wiosennych zalewów wpłynęły na mozaikowatość zbiorowisk roślinnych. Czynnikami w największym stopniu wpływającymi na rozwój i kształtowanie się szaty roślinnej były warunki glebowe i wilgotnościowe oraz antropopresja. Brak stałego użytkowania łąk w dolinie spowodował ekspansję śmiałka darniowego (Deschampsia caespitosa (L.) P.B.).

EN

Simultaneously with hydrological and soil studies on sporadically used meadows in the Ina River valley, floristic-phytosociological properties were investigated in the years 2000-2002. The aim of the study was to determine the diversity of vegetation cover in relation to soil and humidity conditions along the valley transect from Sowno to Przemocze. Peat-muck soils, alluvial humic soils and alluvial brown soils were found in the study area. Out of 15 described phytocoenoses, the largest area was occupied by grasses such as: Alopecuretum pratensis, Deschampsietum caespitosae, Scirpetum sylvatici, Valeriano-Filipenduletum, Deschampsia caespitosa-Carex acuta community, Deschampsia caespitosa-Juncus effusus, Festuca pratensis, Holcus lanatus-Festuca rubra, and then by rushes: Caricetum acutiformis, Phalaridetum arundinaceae, Phragmitetum australis. Ruderal phytocoenoses of Anthriscetum sylvestris and Urtico-Calystegietum sepium occurred sporadically. Diversity of soils around the strongly meandering Ina River and different time of spring floods resulted in mosaic pattern of plant communities. The main factors affecting the development and structure of plant communities were the soil, humidity and antropogenic impacts. A lack of permanent utilisation of meadows in the valley facilitated the expansion of the tufted hair grass (Deschampsia caespitosa (L.) P.B.).

13

Warianty posadowienia budynku hotelowego w okolicach Warszawy i w Gdańsku

Jastrzębska M., Hodor J.

Inżynieria Morska i Geotechnika

|

2010

|

nr 4

501-506

PL

Charakterystyka konstrukcyjna budynku hotelowego. Warunki gruntowo-wodne dla dwu lokalizacji obiektu. Analiza sposobu posadowienia dla obu lokalizacji; rozwiązania konstrukcyjne i technologiczne.

EN

Description of hotel building construction. Soil and water conditions for both localizations. Analysis of foundation for both localizations: construction and technological solutions.

14

The morphological variability of Convallaria majalis L. in natural and cultivated populations in three regions of Poland

Kosiński I., Galera H., Chwedorzewska K.

Polish Journal of Ecology

|

2009

|

Vol. 57, nr 3

473-482

EN

Introducing indigenous plants into cultivation and breeding programs in order to obtain new taxa can create the undesirable effects and pose a real threat to natural populations. The main problem of our study was to assess whether the phenotypic characters might allow distinguishing cultivated Convallaria majalis from plants occurring in natural habitats. The range of phenotype variability of Convallaria majalis L. shoots from forests and gardens growing in different edaphic factors was studied in 2005-2006 in north (Gdańsk), central (Warsaw) and south (Cracow) regions of Poland. Ten or eleven forest locations and the same number of garden locations were designated in each region. The soil at the forest sites was poorer in phosphorus and calcium and more acidic than at the garden sites from which the cultivated plants were obtained. Thirty flowering shoots were collected from each study site. The numbers as well as size of flowers, size of racemes and leaves were investigated. The following hypotheses were formulated: (a) due to conscious and unconscious selection, cultivated plants should have more numerous and larger flowers and a longer inflorescence (these characters are most significant for the ornamental appearance of the plant) than plants growing in forests; (b) cultivated plants exhibit less phenotype variability than do natural populations. The forest plants from all the three regions together had, in comparison with garden plants, significantly shorter racemes with fewer flowers, a narrower and shorter perianth, and a longer lower leaf with a narrower and longer leaf blade. In the forest plants raceme length exhibited the highest variability while the lowest was noted in perianth length. More morphological differences were noted between the forest and garden plants than among those from the three different regions. The results obtained indicate that the level of variability in the studied characters was similar in forest and cultivated plants. A high level of variability in some morphological characters of lily of the valley probably stems from the high phenotype plasticity of this plant and the diversified biotope conditions in which it occurs. The significant differences between forest and garden plants could have been related to differences in habitat conditions.

15

Mineralizacja organicznych związków azotu w glebie w świetle długoletnich doświadczeń łąkowych IMUZ

Sapek B., Kalińska D.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2004

|

T. 4, z. 1

183-200

PL

Na podstawie wyników długoletnich doświadczeń łąkowych na glebach mineralnych, w zróżnicowanych warunkach uwilgotnienia, odczynu oraz dawki i formy nawozu azotowego, dokonano o ceny jakościowej i ilościowej wydajności mineralizacji organicznych związków azotu oraz dynamiki i zmian jego mineralnych form - amonowej i azotanowej w glebie łąki kośnej. Badania wykonywano w warunkach inkubacji izolowanych próbek gleby in situ oraz w glebie pobranej spod roślinności. Ponadto wstępnie oceniono wpływ zaniechania użytkowania łąki kośnej na zasobność gleby w azot mineralny. Stwierdzono, że przebieg i wydajność mineralizacji związków azotu w glebie zależą od właściwości gleby i warunków w niej panujących, zwłaszcza wilgotnościowych, od pogody w danym roku i okresie wegetacyjnym oraz od dawki i postaci nawozu azotowego. Mineralizacja przebiega najintensywniej w okresie od maja do końca lipca, a jej wydajność istotnie się różni od wydajności w pozostałym czasie. Nawożenie deszczowanej łąki kośnej mineralną formą azotu zwiększa wydajność mineralizacji w porównaniu z wydajnością po stosowaniu formy organicznej - gnojówki. Zaniechanie użytkowania i nawożenia łąki powoduje nagromadzanie się azotu, zwłaszcza N-NH4, co w warunkach sprzyjających nitryfikacji może być źródłem azotanów wymywanych do wód gruntowych.

EN

Qualitative and quantitative estimation of mineralization rate of organic nitrogen compounds and the dynamics of mineral nitrogen forms - ammonium and nitrate in the soil from mown grassland have been studied. The estimation was based on the results from long-term grassland experiments on mineral soils under different conditions of moisture, pH, doses and forms of nitrogen fertilizer. The assessment was performed in the conditions of in situ soil incubation and in the soil under herbage. Moreover, the effect of abandoned mowing on mineral nitrogen content in the soil was preliminarily assessed. The dynamics and mineralization rate of organic soil nitrogen was found to depend on soil properties, especially its humidity, on weather in particular years and vegetative seasons and on the dose and form of nitrogen fertilizer. The most intensive mineralization took place from May to July and its efficiency differed significantly from that during the rest of the season. Fertilization of irrigated mown meadow with mineral forms of nitrogen increased the efficiency of mineralization in comparison with the efficiency after applying organic form of nitrogen - slurry. Abandoned use and mowing resulted in the accumulation of mineral nitrogen, particularly N-NH4, which, under favourable conditions, could be the source of nitrate leaching to ground waters.

16

Potrzeba uwzględniania właściwości gleby i warunków glebowych oraz metod ekstrakcji w ocenie zagrożeń środowiskowych pierwiastkami śladowymi

Łabuda S., Niemira A.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2000

|

Vol. 7, nr 5

465-471

PL

W ocenie zawartości pierwiastków śladowych w glebie należy koniecznie uwzględniać ważne cechy gleby, a spośród fizykalnych, chemicznych i biologicznych właściwości gleby, można wskazać na odczyn gleby, zawartość koloidów glebowych oraz zawartość C-organicznego i N-ogólnego w glebie. Uwzględnianie warunków glebowych, a zwłaszcza stosunków powietrzno-wodnych należy uznać także za konieczne, gdyż warunki glebowe znacznie modyfikują mobilność pierwiastków śladowych i przyswajalność pierwiastków dla roślin. W środowiskowej oraz w chemiczno-rolniczej ocenie zawartości pierwiastków śladowych w glebie najważniejszymi prezentowanymi informacjami analitycznymi powinny być metody ekstrakcji oraz metody pomiaru pierwiastków w ekstrakcie glebowym.

EN

In the evaluation of content of trace elements in the soil important characteristics should be taken into consideration. From among soil properties, particularly the soil reaction and content of colloids as well as C-organic and total-N contents in soil should be taken into consideration. Soil conditions and particularly air-water relationship should also be examined. Since soil conditions considerably modify the mobility of trace elements and their availablity for plants. In environmental and agrochemical evaluation of trace elements content in soil the most important analytical information should be presented vic. the extraction methods and methods of measurement of trace elements in soil extract.