Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Charakterystyka surowcowa odpadu eksploatacyjnego z kopalni piaskowca w Wysoczanach (woj. podkarpackie)

Panna W., Wyszomirski P., Myszka R.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2014

|

nr 88

183--194

PL

Badaniom zostały poddane cztery próbki łupka krośnieńskiego, pochodzącego z kopalni piaskowca krośnieńskiego w Wysoczanach (woj. podkarpackie). Dwie z nich stanowiły frakcję odpadową po kruszeniu surowca (z wkładkami łupków), natomiast kolejne pochodziły z przeławiceń łupków, towarzyszących pokładom piaskowca. Głównym kryterium doboru próbek była zawartość smektytu, którą wyznaczono spektrofotometryczną metodą sorpcji TETA Cu(II). W najbardziej zasobnej w ten minerał próbce wyniosła ona ponad 8%. Szczegółową charakterystykę surowcową tej próbki przeprowadzono przy użyciu takich metod jak: analiza rentgenograficzna, spektroskopia w podczerwieni, analiza termiczna oraz analiza chemiczna i granulometryczna. Badania fazowe wykazały, że kopalina zawiera około 30% minerałów ilastych. Są one reprezentowane przez minerały grupy smektytu i chlorytu oraz illit. Szczegółowe badania rentgenograficzne - przeprowadzone według procedury zaproponowanej przez Brindley'a i Browna (1980) - wykazały, że smektyty mają charakter wapniowo-magnezowy, zaś chloryty są reprezentowane przez odmianę pęczniejącą i niepęczniejącą. Minerałami nieilastymi są natomiast kwarc, kalcyt i dolomit. Wykonane wstępne badania wskazują na możliwość wykorzystania odpadów eksploatacyjnych z kopalni piaskowca w Wysoczanach jako materiału hydroizolacyjnego do uszczelniania lokalnych składowisk odpadów komunalnych.

EN

Investigations were carried out on four samples of the Krosno shale, collected in the Wysoczany quarry of the Krosno sandstones (Podkarpackie Voivodeship). Two of them represent a fraction discarded after crushing of the sandstone with insets of shales, two others were sampled directly from the shale insets in the sandstone. The major criterion of sample selection was the content of smectite, determined with the TETA Cu(II) sorption spectrophotometry. In the sample richest in smectite its content is above 8%. The list of methods used to characterize this sample in details includes X-ray analysis, infrared spectroscopy, thermal analysis, chemical analysis and grain size analysis. The phase methods indicate that the raw material contains about 30% of clay minerals, represented by the minerals of the smectite and chlorite groups and illite. Detailed X-ray studies conducted following the method of Brindley and Brown (1980) have revealed that the smectites represent the calcium-magnesium variety, while the chlorites belong to the swelling and non swelling varieties. The clay minerals are accompanied by quartz, calcite and dolomite. Preliminary investigations on utilization of the exploitation waste from the sandstone quarry in Wysoczany point to its suitability as a waterproofing material for sealing minor landfills of communal waste.

2

Ocena zawartości smektytu w niektórych ceramicznych surowcach ilastych na podstawie spektrofotometrycznych badań sorpcyjnych

Panna W., Prosowicz G, Wyszomirski P.

Chemik

|

2014

|

Vol. 68, nr 7

612--619

PL

Przedmiotem badań była ocena zawartości smektytu w wybranych iłach krakowieckich, stanowiących podstawowy surowiec przemysłu ceramiki budowlanej w południowo-wschodniej Polsce. Badania te przeprowadzono stosując głównie spektrofotometryczne metody sorpcyjne przy użyciu trietylenotetraaminy miedzi (II) (TETA Cu(II)) oraz błękitu metylenowego. Uzyskane wyniki różniły się względem siebie, a różnice w oznaczeniach dochodziły do 6%. Stwierdzono, że bardziej dokładną ocenę zawartości smektytu uzyskuje się przy zastosowaniu sorpcji jonowymiennej kompleksu miedzi. Badane iły charakteryzują się zmienną zawartością tego minerału mieszczącą się w przedziale 13 – 20%. W celu weryfikacji wyników oznaczeń wykonano również analizy: rentgenograficzną i składu ziarnowego. Podwyższona zawartość chlorytu w badanych próbkach i częściowa koincydencja jego najbardziej diagnostycznego, niskokątowego refleksu 14 Å z refleksem smektytu 12,5÷15 Å uniemożliwiła jednak jednoznaczne oszacowanie udziału tego drugiego minerału.

EN

The object of the study is the analysis of smectite content in selected Krakowiec clays that are basic materials for construction ceramics industry in south-eastern Poland. The studies were carried out mainly by means of sorption-spectrophotometric methods with copper (II) triethylenetetramine (TETA Cu(II)) and methylene blue. The results differed in respect to each other and differences of determination were as high as 6%. It was found that more accurate analysis of smectite content can be achieved using ion-exchange sorption of copper complex. Studied clays have variable content of smectite in the range of 13 – 20%. In order to verify determination results, X-ray and particle size distribution analysis were also performed. The increased chlorite content in studied samples and the partial coincidence of its most diagnostically useful low-angle reflection (14 Å) with the smectite reflection 12.5-15 Å have made it impossible to accurately estimate content of the latter.

3

Spherules associated with the Cretaceous–Paleogene boundary in Poland

Brachaniec T., Karwowski Ł., Szopa K.

Acta Geologica Polonica

|

2014

|

Vol. 64, no. 1

99--108

EN

The succession of the Lechówka section near Chełm in south-eastern Poland presents the first complete record of the Cretaceous–Paleogene (K–Pg) boundary in Poland. Samples of the boundary clay were examined for microtektites and shocked minerals to confirm the impact origin of the sediment. The spheroidal fraction reveals morphological and mineralogical features, e.g., spherules, similar to material from the K–Pg boundary as described from elsewhere. The impact genesis of the spherules is confirmed by the presence of nickel-rich spinel grains on their surfaces. The spinels are considered to be primary microlites and, thus, the spherules at Lechówka can be classified as microkrystites. No shocked minerals were noted. The deposits with spherules comprise Aland Mg-rich smectite (Cheto smectite). This almost pure Mg-rich smectite, forming up to 100% of the clay fraction, derived from the weathering of the impact glass. It is proposed that the spherules isolated from the Cretaceous-Paleogene boundary clay at Lechówka come from the Chicxulub crater in Mexico.

4

Budowa, właściwości i zastosowanie minerałów warstwowych

Kunert A., Zaborski M.

Przemysł Chemiczny

|

2006

|

T. 85, nr 11

1510-1517

PL

Przedmiotem pracy są minerały warstwowe, ze szczególnym uwzględnieniem związków kationo- i aniono-wymiennych. Do minerałów warstwowych kationo-wymiennych zaliczane są przede wszystkim smektyty, których ważnym przedstawicielem jest montmorylonit. Natomiast minerały warstwowe aniono-wymienne stanowią podwójne wodorotlenki metali.

EN

A review with 109 refs. covering the structure, classification, and properties of clays, esp. montmorillonite, smectites, and double-layered hydroxides.

5

Tiksotropowe, nienasycone żywice poliestrowe o przedłużonej trwałości z zastosowaniem modyfikowanych smektytów

Oleksy M., Galina H.

Polimery

|

2000

|

T. 45, nr 7-8

541-547

PL

Badano wpływ budowy podstawnika przy atomie azotu w czwartorzędowych solach amoniowych (tabela 1) na trwałość i reaktywność nienasyconych żywic poliestrowych (UP) z dodatkiem smektytów (środków polepszających mieszalność żywic i ich odporność na sedymentację) modyfikowanych tymi solami (tabela 2). Badaniami objęto 56 czwartorzędowych soli amoniowych. Jako smektyt stosowano bentonit. Wpływ soli amoniowych oceniono w porównaniu z układem modelowym (styren + bezwodnik maleinowy), handlową UP oraz handlową preakcelerowaną UP (tabele 3 i 4, rys. l i 2). Stwierdzono, że obecność czwartorzędowej soli amoniowej w UP zarówno dodawanej bezpośrednio do żywicy, jak i obecnej w modyfikowanym bentonicie wpływa korzystnie na przedłużenie czasu trwałości żywic, nie pogarszając przy tym zbytnio ich reaktywności. Najlepsze rezultaty uzyskano w przypadku soli, które miały jeden podstawnik aromatyczny (najlepiej benzylowy), a pozostałe były podstawnikami alifatycznymi (układy z solą 21).

EN

The durability and reactivity of saturated polyester resins modified with smectites (added to enhance compatibility and resistance to sedimentation) (Table 2) were studied in relation to the structure of the substitu-ent at the nitrogen atom in quarternary ammonium (R1R2R3R4)N+X~ salts (Table 1). Altogether 56 salts were examined. Bentonite was used as smectite. The effect of the ammonium salts was evaluated by comparison with the model system (styrene + maleic anhydride), commercial unsaturated polyester resin and commercial pre-accelerated resin (Tables 3, 4, Figs. 1, 2). The quarternary ammonium salt added directly to the resin or present in the modified bentonite, enhanced the durability of the resin with the reactivity only slightly affected. The salts with one aromatic substituent (benzyl) and the other aliphatic (systems with salt 21) proved best.