Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ocena przydatności wybranych surowców ilastych południowo-wschodniej Polski do produkcji kruszyw lekkich na podstawie mikroskopii wysokotemperaturowej

Panna W., Wyszomirski P., Gasek K., Dudek R., Łabuz A.

Cement Wapno Beton

|

2015

|

R. 20/82, nr 2

79--87

PL

W celu określenia przydatności niektórych surowców ilastych południowo-wschodniej Polski do produkcji kruszyw lekkich zbadano iłowce i iły, o dużej zawartości smektytu, pochodzące z Dylągówki, Harasiuk, Woli Rzędzińskiej i Łukowej. Do badań tych zastosowano mikroskop wysokotemperaturowy oraz wykorzystano numeryczną analizę obrazu, zaproponowaną przez autorów. Stwierdzono, że największy przyrost objętości w trakcie obróbki termicznej, wynoszący około 200%, wykazują iłowce, pochodzące z górnej i dolnej części złoża Dylągówka. Ustalono, że jest to przede wszystkim spowodowane dużym udziałem smektytu, a także hematytu. Oprócz tego surowce ilaste z Dylągówki osiągają duży interwał prażenia, około 150ºC, na co duży wpływ ma zwiększona zawartość opalu. Natomiast występowanie w surowcach ilastych skaleni znacznie zmniejsza ten interwał, prawdopodobnie ze względu na powstanie fazy ciekłej o niskiej lepkości w zakresie temperatur bliskich 1100ºC.

EN

The authors tested the suitability of some clay raw materials from southeastern Poland for the production of light-weight aggregate. The examined samples were the claystones and clays with high smectite contents from Dylągówka, Harasiuki, Wola Rzędzińska and Łukowa. Hot stage microscopy combined with the image processing analyses was an important part of the methods, including also X-ray diffraction and grain size analyses. The experimental results have shown that the highest volume increase, equal to ca 200%, reveal the claystone samples from the upper and lower parts of the Dylągówka deposit. Such a favourable volume increase was caused by high smectite content and additionally also of hematite. These samples have also a wide interval of thermal expansion (the I coefficients reach 150°C), being mainly an effect of higher opal content. However, the presence of feldspars in this raw materials considerably lowers the firing interval as it generates the formation of an undesired liquid phase with low viscosity, at the temperatures not exceeding 1100°C.

2

Charakterystyka surowcowa kopaliny ilasto-krzemionkowej ze złoża Dylągówka–Zapady (polskie Karpaty fliszowe)

Panna W., Wyszomirski P., Myszka R.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2014

|

T. 30, z. 2

85--102

PL

Badaniom zostały poddane trzy próbki z nieeksploatowanego dotąd złoża Dylągówka–Zapady. Charakterystyka surowcowa tych próbek, pochodzących z różnych głębokości złoża, polegała na określeniu ich składu fazowego (przy użyciu takich metod jak: analiza rentgenograficzna, spektroskopia w podczerwieni oraz analiza termiczna), składu chemicznego, ziarnowego oraz określenia właściwości sorpcyjnych. Badania te wykazały, że kopalina w przekroju pionowym złoża wykazuje zmienny skład chemiczny i mineralny, aczkolwiek generalnie jest zasobna w minerały grupy smektytu (montmorillonit). Zawartość tego minerału ilastego mieści się w przedziale 28–43%. Kolejną fazą mineralną, która ma istotny wpływ na właściwości technologiczne omawianej kopaliny jest opal. Obecność tej fazy krzemionkowej została potwierdzona analizą rentgenograficzną i termiczną. Stwierdzono, że w próbkach pobranych z różnych głębokości złoża występuje zarówno opal-A jak i opal-CT. Ponadto, w próbce pobranej z nadkładu złoża, stwierdzono także obecność innego minerału wykazującego właściwości sorpcyjne, tj. zeolitu (klinoptilolit). Z występowaniem w badanej kopalinie podwyższonej ilości smektytów, opalu i zeolitów, wiąże się jej wybitna drobnoziarnistość i dobre właściwości sorpcyjne, co predysponuje ją do wykorzystania jako sorbentu różnego rodzaju zanieczyszczeń.

EN

Examinations were carried out on three samples from the as yet unexploited Dylągówka–Zapady shale deposit. The samples represent various horizons of the deposit, from which the following characteristic features were determined: phase composition (using XRD analysis, infrared spectroscopy IS, and thermal analysis), chemical composition, grain-size distribution, and sorption properties. The results prove that the shales show vertical variability with respect to their chemical and mineral compositions, being generally rich in the minerals of the smectite group (montmorillonite). The content of this mineral ranges from 28 to 43%. The next mineral phase that significantly affects the technological properties of the prospective commodity is opal. This siliceous compound was identified with the XRD and DTA methods as two phases, i.e., opal-A and opal-CT. Additionally, in a sample collected from the overburden of the deposit, another mineral with sorption properties, i.e., clinoptilolite (group of zeolites), has been identified. The presence of higher amounts of smectite, opal, and zeolite results in the considerably fine grain size of the rocks as well as good sorption properties, being a potential sorbent of contaminants of various kinds.

3

Ceramizacja sorbentów naturalnych zawierających jony CrO42-

Król M., Lada A., Mozgawa W.

Materiały Ceramiczne

|

2011

|

T. 63, nr 2

413-418

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań nad zastosowaniem naturalnych sorbentów do pochłaniania anionów chromianowych(VI) z roztworów wodnych i późniejszego wykorzystania w procesie ceramizacji do otrzymywania tworzyw budowlanych. Do badań wykorzystano naturalne sorbenty pochodzące ze złóż karpackich. Sorpcję jonów CrO42- przeprowadzono na odpowiednio przygotowanych smektycie i klinoptilolicie. Obróbka wstępna polegała na przekształceniu sorbentów w jednorodne formy sodowe, a następnie otrzymaniu form organicznych z wykorzystaniem HDTMA. Proces miał na celu zmianę ładunku powierzchniowego sorbentów i tym samym przekształcenie ich w anionity. Tak przygotowany materiał wykorzystano do pochłania jonów CrO42- z wodnego roztworu chromianu(VI) sodu. Wielkość sorpcji określono na podstawie badań spektrofotometrycznych. Sorbenty po procesie sorpcji użyto do otrzymywania nowych tworzyw budowlanych o korzystnych właściwościach wytrzymałościowych. Tworzywa te otrzymano poprzez wypalanie w temperaturach 900°C i 1100°C sześciennych kształtek, wykonanych z mieszaniny smektytu i klinoptilolitu w proporcjach wagowych 4:1. Wykazano także skuteczność immobilizacji jonów chromu w mineralnej osnowie. Metodami badań wykorzystanymi w niniejszej pracy były spektroskopia w podczerwieni, rentgenowska analiza fazowa, obserwacje w skaningowym mikroskopie elektronowym, spektrofotometria UV-VIS i badania technologiczne.

EN

This work presents the results of natural sorbents application for immobilization of chromates from aqueous solutions and the usage of them to prepare building materials. For the study, the natural sorbents originated from a Polish deposit were used. Sorption of the CrO42- ions was carried out on suitably prepared smectite and clinoptilolite. Pretreatment consisted in transformation of the sorbents into sodium forms, and obtaining organic forms by using HDTMA. The process changed a surface charge of the sorbents and transformed them into anion exchangers. These preparations were used to adsorb the CrO42- ions from an aqueous solution of sodium chromate(VI). The quantity of sorption was determined on the basis of UV-VIS spectrophotometric analysis. The sorbents after sorption were applied to obtain building materials. The samples ware obtained by firing the cubic samples at 900°C or 1100°C. The samples were prepared from smectite and zeolite in a weight ratio of 4:1. Immobilization effectiveness of CrO4 2- ions in the mineral matrix is shown. In the work, the results of IR spectroscopy, X-ray diffraction analysis, SEM observations, spectrophotometeric analysis and technological investigations are presented.

4

Immobilizacja kationów metali ciężkich w materiałach wypalanych na bazie smektytu i zeolitu naturalnego

Król M., Mozgawa W., Pichór W.

Materiały Ceramiczne

|

2010

|

T. 62, nr 2

218-223

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań nad zastosowaniem naturalnych sorbentów do immobilizacji kationów metali ciężkich (Cd2+, Cr3+, Pb2+, Zn2+ lub Ag+) i późniejszym wykorzystaniem do otrzymywania tworzyw budowlanych. Sorpcja została przeprowadzona na sodowych formach klinoptilolitu i smektytu, pochodzących ze złóż karpackich. Obydwa sorbenty zawierające różne kationy metali ciężkich wykorzystano do otrzymywania nowych tworzyw budowlanych o dobrych właściwościach użytkowych. Próbki otrzymano podczas wypalania w temperaturach 900°C lub 1100°C, wykorzystując jako składnik podstawowy smektyt, a jako składniki schudzające klinoptilolit lub piasek kwarcowy w ilości 20% wagowych. Stwierdzono, że temperatura wypalania, rodzaj kationów metali ciężkich i rodzaj wykorzystanego surowca schudzającego wpływa na gęstość pozorną i wytrzymałość na ściskanie uzyskanych materiałów. Wartości wytrzymałości na ściskanie mieszczą się w zakresie 3-17 MPa. Zaobserwowano także wyraźny wpływ rodzaju kationów metali ciężkich wprowadzonych do struktury materiału na jego wytrzymałość; rośnie ona wraz ze wzrostem stopnia utlenienia jonów. Pomimo to brak jest istotnych różnic w składzie fazowym i mikrostrukturze. Wykazano także skuteczność immobilizacji kationów metali ciężkich w mineralnej osnowie. Metodami badań wykorzystanymi w niniejszej pracy były spektroskopia w podczerwieni, rentgenowska analiza fazowa, obserwacje w skaningowym mikroskopie elektronowym, atomowa spektroskopia absorpcyjna i badania technologiczne.

EN

The work presents results of the application of natural sorbents for immobilization of heavy metal cations (Cd2+, Cr3+, Pb2+, Zn2+ or Ag+) performed from aqueous solutions and of usage them to prepare building materials. Sorption was conducted on sodium form of natural clinoptilolite and smectite originated from Poland. Both sorbents containing various heavy metal cations were applied to obtain building materials. It was demonstrated that the samples composed of 80% smectite - 20% clinoptilolite and 80% smectite - 20% sand, fired at 900°C or 1100°C are safe materials with insignificant leaching of cations. It was found that the temperature of sintering, the introduction of heavy metal ions into materials and a kind of leaching component had the clear influence on bulk density and compressive strength. A range of compressive strength of about 3-17 MPa was measured. The influence of heavy metal cations on the compressive strength values was significant and dependent on the valence of cation immobilized. However, the cations did not modify the phase composition and the microstructure of materials. Effectiveness of cation immobilization in the mineral matrix is shown. In the work, results of IR spectroscopy, X-ray diffraction analysis, SEM observations, AAS analysis and technological investigations are presented.

5

Wpływ obecności SO2 w gazie odlotowym na budowę i właściwości katalityczne (DeNOx) montmorillonitów promowanych Mn

Grzybek T., Olszewska D.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2002

|

Vol. 9, nr 5/6

589-592

PL

Modyfikowany kwasem solnym montmorillonit z Jelsowego Potoku interkalowano oligokationami cyrkonu i promowano jonami Mn2+. Zbadano wpływ obecności S02 na aktywność katalityczną tak przygotowanego katalizatora w reakcji selektywnej redukcji tlenków azotu amoniakiem (DeNOx.). Stwierdzono, że obecność ditlenku siarki prowadzi do trwałego zatruwania badanych katalizatorów, dlatego ich użycie jest możliwe w układach zawierających dwa złoża, przy czym pierwsze służy do eliminacji S02 z gazów odlotowego.

EN

Montmorillonites modified with HCl was pillared with Zr oligocations and promoted with Mn. Its catalytic activity in DeNO reaction with ammonia was determined in the presence and absence of S02. It was found that the S02 presence leads to irreversible deactivation of catalysts and thus their use is possible in two-bed systems, the first of which should remove S02 from the stack gases.

6

Kompozycje polimerowe z modyfikowanymi smektytami

Oleksy M., Galina H., Potoczek M.

Zeszyty Naukowe. Chemia / Politechnika Śląska

|

2001

|

z. 146

165-167

EN

An influence of substituents at quaternary nitrogen atom of ammonium salts used for modification of bentonites on their adsorptive properties towards styrene vapours has been studied. The best properties have been found for bentonites modified with quaternary ammonium salts which consisted of at least one aromatic substituent (preferably benzyl one) and a branched aliphatic substituent with a long carbon chain (more than 8 carbon atoms). It has been shown that the selected modified bentonites are better adsorbers of styrene vapours than the popular active carbon.

7

Skład mineralny skał ilastych z Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów w aspekcie ich surowcowego wykorzystania

Bahranowski K., Gaweł A., Górniak K., Muszyński M., Ratajczak T., Szydłak T., Wyszomirski P.

Górnictwo Odkrywkowe

|

1999

|

Vol. 41, nr 1

93-106

PL

Badano próbki skał ilastych podścielających serię węglonośną (kompleks podwęglowy - P) oraz występujących w nadkładzie serii węglonośnej (kompleks ilasto-piaszczysty - I-P). W kompleksie podwęglowym wyróżniono skały ilaste zasobne w kaolinit, zaś w nadkładzie węgla skały zasobne w smektyt. W artykule przedstawiono charakterystykę kaolinitu i smektytu.0éqţ˙˙Ąđ

EN

Samples of clays underlying the lignite-bearing layer (under lignite complex - P) and clays in the overlay (clay-sand complex - I-P) were analysed. Clay rocks containing considerable amount of kaolinite were found in the under lignite complex, and rocks containing smectite in the overlay. The article discusses the characteristics of kaolinite and smectite.