Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Badania smarów łożysk tocznych w przemyśle

Fidali Marek, Jałowiecki Andrzej

Stal, Metale & Nowe Technologie

|

2023

|

nr 9-10

62--66

PL

Smarowanie mechanizmów maszyn jest kluczową czynnością obsługową należącą do zakresu prac działów utrzymania ruchu. Szczególnie ważnymi podzespołami maszynowymi, które wymagają smarowania i dosmarowywania, są łożyska toczne.

2

The influence of base oil type on the rheological properties of ecological lubricating greases

Kozdrach Rafał

Nafta-Gaz

|

2021

|

R. 77, nr 2

127--135

EN

The article presents the results of research on the influence the type of base oil in lubricating compositions has on the rheological parameters of selected lubricants. Vegetable, mineral, and synthetic dispersion phases were used to produce lubricating greases. The modified amorphous silica was used as the dispersed phase. However, as a modifying additive was used a substance containing the antioxidants, corrosion inhibitors, and EP/AW additives. The experiments on rheological properties were carried out using a Physica MCR 101 rotational rheometer (manufactured by Anton Paar), equipped with a diffusion air bearing and connected to a pneumatic supply – an oil-free Jun-Air compressor and air drying block. The device is equipped with a Peltier system for temperature control in the range of –20°C to 200°C and an external thermostatic VISCOTHERM V2 system, working in the temperature range of –20°C to 200°C. The rheometer control and measurement data analysis were performed using Rheoplus software. The tests were carried out using a cone-plate measuring system with a shear rate range of 0.01–100 s-1 at 20°C for lubricating compositions prepared on various oil bases. To evaluate the value of rheological parameters, the results of tests of the dependence between shear stress and shear rate (flow curves) were used. For the theoretical determined on the flow curves, the following rheological models were used: Bingham, Herschel–Bulkley, Casson, and Tscheuschner. The values of the shear stress (yield point) in depending on the type of dispersion phase has changed. This proves that the use of a base oil with the appropriate functional properties does not weaken, but reinforces the spatial structure of a lubricating grease. It has an important meaning when selecting construction parameters when designing a central lubrication system with grease made from a vegetable oil base (Abyssinian oil). The rheological properties of the lubricating grease are influenced by the type of base oil and thickener, any additives in the grease, the production technology of the grease, and the conditions in which it is used. The tests revealed an important influence of the base oil on the rheological parameters that describe the behaviour of lubricating compositions subjected to stresses and strains in a lubricating system.

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań wpływu rodzaju bazy olejowej kompozycji smarowych na wartości parametrów reologicznych badanych środków smarowych. Do wytworzenia smarów plastycznych zastosowano roślinną, mineralną i syntetyczną fazę dyspergującą. Jako fazę zdyspergowaną wykorzystano modyfikowaną krzemionkę amorficzną. Natomiast jako dodatku modyfikującego użyto substancji zawierającej w swoim składzie przeciwutleniacze, inhibitory korozji oraz dodatki EP/AW. Badania doświadczalne właściwości reologicznych wykonano za pomocą reometru rotacyjnego Physica MCR 101 (prod. Anton Paar), zawierającego dyfuzyjne łożysko powietrzne, podłączone do zasilania pneumatycznego – bezolejowego kompresora Jun-Air oraz bloku osuszającego powietrze. Aparat wyposażony jest w układ Peltiera kontroli temperatury w zakresie od −40 do –200°C oraz w zewnętrzny układ termostatujący Viscotherm V2, pracujący w zakresie temperatur od –20 do –200°C. Sterowanie reometrem oraz analizę danych pomiarowych przeprowadzono za pomocą oprogramowania Rheoplus. Badania wykonywano, stosując układ pomiarowy stożek–płytka, w zakresie szybkości ścinania 0,01–100 s−1 w temperaturze 20°C dla kompozycji smarowych wytworzonych na różnych bazach olejowych. Do oceny wartości parametrów reologicznych wykorzystano wyniki badań zależności naprężenia ścinającego od szybkości ścinania (tzw. krzywe płynięcia). Do teoretycznego wyznaczenia krzywych płynięcia zastosowano następujące modele reologiczne: Binghama, Herschela–Bulkleya, Cassona oraz Tscheuschnera. Wartość naprężenia ścinającego (granicy plastyczności) ulegała zmianie w zależności od rodzaju użytej fazy dyspersyjnej. Dowodzi to, że zastosowanie w smarze bazy olejowej o odpowiednich właściwościach użytkowych nie osłabia, ale wzmacnia jego strukturę przestrzenną. Ma to istotne znaczenie w doborze parametrów konstrukcyjnych przy projektowaniu układu centralnego smarowania z kompozycjami smarnymi na bazie oleju roślinnego. Na właściwości reologiczne smaru plastycznego wpływa zarówno rodzaj oleju bazowego i zagęszczacza, jak i dodatek dodawany do smaru, technologia jego wytwarzania, a także warunki, w jakich smar był stosowany. Przeprowadzone badania wykazały istotny wpływ bazy olejowej na wartości parametrów reologicznych opisujących zachowanie badanych kompozycji smarowych poddanych naprężeniom i odkształceniom w układzie smarowniczym.

3

Stabilność termooksydacyjna smarów plastycznych

Skibińska Agnieszka

Nafta-Gaz

|

2021

|

R. 77, nr 7

471--479

PL

Niniejszy artykuł przeglądowy dotyczy szczególnej właściwości smarów plastycznych – odporności na utlenianie. Właściwość ta, określana również jako stabilność oksydacyjna lub termooksydacyjna, ma decydujący wpływ na jakość i długość czasu pracy smarów w węzłach tarcia, łożyskach i układach smarowania. Smary plastyczne stanowią układy koloidalne, w których zagęszczacz tworzy elastyczną przestrzenną sieć, utrzymując fazę ciekłą. Przedstawiono budowę smarów plastycznych, podział smarów na rodzaje w zależności od wykorzystywanego zagęszczacza. Opisano podstawowe dodatki występujące w smarach, a szczegółowo omówiono grupę stosowanych dodatków antyutleniających. W warunkach eksploatacji smar podlega działaniu szeregu czynników, które powodują jego niszczenie, takim jak: naprężenia ścinające, ciśnienie, obciążenia, zmienne warunki pracy, szczególnie zmiany temperatury. Przedstawiono rodzaje degradacji smarów, a także metody i techniki oceny procesów starzenia. Podczas eksploatacji smar, spełniając w układzie smarowania swoje podstawowe funkcje, narażony jest przede wszystkim na działanie wysokiej temperatury. Dominującym procesem starzenia, bezpośrednio wpływającym na okres użytkowania smaru, jest utlenianie. Omówiono proces utleniania z wyszczególnieniem czterech jego etapów: inicjacji, propagacji, rozgałęzienia łańcucha oraz terminacji. Jedną z metod zapobiegania procesowi utleniania jest dobór odpowiednich dodatków uszlachetniających. Stabilność termooksydacyjna smarów plastycznych może być modyfikowana poprzez wprowadzenie odpowiednich przeciwutleniaczy, których dobór zależy od rodzaju zagęszczacza smaru plastycznego oraz temperatury pracy smaru. Zamieszczony przegląd literatury z ponad dziesięciu ostatnich lat wskazuje, jak różnorodne są sposoby modyfikacji stabilności termooksydacyjnej smarów i metody oceny tej właściwości.

EN

This review article deals with a particular property of lubricating greases – resistance to oxidation. This property, also referred to as oxidative or thermal oxidation stability, has a decisive influence on the quality and duration of lubricating greases service life in friction nodes, bearings and lubrication systems. Lubricating greases are colloidal systems in which the thickener creates an elastic three-dimensional network, maintaining the liquid phase. The structure of lubricating greases, division of greases into types, depending on the thickener used, is presented. The basic additives in lubricating greases are described, and the group of used antioxidant additives is discussed in detail. Under operating conditions, the grease is subject to factors that cause its destruction – shear stress, pressure, loads, changing operating conditions, especially temperature changes. The types of lubricating greases degradation are presented, as well as methods and techniques of aging processes evaluation. During operation, the grease fulfilling its basic functions in the lubrication system is primarily exposed to high temperatures. The predominant aging process which directly affects the service life of the grease is oxidation. The oxidation process is discussed, with the specification of its four stages: initiation, propagation, chain branching and termination. One of the methods of preventing the oxidation process is the selection of appropriate improvers. Thermal oxidation stability of greases can be modified by introducing appropriate antioxidants, the selection of which depends on the type of grease thickener and the operating temperature of the grease. The published literature review from over the last ten years shows how diverse are the ways of modifying thermal oxidation stability of greases and the methods of assessing this property.

4

Wielofunkcyjne smary krzemionkowe

Skibińska Agnieszka

Nafta-Gaz

|

2020

|

R. 76, nr 4

279--284

PL

W artykule dotyczącym wielofunkcyjnych smarów przedstawiono zalety i wady smarów krzemionkowych, należących do grupy smarów wysokotemperaturowych zawierających nieorganiczny zagęszczacz. W części doświadczalnej przedstawiono właściwości fizykochemiczne próbek smarów krzemionkowych, zagęszczonych dwoma rodzajami krzemionki koloidalnej. Smary te zostały wytworzone w oparciu o pięć olejów bazowych o różnym charakterze chemicznym, należących do różnych grup według API: parafinowym, naftenowym, polialfaolefinowym, syntetycznym estrowym i roślinnym. Próbki smarów krzemionkowych charakteryzują się bardzo wysoką temperaturą kroplenia – nie kroplą do temperatury 300°C, co pozwala na zastosowanie ich w wysokich temperaturach. Wytworzone próbki smarów na bazie olejów mineralnych i polialfaolefin wykazują się doskonałą stabilnością mechaniczną, na poziomie poniżej 2% w badaniu według PN-C-04144, a smary na bazach biodegradowalnych – poniżej 10%. Dla porównania, wysokotemperaturowe smary bentonitowe oraz smary na innym zagęszczaczu nieorganicznym charakteryzują się bardzo słabą stabilnością mechaniczną, przekraczającą nawet 100%. Wszystkie uzyskane próbki smarów krzemionkowych charakteryzują się bardzo dobrą stabilnością strukturalną, potwierdzoną w badaniach skłonności smarów do wydzielania oleju. Zarówno w badaniu wydzielania oleju w wysokiej temperaturze, jak i pod obciążeniem, uzyskane wyniki nie przekraczają 1,5% (m/m). Smary krzemionkowe wykazują się bardzo dobrą odpornością na działanie wody w metodzie dynamicznej – podczas natrysku wody o temperaturze 79°C na obracające się łożysko uzyskane wyniki nie przekraczają 1,5% (m/m).

EN

The article presents multifunctional lubricating greases, as well as advantages and disadvantages of silica greases belonging to the group of high-temperature lubricating greases containing inorganic thickener. The experimental part presents the physicochemical properties of silica grease samples prepared with two types of fumed silica. These greases were made based on five base oils of various chemical nature, belonging to different groups according to API: paraffin, naphthenic, polyalphaolefin, synthetic ester and vegetable oil. Samples of silica greases have a very high dropping point, not dropping up to 300°C, which allows their use at high temperatures. The samples of silica greases based on mineral oils and polyalphaolefins show excellent mechanical stability below 2% according to PN-C-04144, and silica greases bases on biodegradable oils – below 10%. For comparison, high-temperature bentonite greases and greases based on another inorganic thickener, have very poor mechanical stability, even exceeding 100%. All obtained samples of silica greases are characterized by a very good structural stability, confirmed in tests of oil separation from greases under static conditions. Both in the oil separation test at high temperature and under load, the obtained results do not exceed 1.5% (m/m). Silica greases show very good water resistance in the dynamic method – when spraying water at 79°C onto a rotating bearing, the obtained results do not exceed 1.5% (m/m).

5

The influence of montmorillonite content on change the physicochemical properties of lubricating greases produced from vegetable base oil

Kozdrach Rafał

Nafta-Gaz

|

2020

|

R. 76, nr 4

270--278

EN

The publication presents the results of investigations into the influence of different amounts of a modifying additive on the physicochemical properties of selected lubricating compositions. Montmorillonite, as a representative of stratified silicates, was used to modify lubricating grease produced from a vegetable base oil, and lithium stearate was used to thicken it. Investigations of the physicochemical properties of the base lubricating grease were carried out and compared with the results obtained for lubricating greases containing the modifying additive. The selected parameters were penetration, penetration after prolonged kneading, dropping point, emission of oil from grease, anticorrosive properties by dynamic method, and mechanical stability – an attempt to roll out and oxidize the lubricant with a PetroOxy apparatus. Based on the results of physicochemical tests, it was determined that the applied modifying additive causes an increase in the dropping point, which limits the applicability of lubricating greases, as well as a decrease in oil emission, which was responsible for the lubricating effectiveness of the tested lubricants. It had a positive effect on mechanical stability and the tested lubricants were not disqualified from use in established applications, reducing the degree of corrosion on ball bearings working in the presence of the lubricating greases during testing. This had a positive effect on the condition of machines and devices where the lubricating greases are used and increased the oxidative stability when its content in the lubricating grease was at least 5%. This figure represents the upper limit of the modifying additive content in the lubricating greases.

PL

W publikacji przedstawiono wyniki badań wpływu różnej ilości dodatku modyfikującego na właściwości fizykochemiczne wybranych kompozycji smarowych. Do modyfikacji smaru plastycznego wytworzonego na bazie roślinnej i zagęszczonego stearynianem litu zastosowano montmorylonit, przedstawiciela krzemianów warstwowych. Wykonano badania właściwości fizykochemicznych smaru plastycznego bazowego oraz smarów plastycznych zawierających dodatek modyfikujący, a otrzymane wyniki porównano. Wyznaczono penetrację, penetrację po przedłużonym ugniataniu, temperaturę kroplenia, wydzielanie oleju ze smaru, właściwości przeciwkorozyjne uzyskane metodą dynamiczną, stabilność mechaniczną – próba wałkowania oraz utlenialność na aparacie PetroOxy. Na podstawie analizy otrzymanych wyników badań fizykochemicznych stwierdzono, że zastosowany dodatek modyfikujący powoduje wzrost temperatury kroplenia, która decyduje o granicy stosowalności wytworzonych smarów plastycznych oraz wpływa na spadek wydzielania oleju ze smaru, który świadczy o skuteczności smarowania elementów trących badanymi kompozycjami smarowymi. Dodatek wpływa korzystnie na stabilność mechaniczną, zmniejsza stopień skorodowania łożysk kulkowych pracujących w obecności badanych smarów plastycznych, co z kolei korzystnie oddziałuje na stan maszyn i urządzeń, w których smary te są stosowane, oraz zwiększa stabilność oksydacyjną, gdy zawartość dodatku w smarze wynosi co najmniej 5%.

6

The Influence of Temperature on the Rheological Properties of Fibrous Lubricating Compounds with Selected Solid Additives

Paszkowski Maciej, Szott Michał

Tribologia

|

2019

|

nr 5

71--76

EN

The study evaluated the effect of temperature on the values of yield stress and cohesion energy of lubricating compounds thickened with calcium 12-hydroxystearate, prepared on the basis of mineral oil. Lubricating compounds without additives and with selected solid additives in the form of copper particles, graphite, molybdenum disulphide, and polytetrafluoroethylene were analysed. A rotational rheometer working with a plate-plate geometry was used for rheological studies. The influence of temperature on the rheological properties of lubricating compounds with additives was observed. Solid additives caused significant changes in the structure of the soap thickener, especially at negative temperatures.

PL

W pracy oceniono wpływ temperatury na wartości naprężenia stycznego granicznego i energii kohezji kompozycji smarowych zagęszczanych 12-hydroksystearynianem wapnia, wytworzonych na bazie oleju mineralnego. Analizie poddano kompozycje smarowe bez dodatków oraz z wybranymi dodatkami stałymi w postaci cząstek miedzi, grafitu, dwusiarczku molibdenu oraz politetrafluoroetylenu. Wyniki badań wskazały istotny wpływ temperatury i dodatków na właściwości reologiczne kompozycji smarowych.

7

Effect of Pressure and Sliding Speed on the Friction Coefficient of Polyurethane Elastomers (EPUR) of Different Hardness During their Friction on Steel when Lubricating with Grease

Capanidis Dymitry, Sokolska Justyna

Tribologia

|

2019

|

nr 5

33--41

EN

Polyurethanes (PUR) are widely used for some elements of machinery and equipment, including in motorized shock-absorbing nodes and technical seals that can work in various operating conditions. The article presents the results of tribological investigations of polyurethane elastomers (EPUR) with different hardness (75, 83, and 93 °Sh A), which cooperated with steel in assembly lubrication conditions (mixed friction) with two types of grease (showing low and high adhesion to steel), with variable values of unit pressure p and sliding speed v. For the research, a rotary plan for two variables (p and v) was applied at five levels of their value. Based on the results of the tests of particular associations, the regression functions of the form of the second degree polynomial were determined, enabling the development of results in the form of spatial and contour diagrams. Based on the results of tribological tests, recommendations for designers dealing with the design and construction of friction junctions and seals in which polyurethane elastomers cooperating with steel elements can be used.

PL

Poliuretany (PUR) znajdują szerokie zastosowanie na niektóre elementy maszyn i urządzeń, między innymi w ruchowych węzłach amortyzujących i uszczelnieniach technicznych, które mogą pracować w różnych warunkach eksploatacyjnych. W artykule przedstawiono wyniki badań tribologicznych elastomerów poliuretanowych (EPUR) o różnej twardości (75, 83 i 93 °Sh A), które współpracowały ze stalą w warunkach smarowania montażowego (tarcie mieszane) dwoma rodzajami smaru plastycznego (wykazujących małą i dużą adhezję do stali), przy zmiennych wartościach nacisku jednostkowego p i prędkości ślizgania v. Do realizacji badań zastosowano plan rotalny dla dwóch zmiennych (p i v) na pięciu poziomach ich wartości. Na podstawie wyników badań poszczególnych skojarzeń wyznaczono funkcje regresji o postaci wielomianu drugiego stopnia, umożliwiające opracowanie wyników w postaci wykresów przestrzennych i poziomicowych. Na podstawie wyników badań tribologicznych opracowano zalecenia dla konstruktorów zajmujących się projektowaniem i konstruowaniem ślizgowych węzłów i uszczelnień, w których mogą być zastosowane elastomery poliuretanowe współpracujące z elementami stalowymi.

8

Właściwości tribologiczne smarów plastycznych zawierających tlenek grafenu lub heksagonalny azotek boru

Dąbrowski Igor Jakub, Gocman Krzysztof, Kałdoński Tadeusz

Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej

|

2019

|

Vol. 68, nr 3

65--93

PL

Celem publikacji jest przedstawienie wyników badań bazy smaru plastycznego o klasie konsystencji 2 według klasyfikacji NLGI uszlachetnionej różnymi stężeniami tlenku grafenu GO, wyprodukowanego przez Instytut Technologii Materiałów Elektronicznych w Warszawie, lub heksagonalnego azotku boru h-BN, wytworzonego w Wojskowej Akademii Technicznej. W pierwszej części publikacji przedstawiono podstawowe wiadomości na temat grafenu oraz jego zastosowań, w szczególności w zakresie tribologii. W drugiej części artykułu zaprezentowano wyniki badań właściwości tribologicznych próbek uszlachetnionych tlenkiem grafenu lub heksagonalnym azotkiem boru w ilościach: 0,05%, 0,1%, 0,5%, 1% i 2% masy. Ponadto oceniono właściwości tribologiczne tzw. „pasty grafenowej”, wykonanej z płatkowego tlenku grafenu rozpuszczonego w wodzie. Pomiary zrealizowano przy wykorzystaniu aparatu czterokulowego T-02 i uniwersalnego mikronanotestera UNMT w Zakładzie Tribologii, Inżynierii Powierzchni i Logistyki Płynów Eksploatacyjnych Wydziału Mechanicznego Wojskowej Akademii Technicznej. Otrzymane wyniki wykazały korzystny wpływ wprowadzania do bazowego smaru plastycznego dodatków w postaci tlenku grafenu lub heksagonalnego azotku boru na jego właściwości tribologiczne. Tzw. „wodna pasta” z tlenku grafenu GO okazała się tak samo skuteczna jak smar plastyczny zawierający znaczną koncentrację GO (1% lub 2% m/m).

EN

The purpose of this paper is to present the results of research of tribological behavior of basic greases (of 2. NLGI class) including different mass concentration concentration (0.05%, 0.1%, 0.2%, 0.5%, 1%, 2%) of additives: graphene oxide (produced by the Institute of Electronic Materials Technology, Warsaw) and hexagonal boron nitride (produced by the Military University of Technology, Warsaw). In the first part of this publication there is elementary information about graphene and its applications, especially in tribological field. The next part of the paper contains the results of research on the mentioned above samples, which were investigated with four-ball apparatus T-02 and Universal Micro/Nano Tester UNMT (CETR, CA, USA), at the Department of Tribology and Service Fluids Logistics at the Faculty of Mechanical Engineering, Military University of Technology. The results proved a positive effect of adding graphene oxide or hexagonal boron nitride to basic grease on its tribological properties. In case of “water dispersion of graphene oxide”, its tribological properties were similar to the samples including significant concentration of GO.

9

Badania porównawcze metod oznaczania stabilności termooksydacyjnej smarów plastycznych

Krasodomski M., Krasodomski W., Skibińska A., Żółty M.

Przemysł Chemiczny

|

2018

|

T. 97, nr 3

370--376

PL

Smary wytworzone przez zagęszczenie kompleksowym mydłem litowym trzech olejów o różnym charakterze chemicznym poddano ocenie stabilności termooksydacyjnej klasyczną metodą utleniania i zmodyfikowaną metodą Petrooxy. Uzyskane wyniki wskazują na korelację pomiędzy zmianami obserwowanymi w widmach FTIR badanych smarów a zastosowaną metodą. Nie zaobserwowano związku pomiędzy tymi zmianami a wynikami badań stabilności różnych smarów. Analiza spektralna potwierdziła hipotezę o różnicach w przebiegu procesów chemicznych podczas prowadzenia oznaczenia za pomocą obu metod.

EN

Three oils of different chem. nature were used for prepn. of Li complex greases subjected then to oxidn. either by a std. method or by a modified Petrooxy method to compare their thermal oxidn. stability. The results indicated a correlation between changes obsd. in the FTIR spectra of the tested greases with the applied method. However, no relationship was observed between the changes and the results of tests on the stability of various greases. Their spectral data confirmed the hypothesis on difference in chem. course of both oxidn. methods

10

Wpływ rodzaju fazy zdyspergowanej na właściwości tribologiczne smarów plastycznych wytworzonych na oleju lnianym

Kozdrach R.

Nafta-Gaz

|

2018

|

R. 74, nr 6

471--478

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań wpływu fazy zdyspergowanej na właściwości tribologiczne wybranych kompozycji smarowych. Do wytworzenia smarów plastycznych użyto oleju lnianego, który następnie zagęszczono stearynianem litu, stearynianem glinu, stearynianem wapnia, modyfikowaną krzemionką typu Aerosil® oraz montmorylonitem. Wykonano badania właściwości tribologicznych objęte normą dla smarów plastycznych za pomocą testera tribologicznego T-02, a uzyskane wyniki porównano ze sobą i oceniono wpływ rodzaju zagęszczacza na wartość badanych parametrów. Do oceny właściwości tribologicznych wykorzystano wyniki badań granicznego obciążenia zużycia, obciążenia zespawania, obciążenia zacierającego, granicznego obciążenia zatarcia oraz granicznego nacisku zatarcia. Na podstawie wyników badań tribologicznych wybranych kompozycji smarowych stwierdzono, że najkorzystniejszymi właściwościami przeciwzużyciowymi charakteryzują się kompozycje, w których jako fazę zdyspergowaną zastosowano stearynian wapnia oraz montmorylonit, natomiast najskuteczniejszą ochronę przeciwzatarciową pełnią kompozycje, w których fazą zdyspergowaną był montmorylonit oraz modyfikowana krzemionka amorficzna Aerosil®.

EN

The paper presents the results of investigations concerning the influence of dispersed phase on tribological properties of selected lubricating compositions. For the production lubricating greases linseed oil was used, which was then thickened with lithium stearate, aluminum stearate, calcium stearate, modified amorphous silica Aerosil® and montmorillonite. The investigations of tribological properties were carried out for lubricating greases using the tribology tester T-02 and the obtained results were compared with each other and the influence of thickener type on the values of tested parameters was evaluated. For the estimation of tribological properties, results of investigations limiting load of wear (Goz/40), welding load (Pz), scuffing load (Pt), limiting load of scuffing (Poz) and the limiting pressure of seizure (Poz) were used. Based on the obtained results of tribological investigations of selected lubricating compositions, it was concluded that the most favorable antiwear properties are compositions, wherein calcium stearate and montmorillonite were used as the dispersed phase, while the best antiscuffing protection have compositions, wherein as the dispersed phase was used montmorillonite and modified amorphous silica Aerosil®.

11

Wielofunkcyjny smar plastyczny : (kod NATO G-421) : przeznaczony do stosowania w wojskowej technice lądowej

Gołębiowski T.

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2018

|

R. 19, nr 6

431--436, CD

PL

W artykule omówione zostały podstawowe wymagania jakie powinien spełniać smar przeznaczony do stosowania w nowoczesnej wojskowej technice lądowej. Przedstawiono również zakres prac badawczych oraz wyniki badań dla nowo opracowanego wielofunkcyjnego smaru spełniającego wymagania kodu NATO G-421 oraz wymagania w zakresie biodegradowalności.

EN

In the article essential requirements grease intended to apply in the modern military land technique should fulfil which were discussed. A scope of research works and findings were also presented for new multifunctional grease code of the G-421 NATO and requiring in the biodegradation.

12

Interactions between lubricant and steel substrate – a conceptual method of analysis

Pawelec E., Neska M.

Tribologia

|

2017

|

nr 1

75--79

EN

The paper demonstrates the methods for the analysis of the interaction between lubricant and steel substrate and presents the obtained results. The samples to be tested were commercially available greases as well as greases developed for the purpose of this research, containing a known amount of adhesion additives. Due to the lack of normalized methods, the authors applied indirect methods based on the analysis of the peel resistance and the resistance to variable shearing rates. The obtained results reveal that there is a possibility to apply the proposed methods for the comparative assessment of interactions between the grease and steel substrate.

PL

W artykule przedstawiono metody badania oddziaływań środków smarowych z podłożem stalowym, a także zaprezentowano uzyskane wyniki. Przedmiotem badań były komercyjne smary plastyczne i smary opracowane na potrzeby eksperymentu zawierające znaną ilość dodatków adhezyjnych. Ze względu na brak znormalizowanej metody do badania zastosowano metodyki pośrednie oparte o pomiar siły rozrywania i odporności warstw smarowych na działanie zmiennych szybkości ścinania. Uzyskane wyniki wskazują, że istnieje możliwość wykorzystania zaproponowanych metod do oceny porównawczej oddziaływań smarów plastycznych z podłożem stalowym.

13

Wpływ montmorylonitu na wartość granicy płynięcia smaru plastycznego wytworzonego na bazie roślinnej

Kozdrach R.

Nafta-Gaz

|

2017

|

R. 73, nr 9

698--706

PL

W publikacji przedstawiono wyniki badań wpływu różnej ilości dodatku modyfikującego na wartość granicy płynięcia smaru plastycznego. Do modyfikacji smaru plastycznego wytworzonego na bazie roślinnej i zagęszczonego stearynianem litu zastosowano montmorylonit jako przedstawiciela krzemianów warstwowych. Badania doświadczalne wartości granicy płynięcia wykonano przy użyciu reometru rotacyjnego Physica MCR 101 (prod. Anton Paar), zawierającego dyfuzyjne łożysko powietrzne, podłączone do zasilania pneumatycznego – bezolejowego kompresora Jun-Air oraz bloku osuszającego powietrze. Aparat wyposażony jest w układ Peltiera kontroli temperatury w zakresie –40÷200°C oraz w zewnętrzny układ termostatujący VISCOTHERM V2, pracujący w zakresie temperatur –20÷200°C. Sterowanie reometrem oraz analizę danych pomiarowych przeprowadzono za pomocą oprogramowania Rheoplus. Badania wykonywano, stosując układ pomiarowy stożek–płytka, w zakresie szybkości ścinania 0,01÷100 s-1 w temperaturze 20°C dla smaru bazowego, tzn. niezawierającego dodatku modyfikującego, i porównano je z wynikami uzyskanymi dla smarów plastycznych zmodyfikowanych różnymi ilościami montmorylonitu. Do oceny wartości granicy płynięcia wykorzystano wyniki badań zależności naprężenia ścinającego od szybkości ścinania (tzw. krzywe płynięcia). Do teoretycznego wyznaczenia granicy płynięcia zastosowano następujące modele reologiczne: Binghama, Herschela-Bulkleya oraz Cassona. Przeprowadzone badania wykazały, że dodatek do 3% montmorylonitu wpływa na wzrost wartości granicy płynięcia badanych smarów plastycznych. Dalsze zwiększanie zawartości dodatku w smarze przyczynia się do obniżenia granicy płynięcia, co powoduje zmniejszenie oporów przepływu powstałych kompozycji smarowych w układzie smarowniczym.

EN

The paper presents the results of studies on the effect of different amounts of modifying additiveson the value of yield point of lubricating grease. For the modification of lubricating grease produced on vegetable base oil and thickened with lithium stearate, montmorillonite as a representative of stratified silicate was used. The yield point experimental research was carried out using a rotational rheometer Physica MCR 101 (prod. Anton Paar), equipped with a diffusion air bearing, connected to the air supply – an oil-free compressor Jun-Air and block draining the air. The apparatus was equipped with a Peltier system for temperature control in the range of –40÷200°C and an outside thermostatic system VISCOTHERM V2, working in the range of –20÷200°C. Rheometer control and measurement data analysis were performed using the Rheoplus software. The measurements were carried out using a cone-plate measuring system, with a shear rate range of 0.01÷100 s-1 at the temperature of 20°C for lubricating grease, which didn’t contain a modifier and were compared with the results obtained for lubricating greases modified with different amounts of montmorillonite. The results of the shear stress dependence test on the shear rate (so called flow curves) were used to evaluate the yield point. For the theoretical determination of yield point the following rheological models: Bingham, Herschel-Bulkley and Casson were used. Studies have shown that the addition of up to 3% of montmorillonite affects the increase of the yield point of the tested greases. Further increasing the additive content in the grease contributes to lowering the yield point, thus reducing the flow resistance of the resulting lubricant compositions in the lubrication system.

14

Metody oceny właściwości użytkowych smarów plastycznych w niskich temperaturach

Gołębiowski T.

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2017

|

R. 18, nr 12

885--890, CD

PL

W artykule omówione zostały testy służące do oceny właściwości niskotemperaturowych smarów plastycznych oraz wady i zalety tych testów. Przedstawiono wyniki badań właściwości niskotemperaturowych smarów plastycznych o różnym składzie surowcowym oraz przedstawiono korelację pomiędzy wybranymi metodami badań. Dokonano omówienia otrzymanych wyników badań.

EN

In the article tests being used for a property of low temperature plastic greases and an advantages and disadvantages of these tests were discussed. Findings of the property of low-temperature plastic greases were presented about the all sorts raw material line-up and correlation between chosen testing methods was described. They effected discussing received findings.

15

The tribological properties of lubricating greases based on renewable oils

Kozdrach R.

Tribologia

|

2016

|

nr 2

61--72

EN

The paper discusses the influence of vegetable oil basis on lubricating properties of their selected compositions. Four vegetable oils were used for production of lubricating greases: rapeseed, sunflower, soybean, and castor, all thickened with modified silica of Aerosil® type. The tribological properties of lubricating greases based on vegetable oils were investigated. On their basis, the most beneficial compositions were selected. The tribological properties of greases were estimated via measurements of limiting load of wear (Goz/40), welding load (Pz), scuffing load (Pt), limiting load of scuffing (Poz), and the limiting pressure of seizure (Poz). Based on the obtained results, it may be concluded that the best antiwear properties were shown by the lubricating compositions based on rapeseed oil, whereas the best antiscuffing properties have compositions using castor oil as a disperse phase.

PL

W artykule przedstawiono wyniki badania wpływu roślinnych baz olejowych na właściwości smarne wybranych kompozycji smarów plastycznych. Do wytworzenia środków smarowych użyto czterech olejów roślinnych: rzepakowego, słonecznikowego, sojowego oraz rycynowego, które następnie zagęszczono modyfikowaną krzemionką typu Aerosil®. Wykonano badania właściwości tribologicznych objęte normą dla smarów plastycznych, a uzyskane wyniki porównano ze sobą i oceniono, który z olejów roślinnych zastosowanych jako baza olejowa smarów plastycznych wpływa najkorzystniej na wartości badanych parametrów. Do oceny właściwości tribologicznych wykorzystano wyniki badań granicznego obciążenia zużycia, obciążenia zespawania, obciążenia zacierającego, granicznego obciążenia zatarcia oraz granicznego nacisku zatarcia. Na podstawie wyników badań tribologicznych stwierdzono, że najkorzystniej na właściwości przeciwzużyciowe wpływa kompozycja, w której jako fazę dyspergującą zastosowano olej rzepakowy, natomiast najskuteczniejszą ochronę przeciwzatarciową pełni kompozycja, w której fazą dyspergującą był olej rycynowy.

16

Badania reologiczne smarów plastycznych do krążników przenośnika taśmowego

Trzebowski O., Kaszuba D., Paszkowski M., Król R.

Transport Przemysłowy i Maszyny Robocze

|

2016

|

Nr 3

13--19

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań wybranych właściwości reologicznych smarów plastycznych, dedykowanych do zastosowania w krążnikach przenośników taśmowych. Badania laboratoryjne przeprowadzono w zakresie temperatur odpowiadającym rzeczywistym zmianom temperatury otoczenia dla krążników pracujących w kopalniach odkrywkowych. Dla każdego z badanych smarów wyznaczono charakterystyki naprężenia stycznego w funkcji gradientu prędkości ścinania, lepkość strukturalną oraz granicę płynięcia. Do tego celu wykorzystano reometr rotacyjny Anton Paar MCR 101, a do liczbowego wyznaczenia granicy płynięcia zaproponowano uogólniony model reologiczny Herschela-Bulkleya. Wyniki charakteryzujące właściwości badanych kompozycji smarnych porównano z parametrami uzyskanymi dla smaru bazowego, tj. smaru aktualnie stosowanego w krążnikach eksploatowanych w odkrywkowej kopalni węgla brunatnego. W efekcie przeprowadzonych prac wytypowano smary referencyjne do zastosowania w prototypowych krążnikach, dla których zostanie przeprowadzona ocena wpływu tych smarów na wartość generowanych oporów obracania.

EN

The paper presents the results of research carried out into selected rheological properties of plastic greases dedicated to be used in belt conveyor’s idlers. Laboratory tests were carried out within temperature range which reflects actual idlers ambient temperature in open pit conditions. For each of tested idlers the changes of shear stress as function of shear rate, structural viscosity and yield stress were determined. For this purpose the Anton Paar MCR 101 rheometer was used and for determination of yield stress Herschel-Bulkley was used. The results of research carried out into selected greases were compared with results obtained for reference grease which is actually used in one of lignite open pit mines. The results of carried out research allowed to choose greases to be used in prototype idlers for which the impact of used grease on the value of rotational resistance will be determined.

17

Device for adhesion tests of lubricants

Neska M., Pawelec E.

Problemy Eksploatacji

|

2016

|

no. 3

91--99

EN

The article presents a device for adhesion tests of lubricants with different chemical compositions to steel substrates. The control system of the device and technical parameters of the actuator and the measuring unit are described. The authors also present an algorithm method for adhesion tests of lubricants. Additionally, the data acquisition subsystem of adhesion forces cooperating with the device is presented. The examples of the obtained results from the verification tests for grease and oil compositions are given.

PL

W artykule zaprezentowano urządzenie umożliwiające realizację badania adhezji środków smarowych o różnym składzie chemicznym do podłoża stalowego. Przedstawiono opis systemu sterowania urządzenia. Podano parametry układu wykonawczego i pomiarowego systemu sterowania. Zaprezentowano autorski podsystem akwizycji danych pomiarowych sił adhezji, współpracujący z urządzeniem. W artykule przedstawiono algorytm metody badań adhezji środków smarowych oraz podano przykładowe wyniki z badań weryfikacyjnych smaru plastycznego i kompozycji olejowej.

18

Wpływ wymuszeń mechanicznych na zmianę właściwości tribologicznych smarów plastycznych wytworzonych na bazie mineralnej

Kozdrach R.

Nafta-Gaz

|

2016

|

R. 72, nr 1

50--57

PL

W publikacji przedstawiono wyniki badania wpływu wymuszeń mechanicznych na właściwości tribologiczne smarów plastycznych wytworzonych na bazie oleju mineralnego z zagęszczaczem nieorganicznym Aerosil®. Wykonano testy tribologiczne za pomocą aparatu czterokulowego dla badanych smarów plastycznych poddanych wymuszeniom mechanicznym (60, 250, 500, 1000, 3000, 5000 oraz 10 000 powtórzeń), a ich rezultaty porównano z wynikami badań tribologicznych dla smaru, który nie podlegał wymuszeniom mechanicznym. Do oceny właściwości tribologicznych wykorzystano wyniki badań granicznego obciążenia zużycia, obciążenia zespawania, obciążenia zacierającego, granicznego obciążenia zatarcia oraz granicznego nacisku zatarcia. Na podstawie wyników ww. badań tribologicznych stwierdzono, że wymuszenia mechaniczne, którym poddano badane smary plastyczne, wpłynęły na zmianę podstawowych parametrów tribologicznych. Poprawę właściwości smarnych mineralnych smarów plastycznych uzyskiwano do momentu, w którym smar był poddawany wymuszeniom mechanicznym w liczbie 500 powtórzeń. Im większe wymuszenia mechaniczne, tym coraz słabsze właściwości smarne badanych smarów plastycznych, jednakże spadek wartości badanych parametrów tribologicznych dla mineralnych smarów plastycznych, wywołany wymuszeniami mechanicznymi, nie dyskwalifikuje ich z zastosowania praktycznego.

EN

The publication presents the results of investigations of the influence of mechanical forces on the tribological properties of greases produced on mineral-based oil with an inorganic thickener Aerosil®. Investigation of tribological properties were carried out with the four ball apparatus for lubricating greases made on mineral-based oil subjected to mechanical forces (60x, 250x, 500x, 1000x, 3000x, 5000x and 10 000x) and the obtained results were compared with the results of tribological research for lubricating grease, which wasn’t subjected to the mechanical forces. For estimation of the tribological properties the results of investigations concerning, limiting load of wear, weld point, scuffing load, limiting load of scuffing and limiting pressure of seizure were used. On the basis of the above mentioned results of tribological investigations of lubricating compositions, it was ascertained that the mechanical forces under which the researched lubricating greases were subjected, brought about a change in the basic tribological parameters. Improvement of lubricating properties of mineral lubricating greases was obtained until the moment at which the grease was kneaded 500-times. The greater the mechanical forces, the weaker the lubricating properties of the researched lubricating greases, however the decline of the value of the researched tribological parameters for mineral lubricating greases caused by mechanical forces doesn’t disqualify them for practical application.

19

Określenie profili prędkości smaru w szczelinie uszczelnienia bezstykowego za pomocą mikroanemometrii obrazowej (μPIV)

Duenas-Dobrowolski J.

Zeszyty Energetyczne

|

2015

|

T. 2

11--20

PL

W pracy przedstawiono badania nad określeniem ruchu smaru w szczelinie uszczelnienia labiryntowego odśrodkowego działania. Metoda stosowana do tego celu była mikroanemometria obrazowa (μPIV). Za pomocą barwników fluorescencyjnych (traserów ruchu) wyznaczono nieliniowe profile prędkości trzech smarów litowych o różnej zawartości zagęszczacza. Mikroanemometria obrazowa jest metodą umożliwiającą śledzenie płynów nienewtonowskich w przewodach/szczelinach o różnej geometrii.

20

Możliwość zastosowania biodegradowalnych smarów plastycznych w eksploatacji maszyn roboczych

Gołębiowski T., Nowiński E.

TTS Technika Transportu Szynowego

|

2015

|

R. 22, nr 12

564--567, CD

PL

W referacie omówiono podstawowe wymagania jakie powinien spełniać smar plastyczny przeznaczony do no-woczesnych maszyn roboczych. Przedstawiono wstępne wyniki badań nowoopracowanego biodegradowalnego, wysokojakościowego smaru spełniającego parametry założone w projekcie. Podano również założenia do dalszych prac mających na celu otrzymanie w skali produkcyjnej stabilnego pod względem jakościowym biodegradowalnego smaru plastycznego przeznaczonego do smarowania skojarzeń trących maszyn roboczych.

EN

The paper presents basic requirements that should be met by plastic greases intend to modern machines. The initial results of research of high quality and biodegradable grease were presented. These were compared with assumption. The aim of next research is obtaining the stabilized and biodegradable plastic grease and future assumption to high scale production was presented.