Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Managing of types of functions Polish small towns in the context of their developmental challenges

Popławski Wiesław Tadeusz, Grzegorek Michał

Economics and Environment

|

2023

|

No. 4

1--16

EN

The article is related to the background analysis of the development dilemmas and prob-lems of small towns. The quantitative situation of small towns in Poland was included, as well as a recognition of their functional types and identification of development barriers and dilemmas. And its management challenges. Small towns are important polycentric development centres, being a bridge between large agglomerations and rural areas. The article aims to attempt a typology of small towns in terms of their functions. To better understand the existing types of towns, the case study method and the analysis of literature and existing achievements were used, based on which new functional types of small towns were selected.

PL

Artykuł poświęcony jest analizie tła dylematów i problemów rozwojowych małych miast. Ujęto sytuację ilościową małych miast w Polsce, rozeznanie ich typów funkcjonalnych, rozpoznanie barier rozwojowych. Małe miasta stanowią ważne, policentryczne ośrodki rozwojowe, będąc pomostem między wielkimi aglomeracjami a terenami wiejskimi. W tym kontekście ważne jest rozwiązywanie ich problemów i wyzwań rozwojowych. Podstawowym celem artykułu badawczego jest próba opracowania typologii małych miast w oparciu o ich cechy funkcjonalne. Aby uzyskać głębszy wgląd w ustalone typologie miast, w metodologii badania wykorzystano połączenie analizy studiów przypadku, przeglądu literatury i analizy wyników wcześniejszych badań. Te podejścia badawcze łącznie umożliwiły identyfikację i klasyfikację nowych kategorii funkcjonalnych małych miast.

2

Przestrzeń późnośredniowiecznego Czchowa. Analiza układu urbanistycznego

Żurek Dorota

Wiadomości Konserwatorskie

|

2022

|

Nr 70

50--63

PL

Artykuł poświęcony jest analizie rozwoju układu urbanistycznego małego miasta małopolskiego Czchowa w późnym średniowieczu i we wczesnej nowożytności. Ośrodek ten był własnością królewską. Podstawę źródłową badań stanowił rękopis najstarszej księgi miejskiej, będącej wytworem tamtejszej kancelarii, w której odnaleziono liczne zapiski przynoszące informacje o wyglądzie miasta. Połączenie ich z ustaleniami historyków urbanistyki oraz planem miasta z XIX wieku pozwoliło na dokładniejsze rozpoznanie przestrzeni miejskiej w badanym okresie. W księdze znajduje się także najstarszy, nieznany dotąd opis granic miasta lokacyjnego. W artykule analizie poddano takie elementy przestrzeni jak rynek i znajdujące się na nim obiekty, działka miejska wraz z zabudową, kształtowanie się sieci ulic, rozwój przedmieść. Zapiski źródłowe pozwoliły także na doprecyzowanie dotychczasowych ustaleń badaczy w kwestii istnienia, przebiegu oraz wyglądu umocnień obronnych.

EN

This paper presents an analysis of the development of the urban layout of Czchów, a Lesser Poland town, in the late Middle Ages and the early modern period. The town was not a royal estate. This study was based on the manuscript of the oldest city records book, the work of its chancellery, where numerous records containing information on the town’s appearance were found. The combination of these records with the findings of urban planning historians and a plan of the town from the nineteenth century allowed for a more precise identification of the town’s urban space in the period investigated. The book also featured the oldest, previously unknown description of the location town’s borders. This paper analyzes spatial elements like the market square and nearby buildings, the town plot and its development, the shaping of the street network and the suburbs. Written sources also allowed for supplementing previous findings on the matter of the existence, course and appearance of fortifications.

3

Poszukiwanie cech architektury lokalnej historycznego rynku małego miasta na przykładzie Uniejowa

Cieślak-Arkuszewska Adriana

Builder

|

2022

|

R.26, nr 10

70--74

PL

Celem badań prezentowanych w niniejszym artykule jest wzbogacenie wiedzy na temat architektury lokalnej Uniejowa, a w szczególności ustalenie cech charakterystycznych zabudowy przyrynkowej z początków XX w. utraconej w wyniku działań wojennych i powojennych. Przyjęta w artykule metoda badań ma charakter analityczno-poznawczy, retrospektywny i prowadzi do opracowania „stratygrafii” architektonicznej. Badania obejmują skalę obiektu: wysokość, ilość kondygnacji, charakter dachu, kierunek usytuowania kalenicy, szerokość elewacji frontowej, zasady kompozycyjne kształtowania elewacji, a także skalę detalu architektonicznego: obramienia okien i drzwi, gzymsy, fryzy, balkony, wykusze, inne. Uzyskane wyniki prowadzą do wzbogacenia warsztatu projektowego architektów i mogą przyczynić się do ochrony lokalnych krajobrazów kulturowych.

EN

The aim of the research presented in this article is to enrich knowledge about the local architecture of Uniejów, in particular to establish the characteristics of buildings at the square from the beginning of the 20th century. Devolopment of this square has been lost as a result of war and post-war activities. The research methodology in the article is analytical and cognitive, retrospective and leads to the development of anarchitectural „stratigraphy”. The research concerns the scale of the object: height, number of storeys, type of the roof, direction of the ridge location, width of the front elevation, compositional principles of the elevation, as well as the scale of architectural details: window and doorframes, cornices, friezes, balconies, bay windows, etc. The results lead to the enrichment of architects' design skills and may contribute to the protection of local cultural landscapes.

4

Rewolucja w sercu małego miasta. Rewitalizacja rynku w Osieku

Ciepiela Agnieszka

PUA Przestrzeń Urbanistyka Architektura

|

2021

|

Vol. 2

42--51

PL

Celem artykułu jest przedstawienie transformacji przestrzeni publicznej, jaka zaszła w wyniku przeprowadzenia procesu rewitalizacji. Problem przedstawiono na przykładzie przekształceń, jakim uległ rynek Osieka, małego miasta położonego w województwie świętokrzyskim. Przedstawiono analizę porównawczą w zakresie dostępności, zagospodarowania funkcjonalno-przestrzennego oraz zagadnień kompozycyjnych i estetycznych w odniesieniu do przestrzeni rynku przed rewitalizacją i po rewitalizacji. Wskazano, że realizacje powstające w wyniku rewitalizacji wpływają na poprawę atrakcyjności miejsca. Odpowiednio zagospodarowane małomiasteczkowe rynki krystalizują układ przestrzenny całej miejscowości, stanowiąc ich wizytówkę, są także silnie związane z poczuciem tożsamości lokalnej mieszkańców.

EN

The aim of the paper is to present the transformation of public space that has taken place as a result of the revitalisation process. The issue is presented on the example of the transformation of the market square in Osiek, a small town in the Świętokrzyskie Voivodship. A comparative analysis is presented on accessibility, functional and spatial development as well as compositional and aesthetic issues in relation to the market square space before and after revitalisation. It is indicated that the projects created as a result of revitalisation contribute to the improvement of the attractiveness of the place. Properly developed small-town markets crystallise the spatial arrangement of the entire city and are strongly associated with the sense of local identity of the inhabitants.

5

Położenie i funkcjonowanie dworców autobusowych w wybranych małych miastach województwa podkarpackiego

Łodziński Jakub

Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG

|

2021

|

nr 24(1)

78--95

PL

W pracy przedstawiono funkcjonowanie infrastruktury służącej do odprawy pasażerskiej, zarówno miejsc odjazdów autobusów PKS, jak i przewoźników prywatnych, w małych miastach województwa podkarpackiego: Leżajsku, Lubaczowie, Łańcucie oraz Przeworsku. Położenie dworców w przestrzeni miejskiej, forma ich organizacji oraz komfort zapewniany pasażerom cechują się znacznym zróżnicowaniem. Przyczyną dzisiejszego stanu są przemiany własnościowe i organizacyjne, jakie zaszły w ostatnich dekadach, zarówno w całej branży przewozów autobusowych, jak i indywidualnie w przypadkach konkretnych obiektów dworcowych. Przy pomocy autorskiego wskaźnika określono rozmieszczenie dworców względem najważniejszych obiektów infrastruktury publicznej; zidentyfikowano także zagospodarowanie funkcjonalne najbliższego otoczenia. W rozpatrywanej próbie dominują negatywne przykłady przemian infrastruktury. Większość miejsc odprawy pasażerskiej nie zapewnia pasażerom podstawowych udogodnień – jedynie trzy obiekty posiadają wszystkie wymagane prawem podstawowe elementy dworca.

EN

The paper presents the functioning of the infrastructure used for passenger check-in, both for PKS bus departure points and private carriers, in small towns in the Podkarpackie Voivodeship: Leżajsk, Lubaczów, Łańcut and Przeworsk. The location of the stations in urban space, the form of their organisation and the comfort provided to passengers vary greatly between stations. Among the reason for their current state are organizational transformations and ownership changes that have taken place over the last decades, both in the whole bus transport industry and individually in the case of specific stations. The custom indicator has been used to determine the distribution of stations in relation to the most important public infrastructure facilities; functional development of the nearest surroundings has also been identified. Negative examples of infrastructure transformation prevail in analysed sample. Most check-in places do not provide passengers with basic amenities – only three objects have all the basic elements of a station required by law.

6

A river in small town landscape. Selected issues

Cieślak-Arkuszewska Adriana

Przestrzeń i Forma

|

2020

|

nr 44

277--306

EN

The transformation of riverside areas poses a competence challenge, as these are activities at the interface between two forms of landscape: urban and natural. Mutual integration of these landscapes must take place with full awareness of their dualism, diversity, complementarity and interaction. The article deals with selected problems of contemporary transformations in the riverside areas of small towns in terms of design, with research focusing on the spaces accompanying historical centres. The presented research results may be useful for designers (architects, urban planners) broadening their knowledge of space management in small towns, and also for municipal authorities. The article lists issues that require special control and care at the level of making implementation decisions.

PL

Przeobrażenia obszarów nadrzecznych stanowią wyzwanie kompetencyjne, są to bowiem działania na styku dwóch form krajobrazu: miejskiego i naturalnego. Wzajemna integracja tych krajobrazów musi odbywać się z pełną świadomością ich dualizmu, odmienności, a także komplementarności i wzajemnego oddziaływania. Artykuł porusza wybrane problemy współczesnych przekształceń w obszarach nadrzecznych małych miast w ujęciu projektowym, przy czym badania koncentrują się na przestrzeniach towarzyszących historycznym centrom. Przedstawione wyniki badań mogą być użyteczne dla projektantów (architektów, urbanistów) poszerzając wiedzę w zakresie gospodarowania przestrzenią na obszarach małomiejskich, a także dla władz miasta. W artykule wyszczególniono bowiem zagadnienia wymagające szczególnej kontroli i pieczołowitości na poziomie podejmowania decyzji wdrożeniowych.

7

Krajobraz małych miast w województwie lubelskim. Część 2 – zmiany krajobrazu po 1989 r.

Bernat Sebastian, Trykacz Karolina

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2020

|

nr 44 (2)

7--38

PL

Celem artykułu jest analiza zmian struktury krajobrazów po 1989 roku wybranych gmin powiatu chełmskiego w województwie lubelskim – gminy miejskiej Rejowiec Fabryczny oraz dwóch gmin miejsko-wiejskich: Rejowiec i Siedliszcze. Strukturę krajobrazu zbadano na podstawie danych o pokryciu terenu pochodzących z bazy danych CORINE Land Cover. Wykorzystując narzędzia GIS przeanalizowano zmiany w strukturze krajobrazu z zastosowaniem metryk krajobrazowych. Ponadto podjęto próbę rozpoznania znaczenia przynależności do sieci Cittaslow w kontekście zmian krajobrazowych. Badania wykazały, że zmiany w pokryciu terenu nie są związane tylko z rozlewaniem się zabudowy ale także zwiększaniem się powierzchni gruntów ornych poza zasięgiem urządzeń nawadniających oraz zwiększaniem średniej powierzchni płata dla tych terenów. Po roku 2012 dostrzec można również zahamowanie zmian w pokryciu terenu, co potwierdza wskaźnik zmienności struktury krajobrazu. Może to być związane z członkostwem w Unii Europejskiej (m.in. Wspólna Polityka Rolna). Badania nie wykazały wpływu przynależności do sieci Cittaslow na zmiany krajobrazowe. Konieczna jest dalsza kontynuacja zaproponowanych analiz w szerszej perspektywie czasowej i w określonym zakresie przestrzennym.

EN

The objective of the article is to analyse changes in landscape structure after 1989 in selected communes of the Chełm county in the Lublin Voivodeship, namely the urban commune of Rejowiec Fabryczny, and two urban-rural communes Rejowiec and Siedliszcze. The landscape structure was analysed based on data on land cover from the CORINE Land Cover data base. GIS tools were used for the analysis of landscape structure transformations with the application of landscape metrics. Moreover, an attempt was made to examine the affiliation to the Cittaslow network in the context of landscape transformations. The study showed that changes in land cover are not only related to the sprawl of building development, but also to an increase in the area of agricultural land outside the range of irrigation facilities, and an increase in the mean surface area of such land. A decline in land cover transformations has also been observed since 2012, as confirmed by the landscape structure diversity index. It may be related to the membership in the European Union (among others Common Agricultural Policy). The study showed no effect of affiliation with the Cittaslow network on landscape transformations. A continuation of the proposed analyses is required in a broader time perspective and in a specific spatial range.

8

Krajobraz małych miast w województwie lubelskim. Część 1 – problemy kształtowania krajobrazu

Bernat Sebastian, Flaga Małgorzata

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2020

|

nr 43 (1)

31--50

PL

Celem artykułu jest przedstawienie problemów kształtowania krajobrazów małych miast na przykładzie województwa lubelskiego. Na podstawie literatury opisano cechy charakterystyczne krajobrazu małego miasta. Następnie przeprowadzono badania sondażowe z wykorzystaniem kwestionariusza ankiety skierowanego pocztą elektroniczną do władz 28 małych miast woj. lubelskiego. Na podstawie odpowiedzi przesłanych z 22 miast rozpoznano w jaki sposób samorządy badanych miast dbają o przestrzeń publiczną i krajobraz. Dodatkowo w badaniu poruszono kwestie jakości życia w mieście, rewitalizacji, pokrycia miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego, atutów miasta, problemów i planów rozwojowych miasta oraz sieci Cittaslow. Uzupełnieniem ankiety był wywiad swobodny oraz obserwacje terenowe. W przypadku Rejowca Fabrycznego, stanowiącego jedyne miasto w województwie należące do sieci Cittaslow, sprawdzono korzyści z przynależności do sieci, zaś dla pozostałych preferencje w zakresie wstąpienia do sieci. Przeprowadzone badania wykazały, że władze lokalne większości małych miast woj. lubelskiego wykazują dbałość o przestrzeń publiczną i krajobraz. Jednak nie wykorzystują wszystkich możliwości kształtowania i ochrony krajobrazu, zwłaszcza tych, które związane są z instrumentami planowania przestrzennego.

EN

The goal of this paper is to present the problems involved in shaping the landscape of towns using the example of Lubelskie Province. The distinguishing features of a small town landscape were described based on the literature. Surveys were then conducted by sending questionnaires via email to the authorities of 28 small towns in Lubelskie Province. The submitted responses from 22 towns were used to examine how the local governments in the towns under study were taking care of their public space and the landscape. In addition, the survey touched on the quality of life in towns, revitalisation, coverage of local spatial development plans, the towns’ strengths, problems and development plans and membership in the Cittaslow network. The questionnaire was complemented with a free interview and field observations. In addition, the advantages of membership in the Cittaslow network in the case of Rejowiec Fabryczny (the only town in Lubelskie Province belonging to the Cittaslow network), and preferences concerning joining Cittaslow in the case of the other towns, were examined. This questionnaire survey shows that the local governments in most of the small towns in Lubelskie Province take care of their public space and the landscape. However, they do not use all of the opportunities available for shaping and protecting the landscape, particularly those related to spatial planning instruments.

9

Using of natural environment elements in formation of attractiveness of small town space

Dyda O.

Środowisko Mieszkaniowe

|

2018

|

nr 22

115--120

EN

The article discusses the role of natural space elements in formation of attractiveness of the urban environment of small towns. Meaningful use of natural elements is necessary for development of a strategy of formation of the urban space attractiveness and can become an important source of it. Natural surrounding also impacts the urban development structure itself, characteristics of architectural objects and spacial visual communication of a small town and its suburbs. Using available natural characteristics, as well as purposeful introduction of elements of wildlife and inanimate nature into the urban space has an essential impact on the increase of the number of visitors and tourists in the town and dissemination of information about it.

10

The meaning of wooden historic architecture in the cultural heritage of small towns in the Podlasie region on the basis of Bielsk Podlaski1

Owerczuk A.

Przestrzeń i Forma

|

2018

|

nr 34

69--82

EN

In this article the issue of preserving the identity of cultural landscape in small towns in the Podlasie region was analyzed. A great presence of wooden objects is the characteristic feature of their land development. Bielsk Podlaski was the main subject of consideration. The role of wooden land development in shaping the town identity was taken into account. The issue was analyzed in historic terms, and what is more, the current meaning of wooden landscape development in preserving the identity of cultural town landscape was discussed.

PL

W artykule został poruszony problem zachowania tożsamości krajobrazu kulturowego małych miast na Podlasiu. Charakterystyczną cechą ich zabudowy był duży udział obiektów drewnianych. Przedmiotem rozważań było przede wszystkim miasto Bielsk Podlaski. Zwrócona została uwaga na rolę zabudowy drewnianej w kształtowaniu tożsamości miasta. Problem został ujęty w aspekcie historycznym oraz omówione zostało aktualne znaczenie zabudowy drewnianej w zachowaniu tożsamości krajobrazu kulturowego miasta.

11

Revitalization of health resort based on the example of the small town Supraśl

Łodziński P.

Przestrzeń i Forma

|

2018

|

nr 34

211--226

EN

Supraśl, which is a small town with historical roots in Podlasie region, is now a health resort under construction. To this day the centre of Supraśl lacks an arranged urban space in many places. The local government tries to – finance permitting - boost the town’s touristic capability of a health resort by applying for European funding. The goal of this article is to present the conceptual projects which aim at the arrangement of the town centre’s urban space.

PL

Supraśl, małe miasto na Podlasiu, z historycznymi korzeniami jest obecnie uzdrowiskiem w budowie. Obecnie jego centrum wymaga licznych zabiegów porządkujących przestrzeń miejską. Samorząd lokalny, pozyskując dofinansowanie między innymi z funduszy europejskich, stara się podnieść potencjał turystyczny i uzdrowiskowy miasta. Celem artykułu jest przedstawienie wybranych projektów koncepcyjnych mających na celu uporządkowanie przestrzeni publicznej centrum Supraśla.

12

Problemy rewitalizacji małych miast na przykładzie Międzyrzecza

Kononowicz W., Pisera I.

Budownictwo i Architektura

|

2018

|

Vol. 17, nr 1

13--20

PL

W artykule zaprezentowano metodę rewitalizacji Starego Miasta wraz z zamkiem i zespołem folwarcznym w Między-rzeczu, zastosowaną w projekcie dyplomowym, wykonanym w 2016 roku na Uniwersytecie Zielonogórskim, w Katedrze Architektury i Urbanistyki [1]. Projekt ten został wyróżniony w międzynarodowym konkursie konserwatorskim im. Prof. Jana Zachwatowicza, organizowanym dorocznie przez PKN ICOMOS, a także zdobył nagrodę w Konkursie o Nagrodę Ministra Infrastruktury [2]. Metoda rewitalizacji polegała na przywróceniu generalnych cech przestrzennej struktury średniowiecznego miasta, przy dopuszczalnej różnorodności elementów drugoplanowych kompozycji. Pojęcie różnorodności odnosi się tu zarówno do obiektów objętych ochroną konserwatorską, jak też do nowoprojektowanych o nowoczesnej formie, harmonizującej z otoczeniem, a także rekonstruowanych. Wschodnia pierzeja rynku jak i duża część pierzei południowej, uległy zniszczeniu na skutek II wojny światowej i nigdy nie zostały odbudowane, a ich miejsce oraz sąsiadujących kwartałów zabudowy wypełniła zieleń. Większość mieszkańców, szczególnie młodych, akceptuje taki stan. Projekt stanowi przykład kompleksowego opracowania konserwatorskiego od skali urbanistycznej do architektonicznej, Wykonane studium historyczno-urbanistyczne oraz staranne analizy stanu istniejącego, w różnych aspektach pozwoliły skonstruować wytyczne konserwatorskie, które dały podstawę do projektu rewitalizacji historycznego miasta. W ramach rewitalizacji, m.in. uzupełniono strukturę miejską o brakujące kwartały zabudowy, przywrócono Rynkowi jego rangę i historyczne proporcje, zaprojektowano nową posadzkę w Rynku, ożywiono nową funkcją zabudowania folwarczne oraz zaprojektowano park krajobrazowy na sąsiadującym zdegradowanym terenie.

EN

The article presents a method of revitalisation of the Old Town together with the castle and grange complex in Międzyrzecz, applied in a master’s dissertation prepared at the Chair of Architecture and Urban Planning of University of Zielona Góra in 2016, that received an honourable mention in the Prof. Jan Zachwatowicz international conservation competition organised by PKN ICOMOS. The revitalisation method envisaged restoration of the general spatial characteristics of a historical urban scheme, permitting diversity of the supporting components being subordinated to the overall composition. The notion of diversity applies to the buildings protected by the monuments conservator as well as to the new ones harmonising with the existing environment and to reconstructions. The eastern frontage and part of the southern frontage of the market place were destroyed by World War II and never rebuilt. Their place, as well as that of the adjacent dwelling quarters were taken by greenery. Majority of residents, especially the young ones accept this status quo. The master’s dissertation is an example of a comprehensive conservation study, from urban to architectural scale, preceded by historical-urban studies and relevant analyses of the existing state in many aspects. Results of the analyses enabled to formulate conclusions and conservation guidelines which served as the basis for the revitalisation design. The revitalisation included, amongst other things, rebuilding of the missing city blocks, preparation of a new floor design for the Market Place, revival of the grange complex buildings with new features and designing a landscape park to be situated on the adjacent, degraded land.

13

Nieistniejąca zabudowa przyrynkowa w Krasiczynie

Gosztyła M., Lichołai R.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2017

|

z. 64, nr 4/II

151--158

PL

Artykuł omawia zagadnienie lokacji miasteczka przy zamku w Krasiczynie. Przeanalizowano uwarunkowania w jakich zostało założone miasteczko oraz wyszczególniono etapy rozwoju zabudowy przyrynkowej. Krasiczyn to wieś w województwie Podkarpackim, która dziś znana jest głównie z historycznego zamku. Na podstawie zebranych materiałów źródłowych i wizji lokalnych w terenie zbadano charakterystykę rozwoju urbanistycznego założenia. Miasteczko zostało zlokalizowane na osi łączącej główny wjazd do zamku na kierunku zachodnim. Zabudowa wytyczona przy rynku w pierwszej fazie drewniana, a w kolejnych latach drewniano-murowana charakteryzowała się ukierunkowaniem szczytów w stronę centrum wnętrza urbanistycznego.

EN

The current article describes previous ideas concerning urban layout of the nearest neighborhood of Krasiczyn Palace. The location conditions were analyzed and individual steps of development has been specified. Krasiczyn is a village located in Podkarpackie province, in the southeastern Poland. Based on the collected source materials and field research the characteristics of assumptions of urban development were examined. Krasiczyn was located on the main axis connected the main entrance to the palace on the west. Wood building in the nearest area of the main market was replaced by wood-and-brick structure with characteristic orientation of the gabble ends towards the center of the urban interior.

14

Bliskość Proszowic z Krakowem - szansa czy zagrożenie?

Cichy G.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2017

|

z. 64, nr 3/II

31--41

PL

Artykuł przedstawia szanse i zagrożenia małego miasta Proszowice znajdującego się w niedalekiej, odległości od stolicy województwa, którą jest Kraków. Miasto to jest stolicą Powiatu proszowickiego, dlatego też wiele instytucji o ponad gminnym charakterze ma tu swoje siedziby. W instytucjach tych zatrudnieni są nie tylko mieszkańcy Proszowic, ale i pracownicy dojeżdżający m.in. z Krakowa. Komunikację Proszowic z Krakowem tworzą dwie drogi wojewódzkie – ich dobra, jakość i niedaleka odległość od Krakowa ma szczególny wpływ na migrację ludności związaną z miejscem pracy, dlatego wiele osób dojeżdża do Krakowa. Pracownicy dojeżdżający z okolicznych miejscowości korzystają z komunikacji publicznej, pozostawiając swoje samochody w Proszowicach. Potęguje to problem z parkingami w mieście. Proszowice wyróżniają się wśród innych terenów bardzo urodzajnymi glebami, co skutkuje prowadzeniem intensywnej gospodarki rolnej na tym terenie, jednak coraz częściej młodzi ludzie nie chcą wiązać swojej przyszłości z rolnictwem. Kolejnym z problemów dotykających miasto, jest budownictwo wielorodzinne. Problemem rozwoju Proszowic jest sytuacja prawna mająca miejsce od kilku lat. Od 2004 r. do chwili obecnej Gmina Proszowice nie posiada planu zagospodarowania przestrzennego, a rozwój miasta realizowany jest za pomocą wydawania decyzji o warunkach zabudowy. Podjęte zostały pierwsze działania dotyczące planu zagospodarowania przestrzennego. Przestrzegane są również wytyczne wynikające z tzw. Karty Lipskiej z 2007 roku, która mówi, aby w planowaniu rozwoju miasta uwzględnić wszystkie wymiary rozwoju zrównoważonego. Proszowice leżą nad rzeką Szreniawą, więc także istotną kwestią jest gospodarka wodno ściekowa. Miasta uważane są za centra wiedzy i innowacji, ale zmagają się z problemami społecznymi i demograficznymi, i również zagrożeniami związanymi z wykluczeniem społecznym. Rozwiązanie tych problemów wiąże się z zintegrowanym podejściem do zagadnień planowania urbanistycznego. W proces rozwoju miast angażuje się również osoby spoza administracji - są to wolontariusze, mieszkańcy, działacze lokalni - dzięki temu osoby te mają wpływ na kształtowanie swojego środowiska. Istnieje kilka szlaków turystycznych i edukacyjnych a w ramach programu rewitalizacji gminy i miasta Proszowice, planowane jest utworzenie trasy kajakowej. Proces planowania przestrzennego jest długotrwały, dlatego nie powinien być narażony na ciągle zmieniające się przepisy prawne.

EN

The article focuses on the possible opportunities and threats that a town of Proszowice faces as a neighbouring town of the province capital – Krakow. The town is the capital of both municipality and the district of Proszowice so there are several district offices employing not only local people but also those commuting from Krakow and other towns. The main communication between Krakow and Proszowice is based on two regional roads of good quality – this fact together with close proximity of Krakow makes it possible for local people to commute on daily basis. Citizens of our region travel to Krakow by means of public transport leaving their cars in Proszowice. This in turn creates a serious problem with parking space in the town. The municipality of Proszowice takes pride in high quality soil which means that agriculture and farming is well developed here, however young people do not see their future connected with agriculture but seek their opportunities in Krakow. Another problem is multifamily housing development which is connected with the legal problem we have been facing for the last few years. Since 2004 we have had no Local Spatial Development Plan and the present development of town is based on issuing administrative land and construction permits. First attempts to implement the Local Spatial Development Plan have been made regarding the Leipzig Charter on Sustainable European Cities 2007. Our town is situated on Szreniawa River so water and sewage management is also an issue. Currently towns and cities are the centres of knowledge and innovation but they face demographical and social problems connected with exclusion. To solve these problems we have to implement integrated urban approach attracting and including into decision making process people from outside the core administration such as volunteers, local activists and citizens who participate in creating their environment. Presently we are in the process of creating such projects in the town of Proszowice. As a part of revitalization of municipality we have already opened cycle route and the canoe route is being planned. The process of spatial planning is long lasting and should not be the subject of constant legal amendments.

15

The Influence of Modern Changes on the Image of a Small Town within a Metropolitan Area

Wójtowicz-Wróbel A.

Architektura Krajobrazu

|

2017

|

nr 1

30--42

EN

In the hereby article the author discusses the subject of modern changes within a selection of small towns located within the borders of the Krakow Metropolitan Area and their effects on the space of towns. After the year 1989, small towns have found themselves on the cusp of intensive functional, social and spatial changes that influence their image. These changes have provided new possibilities for development and created numerous opportunities on the one hand, while having become the source of many threats able to influence an urban organism on multiple layers on the other. Over a quarter of a century after that moment, we can observe the influence that these changes have had on the spatial structure, image and identity of cities, which are elements that are particularly vulnerable to changes. Within the Krakow Metropolitan Area we can identify towns, which have started to be viewed as “more attractive” after the year 1989 and, from a perspective of 25 years of functional and spatial transformation, have registered numerous changes, as well as those which have remained on the sidelines. In the case of intensively changing cities, the reason for this can be found both in their particular conditions (the preservation of the cultural heritage of small towns and their surroundings, location within environmentally valuable areas, landscape qualities, good accessibility to transport in relation to Krakow, etc.), as well as in the direct efforts of the residents and authorities of towns (obtaining aid funds, for instance from the EU, the awareness of a town’s potential, its qualities and value, as well as using that potential in accordance with the principles of sustainable development, or quite the contrary, in a manner that leads to the unification of the identity of a venue). Modern changes affect both the image of central areas of towns, the reception of their external areas, as well as the composition of a small town as a whole. The goal of the paper is to point out which factors have influenced and still influence the changes of the image of the small towns of the Krakow Metropolitan Area in addition to how they do so, as well as the spatial effect of these changes. The research method that has been chosen was based on determining and comparing the qualities of localities that have the character of a small town (cultural qualities: tangible and intangible, natural qualities, landscape qualities, both within a town and in its surroundings) with the functions that are played by a town and the degree of the intensity of those functions. The scope of the study included 14 localities. The information that was gathered was compared with the degree of the preservation of a locality’s small-town character. This served as the basis for the formulation of conclusions that allowed determining which qualities affect the image of a small town with the highest intensity, as well as in regards to the type of influence that current changes have on the image of a town.

PL

W niniejszym artykule autorka porusza temat współczesnych przemian w wybranych małych miastach położonych w granicach Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego oraz ich oddziaływania na przestrzeń miasteczek. Po 1989 roku małe miasta stanęły u progu intensywnych przemian funkcjonalnych, społecznych, a także przestrzennych wpływających na ich wizerunek. Przemiany te, z jednej strony, dały nowe możliwości rozwojowe i stworzyły liczne szanse, z drugiej natomiast – stały się przyczynkiem wielu zagrożeń mogących wpłynąć na miejski organizm wielopłaszczyznowo. Po ponad ćwierćwieczu można zaobserwować, jaki wpływ na strukturę przestrzenną, wizerunek miasta i jego tożsamość – jako elementy szczególnie wrażliwe na przekształcenia – miały te przemiany. W Krakowskim Obszarze Metropolitalnym wyróżnić można miasta, które po 1989 r. zaczęły być postrzegane jako „bardziej atrakcyjne” i z perspektywy 25 lat transformacji funkcjonalno-przestrzennych odnotowały liczne zmiany oraz te, które pozostały na uboczu. W przypadku miast intensywnie przekształcających się przyczyn upatrywać można zarówno w uwarunkowaniach (zachowane dziedzictwo kulturowe małych miast i ich otoczenia, położenie w obszarach cennych przyrodniczo, wartości krajobrazowe, dobra dostępność komunikacyjna względem Krakowa i inne), jak i w bezpośrednich działaniach mieszkańców i władz miasteczek (pozyskiwanie środków pomocowych, w tym unijnych, świadomość potencjału miasta, jego walorów i wartości oraz korzystanie z tego potencjału w sposób zgodny z zasadami rozwoju zrównoważonego, lub wręcz przeciwnie, w sposób prowadzący do unifikacji tożsamości miejsca). Współczesne przemiany wpływają na wizerunek stref centralnych miasteczek, odbiór ich obszarów zewnętrznych oraz kompozycję małego miasta jako całości. Celem niniejszej pracy jest wskazanie, które czynniki i w jaki sposób wpłynęły i nadal wpływają na przemiany wizerunku małych miast Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego, oraz jaki jest przestrzenny efekt tych przemian. Zaproponowana metoda badawcza polegała na określeniu i zestawieniu walorów miejscowości o małomiasteczkowym charakterze (walory kulturowe materialne i niematerialne, walory przyrodnicze, walory krajobrazowe, zarówno w mieście, jak i jego otoczeniu) z funkcjami pełnionymi przez miasto i stopniem natężenia tych funkcji. Zakresem badań objęto 14 miejscowości. Otrzymane dane zestawiono ze stopniem zachowania małomiasteczkowego wizerunku w mieście. Na tej podstawie sformułowano wnioski pozwalające na określenie, które cechy szczególnie intensywnie wpływają na wizerunek małego miasta oraz w jaki jest wpływ współczesnych przemian na wizerunek miasteczka.

16

Importance of spontaneous attractiveness for personalization of architectural environment of Lviv region small towns (Ukraine)

Dyda O.

Środowisko Mieszkaniowe

|

2016

|

nr 17

52--56

EN

In modern conditions, the search forowneconomic resources appears to be urgent for small towns, and tourism is one of them.To boost tourismit is necessary for the urban environmentto beattractive, able to drawattention to itsappearanceorcontent, showing itsdistinctive andunique architecturalfeatures.Spontaneousarchitectural attractiveness may servea crucial rolewhen addressing this issue. It emergesnaturallyas a resultof local individual creativity, and is especiallytopical forsmall towns withpredominantlysingle-family houses.Creative approach toidentification ofspontaneous architecturalattractantsand theiradequateuse in the attractive imageformationofurban environmentcanbe determiningwhen creatingan architectural ”face of the city”. Involvement of spontaneously attractive constructions in formation of the attractiveness of urban environmentis of special significance forsmall towns in Ukraine, in particular Lviv region.

17

Jakość i warunki życia w Siechnicach – badanie społeczne

Stettner M.

Budownictwo i Architektura

|

2016

|

Vol. 15, nr 4

87--100

PL

Jakość życia w mieście mierzona jest przez wiele różnorodnych czynników wpływających na jej odbiór. Połączenie uwarunkowań, zmiany stylu oraz oczekiwań wobec poziomu życia oddziałuje na opinię mieszkańców wobec jakości ich życia w środowisku miasta. W artykule przedstawiono wyniki badań ankietowych w Siechnicach pt. „Jakość i warunki życia w mieście” przeprowadzone latem 2016 roku. Zebrane opinie respondentów dostarczyły wielu cennych uwag i skategoryzowały problemy występujące w mieście. Natomiast wnioski z niniejszych badań pozwolą władzą miasta na ocenę ich skuteczności zarządzania i podejmowania poszczególnych decyzji oraz zdefiniują dalsze działania polepszające jakość życia mieszkańców w Siechnicach.

EN

Quality of life in the town is measured by a variety of factors influencing its reception. The combination of conditions, changes in style and expectations for the quality of life affects the opinion of the residents to their quality of life in a town environment. The article presents the results of surveys in Siechnice titled "The quality and conditions of life in the town" conducted in summer 2016. The submissions of the respondents have provided a lot of valuable comments and classified problems in the town. While the conclusions of this study will help authority of the town to assess the effectiveness of management and making individual decisions and define further actions for improving the quality of life of residents in Siechnice.

18

Wizja miasta według społeczności Kątów Wrocławskich

Stettner M.

Architecturae et Artibus

|

2016

|

Vol. 8, no. 1

92--99

PL

Mapa mentalna to wyobrażenie człowieka o otaczającej go przestrzeni. Celem pracy było przedstawienie obrazu miasta wykreowanego w wyobrażeniach społeczności. Z tego powodu zostało przeprowadzone badanie społeczne z udziałem 22 respondentów Kątów Wrocławskich z Dolnego Śląska. Ankieta, wywiad indywidualny i rysunek to główne narzędzia eksperymentu, które doprowadziły do uzyskania obrazu miasteczka na podstawie metody Lyncha z lat 60. ubiegłego wieku, polegającej na budowaniu mentalnych map w oczach społeczeństwa. W podsumowaniu autorka porównuje obraz miasta widziany oczami społeczności ze strukturą wykreowaną przez urbanistę oraz wskazuje zbieżności i rozbieżności dwóch wizerunków miasteczka.

EN

A mental map is a human idea of the surrounding space. The purpose of this work was to represent the image of the town created in the mind of the public. For this reason, a social survey involving 22 researchers was conducted in Kąty Wrocławskie in Lower Silesia. The survey, individual interview and drawing are the main tools of the experiment which resulted in obtaining the image of the town, shaped on the basis of the method of Lynch from the 60s in the last century, consisting in building the maps in the eyes of community. The summary compares the image of the town as seen from the community and the structure created by urban planner and indicates the convergence and divergence of two images of the town.

19

Wykorzystanie walorów krajobrazowych cieków w małych miastach regionu łódzkiego

Agajew M., Wycichowska B.

Przestrzeń i Forma

|

2015

|

nr 23/2

209--224

PL

Artykuł analizuje sposób zagospodarowania terenów dolin małych rzek w celu wykorzystania atrakcyjności tych obszarów. Pozytywny wpływ rzek lub zbiorników wodnych na krajobraz miasta jest niezaprzeczalny, szczególnie, gdy dotyczy dużych rzek w skali kraju, dających możliwość obcowania z walorami zarówno estetycznymi, krajobrazowymi jak i przyrodniczymi. Natomiast w przypadku małych cieków, ich potencjał jest nie dostatecznie wykorzystany.

EN

The paper concerns the development of areas of small river valleys in order to use their attractiveness. A positive influence of rivers or water reservoirs on the town landscape is indisputable; it concerns especially the biggest rivers in the country which give opportunities to enjoy and take advantage of the landscape, aesthetic and natural values. However, in a case of small watercourses, their potential is not sufficiently used.

20

Rewitalizacja terenów zieleni Wąbrzeźna szansą na poprawę jakości przestrzeni publicznej małego miasta

Grześkow I.

Przestrzeń i Forma

|

2015

|

nr 23/2

225--236

PL

Wąbrzeźno, jako reprezentatywne małe miasto w województwie kujawsko-pomorskim, jest ośrodkiem o ciekawych walorach dziejowych i przyrodniczych. Ocena i analiza istniejącego założenia parkowego w Wąbrzeźnie może posłużyć do określenia wpływu kompozycji przestrzennej zieleni na jakość struktury miejskiej. Prześledzenie działań rewitalizacyjnych w tym zakresie, jak i planów na przyszłość powinno skłaniać do szerszego przeanalizowania możliwości i wypracowania nowej jakości przestrzeni publicznej małego miasta.

EN

Wabrzezno, as a representative of a small town in the kuyavian-pomeranian it is the center of interesting historical and natural values. Evaluation and analysis of the existing of the park in Wabrzezno can be used to determine the effect of spatial composition of green on the quality of the urban structure. Tracing revitalization activities in this area and plans for the future in the present study, should lead to a wider study the possibility and opportunity to develop a new quality of the public space of a small town.