Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Rola zbiorników małej retencji w kształtowaniu jakości wód powierzchniowych na Podlasiu

Siemieniuk A., Szczykowska J., Wiater J.

Inżynieria Ekologiczna

|

2017

|

Vol. 18, nr 4

148--154

PL

Celem badań była ocena jakości wody w dwóch małych zbiornikach retencyjnych oraz oszacowanie ilości zatrzymanych zanieczyszczeń przez oba zbiorniki. Badania zmian jakości wody oraz analizę czynników ją determinujących prowadzono na dwóch zbiornikach małej retencji położonych w województwie podlaskim: Ciechanowiec, zlokalizowanym na rzece Nurzec oraz Bobra Wielka umiejscowionym na rzece Biebrza. Podstawowe parametry fizyko-chemiczne wód zbiorników oraz wód je zasilających w większości nie wykraczają poza wartości dopuszczalne dla klas I-II. Jedynie wysokie stężenia fosforanów, dopływające bezpośrednio do rzek zasilających zbiorniki, wielokrotnie przekraczają ilości dopuszczalne i mogą być potencjalnym źródłem zanieczyszczenia badanych akwenów. Coroczne zwiększanie się ilości dopływających zanieczyszczeń wskazuje na powolny wzrost poziomu degradacji zalewów. Badane zbiorniki należy poddać zabiegom rekultywacyjnym ponieważ nie spełniają roli w ograniczaniu zanieczyszczeń dopływających ze zlewni.

EN

The purpose of the research was to evaluate the water quality in two small retention reservoirs, as well as assessing the amount of quality indicators retained by both of them. Water quality studies and the analysis of factors determining it were conducted on two small retention reservoirs situated in the Podlaskie Voivodeship: Ciechanowiec, located on the Nurzec River and Bobra Wielka situated on the Biebrza River. The basic physicochemical parameters of the water reservoirs and of the water supplying them mostly do not exceed the limits for classes I-II. High concentration of phosphates, which flow directly into the river supplying the reservoirs, exceed the permissible amounts by many times and may be a potential source of contamination of the examined water reservoirs. The yearly increase of the considered contaminants indicates a slow degradation of reservoirs. The reservoirs should be subjected to reclamation as they are inefficient in limiting pollution from the catchment area.

2

Eutrophication as a Priority Issue of Water Quality in Small Retention Reservoirs

Siemieniuk A., Szczykowska J., Wiater J.

Journal of Ecological Engineering

|

2016

|

Vol. 17, nr 3

143--147

EN

The study aimed at comparing changes in the trophic status of waters in two small retention reservoirs “Otapy-Kiersnówek” and “Jasionówka”, located in the Podlasie region, which have a similar way of management and the similarity of catchments, using the TSI trophy indicators. The obtained results show that total phosphorus is the limiting factor in both reservoirs. Analyzing the average annual value of TSI in the tested waters, it was found that both reservoirs can be classified as hypertrophic. Trophic state of the tested waters is strictly dependent on the processes taking place in their vicinity. The reservoirs revealed a clear effect of a surface runoff on water quality. Factors that favor the poor quality of water in both reservoirs are unfavorable morphometric conditions of reservoirs due to their small depth, which allows continuous mixing and strong heating of water in spring and summer. Additional causes can include an open space around the reservoirs and the lack of high vegetation that would shield the edges against the wind, which facilitates often mixing of waters to the bottom and resuspension of bottom sediments, which in turn increases the concentration of phosphorus in water.

3

Zanieczyszczenia fosforem jako bariera jakości wód zbiorników małej retencji na Podlasiu

Szczykowska J. E., Siemieniuk A., Wiater J.

Inżynieria Ekologiczna

|

2016

|

Nr 48

202--207

PL

Celem badań była ocena jakości wód dopływających do zbiorników małej retencji ze względu na stężenie w nich fosforu ogólnego i fosforanów. Do badań wybrano trzy zbiorniki małej retencji położone na terenie gmin: Brańsk, Dubicze Cerkiewne i Kleszczele w województwie podlaskim. Doboru obiektów badawczych dokonano z uwagi na podobieństwo rodzaju zagospodarowania zlewni cieku dopływającego, sposobów wykorzystania retencjonowanej wody oraz niewielką powierzchnię zbiorników. Dopływający do zbiornika ciek wnosi wraz z wodą substancje biogenne, które wpływają na jakość jego wód w sposób bezpośredni, powodując wysokie stężenia w wodzie, albo pośredni polegający na inicjowaniu lub przyspieszaniu procesów degradacji zbiornika i utratę jego walorów użytkowych. Stwierdzono, że stężenia fosforu ogólnego jedynie w przypadku 20,8% próbek wody pobieranych z rzeki Nurzec, zasilającej zbiornik Otapy-Kiersnówek, około 25% próbek wody rzeki Orlanki, zasilającej zbiornik Bachmaty i 17% próbek pobieranych z cieku zasilającego zbiornik Repczyce odpowiadały wartościom określonym dla drugiej klasy w obowiązującym Rozporządzeniu Ministra Środowiska. Spowodowane jest to długotrwałym nawożeniem nawozami naturalnymi, co w konsekwencji doprowadziło do przesycenia gleb i przedostawania się związków fosforu do wód rzecznych na terenach użytkowanych rolniczo. Zwłaszcza w okresach wczesnowiosennych rosnąca temperatura wraz z opadami deszczu powodowała rozmarzanie gleby co skutkowało rosnącymi stężeniami zanieczyszczeń wnoszonymi wraz ze spłukiwanymi cząsteczkami gleby podczas spływu powierzchniowego i podpowierzchniowego. Obliczone wartości TSI(TP) w zbiorniku Otapy-Kiersnówek wyniosły 112,4 w 2012 roku hydrologicznym a 112,7 w 2013 r., w zbiorniku Bachmaty 73,04–75,71 i w zbiorniku Repczyce 101,07–102,12, co pozwoliło je zakwalifikować jako hipertroficzne.

EN

The aim of study was to evaluate the quality of water flowing into small retention reservoirs in terms of the concentration of total phosphorus and phosphates. The study involved three small retention reservoirs located in the municipalities of: Bransk, Dubicze Cerkiewne and Kleszczele in Podlasie region. Selection of the research facilities was made due to the similarity in the soil management type within catchment of the flowing watercourse, retained water utilization ways, and a small surface of reservoirs. Watercourse reaching the reservoir provides biogens along with water, which directly affect the water quality resulting in high concentrations in water, either indirectly by initiating or accelerating the process of degradation of the reservoir and the loss of its usability. We found that total phosphorus only of 20.8% of water samples from Nurzec river feeding the Otapy-Kiersnówek reservoir, about 25% of water samples of Orlanka river feeding Bachmaty reservoir, and 17% of samples taken from the watercourse supplying Repczyce reservoir, corresponded to values specified for the second class in the current Regulation of the Minister of the Environment. It can be assumed that this situation is caused by a long-term fertilization using manure, which in consequence led to the oversaturation of soils and phosphorus compounds penetration into the river waters in areas used for agricultural purposes. Especially in the early spring periods, rising temperature together with rainfall caused soil thawing resulting in increasing concentrations of contaminants carried along with the washed soil particles during the surface and subsurface runoff. Values of TSI(TP) calculated for Otapy- Kiersnówek reservoir amounted to 112.4 in hydrological year 2012 and to 112.7 in 2013, for Bachmaty reservoir 73.04–75.71, and for Repczyce reservoir to 101.07–102.12, which allowed for qualifying them as hypertrophic.

4

Operating difficulties of small water reservoir located in Wasilkow

Siemieniuk A., Szczykowska J, Wiater J

Journal of Ecological Engineering

|

2015

|

Vol. 16, nr 1

122--126

EN

When considering the issue of the functioning of small water reservoirs, the attempt to assess changes in trophy of small retention reservoir located in Wasilkow, Podlasie, before and after remediation, was carried out. Water samples tests were carried out once a month from April 2007 to March 2008, from April 2009 to March 2010 (before remediation), and from April 2013 to March 2014 (after removal of silt). Prior to works related to the reservoir remediation, a gradual increase in the number of tested contaminants and disturbances in the seasonal occurrence of nitrogen and phosphorus compounds were observed. Advanced eutrophic processes in Wasilków reservoir occur probably due to the supply of large amounts of humic and biogenic substances from the catchment, because a significant percentage of its area is covered by forests and agricultural lands. The development of the trophic status of the reservoir is largely influenced by the amount of phosphorus and total nitrogen supplied to the reservoir; the least affected by chlorophyll “a”. Comparing the analyses performed in 2007/2008 and 2009/2010, a slight, but growing trend of average trophic levels of water in the basin Wasilków was found. Studies conducted in 2013/2014 revealed a significant decrease in the concentrations of all analyzed pollutants, and hence lower TSI values. It can be concluded that the reclamation associated with the removal of sediments brought the expected results.

5

Diversity of the TSI Indicators of the Middle-Forest Small Retention Reservoir

Szczykowska J., Siemieniuk A., Wiater J.

Journal of Ecological Engineering

|

2015

|

Vol. 16, nr 5

54--61

EN

Studies upon the trophic status were carried out using water samples from a small retention reservoir Topiło located in a particularly valuable natural forests of Puszcza Białowieska. In order to assess the degree of Topiło reservoir contamination, three measurement and control points were selected for testing, which were situated near the inflow (point No. 1) and outflow (point No. 3) of river Perebel, as well as in the middle part of the reservoir (point No. 2). The selection and placement of measurement and control points on the reservoir was dictated by the ability to capture changes in the study object. Tests of water samples collected from the surface layer of the coastal zone, were carried out once a month during the period from April 2007 to March 2014. The following determinations in collected water samples were performed: total nitrogen, total phosphorus, chlorophyll “a”, and turbidity. The trophic level of Topiło reservoir was also assessed according to the concentration criteria and based on the trophic status indices (TSI) calculated after Carlson’s as well as Kratzer and Brezonik’s. Given the annual average value of overall trophic level (Trophic Sta-tus Index), the dominant role of the TSI (TP) during all years of research attracts some attention. The TSI index values ranged within 78.3–80.26, which allowed to classify the water of Topiło reservoir as hypertrophic. The research indicates an advanced and constantly progressive degradation of water quality in Topiło reservoir. Values of TSI (Chl) were in the range of 49.2–77.35 and therefore water status in winter can be defined as eutrophic indicating the hypertrophy in remaining periods under study. Additional investments planned for advance reclamation treatments should be necessarily taken into consideration at the stage of planning and design of new small water retention reservoirs. Topiło reservoir requires modernization and reclamation, it is also necessary to clean it up, especially the bottom pond, out of the stocked wood residues, as well as to remove the excess of sludge.

6

Ekonomiczne i ekologiczne aspekty budowy i funkcjonowania małej retencji wodnej na Podlasiu

Siemieniuk A., Szczykowska J., Miłaszewski R.

Ekonomia i Środowisko

|

2015

|

nr 2

103--111

EN

It should be taken into account, while creating programs for small water retention, that positive results may be obtained only in the case of clear water retention. During construction of small water reservoirs, cost effectiveness of maintenance as well as quality of stream water inlet should be taken into account. The atricle presents conditions of water retention in small reservoirs in the Podlaskie Voivodeship, forms of financing andd their dependance of the type of investment. Soil quality and the use of land for agricultural purposes have an effect on the quality of water in the reservoir basin. This generates a cost increase brought by a need to reclaim the existing reservoirs.

7

Porównanie stanu troficznego zbiorników Dojlidy i Zarzeczany

Siemieniuk A., Szczykowska J., Wawrentowicz D.

Instal

|

2013

|

nr 4

42-44

PL

Badania miały na celu porównanie stanu troficznego dwóch zbiorników małej retencji charakteryzujących się różnym zagospodarowaniem zlewni i zróżnicowaną powierzchnią zbiornika (34 ha – Dojlidy i 8,75 ha - Zarzeczany). Na podstawie wykonanych oznaczeń parametrów fizyko-chemicznych w wodach omawianych zbiorników obliczono poszczególne wskaźniki cząstkowe i wartość średnią wskaźnika trofii (OPT – ogólny poziom trofii) w poszczególnych porach roku. Wskaźniki ogólnego poziomu trofii badanych zbiorników retencyjnych przyjmowały wartości 42,0 – 64,37 w Zarzeczanach oraz 47,78 – 68,31 w Dojlidach. Na podstawie danych literaturowych oba zbiorniki można zaklasyfikować do eutroficznych. Największy wpływ na stan trofii miało stężenie fosforu ogólnego, a wraz z nim obliczone wartości TSI(TP). Największym zagrożeniem eutrofizacyjnym dla zbiorników jest wynoszenie fosforu deponowanego w osadach dennych zbiorników do toni wodnej.

EN

Studies aimed comparison of the trophic state of two small retention reservoirs characterized by various catchment management and different water-table surface (3,4 acres – Zarzeczany and 8,75 acres – Dojlidy podlaskie viovodship). On the basis of the carried out physico-chemical researches it had calculated partial and the average trophic state index (OPT – general trophic level) during the various seasons of the year. During the period of researches values of general trophic levels were 42,0 – 64,37 in Zarzeczany and 47,78 – 68,31 in Dojlidy. On the basis of literature database both reservoirs can be classified to eutrophic. The greatest impact on trophic state was the total phosphorus concentration and with it calculated values of TSI(TP). The biggest eutrophication treat for retention reservoirs is leaching of phosphorus from floating bottom sediments to the water.

8

Zamulenie jako czynnik ograniczający zasoby wodne zbiorników małej retencji

Michalec B., Tarnawski M., Koniarz T.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2013

|

z. 60, nr 3

129--142

PL

Zarządzanie zasobami wodnymi w małych zlewniach opierać się musi na informacjach hydrologicznych a także eksploatacyjnych obiektów hydrotechnicznych. Informacja o stanie zamulenia zbiorników wodnych a często i rozmieszczenia osadów w ich czaszy jest istotna dla właściwego funkcjonowania obiektów. Pomiarami zamulenia objęto dwa zbiorniki: zbiornik Cierpisz, na rzece Tuszymce i zbiornik Brzóza Królewska na potoku Tarlaka. Obydwa zbiorniki zlokalizowane są w małych zlewniach rolniczych. Przedstawione w pracy wyniki pomiarów zamulania, umożliwiły podjęcie próby oceny zastosowania metod Christofano, Ortha-Šamova i Rooseboom-Annandale i opracowania prognozy zamulania. Obliczona na podstawie przeprowadzonych pomiarów objętość sedymentu zdeponowana w zbiorniku wodnym Cierpisz w latach 2009 i 2011 wynosiła odpowiednio 8,75 i 9,47 tys. m3, a w zbiorniku Brzóza Królewska w latach 2010 i 2012 jest odpowiednio równa 3,36 i 3,55 tys. m3. Przyrost odkładów między pomiarami w zbiornikach wyniósł 2,1% w Cierpiszu i 0,35% w Brzózie Królewskiej. Obliczona prognoza wykazała zmniejszenie pojemności zbiorników Cierpisz i Brzóza Królewska o 50% co nastąpi odpowiednio po upływie 40 i 110 lat. Stwierdzono, że metoda Christofano umożliwia jedynie określenie ogólnego trendu rozmieszczenia rumowiska w małym zbiorniku wodnym, a rozbieżności wyników wykluczają stosowanie metody Ortha-Shamova. Wykazano, że istnieje możliwość zastosowania metody Roseboom–Annadale’a do prognozowania rozmieszczenia osadów w małych zbiornikach wodnych, lecz określenie warunków jej stosowania wymaga dodatkowych badań.

EN

The management of water resources in small water reservoirs has to be based on hydrological information as well as information obtained from exploitation of hydrotechnical objects. The information concerning silting and sediment distribution is important to both the water reservoir and the hydrotechnical objects, including the way they work and are utilized. The measurements of silting were carried out in two reservoirs: Cierpisz on the Tuszymka river and Brzóza Królewska on the Tarlaka stream. The results of silting measurements presented in the paper, enabled the attempt to evaluate the applicability of Christofano, Orth-Šamov and Rooseboom-Annandale methods and to develop silting forecasts. Based on the calculated forecast it was demonstrated that the capacity of Cierpisz and Brzóza Królewska reservoirs will be reduced by 50% after 40 and 110 years, respectively. It was found that the Christofano method enables only the identification of a general trend of sediment deposition in a small reservoir and the discrepancies between results exclude the application of the Orth-Shamov method. It has been demonstrated that it is possible to apply the Roseboom–Annadale method to forecast the sediment distribution in small reservoirs, but additional research is required to define the conditions of its application. The measurements of silting were carried out in two reservoirs: Cierpisz on the Tuszymka river and Brzóza Królewska on the Tarlaka stream. This reservoir is characterized by agricultural character of the river basin.

9

Mała retencja jako efektywna forma poprawy gwarancji zaopatrzenia w wodę

Więzik B.

Technologia Wody

|

2012

|

Nr 1 (15)

35-39

PL

Jednym z racjonalnych sposobów zwiększenia zasobów eksploatacyjnych w przekrojach ujęć wody jest jej okresowe magazynowanie w zbiornikach małej retencji. W artykule przedstawiono alternatywną ocenę gwarancji poboru wody z ujęcia zlokalizowanego na potoku górskim w warunkach nieuregulowanego przepływu oraz w przypadku wyrównania odpływu po wybudowaniu zbiornika retencyjnego. Na przykładzie ujęcia wody na potoku Wilkówka w gminie Wilkowice pokazano wpływ retencjonowania wody na kształtowanie się przepływów niskich i efektywność gospodarki wodnej w okresie deficytowym.

EN

Periodical water storing in small reservoirs is one of the rational methods of increasing available water amount at non-individual rural water intakes. An assessment of the reliability of water abstraction from the water intake situated on a stream with non-controlled flow and the flow controlled after reservoirs is built is presented in the paper. Using data from the water intake on the Wilkówka stream, Wilkowice community, the influence of water storing on low flow forming and water management efficiency during deficit period is shown.

10

Wpływ zagospodarowania zlewni na jakość wód w przeciwerozyjnych zbiornikach retencyjno-kolmatacyjnych

Patro M.

Inżynieria Rolnicza

|

2003

|

R. 7, nr 3, t. 1

143--149

PL

W pracy analizowano jakość wód ze spływów powierzchniowych gromadzonych w minizbiornikach retencyjnych. Oceniano wody spływające z mikro-zlewni pokrytej sadem w darni oraz z mikrozlewni o przewadze gruntów ornych. Nie stwierdzono wyraźnych różnic w stężeniach azotu w formie amonowej, azotanowej i azotynowej. Stwierdzono natomiast wyraźnie większe stężenia fosforu, potasu i chlorków w wodach ze zlewni z sadu w darni, nieuzasadnione zawartością, tych pierwiastków w glebie.

EN

The quality of water from surface flows, which are storaged in the small retention reservoirs, was analysed in the paper. The water flow from the microcatchment, which is covered by fruit orchard in sod and from the microcatchment, which has mostly plough land was estimated. The marked differences in conccntration of the amonium, nitrate and nitrite nitrogen wasn't stated. The marked larger concentration of phosphorous, pottasium and chlorides in water of the catchment with orchard in sod was stated, unfounded with the content of this elements in soil.