Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Badanie ciepła radiogenicznego utworów syluru i ordowiku basenu bałtyckiego na podstawie danych geofizyki otworowej i jego relacja z materią organiczną

Bała Maria, Wawrzyniak-Guz Kamila

Nafta-Gaz

|

2019

|

R. 75, nr 9

515--526

PL

W artykule przedstawiono wyniki obliczeń ciepła radiogenicznego (A) wykonanych dla utworów syluru i ordowiku w otworach wiertniczych L-1, K-1, O-2, B-1 i W-1 położonych w basenie bałtyckim. Wykorzystano w tym celu pomiary geofizyki otworowej – spektrometryczne profilowanie gamma (naturalnej promieniotwórczości) oraz pomiary gamma-gamma (profilowanie gęstości objętościowej). Bardzo wysokimi wartościami ciepła radiogenicznego charakteryzowały się osady sylurskich iłowców bitumicznych ogniwa z Jantaru oraz ordowickie ilasto-mułowcowe utwory formacji z Sasina. Są to utwory uznawane za potencjalne sweet spoty z uwagi na podwyższoną zawartość materii organicznej. W obu jednostkach litostratygraficznych zaobserwowano podwyższoną naturalną promieniotwórczość oraz wyraźnie obniżoną gęstość objętościową wywołane obecnością kerogenu. Połączona analiza spektrometrycznego profilowania gamma i profilowania gęstości wykazała, że za wyższą produkcję ciepła radiogenicznego w tych jednostkach odpowiedzialna jest przede wszystkim podwyższona koncentracja uranu. Anomalnie wysokie wartości ciepła radiogenicznego zaznaczały się również w ordowickich iłowcach glaukonitowych formacji ze Słuchowa, w których stwierdzono wyraźny wzrost koncentracji potasu, toru i uranu. Należy zaznaczyć, że utwory czarnych łupków bitumicznych z Jantaru oraz iłowce i mułowce z Sasina charakteryzowały się dużą zmiennością obliczonego parametru A. W prezentowanej pracy przeanalizowano także relacje między obliczonymi wartościami ciepła radiogenicznego a: całkowitym natężeniem promieniowania gamma z pomiaru spektrometrycznego, prędkościami fal podłużnych oraz gęstością objętościową. Zależności określono dla poszczególnych jednostek litostratygraficznych syluru i ordowiku. Podobne relacje ciepła radiogenicznego z profilowaniem gamma zaobserwowano we wszystkich analizowanych otworach z wyjątkiem otworu L-1, w którym sylurskie i ordowickie formacje bogate w kerogen wykazały inną charakterystykę. Zauważono również wyraźne obniżanie się ciepła radiogenicznego ze wzrostem prędkości fal podłużnych. Szczegółowa analiza danych wykazała silne relacje między prędkością a zawartością toru i potasu, które są wskaźnikami minerałów ilastych, oraz zawartością uranu, związanego z obecnością substancji organicznej. Podobny związek pokazujący tendencję obniżania się ciepła radiogenicznego zaobserwowano dla wzrastających wartości gęstości objętościowej analizowanych utworów.

EN

The paper presents results of computations of the radioactive heat production (A) for the Silurian and Ordovician rocks in the L-1, K-1, O-2, B-1, and W-1 wells located in the Baltic Basin. For this purpose, well logging data – spectral gamma (intensity of the natural radioactivity) and gamma-gamma (bulk density) logs were used. Silurian deposits of the Jantar Bituminous Black Claystone Member and Ordovician deposits of the Sasino Claystone Formation were characterised by very high values of the radiogenic heat. These units are considered as sweet spots due to a high concentration of organic matter. Increased natural radioactivity and significantly reduced bulk densities caused by the presence of kerogen were observed in both lithostratigraphic units. A joint analysis of the spectral gamma ray log and the density logs showed that the increased radiogenic heat production in these formations was mainly caused by a higher concentration of uranium. Abnormally high values of radiogenic heat were also observed in the Ordovician glauconitic claystones of the Słuchowo Formation, where an increase in potassium, thorium, and uranium concentrations was detected. It should be noted that the deposits of the black claystones of the Jantar Member, and the claystones and mudstones of the Sasino Formations were characterised by high variability of the calculated parameter A. The presented article investigated the relationship between the calculated values of radiogenic heat and natural radioactivity, the velocity of longitudinal waves, as well as between bulk density. The relations were determined for the Silurian and Ordovician deposits. Similar relations between the radiogenic heat and the gamma ray log were observed in all wells except the L-1 well, in which Silurian and Ordovician formations rich in kerogen revealed a different characteristic. A significant decrease in radiogenic heat values was observed with the increase in P wave velocity. Detailed data analyses showed strong relationships between velocity and the content of thorium and potassium, which are the indicators of clay minerals, but also the content of uranium, which is associated with the organic matter presence. A similar relation showing a tendency of decreasing radiogenic heat was obtained for increased bulk densities of the formations.

2

Stratigraphic distribution of hydrocarbon accumulations and charging history of reservoirs based on thermal evolution of petroleum source rocks within the southern border area of the Dnieper-Donets Basin

Karpenko I.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

Vol. 65, nr 8

516--525

PL

Kompleksowe badania systemu naftowego dostarczają prognoz i danych wejściowych do oceny ryzyka w celu ewaluacji nierozpoznanych wierceniami złóż w basenie dnieprowsko-donieckim (BDD), związanych ze strukturami solnymi lub występujących na znacznych głębokościach (5-7 km). Badania systemu naftowego dla zrozumienia mechanizmu i historii napełniania pułapek oraz geochronologii zdarzeń (czynnik czasu) wymagało zintegrowanych badań elementów systemu naftowego: występowania złóż ropy i gazu oraz ich wstępnych zasobów, rozprzestrzenienia skał macierzystych, ich właściwości oraz dojrzałości termicznej. Jednowymiarowe modelowanie historii pogrzebania dla otworów wiertniczych z BDD, skorelowane z danymi na temat refleksyjności witrynitu, dało informacje na temat rozkładu strumienia cieplnego w czasie jego ewolucji. Dwuwymiarowe modele systemu naftowego pozwoliły poznać wiek procesów generowania węglowodorów, typy migracji i historię napełniania znanych pułapek, jak również dostarczyły prognoz na temat złóż nierozpoznanych wierceniami. Generacja węglowodorów z każdego źródła następowała w krótkich okresach czasu z powodu szybkiego tempa pogrążania. Możliwość zachowania się złóż była zależna od wzrostu wysadów oraz migracji struktur solnych. Głębokie i bardzo głębokie pułapki w przyosiowej części basenu, które nie zostały naruszone wskutek wzrastających wysadów solnych w permie, są wypełnione złożami gazu po dzień dzisiejszy. Natomiast pułapki związane z wysadami solnymi w obrębie przyosiowych stref basenu były wypełniane węglowodorami tylko w osadach nie starszych niż śrokowokarbońskie, ponieważ starsze skały macierzyste wyczerpały już swój potencjał węglowodorowy do tego czasu.

3

Zastosowanie metod mikroskopowych w badaniach materii organicznej rozproszonej w skałach macierzystych

Nowak G. J.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2016

|

nr 209 wyd. konferencyjne

709--712

4

Thermal maturity of the Lower Paleozoic source rocks in the Pomeranian Basin based on reflectance of vitrinite-like particles and molecular/isotopegas composition

Makos M., Muchewicz M., Mikołajewski Z., Socha K.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2016

|

nr 209 wyd. konferencyjne

543--546

EN

Thermal maturity of the Lower Paleozoic potential source rocks in the Pomeranian Basin, northern Poland has been analysed based on organic matter reflectance (vitrinite--like particles), Rock-Eval pyrolysis and stable carbon isotope and composition of natural gas. Reflectance of the vitrinite-like particles indicates slightly higher thermal maturity compared to the Tmax and carbon isotope record. Therefore, correlation between measured reflectance and vitrinite reflectance equivalent was established. The analysed data set evidences the relation expressed by the equation: VR = 0.71Rvitr-like + 0.19. This is highly concordant to the other results from the Baltic region.

PL

Dojrzałość termiczna dolnopaleozoicznych skał macierzystych basenu pomorskiego w północnej Polsce została określona na podstawie badania refleksyjności materii organicznej (cząstki witrynitopodobne), pirolizy Rock-Eval oraz stabilnych izotopów węgla oraz składu gazu. Refleksyjność materii witrynitopodobnej wskazuje na wyższą dojrzałość termiczną w porównaniu z wartościami Tmax oraz wynikami analiz izotopowych. Dlatego został wyznaczony stosunek pomiędzy refleksyjnością materii witrynitopodobnej a refleksyjnością witrynitu, który może zostać opisany równaniem: VR = 0,71Rvitr-like + 0,19. Jest to wysoce spójne z rezultatami innych analiz geochemicznych w rejonie bałtyckim.

5

Obliczanie ciepła radiogenicznego osadów cechsztynu i karbonu na podstawie danych geofizyki otworowej w rejonie rafy Brońsko

Bała M., Waliczek M.

Przegląd Geologiczny

|

2012

|

Vol. 60, nr 3

155-163

EN

Rocks characterized by an increased kerogene transformation ratio, which is an important indicator of hydrocarbon generation in petroleum exploration, generate more radiogenic heat as well. The goal of this paper was to evaluate radiogenic heat (A) in several boreholes drilled through Zechstein and Carboniferous deposits of the Brońsko Reef. Based on spectral gamma ray and Litho-Density Logs measurements, the quantitative concentration of radioactive elements including uranium, thorium and radioactive isotope of potassium (40K) was evaluated. These data along with bulk density were subsequently used to calculate the radioactive heat. The calculations were performed for boreholes B-2, B-3, B-4 and B-8, located in central part of the reef. Increased values of A appeared characteristic for the Main Dolomite, Zechstein limestone and Carboniferous deposits with high share of shales.

6

Osady złotonośne doliny potoku Kraszówka (Pogórze Kaczawskie)

Urbański P.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2010

|

nr 439 (2)

375--388

PL

Analiza petrograficzna i mineralogiczna 25 panwiowych próbek korytowych umożliwiła rozpoznanie złotonośności holoceńskich aluwiów potoku Kraszówka na Pogórzu Kaczawskim. Wystąpienia złota okruchowego odnotowano w 18 próbkach pobranych na całej długości potoku, jednak jego największe nagromadzenie stwierdzono w środkowym odcinku potoku. Większość znalezionych złocin ma formę blaszkowo-płytkową lub cementacyjno-grudkową i wykazuje różnorodne deformacje mechaniczne. Głównym Źródłem złota okruchowego w osadach korytowych potoku Kraszówka są najprawdopodobniej paleogeńskie „białe” żwiry kwarcowe oraz wodnolodowcowe piaski złotonośne związane ze zlodowaceniami południowopolskimi. Ważną rolę w genezie złota okruchowego odegrały procesy chemicznego rozpuszczania i wtórnej precypitacji złota, prowadzące do powstawania tzw. złota „nowego”. W świetle teorii o odnawialności rozsypisk złotonośnych, istnieją duże szanse na rozpoznanie w osadach aluwialnych doliny Kraszówki stref o bilansowej zawartości złota okruchowego.

EN

Samples from alluvia of the Kraszówka Stream (Kaczawskie Foothills) were subjected to petrographic analysis. After this research, gold-bearing deposits of the Holocene Kraszówka alluvia have been diagnosed. Gold occurrence was reported all along the Kraszówka Stream, but its large concentration has been localized by the author within the middle part of the stream. Gold has been identified within 18 of 25 samples collected. Most of gold grains take the foliate-plate and cementation-popular forms and show various types of mechanical deformation. Palaeogene “white” quartz gravels and gold-bearing glaciofluvial sands of the South Polish Glaciations are probably the main source of placer gold. Chemical processes of gold dissolving and reprecipitation took an important part in the origin of placer gold, leading to the formation of so-called “new” gold. In the light of gold-placer renewable theory, there is a good chance to identify zones of economic placer gold concentration in alluvia of the Kraszówka Valley.

7

Palaeogeografia Arktyki w jurze

Golonka J.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2009

|

T. 35, z. 3/1

31-42

EN

Four maps illustrate geodynamic evolution and development palaeoenvironment and palaeolithofacies of the circum-Arctic region during Jurassic times. Plate tectonic process involved break-up of the supercontinent Pangea, rifting and spreading, closure on Mongol-Okhock and Anui oceans, collision of terranes with North America. Clastic sedimentation prevailed during Jurassic in the region. Important source rocks were deposited during Late Jurassic-Early Cretaceous times.

8

Wykorzystanie biomarkerów w korelacji geochemicznej rop naftowych ze złóż Bóbrka-Rogi i Iwonicz Zdrój w powiązaniu z charakterystyką genetyczną potencjalnych skał macierzystych

Matyasik I., Steczko A.

Wiadomości Naftowe i Gazownicze

|

2008

|

R. 11, Nr 4 (120)

4--11

9

Górnojurajsko-dolnokredowe skały macierzyste w zachodniej części Karpat fliszowych

Golonka J., Matyasik I., Skupien P., Więcław D., Waśkowska-Oliwa A., Krobicki M., Strzeboński P., Vasicek Z.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2008

|

T. 34, z. 3/1

73-81

PL

Przedmiotem rozważań przedstawionego artykułu jest analiza możliwości odnalezienia górnojurajsko-dolnokredowych skał macierzystych w zachodniej części Karpat fliszowych, na terenie Polski i Republiki Czeskiej. Górnojurajskie margle mikułowskie stanowią skały macierzyste światowej klasy. Te bogate w substancję organiczną skały z TOC 0.2-10% zasilały ropy naftowe w basenie wiedeńskim i pod nasunięciem karpackim w Czechach i Austrii. Podobne skały macierzyste prawdopodobnie występują w głębokich strefach pod nasunięciem w Polsce. Utwory formacji wędryńskiej i grodziskiej nie zawierają większych ilości węgla organicznego. Większą zawartość TOC stwierdzono natomiast w formacji wierzowskiej i najwyższej części formacji grodziskiej. Utwory te reprezentują globalne anoksyczne wydarzenie oceaniczne OAE 1b. Utwory formacji wierzowskiej mogą stanowić potencjalne skały macierzyste dla systemów obejmujących różnego wieku skały zbiornikowe Karpat zewnętrznych.

EN

The analysis of possibility to find Upper Jurassic--Lower Cretaceous source rocks in the western part of Flysch Carpathians in Poland and Czech Republic was the subject of present paper. The Upper Jurassic organic-rich Mikulov marls represent world-class source rocks. These 1400 m thick organic-rich rocks with TOC value 0.2-10% sourced oils in the Vienna Basin and Carpathian subthrust in Czech Republic and Austria. The similar source rocks perhaps exist in the deeper subthrust areas in Poland. The Vendryne Formation rocks do not contain significant amount of organic carbon. The increased TOC was encountered within the Verovice Formation and uppermost part of Hradiste Formatio. These rocks represent global anoxic event OAE 1b. Verovice Formation contains potential source rocks for the Outer Carpathians systems with reservoirs various in age.

10

Paleozoiczny system naftowy wschodniej części przedgórza Karpat – od źródła do pułapki

Matyasik I., Such P., Leśniak G.

Wiadomości Naftowe i Gazownicze

|

2007

|

R. 10, Nr 11 (115)

7-12

11

Obserwacja obecności substancji macierzystej na profilowaniach geofizycznych

Kiełt M.

Wiadomości Naftowe i Gazownicze

|

2007

|

R. 10, Nr 6 (110)

15-24

12

Możliwości i ograniczenia w stosowaniu próbek z odsłonięć powierzchniowych do charakterystyki geochemicznej skał macierzystych

Matyasik I., Słoczyński T.

Nafta-Gaz

|

2007

|

R. 63, nr 6

371-387

PL

W pracy przedstawiono na bazie dużej populacji próbek, iż odpowiednio pobrane próbki z odsłonięć powierzchniowych mogą być reprezentatywne dla danych wydzieleń stratygraficznych. Jest to bardzo istotne, ponieważ w wielu przypadkach brak próbek wgłębnych z odwiertów i wówczas dla pełnej charakterystyki basenu sedymentacyjnego musimy posiłkować się próbkami powierzchniowymi. W takim przypadku, w pierwszym rzędzie istotne jest prawidłowe umiejscowienie próbek w pozycji stratygraficznej i określenie wieku. Próbki takie poddawane są standardowym analizom geochemicznym, takim jak piroliza Rock-Eval, ekstrakcja bituminów i analiza biomarkerów. Przy interpretacji wyników badań należy postępować bardzo ostrożnie, zwłaszcza jeżeli chodzi o określenie stopnia dojrzałości termicznej. Próbowano wytypować te parametry, które będą w najmniejszym stopniu podatne na wpływy czynników zewnętrznych. Dla oceny stopnia wpływu czynników zewnętrznych, na jakość uzyskanych wyników, próbowano skorelować je z wynikami otrzymanymi dla próbek wgłębnych z odwiertów. Dzięki tej pracy stwierdzono celowość prowadzenia badań z wykorzystaniem próbek powierzchniowych, jeżeli będą one odpowiednio pobierane i oceniony zostanie wpływ czynników zewnętrznych na skład molekularny wytypowanych grup związków.

EN

For collection samples from outcrops were conducted geochemical investigations: Rock-Eval, bitumen extractions, GC and GCMS. First of all was determined age of samples and stratigraphical position. In geochemical interpretation of results special attention was focused on maturation parameters. Were compared results obtained from analysis of rock samples from wells with analysis results of outcrops. Was evaluated impact weathering effect on geochemical parameters. These investigations were showed that samples from outcrops (properly collected) could be used for geochemical researches.

13

Ocena potencjału generacyjnego skał macierzystych oraz trendów zmian własności zbiornikowych w rejonie Rymanów - Targowisko - Iwonicz

Matyasik I., Such P., Leśniak G.

Prace Instytutu Nafty i Gazu

|

2006

|

nr 137

1023-1029

PL

Na podstawie archiwalnych wyników badań geochemicznych i petrofizycznych, wykonano ich reinterpretację korelując odpowiednie parametry i przedstawiając je w zunifikowanej formie, dostosowanej do aktualnie obowiązujących norm w geologii poszukiwawczej. Informacje na temat charakteru geochemicznego skał macierzystych zostały dopełnione poprzez analizę próbek z odsłonięć powierzchniowych, które skorelowano z próbkami wgłębnymi z wierceń. Dzięki temu scharakteryzowano kluczowe elementy systemu naftowego, jakimi są źródła węglowodorów (charge) i skały przewodzące (carier beds) oraz zbiornikowe (reservoir rocks). Na podstawie zintegrowanej interpretacji wyników badań z budową geologiczno-tektoniczną pokazano, jakich węglowodorów i gdzie można oczekiwać, a gdzie poszukiwanie z uwagi na brak spełnienia wszystkich warunków działania systemu naftowego, wydaje się być bezcelowe.

14

Potencjał węglowodorowy karbońskich skał macierzystych w przybałtyckiej części segmentu pomorskiego bruzdy śródpolskiej

Kotarba M. J., Kosakowski P., Więcław D., Grelowski C., Kowalski A., Lech S., Merta H.

Przegląd Geologiczny

|

2004

|

Vol. 52, nr 12

1156--1165

EN

Twenty Carboniferous profiles from the Baltic part of Pomeranian Segment of the Middle Polish Trough were characterized for source rock properties according the results of geochemical analyses. The best source rocks occur within Tournaisian mudstones and claystones, where TOC values reach up to 10.7 wt.%[mean 0.93 wt.%]. The terrestrial kerogen type III is located at the immature/early mature contact. The analysed Westphalian and Visean strata reveal lower petroleum potential. The analysis of hydrocarbons generation from Tournaisian source rocks indicated that the generation of hydrocarbons begun between Middle Triassic and Late Jurassic, locally a perhaps in the Late Carboniferous. The generation potential was calculated from the hydrocarbon potential [1.2 to 2.2 kg HC/m exp.3 source rock] and thickness of the source rocks, and ranges change from 20 to 365 kg HC/m exp.2.

15

Występowanie i zmienność specyficznych biomarkerów w skałach macierzystych utworów fliszu karpackiego

Matyasik I., Steczko A.

Prace Instytutu Nafty i Gazu

|

2004

|

nr 130

135

PL

Dla zidentyfikowanych skał macierzystych w wydzielonych poziomach litostratygraficznych wykonano komplet badań chromatografcznych i spektrograficznych, co pozwoliło na wytypowanie odpowiednich grup biomarkerów charakterystycznych dla każdego z wydzieleń. W pracy prezentowane sąnajlepsze skały macierzyste utworów fliszowych Karpat, takie jak: łupki menilitowe, warstwy istebniańskie czy warstwy wierzowskie, dla których obok konwencjonalnych informacji dotyczących wielkości potencjału węglowodorowego i składu macerałowego podano także rozkład biomarkerów frakcji nasyconej i aromatycznej. Takie połączenie geochemii molekularnej z badaniami pirolitycznymi i petrologicznymi daje pełny obraz skał macierzystych, co jest kluczem w analizie systemu naftowego. Na przykładzie kilku wybranych próbek przedstawiono schemat postępowania przy interpretacji otrzymanych zapisów spektrogramów masowych i korelacji z próbkami rop naftowych. Prezentowane wyniki badań sąrealizowane w ramach projektu badawczego KBN Grant nr ST12B 024 24.

EN

This paper contains the results of source rocks analysis of samples from Outer Carpathian flysh. It was described geochemical characteristic potentially source rocks based on pyrolysis data in conjunction with biomarcers data. There were identified specific compounds (oleanane, gammacerane, retene) for menilite, istebna and wierovice beds. This information could be very useful for correlation crude oils with appropriate source rocks.

16

Analizator pirolityczny Rock-Eval 6 jako nowe narzędzie badawcze w geochemii naftowej - możliwości analityczne i ich wykorzystanie

Matyasik I., Słoczyński T.

Prace Instytutu Nafty i Gazu

|

2004

|

nr 130

129--133

PL

Praca prezentuje analizator pirolityczny Rock-Eval 6 jako nowe narzędzie analityczne w geochemii naftowej, wykorzystywane w INiG do badań potencjalnych skał macierzystych. Zawiera krótką charakterystykę budowy aparatu, polegającą na omówieniu najistotniejszych elementów różniących go od Rock-Eval 2. Przedstawiono ogólne zasady działania aparatu oraz detekcji produktów termicznej degradacji próbki, a także najważniejsze parametry omaczane przy jego zastosowaniu. Szczególną uwagę poświęcono zasadom prawidłowej interpretacji pirogramów. Podkreślono zalety pirolizera, zwłaszcza w przypadku badania próbek skał macierzystych o nietypowym charakterze.

EN

The aim of this paper is to present new equipment - Rock-Eval 6 — as a new analytical tool to estimate petroleum potential of source rocks. The new apparatus Rock-Eval 6 has been developed to enlarge the field of application. Innovations a11ow acquisition of data for quantification of both organic and mineral carbon. This apparatus provides new functions and parameters that expand applications of the technique in petroleum geoscience. This paper includes rules which should be use to interpret obtained parameters.

17

Nowe dane o rozwoju utworów dolnopaleozoicznych w rejonie Sędziszów Małopolski-Rzeszów w świetle wyników wiercenia Hermanowa-1

Maksym A., Śmist P., Pietrusiak M., Staryszak G., Liszka B.

Przegląd Geologiczny

|

2003

|

Vol. 51, nr 5

412--418

PL

Głęboki otwór Hermanowa-1 dostarczył nowych danych o utworach ordowiku i syluru w południowej części zapadliska przedkarpackiego. Facja, rozprzestrzenienie i miąższość tych utworów są ważne z uwagi na ich potencjał generacyjny. Przypuszczalnie ilaste osady dolnego paleozoiku stanowią skały macierzyste dla złoża ropy naftowej Nosówka. Miąższość syluru i ordowiku w otworze Hermanowa-1 przekracza 400 m i jest to największa przewiercona miąższość tych osadów w tej części zapadliska. Po raz pierwszy w tym rejonie w utworach syluru rozpoznane zostały łupki radiolarytowe, które proponuje się wydzielić w randze formalnej jednostki litostratygraficzej. Profil ordowiku wykształcony jest w dwóch kompleksach: dolnoordowickich piaskowców kwarcytowych z glaukonitem oraz łupków ilastych z graptolitami wieku landail–karadok. Profil syluru tworzą dwie jednostki litologiczne: łupki radiolarytowe środkowego landoweru oraz iłowce margliste dolnego wenloku.

18

Określanie stopnia dojrzałości termicznej skały macierzystej na podstawie wielokierunkowych badań geochemii organicznej

Matyasik I., Słoczyński T., Steczko A.

Prace Instytutu Górnictwa Naftowego i Gazownictwa

|

2002

|

nr 116 wyd. konferencyjne

73--76

PL

Stopień dojrzałości termicznej skał macierzystych jest jednym z podstawowych parametrów uwzględnianych w modelowaniu procesów generowania i ekspulsji węglowodorów, zatem prawidłowość jego oceny ma zasadniczy wpływ na miarodajność wyników modelowania. Wartość tego parametru można określać w sposób bezpośredni za pomocą badań geochemicznych, określających stopień ewolucji termicznej kerogenu, albo w sposób pośredni za pomocą badań geochemicznych bituminów będących produktem przeobrażeń termicznych substancji organicznej. W prospekcji złóż węglowodorów do określenia stopnia przeobrażeń termicznych skał macierzystych najczęściej wykorzystuje się: Tmax - otrzymywane w wyniku analizy pirolitycznej Rock-Eval, R0 - wartość refleksyjności witrynitu określona na podstawie badań mikroskopowych oraz różne wskaźniki geochemiczne obliczane na podstawie rozkładu biomarkerów frakcji nasyconej i aromatycznej bituminów (analiza GC i GC-MS). Dobór odpowiednich wskaźników, za pomocą których określa się stopień zaawansowania ewolucji termicznej substancji organicznej uzależniony jest od jakości i rodzaju badanych próbek. Niniejsza praca ma na celu zobrazowanie wzajemnej korelacji poszczególnych wskaźników oraz określenie ich przydatności w szacowaniu stopnia przeobrażeń termicznych w zależności od typu badanych próbek.

EN

The amount and composition of hydrocarbons generated from kerogen change progressively with increasing maturity. The maturity of organic material present in a source rock can be established by direct (Rock - Eval analysis, vitrinite reflectance) and indirect (GC-MS analysis of biomarkers) methods. To evaluate the level of maturity organic matter it is advisable to use all of molecular, optical and pyrolytic parameters. The aim of this paper is to correlate individual indicators of maturity and to quality their usefulness.

19

Geochemia rop naftowych i skał macierzystych w charakterystyce systemu naftowego

Matyasik I., Steczko A., Dziadzio P.

Prace Instytutu Górnictwa Naftowego i Gazownictwa

|

2002

|

nr 116 wyd. konferencyjne

65--71

PL

Obecność kilku zasadniczych elementów jakimi są: kolektor, skała uszczelniająca, pułapka, skała macierzysta, czas generowania i migracji węglowodorów oraz kolejność ich występowania w czasie i przestrzeni w pasach fałdowych, to podstawowe składowe systemu naftowego. Dla prezentowanego w tej pracy przykładu rekonstrukcji systemu naftowego w Karpatach (rejon Gorlic), zgodna kolejność występowania po sobie tych elementów potwierdza efektywne działanie tego systemu. Skały kolektorskie i uszczelniające powstawały w czasie od dolnej kredy do oligocenu, a główne potencjalne skały macierzyste (co wykazały szczegółowe badania geochemiczne) są wieku dolnooligoceńskiego. Niektóre z nich wygenerowały węglowodory, które zakumulowane są w niewielkiej odległości od źródła. Węglowodory o różnym stopniu dojrzałości termicznej zakumulowane są na różnych głębokościach. Te o najniższych parametrach dojrzałościowych - najpłycej, natomiast te o wysokich parametrach - najgłębiej. Czas formowania pułapek to okres od późnego eocenu (początek skracania basenu sedymentacyjnego) po środkowy/późny miocen. Czas generowania i migracji przypada natomiast na okres od środkowego miocenu po czwartorzęd, co uzasadnia prezentowany tutaj pogląd, że etapy generacji w omawianym obszarze były synchroniczne z głównymi ruchami nasuwczymi. W oparciu o zebrane dane geochemiczne i geologiczne oraz wyniki modelowań dla małego fragmentu Karpat zaproponowano jego ewolucję. Formowanie się kolejnych elementów tektonicznych odbywało się w wyniku procesów nasuwczych o charakterze wstecznej propagacji (tj. bardziej północne elementy strukturalne powstały najwcześniej, co jest sekwencją odwrotną od zazwyczaj obserwowanej w obrębie systemów nasuwczych).

EN

The purpose of this paper is the presentation of an integrated geochemical and geological analysis and reconstruction of the petroleum system for small part of the central external Polish Carpathian (Gorlice area). The petroleum system requires the timely convergence of certain geologic elements and events essential to the formation deposits. In this paper the analysis of oils and source rocks are presented for Gorlice area and next their correlation. The results of the analyses presented in this study indicates that the oils accumulated in fields of this region were generated from the Menilite Shales of the „Dukla Nappe". Hydrocarbon generation and expulsion could have taken place during the Miocene to the Quaternary. The thrusting system developed in a rearward-propagation style i.e. the southern tectonic elements formed last, which is the opposite sequence of thrust development to that normally seen within thrust system.

20

Utwory syluru południowo-wschodniej Polski jako skały potencjalnie macierzyste dla dewońskich rop naftowych

Klimuszko E.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2002

|

nr 402

75-100

PL

Oznaczenie zawartości węgla organicznego (TOC%) w sylurskich skałach, a także analiza dystrybucji biomarkerów - n-alkanów i steranów z frakcji węglowodorów nasyconych, pozwoliła określić pewne partie tego kompleksu skalnego jako potencjalnie macierzyste dla rop naftowych. Porównanie terpanów z dewońskich rop naftowych z terpanami wydzielonymi ze skał sylurskich z obszaru platformy wschodnioeuropejskiej wykazało, iż badane osady nie są skałami macierzystymi dla rop dewońskich. Stopień przeobrażenia materii organicznej w osadach syluru badanego obszaru nie osiągnął głównej fazy generowania węglowodorów.

EN

TOC% contents in Silurian sediments, and biomarker`s analysis GCMS from saturated hydrocarbon`s fraction, distributions n-alkanes and steranes which depend on organic matter contributing to the sediments, characterize the certain parts of Silurian sediments as a, "source rock". Correlation between terpenes from Devonian oils and extracts from Silurian sediments showed, that Silurian sediments from Lublin area aren`t source rock for Devonian oils. The organic matter from Silurian sediments from Lublin area, which was studing by GCMS aren`t in "maine faze of hydrocarbons generation".