Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Study on acoustic velocity dispersion of carbonate rock and extrapolation of the velocity

Duan Xi, Zheng Haoyue, Liu Xiangjun, Liang Lixi, Xiong Jian

Acta Geophysica

|

2023

|

Vol. 71, no. 2

723--733

EN

At present, a series of petrophysical experimental studies have been carried out on the velocity dispersion and attenuation caused by wave induced fluid flow. So as many valuable theoretical models have been proposed or developed. But these studies fail to reflect the influence of different pore structure types on velocity dispersion and attenuation. Carbonate rocks have complex pore structure and strong heterogeneity. The study of the influence of pore structure on acoustic propagation characteristics at different frequencies is of great significance for further refinement of reservoir prediction. Through computed tomography scan and digital image processing, the pore structure distribution of longitudinal section of carbonate rock is obtained. On this basis, the finite difference numerical simulation of acoustic wave field is carried out, and the variation law of acoustic velocity with frequency and the relationship between acoustic velocity dispersion and attenuation coefficient are analyzed. The acoustic velocity extrapolation model based on frequency dispersion is established and compared with the experimental results to verify the effectiveness. The research results provide a theoretical basis for the prediction of carbonate reservoir parameters.

2

Zależność przebiegu dekarbonatyzacji od mikrostruktury i stopnia krystaliczności skał węglanowych podczas wypalania wapna

Všianský Dalibor, Dvořák Karel, Bureš Jaroslav, Slavíček Karel

Cement Wapno Beton

|

2019

|

R. 24/86, nr 1

2--9

PL

Zastosowanie wapienia do produkcji wapna i klinkieru odzwierciedla dwie największe gałęzie przemysłu na świecie. Dekarbonatyzacja jest kluczową częścią procesu wypalania wapna. Nie opublikowano jeszcze jednoznacznej metody prognozowania ilości ciepła potrzebnego do dekarbonatyzacji określonego surowca skalnego. W prezentowanej pracy badano dziesięć różnorodnych i bardzo czystych próbek wapienia, od neoproterozroicznych do kredowych, przy użyciu mikroskopii optycznej, dyfraktometrii rentgenowskiej i różnicowej kalorymetrii skaningowej. Próbki wykazywały podobne składy mineralne i względnie zbliżony poziom średniej wielkości krystalitów kalcytu, ale były bardzo różne mikrostrukturalnie, również pod względem średniej wielkości kryształów. Kalorymetrię wykorzystano do porównania ilości ciepła potrzebnego do dekarbonatyzacji poszczególnych próbek kalcytu. Z wyjątkiem trzech próbek o bardzo zwartej lub złożonej z dużych kryształów mikrostrukturze stwierdzono silną korelację wynoszącą 0,95, zgodnie z testem Pearsona pomiędzy średnimi rozmiarami kryształów kalcytu a ilością ciepła do dekarbonatyzacji.

EN

The use of limestone in lime and clinker production respectively represents one of the biggest industrial branches worldwide. Decarbonisation is a crucial part of the burning process. No clear prediction method of the decarbonisation heat for a particular limestone, even in a relative scale, has been published yet. In the presented research, ten diverse very pure limestone samples from neoproterozoic up to cretaceous were studied by means of light microscopy, powder XRD and differential scanning calorimetry. The samples showed similar mineralogical compositions and relatively close calcite crystallinity including mean crystals size, but very different microstructures and the crystals sizes. DSC was used to measure and compare the heat of different limestones decarbonisation. With the exception of three samples with extremely dense or coarse microstructure, a strong correlation of 0.95 according to the Pearson test between mean size of calcite crystals and the value of the decarbonisation heat was found.

3

Skały węglanowe jako potencjalny surowiec do produkcji kruszyw stosowanych w betonach konstrukcyjnych

Rembiś M.

Mosty

|

2018

|

nr 1

46--47

PL

Kruszywo stanowi dominujący objętościowo składnik betonu. Z tego względu jego właściwości znacząco wpływają zarówno na cechy użytkowe mieszanki betonowej, jak też na jakość stwardniałego betonu.

4

Physical properties of Devonian limestones from selected deposits in the context of frost resistance

Skowera K., Rusin Z.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2018

|

T. 34, z. 3

71--84

EN

Widespread opinion holds that calcareous rocks have limited suitability for use in the production of aggregates and stone products having adequate frost resistance. However, some of the rocks, in particular those from earlier geological periods, provide a promising alternative to silicate rocks. The paper presents results of the analysis of Devonian carbonate rock originating from two selected mines in the Swietokrzyskie region. The examined mines extract limestone from two different deposits of the same age. The rock samples are collected from beds lying at different depths, distinct in texture and color in macroscopic examination. It was found that despite the changes in bulk density, porosity and absorption, all the examined samples were frost resistant. Using the Differential Analysis of Volumetric Strain method, the content of ice formed in the pore spaces was determined. In addition, the ratio of the content of water capable of freezing to the total pore volume, and the total amount of water absorbed due to capillary action in rock samples soaked in water, were analyzed. In all cases, it was revealed that the destructive action of freezing water was weakened due to a relatively low content of water capable of freezing and a substantial volume of pores that are not filled with water in capillary absorption. It is extremely important to be able to classify the available rock material. The generally adopted methods, including absorptivity tests, do not allow for precise categorization. In the investigations, the authors focused on the analysis of the basic factors that are decisive for rock durability, including bulk density, pore filling level and volume absorption. The authors do not correspond compressive strength and resistance to abrasion as this will be the subject of further research.

PL

Powszechnie uważa się, że skały wapienne mają stosunkowo ograniczoną przydatność do stosowania w produkcji kruszyw i wyrobów kamiennych ze względu na ich odporność na działanie mrozu. Jednak niektóre skały, w szczególności pochodzące z wcześniejszych okresów geologicznych, stanowią obiecującą alternatywę dla skał krzemianowych. W pracy przedstawiono wyniki analizy dewońskich skał węglanowych pochodzących z dwóch wybranych kopalń z regionu świętokrzyskiego. Skały wapienne w obu wybranych kopalniach pochodzą z tego samego okresu geologicznego. Pobrany materiał skalny pochodził z różnych pokładów kopalń i różnił się makroskopowo między sobą teksturą i kolorem. Ostatecznie stwierdzono jednak, że pomimo różnic w nasiąkliwości objętościowej, porowatości i absorpcji kapilarnej, wszystkie skały okazały się być mrozoodporne. Wykorzystując w badaniach Różnicową Analizę Odkształceń określona została zawartość lodu powstającego w przestrzeni porów. Ponadto określono stosunek zawartości wody zdolnej do zamarzania w odniesieniu do całkowitej objętości porów oraz ilość zaabsorbowanej wody przy podciąganiu kapilarnym. We wszystkich przypadkach okazało się, że destrukcyjne działanie zamarzającej wody zostało osłabione poprzez stosunkowo małą ilość wody zdolnej do zamarzania i znaczną objętość porów niewypełnionych wodą przy podciąganiu kapilarnym. Bardzo ważne jest, aby móc odpowiednio klasyfikować dostępny materiał skalny. Ogólnie przyjęte metody, takie jak chociażby badania nasiąkliwości, nie pozwalają na precyzyjną diagnostykę. Dlatego też autorzy w swoich badaniach skupiają się na analizie podstawowych czynników decydujących o trwałości skały, takich jak nasiąkliwość objętościowa, stopień wypełnienia porów wodą, czy stopień nasączenia. Autorzy nie odwołują się do badań wytrzymałości na ściskanie i odporności na ścieranie wybranych skał, ponieważ będzie to przedmiotem dalszych badań.

5

A nanoscale simulation study of elastic properties of gaspeite

Benazzouz B.-K.

Studia Geotechnica et Mechanica

|

2014

|

Vol. 36, nr 2

9--16

EN

The study of structural and mechanical properties of carbonate rock is an interesting subject in engineering and its different applications. In this paper, the crystal structure of gaspeite (NiCO3) is investigated by carrying out molecular dynamics simulations based on energy minimization technique using an interatomic interaction potential. At first, we focus on the structural properties of gaspeite mineral. And then, the elastic properties are calculated, including the elastic constants, bulk modulus, shear modulus, the S- and P-wave velocities. In the next part of this paper, the pressure effect will be studied on the structural and elastic properties of NiCO3 at high pressure.

6

Analiza statystyczna parametrów zbiornikowych utworów jury górnej-kredy dolnej zapadliska przedkarpackiego uzyskanych z testów RPZ i pomiarów geofizycznych

Dubiel S., Uliasz-Misiak B.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2013

|

T. 29, z. 2

119--134

PL

W publikacji przedstawiono wybrane wyniki analizy statystycznej właściwości zbiornikowych i parametrów złożowych utworów jury górnej-kredy dolnej określone na podstawie wyników testów rurowymi próbnikami złoża (RPZ) oraz badaniami geofizycznymi, przydatne przy opracowywaniu charakterystyki geologicznej złóż węglowodorów w utworach górnej jury-dolnej kredy. Właściwości zbiornikowe (porowatość ogólna, miąższość efektywna) oraz parametry złożowe (przepuszczalność, gradient ciśnienia złożowego i wskaźnik wydobycia wody złożowej) jury górnej-kredy dolnej, usystematyzowano w postaci histogramów, w celu scharakteryzowania ich rozkładu i wyznaczenia wartości średnich. Wyznaczone średnie wartości mogą być wykorzystane przy projektowaniu procesów dowiercania, opróbowania i eksploatacji złóż węglowodorów w utworach górnej jury-dolnej kredy. Wartość ciśnienia złożowego określona na podstawie wyników testów złożowych RPZ stanowi podstawę symulacji złożowych, a także projektowania konstrukcji otworów wiertniczych, technologii dowiercania oraz eksploatacji złoża. Metodami analizy statystycznej wyznaczono równanie regresji liniowej zmian ciśnienia złożowego w funkcji głębokości zalegania skał węglanowych jury górnej-kredy dolnej. Równanie to może być wykorzystywane do prognozowania wartości ciśnienia w danym rejonie wierceń. Cechy produkcyjne badanych poziomów perspektywicznych jury górnej-kredy dolnej oceniono na podstawie zmian wskaźnika wydobycia wody złożowej (wydatek przypadający na jednostkę depresji ciśnienia) w funkcji miąższości efektywnej. Uzyskana korelacja pozwala na prognozowanie wskaźnika wydobycia wody złożowej na podstawie miąższości efektywnej w badanych utworach. Cechą skał zbiornikowych, od której w znacznym stopniu zależy wielkość wskaźnika wydobycia tak wody złożowej, jak też i węglowodorów, jest ich przepuszczalność. Zróżnicowane zależności pomiędzy porowatością i przepuszczalnością występujące w skałach węglanowych są często przyczyną trudności i niejednoznaczności w interpretacji wyników testów złożowych. Metodami analizy statystycznej stwierdzono – dla wybranego obszaru poszukiwań naftowych – zadawalającą korelację między przepuszczalnością efektywną dla wody określoną testami RPZ, a porowatością oszacowaną na podstawie pomiarów geofizyki wiertniczej, nadającą się do prognozowania wartości przepuszczalności skał jury górnej-kredy dolnej.

EN

This article presents selected results of statistical analysis of reservoir properties and reservoir parameters of the Upper Jurassic-Lower Cretaceous formation in the Carpathian Foredeep. Reservoir properties and parameters were based on the results of drillstem tests (DST) and geophysical surveys. These results allowed for geological characterization of hydrocarbon deposits in the Upper Jurassic-Lower Cretaceous formations. Reservoir properties (total porosity, effective thickness) and reservoir parameters (permeability, reservoir pressure gradient, and water production coefficients) of the Upper Jurassic-Lower Cretaceous formation have been arranged in the form of histograms in order to define the distribution of average values. Average values can be used in drill up operations, well tests, and exploitation of hydrocarbon deposits in the Upper Jurassic-Lower Cretaceous formation. Methods of statistical analysis determined the linear regression equation of reservoir pressure changes as a function of Upper Jurassic-Lower Cretaceous carbonate formation depth. This equation can be used to estimate the reservoir pressure in the drilling area. Production parameters of the geological formation have been examined based on changes in the water production coefficient (flow rate per unit pressure depression), which can be predicted as a function of the effective thickness of the tested formation. Water production coefficient as well as hydrocarbons production coefficient depends largely on reservoir rocks permeability. The relationship between porosity and permeability in carbonate rocks often causes difficulties and ambiguities in the interpretation of reservoir test results. This analysis, however, found a satisfactory correlation between the effective water permeability from DST tests and porosity estimated from well logs in the selected area of petroleum exploration. This correlation will be suitable for predicting the permeability of the Upper Jurassic-Lower Cretaceous formation.

7

Fazy mineralne w triasowych skałach węglanowych rejonu Chorzowa

Stanienda K., Nowak J., Kukiełka T.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2012

|

T. 28, z. 3

71-91

PL

W niniejszym artykule przedstawiono wyniki badań próbek skał węglanowych pobranych z utworów triasowych w rejonie północnej części Chorzowa. Przedmiotem badań była identyfikacja faz mineralnych, obecnych w tych skałach, szczególnie faz węglanowych. W północnej części Chorzowa występują utwory triasowe reprezentowane przez skały stropowej części profilu pstrego piaskowca oraz spągowej części profilu utworów wapienia muszlowego - warstw gogolińskich. Utwory te eksploatowane były w XIX i pierwszej połowie XX wieku. W artykule przedstawiono wyniki analiz próbek skał węglanowych, pobranych z tych warstw. Wykonano ich opis petrograficzny, badania mikroskopowe w świetle przechodzącym, analizy dyfraktometryczne oraz badania składu chemicznego w mikroobszarach z wykorzystaniem mikroskopu skaningowego. Na podstawie przeprowadzonych analiz stwierdzono, że w utworach pstrego piaskowca dominują dolomity. W składzie mineralnym tych skał, poza dolomitem, stwierdzono obecność sparytowego kalcytu, ponadto zidentyfikowano również kwarc, minerały ilaste, muskowit oraz związki żelaza. Utwory wapienia muszlowego to głównie wapienie, a także zlepieńce otoczaków wapiennych scementowane spoiwem węglanowym. W składzie mineralnym tych skał dominuje kalcyt dwóch generacji. Kalcyt pierwszej generacji tworzy ziarna mikrytowe, natomiast kalcyt drugiej generacji występuje w postaci ziaren sparytowych, zróżnicowanych pod względem wielkości i kształtu. Miejscami w ziarnach sparytowych można zaobserwować doskonałą łupliwość romboedryczną. Ponadto w skałach zidentyfikowano również dolomit, a z minerałów niewęglanowych - kwarc, muskowit oraz minerały ilaste. Badania mikroskopowe wykazały zróżnicowanie struktur próbek wapieni od biomorficznej, przez organodetrytyczną, sparytową, mikrosparytową do mikrytowej.

EN

This article presents the results of research on carbonate rock samples taken from Triassic sediments of the northern area of Chorzów City. The aim of the research was to identify the mineral phases of these rocks, especially carbonate phases. The rocks from the roof part of the Bundsandstein profile and floor part of the Muschelkalk profile - Gogolin Beds - are typical sediments from the northern part of Chorzów City. These rocks were mined in the XIX century and the beginning of the XX century. The article also presents the results of research on samples of carbonate rocks taken from investigated strata. It provides a Petrographic description, the results of microscopic analysis executed in polarized, transmitted light, X-ray analysis, and microprobe measurements using a scanning microscope. The results of these analyses showed that dolomites dominate in the Bunsandstein strata. Dolomites (The sampled rocks?) are composed mainly of dolomite, but sparry calcite was also identified. Moreover, quartz, clay minerals, muscovite and iron minerals were observed in the Bundsandstein rocks. The Muschelkalk sedimentsare mainly represented by limestone. In some areas, conglomerates were also found. The conglomerates are composed of carbonate rock boulders connected by carbonate cement. Two generations of calcite were observed while investigating the limestone. The first generation calcite is micritic, and the second generation calcite forms sparry crystals different in size and shape. In some areas of the sparry calcite it is possible to observe perfect rhobohedral cleavage. Moreover, dolomite, rhodohrosite, and noncarbonate minerals like quartz, muscovite, and clay minerals were identified. The results of microscopic analysis also showed that the limestone is different in texture. The limestone presents the following textures: biomorphic, detrical, sparry, microsparry and micritic.

8

The results of study of carbonate rock microstructural anisotropy obtained in electron microscopy and computer image analysis

Kuzmin V., Mikhailov N., Maximov V., Gurbatova I.

Nafta-Gaz

|

2011

|

R. 67, nr 12

865-873

EN

The article presents the methods and results of electron microscopic studies of microstructure and pore space anisotropy performed on full-size carbonate rock samples. They were subject to preliminary examination to evaluate the anisotropy of filtration and physical properties. Azimuth anisotropy of microstructure and pore space was experimentally found in carbonate rock sample with complex pore space structure. On the basis of digital image processing an important conclusion has been drawn for predominant influence of large-pore space on azimuth anisotropy of filtration properties, which should be taken into consideration in hydrocarbon deposit extraction.

PL

Artykuł przedstawia metody i wyniki badań mikroskopem elektronowym anizotropii mikrostrukturalnej i przestrzeni porowej próbek skały węglanowej. Próbki te zostały wstępnie zbadane, aby ocenić anizotropię filtracji oraz ich właściwości fizyczne. W wyniku eksperymentu stwierdzono anizotropię azymutalną mikrostruktury i przestrzeni porowej na próbce skały węglanowej o złożonej strukturze przestrzeni porowej. Na podstawie przetworzonego cyfrowo obrazu wyciągnięto ważny wniosek - o dominującym wpływie przestrzeni o dużych porach na azymutalną anizotropię właściwości filtracyjnych, który należy wziąć pod uwagę podczas eksploatacji złóż węglowodorowych.

9

Evaluation of Carbonate Rock Permeability, with the Use of X-ray Computed Microtomography

Kaczmarczyk J., Dohnalik M., Zalewska J.

Nafta-Gaz

|

2011

|

R. 67, nr 4

233-239

EN

In this paper the results of finite element method nitrogen flow simulations are presented. Finite element mesh wascreated on the basis of carbonate rock X-ray computed microtomography images. Nitrogen flow was simulated in COMSOL Multiphysics 3.5. Calculated permeability was consistent with the permeability measured with the use of gas permeability test. The results have shown that combined X-ray computed microtomography and the finite element method are appropriate ways to evaluate rock permeability. This means that porosity and permeability - the most important reservoir parameters for rocks - may be estimated with the use of microtomography.

PL

W artykule zaprezentowano wyniki symulacji przepływu azotu, wykonanej przy użyciu metody elementów skończonych. Siatki elementów skończonych zostały przygotowane na podstawie obrazów mikrotomograficznych skał węglanowych. Przepływ azotu symulowano w programie COMSOL Multiphysics 3.5. Obliczona w ten sposób przepuszczalność była zbieżna z wyznaczoną za pomocą testu przepuszczalności gazowej. Zaprezentowane wyniki pokazały, że mikrotomografia rentgenowska połączona z metodą elementów skończonych może służyć do wyznaczenia przepuszczalności skały. Oznacza to, że poprzez badania mikrotomograficzne można wyznaczyć dwa najważniejsze parametry zbiornikowe skał: porowatość i przepuszczalność.

10

Zastosowanie sztucznych sieci neuronowych i logiki rozmytej w tworzeniu baz danych dla złóż dual porosity – dual permeability

Kowalska-Włodarczyk M., Darłak B.

Nafta-Gaz

|

2010

|

R. 66, nr 3

189-196

PL

W przedstawionej pracy podjęto próbę sklasyfikowania przestrzeni porowo-szczelinowej skał węglanowych typu dual porosity – dual permeability, w których przestrzeń ta jest wykształcona w znacznie bardziej skomplikowany i różnorodny sposób niż w piaskowcach. Za pomocą sieci neuronowych sporządzono i zweryfikowano zbiór bazowy, który posłużył do wyznaczenia, za pomocą logiki rozmytej, typów przestrzeni porowej opartych na udziale struktur szczelinowej i porowej.

EN

The main goal of this paper was to estimate main types of dual porosity – dual permeability types of pore space in carbonate rocks. The main data base was prepared with the use of neural network. Using this data base the authors find three types of rock space according to rate of pore and fracture features.

11

Rentgenowska mikrotomografia komputerowa w badaniu skał węglanowych

Zalewska J., Łykowska G., Kaczmarczyk J.

Nafta-Gaz

|

2010

|

R. 66, nr 6

449-456

PL

W pracy podjęto próbę sprawdzenia możliwości rentgenowskiej mikrotomografii komputerowej (micro-CT) w ocenie geometrii szczelin. Przy użyciu metody micro-CT przeprowadzono interpretację struktury sieci porowej w naturalnych próbkach skał węglanowych oraz dokonano mikrotomograficznej wizualizacji szczelin, co umożliwiło zmierzenie ich rozwartości i szerokości. Otrzymane dane porównano z wynikami obserwacji mikroskopowych. Stwierdzono, że metoda micro-CT pozwala zauważyć szczeliny w większości przypadków niewidoczne przy użyciu mikroskopu. Potwierdziło to użyteczność metody micro-CT w analizie struktury wewnętrznej skał, a szczególnie w obrazowaniu i analizie szczelin.

EN

This paper presents the current possibilities of Roentgen computed microtomography in apertures’ imaging and properties estimation. Experimental data were collected with the use of micro-CT method. The interpretation of internal pore structure and visualization and examination of aperture size in natural carbonate rock samples were presented. Obtained data were compared with the results of microscopy. Performed studies have shown that microtomography measurements provide more information about pore space and possibilities of apertures imaging and size estimation than microscopy method.

12

Metodyka konstrukcji przestrzennych modeli szczelinowatości poziomów zbiornikowych

Sowiżdżał K., Stadtmuller M.

Nafta-Gaz

|

2010

|

R. 66, nr 3

159-166

PL

Z uwagi na znaczny udział węglowodorów zakumulowanych w skałach węglanowych, z których większość cechuje się obecnością szczelinowatości, dokładne scharakteryzowanie systemów szczelin i ich wpływu na przepływ mediów złożowych odgrywa istotną rolę w procesie zagospodarowania złóż w węglanowych skałach zbiornikowych. Obecnie dostępne są na rynku pakiety oprogramowania oferujące narzędzie pozwalające charakteryzować szczelinowatość skał zbiornikowych; zarówno w formie przestrzennego modelu nieciągłej sieci szczelin (DFN – Discrete Fracture Network), jak również parametryzacji tego modelu – w postaci przestrzennych modeli przepuszczalności w kierunkach horyzontalnych k(i) i k(j) oraz w kierunku pionowym k(k), a także współczynnika sigma i porowatości szczelinowej, które mogą być wykorzystane jako dane wejściowe w procesie symulacji złóż porowo-szczelinowych, wraz z parametrami charakteryzującymi matrycę skalną. Artykuł przedstawia metodykę konstrukcji modeli szczelinowatości uwzględniającą przestrzenną orientację szczelin, jaka została przetestowana na przykładzie górnojurajskiego poziomu zbiornikowego w zapadlisku przedkarpackim. Identyfikacja szczelin oraz ich interpretacja, uwzględniająca kąty upadu i azymuty upadu poszczególnych szczelin, została wykonana w oparciu o profilowania CAST. Analiza statystyczna wyników interpretacji profilowań CAST pozwoliła na wyróżnienie trzech grup szczelin, ze względu na dominujący azymut ich upadu. Dla każdej z wyróżnionych grup obliczono rozkłady intensywności zeszczelinowania wzdłuż profili analizowanych odwiertów, które w dalszej kolejności uśredniono, w interwałach odpowiadających pionowej rozdzielczości modelu. W konsekwencji wykorzystano je jako dane twarde w procesie konstrukcji przestrzennych modeli intensywności zeszczelinowania dla każdej z wyróżnionych grup szczelin, wraz z danymi sterującymi rozkładem, które zastosowano w co-krigingu algorytmu symulacyjnego. Wygenerowano kilkanaście wskaźników szczelinowatości (fracture drivers); zarówno sejsmicznych, jak i geomechanicznych (pochodnych budowy strukturalnej, takich jak krzywizna powierzchni strukturalnej czy odległość od uskoków), które przetwarzano za pomocą sieci neuronowych w celu uzyskania pojedynczych meta-atrybutów intensywności zeszczelinowania dla każdej z wydzielonych grup szczelin, a następnie wykorzystano jako dane sterujące przestrzennymi rozkładami intensywności zeszczelinowania. Parametry intensywności zostały wykorzystane w procesie modelowania przestrzennego, nieciągłego systemu szczelin, jako dane definiujące gęstość dystrybucji szczelin każdej z grup w obrębie grida 3D. Nieciągły system szczelin został poddany parametryzacji z wykorzystaniem metody Oda; w efekcie obliczono takie własności jak: przepuszczalności systemu szczelin w kierunkach horyzontalnych k(i) i k(j) oraz w kierunku pionowym k(k), współczynnik sigma, a także porowatość szczelinową. Wyniki tego procesu zostały skalibrowane wynikami interpretacji testów otworowych.

EN

Due to the fact that substantial share of hydrocarbons are accumulated in carbonate rocks, most of which were subjected to natural fracturing, accurate characterization of fracture systems and its impact on fluid flow play an important role in carbonate reservoirs development. Presently, there are available software packages that offer tools for characterizing fracture systems in terms of construction discrete fracture networks as well as up-scaling DFN and generating fracture properties, such as k(i), k(j), k(k), sigma factor and fracture porosity, that can be used as an input for dual – porosity reservoirs simulation together with matrix properties. The article presents methodology of fracture modeling, taking into account fractures' spatial orientation that has been used for upper-jurassic carbonate reservoir layer in Carpathian Foredeep. Fractures have been identified from CAST image logs, and interpreted in terms of their depths, dip angles and dip azimuths. Statistical analysis of CAST logs interpretation results enabled distinction of three sets of fractures with respect to their dip azimuth values. For each set of fracture intensity logs have been calculated which was later up-scaled and used as hard data for population of 3D grid together with soft data used in co-kriging of simulation algorithm. Several fracture drivers has been generated, both seismic and geomechanical (structural derivatives such as surface curvature, distance from faults), which was later processed with neural nets to arrive with single meta-attribute of fracture intensity for each fracture set. Intensity properties was used in discrete fracture network modeling process as a parameters defining density of fracture distribution for each set. Discrete fracture network has been up-scaled to fracture properties, such as fracture permeabilities k(i), k(j), k(k}) sigma factor and fracture porosity using simplified Oda method. Results of DFN up-scaling process was calibrated using well test data.

13

Dobór parametrów petrofizycznych węglanowych skał zbiornikowych w celu podwyższenia dokładności wyznaczenia współczynnika nasycenia wodą

Jarzyna J., Krakowska P.

Nafta-Gaz

|

2010

|

R. 66, nr 7

547-556

PL

W artykule przedstawiono przeprowadzone analizy w celu podwyższenia dokładności wyznaczania współczynnika nasycenia wodą. Do obliczeń zostały wykorzystane wyniki badań laboratoryjnych oraz profilowania geofizyki otworowej z trzech otworów wiertniczych, zlokalizowanych w Tunezji, Brazylii i Kazachstanie. Zastosowano różne podejścia: równanie ciągłości przepływu Montarona, formułę Borai’a i Shell’a. Równanie ciągłości przepływu uwzględnia czynniki związane z ruchem mediów w przestrzeni porowej, natomiast formuły Borai’a i Shell’a uzależniają współczynnik cementacji tylko od współczynnika porowatości skały. Dobierano odpowiedni współczynnik zwięzłości skały, aby uzyskać niższe wartości współczynnika nasycenia wodą. Uzyskano zadowalające wyniki, co wskazuje jednocześnie na możliwość zastosowania badanych wzorów do interpretacji ilościowej w geofizyce otworowej.

EN

Analyses were carried out to improve water saturation determination for carbonate reservoirs. Results of the core samples analysis and well logs measurements from three wells located in three different geological settings were the basis for analysis. Three different approaches were used: connectivity equation by Montaron, Borai and Shell formula. Connectivity equation showed effect of medium flow in pore space. Borai and Shell formulas revealed only relationships between cementation factor and porosity. There was made an attempt to determine lower values of water saturation by selecting suitable cementation factor. The satisfactory outcomes were reached indicating possibility to improve well-logging interpretation.

14

Analiza własności zbiornikowych skał węglanowych z wykorzystaniem mikrotomografii rentgenowskiej

Zalewska J., Kaczmarczyk J., Dohnalik M., Cebulski D., Poszytek A.

Nafta-Gaz

|

2010

|

R. 66, nr 8

653-662

PL

W artykule pokazano możliwości wykonania charakterystyki przestrzeni porowej skał węglanowych z obrazów 3D wewnętrznej struktury skał, otrzymanych metodą mikrotomografii rentgenowskiej. Przybliżono i dostarczono ilościowe informacje z danych micro-CT o wszystkich połączonych przestrzeniach porowych badanych próbek skał. Badaniom poddano 23 próbki skał węglanowych, reprezentujących poziom dolomitu głównego z rejonu północnej monokliny przedsudeckiej. Analizując badane próbki pod względem: wartości porowatości micro-CT, dystrybucji porowatości na wykresach, charakteru sieci porowej na wizualizacjach 3D, charakterystyki mikrofacjalnej i wartości przepuszczalności – wyróżniono 5 grup skał, o zróżnicowanym charakterze porowatości i zróżnicowanych strukturach i teksturach. Otrzymane wyniki mogą być pomocne w ocenie i zrozumieniu geometrii przestrzeni porowej skał zbiornikowych i mogą mieć znaczący wpływ na metody obliczeń odzysku węglowodorów.

EN

The article shows capabilities of carbonate rocks pore space characterization based on 3D images of internal rock structure, carried out by means of X-ray microtomography. Quantitative information derived from micro-CT data on all connected pore spaces of examined rock samples have been approximated and provided 23 samples of carbonates, representing lower horizon of main dolomite from area of northern Fore-Sudetic Monocline were subjected to examination. Analyses of the samples for micro-CT porosity value, porosity distribution on graphs, pore space nature on 3D images, micro facial characterization and permeability value, distinguished 5 groups of rocks based on diversified porosity nature and diversified structures and textures. The results obtained can be helpful in estimation and understanding of reservoir rocks pore space geometry and may significantly influence methods of hydrocarbons recovery computations.

15

Ilościowa ocena porowatości metodą mikrotomografii rentgenowskiej

Zalewska J., Dohnalik M.

Nafta-Gaz

|

2009

|

R. 65, nr 11

910--915

PL

Ważnym aspektem prowadzenia badań metodą mikrotomografii rentgenowskiej jest możliwość dostarczania przez trójwymiarowe dane ilościowych informacji petrofizycznych o przestrzeni porowej. W artykule przedstawiono metodykę ilościowej oceny porowatości i wyniki charakterystyki struktury porowej trzech próbek skał węglanowych, wykonanych metodą rentgenowskiej mikrotomografii komputerowej. Zostało to zrealizowane z wykorzystaniem oprogramowania MAVI, służącego do przetwarzania i analizy obrazów przestrzennych.

EN

Possibility of delivering petrophysical information on pore space by three-dimensional data constitutes important factor of studies performed with use of X-ray microtomography. The work presents methodology of porosity quantitative estimation and results of pore space characterisation for three carbonate rock samples, carried out with use of X-ray computed microtomography method. This was accomplished with use of MAVI software package, serving processing and analysis of spatial images.

16

Prędkość propagacji fal podłużnych do poprzecznych (Vp/Vs) w zależności od współczynnika nasycenia dla skał węglanowych z rejonu Krobielewka

Kozłowski M., Wolański K., Solarski T., Jakubowska K., Zalewska J.

Nafta-Gaz

|

2008

|

R. 64, nr 11

775-786

PL

Głównym celem pracy było systemowe zbadanie prędkości propagacji fal podłużnych Vp i poprzecznych Vs w zależności od zmiennego nasycenia przestrzeni porowej skał węglanowych na podstawie badań laboratoryjnych, wykorzystanie tych danych w kompleksowej interpretacji profilowań geofizyki wiertniczej oraz wyznaczenie współczynników niezbędnych do rozwiązania równania Gassmanna i weryfikacja tego równania. Podjęto także próbę odpowiedzi na pytanie czy możliwe jest uzyskanie wiarygodnych wyników metody AVO w utworach węglanowych.

EN

The main aim of the work was to test compression and shear waves propagation velocities relation to variable saturation of carbonate rock pore space on the grounds of laboratory tests, utilization of these data in complex interpretation of geophysics well logging, and determination of coefficients necessary for Gassmann equation solving, as well as verification of the equation. An attempt to give answer to question whether reliable results of AVO method in carbonate formations are possible to obtain has also been undertaken.

17

Skały węglanowe jako cenne źródło kruszyw do betonu

Małolepszy J., Gajewski R.

Budownictwo, Technologie, Architektura

|

2008

|

nr 2

64-69

18

Termiczne uwarunkowania zjawiska przemagnesowań dewońskich skał węglanowych w regionie kieleckim Gór Świętokrzyskich

Grabowski J., Narkiewicz M., Sobień K.

Przegląd Geologiczny

|

2006

|

Vol. 54, nr 10

895-905

EN

Paleomagnetic and petrological analyses were performed on Devonian carbonate rocks from the Kielce region (Janczyce 1 borehole, Dule, Łagowica escarpment, Budy Quarry) in the Holy Cross Mts. Rock samples were selected from localities with different degree of thermal alteration, diversified lithology and stratigraphy. Investigated carbonates, excluding those from the Budy Quarry, revealed traces of the Early Permian remagnetization related to magnetite. The intensity of the Late Variscan remagnetization is linked to rocks affected by the second stage of dolomitization with increased thermal maturity in the northern part of the Kielce region. The magnetic signal is probably related to rocks’self-cooling, fixed as a result of the latest Carboniferous to Early Permian uplift.

19

Hydrogeologiczne właściwości przestrzeni porowej dewońskich skal węglanowych w Górach Świętokrzyskich

Rzonca B.

Przegląd Geologiczny

|

2005

|

Vol. 53, nr 5

400--409

EN

During research on the hydrogeological properties of Devonian carbonate rocks in the Holy Cross Mountains (Góry Świętokrzyskie) 141 samples of limestone and dolomite rocks were collected from natural out-crops and quarries located within the Southern (Kielecki) region of the Holy Cross Mountains. Using stan-dard laboratory methods open (interconnected) porosities, permeabilities (recalculated as hydraulic conductivity for water) and specific yield coefficients were determined. Open porosities of the limestones and dolomites are very low. Similar results were obtained with hydraulic conductivity testing, with slightly higher values in the dolomites than in the limestones. The specific yield in all cases was zero. Thus, the studied limestones and dolomites are among the least porous, permeable and yielding rocks in Poland. The test sample population is characterised by having open porosities with a log normal distribution and hydraulic conductivities with an irregular (bimodal) distribution resembling a log normal distribution. A slight corelation between the open porosity and the hydraulic conductivity was demonstrated. This may indicate a greater portion of the smallest pores contributing towards the sum total open porosity under test conditions; in natural hydraulic conditions they would be inactive. Their contribution must be quite signifi-cant (the lack of specific yields), but variable (low relation between open porosity and hydraulic conductivity). Discussed are also possible correlations between the studied parameters and the rock matrix structure (classified as either pelite, sparite or crystalline — no correlation was demonstrated), the occurrence of fractures (no correlation) or the sampling locations. Although it was not possible to show variability of parameters within particular tectonic structures, statistically significant differences were observed between structural features regarding the open porosity (but not for hydraulic conductivity).

20

O możliwości przystosowania wiertnicy obrotowej SWO-131/60 do wiercenia otworów strzałowych w pogarszających się warunkach złożowych skał węglanowych

Bęben A.

Cement Wapno Beton

|

2004

|

R. 9/71, nr 1

25-32

PL

Omówiono problemy związane z wierceniem otworów strzałowych wiertnicami obrotowymi SWO-131/60 w warunkach złożowych skał węglanowych. Występujące niedogodności wiercenia sposobem obrotowym w skałach węglanowych o dużej wytrzymałości na ściskanie można poprawić przez przejście na bardziej dynamiczne atakowanie calizny skalnej, a więc na zwiercanie skały sposobem obrotowo-udarowym. Przedstawiono możliwość przystosowania wiertnic obrotowych SWO-131/60 polskiej konstrukcji do pracy z mechanizmem udarowym wgłębnym, a tym samym do zwiercania skały sposobem obrotowo-udarowym.

EN

Problems connected with the shot holes drilling with drill rigs SWO-131/60 in bed conditions of carbonate rocks are discussed. They are some disadvantageous problems in rotary drilling in carbonate rocks of high compressive strength but it could be made for better when the rock bed is attacked in a more dynamical way, i.e. by rotary—impact drilling. It is shown that the drill rigs SWO-131/60, of Polish design, could be adapted to operations with so-called down hole drill mechanism thus enabling the rock drilling in the rotary-impact way.