Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Podłoża strukturalne jako jedno z rozwiązań proekologicznych dla miast

Kociel H., Kalaji H. M., Suchocka M., Tuchowska Ż.

Inżynieria Ekologiczna

|

2018

|

Vol. 19, nr 2

81--90

PL

Mieszkańcy nawet niewielkich miast borykają się z problemem zanieczyszczonego powietrza, podtopieniami lub zamiennie podwyższonymi temperaturami spowodowanymi zbyt dużą powierzchnią pokrytą betonem. Gminy i miasta podejmują różnorodne działania oraz przeznaczają znaczne środki na przeciwdziałanie zwiększającym się z roku na rok problemom. Większość specjalistów z zakresu ekologii twierdzi, że najbardziej efektywnym rozwiązaniem byłoby zwiększenie ilości roślin, zwłaszcza drzew, w bezpośrednim sąsiedztwie ludzi. Działania w tym zakresie podejmuje się od wielu lat, lecz w dalszym ciągu nie obserwuje się wyraźnych efektów. We wspominanych wyżej warunkach dostrzega się spadek kondycji dojrzałych drzewostanów, a żywotność nowo nasadzonych drzew z powodu złych warunków bytowania jest coraz krótsza. Wychodząc naprzeciw zaistniałej sytuacji staje się konieczne opracowanie pakietu/ ów rozwiązań, pozwalających na dokonywanie nowych nasadzeń na terenie miast i obszarów wiejskich, jak również poprawa warunków siedliskowych drzew już istniejących. Najnowsze badania naukowe pokazują, że najistotniejszym elementem tych rozwiązań mogą być systemy antykompresyjne w formie mieszanki kamienno-glebowej. W trakcie dotychczasowych działań zostało zaprojektowane poletko doświadczalne z zastosowaniem takiego typu podłoża. W mieszance kamienno-glebowej, jak i w innych rodzajach podłoża posadzono reprezentatywny gatunek drzew (Tilia tomentosa). Prezentowane badania wskazują na nośność podłoża odpowiednią dla każdego rodzaju ruchu oraz warunki rozwoju korzeni drzew lepsze niż w standardowo stosowanych sposobach sadzenia.

EN

Residents of even small cities are struggling with air pollution. Municipalities and cities undertake various activities and allocate significant resources to counteract the problem related to air and soil pollution, which is growing continuously. The specialists in the field of ecology have stated that an ideal solution would be to increase the amount of plants in the neighbourhood of residents. Such actions have been undertaken for many years, but clear positive effects have not been observed yet. In these urban areas, the declining conditions of mature plants can be observed, and the longevity of newly planted trees is becoming shorter due to the poor growth conditions. In order to improve the current situation, it has become necessary to develop package/s of solutions allowing for new plantings in cities and rural areas, as well as supporting plants which already exist. The latest scientific trends have showed that one of the most important and promising elements of these solutions could be the use of a structural substrates (a rock and soil mixture prepared according to a special recipe) that can be used as an alternative growth medium for trees instead of the standard up-to-date used soils. In our research, the experimental plot was designed using this type of substrate. The carried out capacity tests showed that the structural substrate has a definite advantage over the substrates presently used in urban areas. The use of structural substrates also enhanced the physiological conditions of the tested trees. Our results allowed us to confirm that structural substrates can be successfully used in the urban and rural areas, which would significantly improve the environmental conditions.

2

Łąki w krajobrazie rolniczym Płaskowyżu Proszowickiego (Wyżyna Małopolska)

Kotańska M., Towpasz K., Wójcik T., Mitka J.

Ekologia i Technika

|

2015

|

R. 23, nr 4

183--192

PL

W prawie bezleśnym krajobrazie rolniczym Płaskowyżu Proszowickiego łąki stanowią jego ważny i cenny element. Dominują w szerokich dolinach Szreniawy i Nidzicy, porastają podnóża i zbocza neolitycznych kurhanów oraz średniowiecznego grodziska w Stradowie. Obecne są też w dolinie Wisły. Rozległy, zajmujący 770 km2 Płaskowyż Proszowicki, będący subregionem Niecki Nidziańskiej, ze względu na sprzyjające warunki przyrodnicze oraz intensywne użytkowanie od neolitu, jest typowym obszarem rolniczym. W latach 1997-2000 w tym słabo poznanym fitosocjologicznie terenie, przeprowadzono badania szaty roślinnej, które potem były kontynuowane. W artykule przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych w zbiorowiskach łąkowych i szuwarowych. Stosując metodę Braun-Blanqueta wykonano 1600 zdjęć fitosocjologicznych. Uzyskane dane przeanalizowano metodami numerycznymi i statystycznymi. Stwierdzono, że występowanie muraw kserotermicznych (Festuco-Brometea) i łąk wilgotnych (zwłaszcza ze związku Calthion) jest charakterystycznym rysem szaty roślinnej Płaskowyżu Proszowickiego. W zbiorowiskach tych rosną gatunki rzadko występujące w innych regionach kraju a ich rozmieszczenie przestrzenne, związane z rozmaitymi formami terenu i zróżnicowanym podłożem, wpływa znacznie na heterogeniczność krajobrazu, w którym aż 80% terenu pokrywają pola uprawne. W grupie łąk kośnych i szuwarów wyróżniono 32 zespoły i 4 zbiorowiska roślinne. Na podstawie analizy zdjęć fitosocjologicznych z fitocenoz 5 głównych zespołów stwierdzono istotne statystycznie zależności między liczbą gatunków a wilgotnością gleby, nachyleniem zboczy, użytkowaniem i typem łąki. Najbogatsze w gatunki okazały się fitocenozy rosnące na lekko nachylonych zboczach, na glebach świeżych. Szczególnie wyraźnie zaznaczył się wpływ użytkowania na bogactwo gatunkowe płatów użytkowanych w porównaniu z płatami porzuconymi.

EN

In strongly deforested landscape of the Proszowice Plateau, in 80% covered by arable lands, meadows form an important and valuable element. They dominate in extended valleys of the Szreniawa and Nidzica rivers, where occupied bottoms and slopes of the Neolithic tomb mounds (barrows), and wide area of the Medieval settlement in Stradów. They are also present in the Vistula River valley. Due to the favourable natural conditions and intensive land management since the Neolithic, the vast 770-km2 area of the Proszowice Plateau, i.e. a subregion of the Nida Basin, is a typical agricultural area. In 1997-2000, investigations of the vegetation cover were carried out and later continued in this region, which is still poorly explored in terms of phytosociology. This article presents results of research conducted in meadow and swamp communities. 1600 phytosociological releves were taken with the use of the Braun-Blanquet method the data obtained were analysed with multivariate and statistical methods. It was found that the occurrence of xerothermic grasslands (Festuco-Brometea) and wet meadows (particularly from the alliance Calthion) is a characteristic feature of the vegetation cover in the Proszowice Plateau. These communities comprise species that are rare in other regions of the country, and their spatial distribution associated with various terrain forms and diverse substrates exerts a substantial effect on the heterogeneity of the landscape. In the groups of meadows and rushes, 32 associations and 4 plant communities were distinguished. Based on the phytosociological releves from the phytocoenoses of five main associations, statistically significant relationships were found between the number of species and soil moisture, slope inclination, and the meadow management and type. Phytocoenoses growing on slightly inclined slopes and fresh soils exhibited the highest species richness. Particularly evident was the influence of the type of land management on the species richness in managed patches, compared with the abandoned land.

3

Łąki mozgowe (Phalaridetum arundinaceae) w dolinie Baryczy

Kryszak J., Kryszak A., Klarzyńska A.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2007

|

T. 7, z. 2a

209-218

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań geobotanicznych (119 zdjęć fitosocjologicznych, wykonanych metodą Brauna-Blanqueta), prowadzonych w latach 1998-2003 w dolinie Baryczy. Celem badań była ocena wpływu aktualnych warunków siedliskowych na skład florystyczny, walory przyrodnicze i użytkowe łąk mozgowych. Wykazano, że płaty Phalaridetum arundinaceae zajmują w tej dolinie ok. 20,0% powierzchni użytków zielonych. Najczęściej są to formy przejściowe zbliżone do zbiorowisk klasy Molinio-Arrhenatheretea, rzędu Molinietalia. Zakres przekształceń sukcesyjnych zależy od warunków geomorfologiczno-siedliskowych w dolinie, głównie - zmian w uwilgotnieniu gleby. Łąki mozgowe w dolinie Baryczy mają umiarkowane i średnio umiarkowane walory przyrodnicze (klasa waloryzacji IVB, VB) oraz mierną wartość użytkową (Lwu 5,4-6,0).

EN

The study presents results of geobotanical investigations (119 phytosociological surveys obtained using the Braun-Blanquet method) carried out in the years 1998-2003. The objective of the long-term study was to evaluate the impact of the current site condition and floristic composition on the natural significance and fodder value of canary grass meadows. It was demonstrated that patches of Phalaridetum arundinaceae occupied up to approximately 20% of the grassland area. At present, they occur as transitional forms associated with the communities of the class Molinio-Arrhenatheretea of the Molinietalia order. The extent of successional transformations depends on the geomorphological and site conditions prevailing in the valley, primarily on changes in the content of soil moisture. The canary grass meadows found in the Barycz River valley are of moderate and medium moderate natural significance and of low fodder value score (FVS from 5.4 to 6.0).

4

Synantropizacja wybranych zbiorowisk łąkowych

Kryszak A.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2004

|

T. 4, z. 1

201-208

PL

Zbiorowiska trawiaste, podobnie jak inne zbiorowiska roślinne, podlegają przeobrażeniom wywołanym zmianami zachodzącymi w siedlisku, będącymi bezpośrednim lub pośrednim skutkiem działalności człowieka. Celem wieloletnich badań było określenie zmian we florze wybranych zbiorowisk łąkowych pod wpływem antropopresji oraz wskazanie przyczyn i stopnia ich synantropizacji. Ocenę synantropizacji wybranych zbiorowisk, występujących w dolinach większych rzek Wielkopolski, opracowano na podstawie analizy ok. 3200 zdjęć florystycznych. Posługiwano się wskaźnikami: synantropizacji, apofityzacji i antropofityzacji. Do oceny warunków siedliskowych zastosowano liczby wskaźnikowe Ellenberga, a wpływ zakresu synantropizacji flory łąk i pastwisk na różnorodność florystyczną określono wskaźnikiem Shannona-Wienera H'. Największe zmiany powstałe w wyniku antropopresji stwierdza się w zespołach klasy Molinio-Arrhenatheretea, szczególnie z rzędu Arrhenatheretalia. Zbiorowiska siedlisk bagiennych z klasy Phragmitetea oraz trwale lub okresowo z klasy Molinio-Arrhenatheretea rzędu Molinietalia są bardziej odporne na inwazję obcych gatunków związanych z działalnością człowieka. Synantropizacja flory zbiorowisk łąkowych wpływa na liczbę gatunków i ich różnorodność florystyczną zależnych od aktualnego stadium sukcesji.

EN

Grass communities, similarly to other plant communities, undergo various transformations caused by habitat changes resulting, directly or indirectly, from human activity. The aim of the long-term study was to determine changes in the flora of some selected meadow communities affected by the human impact and to indicate the causes and extent of its synanthropisation. The assessment of synanthropisation of selected communities in the valleys of major rivers in Wielkopolska was based on some 3200 floristic surveys. The following indices were used: the index of synanthropisation and anthropophytisation. Site conditions were assessed with Ellenberg's index numbers, while the influence of synanthropisation on floral diversity of meadows and pastures was determined with the Shannon-Wiener's index. Floristic analysis of the examined communities revealed the greatest anthropogenic changes in associations of the Molinio-Arrhenatheretea class, especially from the Arrhenatheretalia order. On the other hand, marsh communities from the Phragmitetea class and from sites with variable moisture content from the Molinio-Arrhenatheretea class of the Molinietalia order exhibited a higher resistance to invasions of alien species associated with human activities. Floral synanthropisation of meadow communities affects the number of species and their floristic diversity. These values depend on the current stage of succession.