Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Metodyka określania koncentracji pierwiastków promieniotwórczych frakcji pylastej wydzielonej z przedkarpackich utworów mioceńskich

Skupio Rafał, Łykowska Grażyna

Nafta-Gaz

|

2020

|

R. 76, nr 10

679--687

PL

Badania zostały przeprowadzone na siedmiu próbkach skał mioceńskich pobranych z rdzenia wiertniczego. Wybrany materiał reprezentował piaskowce, mułowce oraz iłowce. Głównym celem pracy było wydzielenie frakcji pylastej (silt) i określenie jej wpływu na poziom radioaktywności skał miocenu zapadliska przedkarpackiego. W badaniach została wykorzystana metoda wydzielania frakcji pylastej opracowana w Zakładzie Geofizyki Wiertniczej INiG – PIB. Do określenia wielkości siltu wykorzystano klasyfikację Wentwortha, przyjmując jego zakres od 4 µm do 63 µm. Wytypowany materiał skalny przygotowywany był wieloetapowo z zastosowaniem metod zamrażania, przesiewania, wirowania i sedymentacji. W celu określenia typu skał i ich własności wykonano badania pomocnicze, w tym analizy mineralogiczne XRD, chemiczne XRF oraz pomiary gęstości właściwej. Dla określenia zawartości naturalnych pierwiastków promieniotwórczych przeprowadzono szereg badań radiometrycznych. Analizy wykonano na niewielkiej liczbie prób z powodu ich długotrwałego przygotowywania oraz ograniczonej dostępności materiału. Wiarygodne wyznaczenie parametrów poszczególnych frakcji ziarnowych wymagało weryfikacji i udoskonalenia zastosowanych metod badawczych. Pomiary radiometryczne określające naturalną zawartość potasu 40K, uranu 238U oraz toru 232Th wykonano w aparaturze RT-50, wyposażonej w trzycalowy kryształ NaI(Tl). W pierwszej kolejności przeprowadzono standardowe analizy wysuszonych i skruszonych próbek iłowców, mułowców i piaskowców mioceńskich. Kolejne pomiary wykonano na wydzielonej frakcji siltowej oraz – w przypadku jednej próbki – także na pozostałych frakcjach (ilastej i piaszczystej). W tym wypadku analizy prowadzone były wielokrotnie z zastosowaniem nowej procedury umożliwiającej wyznaczenie pierwiastków promieniotwórczych w próbkach o niskiej masie. Wyniki pracy pozwoliły na przybliżone określenie naturalnej promieniotwórczości gamma frakcji pylastej (siltu). Istotnym wnioskiem z pracy jest to, że sam silt nie jest bardziej promieniotwórczy od pozostałych składników skały. W pracy podjęto również próbę określenia wpływu zawartości minerałów ciężkich na naturalną promieniotwórczość badanych skał. W tym celu z próbek skał odseparowano minerały o gęstości powyżej 2,85 g/cm3 i ponownie przeprowadzono serię analiz. Otrzymane wyniki były minimalnie zaniżone, jednak na tyle zbliżone do uzyskanych na próbkach przed separacją, że można wyciągnąć wniosek o braku wpływu minerałów ciężkich na całkowitą radioaktywność skał w badanym rejonie.

EN

The research was performed on seven samples of Miocene rocks collected from the core. The selected material was represented by sandstones, mudstones and claystones. The main goal of the work was to separate the silt fraction and to determine its impact on the level of radioactivity of the Miocene rocks of the Carpathian Foredeep. In this study, the silt fraction separation method developed in the Well Logging Department of INiG – PIB was used. Wentworth classification was used to determine the size of the silt, assuming its range from 4 to 63 µm. The selected rock material was prepared in several stages using the methods of freezing, sieving, centrifugation and sedimentation. Additional tests, including mineralogical XRD, chemical XRF and matrix density measurements were performed to determine the rock types and their properties. A number of radiometric tests were performed to determine the content of natural radioactive elements. The analyses were carried out on a small number of tests because of their long preparation and limited material availability. Reliable determination of the parameters of individual grain fractions required verification and improvement of the applied research methods. Radiometric measurements determining the natural content of potassium 40K, uranium 238U and thorium 232Th were carried out in the RT-50 equipped with a three-inch NaI(Tl) crystal. In the first place, standard analyses were conducted for dried and crushed samples of Miocene claystones, mudstones and sandstones. Further measurements were made on the separated silt fraction and in the case of one sample, also on the remaining fractions (clay and sand). In this case, the analyses were carried out repeatedly using a new procedure enabling the determination of radioactive elements in low-mass samples. The results of the work allowed approximate determination of the natural gamma radioactivity of the silt. An important conclusion is that, silt is no more radioactive than the other components of the rock. This paper also attempted the estimation of the impact of heavy mineral content on the natural radioactivity of the Miocene rocks. For tests purpose, minerals with a density above 2.85 g/cm3 were separated from the rock samples and a series of analyses were carried out once again. The obtained results were minimally understated but close enough to the samples before separation. It can be concluded that the heavy minerals in the tested samples do not affect the total radioactivity of the rocks in the research area.

2

Wydzielanie i charakterystyka frakcji pylastej (silt) w skałach mułowcowych zapadliska przedkarpackiego

Łykowska G., Klaja J., Przelaskowska A., Zagórska U.

Nafta-Gaz

|

2018

|

R. 74, nr 4

259--269

PL

Skały mułowcowe, pomimo że zawierają znacznie mniej minerałów ilastych niż iłowce, to na krzywych otworowych mają podobnypoziom radioaktywności, co istotnie utrudnia wydzielenie ich z analizowanego profilu litologicznego. Celem przedstawionych badań jest opracowanie metodyki pozwalającej na wydzielenie, charakterystykę i oszacowanie ilościowego udziału frakcji pylastej (silt) w skałach mułowcowych. Przetestowane zostały różne laboratoryjne metody rozdrabniania skał (kruszenie, zamrażanie, nasycanie solą glauberską) tak, aby uniknąć sztucznego utworzenia dodatkowego siltu (np. przez zbytnie rozkruszenie skały), jak i zaniżenia jego ilości (przez niedostateczne rozdrobnienie skały). Poszczególne frakcje ziarnowe zostały wydzielone w rozdrobnionym materiale skalnym metodą sitową (frakcja piaszczysta) oraz metodą wirowania (frakcja pylasta, frakcja ilasta). Następnie przeprowadzono dokładną charakterystykę mineralogiczną i petrofizyczną oraz dokonano oceny ilościowej wydzielonej frakcji pylastej. Wydzielenie frakcji pylastej badanych skał i uwzględnienie jej w modelach interpretacyjnych umożliwia rozróżnienie mułowców i iłowców w profilach otworów wiertnicznych zapadliska przedkarpackiego.

EN

Mudstones, although they contain significantly less clay minerals than claystones, they exhibit similar levels of radioactivity on the well logs, which significantly impedes their distinction in the analyzed lithological profile. The aim of the study was to develop a methodology for separating, characterizing, and estimating the amount of silt fraction in mudstone rocks. Various laboratory methods of fragmentation (crushing, freezing, saturation with Glauber’s salt) have been tested to avoid both creating additional silt artificially (e.g. by over-crushing the rock), and underestimating of its amount (by insufficient fragmentation of rocks). The individual grain fractions were separated in the crushed rock material by the sieve (sand fraction) and centrifugation methods (silt fraction, clay fraction). Subsequently the detailed mineralogical and petrophysical characteristics and quantitative evaluation of the silt fraction were carried out. The separation of the silt fraction in the examined rock and its inclusion in the interpretation models will allow to distinguish between mudstones and claystones in the profiles of the Carpathian Foredeep boreholes.

3

Zharmonizowanie klasyfikacji gruntów spoistych według norm PN-EN ISO 14688:2006 i PN-86/B-02480

Tarnawski M.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

Vol. 65, nr 10/2

701--706

EN

This article discusses the differences between the classification of cohesive soils according to the obsolete PN-86/B-02480 Polish standard and to the applicable PN-EN ISO 14688:2006 standard. Differences in the ways of recognizing and classifying these soils according to these standards are debated in the scientific and professional world, and due to the different approach to their nomenclature they seem difficult to overcome. The author analyzes these Polish research methods, which are closest to the macroscopic analysis required by PN-EN ISO 14688:2006, and then points to the real possibility of harmonizing both classifications.

4

Oedometer tests of soft soil and attempt of their numerical simulation

Juszkiewicz P., Szypulski P., Międlarz K.

Biuletyn Instytutu Morskiego w Gdańsku

|

2017

|

Vol. 32, No. 1

46--49

EN

For the purpose of this article, oedometer tests were performed on organic silt samples derived from the bottom of an excavation made near the Dead Vistula River. Three independent oedometer tests, with required basic tests for them, were carried out on specimens made from the same sample. Based on the test results, compressibility characteristic, physical and strength parameters of organic silt were determined. Using finite element method, attempts of simulation oedometer tests and calibration of compression parameters were made.

PL

Dla potrzeb niniejszego artykułu przeprowadzono badania edometryczne na próbkach gruntu pyłu organicznego pochodzących z dna wykopu wykonanego niedaleko Martwej Wisły. Wykonano trzy niezależne badania edometryczne na próbkach z tego samego bloku gruntowego wraz z badaniami towarzyszącymi. Na podstawie wyników badań wyznaczono cechy fizyczne, charakterystykę ściśliwości oraz parametry wytrzymałościowe pyłu organicznego. Dokonano próby symulacji badań edometrycznych z wykorzystaniem Metody Elementów Skończonych oraz przeprowadzono kalibrację parametrów ściśliwości badanego gruntu.

5

Wpływ uwarunkowań geośrodowiskowych i antropogenicznych na obecność historycznych zanieczyszczeń w podłożu klasztoru ss. Bernardynek w Krakowie

Wardas-Lasoń M.

Przegląd Geologiczny

|

2016

|

Vol. 64, nr 4

262--274

EN

The substrate in the area of the monastery of Bernardine Sisters was analyzed based on 7 small-diameter profiled mechanical holes drilled in order to determine the structure and lithology of the area and archaeological stratigraphic sequence. Based on this research, a system of archaeological strata and the presence of objects such as wall remains, and especially the relicts of the medieval drainage ditch “moat”, was established. It was assessed whether the geoenvironmental conditions are conducive to pollution occurrence and accumulation. Its major source was the Municipal Great Scales on the Main Market Square of Kraków, which functioned in the Middle Ages. To verify this thesis the indexes of sediment coming from the historical “moat” were determined (pH, Eh, EC, LOI). Similar studies were carried out to the level of “calec” for the substrate of the Monastery, erected in its vicinity. In the lithologically recognized and archaeologically interpreted layers of earth, heavy metals content was determined to distinguish anthropogenic factors and geoenvironmental conditions of the contaminants. The pollution assessment was made on the basis of a comparative analysis of the land quality, especially in the areas of silt occurrence, also in relation to the current environmental standards.

6

Critical undrained shear strength of loose-medium sand-silt mixtures under monotonic loadings

Bensoula M., Missoum H., Bendani K.

Journal of Theoretical and Applied Mechanics

|

2015

|

Vol. 53 nr 2

331--344

EN

Empirical relationships are developed for estimating the undrained critical shear strength based on experimental triaxial tests under monotonic loadings. The effect of fines content on the undrained shear strength is analyzed for different combinations of density states. The parametric study indicates that in terms of the soil void ratio and fines content properties, the undrained critical shear strength may increase, or decrease as the amount of fines content increases, consequently showing vulnerability to liquefaction influenced by the fines content percentage. A series of monotonic undrained triaxial tests have been undertaken on a reconstituted saturated sand-silt mixtures specimen. Beyond 30% of fines content, it is shown that a fraction of silt participates in the soil skeleton chain force. In this context, the concept of the equivalent intergranular void ratio may be an appropriate parameter to express the critical shear strength of the soil under investigation. This parameter is able to control the undrained shear strength of non plastic silt and sand mixtures for different density states.

7

Zmiany właściwości podłoża w aspekcie zagrożenia budowli klasztornych w rejonie ul. Poselskiej w Krakowie

Wardas-Lasoń M., Łyskowski M., Mościcki J., Sokołowski T., Bojęść-Białasik A, Niemiec D., Kucia A., Garbacz-Klempka A., Mazurek E., Ćwiklik M., Marszałek M., Kasprzak A., Ziętek J.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2014

|

z. 61, nr 3/I

361--385

PL

Zapadanie skrzydła południowo-zachodniego kapelanii przy kościele św. Józefa S.S. Bernardynek postępuje od 2010 roku, powodując pękanie murów okalających ogród, a zwłaszcza pomieszczeń piwnicznych pod zabudowaniami przykościelnymi. Celem badań jest określenie właściwości i stratygrafii gruntów w podłożu zagrożonego obiektu, jak i w najbliższym jego sąsiedztwie. Archeologiczne źródła i ich międzydziedzinowa interpretacja w kontekście wykonanych profili geologicznych, w oparciu o odwierty i wąskoprzestrzenne odkrywki, wykazały złożony układ nawarstwień historycznych i ich potencjalne oddziaływanie na budowle. Oprócz odwiertów i badań gruntoznawczych przeprowadzono georadarowe i elektrooporowe rozpoznanie ośrodka pod poziomem piwnic oraz badania geochemiczne próbek gruntu. Wyznaczony poziom calca jednoznacznie wskazuje na położenie zagrożonych obiektów w strefie 30 stopniowego skłonu pierwotnej morfologii terenu, w którego dnie znajdują się podatne na upłynnienie namuły. W stratygrafii wyróżniono także obecność znacznej miąższości, nierównomiernie zalegającej warstwy organicznej o dużej ściśliwości i małej nośności, stanowiącej materię wybitnie niebudowlaną. Na mechanikę budowli mają wpływ zróżnicowane pod względem stateczności utwory, ale także obecność sztywnych, historycznych obiektów fundamentowych. Istnienie tego typu czynników uzewnętrzniło się w postaci pęknięć murów w rejonie budowli klasztoru, a także zaburzenia poziomu podłóg szczególnie widoczne w piwnicach kapelanii. Obserwowane rozluźnienie struktury podłoża, o zasięgu większym niż teren klasztoru SS. Bernardynek, związane jest prawdopodobnie z szeregiem odwodnień głębokich wykopów wykonywanych w związku z wieloma realizowanymi inwestycjami w gęsto zabudowanej, zabytkowej części Starego Krakowa. Rozwój nowoczesnego miasta w sieci nawarstwień historycznych wymaga stałego monitorowania warunków wodnogruntowych podłoża. Zarówno nadmierny drenaż, jaki i zbytnia retencja wód zaburza stateczność zabytkowych budowli i grozi katastrofą budowlaną.

EN

The collapsing of the south-east wing of Kapelania at the Św. Józef Church of the Bernardine Convent started in 2010, causing fracturing of the walls around the garden, and especially the cellar rooms under the buildings near the Church. The aim of research is to determine the properties and stratigraphy of the earth in the subsoil of the endangered object, as well as of its immediate neighbourhood. Archaeological sources and their interdisciplinary interpretation in the context of the geological profiles conducted, based on the auger holes and narrow open pits, attest to a complex set of historical layers and their potential effect on the buildings. Apart from auger holes and ground-researching investigations, there were GPR and electrical resistance tests of the matter below the cellars level as well as geochemical tests of the earth samples. The established level of undisturbed subsoil clearly shows that the endangered buildings are situated within the 30% slope of the original terrain, in which bottom level there are muds which easily change texture into fluid. In the stratigraphy, there was also established an organic layer of substantial thickness, which is completely unsuitable for construction. The mechanics of the building is affected by deposits of varied stability and also by the presence of rigid objects connected with historical foundations. The existence of these factors manifested itself in the form of wall fractures in the area of convent, especially visible in kapelania, causing also disturbance of the floor level in the kapelania cellars. The observed loosening of the subsoil structure, possibly with a range greater than the area of the Bernardine Convent, is connected with a series of drainage works of deep excavations, in connection with a number of realized investments in the densely populated, historic part of Old Krakow. The development of the modern town within the net of historical layers demands constant monitoring of water and earth conditions of the subsoil. Both excessive drainage and water retention damage the stability of historical buildings and bring the threat of construction disaster.

8

Interpretacja i porównanie wyników sondowań CPTU oraz wybranych testów in situ w pyłach okolic Krakowa w odniesieniu do badań laboratoryjnych

Jednacz P.

Górnictwo i Geoinżynieria

|

2007

|

R. 31, z. 3

209-214

PL

Wyniki przeprowadzonych wstępnych badań pyłów z okolic Krakowa oraz ich interpretacja są przykładem niedostatku opisu tych gruntów w aspekcie ich wykorzystania do posadowień bezpośrednich. Artykuł ma na celu wskazanie niektórych problemów interpretacyjnych i konsekwencji błędnych interpretacji wyników badań polowych pyłów mimo ich dużej roli, jaką spełniają obecnie. Prace badawcze są w fazie początkowej i będą rozszerzone o kolejne badania polowe i analizy laboratoryjne.

EN

The results of initial testing of Cracow silts and its interpretations clearly show this kind of soil are not described enough in the light of foundation design. This paper shows some interpretation's problems and the consequences of interpretation's errors coming from field investigations. This is the initial phase of research program, field tests and laboratory investigations will be extended.

9

Charakterystyka geologiczno-górnicza złóż eksploatowanych przez Górażdże Cement S.A.

Dreszer R.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2003

|

R. 45, nr 6

94-97

PL

W artykule przedstawiono charakterystykę geologiczno-górniczą złóż "Górażdże", "Strzelce Opolskie", "Opole Folwark" i "Krasiejów", które stanowią bazę surowcową Górażdże Cement S.A.

EN

Geological-mining characteristics of deposits exploited by Górażdże Cement S.A. The utilization of soil masses and rocks which are formed as a result of exploitation and mineral processing.