Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wstępne wyniki klasyfikacji siedlisk łąkowych pod względem odwodnienia w rejonie kopalni węgla brunatnego Bełchatów przy użyciu statystyk strefowych oraz danych satelitarnych

Przeździecki K., Zawadzki J., Miatkowski Z.

Roczniki Geomatyki

|

2016

|

T. 14, z. 4(74)

521--529

PL

Wydobycie surowców mineralnych metodami odkrywkowymi niesie za sobą konieczność odwadniania złóż mineralnych. Na skutek działania systemu odwadniającego na dużym obszarze powstaje lej depresji wód podziemnych, który ujemnie oddziałuje na środowisko. Na skutek obniżenia zwierciadła wód podziemnych w środowisku zachodzą często nieodwracalne zmiany. Sytuacja ta jest szczególnie widoczna w przypadku siedlisk hydrogenicznych, które ze swojej natury są zależne od wody. Zasięg leja depresji wyznaczony za pomocą pomiarów w studniach piezometrycznych nie zawsze daje informacje na temat jego faktycznego oddziaływania na zbiorowiska roślinne. Dzieje się tak ponieważ wiele zależy od głębokości ukorzenienia roślin. W pracy autorzy przedstawią metodykę klasyfikacji terenów łąkowych pod względem odwodnienia oraz uzyskane przy jej zastosowaniu wstępne wyniki z obszaru Kotliny Szczercowskiej znajdującej się pod wpływem systemu odwadniającego kopalni węgla brunatnego PGE GiEK S.A. O/KWB Bełchatów. Analizy zostały wykonane na podstawie zdjęć misji Landsat (5TM, 7ETM oraz 8 OLI/TIRS). Do najważniejszych etapów opisywanej metodyki należy zaliczyć tzw. metodę trójkąta pozwalającą na wyznaczenie wskaźnika TVDI (ang. Temperature-Vegetation Dryness Index) oraz zastosowanie statystyk strefowych. Jako źródło danych o pokryciu terenu wykorzystano bazę Corine Land Cover 2006. Wyniki uzyskane za pomocą metodyki teledetekcyjnej zostały porównane z danymi o zasięgu oddziaływania leja depresji otrzymanymi z pomiarów naziemnych przez specjalistów z Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Badawczego Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego w Falentach. Wyniki są obiecujące i dobrze dopasowują się do przebiegu zasięgu oddziaływania leja depresji. Umożliwia to stosowanie opisywanej metodyki do systematycznej klasyfikacji siedlisk łąkowych badanego terenu, przy niewielkich nakładach finansowych.

EN

Mineral extraction in open-cast mines entails the necessity of dewatering mineral deposits. As a result of operations of a drainage system over a large area a depression cone of groundwater is formed which adversely affects the environment. Lowering of the groundwater table results in environmental changes which frequently could be irreversible. This situation is particularly evident in the case of hydrogenic habitats which by their nature are dependent on water. The range of the depression cone determined by measuring in piezometric wells does not always provide information on its actual impact on plant communities. This is caused by the high influence of the rooting depth of plants. The authors present a methodology for the classification of grassland areas in terms of moisture conditions and obtained preliminary results from the Szczercowska Valley influenced by the drainage system of the lignite mine GiEK PGE SA O / KWB Bełchatów. The analysis were made on the basis of Landsat 7 ETM+ images. The most important part of the described methods is the, so-called, triangle method which is used to calculate TVDI (ang. Temperature-dryness Vegetation Index) and zonal statistics. Corine Land Cover 2006 data was used as a source of land cover data. The results obtained by means of remote sensing methods were compared with the data describing the range of the influence of the depression cone obtained from field measurements performed by experts from the Kujawsko-Pomorskie Research Centre of the Institute of Technology and Life Sciences in Falenty. The results are promising and they coincide with the impact range of the depression cone established by field measurements. This allows to use the described methodology for systematic and inexpensive classification of grassland habitats in the studied area.

2

Przekształcanie się zbiorowisk łąkowych w wyniku zmian uwilgotnienia siedlisk łąkowych

Kozłowska T., Burs W.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2013

|

Vol. 58, nr 4

7--11

PL

Badania prowadzono w latach 1991-2010 w woj. łódzkim na łąkach pobagiennych, zmeliorowanych w latach 60. XX w. Melioracje uruchomiły i przyspieszyły procesy przeobrażenia materii organicznej. Większość zmeliorowanych łąk zagospodarowano i poprawnie użytkowano. Wykształciły się na nich rolniczo wartościowe zbiorowiska z klasy Molinio- Arrhenathereteae. Na początku lat 90. XX w. nastąpiło zwiększanie uwilgotnienia łąk pobagiennych w wyniku zaniechania konserwacji szczegółowych urządzeń melioracyjnych oraz obniżenia poziomu pratotechniki. Z runi ustępowały lub zmniejszały swój udział rolniczo wartościowe gatunki z klasy Molinio-Arrhenatheretea, a zwiększał się udział ziół i chwastów oraz/lub turzyc siedlisk mokrych i bagiennych. Zwiększanie uwilgotnienia siedlisk łąkowych spowodowało przekształcanie siedlisk mokrych w siedliska zabagniające lub bagienne, należące już do łęgu zastoiskowego lub bielawy właściwej.

EN

During the years 1991-2010 the study was conducted in Łódź province, on post-bog meadows reclaimed in the 60s of twentieth century. Reclamation launched and accelerated the processes of organic matter transformation. Most of the drained meadows were utilized and properly used. Agriculturally valuable communities of class Molinio-Arrhenathereteae have developed there. In the early 90s of twentieth century, in result of failure of maintaining the detailed drainage system and the reduction of meadow technology level, the moisture of post-bog meadows increased. The valuable species of the class Molinio-Arrhenatheretea disappeared or decreased their share in sward. The share of herbs and weeds and/or sedges from wet and marsh habitats increased. Increase of meadow habitats moisture resulted in transformation of wet habitats to reswamped or swamped habitats.

3

Wdrażanie "Programu rolnośrodowiskowego" II edycji na użytkach zielonych w powiecie Grajewo

Kamiński J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2012

|

T. 12, z. 3

77-91

PL

W pracy oceniono funkcjonowanie pakietów przyrodniczych "Programu rolnośrodowiskowego" II edycji na użytkach zielonych w części doliny Biebrzy na terenie powiatu Grajewo. W latach 2008-2011 działaniami rolnośrodowiskowymi objęto 2 427 ha trwałych użytków zielonych. Na przeważającej części tych użytków (83,4%) wdrażano pakiet 3. "Ekstensywna gospodarka na łąkach i pastwiskach". Mniejszy udział przypadał na pakiety, służące ochronie zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych - poza obszarami Natura 2000 (pakiet 4.), na obszarach Natura 2000 (pakiet 5.). Z pakietów tych najczęściej realizowano wariant 1. "Ochrona siedlisk lęgowych ptaków", rzadziej warianty siedliskowe: "Półnaturalne łąki wilgotne", "Szuwary wielkoturzycowe", "Mechowiska" i "Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe". Ustalono, że wybierając określony pakiet lub wariant, rolnicy kierowali się głównie względami praktycznymi, takimi jak: złożoność procedur, możliwości dostosowania użytkowania do określonych wymogów, dostęp do ekspertów przyrodniczych oraz wysokość dopłat za działalność rolnośrodowiskową. Stan siedlisk łąkowych, objętych działalnością rolnośrodowiskową w ramach wariantów siedliskowych pakietów 4. i 5., był dość zróżnicowany i zależny głównie od historii użytkowania łąk w okresie poprzedzającym przystąpienie do Programu oraz warunków wilgotnościowych. Zróżnicowany był zwłaszcza udział niepożądanych w runi gatunków inwazyjnych, do których zaliczono nitrofilne ziołorośla, charakterystyczne dla klasy Artemisietea, trzcinę pospolitą (Phragmites Australis (Cav.) Trin. ex Steud.), siewki oraz podrosty drzew i krzewów. Fitocenozy bagienne, zaliczone do wariantu "Mechowiska" oraz szuwary wielkoturzycowe wykazały większą naturalną odporność na wkraczanie roślinności inwazyjnej niż zbiorowiska typowo łąkowe, zaliczone do wariantu "Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe" i "Półnaturalne łąki wilgotne".

EN

Functioning of biological packages of the II edition of "Agro-environmental programme" on grasslands in part of the Biebrza River valley in the Grajewo county was assessed in the paper. Agroenvironmental activities involved 2 427 ha of permanent grasslands in the years 2008-2011. On prevailing (83.4%) part of these grasslands package 3: "Extensive management of meadows and pastures" was implemented. Smaller share fell to packages devoted to the protection of endangered Bird species and natural habitats both outside (package 4) and in (package 5) the areas of Natura 2000. From among these packages the most frequently realised was variant 1 "Protection of breeding grounds of birds", less frequently were realised the habitat variants: "Semi-natural wet meadows", "Tal--sedge rushes" "Sphagnum bogs" and "Molinia meadows". It was found that when selecting a given package or variant, farmers were mainly guided by practical reasons such as: complexity of procedures, possibility of adaptation of land use to definite requirements, access to biology experts and the amount of subsidies to agro-environmental activity. The status of meadow habitats involved in agro-environmental activity within habitat variants of packages 4 and 5 was quite differentiated and depended mainly on the history of land use before the access to the programme and on moisture conditions. Particularly differentiated was the share of undesired invasive species like nitrophilous herbs of the class Artemisietea, the common reed (Phragmites australis (Cav.) Trin. ex Steud.), seedlings and young trees and shrubs. Bog communities classified to the variant "Sphagnum bogs" and tall-sedge rushes showed a higher natural resistance to invasive vegetation than typically meadow communities classified to variants "Molinion meadows" and "Semi-natural wet meadows".

4

Próba rozpoznania ekologicznych i produkcyjnych siedlisk łąkowych na podstawie sezonowej zmienności charakterystyk spektralnych i tekstury zarejestrowanych na zdjęciach satelitów Landsat

Kosiński K., Hoffmann-Niedek A., Kozłowska T.

Roczniki Geomatyki

|

2012

|

T. 10, z. 2

37-43

PL

Walory ekologiczne użytków zielonych zależą w znacznej mierze od ich uwilgotnienia (Kozłowska, 2005). Do rozpoznawania uwilgotnienia siedlisk w teledetekcji użytków zielonych wykorzystuje się różnice tonalne (Witek, Ochalska, 1968). W analizach wilgotnościowych obok zakresu widzialnego wykorzystuje się bliską i średnią podczerwień (Klaus et al., 2012; Remm, 2004). Podejmowane są próby zastosowania wskaźnika NDVI do szacowania biomasy (Kozłowska i in., 2000) oraz badania uwilgotnienia i jego zmian (Kozłowska et al., 2004, Miatkowski i in., 2006; Kosiński, Hoffmann-Niedek, 2008; Martinez, Ramil, Chuvieco, 2010). Wykorzystuje się cechy strukturalne obrazu, rozpatrywane na różnych poziomach rozdzielczości przestrzennej (Osinski, 2003; Schellberg et al., 2008). W monitoringu satelitarnym użytków zielonych z rozróżnieniem różnych form wilgotnościowych wykorzystuje się wieloczasowe dane spektralne (Debinski, Jakubauskas, Kindscher, 2000; Wang, Tenhunen, 2004). Dużą wagę przywiązuje się do terminów kwietniowych i majowych (przed pierwszym pokosem) oraz wrześniowych, po trzecim pokosie (Kozłowska, Rogowski, 1991, Weiers et al., 2004; Miatkowski i in., 2006; Kosiński, Hoffmann-Nie dek, 2008). Do rozpoznawania użytków zielonych wykorzystuje się również zobrazowania dwuczasowe zarejestrowane w odstępie wieloletnim (Kosiński, Hoffmann-Niedek, 2008). Na dwóch zdjęciach wykonanych w czternastoletnim odstępie w tej samej porze roku (początek maja), wzmocnionych spektralnie (NDVI), temporalnie (ilorazowy wskaźnik zmian NDVI) i przestrzennie (wskaźnik struktury pasowej obliczany z zastosowaniem zespołu filtrów kierunkowych), wydzielono siedliska produkcyjne i nieprodukcyjne (ekologiczne). Zastosowanie wskaźnika struktury pasowej pozwoliło oddzielić grądy zubożałe suche od spontanicznych samozadarnień poornych na siedliskach żyźniejszych i korzystniej uwilgotnionych. Celem niniejszej pracy jest analiza znaczenia zmienności sezonowej cech spektralnych i strukturalnych w identyfikacji siedlisk łąkowych. Podjęto próbę odpowiedzi na pytanie: jak wielu charakterystyk trzeba użyć, aby możliwe było wydzielenie podstawowych kategorii siedliskowych. Hipoteza robocza. Zmienność sezonowa jednej charakterystyki na zobrazowaniach satelitów serii Landsat pozwala odróżnić siedliska produkcyjne od ekologicznych. Problem. Wybór metody filtracji kierunkowej do obliczenia wskaźnika struktury pasowej: filtracja czterokierunkowa (Kosiński, Kozłowska, 2003; Kozłowska i in., 2004; Acharyya, Kundu, 2001), filtracja dwunastokierunkowa (Kosiński, 2007). Z uwagi na większą rozdzielczość kątową filtracji dwunastokierunkowej postawiono pomocniczą hipotezę, w myśl której ta właśnie filtracja powinna dać lepsze efekty od filtracji czterokierunkowej.

EN

The aim of this research was to verify the significance of spectral and textural seasonal changes for distinguishing. grassland habitats. The two main groups of habitats were studied according to water conditions: ecological and productive grasslands. The two Landsat ETM+ images were used, acquired in May 1 and September 10th Seasonal changes of spectral (ETM3,4,5) and panchromatic (ETM8) bands were calculated as well as, normalized differential indexes (NDVI and ND(5,3) = (ETM5 - ETM3)/(ETM5 + ETM3), textural indexes, obtained by multidirectional filtering (four directional (SSI4) and twelve-directional (SSI12) strip structure indexes. The ETM4 band proved to be the only characteristic statistically significant for distinguishing grassland habitats. Seasonal changes in ETM4 band allow to distinguish ecological grasslands with full producer accuracy. However, due to low user accuracy (30%) terrain verification or further classification is needed using additional characteristics.

5

Wstępne rozpoznanie emisji N2O w wybranych siedliskach łąkowych w różnych regionach Polski

Burczyk P., Miatkowski Z., Turbiak J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2011

|

T. 11, z. 4

57-67

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań emisji N2O z użytkowanych łąkowo gleb pobagiennych, które przeprowadzono w latach 2008-2010 w rejonie Szczecina, w dolinach Noteci i Biebrzy oraz zlewni Niecieczy w Kotlinie Szczercowskiej. Stwierdzono, że średnia emisja N2O z gleb torfowo-murszowych w Polsce kształtuje się na poziomie 20 kg·ha-¹. Wykazano, że w warunkach utrzymywania się długotrwałego podtopienia dochodzi do wielokrotnego zwiększenia emisji N2O z gleb torfowo- murszowych. Stwierdzono także, że emisja N2O z gleb torfowo-murszowych była ok. 3-krotnie większa niż z gleb murszowatych oraz, że stosowanie nawożenia mineralnego i organicznego powoduje zwiększenie wielkości emisji N2O z gleb pobagiennych. Emisja N2O z gleby nawożonej była od 36 do 46% większa niż z gleby nienawożonej.

EN

This paper presents results of studies on N2O emission from post-bog soils from under meadows, carried out in the years 2008-2010 in the Szczecin region, in the Noteć River and Biebrza River valleys and in the Nieciecz River catchment area in the Szczerców Valley. The mean N2O emission from peat-muck soils in Poland were estimated at 20 kg·ha-¹. It was shown that under long-lasting inundation the N2O emission from peat-muck soils increases several times. It was also found that N2O emission from peat-muck soils was about three times higher than that from mucky soils and that application of mineral and organic fertilisers increased N2O emission from post-bog soils. N2O emission from a fertilised soil was from 36 to 46% higher than that from an unfertilised soil.