Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Changes in meadow communities on abandoned marshy meadows

Żuchniewicz K., Barszczewski J., Kozłowska T., Wierzchowski P., Grzelak M.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2018

|

Vol. 63, nr 3

162--167

EN

The study was carried out in the years 2010-2013 on drained, unused meadows situated on organic soils (wet and humid) in central Poland. The paper presents the changes and transformations of habitats and meadow communities that have taken place on these meadows due to reduced anthropopressure. Analysed post-bog meadows were formed by reclamation and drainage of lowland bogs. In the early 90s of the XX century they were still used agriculturally and had valuable meadow communities of the Molinio-Arrhenathereteae class growing on them. As a result of discontinued maintenance of drainage equipment and reduction in pastoral agricultural practices, a large increase in water logging of the post-bog meadows had been observed. This resulted in their conversion into swampy habitats and marshy meadows. Valuable agricultural grasses of the Molinio-Arrhenathereteae class and other humid habitats species receded and the share of herbs and weeds of wet and wetland habitats and/or sedges or Phragmites australis increased. Communities of Scheuchzerio-Caricetea or Phragmitetea classes formed. The problem is still relevant today as similar changes and transformations of plant habitats and communities occur in many valleys.

PL

Badania prowadzono w latach 2010-2013 na zmeliorowanych, nieużytkowanych łąkach położonych na glebach organicznych (wilgotnych i mokrych) w Polsce Centralnej. W pracy przedstawiono zmiany i przeobrażenia siedlisk i zbiorowisk łąkowych jakie zaszły na tych łąkach w wyniku zmniejszenia antropopresji. Analizowane łąki pobagienne powstały w wyniku zmeliorowania i osuszenia torfowisk niskich, które jeszcze na początku lat 90-tych XX wieku były użytkowane rolniczo utrzymując wartościowe zbiorowiska łąkowe z klasy Molinio-Arrhenathereteae. Na skutek zaniechania konserwacji urządzeń melioracyjnych i obniżenia poziomu pratotechniki nastąpiło bardzo duże zwiększenie uwilgotnienia łąk pobagiennych, co spowodowało przekształcenie ich w siedliska bagienne lub łęgi zastoiskowe. Z runi ustąpiły trawy rolniczo wartościowe z klasy Molinio-Arrhenathereteae oraz inne gatunki siedlisk wilgotnych a zwiększył się udział ziół i chwastów siedlisk mokrych i bagiennych oraz/lub turzyc czy trzciny pospolitej. Wykształciły się zbiorowiska należące do klas ScheuchzerioCaricetea lub Phragmitetea. Problem jest nadal bardzo aktualny, gdyż podobne zmiany i przeobrażenia siedlisk i zbiorowisk roślinnych występują w wielu dolinach.

2

Ocena stanu ekstensywnie użytkowanych łąk koszonych latem

Wasilewski Z.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2015

|

T. 15, z. 2

147--161

PL

Badania prowadzono w latach 2010–2013 na łąkach trwałych, położonych w trzech siedliskach: grądowym właściwym, pobagiennym właściwym i pobagiennym łęgowiejącym, uwzględniając następujące sposoby użytkowania: koszenie i usuwanie biomasy, koszenie i pozostawianie biomasy na pokosach, koszenie z rozdrabnianiem i pozostawieniem biomasy na łące oraz brak koszenia. Koszenie odbywało się w pierwszej dekadzie lipca w siedlisku grądowym oraz drugiej dekadzie lipca w siedliskach pobagiennych. We wszystkich badanych siedliskach skoszona i pozostawiona na łące biomasa pogorszyła stopień zadarnienia powierzchni w porównaniu z łąką, z której biomasę zbierano. Nie stwierdzono istotnego zróżnicowania wysokości głównej masy runi w zależności od sposobu użytkowania łąk, z wyjątkiem trzeciego i czwartego roku w siedliskach pobagiennych. W siedliskach grądowym oraz pobagiennym właściwym, w miarę upływu lat badań, zmniejszył się udział traw w runi na korzyść roślinności zielnej (zwiększenie zachwaszczenia). Odmienne zjawisko stwierdzono w siedlisku najbardziej mokrym (pobagiennym łęgowiejącym), w którym udział traw nieco zwiększył się w wyniku rozwoju mozgi trzcinowatej (Phalaris arundinacea L.). Stwierdzono, że pozostawienie skoszonej biomasy na łące w siedlisku grądowym oraz pobagiennym właściwym nie miało negatywnego wpływu na jej plonowanie, natomiast w siedlisku pobagiennym łęgowiejącym znacznie je ograniczało.

EN

Studies were carried out in the years 2010–2013 on permanent meadows situated in dry ground, proper post-bog and swamping post-bog habitats. The following ways of management were applied: mowing and biomass removal, mowing and leaving biomass on swaths, mowing with grinding and leaving biomass on meadow and not mowing. Meadows were mown in the beginning of July in the dry ground habitat and in the middle of July in post-bog habitats. In all studied habitats, mown biomass left on the surface decreased the degree of turf cover compared with that on harvested meadows. No significant differentiation was found in the height of the main sward mass in relation to the type of meadow utilization with the exception of that in the third and fourth year in post-bog habitats. In dry ground and proper post-bog habitat the share of grasses decreased in favour of herbs (increased weeding) with time. Reverse phenomenon was observed in most wet (swamping post-bog) habitat, where the share of grasses slightly increased due to the development of the reed canary grass (Phalaris arundinacea L.). Leaving mown biomass on meadow did not have negative impact on yielding in dry ground and proper post-bog habitats while the same in the swamping post-bog habitat markedly limited yielding.

3

Ocena wpływu jednokośnego użytkowania na skład botaniczny runi łąk położonych w trzech siedliskach i koszonych w dwóch terminach

Wasilewski Z.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2013

|

T. 13, z. 2

161--176

PL

Badania prowadzono w latach 2010–2012 na łąkach trwałych położonych w trzech siedliskach: grąd właściwy (A), łąka pobagienna właściwa (B) i łąka pobagienna łęgowiejąca (C). Oceniano zmiany w składzie gatunkowym runi następujących obiektów: 1 – koszenie i zbieranie plonu (biomasy), 2 – pozostawianie biomasy na pokosach, 3 – koszenie z rozdrobnieniem i pozostawianie na łące oraz obiekt 4 – łąka nieużytkowana. Ruń koszono w terminie letnim – w połowie lipca lub w jesiennym, w drugiej połowie września (na grądzie) oraz w połowie października (na łąkach pobagiennych). Badania wykazały, że tempo procesu degradacji runi jednokośnych łąk różnie użytkowanych malało od siedliska grądowego właściwego, przez pobagienne właściwe do pobagiennego łęgowiejącego. Pozostawianie skoszonej runi na łące, niezależnie w jakiej postaci, w siedlisku grądowym powodowało degradację zbiorowisk roślinnych wyrażającą się ustępowaniem z runi wartościowych traw, szczególnie w warunkach jesiennego terminu koszenia. Badane sposoby użytkowania łąki w siedlisku pobagiennym właściwym nie miały ujemnego wpływu na skład gatunkowy runi w pierwszych dwóch latach badań, a dopiero w trzecim roku stwierdzono jej degradację w wyniku zwiększenia się udziału pokrzywy zwyczajnej (Urtica dioica L.). W siedlisku pobagiennym łęgowiejącym takie użytkowanie łąki również nie miało jednoznacznie negatywnego wpływu na stan i skład botaniczny runi, na co wskazuje coroczne zwiększanie się udziału w runi wartościowych traw, w tym mozgi trzcinowatej (Phalaris arundinacea L.) i częściowo wyczyńca łąkowego (Alopecurus pratensis L.). Dla utrzymania stabilności zbiorowisk roślinnych na łąkach jednokośnych różnie użytkowanych oraz ograniczania zjawiska degradacji korzystniej jest kosić je w okresie letnim niż jesiennym.

EN

Studies were carried out in the years 2010–2012 on permanent meadows situated in a proper dry ground (A), proper post-bog meadow (B) and a swamping habitat (C). Changes in the botanical composition of sward were estimated in the following variants: 1 – mowing and biomass harvesting, 2 – leaving biomass on swaths, 3 – mowing with fragmentation and leaving biomass on meadow, 4 – unused meadow. Sward was mown in the middle of July or in the second half of September (dry ground meadow) or in the middle of October (post-bog meadows). Studies showed that the rate of sward degradation in once-mown meadows of different use decreased from dry ground habitat to proper post-bog meadows to swamping meadows. Leaving the cut swath, irrespective of its form, on dry ground meadow resulted in the degradation of plant communities which manifested itself by the retreat of valuable grasses, particularly with the autumn term of mowing. Analysed ways of meadow utilisation in post-bog habitat did not show a negative effect on species composition in the first two years of studies. In the third year, the degradation was exerted by an increasing share of Urtica dioica L. In the swamping habitat such use of meadows did not also have unequivocally negative effect on the status and botanical composition of sward which was evidenced by every-year increasing share of valuable grasses like Phalaris arundinacea L. and party Alopecurus pratensis L. To maintain stability of plant communities on once-cut meadows and to limit their degradation it is better to mow meadows in summer rather than in autumn.

4

Wykorzystanie zasobów środowiska przyrodniczego i wody w krajobrazie szkolnym

Kruszko A.

Przestrzeń i Forma

|

2012

|

nr 17

419--430

PL

Tereny przyszkolne pełnią bardzo istotną rolę w rozwoju dzieci. Z tego względu powinny zapewnić zróżnicowane, zrównoważone i atrakcyjne środowisko - wspierające fizyczny, socjalny i edukacyjny rozwój uczniów. Uwzględnienie w krajobrazie szkolnym elementów imitujących naturalne siedliska przyrodnicze niesie szereg korzyści. Uwzględnienie tych elementów w krajobrazie szkolnym jest szczególnie cenne. Znacznie podwyższa edukacyjne, środowiskowe, jak również estetyczne walory terenów szkolnych.

EN

School grounds play a vital role in childrens growth. For this reason they should be complex, sustainable and attractive environment – supporting physical, social and educational growth of students. Including natural habitats in school grounds provides a lot of benefits. Including them in school external landscape is especially important, as it improves educational, environmental and esthetical values of school grounds.

5

Seasonal effects of lead uptake by snow vole Chionomys nivalis (Martins 1842) in West Tatra Mts. : bone metal concentrations and hematological indices

Janiga M., Hrehova Z., Kostkova-Zelinova V.

Polish Journal of Ecology

|

2012

|

Vol. 60, nr 3

611-619

EN

Since the mountains often represent a barrier for the pollutants in many regions, the concentrations of toxic elements in the tissues of alpine animals may remain relatively high and do not decrease in the current times. To estimate heavy metal contamination of alpine ecosystems Snow voles (Chionomys nivalis) are very useful monitors. They are small, easy to catch, have a territory of limited range, fairly short life span and they are closely adjusted to their environment. The voles were monthly bait-trapped in the West Tatras, the Western Carpathians, Slovakia. The local population was studied at the Brestova mountain chain (49[degrees]13'29.43"N; 19[degrees]40'46.07"E, 1902 m.a.s.l.). The animals were trapped in September 2009 and from May to November 2010. The global sampling yielded a total of 50 samples (trapped and retrapped individuals). The lead concentrations in the tail vertebrae and the number of micronuclei in peripheral blood were examined. The Pb levels in voles were exceptionally high in overwintering mature animals (16.1 [mu]g g[^-1] dry weight in average) in comparison to young immatures (4.3 [mu]g g[^-1]). Females had significantly higher concentrations of Pb in their bones (13 [mu]g g[^-1]) than males (7.3 [mu]g g[^-1]). Snow vole adults caught in the spring exhibited significantly higher micronuclei frequencies in peripheral blood than immature ones trapped in summer or fall. Given that Pb is bioaccumulated in the diet of voles, this study showed that feeding on winter diet (mosses, lichens) could constitute a major pathway for the entry of Pb into food chain of alpine habitats. The usefulness of Snow voles as biomonitors of environmental contamination in alpine ecosystems was highly recognized.

6

Evaluating the habitat quality of giant panda (Ailuropoda Melanoleuca) using Habitat Suitability Index (HSI)

Jian J., Jiang H., Jiang Z., Zhou G., Yu S., Peng S., Liu S., Liu S., Wang J.

Polish Journal of Ecology

|

2012

|

Vol. 60, nr 4

827--837

EN

Habitat quality for many wildlife populations has a spatial component related to the arrangement of habitat elements across large geographic areas. With remote sensing and GIS technology, this paper presents an approach to calculate Habitat Suitability Index (HSI) for Giant Pandas to evaluate the habitat quality. In this paper, a buffer of a given distance (30 km or more) to the Giant Panda distribution area estimated in three national surveys (1974, 1989 and 2002), which is located in Sichuan, Gansu and Shanxi provinces in western China, was used as the study area. In order to study different species group’s habitat quality, the study area is divided into five parts: the Qinling mountain systems, located in the southeast in Shanxi province, the Minshan mountain systems, located in the south in Gansu province and northwest in Sichuan province, the Qionglai mountain systems, the Xiangling mountain systems and the Liangshan mountain systems, located in the west of Sichuan province, conforming to the five big Giant Panda species groups. Three physical environmental factors (elevation, slope and aspect), one ecological factor (vegetation distribution) and several human-influence factors (distances to highways, general roads, inhabitants and rural areas) are selected as the influence factors to calculate HSI. Each factor was reclassified by grid-cell (30 × 30 m per cell) to the suitability index scale from 0 to 1 based on habitat affinities before final calculation. After analyzing the HSI values on the most Giant Panda distribution area, 0.0144 was considered as the threshold habitat quality. Then, HSI was calculated for five mountain systems for three periods conforming to three national surveys (1974, 1989 and 2002). Several benefits to the approach can be highlighted. Firstly, HSI can be used as the standard to evaluate the quality of Giant Panda habitat. Secondly, by using HSI maps from 1974, 1989 and 2002, we can see that the Giant Panda habitat was the largest in 1974, and was then reduced much before 1989. However, by 2002, it had recovered to some extent, which conforms to the habitat data from the three national surveys. Thirdly, the habitat changes in the five mountain systems examined in the study are different. Finally, nature reserves play an important role in the protection of Giant Panda habitat; there are more suitable habitats in nature reserves than non-protected areas.

7

Występowanie motylkowatych w siedliskach cennych przyrodniczo

Grzelak M., Gaweł E.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2012

|

Vol. 57, nr 3

137-149

PL

Badania dotyczące występowania motylkowatych w siedliskach cennych przyrodniczo, przeprowadzono w latach 2009-2010, na podstawie "Dokumentacji przyrodniczej siedliskowej". Jako powierzchnie badawcze wybrano kompleksy łąk zarówno na obszarze Natura 2000, jak i poza nią. W pięciu wariantach siedlisk pakietu 4 i 5 zbadano: ilość, sumę i średnią liczbę gatunków w płatach roślinnych. Ponadto określono jednostki fitosocjologiczne oraz typy siedlisk, w których występują motylkowate, według klasyfikacji Natura 2000, dla poszczególnych wariantów pakietu 5 oraz systematyczny wykaz występowania motylkowatych w różnych wariantach siedlisk przyrodniczych. Stwierdzono występowanie 17 gatunków roślin motylkowatych z 5 rodzajów. Najwięcej gatunków występuje w rodzaju Trifolium - 6 gatunków i rodzaju Vicia - 5 gatunków. Rodzaj: Medicago, Lathyrus i Lotus jest reprezentowany tylko przez 2 gatunki. Wśród motylkowatych cennych siedlisk i o dużych walorach przyrodniczych tylko 2 gatunki zanotowano w wariancie 5.2. - Mechowiska.

EN

Investigations on the occurrence of legumes in naturally valuable sites were carried out in years 2009 and 2010 on the basis of "Site natural documentation". Meadow complexes situated in areas of Natura 2000 as well as outside them were selected as experimental surfaces. The amount, total and mean number of species in individual plots were assessed in five site variants of package 4 and 5. In addition, phytosociological units as well as site types in which leguminous plants occurred were determined on the basis of Natura 2000 classification for individual variants of package 5 and a systematic list of occurrence of legumes in different variants of natural sites. The total of 17 legume species from 5 genera were found to occur with 6 species from the Trifolium genus and 5 species from the Vicia genus. Medicago, Lathyrus and Lotus genera were represented by 2 species each. Among legume valuable sites and of high natural value only 2 species were recorded in variant 5.2. areas with moss.

8

Ocena składu botanicznego i jakości spasanych runi w trzech grupach siedlisk

Wasilewski Z.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2012

|

Vol. 57, nr 4

172-176

PL

Polska postrzegana jest jako kraj szczycący się bogactwem ilościowym i jakościowym zasobów szeroko rozumianej bioróżnorodności, w tym zwłaszcza na użytkach zielonych. Powyższe wpisuje się w założenia Wspólnej Polityki Rolnej na lata po2013 r. gdzie wysokść rangą nadano zachowaniu bogactwa bioróżnorodności. Najprostszym sposobem jej zachowania i ochrony, zwłaszcza w ekstremalnych warunkach siedliskowych, jest wypas zwierząt. Taki sposób rolniczego wykorzystania terenów zadarnionych jest bardzo efektywny, tani i prosty w stosowaniu. Użytki porzucone i nie użytkowane szybko podlegają procesowi degradacji wyrażającej się zachwaszczeniem i zakrzaczeniem runi, który na znacznych powierzchniach jest już mocno zaawansowany. Badania prowadzono na użytkach zielonych położonych w ośmiu siedliskach: trzech grędowych, dwóch pobagiennych i trzech łęgowych. We wszystkich siedliskach dominowały w runi trawy, następnie zioła i chwasty. Udział roślin bobowatych był niewielki. W przypadku siedlisk grędowych i pobagiennych były to zbiorowiska roślinne trawiaste, a w przypadku łęgowych trawiasto-szuwarowe. Wykorzystując metodę fitoindykacji, określono stan uwilgotnienia siedlisk i zakwalifikowano je do świeżych i wilgotnych oraz do silnie wilgotnych i mokrych. Wyliczone liczby wartości użytkowej runi (Lwu) wskazują, że najwartościowsze, pod względem paszowym, zbiorowiska roślinne stwierdzono w siedliskach grędowych i pobagiennych (wartość użytkowa dobra) natomiast mało wartościowe w łęgowych (wartość mierna). Odwrotnie układała się ich wartość na podstawie składu chemicznego, a zwłaszcza zawartości białka ogólnego i włókna surowego.

EN

Poland is seen as the country boasting a richness of quantitative and qualitative resources of widely understood biodiversity, especially on grasslands. This is part of objectives of the Common Agricultural Policy for the period after 2013 where the high priority was given to maintain the richness of biodiversity. The easiest way to preserve and protect, especially in extreme habitat conditions, is grazing by animals. This method of agricultural utilization of green areas is very effective, cheap and simple to use. Abandoned and not utilized lands quickly undergo degradation process which involves weeds and shrubs development that on major areas is already well advanced. The study was conducted on grasslands located in eight habitats: three dry habitats, two post-peatland habitats and three flooded habitats. Grasses dominated in the sward of all habitats, then herbs and weeds. The share of legumes was low. In case of dry and post-peatland habitats it were grasslands communities and in case of flooded habitats - grass-rush communities. Using the phyto-indication method, the moisture status of habitats was determined and they were qualified to fresh and moist and highly humid and wet. The calculated utilization value number (Lwu) of sward indicated that in terms of feed value the most valuable plant communities were found in dry ground and post-peatland habitats (good utilization value) but of small value - in the flooded (poor value). Their value resulting from chemical composition and especially from the content of crude protein and crude fiber shaped conversely.

9

Ocena jakości runi i darni spasanych użytków zielonych w różnych siedliskach

Wasilewski Z.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2006

|

T. 6, z. 1

413-421

PL

Łąki i pastwiska stanowią cenny i ważny składnik użytków rolnych oraz obszarów wiejskich, w tym zwłaszcza terenów ekologicznych. O ich szczególnej wartości decydują zarówno aspekty gospodarcze, jak i przyrodnicze. Są to wartościowe paszowiska oraz siedliska bogatej flory i fauny. Najtańszym, efektywnym i naturalnym sposobem użytkowania użytków zielonych jest wypas zwierząt, zwłaszcza bydła. Z badań prowadzonych w latach 2002-2004 wynika, że bydło może się paść na użytkach zielonych położonych w skrajnie różniących się siedliskach, nawet mokrych (siedliska łęgowe). Górną graniczną wilgotność gleb w badanych siedliskach łęgowych, tj. mułowej właściwej, torfowo-mułowej i madzie właściwej, w warunkach której zwierzęta mogą się dość swobodnie poruszać, określono na 50% objętości. Jakość żywieniowa spasanej runi w tych siedliskach łęgowych była bardzo mała i zdecydowanie gorsza niż w siedliskach grądowych czy pobagiennych.

EN

Meadows and pastures are valuable components of croplands and rural areas including the areas of ecological importance. Their importance is determined by both economic and biological aspects. They are abundant sources of fodder and habitats for rich flora and fauna. The cheapest, most effective and natural way of grassland utilisation is grazing, mainly by cattle. Studies carried out in the years 2002-2004 showed that cattle might graze in extremely different habitats, even in wet (riparian) sites. An upper limit of soil moisture in studied riparian habitats (that included proper mud, peat-mud and proper alluvial soils) allowing for free animal movements was adopted at 50% of volume.

10

Ocena produkcyjności pastwisk w trzech siedliskach grądowych

Wasilewski Z., Doboszyński L.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2004

|

T. 4, z. 1

273-282

PL

W pracy przedstawiono wyniki trzyletnich badań (1999-2001) nad oceną użytkowanych racjonalnie (wariant I) i ekstensywnie (wariant II) pastwisk dla bydła w trzech siedliskach grądowych (grąd właściwy typowy - siedlisko okresowo suche, właściwy świeży - średnio wilgotne i podmokły - wilgotne). Określono wielkość i jakość plonów, ich rozkład w sezonie pastwiskowym oraz jakość. Uzyskane wyniki wskazują, że na pastwiskach ekstensywnych, niezależnie od warunków siedliskowych, uzyskuje się zdecydowanie mniej paszy i gorszej jakości w porównaniu do pastwisk użytkowanych racjonalnie. Większe różnice stwierdzono w przypadku wielkości plonów niż ich wartości.

EN

This paper presents results of a three-years study (1999-2001) on the assessment of rationally and extensively used cattle pastures in three dry meadows sites (a proper typical site periodically dry, a proper fresh moderately wet site and a wetland site). The amount and quality of yields and their distribution in the pasture season were determined. Results demonstrated that irrespective of habitat conditions definitely less fodder of poorer quality was obtained from extensive pastures (variant II) in comparison with the rationally used ones (variant I). Differences were more pronounced in yields than in their quality.

11

Gatunki, zbiorowiska roślinne i siedliska decydujące o różnorodności biologicznej doliny górnej Narwi

Szewczyk M., Oświęcimska-Piasko M., Dembek W., Siedlecki T.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2003

|

T. 3, z. 1

89-106

PL

W artykule zaprezentowano najważniejsze dla różnorodności biologicznej doliny górnej Narwi gatunki, zbiorowiska oraz siedliska roślin. W pracy wykorzystano wyniki badań autorów z lat 1993-2001 oraz materiały archiwalne. Zebrano również dane na temat istniejących obszarów chronionych na analizowanym odcinku i porównano ich lokalizację z rozmieszczeniem opisywanych siedlisk i zbiorowisk roślinnych. Sformułowano podstawowe, wstępne zalecenia ochronne oraz potrzeby badawcze w zakresie rozpoznania roślinności i siedlisk doliny.

EN

Habitat and vegetation types prioritised for their biodiversity values in the upper Narew Valley are reviewed in the paper. Criterion for their selection was based on the naturalness of the hydroecological processes. Priority vegetation types of highly natural character were distinguished on the basis of habitat characteristics, specifically for each section of the valley. The study was based on available historical information sources about the area in question and on field studies of the valley section between the villages of Suraż and Rzędziany in 2000 and 2001. In addition, data on protected areas localised within the investigated area were collected and compared with the distribution of priority habitats and vegetation types.